STRAKS MINDER AANDACHT VOOR EUROPA? SCHIER EINDELOZE DEBATTEN No. 90 48e Jaargang Vrijdag 14 November 1952 Streekblad voor West- en Zuidwest Friesland Uitgave van Drukkerij Fa. A.J.OSINGA - B o 1 s wa r d Buitenlands Overzicht 1 üs hjoed to sizzen Eisenhower neemt poolshoogte in Korea Trygve Lie ging heen West-Duitsland koerst naar Rechts Stikker onthult >1 u le n '0 •t w a- Pc I- i- h e e- at :n it. r- ld tl le >8 n r. ie in li et i? es Tweede Kamer werpt zich op de begrotingshoofdstukken Friesche Uitvaart verzorging België op zoek naar Duitse doclimentendief 40 x priissjongen Hwat hat Gabe Skroar regeringsbeleid I Klaproosdag Bolswards Nieuwsblad KAMEROVERZICHT. Abonnementsprijs f 1.50 per kwartaal bij vooruitbetaling Advertentieprijs: 12 cent per m.m. Giro 87926 et h r 250.000 gewonden. Door het feit, dat de a.s. president der Ver. Staten zelve zich naar het oorlogsge bied begeeft, wordt de Korea-kwestie zelve echter ook zo belangrijk in de ogen van het Amerikaanse volk, dat bovendien deze regeringsmeerderheid te verwerven, niet bereiken. Ook z|j wonnen vrij aanzienlijk, maar niet voldoende om over de huidige coalitieregering te zegevieren. Ie d. ie Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Redactie en Administratie: Marktstraat 13 - Bolsward Telefoon 451 (K 5157) le 1. g n >t Het tienduizendste lid was de heer N. Hup- pes, wonende aan de Voorstreek te Leeu warden, Hij en zijn vrouw werden ’s mid dags van huls gehaald en op het kantoor van de vereniging aan de Woerd ontvan gen door het voltallige bestuur. Voorzitter Jongeblood sprak allereerst bei den toe, bood mevrouw een ruiker bloemen aan en verzocht de heer Huppes iets naar zfjn smaak als aandenken te kopen. Het behoeft geen betoog, dat voorzitter en secretaris in hun speeches de doelstellin gen van de vereniging naar voren brach ten en in het bijzonder wezen op de afde ling natura-verzekering, die zo’n vlucht heeft genomen. De werkzaamheid van de vereniging, zo betoogden sprekers, strekt zich hoe lan ger hoe meer over heel Friesland uit, ge tuige de kringen te Harlingen, Bolsward Sneek en Heerenveen en verder een kring te Joure in oprichting. Na een dankwoord van de heer Huppes werd de feestelijke bijeenkomst gesloten, waarna het bestuur nog een uurtje bijeen bleef. an k- Jd ir- ze en Mt ud in. jn rs Ue in. na en m, il ia ui an et >0, ;’n 4 le n k ir g j I- P 'f •t n ts ns en is :al 3n te nt ch ie >k e- taak. In Zuid-Afrika het oude liedje, het gaat er van kwaad tot erger met de verhoudiing tussen blanken en kleurlingen, er dreigt een chaos te ontstaan. Er is besloten in een der V.N.-commissies een commissie voor goede diensten voor de behandeling der Indiërs in Z.-Afrika in te stellen, doch dat zal weinig helpen, daar Z.-Afrika dit ingrijpen niet duldt. oorlog zwaar aan den lijve ondervindt werd deze dagen niet de 250.000ste gewon de per vliegtuig van de slagvelden ver voerd? dat belangrijke beslissingen niet lang meer kunnen worden uitgesteld. Men voelt dit allerwege, de vrije landen van Z.O.-Azië doen hunnerzijds het moge- lijke om te bemiddelen tussen West en Oost en in de assemblee der Ver. Naties zoekt men naarstig naar een uitweg. Ten slotte. In het geschil tussen Frankrijk en de Ma rokkaanse en Tunesische nationalisten heeft Engeland resoluut de zjjde van Frankryk gekozen, dat in de politieke commissie der Ver. Naties nog eens beslist alle Inmenging van V.N.-zJjde afwees. Het is mogelljk, dat Engeland in dit geschil Frankrijk nog verdere nuttige diensten kan bewijzen, nu het zelf op weg schijnt naar een verzoening met Egypte, dat na de verwijdering van Faroek en tijdens het bewind van Nagoeib aanzienlijk aan gezag in de Arabische wereld heeft gewonnen en een zeer realistische politiek volgt ook in zijn betrekkingen tot Israël, al heeft het met dat jonge Joodse rijk de vrede nog niet gesloten. Een vrede, die zijn eerste en grote president Chaim Weizman zo zeer heeft begeerd, maar niet meer heeft mo gen aanschouwen. Hij is gestorven, zijn op volger zal binnen een maand moeten wor- hem wacht een zware Moordend tempo. Nu de begrotingsdebatten weer op dreef zijn, vergadert de Tweede Kamer weer in het bekende moordende tempo. Deze week stonden twee begrotingen en enkele wets ontwerpen op de agenda. In de middag uren verschenen minister, Staf en zijn twee staatssecretarissen achter de Regerings- hadden opgebouwd om. te verhinderen dat de koude oorlog in een echte zou overslaan. Hjj hoopte echter, dat nu in de komende periode ondei. generaal Elsenhower ook het Amerikaanse volk het geduld kon opbren gen om die kracht en macht alleen te gebruiken om te beletten, dat de koude oorlog omsloeg in een echte. Men voelt achter deze gedachte de vrees, dat het Amerikaanse volk dat geduld wel eens niet zou kunnen opbrengen en dat het in de mening „dat het nu eindelijk maar eens uit moet zjjn”, zelf een toestand zou scheppen waarin oorlog onvermijdelijk zou worden. Laatstleden Zaterdag maakte de Coöp. Ver. u.a. Friesche Uitvaart-Verzorging” te Leeuwarden een uitzondering op haar prin cipe om nooit feestelijkheden te houden. Die Zaterdag Was ‘naneltjk een gedenk waardige dag, omdat h>t tienduizendste lid waardoor thans na vijl tien jaar, sedert de oprichting rond 35000 personen bij deze organisatie zijn aang< sloten, werd inge schreven. Dat het bestuur zijn v -eugde over dit feit niet onder stoelen en banken wilde steken, laat zich begrijpen. Yn hiel üs gea gjin nijsgjirrlger blêd, As de krante üt de Gysbertstêd! Kinderbijslag kleine zelf standigen. Tussen deze twee begrotingen door waarop wjj misschien nog nader terugko men is ook do kinderbijslag voor de kleine zelfstandigen nog verhoogd. Voor het derde kind krijgt men nu 28 cent in plaats van 25, voor het vierde en het vol gende 84 inplaats van 30 cent per dag. Deze bijlagen waren nog niet rechtge trokken. De socialisten dienden een amen dement in om de inkomensgrens te verho gen van f2400.tot f2800.Dit was destijds een stokpaardje van hun partijge noot Suurhof, die nu achter de regerings tafel zit. Maar een Kamerlid is geen mi nister. En in zUn nieuwe kwaliteit bestreed h(j deze gedachte omdat deze noodwet moet worden vervangen door een defini tieve voorziening. Het uiteindeltjke wets ontwerp zal zijn gebaseerd op de verzeke ringsgedachte. De betrokkenen moeten dus premie gaan betalen. Als wij deze noodwet nu zo gunstig maken, kunnen wjj straks geen verbetering voor deze mensen meer aanbrengen, zo redeneerde de minis ter. Maar de Kamer (p.v..d.a. en k.v.p.) aanvaardde dit amendement, dat maximaal f 3 millloen kost. Minister Suurhof zal daarvan geen spijt hebben gehad. De a.r„ die zich hadden verzet tegen deze nood wet, omdat zU uitging van de staatspen- sionnering, stemden nu meer met de libe ralen tegen. Vooral omdat dit amende ment werd aangenomen. Zo stoomt de Kamer voort. Het ene debat na het andere. Tot Kerstmis is aangebro ken. De Kamerleden hebben door de lange Kabinetscrisis nog niet veel rust genoten en daarom is het geen wonder, dat zjj naar Kerstmis verlangen. Hoewel dit aan de lengte der debatten niet te merken is. Trygve Lie ging heen. En als Trygve Lie juist op dit moment en tijdens de algemene vergadering der Ver. Naties als secretaris-generaal van die or ganisatie aftreedt, dan wordt, hoezeer hij zelf verklaart, dat alleen persoonlijke re denen hem daartoe nopen, daaruit toch de conclusie getrokken, dat hjj een oplos sing der Koreaanse kwestie niet in de weg wil staan. De Sovjet-Unie mag hem niet meer, sedert Lie krachtige steun verleende aan de V. N.-actie in Kórea, de Russen negeren hem en Lie is ook teleurgesteld dat andere lan den hem daartegen niet meer in bescher ming namen en in het algemeen over het fiasco van velerlei activiteiten der V. N. Ook de behandeling der Koreaanse kwes tie in de V. N. Assemblee schijnt weer weinig te zullen opleveren. In de politieke commissie hebben de vertegenwoordigers der Westelijke landen natuurlijk vastge houden aan het standpunt dat de krijgs gevangenen zelf moeten beslissen of zU naar hun land willen terugkeren en Wy- «jlnski's nieuwe voorstel uiterst teleur stellend genoemd. Het voorstel van de Rus behelsde dat een commissie van elf leden zou worden benoemd, waaronder ook Pe king China, welke tot taak zou hebben on- mlddeliyk maatregelen te nemen ter rege ling van de Koreaanse kwestie, inbegre pen hulp aan beide partijen bfl de repa triëring van alle krijgsgevangenen. De gehele politiemacht in België’s ooste- Iflke provincies is op zoek naar een Duit ser, die in het bezit zou zfln van geheime stukken over de Europese defensie, ont vreemd uit het hoofdkwartier van het At lantische Leger te Fontainebleau bö Parijs. De man is in de buurt van Verviers gesig naleerd. Onmiddellljk heeft de politie een net van posten over het oostelöke deel van het land uitgezet Deze mogelijkheid zou dan moeten voort vloeien uit de ontwikkeling van de binnen landse toestand in de Ver. Staten zelf. Bij de beloften welke generaal Eisenhower tij dens de verkiezingscampagne zo kwistig om zien heen heeft gestrooid was er een tot een aanzienlijke belastingverlaging. De mogelijkheid daartoe bestaat slechts als een van de volgende voorwaarden wordt vervuld. In de eerste plaats als een algemene over eenstemming met Rusland wordt verkre gen over het vraagstuk der geleidelijke ontwapening, doch er is nauwelijks iemand die geloofd dat de tijd daarvoor rijp is.. De bewapeningswedstrjjd tussen Amerika en Rusland zal dus voor lopig wel worden voortgezet. Een tweede mogelijkheid is, dat de steun van Amerika aan zjjn bondgenoten aanzienlijk wordt verminderd. Een belangrijk deel der republikeinse par tij is daar voor, maar is tegen het aange wezen middel om dit mogelljk te maken, nl. het vergemakkelijken van de uitvoer der Europese landen naar Amerika, waar door deze landen de dollars konden ver dienen, welke ze nu van Amerika min of meer cadeau krijgen. Een aanzienlijk dee! der republikeinen is echter voor handha ving van tariefmuren en bescherming var de eigen Industrie, zodat ook aan dez< voorwaarde wel niet zal worden voldaan. Ten slotte is een derde mogelijkheid dat de Ver. Staten zonder meer de financiële bijstand aan hun Europese bondgenoten verminderen. Generaal Eisenhower persoonlijk zal daar niet voor voelen, hij weet hoe belangrijk West-Europa in het Atlantisch verdedl- gingsstelsel ook voor Amerika zelf is. Op it priissjongen om de Noardsk'e Balke dat to Ljouwert foar de 40e kear haiden waerd, binne ü.o. de folgjende prizen bi- helle: 3e öfdieling: „Bernlef”, Hitzum, 224 pnt., 1ste pr. 2e öfd.: „Sursum Corda”, Tsjom, 225 pnt., 1ste pr.; „Looft den Heer”, Achlom, 201 pnt., 2e pr. lste öfd.: „Con Atmore”, Spannum, 217 p., 2de pr. Er zjjn naar aanleiding van ide verkiezing van generaal Eisenhower tot president der Ver. Staten en van de republikeinse meerderheid in het Amerikaanse Congres, wellicht geen juister woorden gesproken dan door een Engels commentator. Deze betoogde dat in de afgelopen, jaren de Westelijke landen onder leiding van de Ver. Staten de kracht en macht ren, was te verwachten. Dr Drees trok er zich niets van aan. Dit Kabinet zal zijn eigen beleid voeren, zo zeide htJ. Al het gepraat of de na-oorlogse progressieve politiek zal worden voortgezet, vond h(| overbodig. Ook wenste hjj niet te beant woorden de vraag of dit Kabinet vooruit strevend zal zijn in ChristëltJke zin. Het is een coaUtie-Kablnet en daarmee uit. Dit deed ook de bewindsman van Finan ciën zeer sterk tot uiting komen. Zelf so cialist zijnde, zeide ht) te begrijpen, een coalitie politiek te moeten voeren. Wat de liberale crltiek betreft, vroeg de premier zich af of de heer Oud als oprichter en bestuurder van de p.v.d.a„ niet bepaalde gevoelens afreageert, Niet zo vriéndelijk, zal men zeggen. Maar van vriendelijkheid was er in dit debat niets te merken. De socialisten bestreden de confessionele par- tjj-opvattlngen alsof zjj In de oppositie waren. Fel stonden de partijen tegenover elkaar en menigmaal werden de debatten in een zuiver persoonlijk vlak gevoerd. Dat was misschien niet zo verheffend. Voor de vele belangstellenden was het daarentegen een genot om de vele mees terlijke redevoeringen aan te horen. Voor het eerst na de oorlog werd er eindelijk eens een groot debat gevoerd over de door braak. Tot nu toe had men deze zaak min of meer doodgezwegen, maar na de jongste verkiezingsuitslag ging dat niet meer. Wat dat betreft, kon men dit steek spel toejuichen, want naar onze mening werd er de laatste jaren te weinig gedebat teerd over de grondslagen der verschillen de partijen, hetgeen vroeger toch schering en inslag was. Juist door deze debatten kan men de belangstelling voor de poli tiek vergroten, want de politieke vraag stukken zelf worden zo ingewikkeld, dat men daarvoor niet spoedig warm kan lo pen. Het interessante van de begrotings debatten is het optreden van de nieuwe ministers. Een hebben we er nu gehad: minister Van der Kieft. Men zal wel peg gen, het is nooit goed, maar deze bewinds man was té geestig. In een ogenblik van tijd lagen Kamerleden en ministers bijna onder de banken van het lachen. Het leek er op, dat zijn rede een klucht werd, maar gelukkig, precies op tijd nam deze 68- jarige minister zjjn draai en stak toch als toneelspeler een zakelijk verhaal af. Een beetje humor mag er wel zijn, maar de heer Oud wees er terecht op, dat deze niet in de plaats van argumenten mag komen. Of het nu vriendelijk was te ver wijzen naar minister De Vries zullen we maar in het midden laten. Deze minister (1919) was ook onderhoudend en grappig, maar beslist geen succes. Wlat ztjn de plannen van onze Regering? Een tipje van de sluier was reeds opgelicht in de Troonrede en de Memorie van Ant woord van de Algemene Beschouwingen. Maar wie zou denken, dat het grote de bat van verleden week de belangstellende toeschouwer iets verder zal hebben ge bracht, vergist zich. Zowel de redevoering van de Minister-President Droos als die van de nieuwe minister van Financiën, v. d. Kieft, waren enigszins teleurstellend. Dat Nederland de souvereinlteit over N.- Guinea wenst te handhaven een zeer belangrijk standpunt overigens is geen nieuws meer. Neen, men verwachtte een antwoord op de vraag hoe de werkloos heid zou worden bestreden en op welke wijze de reeds maanden dreigende huurver hoging kan worden glepomponseerd. De Regering is met deze vraagstukken echter nog niet klaar. Zi) wacht het advies af van de Sociaal Economische Raad. En daarom kon zij aan de Kamer nog niets vertellen, Het moet worden gezegd, dat de Kamerleden daarvoor begrip hadden. Aan de bestrijding van de werkloosheid en de huurverhoging zit veel vast. Zelfs een belastingverlaging, die; volgens minister Van der Kieft ook gevonden zal moeten worden in de Verbruiksbelasting. Maar met nadruk stelde de Kamer vast, dat de Regering een eigen verantwoordelijkheid heeft. Zij kan zich niet verschuilen achter de talloze adviesorganen, die haar ten dienste staan. De Regering moet zelf het tempo bepalen. Ongetwijfeld heeft het nieuwe Kabinet deze opmerking ter harte genomen. Overigens is het Kabinet niet op al te vriendelijke wijze‘ontvangen. Dat de oppo sitie de „nieuwe” politieke tegenstelling, pro of contra socialisme, fel zou propage- Elsenhower naar Korea. De onzekerheid over de verdere ontwikke ling van de verhouding tussen de Ver. Staten enerzijds en hun Europese bondge noten anderzijds, welke dit gehele verkie zingsjaar heeft gekenmerkt, is dus niet opgeheven nu generaal Elsenhower tot president is gekozen. Zij blijft voorlopig voortduren en is nog enigszins aangowak- kerd doordat de nieuwe president beslo ten hoeft zijn tijdens de verkiezingen ge dane belofte om zich persoonlijk in Korea te gaan overtuigen van de mogelijkheid 'n wapenstilstand te sluiten, na te komen. Nog voor president Eisenhower zijn ambt aanvaardt, gaat ht) er heen. En dit heeft dan weer aanleiding gegeven tot allerlei speculaties over de vraag, welke politiek ht) zal volgen als ook hij daar tot de con clusie komt dat onder de huidige omstan digheden daar geen wapenstilstand en vrede mogelljk is. Zal ook hü zich dan schaden aan de zijde van generaal Mac Arthur, die de oorlog op Chinees gebied wilde overbrengen om dat z.l. daardoor de kans spoedig een eind aan de oorlog te maken zou toenlemen? Niemand die deze vraag thans kan beant woorden, maar men weet dat in Europa voor een uitbreiding van de oorlog tot China zelf niet gevoeld wordt, vanwege het gevaar dat daaruit de derde wereld oorlog zou ontstaan. tafel en des avonds werden hun plaatsen Ingenomen door Minister Mansholt. De oorlogsbegroting leverde op verschil lende onderdelen een herhaling op van de Algemene Beschouwingen. Een grote vraag overheerste het debat: waarom is er nu weer een nieuw legerplan opgesteld? Jarenlang heeft men gezocht naar de juis te methode voor onze defensie-opbouw. Men scheen daarmee gereed te zijn, totdat mi nister Staf in zijn begroting aankondigde, dat er nu drie divisies worden samenge steld met sterke legercorpsen, inplaats van vijf met zwakke legercorpsen. Deze opzet past beter in internationaal verband. Daarom werd zjj ook wel aanvaard, maar alle sprekers vroegen of dit plan nu eens ongewijzigd zou blijven. Heeft de Kamer de laatste jaren een ondeugdelijk plan ge steund? aldus de heer Fens (k.v.p.). En zijn de 1% mlrd. gulden per jaar wel op de meest efficiënte wijze besteed? De a.r.-afgevaardigde Roosjen vroeg of er dilettanten aan de leiding zitten. Het oude plan moet wel op uiterst lichtvaardige wijze zijn samengesteld, zo meende hij. Maar goed, minister Staf heeft zijn nieuwe opzet er door gekregen. Ook aan de lucht macht werd ditmaal veel aandacht ge schonken. De luchtmachtkolonel Visch (k.v.p.), sinds enige weken Kamerlid, oefende scherpe critlek op onze straalja gers, die zeer verouderd zijn, maar nog steeds door Fokker worden gebouwd. Geef ons moderne vliegtuigen, en vlug! zo luid de zijn parool. Bi) de begroting van Landbouw kwam vnl. het prijsbeleid ter sprake. Er is onrust bij de boeren, aldus verzekerden de meeste sprekers, omdat de garantieprijzen maar voor een jaar gelden. Zij vroegen een vast, concreet beleid, juist wat betreft de melk prijs. De Stichting voor de Landbouw heeft voorstellen gedaan om van het twee prijzenstelsel af te komen. Eén melkprijs wil zij, uitgaande van de kostprijs plus tien procent, met een vrije uitloop naar boven. Tarweprijzen waarom zo laag? ba con-, eieren-, pachtprijzen, zfl allen pas seerden de revue. De Tweede Kamer Is rijk aan agrarische vertegenwoordigers. Uit alle hoeken van de zaal doemen zij op en het debat schijnt schier geen einde te nemen. Ook ‘t landbouwonderwijs stond deze week In het middelpunt der belangstelling. Storm en hevige regens van de laatste dagen hebben de landerijen in de omgeving van Brummen onder water gezet. Over de weg is er geen verbinding meer door het weiland, dus moet een bootje hulp bieden. De Nederlandse regering stelt zich op het standpunt, dat de Europese Defensiege- meenschap een volledige politieke en eco nomische federatie der deelnemende lan den noodzakelijk maakt. Daarom zal de steun van Nederland aan het te vormen politieke gezagsorgaan van de zes Schu- man-landen (waarover thans nog wordt onderhandeld) wellicht afhangen van de be reidheid van de vijf andere landen, tege lijk een economische federatie te sluiten. Dit verklaarde Woenlsdagmiddag Neder lands nieuwe ambassadeur te Londen, oud- minister mr D. U. .Stikker, op een pers conferentie, waarop hjj de verwachting uitsprak, dat Nederland als eerste land het verdrag voor de Europese Defensiege- meenschap zal goedkeuren. Binnen twee weken zou dit verdrag aan de Staten-Ge- neraal worden voorgelegd, en de heer Stik ker voorzag geen moeilijkheden bij de ra tificatie. Hj) rekende er op, dat 80 procent van de Kamerleden zich voor het verdrag zal uitspreken. W.-Dultsland koerst naar rechts. Nu althans de mogelijkheid bestaat, dat door de uitslag der Amerikaanse verkie zingen, Europa minder aandacht van Washington zal genieten dan voorheen en zelfs, al hopen wij van niet, Europa’s be langen In het gedrang kunnen geraken is het meer dan ooit nodig; dat de W.-Euro- pese landen één lijn trekken, dus dat ze steeds sterker naar eenheid streven. Te oordelen naar de uitslag der gehouden gemeenteraadsverkiezingen In drie van de negen W.-Duitse landen behoeft W.-Dults- land voor dat streven geen belemmering te zijn, want wel leed de partij van dr Ade nauer, die zjjn hart aan de Europese een heid heeft verpand, verliezen, maar haar coalitiegenoten, de liberalen, wonnen aan zienlijk, al Is het wel bedenkeltjk, dat bij hen ook een deel der kiezers z(|n toevlucht gezocht heeft, dat anders op de nu verbó den neo-nazlstlsche partijen zou hebben ge stemd. Te oordelen naar deze uitslagen is echter de regeringscoalitie sterker, maar ook rechtser uit de strijd te voorschijn ge komen dan ze was en als men dit als een voorteken voor de volgend jaar te houden parlementsverkiezingen moet beschouwen, zouden de soc.dem. ook dan hun doel de Op Zat rdag 15 November a.s. wordt dóór het gehele land en ook in onze stad weer de Klaprooscollecte gehouden, waarvan de op brengst ten goéde komt aan het werk van het Nederlandse Oorlogsgraven Comité. Hierdoor kunnen dan voor het komende jaar o.m. honderden nabestaanden van in Neder land begraven liggende geallieerde militairen in de gelegenheid worden gesteld de graven van hun dierbaren te bezoeken. Van de offerzin van het Nederlandse Volk zal het dus afhangen in welke mate dit be langrijk en menslievend werk kan worden voortgezet. Laten wij toch nooit het offer vergeten, dat zovele geallieerde soldaten voor onze vrij heid gebracht hebben en laten wij onze dankbaarheid bewijzen aan de nabestaanden van hen, die hun leven gaven.

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1952 | | pagina 1