STALIN BEKIJKT DE WERELDSITUATIE HUURVERHOGING UITGESTELD F U üs hjoed to sizzen Tactiek of juiste analyse Perzische kwestie in nieuw stadium? Hulpprogramma zou voor het Nabije- en Midden-Oosten de enige uitkomst zijn Hoe moeten de lonen gecompenseerd worden? Der wie de ein fan wei Treinramp te Londen eist meer dan 100 doden Doorbraakpoging op Korea No. 80 48e Jaargang Vrijdag 10 October 1952 ■I Streekblad voor West en Zuidwest Friesland OSINGA - B o 1 s w a r d Buitenlands Overzicht L n - t t a I, Drukkerij Fa. A. J. t 1 s t 1 1 i l t 3 a r P n - - a o zinking niet onwaarschijnlijk, tenzij men zich tjjdlg naar nieuwe gebieden weet te wenden. Zelfs als W.-Europa economisch één werd zou dat voor dit werelddeel nog geen totale oplossing brengen omdat deze markt spoedig overvoerd zou zijn. i Hwat hat Gabe Skroar Uitgave van Bolswards Nieuwsblad j 1 i c r i China en Oost-Europa, het andere door t 1 1 c 0 I- L Li I i 5 l r i i i 1 3 3 1 t l 3 f 3 Tactiek Het is altijd moeilijk om uit de woorden, welke leidende figuren te Moskou spreken, conclusies te trekken, omdat ook bij hen de woorden vaak dienen; om de gedachten te verbergen. Maar misschien mag men ditmaal iets meer waarde hechten aan de uitlatingen van Stalin en Malenkof, omdat ze bestemd waren voor het communistische congres, en dus om dit riohttlljnen te ver schaffen voor de tactiek in de nabtfe toe komst te volgen. Deze tactiek gaat dus uit van do veronderstelling dat de Westerse landen In economische crises en on derlinge oorlog zullen ten ondor gaan, dat Rusland en zijn bondgeno ten dus geen grote oorlog behoeven te beginnen om het Westen die on- De slachter tocht, dat soe wol wenne, Dat wie dochs net sa’n greate toer, En as er yn ’e stêd hwat wend wie, Mocht Rinse der, tocht him, wol oer. ’t Waerd harren dus sa gaedlik foarsteld; ’t Foarütsjoch like dêr sa skoan, Yn Ljouwert slachtersfelnt to wézen, Dat nel lang wifkjen gong it oari. 1 t r i, i i Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Redactie en Administratie: Marktstraat 13 - Bolsward Telefoon 451 (K 5157) Japan. Maar verlokkend blijven voor Japan toch de nu nog afgesneden economische betrek kingen met rood China, een markt van een half milliard zielen voor de afzet van Ja panse producten en een bron van grond stoffen voor Japan. Een economisch pro bleem dat steeds dringender zal worden, een dier gevaarlijke problemen, welke ook in het Westen zelf bestaan. Velen twijfelen aan oen nog lang aanhouden van de be- trekkelUko welvaart in het Westen welke in het bijzonder In Amerika gedeel telijk gebaseerd is op de enorme orders Voor de oorlogsindustrie Beginnen die af te nemen, dan acht men een scherpe in- O, hwat «each Rinse dér in nigetl I En alle dagen wer hwat cars; Hy moast earst mei in feint to „freegjen”, Dan fytsten se in hiele poas. a r s t n d i. r a CL t a n a a n China. Een belangrijk verschil van inzicht is er altijd geweest tussen Engeland en Ameri ka over de politiek jegens rood-China. Londen heeft de regering van Peking er kend, Washington niet. Maar dit geschil punt heeft heel wat aan betekenis verlo ren,' nu Peking zich nauwer bij Moskou heeft aangesloten, zodat er minder kansen zijn voor EJngelse toenadering. Het Japan se probleem, dat op de duur misschien even ernstig kan worden als het Duitse, is niet dringend nu de liberaal conservatieve partij van premier Jishida, weer een, zij het geslonken, meerderheid in het parle ment verwierf. Dat betekent de voorlopige voortzetting van de samenwerking met de Ver. Staten. i. 1 Perzische kwestie. In de Perzische kwestie blijkt Amerika nu Engeland tegen Mossadeq te steunen. Hier treden bedde landen met voorzichtigheid op, en Mossadeq schijnt ook iets voorzich tiger te worden. Van een ultimatum aan Engeland is geen sprake meer, hij wenst zelfs nieuwe onderhandellngen. In hoever re Washington en Londen ook één lijn trekken ten opzichte van Egypte moet nog worden afgewacht, generaal Nagoeib heeft bljjkbaar nog niet de tijd voor een om lijnde buitenlandse politiek, in de binnen landse is hij een eind opgeschoten, door dat de Wafdpartjj haar verzet heeft op gegeven en Nahas als haar leider heeft laten vallen. Het huurprobleem Is een van die vraag stukken, welke spoedig door het nieuwe Kabinet tot een oplossing moeten worden gebracht. Het is een slepend probleem, dat door velen wordt beschouwd als een bron van onrecht. Ongetwijfeld is er niemand, die graag meer huur zal betalen. Het le ven is al duur genoeg. Maar daarnaast moet men oog hebben voor de vele kleine huiseigenaren, die moeteh leven van de op brengst van de huur. Er zijn er duizenden in ons land, die hun zuur verdiende en op gespaarde geld hebben belegd in huizen om van een rustige levensavond te kunnen genieten. Deze mensen verkeren in grote nood. De verhouding tussen de huurop brengst en de ouderhoudskosten is zoek. De kleine huiseigenaar is niet in staat, ten gevolge van de sterke stijging van de prij zen, de onderhoudskosten uit de huren te betalen. dergang te bereiden, en dat ze deze ondergang kunnen verhaasten door hun propaganda te baseren op de onderlinge geschillen tussen de Wes terse landen. Doe’t Rinse fan ’e skoalle ófkaem, Moast hy gau sykje om in „plak”; Hy moast ek gau hwat meifortsjinje. Him noaske meast it slachtersfak. Dus Rinse moast mar by de slachter, As wie ’t yn ’t earst ek foar de kost. Syn aiden tochten: by in slachter Wurdt op sa’n jonge wol goed past. Dy’t der noft yn fynt om stimpers en slo ven to bigekjen, is seis de greatste stim- per en it aldermeaste to bikleijen. Yn Grienterp (’t doarp, dêr’t Rinse wenne) Wie wol in slachter, mar dy koe It sünder feiijtsje sa goed rédde, Dat hy net leafst yn hawwe woe, Mar hy wist yn ’e stêd in slachter, Dy woe wol graech in jonge ha; As d’ aide lju it Rje woene, Moast Rinse nei dy slachter ta. Nou Rinse fuort al nei de stêd ta, Dat gong syn aiden hast to slim; Hy hie noch noait üt Grienterp wei west. Wie ’t dêr nou net to drok foar him? Oude rivalen. Een der ernstigste politieke geschil len aan Westerse! zijde bljjft de na ijver tussen Frankrijk en W.-Duits- land in het streven de eerste rol te spelen op het W.-Europese vaste land. Hier komt ook het Saarprobleem om de hoek kijken. Zowel Bonn als Parijs zien echter wel in, dat laatstgenoemd probleem uiterst belangrijk is in de internationale verhoudingen, zodat zij elkaar toch steeds weer zoeken in onderhandelingen. Daar Amerika W.-Duitslands medewerking in de W.-Europese verdediging onontbeer lijk acht ook Montgomery doet dat trou wens liggen hier toch mogelijkheden voor een verwijdering tussen Frankrijk en Amerika, dat ook afkerig is van de Franse politiek in zijn Afrikaanse gebieden, welke politiek Londen echter steun heeft toege zegd. De a.s. vergadering der Ver. Naties zal ten deze wel meer licht brengen. Overigens hebben ook Engeland en de Ver. Staten hun geschilpunten, al krijgt men de indruk dat men te Washington geneigd is Engeland meer als gelijkwaardige te be handelen, nu laatstgenoemd land ook over een atoomwapen beschikt. UITREIKING ZILVEREN ANJERS. Dinsdagmorgen werden In het ge bouw Nederlandse Handel Mtf. te Amsterdam door Z. K. H. Prins Bernhard de zilveren anjers uitgereikt. De foto laat ons zien hoe Z. K. H. Prins Bernhard de Anjer uitreikt aan Mej. M. C. A. Schouwenaars. Sinds 1945 hebben de diverse Kabinetten al het mogelijke gedaan om de huren laag te houden. Eén huurverhoging is er ge weest en die was niet voldoende. De be weegredenen van de na-oorlogse Ministers waren duidelijk. In deze tijd, waarin de lonen aangepast zijn aan de prijzen, zou een nieuwe loonronde noodzakelijk zijn als de huren ’flink werden verhoogd. Hoger loon betekent voor het bedrijfsleven meer kosten, duurdere producten, geringere ex port en voor ons land dus een nadelige betalingsbalans. Voor dit standpunt moet men begrip hebben. Maar anderzijds drln- Doe’t Rinse dêr in skoftkè west hie, Bisoarge er al alïinne flels. Mar op in kear wie Rinse al langer As goed twa Uren ünderweis; De baes sel tsjin ien fan ’e felnten Om gau om Rinse üt to gean. Just wie er fuort, dér seech er Rinse Al by in baggermole stean. gen hier toch wel enkele vragen. Waarom nu juist de huren handhaven op een te laag peil? Waarom moet een bepaald deel van ons volk een extra zware bijdrage le veren? De regering heeft zonder meer be paald: de huren mogen niet al te veel om hoog. Maar zij had zich evengoed op het standpunt kunnen stellen, dat bijvoorbeeld de gas- en lichttarieven niet verhoogd mochten worden. De huurstop krijgt een funeste wéfrking. De protesten van de huis eigenaren zijn legio. De Regering beseft dat ten volle. De moeilijkheid is echter dat men niet makkelijk op de ingeslagen weg kan terugkeren. Iedere huurverhoging brengt nu eenmaal loonsverhoging met zich mede. En juist daarvoor is de regering be vreesd. Ook nu nog, al is de positie van onze betalingsbalans wel iets verbeterd. Toch heeft het vorige kabinet beseft, dat er iets moest worden gedaan. De Sociaal- Economische Raad, het toporgaan van de Publiekrechtelijke Bedrijfsorganisatie, houdt zich in opdracht van de Regering met dit probleem bezig. Oorspronkelijk was het de, bedoeling de huurverhoging op 1 Januari a.s. te doen ingaan. De S.E.R. zal het rapport van zijn commissie echter niet vóór November in algemene vergade ring kunnen bespreken. Daarna wordt het eindrapport gemaakt, dat dan aan de Re gering zal worden aangeboden. In dit rapport zullen waarschijnlijk ver schillende voorstellen aan de hand worden gedaan en de Regering moet daaruit het Koude oorlog? Bovendien moet de koude oorlog gehand haafd worden, want een opheffing daarvan een algemene verzoening tussen West en Oost, zou de wereld weer tot één markt kunnen maken, zou ook de militaire lasten voor het Westen aanzienlijk minder ma ken en daardoor zowel oorzaken van eco nomische crisis als van grote politieke ge schillen tussen de Westerse landen onder ling wegnemen. En bovendien zou de op heffing van de koude> oorlog in de demo cratische landen in dit stadium gezien worden als een succes van de Westerse politiek en dus de positie van de regerin gen dezer staten verstevigen. Het Westen is dus nu gewaarschuwd. Als de Russen speculeren op een onderlinge oorlog der democratische landen, dan is het zaak voor de laatste om met de uiterste kracht te streven naar een verzoening van hun on derlinge tegenstellingen en naar een gro tere eenheid. Ook mogen zij niet verslappen in hun mi litaire inspanning, ook niet als de koude oorlog veel van zijn verschrikking ver liest nu we er op schijnen te mogen re kenen dat deze niet als de directe voor loper van een echte oorlog met Rusland moet worden beschouwd. Het is zaak pa raat te blijven omdat, als de Russische verwachtingen, dat het Westen wel zelf voor zijn ineenstorting zal zorgen, niet verwezenlijkt worden, er een nieuw hoofd stuk begjnti. Daarin zullen Rusland en China en hun satellieten nog sterker zijn dan thans, het zou dan funest zijn als de gelijke tred had gehouden. Inderdaad geschillen. Ontegenzeggeltfk zijn de onderlinge geschil len tussen de Westerse landen van ernsti ge aard. Zij lelden er zelfs toe dat deze landen in de koude oorlog een zeer ver schillend standpunt innemen. Aan Westei- se zijde voert Amerika de oorlog op z|jn scherpst, maar dat is geen wonder, want Moskou richt zichook het felst op Was hington. Nog pas hebben de Russen gewei gerd de Amerikaanse ambassadeur te Moskou Kennan weer in hun land toe te laten, omdat hij voor een kennis van de huidige verhoudingen als Kennan is overigens vrij tactloze kritiek- had ge oefend op de bepalingen inzake de bewe gingsvrijheid van de diplomaten in Rus land. Maar men staat er toch van te kij ken als men anderzijds hoort van geruch ten, dat ondanks deze koude oorlog Frank rijk en Rusland voelhorens naar elkaar hebben uitgestoken, met de bedoeling mid delen te beramen om te voorkomen, dat er weer een herenigd Duitsland zal ver rijzen. De plaatsvervangende opperbevel hebber van de Atlantische strijdkrachten in Europa, veldmaarschalk Montgomery, heeft misschien dan ook geen ongelfjk als hij pleit voor de benoeming van een soort opperbevelhebber die vaste lijn moet brengen in de Westerse houding tegenover de koude oorlogvoering van Russische zij de. beste kiezen. Dat is niet eenvoudig, want het vraagstuk heeft verschillende aspec ten. De S.E.R. heeft de huurkwestio al ge ruime tijd in studie. Verschillende tussen rapporten zijn reeds uitgebraoht. In een daarvan is uitgegaan van oen huurverho ging tot 150 pet. (thans 115 pet.) voor de huren van 1940, Ook do na de oorlog ge bouwde woningen zullen op 150 pet. komen (thans 130 pet.), terwijl do huren der nieuw gebouwde woningen volgens dit rap port onveranderd zullen blijven. Deze huur verhoging zou 3(4 pct. van het week-in- komen van oen gezin met twee kinderen bedragen. Als oompensatiemogeltjkheid heeft men een verlaging van de accijns overwogen, doch zoiets is ónmogelijk, gezien de verhouding met de Beneluxlanden. Ook is destijds ge dacht aan een verlaging van de omzetbe lasting voor de eerste levensbehoeften, bij voorbeeld voor verwarming, verlichting, verkeer, kleding en schoeisel. Hierdoor zou een compensatie van 1.4 pet. worden ver kregen, Daarnaast hoopte men de resteren de twee procent te compenseren door een verlaging van de verevenlngsheffing. Deze wordt betaald door do werkgevers tot een- totaal van 4.5 pot. van het uitgekeerde loonbedrag. Uit deze heffing, die een Duit se maatregel is, wordt het Rtjksaandeel in verschillende sociale verzekeringen be taald. De Noodwet-Drees is daarvan een voorbeeld. De werkgevers hebben daarte gen terecht bezwaren. En meer dan eens hebben zij er op aangedrongen om deze be lasting af te schaffen. Bij de invoering van de Wachtgeld- en Werkloosheidsverzeke ring is reeds een kleine verlaging van deze premie toegezegd. Geen wonder, dat ook in het tussenrapport van de S.E.R. is gedacht aan een verlaging van de vereveningsheffing. Een verlaging met 1% pet. geeft ’n compensatie van 1.05 pet. De loonsverhoging bedraagt dan 1.16 pet. Een volledige compensatie zou zijn te krijgen door de verlaging van de omzetbe lasting plus een verlaging van de vereve ningsheffing met 2.5 pet. en een loonsver hoging van 2 pet. De kosten voor de schat kist worden in het rapport geraamd op totaal 370 millioen gulden (o.a. minder ontvangst omzetbelasting f174 mln., min der van de vereveningsheffing f150 mln. verhoging ambtenaarssalarissen f20 mln.) Daartegenover zou dan echter ook staan een gedeeltelijke compensatie voor de schatkist, die begroot wordt op 123 mil lioen gulden door hogere inkomstenbelas ting van de huiseigenaren, hogere loon- en inkomstenbelasting, - vermogensbelasting en dergelijke. Zoals gezegd, dit zijn cflfers, neergelegd in een tussenrapport; het zal nog moeten blijken in hoeverre zij op dit moment ac tueel zijn. In ieder geval geven zij een goed inzicht van de richting waarin men de moeilijke kwestie van da huurverhoging denkt op te lossen. Stalin voorspelt dan een verdere inkrim ping van de markt ter beschikking van de „kapitalistische” wereld, hetgeen de on derlinge naijver van de democratische sta ten zal doen toenemen. Daaruit verwacht de Russische premier zo sterke wrijving tussen deze staten, dat er oorlogen uit zul len kunnen voortvloeien. In het bijzonder ook omdat z.i. W.-Duits- land, Groot-Brittannië, Frankrijk, Italië en Japan niet tot in het oneindige de Ameri kaanse overheersing en onderdrukking zul len verdragen en zich dus zullen trachten vrij te maken van Amerika. Stalin schrijft ook dat Rusland do „kapitalistische” lan den niet zal aanvallen en Malenkof zeide in zijn rede, dat een vreedzaam naast el kaar bestaan van de kapitalistische en de communistische wereld zeer zeker moge lijk is en ook hij wees met grote nadruk op de geschillen, welke er tussen de Ver. Staten en andere Westelijke landen be staan o.a. zei hij „geen van Engelands vij anden heeft aan het Britse Rijk zulke ver schrikkelijke slagen toegebracht als de Amerikaanse vrienden, die het stukje bij beetje in de wacht slepen, de Amerikaanse milliardairs zijn bezig het Britse empire over te nemen.” Dodelijk vermoeide redders hebben de hoop opgegeven nog overlevenden te vinden on der de berg van puin en wrakstukken op de stations Harrow en Deadstone (voor stad van Londen), waar Woensdagochtend twee sneltreinen vlak na elkaar op een volgepakte locaaltreln indaverden. Het aantal geborgen doden bedroeg in de late avonduren al 85, maar zoals een woord voerder van de spoorwegen zei: „Als on ze ergste vrees bewaarheid wordt, liggen er in de ravage nog 40 doden.En 113 zwaargewonden waren reeds naar de zie kenhuizen gebracht. Nog steeds lichtten toen in het licht van schijnwerpers reusachtige kranen brok stukken uit de puinhopen, waarna dan redders koortsachtig gingen zoeken naar mogelijk nog opgesloten slachtoffers van deze ramp, die het station in een oogwenk herschiep in een hel van verschrikking. De locaaltreln, die naar schatting reeds 600 merisen bevatte, opeengedrongen in coupé’s en gangen, werd door de kracht, waarmee de expres op haar invloog, als een blikje in elkaar gedrukt. Locomotief en wagons steigerden omhoog, brokken staal zwiepten over de perrons, waar tien tallen mensen min of meer ernstige won den opliepen, krakend en scheurend reten de houten wanden van de compartimenten uiteen. En nog maar nauwelijks was het eerste tumult bedaard, of van de andere kant denderde de sneltrein van Londen naar Manchester het station binnen. Door twee locomotieven werd deze trein getrokken en met alles verwoestende krachten maal den hun machtige wielen door de wrak stukken van de twee andere treinen. De locomotieven schoten uit de rails en maai den over een perron, waar honderden rei zigers nog in starre ontzetting te zamen stonden. Op en over elkaar rolden de wagons, een groteske berg vormend van verbogen en brekend staal zó hoog, dat zij opbolde tegen een 15 meter hoge voetbrug tussen twee perrons, die uiteenbrak, waardoor tientallen mensen omlaag tuimelden. Het belangrijkste wat er van deze overzichtsperiode is te melden is wel een artikel van Stalin in de „Bolsjewiek” ter inleiding van het commu nistische party-congresi dat te Moskou is gehouden en de op dat congres door Malenkof uitgesproken rede. Stalin komt in z(jn artikel tot de conclusie, dat eerder een oorlog tussen, wat h(j noemt de „kapitalistische” en w(j zullen noemen de democratische staten, onderling te verwachten Is, dan een oorlog tussen deze staten samen en Rusland. Stalin consta teert dat na de tweede wereldoorlog er niet meer één wereldomspannende markt is, doch dat deze markt In tweeën gesplitst is, een gedeelte wordt gevormd door de Sovjet-Unle, de rest van de wereld. Abonnementsprijs f 1.50 per kwartaal bij vooruitbetaling Advertentieprijs: 12 cent per m.m. Giro 87926 Alleen hulpprogramma een uitkomst Alleen de ontwakende landen van het Na bije en Midden Oosten en van Z.-Oost-Azië zouden via een onder leiding van Amerika groots opgezet hulpprogramma uitkomst kunnen brengen. De vraag is maar of de Westerse staatslieden en leidende econo men over voldoende visie beschikken en bereid zijn hun volken tot zekere opoffe ringen te brengen, welke dit hulpprogram ma zowel voor de helper als de geholpe- nen aanvaardbaar zouden maken. Mis schien zal de wetenschap, dat de heer Sta lin van de economische moeilijkheden, welke het Westen bedreigen en welke inderdaad gevaarlijker lijken dan de poli tieke verschillen koren op zijn molen verwacht, het inzicht dezer staatslieden en economen scherpen. „O, sjoéh,” róp Rinse, „hwat in amers! „Dér stean ik wrychtich fan forsteld. ,,’k Ha yn dit skoft al trtfe tüzon „Acht hündert sawn en tachtloh teld! I” SIBE. 1 Voor de twee achtereenvolgende dagen stormde Woensdag de ene golf Chinese troepen na de andere op de UNO-linies af, maar hun aanvallen liepen dood op de vastberaden tegenstand der geallieerden. De roden werden bovendien van de berg „Het Wïtte Paard” verdreven en daarme de is de bedreiging voor de Zuid-Koreaan- se hoofdstad Seoel verminderd. Het zwaarst kregen de Fransen het te ver duren, die de „Ptfipuntheuvel” verdedigden. Drie keer vielen de Chinezen aan, maar drie keer werden z(j teruggewezen. Na de aanvallen waren de hellingen be dekt met doden een Franse officier schatte duizend .man. Maar ook de r(|«n van de Fransen waren erg gedund. De Chinese aanvallen hebben tot nu toe tot gevolg gehad, dat óen zevental heuvel- stellingen moesten worden prijsgegeven.

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1952 | | pagina 1