EEN RUSSISCHE PROEFBALLON,
DIE NIET OPGAAT
EEN WEEK VAN BELANGRIJKE
BESLISSINGEN
No. 72
48e Jaargang
Vrijdag 12 Sept. 1952
Streekblad voor West- en Zuidwest Friesland
Buitenlands Overzicht
üs hjoed
fo sizzen
Dreigt dictatorschap in Egypte?
Begrotingen worden ongewijzigd ingediend
I
Japan naar de stembus en Finland een
schone lei
Vijf Meteors
verongelukt op één dag
zicht een en ander vermeld over generaal Boven Engeland zijn, op één dag vijf Britse
Prof. Kernkamp over
de West en N. Guinea
Het wintert in Europa
Sinds ruim een week bevind Nederland
zich in een stroom van koude polaire lucht,
die tijdens de overwegend heldere nacht
steeds verder afkoelt.
Uitgave van Drukkerij Fa. A. J, OSINGA - Bol sward
Hwat hat Gabe Skroar
Bolswartls Nieuwsblad
Ten slotte:
Zuid-Amerika.
de
misbaar.
Abonnementsprijs
f 1.50 pef kwartaal bij vooruitbetaling
Advertentieprijs: 12 cent per m.m.
Giro 87926
terecht. De piloot kwam om, ondanks het
feit, dat hij zich in zyn stoel had kunnen
„wegschieten”.
Naar dictatorschap?
Het optreden van Nagoeib, die beweert in
Februari algemene verkiezingen te willen
houden, doch, daar al etende de eetlust
komt, wellicht spoedig een volslagen dic
tator zal zijn, heeft ongetwijfeld in heel
de Arabische wereld het nationalisme meer
aangemoedigd dan geremd. Vermoedelijk
wachten de Fransen dan ook grote moei
lijkheden over Tunis, nu de bey van dat
land de Franse voorstellen tot hervorming
heeft afgewezen al zegt hij daarbij bereid
te zijn nieuwe besprekingen te voeren.
Uit een geheel ander deel van de wereld,
Zuid-Amerika, komt ook geen goed nieuws
voor de Westelijke democratieën.
In Chili is generaal Carlos Ibanez tot pre-
Raad van Ministers van de Gemeenschap
voor Kolen en Staal.
Nederland leverde aan deze conferentie
twee nieuwe ministers, t.w. de bewindslie
den van Buitenlandse en Economische Za
ken, Beijen en Zijlstra. De vraag waarom
het ging, was, op welk tijdstip de bestu
dering van de Europese federatie zal be
ginnen en welke assemblee dat zal moe
ten doen. Wie zal deze taak worden opge
dragen? De Raad van Europa te Straats
burg, die daarvoor een aparte commissie
heeft ingesteld of de Raadgevende Verga
dering van het Schuman-plan
Bovendien is in art. 38 van het verdrag
inzake de Europese Defensie Gemeenschap
bepaald, dat de Raadgevende Vergadering
van deze gemeenschap dit vraagstuk on
der ogen zal nemen. Voor vele landen duurt
dit echter te lang. Het Europese leger is
er nog niet. Het Schuman-plan wel. Daar
om het FransItaliaanse voorstel de op
dracht te verstrekken aan do Raadgeven
de Vergadering van de Kolen- en Staalge
meenschap. Dit plan is destijds in Straats
burg met veel verve geonperd door de Bel
gische socialist Spaak, maar diens voor-
Een Chimpansee als baby-zltster. Inspecteur AUolysius Herold,
wonende In Denemarken, heeft een chimpansee als baby-zltster op
geleid. Foto toont kleine Anita zijn dochtertje, die huilt, omdat haar
ouders naar de stad gaan. Zltta, de chimpansee, reikt haar vader
de hand met de belofte dat zij goed voor het meisje zal zorgen, ter
wijl zy weg zijn. Zij weten dat Zitta zich aan haar beloftei zal houden.
In België is de minister van Justitie Van
Houtte afgetreden en vervangen door se
nator Lagae. Van Houtte was verantwoor
delijk voor het feit, dat de gratieverlening
aan collaborateurs enz. werd uitgestrekt
tot twee zeer beruchte misdadigers uit de
oorlogstijd, waardoor hij een storm van
verontwaardiging in het land ontketende.
Finland heeft vorige week zjjn laatste la
ding herstelgoederen aan Rusland gele
verd. In acht jaar tijd heeft het zich van
zijn zware verplichtingen, bij het vredes
verdrag opgelegd, nl. de levering van her
stelgoederen ter toenmalige waarde van
300 millioen dollar, gekweten. Een prach
tige prestatie van dit kleine volk onder
zeer moeilijke omstandigheden.
Op moaije praetsjes komt it net oan,
Mar wol op in goede en wolmienende toan.
Thans is de keuze weer uitgesteld om de
Duitsers en Fransen gelegenheid te geven
eerst nog eens over de definitieve positie
van het Saarland te praten. Wat de kwes
tie van het Europese politieke gezagsor
gaan betreft, deze wordt reeds van velerlei
zijde bestudeerd; ze is in het bijzonder ac
tueel geworden door de oprichting van de
Europese defensiegemeenschap. Deze zal
toch moeten worden geleid door een ge
meenschappelijk orgaan. Daar de Europese
defensiegemeenschap echter nog niet ge
heel, de Europese kolen- en staalgemeen
schap wel op poten staat, hebben de Fran
se en Italiaanse staatslieden blijkbaar deze
kwestie nu daarbij aanhangig willen ma
ken.
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie:
Marktstraat 13 - Bolsward
Telefoon 451 (K 5157)
leger de hervormingen en de zuivering
wenste door te voeren. Thans is Nagoeib
zelf premier geworden en zijn tal van po
litieke leiders, familieleden van de ex-ko-
ning, palelsauterlteiten en rijke grondbe
zitters en zakenlieden gearresteerd, die
zullen terecht staan wegens corruptie enz.
Dat Nagoeib een aanzienlijk aantal natio
nalisten, sommige zeer felle en zeer anti-
Britse, in zijn kabinet heeft opgenomen,
doet vrezen dat overeenstemming tussen
Engeland en Egypte over de eisen van
Kairo in ruil voor samenwerking, minder
gemakkelijk te bereiken zal zijn dan aan
vankelijk wel eens is gedacht. Ook Israël
dat een bevredigende overeenkomst met
W.-Duitsland sloot over door dit laatste
land te betalen schadeloosstelling en we
gens in beslagneming van Joods bezit
zal nu wel minder optimistisch over zijn
verhouding tot het nieuwe Egypte zijn.
politiek van het Westen jegens Rusland
een .gevaarlijke agressieve richting zou
kunnen geven als de W.-Europese landen
De lange duur van da Kabinetscrisis heeft
met zich meegebracht, dat het nieuwe Ka
binet direct voor grote problemen is ko
men te staan. In één van de eerste verga
deringen van de Ministerraad werd bijv,
reeds druk gediscussieerd over vraagstuk
ken betreffende de éénwording van Euro
pa. De nieuwe ploeg ministers, die nog
amper op elkaar kan zijn ingespeeld, moest
tot een omlijnd standpunt komen, want in I
Duitsland haar politiek gezag opdragen aan I
een hoger orgaan. Dat er dus komt een
Europese regering, gecontroleerd door een
Europees Parlement. De een wil dit snel
ler dan de ander. En onze Nederlandse
regering stond daarom voor een moeilijk
vraagstuk. Men zegt, dat zij onder voor
waarde heeft gekozen voor de meest snelle
methode. Van één minister zou ons dat niet
verwonderen, en, wel van de heer Van der
Kieft, de opvolger van minister Lieftinck,
de enige Nederlander, die in Straatsburg
voor het voorstel van Henri Spaak stem
de.
Zo is het dus duidelijk, dat onze nieuwe
regering reeds direct voor moeilijke pro
blemen komt te staan. Minister-president
Drees had daarnaast nog een ander lastig
karwei op te knappen. Men weet, dat hy
zijn Kabinet heeft aangeboden, zonder dat
de portefeuille van Binnenlandse Zaken
was bezet. Minister Beel, vice-president,
zou als Minister voor Maatschappelijk
Werk, dit departement tijdeiyk beheren.
Dr Drees is er echter niet in geslaagd
een geschikte k.v.p.er voor Binnenlandse
Zaken te vinden. Hij kreeg nogal bedank-
sche voorstel inzake een vredesverdrag
met Duitsland een proefballon om met het
Westen tot overeenstemming te komen.
Als dat Westen de OderNeisse grens
aanvaardt, zou Moskou bereid zijn Oost-
Duitsland te ontruimen en zouden de Rus
sen een vrij Duitsland aanvaarden als een
soort bufferstaat tussen hen en het Wes
ten.
Massa-arrestaties In Egypte.
Zijn er in de onderlinge verhouding der
Westelijke landen dus vele vragen, niet
minder blijven er die in de verhouding van
deze landen tot andere in verschillende de
len der wereld.
Leek het er aanvankelijk op, dat Mossadeq
genoegen zou nemen met de laatste Ame
rikaanse en Britse voorstellen inzake eco
nomische hulp en het oliegeechll, later
heeft hjj nieuwe eisen gesteld, welke nogal
onaannemelijk voor Londen lijken, dat ook
onaangenaam getroffen is door het feit,
dat Amerikaanse ollemagnaten niet
de Amerikaanse regering dus zich in
Perzlë de positie trachten te verwerven,
welke de Britten er eenmaal hadden.
In Egypte heeft generaal Nagoeib zijn eer
ste omwenteling door een tweede laten
volgen nu het kabinet Aly Maher het tem
po niet kon of wilde bijhouden, waarin het
jes, waarvan er twee bekend zijn gewor
den nl. van de burgemeesters van ’s Her-
togenbosch, mr. Loeff en van Eindhoven,
mr Kolffschoten, die in het eerste kabinet
na de oorlog minister van Justitie is ge
weest.
Ten einde raad blijft prof. Beel Binnen
landse Zaken maar weer beheren. Geen lid
van het Kabinet, die daarvan spijt zal heb
ben, want de heer Beel heeft getoond een
uitstekend regent te zijn. Hij kent zijn
departement en de lastigste burgemees
tersbenoemingen doet hij met grote voort
varendheid af. Dat men niet zo gemakke
lijk iemand voor deze post kon vinden, zit
hem ook in de op handen zijnde grond
wetswijzigingen. In 1956, aan het einde
van deze parlementaire periode, komt nl.
de hele grondwet op de helling. De com
missie die daarmee bezig is, zal dan haar
rapport hebben uitgebracht en de rege
ring zal daarna onze hoogste wetgeving
op tal van punten wensen te wijzigen.
Dit is geen eenvoudig werk. Daarvoor
heeft men een ervaren politicus nodig en
die vindt men in de persoon van dr. Beel.
Bij de jongste grondwetsvoorstellen heeft
hij niet veel succes gehad. Zijn verdedigin
gen waren niet al te overtuigend. Men
moet echter niet vergeten, dat hij gener
lei verantwoordelijkheid droeg voor het
indienen van de ontwerpen, omdat hij toen
nog hoogleraar in Nijmegen was. Het is
de vraag of prof. Beel voor alle aanhan
gig gemaakte wetsontwerpen wel enthou
siast was. Hetgeen uiteraard niet weg
neemt, dat hij ze moest verdedigen. An
ders had hij niet opnieuw minister moeten
worden. Maar men kan begrijpen, dat men
een voorstel beter verdedigd als men het
zelf heeft gemaakt dan wanneer het door
anderen is opgediend.
Mr J. F. M. van Thiel gaat nu het depar
tement van Maatschappelijk Werk behe
ren. In de politiek is hij geen onbekende.
Van 1948-1952 was hij Kamerlid. Hoewel
hij lang niet de slechtste was in de kvp-
fractie, keerde hy in Juni j.l. niet meer
terug. Op het terrein dat hy thans gaat
bewerken, is hy enigszins thuis. Deze in
dustrieel is o.a. voorzitter van de Centrale
Raad voor Gezinsverzorging in Nederland.
Het nieuwe departement zal niet groot
worden. Maar toch, kan men er belangryk
werk doen. Naar ons gevoelen moet men
de Instelling daarvan zien als een over-
gang. By een volgende formatie zal het
wel zo worden, dat al het sociale werk
daaronder ressorteert. Nu krygt de heer
Van Thlel een vry beperkte taak. De zorg
voor de Ambonnezen, de blinden, de be
jaarden (niet de noodwet-Drees), de woon
wagenbewoners enz. Is echter zeer belang
ryk. De verzorging van de werklozen biyft
onder Sociale Zaken.
Minister Suurhof heeft op het NW-con-
gres verteld, dat hy zich voorlopig zal
bezighouden met een definitieve regeling
van de ouderdomsvoorziening en de werk-
loosheldsbestrydlng. Belde punten zyn
uitermate belangryk. De noodwet-Drees
moet nu eens verdwynen en de werkloos
heid is nog steeds schrikbarend hoog. De
vooruitzichten zyn somber. Het Is de vraag
of we onze export de komende winter zul
len kunnen handhaven. Experts hebben
daar een zwaar hoofd In. Zou dit niet
lukken, dan wordt het werkgelegenheids
probleem zeer actueel,
Dinsdag a.s. rydt de Koningin weer In de
Gouden Koets door de Haagste straten.
Prinsjesdag is aangebroken. Na de ope
ning van belde Kamers der Staten-Gene-
raal zal de begroting weer worden aange
boden. Behalve in de Troonrede zal men in
de afzonderiyke begrotingshoofdstukken
niet veel vinden omtrent het beleid van 't
nieuwe kabinet.
De crisis heeft zo lang geduurd, dat de
begroting zal worden ingediend, zoals die
door het oude Kabinet was opgesteld. Wy-
zigingen waren niet meer mogeiyk. Het is
echter lang niet uitgesloten, dat in de loop
van dit zittingsjaar aanvullingen op de
begrotingen zullen komen, waarin duidelijk
het beleid van de nieuwe bewindsleden tot
uiting zal komen.
stel werd toen verworpen. Nu komt het
officieel op tafel en wel als plan van twee
regeringen. In feite gaat het hier om de
vraag of er grote haast moet worden ge
maakt met de federalisatie van Europa
of niet. Voor een land als Frankrijk, waar
voor Duitsland nog altijd een blok aan
het been is, is grote haast geboden. Het
samengaan met onze Oosterburen is voor
het Franse volk eigenlijk alleen maar
het begin van deze week vergaderde de I ceptabel als het weet dat én Frankrijk
'4 "W Xn m n AM n aI. I 4 1 .4 4. I. .’444 1. a.a A .4
Tydens een interview met „Trouw” heeft
prof. dr. W. J. A. Kernkamp, minister van
Uniezaken en Overzese Ryksdelen, gezegd,
dat in de volgende regeringsperiode twee
sldent gekozen. Deze 75-jarige was het
reeds eerder en is iemand van fantasti
sche allure, een bewonderaar van Perón.
De Argentynse dictator krygt daardoor1
waarsohyniyk weer steun van een Zuid-
Amerikaanse staat meer in zyn stryd te
gen de invloed van Washington in dit we
relddeel. Men acht het niet onmogeiyk,
dat het Chileense koper, dat tot nog toe
naar Noord-Amerika werd uitgevoerd en
nodig is voor de oorlogs-industrie, in het
vervolg naar Argentinië zal gaan. Naast
dat materiële verlies staat het ideële, dat
Zuid-Amerika weer een democratische
staat minder zal tellen en een fascistische
meer.
Binnenkort gaat ook Japan naar de stem
bus. Men zal uit de uitslag van deze ver
kiezingen een indruk kunnen krijgen of de
Amerikaanse poging het Japanse volk in
democratische geest op te voeden, geslaagd
is en tevens of Japan de samenwerking
met Amerika bereid is voort te zetten.
zen, en Stevenson heeft op dit punt I mere in Sussex, en kwam op nog geen 8
nog geen klare wyn geschonken, meter van een slapende baby in een wieg
maar Eisenhower’s opvatting, die by
de Europese partners in het Atlan
tisch pact afkeuring wekte, zal in
West-Duitsland waarschijnlijk wel
sympathie hebben ontmoet.
Deze Duitsers voelen immers niets voor de
OderNeisse grens, waardoor een groot
vroeger Duits gebied aan het rijk wordt I
ontrukt. Eenmaal herbewapend, kan zich
dus ook bij West-Duitsland een neiging tot
terugdringing der Russen ontwikkelen. Er
zitten hier mogelijkheden in het Ameri
kaanse en Duitse streven, welke aan de belangrijke onderwerpen zeker aan de or
de zullen komen: de West en Nieuw-Gul-
nea.
„De besprekingen met West-Indlë zullen
deze richting niet wat weten af te buigen met geduld en begrip moeten worden
en daarby is Engelands medewerking on- voortgezet. En wat Nleuw-Gulnea betreft:
i dat behoort tot Nederlands gebied en we
zullen niet anders kunnen of zelfs mogen
doen dan rustig voortgaan met het land
naar beste weten te besturen,” zo zeide
De proefballon zal echter geen suc
ces hebben, want het antwoord dat
de Grote Drie dezer dagen te Mos
kou zullen overhandigen na W.-
Dultsland zowel als alle bij het At
lantisch pact aangesloten landen te
hebben geraadpleegd zal afwy-
zend zyn.
Het Westen blijft vasthouden aan zijn me
ning, dat aan de Duitse éénwording en
een vredesverdrag het ultschryven van
vrye algemene verkiezingen in geheel
Duitsland moet vooraf gaan. Aan welke
eis de Russen niet zullen voldoen; zy wil
len Duitsland een vredesverdrag opleggen
en geen medezeggenschap van een vry ge
kozen Duitse regering in het ontwerpen
van een vredesverdrag aanvaarden, want
deze zou stellig de Oder-Neisse grens ver
werpen.
Van hoe grote betekenis de herbewapening
van West-Duitsland voor het Weeten ove
rigens is, komt nog eens uit in het feit,
dat generaal Bradley, de chef der verenig-
de Amerikaanse Staven, die dezer dagen
naar Europa komt om over de definitieve
West-Europese defensielinle te spreken
Nederland en België zyn immers ongerust
over 't Franse defensieplan toch schynt
te willen vasthouden aan de RynIJssel-
linie, die een belangryk deel van Neder
land onverdedigd zou laten, zolang West-
I Duitsland niet aan de verdediging deel
neemt, dus nog geen troepen op de been
heeft.
Natuurlijk dient elke poging om tot
een federatief Europa te komen toe
gejuicht, maar toch Is ’t zaak voor
de kleine landen die by de Europese
kolen- en staalgemeenschap zyn be
trokken de Benelux goed uit
de ogen te Iqjken.
De Fransen verdienen hulde voor de initia
tieven, welke zy op het gebied der Euro
pese samenwerking namen en waarvan de
genoemde gemeenschap zowel als die voor
de Europese defensie de vrucht zyn, maar
het kan toch niet ontkend, dat deze initia
tieven in het byzonder ook Franse belan
gen dienen. De Europese defensiegemeen
schap moest de zelfstandige Duitse herbe
wapening voorkomen, de Europese kolen
en staalgemeenschap moet de Franse be
langen in het Saarland dienen. Een nau
were politieke aaneensluiting van West-
Europa Is gewenst en als de FransIta
liaanse stap daartoe kan leiden dan Is ze
welkom, mits deze aaneensluiting zich niet
beperkt tot de zes landen welke by deze
gemeenschap zyn aangesloten (W.-Duits- i
land, Frankryk, Italië en de Benelux) doch
ook andere landen In het Westen, In het
byzonder Engeland, er zich in kunnen thuis
voelen. Een Europese federatie der be
doelde zes landen lykt noch ruim genoeg
om de spanningen te vereffenen, welke
tussen twee harer grote leden, Frankryk
en Duitsland, bestaan, noch sterk genoeg
men denke aan de vry labiele politieke
verhoudingen in Frankryk en Italië, waar
de communisten nog over een grote In
vloed beschikken om de stormen dezer
tyden te doorstaan en zich in het grote
Internationale politieke spel te doen gel
den.
Er Is dan ook In Luxemburg gedokterd
aan het FransItaliaanse voorstel, vooral
dank zy de Benelux, zodat daarin nu reke
ning wordt gehouden met de wensen ten
deze van de Engelse minister van buiten
landse zaken Eden.
In Luxemburg is deze week de ministerraad van de Europese kolen- en
staalgemeenschap byeen geweest voor zjjn installatie en ter behandeling
van een aantal zaken, waaronder de keuze van de plaats waar de leiding
van deze gemeenschap gevestigd zal worden en een FransItaliaans
voorstel om stappen te doen tot vorming van een Europees politiek
gezagsorgaan. Wat het eerste punt betreft was reeds eerder door de
Fransen voorgesteld daarvoor Saarbriicken te kiezen met de bedoeling
het Saarland een soort kern van een Europese federatie te maken. De
Duitsers waren daarvoor destyds niet direct te vinden, omdat zy het
Saarland als Duits gebied beschouwen, dat op deze wyze dan voorgoed
los van het vaderland zou zyn gemaakt, al was dat dan gecamoufleerd
onder een Europese federatieve saus.
Grillig winterweer heeft in vele delen van
Europa iedere gedachte aan een nazomer
verdrongen en op vele plaatsen tempera
turen gebracht, die lager zijn dan ooit in
deze tijd van het jaar zijn geregistreerd.
In vele landen ziet men nu reeds over
jassen dragen, weken eerder dan gewoon-
lyk en in de Alpen is het al begonnen te
sneeuwen een maand te vroeg.
De weg over de Grossglockner, de hoogste
berg van Oostenryk (3798 m.), die de
provincies Karinthië en Salzburg met el
kaar verbindt, Is ten gevolge van
sneeuwstormen geblokkeerd en sneeuw
ploegen zyn druk in de weer om de weg
vry te maken.
In Oost-Zwitserland hebben chauffeurs al
de waarschuwing gekregen om sneeuwket.
tingen mee te nemen, als zy de Alpenpas
sen in dat gebied willen passeren, omdat
deze al met meer dan 30 cm sneeuw be
dekt zyn.
Elsenhower’s plan.
Er zyn trouwens nog andere zeer gewich
tige redenen waarom het vooral voor de
Beneluxlanden van belang is, dat als een
Europese federatie wordt gevormd er
zal nog heel wat water door de Ryn stro
men voor het zover is Engeland en ook
de Scandinavische landen daarbij worden
betrokken. We hebben in een vorig over- i
r - - - - ’I
Eisenhower’s opvatting over de politiek Meteor-straaljagers verongelukt. Twee pi-
welke z.i. tegenover Rusland gevoerd moet l°ten kwamen om het leven, twe>e anderen
worden, een politiek met een min of meer I brachten zich met hun schietstoel in vei-
agressieve tint; hy wil,de de Russische 1 ügheid, de vyfde kwam met zijn toestel in
invloedssfeer terugdringen. zee terecht, waaruit hy kon worden ge-
Nu is het niet zeker, dat Eisenho- red-
wer tot president zal worden geko- I Een van de Meteors stortte neer te Tang-
zen, en Stevenson heeft op dit punt I 1
- 1111 I 1111 LI
Proefballon.
Sommige commentatoren over de buiten
landse politiek zien in het laatste Russi- prof. Kernkamp.
