Gabe Skroar DE WERELD KIJKT NAAR BOLSWARD Martinytoer KRIS-KRAS door Nederland üs hjoed to sizzen Fan de Campagne voor het komende referendum ingezet Nobel vredesprijs dit jaar niet toegekend Reclassering Een millioen reserve- piloten in Rusland? Volledige uitslag van de Japanse verkiezingen Auto reed van pont af de Rijn in No. 79 Dinsdag 7 October 1952 Streekblad voor West- en Zuidwest Friesland Uitgave van Drukkerij Fa. A.J.OSINGA - Bolsward Hwat hat 2. J 48e Jaargang Bolswards Nieuwsblad I I 3. 4. 5. 6. I PIET. Abonnementsprijs f 1.5.0 per kwartaal bij vooruitbetaling Advertentieprijs: 12 cent per m.m. Giro 87926 Bolsward (en Delft, waar eveneens een re ferendum zal worden gehouden) komen hiermede plotseling in de belangstelling te staan van pers en radio. Het oog, niet al leen van al wat in Europa voelt voor een Europees politiek gezagsorgaan, maar van heel de wereld, zal in sterke mate gericht zfjn op Bolsward. De campagne gestart. Vrijdagavond is de campagne te Bolsward gestart met een voorbereidingsvergadering ten stadhuize, waar vooraanstaande bur gers uit het politieke en organisatieleven te Bolsward werden geconfronteerd met de problemen rondom de Raad van Europa. Er was goede belangstelling. Uit de dis cussie bleek, dat velen reeds hadden nage dacht over de bedoelde problemen. Oppo sitie was er niet, sceptimisme nauwelijks. Dat is ook geen wonder. De politieke (en militaire) ontwikkeling gaat onafwendbaar in de richting, die de Ned. Raad der Euro pese beweging, 'koerst. verschillende nog nader te formuleren vra gen zal. beantwoorden. Ten fan de allerbllangrykste dingen yn it libben fan elts minake, ia it atribjen nel in harmonyake üntjowing fan ayn Uchame- like en geastllke formogena. Deryn lizzo winllken blsletten alle fasetten fan it wün- derlike minskebistean. En sa maklik men dat delskriuwt, sa swier en slim is de praktyk. Men komt jimmeroan wer to- koart yn mannich opsicht. Men moat foar eigen bistean soargje, foar takomst en tsjinslaggen, men moat om jins hüshél- ding tinke, net to min. Men mei jin net ófsidich of ünforskillich hélde foar de fa- myljeproblemen, men is tsjerklik ta hiel hwat dingen forplichte, men is boarger fan in stêd of fan in gemeente, hwer’t man nich ding ropt om jins meiwurking en stipe; de nationale fraechstikken komme rounom, ek yn it lytste doarp, mei har konsekwinsjes en fragen: de sport docht op tüzenen in birop; it kulturele libben is ien fan de moaiste blommen op it fjlld fan de mienskip en likegoed de algemien Nederlünske as de eigen Fryske kultuer hawwe rjucht fan praten; de sosiale fra gen binne wichtiger en knipender as ea; ekonomy en technyk kin men mei gjin mügllkhelt büten syn farwetter hélde, ja, hwer soe ik de eln fine as ik opneame soe, hwat in libben en forantwurde mlnske tsjintwurdlch net allegearre op syn tafel fynt. En nou is dit jimmeroan wer de frage: Hwat earst en hwat foarst en hwat dan en hoefolle tiid en jlld en wurk kin ik deroan jaen? In swlere opjefte, hwer’t men nea mei klaar komt en dochs nea kwyt wurdt. Ojln djt sünder in stil forwyt, dat men dochs wer de goede koerts bjuster rekke is, gjin wike of men is tokoart komd en gjin jier, hwerby men net mlmert H)k van vermiste vrouw gevonden. De landbouwer S. Born vond Vrijdagmiddag in de bermsloot aan de Franokerweg te Berllkum het stoffelijk overschot van de 85-Jarlge echtgenote van do heer S. te Ried zy was moeder van 5 kinderen en werd sedert Woensdag j.l. vermist, Ons sigaartje. De offers hebben uitgewe zen, dat de accynsverlaging voor sigaren 28 Mol ingegaan aan de verwach ting heeft beantwoord en dat de afzet met 30 pet. is gestegen de werkgelegenheid met 20 pet. K.L.M. lost schuld af. Van de tien millloen gulden aan amortlsatiebewyzen, die de re gering voor een tijd van vijftien jaar aan de K.L.M. heeft verstrekt, kon binnen z jaar de helft worden terugbetaald. De di recteur der K.L.M., dr A. Plesman, over handigde dde cheque ten bedrage van vijf millloen aan de minister van Verkeer en Waterstaat, mr. J. Algera. Een sentimentele snaar? Past niet in onze wereld! Ze moesten ze, die kerels. Him straf is niet te zwaar. Geen broeder meer of zoon, ’t Obscuur onnutte gilde; Dat zelf nooit anders wilde, Verachting is hun loon. Zo spreekt verwatenheid, Van die zich trots verheffen. De ellende niet beseffen, Van een hart, dat eenzaam schreit. De hoge toon verstilt, Van de aan zich zelf ontdekte. De stichting voor de Nobelprijzen heeft be kend gemaakt, dat'er dit jaar geen prijs voor de vrede zal worden toegekend. Ook in 1948 is geen Nobelprijs voor de vrede uitgereikt. Vorig jaar ging de prijs (van 115.000 gulden) naar de grijze vak bondsleider Leon Jouhaux. Geen gevolg van bedreiging. De heer P. Brflnen van Houten, seer. van de politieke commissie van de Ned. Raad der Europese Beweging, voorz. der pro- pagandacommissie en hoofdredacteur van „Nieuw Europa” wees er met klem op, dat de Nederlands federalistische bewe ging niet dateert van de allerlaatste jaren en geen gevolg is van de dreiging van de Sovjet-Unie. Ook wij zfln binnen roet, W|j eer, fatsoens-vazallen, Kunnen ras struikelen, vallen, Als God het niet verhoedt. Blij, dat men helpen mag, De geestelijk verkleumde, De door het slijk besmeurde, Op reclasseringsdag! Een gift voor de collecte? Het harde hart wordt mild. Een climax. Het gaat hier als een climax. Voor eeuwen streed dorp tegen dorp en stad tegen stad. Ja, één keer gebeurde het, dat de Hartwer- ders (klooster Bloemkamp) de stad Bols ward veroverden. Men zou toen nooit heb ben kunnen denken, dat er nog eens een tijd zou komen, waarin noch Bolswarders, noch Hartwerders, met wraakgedachten rond zouden lopen. Later ging het gewest tegen gewest. De Friezen hebben nog juist herdacht hoe de Hollanders in 1345 de Friezen trachtten af te straffen en zeer zinvol en zeer terecht bjj Warns een ge denkteken onthuld. Desondanks is er noch Fries, noch Hollander meer, met wraak gevoelens vervuld. Nederland werd één. Maar deze ontwikke- Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Redactie en Administratie: Marktstraat 13 - Bolsward Telefoon 451 (K 5157) Iedereen kent ze wel, Maatschappelijk ontspoorden; Verspil aan hen geen woorden, Ze zijn toch niet in tel. I HIJ KON ZE NOG RAKEN Toen op 1 October de jacht op hazen I werd geopend, wiet de 78-jarige ja- I ger S. E. Kooistra te Pingjum, die dag nog 4 hazen neer te leggen. Engeland gnat tanks voor one land maken. Tussen Engeland, Nederland en Denemar ken worden besprekingen gevoerd over de mogelijkheid dat Engeland voor belde laatstgenoemde landen Centuriotanks gaat bouwen. Is ons register blank? Schonden wij als de „netten” Nimmer morele wetten? Dan moet daarvoor gedankt. Volgens het blad van de Amerikaanse luchtmacht „Air Reservist”, beschikt de Sovjet-Unie over een reserve van een mil lioen vliegeniers. Het peil van geoefend heid van deze piloten, die in luchtvaart- verenigingen zijn opgeleid, is zeer hoog, aldus het Amerikaanse blad, dat hieraan toevoegt, dat de piloten ministens 2500 vlieguren moeten hebben gemaakt en ten minste tien verschillende typen vliegtuigen moeten kennen. Folie xninsken soene lokkich wéze klnne mei it lok dat op in üngelokkige manear forgoaid wurdt. Het ontstaan. Toen vflf jaar geleden, op 4 October 1947, in café „De Kroon” te ’s-Gravenhage de fusie plaats vond van de „Europese Actie” met de „Europese Federatieve Beweging”, ontstond in Nederland de „Beweging van Europese Federalisten”, welke zich als lan delijke organisatie van de „Union Euro- péenne des Fédérallstes” onvoorwaardeiyk stelde achter de besluiten van het van 26 tot 30 Augustus 1947 gehouden Congres van Montreux, Daarbij werd het federalisme, zoals dat door de Frans-Zwitserso cultuurcriticus Denis de Rougemont in een zestal begin- selpunten werd uitgewerkt, als richtlijn aanvaard,, hetgeen ook duidelijk tot uit drukking kwam in de doelstelling, neer gelegd in het statuut van de Beweging van Europese federalisten. Deze zes beginselpunten luidden: 1. Een federatie kan slechts tot stand ko men, wanneer afstand wordt gedaan van iedere gedachte aan een organl- De einduitslag der Jn Japan gehouden al gemene parlementsverkiezingen is als Volgtt: liberale partij 240 zetels (tevoren 285)progressieve (vroeger conservatieve) parttf 85 zetels (tevoren 67); rechtse so cialistische partij 57 zetels (tevoren 30); linkse socialistische party 54 zetels (tevo ren 16); communistische party nul zetels (tevoreri 22)andere partijen en onafhan- keiyken 30 zetels (tevoren 26). Zondagmiddag om 14.20 uur. is te Door nenburg een ernstig ongeluk gebeurd, waarby 5 personen om het leven zyn ge komen. Een zes personenauto, afkomstig uit Haarlem, reed by Doornenburg het Pannerdenseveer op. Doordat do remmen weigerden reed de auto aan de andere kant de pont weer af en verdween in de Ryn. Een der 6 Inzittenden was tevoren uitge stapt. Do auto Is inmiddels opgehaald en de stoffeiyke resten zyn overgebracht naar het ziekenhuis te Bemmel. serende hegemonie, uitgeoefend door een van de samenstellende naties; Het federalisme kan slechts geboren worden, wanneer men afstand doet van iedere systeem-geest; Het federalisme kent geen minderhe denprobleem; De federatie heeft niet ten doel de on derlinge verschillen uit te wissen en alle naties samen te smelten in een enkel blok, maar beoogt Integendeel hun eigen kwaliteiten te waarborgen; Het federalisme berust op de liefde voor de samengesteldheid in tegenstel ling tot de rauwe eenheidsdrift, die het kenmerk vormt van de totalitaire geest; Een federatie wordt geleidelijk ge vormd door middel van personen en groepen en niet door uit te gaan van een centrum of door middel van de re geringen. Binnenkort zal de Nederlandse Raad der Europese Beweging aan de stemgerechtigde burgers van Bolsward vragen hoe zij denken over een Europees politiek gezagsorgaan. Dit referendum zal als een normale verkiezing worden gehouden. In de loop van de volgende maand krijgt men de formulieren thuisbezorgd. Door het houden van dit referendum wil men by de bevolking belang stelling wekken voor de in 1954 te houden verkiezingen voor een Europees politiek gezagsorgaan. Enige tyd voor de dag van het referendum zullen de vijf grote politieke partyen, de drie vakbonden en de standsorganisaties, die samenwerken in de Europese Beweging, een actie voeren. Hoewel de preciese cyfers van alle afdelingen nog niet binnen zyn, staat thans wel vast, aldus het hoofdbe stuur van het Ned. Roode Kruis, dat de opbrengst van de Roode Kruls-campagne 1952 het millioen heeft overschreden. oer de gystene stream fan de tlid en it lytse bytsjo hwat men üt 'e wei setten hat. Is dit de tragyk fan elts minskellbben, net minder is dit de hlstoaryske gong fan eltse mienskip en fan eltse mlensklpllke groep. Mei In net to .kearen krêft wurde alle tokoarten dfstraft, dy’t de mlnsken sawol privé, as groepsgewlze meltsje. Mannich sprekker, geastllke en folkslleder wit üs dat foar eagen to hélden, mar meastentllds blluwt men derby leafst üt de eigen buert, om't oare de reaksje op de wurden to nel oan It hlmd komt. It binne dan de sprokkers, dy’t de earen streelje om’t hja fan oaren de tokoarten sa masterlik witte to hekeijen. Mar de wierhelt hat nou ienkear in skel lüd en al- linnich yn dy wierhelt is heil. Ek foar de mienskip en foar de groep, Men kin foar- stanner of tsjinstanner wéze fan bitlnklngs en jubilea wy hawwe de léste wlken hiel hwat melmakke as se dan dochs hélden wurde moatte, dan mocht men nelst de tank foar hwat bard is, net forjltte It gewisse ris goed op to skerpjen foar alles, hwat net bard is en dochs barre moatten hie. Is dat to pynlik? Hwer bliuwt de wierhelt dan? Goed, men kin net altyd sünder in bytsje idelheit en plomkestrikery by sok- ke heechtydagen, mar de oare kant is folie wichtjger. De bisinning of sa’n organi- saesje, of sa’n krante, op in harmonyske wize lieding jown hat oan alle fasetten fan it minskebistean, dat is in tlge oppor tune fraech. As men de fouten net sjen wol, kin men net ta better ynsjoch kom me. Hwerom de spegel net ris in del brükt? Dat wie géns nobeler en ynstruktiver. Tsientallen jierren hat men yn in iensidige technyske wurksumheit de knipende sosiale fragen fan it libben büten doarren sluten, hiel lang hat de Ljouwerter krante de for- antwurding fan In eigen stimme net oan- doard, folie jierren binne foarbygien, foar’t men yn de greate Lénbouorganl- saesje it blgryp foun foar de arbeldsmlen- sklp fan boer en folk, foar /de needsaok alle oandacht to jaen oan de geastllke grounslaggen fan it libben, hwerom Is der troch de eigen mlnsken sa’n bytsje om- tlnken oan jown. Fan in bütensteander nimt men It dochs net oan, dy kin de slnne net yn It wetter skinen sjen, tinkt men dan. Der binne greate hlstoaryske flaters makke, dy’t foar It hiole folk gefolgen Waarom referendum? De secretaris van het uitvoerend comité van de Ned. Raad der Europese Beweging, Mr H. R. Nord, schetste Straatsburg als „het laboratorium van Europese éénwor ding”. De gebeurtenissen volgen elkaar hier snel op. Het verdrag van de Europese defenslegemeenschap wordt reeds spoedig ter ratificatie aan de parlementen voor gelegd. Een Europese regering met een eigen grondwet en volksvertegenwoordi ging la de logische consequentie hiervan. Wordt de regering pas actueel en nodig als de defenslegemeenschap een feit Is gewor den, bepaalde landen zoals byv. Frankryk zullen hun stemmen niet licht geven aan de defenelegemeenschap, als niet In een grondwet zekere waarborgen worden ge geven. Nu de gebeurtenissen elkaar zo snel op volgen en de parlementaire vergadering over het plan-Schuman reeds binnen 6 maanden een project van de grondwet ter tafel moet leggen, Is het gevaar niet denk beeldig, dat de top beslissingen neemt en voorbereid, waarvan het gewone volk niet voldoende op de hoogte Is en de conse quenties niet voldoende heeft doordacht. Het referendum wil de bevolking kennis doen nemen van de huidige problemen, ter wijl men uit de aard der zaak; hoogst ge ïnteresseerd is by de vraag hoe men de De Neder- een ling ging door. Kon vroeger Nederland als Opbrengst Roode Kruls-compagne ’52 ruim zodanig zyn grenzen verdedigen en zyn een millloen. eigen boontjes doppen, thans zou een der- geiyk pogen door leder belacheiyk worden genoemd. Men voelt de ontwikkelingsgang. Het Is niet meer dorp tegen dorp, stad te gen stad, provincie tegen provincie, land tegen land, maar straks werelddeel tegen. neen, wo hopen werelddeel néést wereld deel. hiene. It Is toloarstellend, dat üt eigen kring der sa maklik oan foarbygien la. Alllnnloh in opmerklik artikel yn it Jubileumnümor I fan „It Heltelén” fan Douwe Kiestra doart de boeremlensklp to hifkjen. Selskrityk en It ark jimmeroan wer opskerpjend, dat héldt. Weardearring foar in machtlch stik wurk yn dizze leu dien, kin elk earllk mlnske maklik opbringe en hwa soe har ren dat mlsgunne, mar krekt it foaroan- steande plak, dat sa’n greate organlsaesje mei mear as tsientüzen boeren as lid, yn- nlmt, twingt ta in earllk gewissensünder- syk oft men op in harmoanyske wize do geastllke, kulturele, sosiale, ekonomyske en technyske fragen fan It boerelibben for- soarge hat, ja as né. Of men net lensididh west Is, oft men de moed hie tsjln do lju yn to gean, as men dat «each as need- saeklik. Fryslén Is in boerelén en dus hawwe dizze fragen in greate bltsjuttlng foar üs alle gearre. En hoe mear alle formiddens har ren mei earnst sette om dizze harmony yn de bilangenblhertlging to finen, nammers- tomear sil blike dat hja tichter bymekoar steane as nou fakentiids blykt. Elts ünpar- tidich mlnske moat dochs sjen, dat de ünt jowing fan de My. sterk troch oare orga- nisaesjes biynfloede is, dat hja har ien- sidich bidriuws-technysk wurk forromme hat, doe’t de kristlike organisaesjes oprop- pen om binammen om de minske to tin ken. Dat hja Lénhierdersboun en Frysk Grounbisit foroarsake hawwe om’t hja yn dy tiid de hierkwesje net oandoarden, dat hja yn de ünderwiiskwesje in hiele evo- lüsje melmakke hawwe om’t de oare orga nisaesjes harren deryn foargyngen. It hie, tinkt my, in died west fan ienféldige rjuchtfeardichheit as fan dizze dingen in bisetf en in blyk op it Jubileum üt eigen rigen opklonken hie. En it hie mear moed jown foar de takomst. Hwant nel de oar- loch is it dochs sa, dat de stim fan de Fryske boer fierst to mln heard wurdt yn Den Haech, en dat In great diel fan de kostbere tiid forgrlemd wurdt mei lytse en greate strlderaesjes, ta skea fan de alge- mlene boerebllangen. Wy hoopje, dat dit jubileum It startpunt wurde mei fan In My., dy’t de harmonyske lenhelt fan in geastllk en stofllk bloeiend boerefolk tsjlnje wol yn lendrachtlch op- arbeidzjen mei oaren. TJ. de J. Éénjarig kindje viel uit raam op straat. Een éénjarig kindje viel te Den Haag uit een raam op de tweede etage en kwam op het trottoir van de Schlegelstraat terecht. Het bekwam geen letsel. Vjjf broers samen f29000 boete. Het Hof te Leeuwarden veroordeelde in hoger be roep ieder der vijf gebr. R. van de firma Th. R. en Zn., te Harlingen tot geldboeten tot een gezameniyk bedrag van f 29000. De verdachten stonden terecht wegens het kopen van Hinder- en schapenhuiden tussen Mei 1945 en Juni 1949, zonder dat zij daar voor een schrifteiyke vergunning bezaten van het Ryksbureau voor Huiden en Leder en voor het zwart verhandelen van het van die huiden gefabriceerde zeemleer. K.L.M. vliegt driemaal per week vracht naar V.S. Met Ingang van Zondag j.l. zal de K.L.M. drie wachtdiensten per week onderhouden in beide richtingen tussen Amsterdam en New York, waarby op een dezer vluchten een tussenlanding wordt gemaakt te Montreal. Hierdoor heeft West- Europa een snelle wachtverbinding met dit belangryke handelscentrum In Canada gekregen. Hof verdubbelt de straf. De vader J. H., die samen met een buurvrouw zyn pasge boren baby in een emmer water verdronk, hoorde voor het Hof te Amsterdam zyn door de rechtbank opgelegde straf van vier jaar verdubbelen en brengen op acht jaar, met aftrek van preventieve hechtenis. Do buurwouw H. W. P„ die eveneens in be roep was gekomen, omdat zy de straf van drie jaar te hoog vond, hoord® een vonnis van zos jaar tegen zich uitspreken. z Voor emigranten. Van 2 tot 6 October zal voor landverhuizers naar Australië en Nieuw-Zeeland aan de Volkshogeschool te Bergen (N.H.) een cursus worden gehou den. Naar een nieuwe Vierdaagse? landse Wandelsport Bond besloot in buitengewone algemene vergadering op een nader te bepalen plaats in Nederland, een N.W.B.-vierdaagse te organiseren, in de zelfde week als de vierdaagse van de Ned. Bond voor Llchameiyke Opvoeding te Ny- megen wordt gehouden. Bakkery te Akkerwoude uitgebrand. Za terdagmorgen omstreeks 6 uur is de bak kery van de heer R. de Jong te Akkerwou de In brand geraakt. Toen de heer De Jong al aan het bakken was, ontdekte een voor- byganger de brand, die door tot nog toe onbekende oorzaak vermoedeiyk op de zol der boven de bakkery was ontstaan. Hy waarschuwde De Jong en direct werden diens wouw en kind van bed gehaald en de brandweer to Murmorwoudo gewaar schuwd. Voor f 100 millioen bloembollen. Vrydag werd met de uitvoering van een export- order uit de bloembollenoogst 1952 het to tale exportbedrag voor dit seizoen op 100 LUk van zwerver gevonden. Ruim drie weken moet het iyk van do 76-jarlge zwer ver S. Koppens in de Loenense Streng hebben gelogen. Het werd pas dezer dagen gevonden. De oude man was weggelopen uit een oudemannenhuis In Arnhem en Is waarschyniyk door uitputting om het le ven gekomen toen hy van Arnhem naar Loenen is gelopen en by de Loenense Streng ging uitrusten. De politiedeskun dige Hulst uit Leiden, die sectie op het iyk verrichtte, constateerde, dat de man aan velerlei kwalen had geleden. Koppens leid de al van zyn dertigste jaar af een zwer versbestaan: hy trok onder meer door Noorwegen en Finland. Kanovaarder vermist. In Muiden wordt sinds 24 September vermist de 20-jarige 'matroos H. Dobber, die met zyn kano het Ijsselmeer is opgevaren om te vissen. Aan- vankeiyk maakten zy'n ouders zich niet bezorgd. De jongen bleef wel meer enige tyd op het eiland Pampus. De Rykspolitie te water, die ten slotte werd ingeschakeld, heeft geen enkel spoor kunnen vinden. Discussie. By de discussie bleek, dat verschillende aanwezigen zich reeds hadden bezig ge houden met genoemde problemen. Gewaagd werd byv. naar de geesteiyke basis van het streven naar een Europese regering, het eventuele gevaar, dat mal contente landen zich zouden terugtrekken, het eventueel overwicht van de militaire belangen, enz. Natuuriyk doemen by nadere kennismaking nog meer problemen op. Ons blad wil in de komende weken haar dienende taak t o. v. van de voorbereiding van dit referendum verstaan en haar -ko lommen ter beschikking stellen van een leder, die meent een opmerking of een critlsche kanttekening te moeten maken. Door de drukking van de melk wordt bo ter voortgebracht. Dr Drees bezocht De Valera. De minister president, dr W. Drees, heeft Vrydagmld- dag een bezoek gebracht aan de Ierse eerste minister, dr Eamon de Valera, die In het Oogiyders gasthuis te Utrecht wordt verpleegd. millloen gulden gebracht. In vakkringen toonde men zich hierover zeer verheugd, temeer daar men dit resultaat heeft we ten te bereiken ondanks de Invoerbeper kingen. Voor de vinders. Enige weken geleden vonden een paar jongens by Brnkkonsteln, aan de grens van de Mooker Holde, een wild zwyn, dat door Jagers aangeschoten was. De jongens sleepten het zwyn naar huls en er word smakeiyk van gegeten. De vader van de jongens had de vondst echter wol aangegoven by de politie. Daar door hoorde ook de Jager, die het zwyn als zyn bult beschouwde, er van en hy diende een aanklacht In by de Nymeegse kantonrechter. Deze veroordeelde de jon gens tot een principiële boete on tot tei*ug- gave van het zwyn. In hoger beroep sprak de rechtbank in Arnhem de Jongens wy en bepaalde, dat de bult hun toebehoor de.

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1952 | | pagina 1