DINSDAG A.S. DE GROTE DAG VOOR
AMERIKA
RONDOM HET
EUROPESE JEUGDPARLEMENT
Si
KR1S-KRAS door Nederland
Streekblad voor West- en Zuidwest Friesland
Uitgave van Drukkerij Fa. A.J.OSINGA - Bolsward
Buitenlands Overzicht
hjoed
üs
sizzen
to
Verkoeling tussen Washington en Parijs
Gevrij om de Saar
Moeilijkheden in Indo-China
Ernstig auto-ongeluk
bij Schettenserhof
32 kinderen verdronken
Fryske Boekewike
Hwat hat Gabe Skroar
Russisch plan voor
Korea
No. 86
48e Jaargang
Vrijdag 31 October 1952
Bolswards Nieuwsblad
soart froulju yn ’e
aan-
i
;n.
nen brengen.
PYT
lan-
k je
tan-
De 12-
700T-
>ege-
raad
leeft
ratie
van
bur-
iand
op-
I
Bij het oversteken van de Rijksweg nabij
Schettenserhof werd het 5-jarig zoontje
van de heer S. van Abbema aangereden
door een auto van de heer H. uit Leeu
warden.
In ernstige toestand werd heit jongetje
naar het ziekenhuis te Sneek vervoerd.
Door krachtig te remmen kwam de auto
omgekeerd In de sloot terecht.
De bestuurder kwam met de schrik vrij.
het anders licht de candidaat, welke het
de voorkeur geeft, in de wielen kan rijden,
Ruzie om de Saar?
Maar die hele W.Europese defensie
staat thans op losse schroeven om
dat Frankrijk en W.-Dultsland het
niet eens kunnen worden over het
Saargebied.
t net
dien,
lizze
s njje
Toelt
e sa-
hwat
i met
lama,
igen-
reke-
met
ver-
t ge-
f zijn
rond
ie en
na-
i A
itke-
Iaat
om
los
laar
Twee en dertig' kinderen en twee nonnen
zijn Woensdagmorgen bij de Braziliaanse
stad Aracaju verdronken, toen een oude
boot, waarmede zij naar een picknick zou
den gaan In de rivier de Sal zonk. In to
taal waren er 65 kinderen op de boot,
waarvan er 33 konden worden gered door
haastig toegeschoten vissers.
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie:
Marktstraat 13 - Bolsward
Telefoon 451 (K 5157)
dat
van
>1 te
ist 1|
etto-
n de
dat
kerk
reer-
item
t or-
ooit
ont-
ratle
ulier
den-
lang
leien
feen
zou
men
dat
noet
oten
htlg
dat
n W.
geno
men
der
zijn.
ank,
jens
ti ik
ene-
men
erls-
zag,
1 aan
oven
n nu
erk-
ratle
voor
t dit
mo-
Ned.
Het
den,
ti de
x te
t de
een
issie
ven-
be-
zal
eker
ing-
:em-
Boe-
Hol-
>ven
uit.
laar
om)
at it
loch
igen
pra-
leu-
Goed nieuws uit Egypte.
Er wordt bericht dat Nagoelb het eens is
geworden met de leider der onafhankelfjk-
heidspartij in de Soedan. Daardoor zou
Engeland de Soedan niet meer in bescher
ming tegen Egypte behoeven te nemen en
een der stenen des aanstoots tussen Kairo
de vele interviews, dat wfl onze journalis
tieke plicht moesten verzaken.
De leeftijd ligt dus vrij hoog. Dat kan niet
anders als men een congres organiseert
met een dergelijke moeilijke probleemstel
ling. Men moet thuis zijn in de materie om
te kunnen meepraten. Nu, over kennis viel
niet te klagen. Verschillende afgevaardig
den spelen reeds in de nationale parle
menten een grote rol. Dat zijn de gerou
tineerde krachten, die in het debat daarom
ook vaak het sterkst naar voren kwamen.
De Engelsen wanen zich op het historische
Binnenhof In Hydepark. Zij klimmen tijdens
de pauze op stoelen en spreken de andere
afgevaardigden toe. Ook hier lijkt het af
en toe dat heel Europa naar het trotse
Albion zal moeten luisteren. De socialisti
sche afgevaardigden beginnen hun fractie
vergadering met het zingen van de Inter
nationale, met het resultaat, dat iedere
nlet-sooialist, die toevallig in de omgeving
verkeert, zich als een haas verwijdert. De
Italianen stellen daar hun volksliederen te
genover en de Nederlanders doen niets. De
zeven Nederlandse jongemannen, gepokt
en gemazeld in de politieke jeugdbewegin
gen, die reeds talloze internationale con
gressen hebben meegemaakt, staan b|j zo
veel enthousiasme beteuterd te kijken. Zij
zeggen niet al te veel, winden zich in
ledeir geval niet op, mopperen wel over de
fouten van de Franse organisatie, maar
gaan rustig hun gang. Kalm en vastbe
raden. Zij zjjn allen federalist. Daar is
geen twijfel aan en zouden er nationale
delegaties zijn, dan behoorden de Hollan
ders ongetwijfeld tot de meest soliede en
homogene.
Men weet, dit congres kost een ton. Alle
afgevaardigden krijgen hun reis- en ver
blijfkosten vergoed. Dat is noodzakeltjk,
want er is geen politieke jeugdbeweging,
die een aantal leden uit Turkije naar Den
Haag kan sturen. Toch zijn de kosten niet
te hoog, daarvan zijn we overtuigd. Ruim
200 jongeren zullen in hun eigen land vech
ten voor de eenheid van Europa. Zij zullen
hun organisaties er op Instellen en daar
door waarschijnlijk de Europese jeugd mee
slepen. Het is niet uitgesloten, dat wij over
twee jaar verkiezingen hebben voor een
Europees parlement. Wie rekent daar be
wust op? Het zijn er niet velen. En daar
om is het goed, dat er deze vijf dagen in
de Haagse Ridderzaal een Europees jonge
renkader wordt gekweekt.
dat, wat werkelijk het uitbreken van een
grote oorlog verhindert, dus voorlopig de
vrede waarborgt, is de verrassend snelle
ontwikkeling der atoom- en edectronlsche
wapenen in het Westen. Rusland zou mis
schien wel tijdelijk het grootste deel van
W.-Europa kunnen bezetten, maar ten
slotte zou het met hulp der atoomwapenen
ten onder gaan. De Russische hoop door
de duikbootoorlog het Westen vernietigend
te kunnen treffen, zou de bodem zijn in
geslagen nu de Engelsen tegen de duik
boten volautomatische electronische wape
nen hebben ontwikkeld, welke zelfs de
Amerikanen toen deze him gedemonstreerd
werden, met stomheid sloegen. Het schijnt
echter, dat de Amerikanen die wapenen
in massa zullen aanmaken, omdat de En
gelse industrie het mot andere dingen te
druk heeft.
Het Kiescollege telt 531 kiesmannen, en
iedere staat heeft er evenveel vertegen-
Atoomvrede.
De Europese verdediging moet wel op po
ten gezet, maar de laatste tjjd is men Ih
het Westen toch steeds meer overtuigd,
Amerikaanse verkiezingsstrijd ’n eind aan
de terughouding, welke het Amerikaanse
woordigers in als hij senatoren en leden i ministerie van buitenlandse zaken zich in
van ’t Huis van Afgevaardigden heeft. Dit een verkiezingsjaar moet opleggen, omdat
betekent, dat de dichtsbevolkte staat ook
de meeste kiesmannen heeft. New York
heeft er bijv. 45, Pennsylvanië 32, Califor- j maar bovendien bindende afspraken zou
nië 32, Texas 24, maar Wyoming heeft er
Der binne twadderlei
wrAld; sokken dy’t in hert hawwe en dizze
leavje ien man en oaren dy’t gjin hert
hawwe en dizze minne der hündert.
A.s. Dinsdag hebben in de Ver. Staten de verkiezingen plaats. Men noemt
de 4de November altijd de dag van de presidentsverkiezing, maar in
feite gebeurt er heel wat meer, want ook de volksvertegenwoordiging;
het Congres, wordt vernieuwd, alle leden van het Huis van Afgevaar
digden moeten n.1. op 4 November a.s. gekozen worden en een derde
deel van de Senaat. Wat de presidentskeuze betreft, deze geschiedt
staatsgewjjs. In elke der 48 staten, welke de Unie vormen, stemmen de
kiezers op de persoon die hun voorkeur voor president heeft. Alsl dan
in zo’n staat de meerderheid der kiezers bjjv. op Elsenhower heeft ge
stemd, zuilen alle vertegenwoordigers, die deze staat In het kiescollege
aanwast, dat ultelndeltyk de president werkelijk kiest daar op Eisenhower
stemmen.
Jongen gedood door zandauto.
jarige fietser G. V. uit Leeuwarden is
Dinsdagmiddag op de Voorstreek te Leeu
warden door een met zand geladen auto
overreden. Hjj kreeg een der achterwielen
over het hoofd en was op slag dood.
Oud-minister Lieftinck enkele uren in Ne
derland. De voormalige minister van Fi
nanciën, prof, mr P. Lieftinck, is enige
uren terug geweest in Nederland. Hij
kwam uit Turkse, waar hfl, naar bekend,
vertegenwoordiger is geworden van de
Verkoeling.
Als dan begin 1953 de nieuwe heren te
Washington zetelen mogen we misschien
hopen op een verduidelijking van de hou
ding van Amerika ten opzichte van resp.
Frankrijk en Duitsland.
Er is de laatste tijd een verkoeling tussen
Washington en Parijs ingetrdeden, waar
over president Auriol dezer dagen in het
openbaar heeft geklaagd omdat ze een
miskenning van Frankrijks betekenis zou
inhouden en dat zei de president er
natuurlijk niet bij een overwaardering
van W.-Duitsland. Men kent de oorzaak,
i de Amerikanen wensen de W;-Europese
defensie zo snel mogelijk in kannen en
kruiken en achten W.-Duitslands mede
werking onontbeerlijk.
Tevreden minister. Met ruim 800 Neder
landse emigranten aan boord is de „Zui
derkruis” Dinsdagmiddag 4 uur uit Am
sterdam vertrokken. Tot hen, die de ver
persoonlijk naar Korea zou gaan om te
trachten een wapenstilstand te sluiten.
Dit gaf Stevenson aanleiding zjjn tegen
stander er van te beschuldigen, dat hij dan
op een Aziatisch München zou aansturen.
Eisenhower zou dan de vrede willen kopen
met de oneer van het Wtesten. Blijkbaar
doelde Stevenson hier op het feit, dat het
grote geschilpunt inzake de wapenstilstand
nog altjjd is de terugkeer der krijgsgevan
genen. Het Westen kan nu eenmaal, hoe
graag het ook van het conflict in Korea af
wil, de wapenstilstand niet kopen door de
uitlevering van een honderdduizend krijgs
gevangenen aan Noord-Korea en China,
die verklaard hebben niet meer naar hun
onder communistisch bewind staande lan
den terug te willen keren. Het Westen zou
hier in zijn diepste vlees snijden n.l. zijn
democratische idealen van de rechten van
de mens bezoedelen. Deze prijs te geven
zou niet alleen beschamend zijn voor het
Westen zelf, doch ook in de vrije Z.O.-
Aziatische landen de indruk wekken, dat
de Westerse idealen wel met de mond, doch
niet met de daad worden beleden. De les
van München, toen Tsjecho-Slowakije
eigenlijk aan Hitler-Duitsland werd uitge
leverd, is ten deze een waarschuwing.
arena
lel kwesties zijn mening moest uit
spreken, wel Iets aan populariteit
heeft ingeboet en dat het met Ste-
senson door zijn redenaarsgaven
precies andersom is gegaan.
Voor Europa is het belangrijk, dat noch
Elsenhower, noch Stevenson tot de Ame
rikaanse isolationisten behoren, beide zijn
overtuigd, dat met Europa moet worden
samengewerkt. Bovendien blijft 2/3 der
senatoren zitten en juist de senaat heeft
door haar commissie voor buitenlandse
zaken grote invloed op de Amerikaanse
buitenlandse politiek, waardoor deze een
zekere mate van stabiliteit verkrijgt. En
ten slotte komt er door de beslissing in de
Korea.
Het eerste punt op d.e agenda is dé Ko
reaanse kwestie, zowel Acheson als Gro
myko hebben daarover al een en ander
gezegd, doch er was niets nieuws bij.
Eisenhower heeft in een verkiezingsrede
gezegd, dat, als hij president werd, hij en Londen uit de weg zijn geruimd.
Kloosterzuster doctor. In de Senaatska
mer van de Rijks Universiteit te Utrecht
is Dinsdagmiddag voor het eerst in de Ne
derlandse universitaire geschiedenis een
kloosterzuster tot doctor in de medicijnen
gepromoveerd. Het is zuster Paraclita
(mej. Anke Speetjens), deel uitmakende
van de Congregatie van de medische mis
siezusters. Zij ie 30 jaar en geboren in
Venlo. Haar proefschrift behandelde een
gynaecologisch onderwerp.
Tegen de lamp. Na een wilde jacht over
de Afsluitdijk zijn Zondagnacht twee Gro
ningse jongens gearresteerd 18 en 19
jaar die enkele uren tevoren in Amster
dam een auto hadden gestolen.
Labiel Frankrijk.
Dat Frankrijk wat miskend wordt door de
Amerikanen, heeft het gedeeltelijk ook
aan zich zelf te wijten, omdat het nog
te veel aan innerlijke stabiliteit mist.
i Dat k°mt niet alleen omdat het commu
nisme er nog een belangrijke rol speelt,
maar vooral omdat de andere partijen door
onderling krakeel geen hechte basis voor,
een krachtige regering vormen. Het zou
echter dwaasheid zijn ie prestaties van de
Fransen op velerlei gebied te ontkennen.
Toen het Franse misnoegen te Washington
bekend werd gemaakt, heeft men zich daar
dan ook gehaast met pogingen iets goed
te maken. Dat de Amerikaanse vertegen
woordiger in de assemblee der Ver. Naties
gestemd had voor het op de agenda plaat
sen van de Tunesische en Marokkaanse
kwestie, was eigenlijk een vergissing, hij
had daartoe geen op< racht van Acheson
en als deze kwestie tan de orde kwam
zou Amerika de Fr; nsert steunen. Een
beetje flauw klinkt een dergelijk excuus
wel, maar de Franse i waren een ietsje
tevreden gesteld al blijven zij het bitter
vinden, dat deze kwei tie als no. 2 op de
agenda kwam, dus als zeer belangrijk
werd aangemerkt.
Wie de leden van het Europese jeugd-
parlement aan het werk ziet, moet er
kennen, dat dit congres ziln doel niet voor
bijschiet. Er wordt hard gewerkt en de
organisatoren zijn er volledig in geslaagd
om de oudere generatie de leidende
Europese politici en de jongere- bij el
kander te krijgen. Al verloopt dit con
gres, zoals de meeste internationale bijeen
komsten, iets stroever dan wenselijk
is, de conclusie, dat de politieke jeugdlei
ders de zo noodzakelijke Europese scho
ling ontvangen, is alleszins gewettigd.
Gaan de Europese staatslieden ogenblikke
lijk in commissies vergaderen als er moei
lijke organisatorische problemen zijn, deze
„staatslieden in de dop” denken daar niet
aan en talloze minder belangrijke vraag
stukken worden met open vizier uitge
streden, zonder dat er veelal succes ge
boekt wordt. Op zo’n manier gaat er veel
kostbare tijd verloren, maar ach, men
moet een nurks zijn, wil men daar aan
stoot aan nemen.
Het is niet tegen te spreken, dat alle jon
geren, uit welk ver land zij ook komen,
zich danig met de Europese problematiek
bezighouden. Zo zelfs, dat zij ongetwijfeld
vermoeid naar huis zullen terugkeren. Het
is van groot belang, dat zij vijf dagen lang
studeren onder deskundige leiding. Daar
naast is er echter voldoende ruilmte gela
ten om het politieke spel met ware harts
tocht te kunnen spelen. Het begon al met
Indo-China.
De Franse legers zjjn in Indo-China in
een moeilijke positie geraakt. Ook dit
maakt Parijs korzelig, alleen de kosten
van de campagne in Indo-China zijn twee
maal zo groot als het bedrag dat Frank
rijk van Amerika voor uitbreiding van zijn
defensie ontvangt. Parijs meent daarom,
dat het recht heeft op meer hulp van Ame
rika en dat het juist door dit tekort aan
bijstand dreigt in West-Europa op het
tweede plan te komen, met W.-Duitsland
op het eerste. Er zit iets in dit argument,
de Indo-Chinese kwestie vormt op deze
wijze een belangrijke belemmering voor de
eenheid van het Westen, Moskou en Pe
king weten dat en een versterking van de
Chinese druk in een of andere vorm in
Indo-China behoort niet tot de onmogelijk
heden.
Rein ruzet om de ruten
De wyn raest rou en noartsk,
Wolkens ha ’t Ijocht ófsluten
De dei is griis en koart.
Hwer sil men sok waer tinne?
’t Is by de kachel smuk,
’k Forslyt de joun allinne.
Gryp in üntspanningsboek.
Hoe lang ha ’k einlings sitten,
’k Soe mei: „It Heidebem”,
Yn monolooch, forjitte
Om op de klok to si en.
Ik fiel myn tinzen driuwen,
Sjoch yn it moanneljocht
De hazzen skou fuortstouwen
Op Bonne’ streuperstocht
Ik tin yn 't fülste snijen
De nacht yn mei in frou
Der is yn iensum lij en
Dus echte leafde-trou
Ik sjoch in sjêdhut rikjen,
Hwemei’t ik it boek seft slut.
Kerende kansen.
Over het algemeen krijgt men de 1 Frankrijk en het Saarland zijn economisch
Indruk, dat in de Ver. Staten Eisen- I op elkaar aangewezen. W,-Duitsland heet
hower, sedert hij in de politieke bereid te zijn de bijzondere economische
is getreden en hij over aller- positie van Frankrijk in dit gebied te ont
zien en te garanderen, maar wil het Saar
land als oud-Duits gebied politiek weer bij
zich ingelijfd zien. Afgezien van het feit,
dat een Duitse garantie nog geen 100 pet.
waard is in de wereldpolitiek, want men
weet toch maar niet waar W.-Duitsland
met zijn weer de kop opstekend nazi-dom
ten slotte nog eens zal terechtkomen,
meent Parijs dat W.-Duitsland door deze
inlijving weer te machtig zal worden. Het
wil het Saarland tot centrum van de W.-
Europese samenwerking maken en daarom
neutraal en zelfstandig houden. Over dit
kernpunt der Frans-Dultse tegenstellingen
zullen Parijs en Bonn het niet gauw eens
worden, al zoeken ze elkaar telkens weer.
Adenauer kan al evenmin als Pinay, van
wege verzet in het binnenland, toegeven en
voor die twee het eens zijn komt er van
een Europees defensieverdrag niets.
Vertrek Z.K.H. Prins Bernhard naar Mexico. Een huilende Prinses Marijke
moet door Haar Moeder en de andere Prinsessen getroost worden bij het vertrek
van Haar Vader. (Foto-Anefo 28-10-1952)
de voorzittersverkiezing. De internationale
organisaties van de socialistische en de
liberale jeugd hadden beloofd elkander te
zullen steunen. De Christelijke democrati
sche groepering, de grootste fractie in dit
parlement, was niet in staat dit blok te
doorbreken. Toch wist zjj door handig op
treden een compromis te sluiten.
De voorzitter van de Duitsche C. D. U.-
jongeren, de bekwame Majonica zou de
belangrijke openlngszittlng mogen leiden,
waardoor hij tevens in de gelegenheid was
tal van organisatorische vraagstukken te
regelen. Deze openlngszittlng was een
klaar bewijs, dat dit jeugdparlement niet
moet worden beschouwd als een geldsmij
terij. Daarvoor waren te veel hoge Neder
landse en buitenlandse autoriteiten aan
wezig. De heer Majonica moest echter op
de tweede dag het onderspit delven tegen
de heer Strasser, de Oostenrijkse socialist,
die een grote rol speelt in de socialistische
jongeren-lntematlonale.
Net zoals in Straatsburg worden er in
de Ridderzaal geen nationale, maar inter
nationale fracties gevormd. Dit bracht ’t
„grote” probleem hoe de afgevaardigden
nü moesten zitten. Gewoon alphabetisch
of de internationale fracties bij elkaar? Dit
was een onderwerp waarover geruime tijd
kon worden gediscussieerd. Onbelangrijk,
maar toch werd door dit ordedebat de
scheiding tussen de lauwe en heftige fede
ralisten volkomen duidelijk.
Er ztfn merkwaardige figuren in dit parle
ment, dat meer in naam dan in werkelijk
heid een jongerenparlement is. Tenminste
als men de gemiddelde leeftijd, pl.m. 30
jaar, jong wil noemen. De meest gefoto
grafeerde vrouwelijke afgevaardigde is wel
de dochter van de Italiaanse Minister-pre
sident, De Gasperi. Wü hebben nog even
getracht met haar te spreken, maar reeds
op de eerste dag was zij zo vermoeid door
trekkenden een laatste vaarwel toeriepen,
behoorde ook minister Suurhoff, die voor
de microfoon verscheen om de emigranten
te zeggen: „De Nederlandse regering
dwingt of dringt niemand tot emigratie. Wjj
hebben reden u dankbaar te zijn, want gij
maakt ruimte voor hen, die achterblij
ven.”
De klok skynt noch to tikjen
It kachelfjür is üt.
Bonne hat my fêst heakke,
Hwat ’t „Heidebem” my sei
’k Tink der under de tekkens
Oant slomien stil oer nei.
It kin my Ijocht op fearie
Folkseigen bylden loeK
Kom, keapje en weardearje
It soune Fryske boek!
kunnen maken, welke de opvolgende re-
maar 3 en tal van Staten 4. In de maand gering in een moeilijk parket zouden kun-
Januari komen de kiesmannen van elke
staat bijeen en zoals gezegd mogen zij vol
gens de wet alleen stemmen op de can
didaat, die bij de verkiezing op 4 Novem
ber in die staat de meerderheid der stem
men van de kiezers had. Het is duidelijk,
dat in dit systeem de candidaat die over
de gehele uitgestrektheid der Ver. Staten
gerekend de meeste stemmen verwierf, toch
ook wel eens niet gekozen kan worden, om
dat hij in enkele dichtbevolkte staten
enigszins achterbleef bij zijn tegencandidaat
en daardoor de laatste al de kiesmannen
van zijn staat achter zich kreeg.
Uitslag onzeker.
Aan een speculatie wie gekozen zal wor
den wagen wij ons niet. De uitslag van
verkiezingen in democratische landen is
niet zo gemakkeltjk te voorspellen als bijv,
in een volksrepubliek als Polen, waar ver
leden Zondag parlementsverkiezingen
plaats hadden met als uitslag natuurlijk
99 pet. der stemmen op het onder com
munistische leiding staande Nationale
Front.
Abonnementsprijs
f 1.50 per kwartaal bij vooruitbetaling
Advertentieprijs: 12 cent per m.m.
Giro 87926
De Sovjet-Unie zal aan de Vqrenlgde Na
ties een plan voorleggen voor de vereni
ging en de wederopbouw van Korea. In
deze voorstellen zal niet gesproken wor
den over de „kwestie van oorlog of vrede”
maar wel over de situatie na het sluiten
van een bestand.
Dit verklaarde de Russische UNO-afge-
vaardigde, minister Wysjinski, Woensdag
in de politieke commissie, waar hij in een
uitvoerige rede de Amerikaanse minister
Acheson beschuldigde van „grove ver
draaiingen”.
