11
I
I
WAT WILLEN DE FEDERALISTEN?
VERRASSENDE SAARSTEMMING
BEÏNVLOEDT DE BONDSDAG
KRIS-KRAS door Nederland
INDONESISCHE COMMUNISTEN
GEARRESTEERD
s
miiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiniiiiiininiiiiiiin
miiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiN
üs hjoed
to sizzen
Meer aandacht voor het Verre Oosten?
Beschuldigd van ongewenste politieke
activiteit
Machinist verloor trein
Uitgave van DruKKerij Fa. A. J. OSINGA -
B olsward
I
Buitenlands Overzicht
Streekblad voor West- en Zuidwest Friesland
rik
ss
S
Hwat hat Gabe Skroar
48e Jaargang
No. 9Ö
Bolswarils Nieuwsblad
Vrijdag 5 December 1952
VI
NIET
»ek
Federalist.
rk-
|r.,
KAMEROVERZICHT
sn
De Groninger
jen
den
it te
als
en
der
te
aa-
Dults leger onontbeerlijk.
De Duitse medewerking aan die defensie
Is onontbeerlijk, er Is bijv, geen kans Voor
Nederland of een groot deel daarvan om
bU een eventuele oorlog aan Russische be
zetting te ontkomen, wanneer er in West-
Duitsland naast de huidige bezettingstroe
pen geen Duitse legers worden opgesteld.
De andere kant van de medaille Is natuur
lek, dat als West-Dultsland eenmaal troe
pen op de been brengt, van Russische zijde
de militaire maatregelen In Oost-Duitsland
nog zullen worden versterkt en dat op de
grens tussen West- en Oost-Duitsland een
or
en
ha
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie:
Marktstraat 13 - Bolsward
Telefoon 451 (K 5157)
i. te
ogd
he-
Ge-
oer
te
wil
oto-
ïve-
52.
>rt
st:
ia-
•d:
ke
an
3d.
k-
Dl-
ia,
!h.
de
2.
;n
te
m.
de
ia
n-
m
r.»
m
;e
n
Ie
L-
I
12.
rd
d:
■r-
n-
n-
n-
la
v.
- en
igde
tot
ctie-
van
sa
luut
«er
oeer
un-
>rak
dit
un-
het
ruik
iten
len-
elfs
egd
2.
>n
r,
ie
n
g
i-
52.
Ier
■rt,
'al.
>ba
Spel kost Jongen z|Jn tenen. De jeugdige
Dooitzen WJjnia te Heerenveen maakte er
een spelletje van zo lang mogelUk zijn
voet onder de dichtgaande Schansterbrug
te houden. Daarbij kreeg hfl de brug op
de voet, zodat zfjn tenen werden verbrij
zeld. HU moest naar het ziekenhuis worden
vervoerd, waar chirurgisch IngrUpen nood-
zakeiyk bleek te zjjn.
Procoe to Praag.
Spraken we hierboven van een gevaarlijk
wrjjvingsvluk tussen Oost en West, op een
geheel onder terrein dreigt ook een derge-
HJk vlak te ontstaan. Het proces te Praag
heeft weer een sterke antisemitische stro
ming in Oost-Europa aan, het licht ge
bracht. Weer zeggen we, omdat Rusland
en andere Oost-Europese staten vanouds
berucht zijn vanwege de jodenvervolgin
gen. Men zegt dat het proces te Praag ge
volgd zal worden door dergelijke in Polen
en Roemenië. De rassenhaat zal dus op
nieuw, maar nu in communistische staten
worden aangekweekt. Nu heeft juist dit
anti-semitisme in de Westerse wereld
steeds hevige afschuw gewekt, zodat wat
en thans in Oost-Europa gebeurt, de vij
andschap tussen West en Oost en nu op
ideologisch terrein, slechts zal aanwakke
ren. Men moet dit niet te licht achten.
Want er is in het Westen en vooral in
Amerika reeds een stroming, welke, uit
gaande van de stelling dat communisme en
democratie niet naast elkaar kunnen be
staan, bereid is te zijner tUd een oorlog
te aanvaarden om aan het totalitaire re
giem in Rusland en de satellietstaten een
eind te maken. Deze sïroming kan belang
rijk sterker en daarom gevaarllfker wor
den als in de communistische landen de
joden tot zondebokken worden gemaakt
voor de mislukkingen van de communisti
sche binnenlandse politiek.
Spotfwsko (it kin nou U)e).
Blnteklaes, stok yn 'e moes,
Turf yn ’t gat,
Hwat in rare Blnteklaes is dat.
De Saar.
Na dit rapport kwam echter de herrie tus
sen Bonn en Parijs over het Saarland. De
uitslag der verkiezingen in dit gebied
geeft echter do Duitsers geen roden zich
op de borst te slaan, de Saarlanders heb
ben zeer beslist tegen inlijving van hun
gebied bjj Duitsland gestemd. Ongeveer
25 pet. der kiezers toonden zich door blan
co te stemmen of zich van stemming te
onthouden, voorstanders van deze inlU-
ving. Of de 75 pet. der kiezers, die wel
hun stem uitbrachten het grootste deel
op de katholieke party, die daardoor de
absolute meerderheid In het Saarlandse
parlement kreeg allo ook het Franse
inzicht omtrent de uiteindeiyke bestem
ming van het Saarland onderschrijven, is
natuurlijk niet te zeggen.
De meeste Saarlanders zullen wel in posi
tieve zin hun stem uitgebracht hebben, om
dat het hun onder de huidige regeling
voor het Saargebied niet slecht gaat. Het
economische verbond me>t Frankrijk werkt
gunstig. En vlak voor de verkiezing had
den de Fransen nog wat concessies aan de
Saarlandse regering gedaan, waardoor dat
verdrag nog voordeliger voor de Saarlan
ders zal worden en elk idee van Franse
overheersing er uit zal verdwijnen. De
Saarlandse regering, heeft daarmee bijna zo
goed als geheel bereikt wat zU wil, nl. poli
tieke zelfstandigheid wat binnenlandse
kwesties aangaat. Wat de verhouding tot
het buitenland betreft willen, zoals be
kend, zowel de Fransen als de meerder
heid der Saarlanders: Europeisatle. D.w.z.
zij wensen dit gebied tot de kern van de
Europese samenwerking te maken, dat on
der gezag zal staan van het politiek or
gaan dat de Europese gemeenschap zal lel
den. Men weet dat de Europese Defensie
Gemeenschap de vorming van zo’n orgaan
nodig maakt en dat de z.g. assemblee van
de Europese Kolen- en Staalgemeenschap
door een commissie ad hoe de voorberei
dingen voor de stichting van dit orgaan
laat treffen.
Bondskanselier Adenauer heeft verklaard,
y dat zjjn regering deze Saarland-verkiezin-
gen niet erkent, maar anderzijds heeft hij
steeds op het standpunt gestaan, dat de
Saarkwestle en de Europese Deifensie Ge
meenschap onafhankelijk van elkaar moe
ten worden bekeken. Uit die mening blijkt
gezond verstand.
Het Verre Oosten.
Vooral In Japan n.l. Is men van oordeel,
dat als Elsenhower die zjjn kabinet nu
klaar heeft, en tot verontwaardiging van
Taft, daarin Durkin, een vakbondsleider
die democraat Is, als minister van arbeid
opnam en Foster Dulles te Washington
in het regeerkasteel zullen zetelen, do
Amerikanen groter aandacht aan het Ver
re Oosten zullen wUden dan tot nog toe.
Onder deze omstandigheden kan ook de
Atlantische ministerconferentie, welke op
15 December te Parys begint, weinig doen.
Want de plannen voor de uitbreiding wel
ke de militaire strydkrachten van het At
lantisch Pact in 1053 zal ondergaan, zijn
nog niet gereed en ook daarop zullen de
besluiten der nieuwe Amerikaanse rege
ring die eind Januari aan het bewind komt,
van invloed zijn. Wel zal op de conferentie
alvast de defenjsie-strategie worden be
sproken, o.a. de kwestie van de RUn-IJssel-
llnle en wenst Frankrijk er de Tunesische
en Marokkaanse kwestie, nu In de politieke
cbommissle de<r V. N. aan de orde, te be
spreken, omdat het de volledige steun der
Atlantische Pact-partners voor zijn poli
tiek In Noord-Afrika eist, daar dit gebied
van het grootste belang voor de veiligheid
van de Atlantische landen wordt geacht
en dus niet ontijdig mag worden prijsge
geven.
Abonnementsprijs
f 1.50 per kwartaal bij vooruitbetaling
Advertentieprijs: 12 cent per tn.m.
Giro 87926
WIJ WILLEN OOS T-E U R O P A
IN DE STEEK LATEN
Terwijl wU dit schrUven, zijn in de Wbet-Dultse Bondsdag de debatten
begonnen over do overeenkomsten door de regering-Adenauer met de
Westelijke geallieerden gesloten. Dat zl|n dus de verdragen over de aan
sluiting van Wost-Dultelnnd bij de Europesel Defensie Gemeenschap en
die betreffende hot z.g. Vrachtcontract. Deze voorstellen z(|n na do
eerste bespreking in de Bondsdag enige maanden geleden naar do com
missie gegaan en z.yn daar onderzocht en dat hoeft aanleiding gegeven
tot een uitvoerig rapport, waarin er op wordt aangedrongen beide ver
dragen goed te keuren onder de volgende voorwaarden1. De geallieer
den zouden moeten beloven geen verdere eisen tot herstelbetalingen in
to dienen; 2. De geallieerden moeten de Duitse octrooien weer teruggeven;
8. De West-Duitse regering moeit gaan onderhandelen over de teruggave
van Duits particulier bezit, dat door de voormalige vUandolUko landen
In beslag is genomen; 4. De keizerlijke kroon, scepter on kroonjuwelen
die thans te Wonen worden bewaard, moeten onvervreemdbaar Duits
bezit blijven.
Groot was de verbazing van de machinist
van de VentimigliaStraatsburg-express
toen hij Dinsdag bjj Besangon bemerkte,
dat de trein achter zijn locomotief ver
dwenen was.
De maëhinist reed de route terug tot de
plaats waar de trein stond met een ge
broken koppeling. De express kwam an
derhalf uur te laat in Straatsburg aan.
De meeste passagiers hadden niets van
het incident gemerkt, zo vast hadden zfl
geslapen.
genover onze landgenoten gedraagt.
Volgens de heer Gortzak zijn Indonesiërs
geen vreemdelingen en mogen zij daarom
niet worden vervolgd wegens ongewenste
activiteit. De minister was net daarmee niet
eens. Maar zouden beide arrestanten om een
uitspraak vragen van de Hoge Raad dan wil
hij die uitspraak wel afwachten. Het ant
woord op de achtste vraag van deze interpel
latie of de minister op de uitleiding wil
terugkomen werd echter met een kort
„neen” beantwoord. Elke vreemdeling heeft
zich, zo zeide Mr Donker van ongewenste
politieke activiteit te onthouden. De regering
zal zich verzetten tegen rechts- en links-
extremisme. Doet zij dat niet dan zou zij
niet langer de verantwoordelijkheid voor de
veiligheid van de Staat kunnen dragen.
De activiteiten opsommend, zeide de be
windsman, dat de heer Soenito lid en voor
zitter van verschillende organisaties is, die
duidelijk communistisch zijn. In die kwali
teit werkt hij veel onder de studenten en
heeft hij destijds het grote vredescongres in
Oost-Berlijn bijgewoond als leider van de
Indonesische delegatie. Zijn vrouw heeft met
een aantal communisten een bezoek gebracht
aan het Koreaanse front om te kunnen ver
klaren, dat het Westen een bacteriologische
oorlog voert! Zijn mede-arrestant Go Gien
Tjwan heeft eenzelfde staat van dienst ach
ter de rug. Men kan dus niet zeggen, dat zij
zich als vreemdelingen rustig hebben gedra
gen.
Nu merkte de heer Haken op, dat ’t hier jour
nalisten betreft. Op die manier worden alle
buitenlandse journalisten in hun werk ge
schaad, zo meende hij. Daarmede was mi
nister Donker het niet eens. Iedere buiten
landse journalist kan de vergaderingen bezoe
ken die hij wenst en daarvan een verslag ma
ken. Maar de beide communisten deden meer;
zij organiseerden en hadden op politiek ge
bied internationale bindingen met machten,
die de vrijheid van het Westen ondergraven.
‘■gewezen
sloot Mr
Eerste hyacinten. Op de Rynsburgae bloe
menveiling werden Woensdag de eerste
bloeiende hyacinten aangevoerd. Het wa
ren witte en rose van de heer Th. Ra-
vensberg uit Voorschoten. ZU brachten
resp. 00 eh 75 cent per stuk op.
Sinterklaas had pech. Toen St. Nicolaaa
In Nleuwerkerk a. d. IJssel, voorafgegaan
door herauten en een muziekcorps, zUn In
trede deed, bezweek ztJn schimmel onder
hem. Sint rolde bUna in een sloot. Op het
paard van een heraut zette hU zijn tocht
voort.
Duiven van Prins Bernhard naar tentoon
stelling te Tilburg. Op de 13e Brabantse
Kampioenendag, de jaariykse traditionele
show van kampioenduiven uit het gehele
land, welke dit jaar te Tilburg wordt ge
houden op Zondag 14 December, zal ook
een collectie te bewonderen zyn van Prins
Bernhard. Er zullen op de expositie ruim
1300 duiven worden tentoongesteld, die op
vluchten in het afgelopen seizoen de beste
resultaten behaalden.
Werkwillige mishandeld.
politierechter heeft Woensdag de fabrieks
arbeider C. B. overeenkomstig de eis ver
oordeeld tot 9 weken gevangenisstraf, om
dat hij een jongeman van 17 jaar, die,
ondanks de staking bij „De Ommelanden”,
toch nog werkte, heeft mishandeld.
Er zijn heel wat vreemdelingen uitr
voor minder ernstige zaken, zo bes
Donker.
Een communistische motie bleef achterwege.
Zij hebben vijf man nodig om zulk een voor
stel te kunnen indienen. De fractie bestaat uit
zes leden. Een daarvan kan dus afwezig zijn.
Maar meestal ontbreken de machtige partij-
secretaris De Groot en de voorzitter Wagé-
naar, waardoor de communisten vleugellam
zijn geworden. Daaruit is ook de verklaren
er bij de begrotingsdebatten zo weinig
merd omdat hij had gesuggereerd dat de ver
kiezingen in ons land zwendel zijn geweest.
Het valt niet mee om uit te maken wat in het
Parlement wel is geoorloofd en wat niet. Dat
moet de voorzitter doen Hij bewaart het de
corum. Het parlementaire debat is gebonden
aan vele ongeschreven spelregels en men moet
een oude rot zijn om precies te weten wat er
wel en niet gezegd kan worden. Maar goed,
de communist Gortzak verzette zich uiteraard
hevig tegen het optreden van minister Don
ker. Hij stond echter alleen want geen der
andere Kamerleden voelde zich geroepen om
zich in dit debat te mengen. Dit was te be
grijpen. De reeks van activiteiten die de mi
nister van deze twee Indonesiërs opsomde,
was voldoende voor hem om dit besluit te
steunen. Mr Donker verwonderde zich er
over, dat het zwaartepunt in de perscritie-
ken en de debatten werd gelegd op het feit,
dat het hier om Indonesiërs gaat. De onge
wenste activiteiten staan pas op het tweede
plan. Het gaat hier om de vraag of Indone
siërs mogen worden beschouwd als vreem
delingen. Er zijn mensen, die zich op het
standpunt stellen, en heus niet alleen com-
De West-Europese eenheid die thans bezig Is te ontstaan, is nog on
evenwichtig. Niet alleen dat onze Westerse economie de graanschuren
van het Oosten nodig heeft, zoals omgekeerd Oost-Europa onze industriële
producten behoeft, maar wU voelen ons als Europeanen voor Europa
en dus ook voor het lot en leven der Oost-Europeanen mede verant-
wordeiyk.
WU weten zeer goed, dat het overgrote deel van de bevolking achter
het Ijzeren GordUn niets liever zou willen dan met het Westen samen
werken. De eerste reacties uit Warschau en Praag in 1949 op het
Marshall-plan spraken in dit opzicht boekdelen: Moskou moest zich
haasten een verbod uit te vaardigen. Het totalitaire régime, waaronder
Oost-Europa opnieuw gebukt gaat, wenst geen contact tussen Oost
en West.
Van onze kant echter mogen wU Oost-Europa nooit vergeten. WU
dienen ons bij de eenwording van het Westen voortdurend voor ogen
te houden, dat eens de Oost-Europeanen hun plaats in ons midden
moeten kunnen innemen. WU moeten plannen beramen om hen te
helpen waar en zodra dat kan. Maar bovenal moeten wij bedanken,
dat het onze Westerse verdeeldheid en zwakte was, die het Ijzeren
GordUn hebben mogelijk gemaakt. Onze geestelUke en stoffelUke zwak
heid, de versnippering van het Westen zal de Oost-Europeanen slechts
het gevoel geven dat zU van ons niets te verwachten hebben en zU
zullen zich in wanhoop van ons afkeren.
WU willen de federatie van geheel Europa, wanneer ook
de volkeren van Oost-Europa in staat zUn de gemeen
schappelijke democratische grondslagen en discipline te
aanvaarden.
Moskou stuitte India voor
het hoofd.
De Russen mogen denken, dat zU door deze
anti-semitische politiek de gunst der Ara
bische landen kunnen winnen, maar zij
stellen zich anderzyds bloot aan het ver
lies van elke sympathie bU de Aziatische
volken, die zelf tegen rassenvooroordelen
hebben te strijden. Moskou heeft toch al
een der leidende Aziatische landen, India,
voor het hoofd gestoten door met haar
satellieten in de Ver. Naties te stemmen
tegen het Indiase bemiddelingsvoorstel in
zake een wapenstilstand in Korea. 53 an
dere landen stemden voor. Rood China is
niet in de Ver. Naties opgenomen, maar
had ook bezwaren tegen het voorstel, zo
dat ondanks de steun welke het kreeg van
een groot deel der wereld, het wel on
vruchtbaar zal blijven. Zeer tot ongenoegen
ook van Japan, dat geon lid der Ver. Na
ties is, doch van het voortduren van de
oorlog in Korea een verscherping van het
AmerikaansChinese conflict vreest en er
dan in gemengd zou kunnen worden.
Dinsdag j.I. werden de begrotingsdebatten
een middag onderbroken om de communist
Gortzak gelegenheid te geven te interpel
leren over de arrestatie van twee Indonesi
sche communisten te Amsterdam, die nu op
uitwijzing naar Indonesië wachten. De in-
terpellant had enige dagen tevoren reeds de
twijfel opgeworpen of hij niet te laat zou
kotnen met zijn vragen, maar uit de loop van
het debat bleek wel dat dit geenszins het
geval was.
Wij hebben reeds geschreven dat het beleid
van de nieuwe minister van Justitie, Donker,
een krachtige indruk maakt. Zo krachtig, dat
de communisten in de Kamer hem woor-
schijnlijk tot vijand nummer één hebben ver
klaard. Het begin van de rede van de heer
Gortzak was in ieder geval minder vriende
lijk. Sinds zijn optreden, pakken zwarte wol
ken samen boven Nederland, zo zeide hij en
of dit nog niet genoeg was, voegde hij er
aan toe, dat de minister een Amerikaans ny-
lonnetje voor zijn ogen heeft als hij recht
spreekt. Beschuldigingen, die door voorzit
ter Kortenhorst toelaatbaar werden geacht.
Maar de partijgenoot Haken werd afgeha-
Artls gaat weer vooruit. Uit het laatste
jaarverslag, dat dr A. L. J. Sunier, de
scheidende directeur der bekende Amster
damse dierentuin „Artls" uitbracht, bleek
dat het aantal bezoekers met 79000 toe
nam en dat er dit jaar f 22.000 meer werd
ontvangen dan het jaar tevoren.
Tijdens schaatsen door beroerte getroffen.
BU het Paviljoen op 't Sneker meer Is
Dinsdagmiddag de 08-jarige Sneker archi
tect Arjen Goodyk tijdens het schaatsen
door een beroerte getroffen. De heer Goo-
dtJk, die in Sneek erg bekend was, heeft
zich voor de Ussport zeer verdienstelijk
gemaakt en sloeg in verscheidene elfste
dentochten een uitstekend figuur.
Bussum en Naarden één gemeente. Met
algemene stemmen heeft de gemeenteraad
van Bussum besloten Gedeputeerde Staten
van Noord-Holland te adviseren de ge
meenten Bussum en Naarden, met buiten-
wyken van Huizen, te vereggen in een
nieuwe gemeente.
Nülpaardje in Artls geboren. In Artis
is een nijlpaardje geboren, een byzonder-
heid als men weet, dat dit voor het laatst
in Mei 1941 het geval is geweest. De moe
der van de baby, die bU de geboorte ruim
60 kg woog, is een van de twee wijfjes,
die ortis vorig jaar heeft gekregen.
Het merkwaardige van deze baby is, dat
men nog niet weet of het een „hij" of een
„zU” is, wat overigens in dit stadium bij
nyipaarden normaal is. Wat ook des nrjl-
paards is, is het feit, dat de baby onder
water wordt geboren en gezoogd en dit
laatste kan men dan in Artls zien.
moties worden ingediend. Het heeft een
voordeel: er wordt veel tijd bespaard. Want
de communisten hadden de gewoonte om
over iedere motie hoofdelijk te laten stem
men.
De eerste a.r. minister, die na de bevrijding
achter de regeringstafel mochtplaatsnemen,
was was profdr J. Zijlstra. Wij komen op
zijn rede nog wel eens nader terug. Hij zag
kans de debatten reeds direct te onderbreken,
want de vergadering van de Ministerraad van
de Gemeenschap voor Kolen en Staal vroeg
zijn aandacht. Dat was een mooie aanleiding
om de oud-voorzitter van de Katholieke Ar
beidersbeweging, A. C. de Bruyn, de gelegen
heid te geven zijn debuut als minister te ma
ken. Drie gewichtige problemen moet hij
oplossen: de verhoging van de arbeidsproduc
tiviteit, de ontwikkeling van de P.B.O. en de
bezitsvorming. Onderwerpen, waarover ech
ter de laatste jaren wel het een en ander is
gezegd. Veel nieuws kwam er dan ook niet
meer uit. Wat de P.B.O. betreft, de rechter
zijde van de Kamer wil de vrijwilligheid op
de voorgrond houden. Slechts als de arbei
ders en de werknemers het om luttele redenen
niet eens kunnen worden of als de werkge-
gevers saboteren, mag de Overheid bedrijf
schappen instellen. Een gedachte die door de
uiterst rechtse afgevaardigde Welter en Cor
nelissen (v.v.d.J werd bestreden. Het streven
naar eigen bezit, waardoor de arbeider een
waardig en onafhankelijk lid van de samen
leving wordt, werd algemeen geprezen, al
zagen de socialisten geen recht voor indivi
duele bezitsvorming. Veel meer bepleitten zij
bezitsvorming in collectieve zin. Het debuut
van minister de Bmyn, hoe jammer ook, was
niet bepaald een succes. Urenlang sprak hij,
zonder op de sprekers in te gaan. Het eigen
beleid, dat hij zal voeren, is nog niet uit de
verf gekomen. Maar men zal hem enige
maanden respijt moeten geven alvorens een
definitief oordeel te kunnen vellen. Want het
gaat hier om problemen die zeker niet gemak
kelijk kunnen worden genoemd.
1 wrifvingsvlak komt te liggen, dat tot munisten, dat krachtens de bepalingen van
enorme spanningen aanleiding kan geven, het Unie-statuut dit niet mag. De regering
Dat deze belde langs de weg van vreed-1 denkt er anders over. Vooral nu men zich in
zaom overleg tussen Oost en West weer i Indonesië niet bepaald altijd vriendelijk te-
tot één ryk zullen worden, iykt dan wel I
uitgesloten.
H.M. Koningin Ingrid
vertoont toverlantaarn.
H.M. Koningin Ingrid
van Denemarken gaf 'n
voorstelling met tover
lantaarn en vertelde van
do Padvlnderabewoging
in Groenland. De voor
stelling vond plaats op
de nationale vergadering
van de Deense pndvlnd-
eters en de YWCA te
Kopenhagen. Padvind-
sters uit alle delen van
het land waren aanwe
zig. Koningin Ingrid is
presidente van de Ver
enigde pndvindsters.
Foto: Koningin Ingrid
In haar padvlndstersunl-
form legt de toverlan
taarn uit.
