1*1
EISENHOWER PRESIDENT VAN DE
VERENIGDE STATEN
EEN SOCIALISTISCH KABINET?
Kf 'W
48e Jaargang
No. 88
Vrijdag 7 November 1952
StreeKblad voor West- en Zuidwest Friesland
Uitgave van DruKherij Fa. A.J.OSINGA -
B olsward
Buitenlands Overzicht
I
üs hjoed
to sizzen
De wind is om!
I
Vooruitstrevend is niet socialistisch
Rundveeconferentie
I
Kansen voor Europese defensiegemeenschap
en Frankrijk vrijwel nihil geacht
Met grote meerderheid sprak Amerika zich
uit voor de Republikeinse candidaat
Opwekkingsvergade-
ring te Leeuwarden
Jeugdige boefjes
aangehouden
Hwat hat Gabe Skroar
te Leeuwarden
-
Bolswards Nieuwsblad
K AMERO VERZICHT.
PIET.
It ia Noltsjeboer allike folie,
Oft de kou skyt of de bolle.
Met zeer grot0 meerderheid is Generaal Dwight D. Elsenhower gekozen
tot toekomstig president der V.S. Op twintig Januari zal hjj als zodanig
worden geïnstalleerd. De tonelen, die zich afspeelden in het Republikeinse
hoofdkwartier te New York, het Commodore hotel, waar Eisenhower
verscheen toen de uitslag bekend werd, zjjn onbeschryfelijk. In tegen
stelling tot alle verwachtingen van de experts, die een nek aan nek-
de
te
de
in
Korea.
De schermutselingen in de politieke com
missie der Ver. Naties de scherpste
strijd komt eerst nu na de Amerikaanse
presidentsverkiezingen hebben ten op
zichte van Korea geen wjjziging der stand
punten aan het licht gebracht, ondanks
bemiddelingspogingen der vrije Aziatische
en
Moskou zjjn overeengekomen de koude
oorlog ook in Azië voort te zetten tot aan
hun en speciaal de Chinese, wensen inzake
allerlei Aziatische kwesties is voldaan en
dat zij het probleem der krijgsgevangenen
in Korea willen gebruiken om in dezen tot
De bakens zijn verzet,
Zal men het hulpbudget
Europa niet verkleinen?
Steunt Westen trouw intens
De algemene wens.
Toont plicht, republikeinen!
Het tijdperkRoosevelt
Werd heden uitgeteld.
Het volk trok nieuwe lijnen;
Versloeg de democraat,
Thans koerst het schip van staat
Onder republikeinen.
Zo’n woord stelde elk op prijs,
Men ziet door ’t wolkengrijs
De zon des vredes schijnen.
Beloften maken schuld,
Men wacht vol ongeduld
Op de republikeinen.
Maar straks in volle zee
Valt ’t schipperen niet mee.
Zwaar zal de golfslag deinen.
Moet onder onweerslucht,
(Beloften) zwaar gezucht,
Ook door republikeinen?
Er klonk één manlijk woord:
„Ik, die de slag verloor,
Zal ’t werk niet ondermijnen.”
Stevenson reikt galant
Zijn vaderlandse hand,
Aan de republikeinen.
Een fiere generaal
Sprak er hun hartetaal:
Korea komt in ’t reine!
Een uitweg zal gezocht,
Wat Truman niet vermocht,
Doen de republikeinen.
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie:
Marktstraat 13 - Bolsward
Telefoon 451 (K 5157)
landen. Het is duidelijk, dat Peking
race hadden voorspeld, bleek al nkdat de eerste uitslagen waren binnen-
gekomen, dat de overwinning van Eisenhower een ware „land slide” is
geworden. Zelfs in het Zuiden, dat sinds de burgeroorlog voor een Demo
cratische president heeft gestemd, boekte de Republikeinse candidaat
overwinningen. Tennessee, Texas en Virginia spraken zich voor Eisen
hower uit. Toen ook vele staten in het Midden-Westen en Zuid-Westen,
die vier jaar geleden voor Truman hadden gestemd, omzwaaiden en daarna
bleek, dat de grote staten New York en Californië een Republikeinse
overwinning opleverden, was het pleit beslecht. Stevenson zond in de
vroege ochtend een gelukwens-telegram aan Eisenhower. Nadat deze de
hulde van tienduizenden op Times Square in ontvangst had genomen,
trok hjj zich terug. In Washington werd bekend gemaakt, dat president
Truman generaal Eisenhower heeft uitgenodigd om de besprekingen op
het hoogste niveau van nu tot twintig Januari bij te wonen.
Te veel ijzers in het vuur.
Bonn heeft naar veler smaak wel eens te
veel ijzers in het vuur ook. Misschien is er
wel te weinig aandacht geschonken aan
een vorige week gepubliceerd bericht uit
christen-democratische kringen in West-
Duitsland, dus nauw verwant aan de re-
gerlng-Adenauer, waarin gewaagd werd
van een gedachtenwisseling te Bonn over
een neutraliteitsverdrag met de Sovjet
unie. Men ging daarbij uit van de gedach
te dat West-Duitsland als het tot de Euro
pese defensiegemeenschap was toegetreden
toch wel neutraal zou kunnen blijven als
een lid van het Noord Atlantisch pact, dat
echter geen lid der Europese defensie-gn-
meenschap was, werd aangevallen.
Hoewel een dergelijk bericht ook wel
slag, door het geld te ontvreemden.
De jongens resp. S. P. en R. P. werden
naar de cel verwezen voor nachtlogies.
marken; dat wel lid van het Atlantisch pact
en niet van de E.D.G. is, een nabuur van
Duitsland en sterk aan bedreigingen van
de zijde van Moskou bloot staat. Nog de-
zer dagen heeft de regering een Russisch I
protest tegen de Deense aansluiting bij het
Atlantisch pact kloekmoedig van de hand
gewezen en harerzijds nog eens geprotes
teerd tegen de Russische pogingen
Oostzee tot een Russische binnenzee
maken.
Het jaarlijkse politieke steekspel is weer
begonnen. Ditmaal werden de Algemene
Beschouwingen in de Tweede Kamer wel
met bijzondere belangstelling tegemoet ge
zien. Het was de eerste maal, dat het Ka-
binet zich in zijn geheel aan het Parlement
vertoonde. Dit betekent, dat de Kamer
haar houding ten opzichté van de nieuwe
ministers moest bepalen. Een ieder die
weet, met hoeveel moeite de formatie tot
stand werd gebracht, zal begrijpen dat
daarvoor nog wel het een en ander te zeg
gen viel. Toch is het nogal meegevallen.
Misschien is het een nadeel als zulk een
debat wordt gehouden, lange tijd nadat ’t
Kabinet is gevormd. Het heeft ook een
voordeel. Wjj hebben daarop reeds eerder
gewezen, n.l. dat de ministers tijd hebben
gekregen zich enigszins in te werken.
Maar goed, iedereen wist van te voren
reeds hoe de kaarten lagen. De v.v.d. zou
in de oppositie gaan, de a.r. zou voor het
eerst sinds 1945 een Kabinet steunen. Dit
is ook gebeurd en gelukkig waren de rede
voeringen van de heren Oud en Schouten
van een bijzonder gehalte. Daarbij voegde
zich de Katholieke fractievoorzitter prof.
Romme, waardoor de „drie groten” in deze
Kamer van Honderd het debat weer vol
ledig beheerste.
De heer Oud speelde de rol van oppositie
leider. Een rol, die, blijkens het verleden,
hem wel ligt. Het is echter niet eenvou
dig om loyale oppositie te voeren. De libe
rale partijvoorzitter heeft zich ten doel ge
steld om te bewijzen, dat dit Kabinet de
rode vlag in de mast heeft. „Dat,” zo zei-
de htf, „de rode vaan in de mist verkeert”.
Hi) opende dus een frontale aanval op de
socialistische politiek. Deze aanval richtte
zich niet op het program, maar veel meer
op de personen. Hy trachtte aan te tonen,
dat de socialistische ministersploeg thans
sterker is dan in het vorige Kabinet. Twee
doorbraak-minlsters van toen Lieftlnck en
Joekes, zijn vervangen door twee rasechte
voor-oorlogse s.d.a.p.ers, Van der Kieft en
Donker.
Wat de a.r. betreft: prof. Gerbrandy zou
geen schijn van kans hebben gehad om in
dit Kabinet zitting te nemén. Men nam
prof. Zyistra, die er bij de socialisten be
ter op schijnt te staan. De zes katholieke
ministers vormen, volgens de heer Oud, een
uitermate zwakke ploeg. Velen van hen
hebben geen parlementaire ervaring. Prof.
Beel is ongetwijfeld de „zwaarste” figuur,
maar zijn benoeming is een volslagen mis
lukking. Als minister van Binnenlandse
Zaken moet hij de totale grondwetsherzie
ning op zich nemen, maar hij heeft bewe
zen dit probleem niet aan te kunnen, daar
Doorbraak gelukt?
Tegen de gedachten van de doorbraak en
een socialistisch beleid van dit Kabinet
verzetten de heren Romme en Schouten
zich uit alle macht. Deze laatste zeide, het
Kabinet te zullen steunen waar mogelijk
is, maar dat men niet moet verwachten,
dat de principiële verschillen tussen a.r.
en p.v.d.a. daardoor zullen worden ver
doezeld,
De socialisten maken het zakeiyke los van
het geestelijke. Daartegen hebben de’ a.r.
het grootste bezwaar.
Ook prof. Romme zeide, dat de katholieken
in de p.v.d.a. dwalen. Zfl zijn een gevaar
voor het juiste r.k. beginsel, een gevaar
voor het staatsbestel en niet in het minst
voor zich zelf. De verhoudingen worden
door de doorbraak vertroebeld.
De heer Tilanus (c.h.) was evenals de an
dere rechtse afgevaardigden van mening,
dat de uitslag van de verkiezingen niet
heeft bewezen dat de doorbraak is gelukt.
Integendeel, de rechtse partijen kunnen re
kenen op een groot deel van ons volk.
De heer Lemaire, de fractiegenoot van de
heer Welter, die in Mexico vertoeft, vond
het jammer, dat de rechtse partijen niet
in staat zijn geweest haar invloed te effec
tueren. Hij was van mening, dat oen
rechtse coalitie het beste is wat we op het
ogenblik kunnen opbrengen. Samen met de
heer Oud zeide hjj een loyale oppositie le
gen dit kabinet te zullen voeren. Maar
steeds zullen zij de kracht van de nieuwe
Duizenden mensen hebben Dinsdagavond in
Leeuwarden gehoord naar het woord van
de Duitse messenfabrikant Hermann Zalas
uit Wuppertal, over wie de laatste tijd zo
veel geschreven en gesproken is.
Uit alle hoeken van Friesland en ook uit
plaatsen ver buiten Friesland, als Urk en
Goes, waren de belangstellenden met trei
nen, bussen en auto’s gekomen om te luis
teren naar deze man, die zegt, op gebed
ziekten te kunnen genezen. De grote zaal
van |de Harmonie, waar de heer Zaiss
sprak, en alle bijzalen waren stampvol. De
Grote Kerk, waar men de rede van Zaiss
kon volgen via een geluidsinstallatie, was
ook tot de laatste plaats toe bezet. Op het
podium in de grote zaal van de Harmonie
lagen de zieken. Overal in de zaal ver
spreid zaten tientallen zieken en gebrek-
kigen. Ztf waren hier wellicht gekomen met
hoop op genezing in hun hart. En verder
waren er de talloze gezonden, gelovigen,
nieuwsgierigen en ook die alleen maar uit
sensatiezucht gekomen waren.
Het gloedvolle betoog van de heer Zaiss
werd afgewisseld met samenzang.
Na afloop bleven nog vele zieken enige
tjjd achter om met de heer Zaiss te bid
den.
Abonnementsprij s
f 1.50 per kwartaal bij vooruitbetaling
Advertentieprijs: 12 cent per m.m.
Giro 87926
Wereldkampioenschap Dammen in Nederland van 4 tot 25 November
in verschillende plaatsen.
Maandagavond was een begroeting georganiseerd te Amsterdam in
„De Kroon”.
v.l.n.r.: Li Tchoan King, Bonnard, Keller, Verpoest en
Marcel Deslauriers.
lanceerd kan zftn om voor W.-Duitsland
I het lidmaatschap van het Atlantisch pact
A Ivj aan-
Europese defensiegemeenschap zal aanne- j genaam aan. In het bijzonder voor Dene-
men, wordt door politieke waarnemers te
Parijs nihil geacht, tenzij het plan zeer
aanzienlijk gewijzigd wordt in zodanige
vorm, dat het geen Europees leger wordt,
doch een samenwerking van nationale le
gers, welke dus alleen samenwerkende
staven hebben, zoals dat thans reeds het
geval is in de Atlantische gemeenschap,
waarin Duitsland echter ontbreekt, dat
echter onmisbaar is in de W.-Europese
verdediging en dus dan. ook een nationaal
leger zou moeten hebben. De Fransen heb
ben aanvankelijk dat juist trachten te ke
ren met hun plan voor de Europese defen-
sie-gemeenschap. De vraag is echter niet
alleen of men werkelijk zo tot een van
militair standpunt gezien afdoènd appa
raat, maar ook of men tot een behoorlijke
financiële regeling kan komen.
West en Oost.
En hiermee zjjn we dan weer terecht ge
komen by de verhouding tussen West en
Oost, waarin ook in deze overzichtsperiode
geen verandering viel te constateren.
Tito heeft in zijn rede voor het zesde con
gres der Zuld-Slavlsche communistische
party als de voornaamste schuldige voor
de huidige spanningen het Russische im
perialisme aangewezen, al ging volgens
hem ook het Westen niet vrij uit, welke
laatste opmerking de maarschalk stellig
wel aan zfln stand als communist verplicht
was. Maar misschien had hfj niet helemaal
ongeluk, toen hij betoogde, dat de afspra-
ken tussen de Westelijke geallieerden en
Rusland tijdens de oorlog gemaakt over
de verdeling der invloedssferen eigenlijk de
oorzaak waren van veel kwaad. De Zuid-
Slavische dictator kiest echter het Westen
uit lijfsbehoud, zowel op militair als eco
nomisch gebied. Zuid-Slavië geniet thans
een vrij royale steun van de Ver. Staten,
Engeland en Frankrijk, zoals Spanje die
thans in ruil voor afstand van vloot- en
vliegbases van de Ver. Staten nu werkelijk
schijnt te zullen ontvangen, waarmee dan
het Amerikaanse ideaal om aan deze zijde
van de Middellandse Zee een, aaneengeslo
ten keten van militaire posten tegen Rus
land te verkrijgen, verwezenlijkt schijnt.
onderhandellngen te komen, terwijl het
Westen eerst een bestand in Korea eist,
voor over andere zaken kan worden ge
sproken.
De Korea-kweetle is een belangrijk punt
in de Amerikaanse verkiezingsstrijd ge
weest, vooral Eisenhower heeft er zich van
bediend. Nu moet men- niet alles wat in
een verkiezingsstrijd wordt gesproken op
een goudschaaltje afwegen, maar ditmaal
is er over Korea toch zoveel gezegd, dat
men zich afvraagt of, nu Eisenhower ge
kozen is, hij zich niet gebonden zal achten
aan toezeggingen die in 1953, als hij dan
nog niet geëindigd is, de Korea-oorlog een
scherper en ook voor Europa gevaarlijker
karakter zouden kunnen geven.
In het Engelse parlement heeft minister
Eden dan ook al waarschuwend de vinger
opgeheven en gezegd, dat de oorlog in
Korea niet mag worden uitgebreid. Hij
verzette zich daarom ook al bij voorbaat
tegen plannen van Tsjang Kai Sjek om
van Formosa uit China binnen te vallen,
met welke gedachte niet alleen de maar
schalk zelf, maar ook een deel der Ame
rikaanse legerleiding schijnt te spelen.
Wjj schreven hierboven dat nu de strjjd in
de assemblee der Ver. Naties eerst recht
zal aanvangen. Daarbij komen allerlei voor
het Westen netelige kwesties aan de orde
o.a. de door de Aziatisch-Arabische groep
ingediende resolutie over de behandeling
der Indiërs in Zuid-Afrika.
ge-
De rijkspolitie in Wonseradeel ontmoette
tussen Tjerkwerd en Parrega na het mid-
demachtelijk uur een paar jongens van
resp. 22 en 15 jaar, hetgeen argwaan wek
te. De jongens werden aangehouden en
toen bleek, dat het bezoek dat zij te Par
rega bij de bejaarde petroleumventer had
den gebracht, voor hen een minder aan
genaam staartje zou krijgen.
De jongens bleken ruim f 100.bij zich
te hebben, hetgeen ze niet konden ver
klaren, dan door toe te geven, dat ze dit
geld op een gemene manier hadden ont
vreemd. Tei-wljl de jongste gevraagd had
om een glas water en met de oude man
naar achteren was, sloeg de andere zijn
Belastlng-perlkelen.
De ontduikingen van de inkomstenbelas
ting in Frankrijk zijn zo omvangrijk, dat
de staat zijn inkomsten niet op deze be
lasting durft baseren en nog altijd het
leeuwendeel daarvan trekt uit de indirecte
belastingen. Maar de laatste jaren is wel
gebleken, dat het stelsel der eigen opgaven
voor de 1 nkomstenbelasting niet zonder
meer kan worden gehandhaafd. De loon-
trekkenden die nagerekend kunnen worden
betalen ruim 2/a van de gehele opbrengst
der inkomstenbelasting, maar bijv, de boe
ren slechts 1 pet. Pinay wil nu voor de
vrfle> beroepen en ook voor de boeren een
stelsel van schattingen invoeren. De boeren
zullen voor hun inkomen geschat worden
naar de omvang van de door hen gebruikte
grond, naar hun oogst enz. Men kan Pinay
slechts succes toewensen, met zijn plannen
want een der redenen van Frankrtfks ge
ringe stabiliteit ligt ook op financieel ge
bied en hier in het Westen gunt men de
Fransen gaarne een invloedrijke positie in
de W.-Europese politiek, ook om een over
wicht van Wl-Duitsland daarin te voor
komen.
Rondom de defensle-gemeen-
schap.
De kans, dat het Franse parlement de I af te dwingen, doet het alles behalve
in de vorige zittingsperiode alle grond
wetswijzigingen op één na werden verwor
pen. Zo’n mislukking hebben wij nog nooit
meegemaakt in de Kamer.
De heer Oud was van mening, dat wtf in
de politiek langzamerhand een nieuwe te
genstelling kragen, n.l. al of niet socialis
tisch. Dus niet meer het onderscheid tus
sen confessionele of niet-confessionele
partlj-organisatie.
Dit geluid en dat was te verwachten
werd ondersteund door de socialist
Burger. De heer Oud meende, dat het een
grote fout was van de a.r. en de c.h. om
het samengaan met de v.v.d. af te wijzen.
„Nu de gedachte van de derde macht is.
verworpen, kan het heel goed zijn,” zo zei
de hU, „dat de ontbinding van de confes
sionele partijen sneller zal gaan dan no
dig is.”
Volgens de heer Burger moeten de Christe
lijke partijen nu maar eens bewijzen, dat
haar beginsel een vooruitstrevende politiek
niet in de weg staat. Is dat zo, dan moe
ten zy die politiek met de socialisten in
praotljk brengen.
coalitie toetsen. Dat kan in de toekomst
dus nog wel wat worden.
Deze Algemene Beschouwingen, die door
veel belangstellenden werden gevolgd, le
verden zakelijk niet zoveel op. Bijna unu-
niem vroegen de Kamerleden welke maat
regelen de Regering denkt te nemen tegen
de werkloosheid.
Daarop zullen we dezer dagen wel een
antwoord krijgen.
Daarnaast speelde het probleem Nieuw-
Guinea nog een rol.
De heer Burger (arb.) vond het niet e
dat Nederland zegt: „Wij hebben do s
vereiniteit over dit gebiedsdeel,” want d t
is een juridische kwestie. Hij vond het
echter verontrustend, dat onze Regering
daarover niet wenst te praten, omdat daar
door internationale facetten worden gene
geerd.
De heer Schouten, die niet begreep hoe de
heer Burger zo zijn partijgenoot Drees kon
aanvallen, zeide, dat souvereiniteit bete
kent, dat Nederland een taak heeft te ver
vullen ten opzichte van de inwoners van
Nieuw-Guinea. Een grote taak, die met
ware plichtsvervulling moet worden vol
bracht. Ook de heren Romme en Tilanus
onderschreven dit standpunt. Eerstge
noemde heeft enige jaren terug rondgelo
pen met de gedachte om dit gebiedsdeel
aan de Unie op te dragen. Nu men in In
donesië het Unie-Statuut echter gebruikt
als bliksemafleider, voelde hy daarvoor
niets meer.
De Regering stond zodoende niet voor een
al te moeilijke taak. Zij behoefde niet in
te gaan op het onderling gekrakeel. Maar
zy had voldoende werk om een juist in
zicht te geven in haar nieuwe plannen.
Daarover iets meer in het volgende over
zicht.
Aangemoedigd door het succes van
Pluimveeconferentie, die Calvé-Delft
April van dit jaar te Utrecht heeft geor
ganiseerd, zal deze zelfde onderneming
thans op 21 November in Concertzaal
Schaaf te Leeuwarden een conferentie be
leggen, die gewyd zal zyn aan de Rundvee-
houdery.
De reden voor deze byeenkomsten is dat
alle wetenschappeiyke kennis pas tot zyn
volle waarde komt als zy in de practyk
wordt toegepast.
De reden voor deze byeenkomsten is dat
alle wetenschappeiyke kennis pas tot zyn
volle waarde komt als zy in de practijk
wordt toegepast.
Daarom heeft de Veevoederfabriek van
deskundigen van de Landbouwhogeschool
te Wageningen verzocht op deze conferen
tie voor de rundveehouders een inleiding
te houden.
Ten eerste spreekt Dr Th. de Groot, die
renarts, lector in de Veeteelt Wetenschap
te Wageningen, over: „Grote of kleine
koeien?” In zyn voordracht zal Dii de
Groot de kwestie behandelen over de fi
nanciële resultaten van onze rundveehou
derij beter gediend zyn met het houden
van kleine, lichte koeien of dat grote, zwa
re dieren voordeliger zijn. De conclusie
waar Dr de Groot in zijn betoog toe za!
komen, zal zeker de belangstelling hebben
van onze rundveefokkers.
Als tweede spreker zal Prof. Dr E. Brou
wer, hoogleraar in de phyciolcgie der die-
n te Wageningen, spreken over: „Spore-
lementen”.
Ook dit is by uitstek een interessant on
derwerp voor onze rundveehouders. Het is
gebleken, dit de spore-elementen niet kun
nen worden gemist en dat, indien ze in het
voedsel ontbreken, het optreden van aller
lei vaak ernstige ziekten en gebreken het
gevolg kan zijn. Nog steeds worden er op
dit gebied nieuwe ontdekkingen gedaan.
Daarna vindt de première voor Nederland
plaats van de kleurenfilm „Spijsvertering
van herkauwende dieren”.
Wij weten dat het voedsel bij herkauwers
nog een keer in de bek terugkomt en dat
het niet minder dan vier magen doorloopt.
Wat er tydens het verteringsproces pre
cies allemaal gebeurt, daarover heeft een
aantal Zuid-Afrikaanse onderzoekers een
originele film gemaakt. Wy zien op het
witte doek de verteringsorganen a.h.w. in
„levende lyve” aan het werk. De heer W.
Hiddema, hoofd van de Landbouwkundige
afdeling van Calvé-Delft, zal hy deze film
een verklarend woord spreken.
