7 7
EISENHOWERS KANSEN GEDAALD
DOOR NIXON-AFFAIRE
BEGROTINGEN
NIET VOOR KERSTMIS KLAAR
KR1S-KRAS door Nederland
Streekblad voor West- en Zuidwest Friesland
A. J
Buitenlands Overzicht
us hjoed
to sizzen
Rijn, Wezer of
Elbe?
Nenni bezocht
Stalin
de Libanon
Staatsgreep in
i
goed Kamerlid?'”
te
Nederlands taboe
Géén circus
Bolsward
„Roe word ik een
Uitgave van
Acht vliegers opgepikt
Acht vliegers van de Britse R.A.F. die
Maandag met een vliegtuig waren terecht,
gekomen in het woestyngebied van de
Soedan, zyn Woensdag doer een reddings
ploeg uit Kost! gered.
Vrijdag 26 Sept. 1952
No. 76
48e Jaargang
Bolswards Nieuwsblad
B ol swft rd
Drukkerij Fa
OSINGA -
belangryke kwestie Nleuw-Guinea moest
een
30 OKTOBER: I'TRIKKJNG
GYSBERT JAPIKSPRIIS
Abonnementsprijs
f 1.50 per kwartaal bij vooruitbetaling
Advertentieprijs: 12 cent per m.m.
Giro 87926
nan-
vol-
een
aker
naar
gers
nog
gen:
van
sugd
nog
Stevenson favoriet?
Al met al genomen schijnt men thans Ste-
vensons kansen voor het presidentschap
wat hoger aan te slaan dan die van Elsen
hower, maar het feit blijft, dat de laatste
by de politiek onverschilligen onder de
Amerikaanse kiezers nog steeds een grote
geloven, dat het niet het laatste woord
van Franco is en wij vermoeden ook niet
van de Amerikanen, wie er veel aan ge
legen is de laatste schakels van de Wes
terse militaire keten welke de Middelland
se Zee moet omspannen aan te brengen.
Aan de Europese zijde van die zee zijn dat
Spanje en Zuid-Slavië.
Zuid-Afrika.
Malan heeft in Zuid-Afrika nieuwe verkie
zingen aangekondigd als het hoge ge
rechtshof tenslotte zyn apartheidswetten
niet accepteert. De leider der blanke oppo
sitie, Strauss, heeft daarop bekend ge
maakt, dat deze de uitslag van dergeltfke
verkiezingen niet zal erkennen, wanneer
de gekleurde bevolking op aparte lijsten
moet stemmen.
pering. Er dreigt daardoor een ernstige
botsing tussen die partij en Naguib.
Communisten geweerd uit
Commissie.
Een der eerste daden van de Tweede Ka
mer was, de communisten te weren uit de
:nge-
lenig
her-
tem-
r en
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie:
Marktstraat 13 - Bolsward
Telefoon 451 (K 5157)
sr al
i af
ruk
n op
epke
aem-
atra,
een
lecht
tl zo-
iper-
i de
5 uit
rrde.
iden
I be-
>ouw
n de
oren
:rlijk
p de
nog
icens
ners.
nde-
i G.
ia en
ijnia
tsers
jlsen
t al-
;aan,
en
nan-
zak,
of
>vert
ouli-
>eten
>eur-
leeft
leeft
laag
arti-
en
om
ach-
hten
reet.
on de
zon
kon
och-
zich
haat
'gen.
stige
van
nsen
dat
weer
telde
werd
jstel-
was
won-
is zo
tden.
e na-
uit-
l van
tden,
erde.
tiwa-
^els-
i.
?ram
■oeg:
1.54
1.40
1.02
0.10
0.06
tag
i en
deije
■een-
le
istra;
t; 3e
De presldentskeus.
Uit wat belde candldaten tot nu toe in de
verkiezingscampagne gezegd en gedaan
hebben, blijkt, dat Eisenhower meer
meer in Tafts vaarwater, d.w.z. van de re
publikeinse conservatieven is geraakt,
waardoor hij zijn vooruitstrevende partij
genoten en de arbeiders van zich ver
vreemdt. Stevenson, die intrekking van de
bekende Taft-Hartley-wetten tegen stakin
gen heeft beloofd, heeft daardoor een goe
de beurt bij de vakverenigingen gemaakt.
Daarentegen heeft Eisenhower de negers
ook een belangrijk element in het kie
zerscorps zoveel beloofd, dat zijn demo
cratische tegenpartij, die rekening heeft
te houden met de mening der democraten
in het Zuiden der Ver. Staten, daar nauwe
lijks tegen kan opbieden.
Elsenhower, die in zijn campagne
vooral de corruptie in de huidige re
geringskringen hekelt, Is in een wat
moeilijk parket geraakt omdat zijn
partijgenoot, de republikeinse can-
dldaat voor het vice-presldentschap,
Nlxon, beschuldigd wordt geld van
rijke particulieren te hebben aange
nomen, zij het ter bestrijding van
zjjn onkosten aJs senator.
Een aantal republikeinen wil zijn candi-
datuur intrekken, omdat hij de kansen der
partij zou bederven, maar daarover is, ter
wijl wij dit schrijven, nog niet beslist.
digheidsbewijzen afgegeven.
Het bekende trucje. Een winkelierster te
Maastricht, die by de buren aan de tele
foon werd geroepen, ontdekte by terug
keer dat er duizend gulden uit de winkella
was verdwenen; 't bekende trucje weer.
Een blinde telefoniste, de 19-jarige mej.
Annie Cornelissen, is aangesteld by de ge
meentelijke telefooncentrale te Nijmegen.
Mej. Cornelissen is blind sedert haar derde
jaar.
Spanje
De pogingen van Amerika om in die mo
bilisatie ook Franco-Spanje te betrekken,
zijn voorlopig gestrand op te hoge eisen
voor de beschik-
i luchtbases, meer
nu bereid Is te
Te Straatsburg hebben W.-Duitse, Deense en Nederlandse afgevaardigden
in de Assemblee van de Raad van Europa gepleit voor een strategisch
plan dat uitgaat van de verdediging van alle gebied van de Westelijke
bondgenoten. Al was die nlaats nauwelijks geschikt voor dit pleidooi,
daar de Raad van Europa ook neutrale naties als Ierland en Zweden i
Nim net to hastich in bislüt,
Mar bist der klear mei, stel net üt.
Op de R. A. I. Automobiel Tentoonstelling, welke dit jaar van 29 Febr.
tot en met 9 Maart in het R. A. I.-Gebouw te Amsterdam werd gehouden,
werd voor het eerst de FORD TAUNUS 12M aan het Nederlandse
volk voorgesteld.
Onlangs is de eerste TAUNUS 12M in de Fordfabriek te Amsterdam van
de lopende band gekomen. De productie wordt thans krachtig
ter hand genomen.
grepen echter de moeilijkheid, die voorzit
ter Kortenhorst aan de overzijde van het
Binnenhof zo duidelijk had getekend. Zij
zwegen bijna allemaal over deze materie,
die anders de tongen genoeg in beweging
weet te brengen. De enige uitzondering
was de communist Brandenburg. Hij pro
beerde aan de bewindsman enkele ant
woorden te ontfutselen, maar deze wim
pelde alles af door op te merken, dat het
Kabinet zich nog niet over de noodwot-
Drees had beraden.
■rden
ech-
niet
1 ge-
Het natte weer van de laatste dagen is I
voor circusliefhebbers een leljjke spelbre-
ker geworden.
Bolsward kon voor het grote circus Jos
Mullens geen verhard terrein bieden, zo
dat van een stuk welland gebruik moest
worden gemaakt. Ter elfder ure werd dil
terrein (achter de L.A.B.-garage), dat
door de zware regenval erg had geleden,
afgekeurd.
Cirque Géant komt du* NIET In Bolsward
maar gaat van Franeker rechtstreeks naar
Heerenveen.
De Indonesische minister van Onderwijs,
de heer Bahader Djohan, heeft meegedeeld
dat met Ingang van dit cursusjaar op alle
scholen alleen de Behasa Indonesia als
voertaal gebruikt zal worden. Naast het
Indonesisch zal op de middelbare en hoge
scholen ook Engels gebezigd worden. „De
Nederlandse taal dient afgeschaft te wor
den om het Indonesisch zo ruim mogeiyke
gelegenheid te geven zich te ontwikkelen,"
aldus de minister.
van Franco, die in ruil
baarstdling van vloot- en
hulp vroeg dan Amerika nu bereid is te I
geven en bovendien een volledig bondge
nootschap met Washington eiste.
Dat was de Amerikanen te veel, maar ze
Midden -Oosten.
In het mldden-Oosten heeft zich in
Libanon iets soortgelijks als in
Egypte voorgedaan, de president is
verjaagd en voorlopig nam de op-
perbevelhebber van het leger, gene-
raai Sjehbab, de macht over.
Ook hier is een der aanleidingen de strijd
tegen de corruptie en het verlangen naar
hervormingen. De Libanon is maar een
klein land en speelt geen rol van beteke
nis, maar de oppositie, die misschien nu
een kans krijgt aan het bewind te komen,
Is voor samenwerking met Syrië en ken
ners van de Arabische wereld vrezen dan
•en versterking van het fanatieke element
in de Arabische, liga.
I de aanwezigheid van de Mongoolse minis
ter van defensie bjj de Russisch—Chinese
besprekingen te Moskou die nu geëin
digd zijn te betekenen had, als daarbij
vooral economische kwesties aan de orde
kwamen is een andere vraag.
dachte geboren een speciale industrie-
commissie uit de Kamer te benoemen,
waardoor men een goed contact kon onder
houden met het bedrijfsleven. In deze tijd
van productieverhoging, vergroting van de
export en belastingproblemen bestaat er
grote behoefte aan zulk een commissie.
Het is nu echter gebleken, dat de indus
triëlen niet bereid zijn mededelingen te
doen zolang de communisten er zitting in
hebben. Het bedrijfsleven heeft het gevoel
niet rechtuit te kunnen praten of duidelij
ker gezegd: zij hebben angst voor spion-
nage. Meer dan eens is het voorgekomen,
dat verschillende commissieleden na afloop
der vergadering door de industriëlen apart
werden genomen, die vertrouwelijR de no
dige mededelingen aan hen verstrekten.
Het werk der commissie stokte dus. En
daarom diende de socialist Van der Born,
als voorzitter van de commissie, een mo
tie in om de communiste#! te weren. Het
was hun ongeluk, dat er maar één lid van
de c.p.n.-fractie aanwezig was. Dat was
de heer Gortzak. Deze staat zijn mannetje
wel, maar hij begreep, dat hg het onder
spit moest delven. Natuurlijk sprak hij van
„ondemocratische handelingen”. Het resul
taat was duidelijk. De motie werd aange
nomen met 56 stemmen tegen 1 en deze
\.a.s afkomstig van de heer Gortzak. De
motie was mede-ondertekend door de heren
Van Vliet (k.v.p.), Stapelkamp (a.r.), De
Ruiter (C.h.), Van Dis (s.g.p.), Zegering
Hadders (v.v.d. en Welter (k.n.p.).
Voorzitter Kortenhorst heeft zijn benoe
ming weer aanvaard met een grote rede.
Tal van huishoudelijke onderwerpen heeft
hy opgesomd. Door de kabinetsformatie
zijn de werkzaamheden vertraagd en daar
door is het ónmogelijk de begroting dit
jaar vóór Kerstmis klaar te krijgen.
De begrotingsdebatten zullen 13 Januari
worden voortgezet. Het is zo zijn gewoon
te geworden he>t voorzitterschap te aan
vaarden met een korte cursus: „Hoe word
ik een goed Kamerlid?" Lezend van z|jn
papier (de president is overigens een uit
nemend debater) drong hy er op aan om
los van het papier te spreken. En boven
dien voerde hy weer het pleidooi voor kor
te redevoeringen en zeer beknopte schrif-
teiyke stukken. Inderdaad, op deze manier
zou het parlementaire schouwspel een stuk
interessanter kunnen worden. Het Is ech
ter onmogeiyk te Improviseren, als men
voor de behandeling van de begroting der
Staatsmijnen, zoals de heer Van Maenen
(k.v.p.) overkwam, zestien minuten krygt
toegewezen. Het gewoeker met de tyd
heeft dus nadelen.
Daarom geloven wij, dat ook ditmaal de
aansporingen van de voorzitter wel weer
tevergeefs zullen z|jn. En dat wy in enige
weken tyds tientallen gelezen redevoerin
gen zullen moeten aanhoren. Het is alleen
aan de kopstukken gegeven, die gerouti
neerd zyn In het parlementaire werk, le
vendige betogen weg te geven.
Hw
Voorzitter Kortenhorst heeft In de verga
dering van de Tweede Kamer nadere mede
delingen gedaan over de behandeling van
de begroting.
Zoals we verleden week veronderstelden,
duurt het nog even voordat het zware
werk wordt begonnen. Het is n.l. niet mo-
geiyk om voor 4 November a.s. met de
Algemene Beschouwingen over de Ryks-
begrotlng te starten. In dit debat, waar-
naar uiteraard met spanning wordt ultge- I
keken, zal de Kamer haar houding ten op
zichte van het nieuwe Kabinet bepalen.
De voorzitter achtte het niet mogeiyk om i
wetsontwerpen van principiële aard vóór
deze datum te behandelen. Zou men dit
standpunt niet Innemen, dan was het byv.
Italië.
Het is dus eigeniyk heel natuuriyk, dat de
Italiaanse premier de Gasperi ook op zyn
beurt toenadering tot Griekenland zoekt.
Hy gaat er dezer dagen heen, terwy'l hij
ook eens met dr Adenauer te Bonn is gaan
spreken. Deze beide staatslieden hebben
waarschyniyk de gedachte, dat hun landen
groter invloed toekomt in de Westerse
politiek dan ze thans hebben en beide heb
ben onvervulde wensen nl. resp. Triëst en
’t Saarland.
hier
taaie
ewe-
soms
Men
het
olct:
'elde
:r en
jnia,
;ntje
stra,
Egypte en Perzië.
Zolang echter generaal Naguib van Egypte
zyn nuchtere' en bezadigde kyk op de za
ken blijft behouden, dreigt er geen onmid-
déliyk gevaar voor Israël. Het is dezelfde
nuchtere kijk, die Naguib doet streven
naar overeenstemming met Engeland,
waarvoor ook Londen openstaat, maar die
Mossadeq en zijn aanhang in Perzië ten
enenmale missen.
Terwyi wy dit schrijven werd bericht, dat
de Perzische premier zelfs een ultimatum
aan Engeland zal stellen.
Wat Egypte betreft schynen de kansen
op een spoedige terugkeer van ’t politieke
partijleven nog geringer geworden nu Na
guib ook bezwaren heeft tegen de leiding
van de grootste party, de Wafd, door Na-
Een verdediging aan de Elbe men hoort
er eigeniyk van geen andere dan Duitse
zyde nog over zou alleen mogeiyk zijn
als de Duitsers zelve op gemeenschappeiy-
ke kosten van het Westen een veel groter
leger op de been zouden mogen brengen
dan Frankrijk ooit zal toestaan, of wan
neer de Amerikanen veel meer troepen in
vredestyd in West-Duitsland willen sta-
tionneren dan ze er nu hebben. Ook dat is
een illusie, want of Eisenhower of Steven
son de nieuwe president zal zijn, geen van
beide zal dét van het Amerikaanse volk
gedaan krijgen.
Over dieren gesproken. Amsterdam is te
Rome gekozen als de vergaderplaats voor
de in 1953 te houden jaarvergadering van
de Internationale Unie van Directeuren
van Dierentuinen. Prof A. Reventlow, de
directeur van de Zoologisk Havs te Kopen
hagen, werd gekozen als directeur met een
ambtsperiode van drie jaar.
Kloten tussen de pers. In de steenfabriek
„De Meyerij” te Eindhoven raakten dezer
dagen de persen onklaar door harde stuk
ken; het bleken stukken beenderen en
slagtanden van een mammouth te zijn. Er
werd ook nog een deel van een hertenge
wei gevonden.
„Brommers” mogen vlugger. De snelheids-
grens van 20 km per uur voor bromfiet
sers op rijwielpaden zal komen te verval- j
len. Een wijziging van het Wegenverkeers
reglement is daartoe binnenkort te ver
wachten.
Rijbewijzen. Jaarlijks worden er in ons
land! 160 170.000 aanvragen ingediend
voor het examen ter verkrijging van het
ryvaardigheidsbewys en ca. 90.000 ryvaar-
beleld ten aanzien van dit gebiedsdeel had i
verdedigd.
Zo is men weer teruggekeerd tot de voor-
oorlogse verhoudingen. Toen was het n»l.
meestal de gewoonte om de nieuwe minis
ters te laten inwerken tot de Algemene
Beschouwingen. Na de oorlog heeft men
gezien, dat de nieuwe Regeringen ogen
blikkelijk met regeringsverklaringen kwa
men, waarover enkele dagen na het tot
stand komen van het Kabinet werd be
raadslaagd. Daar was toen wel iets voor
te zeggen, omdat de Kabinetsformaties na
1945 hoofdzakelijk draaiden om de Indone
sische kwestie.
Nu ondergaan de nieuwe ministers eerst
de vuurdoop als zij him begroting verde
digen. Hat kan gebeuren, dat het Kabinet
toch persé nog voor de begrotingen een
ontwerp wil zien behandeld. In dat geval
zullen de Kamers van haar ingenomen
standpunt afwijken.
Er is al een uitzondering gemaakt. Minis
ter Suurhof, de nieuwe minister van So
ciale Zaken en Volksgezondheid moest
Dinsdag j.l. optreden in de Eerste Kamer.
Er lag nog een wetje op de Ouderdoms
voorziening. De leden van de Senaat be-
maar hy zal ook geen communistische
wensen in Oost-Europa laten varen om
Amerika gunstig te stemmen. Dat zou dus
een voortduring van de huidige toestand
betekenen en misschien zelfs een styging
van de spanning als Eisenhower tot Ame
rikaans president wordt gekozen, die im
mers wil dat de Russen hun greep op de
Oost-Europese satellieten prys geven.
Op het z.g. vredescongres dat te Peking
zal worden gehouden of in de a.s. verga
dering der V. N. zou men een communis
tisch vredesoffensief moeten verwachten
en in die tijd zouden de Noordeiyken ook
toeschieteiyker worden inzake een wapen
stilstand in Korea. Niet geheel passend
in dit Moskou toegeschreven programma
is, dat het een veto uitsprak over de toe
lating van Japan tot de Ver. Naties. Maar
waarschijnlijk werd het land van de rijzen
de zon, thans nog onder Amerikaanse in
vloed, nog niet ryp genoeg voor Russische
toenaderingpogingen geacht. Wat intussen
-J.---- -WQ.Ö, U.C LC WWOI1 UIL UB
niet uitgesloten, dat prof. Kernkamp de j mdustriecommissle. vlieden k.hh.n I
de Kamerleden een rondreiis gemaakt langs plaats, waar het toestel een noodlanding
moest maken.
Emigratie-nota. De nieuwe minister van
Sociale Zaken en Volksgezondheid bereidt
een emigratie-nota voor, in de trant van
de werkgelegenheidsnota en de industriali-
satie-nota’s. De emigratie-nota, welke aan
de Tweede Kamer zal worden aangeboden
zal vermoedeiyk op korte termijn worden
uitgebracht.
Kleuters liepen in de dakgoot. Een Rot
terdamse agent, die op post stond op het
kruispunt MathenesserlaanNieuwe Bin
nenweg, zag dat twee kleine kinderen op
zeventien meter hoogte in de dakgoot lie
pen van een drie etages hoog pand. Hy
I rende de trap op (de deur stond open),
ontmoette niemand, klom in de dakgoot en
I haalde de kinderen, een jongen en een
meisje van respectievelijk twee en drie
jaar, er uit.
Naar f 200 aftrek De regering over
weegt of het bedrag, dat bij de berekening
van de aftrek van eigen inkomsten voor
de uitkeringen krachtens de noodwet-
Drees buiten beschouwing biyft, tot f200,
kan worden verhoogd, aldus heeft de mi
nister van Sociale Zaken J. G. Suurhoff
Dinsdag in de Eerste Kamer gezegd.
’t Werd t|jd. De gemeente Abbekerk in
West-Friesland, die, wat het raadhuis be
treft, wel een van de kleinst behuisde ge
meenten In Nederland was het typische
historische gebouwtje heeft n.l. maar één
vertrek, dat zowel voor secretarie, raadzaal
als burgemeesterskamer moest dienen
heeft een villa voor gemeentehuis inge
richt. De officiële opening is vastgesteld
op Zaterdag.
Deze liga overweegt toch al een econo
mische blokkade van Israël, dat om zich
sterk te maken ook militaire dienstplicht
voor vrouwen wil Invoeren, waardoor al
een kabinetscrisis dreigt, omdat de ortho-
dox-Joodse ministers zich hiermee niet
kunnen verenigen.
De Kommissaris fan ’e Keninginne
sil op 30 Oktober o.s. de Gysbert
Japikspriis, dy’t dit jier takend is 4
oan drs. Anne Wadman to Snits, üt- f
rikke op it Stêdhüs to Boalsert. De
Joast Halbertsma-priis, hwerfan de
winnaer noch net oanwiisd is, sil dan 4
ek ütrikt wurde. j
bondgenoten. AI was die plaats nauwelijks geschikt voor dit pleidooi, I
daar de Raad van Europa ook neutrale naties als Ierland en Zweden van ae groots te party, ue wam, uoor isa-
omvat, het is goed dat van de zjjde der betrokkenen steeds op dit aam- faas, de grote man van die politieke groe-
beeld wordt gehamerd. Er zijn geruchten dat er nu al drie plannep zijn:
de Fransen willen een verdediging aan de Rijn, de Engelsen; er een aan I
de Weser de oefening Hold Fast paste daarin en de W.-Dultsers
zeer terecht want ook al hun grondgebied zou moeten worden verde- j
digd, aan de Elbe. Het Is nu alleen maar de kwestie of de militaire
middelen waarover het Westen beschikt, voldoende z|jn om aan deze
meest vérstrekkende eisen te voldoen.
hat Ga be Skroar
Zuid-Slavië.
Bijzondere aandacht geniet ’t laatste land,
waar Eden geweest is, die Tito uitnodigde
eens naar Londen te komen. Men wil Zuid-
Slavië gaarne geheel iniyven by de Wes
terse verdediging. Tito aarzelt om twee
redenen, hy vreest dat de Komlntemlan-
den dan met verdubbelde yver propaganda
tegen hem zullen maken, welke misschien
en i weerklank by een deel der communisten In
zijn land zou vinden en hij wenst een voor
Zuid-Slavië gunstige oplossing van de
Triëstkwestie, byv. een gemeenschappelyk
Italiaans-Zuid-Slavisch bestuur van de vrije
zóne.
Italië voelt daar niet voor en wil een
volksstemming. De Italiaanse regering kan
in deze moeiiyk toegeven, omdat dit bin
nenlandse moeiiykheden zou veroorzaken,
bovendien voelen de Italianen zich wat ge
prikkeld door het feit, dat de betrekkingen
tussen Belgrado en Londen zo harteiyk zijn
en dat Engeland en Washington thans bui
tengewoon veel aandacht schenken aan de
combinatie Zuid-SlaviëGriekenland-Tur-
kye, en Italië, dat zich DE mogendheid in
de Middellandse Zee acht, wat op de ach
tergrond geraakt.
Verleden jaar hebben 1 Kosti ligt 300 km ten noorden van de
bespreken, voordat het hele Kabinet het verschillende industrieën. Toen is de ge-
hp.lp.id fpn flfl.nzip.n van dit P^AhiAdsdppl hn.d
Rusland.
Als we de Italiaanse linkse socialist Nenni,
die by Stalin op bezoek is geweest en ge
ïnterviewd werd door een Engels journa
list, mogen geloven, koestert Stalin geer
agressieve plannen jegens het Westen,
maar hii zal ook green communistische
sympathie geniet als de grote legeraan- i
voerder uit de laatste wereldoorlog.
We hebben overigens de indruk, dat de i
Amerikaanse buitenlandse politiek vroeger
in het jaar der presidentskeuze wel eens
meer werd geremd omdat men niet wist
welke kant de nieuwe president uit wilde
dan thans. Dat zit waarschyniyk ook in
de overtuiging te Washington, dat men in
deze jaren van spanning geen tyd moet
verloren laten gaan, doch de mobilisatie 1
van het Westen tegen Rusland onafgebro-
ken moet voortzetten.