i
i
DE EUROPESE DEFENSIEGEMEENSCHAP
DE EUROPESE LANDBOUW-INTEGRATIE
En hoe staat U tegenover het
I
nieuwe Europa?
Naar de stembus!
BOLSWARD
Europese Stad
BOLSWARD
BOLSWARD
Europese Stad
F
Mr J. Linthorst
Homan
l-
E. Visch,
lid Tweede Kamer k. v.p.
ging, die toen haar stuwkracht ontving
zijn thans reeds te constateren in de
Europese gemeenschap voor Kolen en Staal
en het werken aan een West-Europese de-
fensie-gemeenschap. De stoot tot dit alles
werd gegeven, toen het vraagstuk van de
eenwording in 1947 in een accuut stadium
kwam door het optreden van de Sovjet
in Tsjecho-Slowak|je en Korea. Na de oor
log was Rusland n.l. doorgegaan met de
uitbouw van z|jn militair apparaat en zijn
activiteit de z.g. 5e colonnes. Het Westen
had na de oorlog daarentegen weinig aan
dacht aan de militaire problemen besteed.
Gelukkig heeft Amerika West-Europa fi
nancieel, economisch en militair geholpen.
Op 4 April 1949 kwam dan ook het Noord
Atlantisch verdrag tot stand, waarin tal
van landen elkaar beloofden b|j een even-
Europese Stad
I»
i
I
48e Jaargang
No. 98
Vrijdag 12 December 1952
Streekblad voor West- en Zuidwest Friesland
Uitgave van Drukkerij Fa. A.J.OSINGA -
B o 1 s w a r d
g
:-
le
1.
n
n
:r
n
n
,1-
le
r.
B-
t.
f-
il
d
n
n
g
a,
X
Jc
J.
Is
1c
id
F
I -U
J
EURö?^
BH*
Bolswards Nieuwsblad
Aan de burger» dezer atad,
p.
den, die met ons bestaan z|jn verweven.
et
zamenljjk kan men er zjjn honderden
voorbeelden van vaak beter dan alleen.
Wat zullen echter de gevolgen voor de sa
menleving voor het platteland z|jn, m.a.w.
waarden z|jn ons immers dierbaar. Ons
antwoord is spoedig gevonden, als w|j
rondzien waar doelbewuste strijd wordt
gevoerd voor een nieuwe vormgeving.
Hier, waar welbewust wordt gemoderni
seerd, treft men ook de strfld aan voor
culturele waarden, niet daar, waar men
dromerig voortslaapt en bij de t|jd ten
achter blijft. Juist in t^den van crises, in
tijden van strijd, kreeg de cultuur een Im
puls. Waar agrarische mensen niet bij de
pakken neerzitten, maar doelbewust de
moeilijkheden willen overwinnen, waar de
moed wordt opgebracht om te durven, het
„willen om te willen” wordt gevonden,
wordt de cultuur gediend.
Kenmerkend is, dat de organisaties ten
plattelande, ook de vrouwenorganisaties,
juist ontstemden in crisistijd. Daarom is de
opwekking op zijn plaats: plattelanders,
onthoudt U niet van het grote werk, de
integratie, de eenwording doelbewust na
te streven.
De eenwording zal er komen. Per sector.
Daar waar het bedrijfsleven de moed heeft
tot doorzetten. Een krachtige stoot juist
van het platteland tot meer ernst, tot
Ook in Delft werden voor de komende stemming spandoeken in de
stad aangebracht. Een spandoek wordt op een brug in Delft met
op de achtergrond het stadhuis van Delft, aangebracht.
meer volharding mist haar uitwerking niet
De regering staat altijd open voor de land-
bouw-organisaties. Twee dingen ztfn nodig:
Een publieke opinie, die „ja!” durft zeg
gen en een positieve mioed om een hoogst
belangrijke zaak te dienen. Een Fries heeft
in deze dingen nog nooit bü anderen achter
gestaan en zal het ook nu niet doen.
Straks gaan er bulletins
De uitslag vlug verkonden,
Het is de mooiste winst,
Wordt ruim begrip gevonden.
Voor ’t eenheidsideaal
Verstomt ’t kleinzielig twisten;
Uit men in klare taal
Zich voor federalisten.
Mochten eens West en Oost
Elkaar de handen reiken.
De hoop een schrale troost
Zal nooit de vlag gaan strijken.
Dan draagt een nieuw begin,
Laat Mars zich willig kisten,
De stemming is vol zin!
Op voor federalisten!
in
ar
ir
r-
sir
en
:e-
ar
p.
ilt
Verschijnt ‘DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie:
Marktstraat 13 Bolsward
Telefoon 451 (K 5157)
Ministers gaan op pad,
De omroep geeft berichten,
Straks zal de Hanzestad
Het hele land verlichten.
Nee, geen verkiezingsstrijd,
Het gaat er heus niét gisten,
Elk is vol dienstbaarheid
Voor de federalisten.
Abonnementsprijs
f 1.50 per kwartaal bij vooruitbetaling
Advertentieprijs: 12 cent per m.m.
Giro 87926
De Burgemeester van Bolsward:
J. G. S. BRUINSMA.
et
ig
gt
g.
Ie
a-
ot
es
jn
sn
er
en
in,
Ja
rs
te
1.
n
j-
ts
la
a-
■ol
st
en
11-
b-
5-
g
8
d
t.
Ie
le
v.
it
'S
d
l-
a
n
it
i.
n
rt
i-
i.
i-
:1
It
is
:r
e
i.
i-
)e
te
1-
1-
u
in
i-
!Q
1-
in
et
r-
f
Reclame is alles! Zelfs op de boezem van
deze schone. Ze behaalde met dit Europa-
costuum op een gecostumeerd bal
de 1ste prijs.
tuele agressie tegen één land gepleegd, el
kaar te zullen helpen.
Als resultaat van deze ontwikkeling wer
den de nationale legers ter beschikking ge
steld van een Atlantisch opperbevel (gen.
Eisenhower). Hoewel Duitsland geen lid is
van het Atlantisch pact, besloot men toch
dit land te laten deelnemen aan dS West-
Europese verdediging.
Een grote moeilijkheid levert de aloude
Eén van de Friese elf
Laat straks w|jd van zich horen;
Stad Bolsward is met Delft,
Tot stemming uitverkoren.
Het mag de peilschaal zijn
Van die de eenheid misten.
Het trekt een nieuwe lijn
Voor de federalisten.
pese beweging ooit maar ook een moment
aan gedacht het kleinbedrijf aan te tasten.
Het kleinbedrijf is een van de elementen,
waar het juist om gaat. In hoog ontwik-
kelde landen vindt men juist het kleine
gezonde gezinsbedrijf, waar 't gezinshoofd
de leiding heeft. Wtf willen niet het com
munistisch collectivisme, maar de eenheid
in verscheidenheid. Technisch is dit moge-
Itfk, sociologisch verantwoord, maar is het
cultureel verantwoord 7 De traditionele
Vooropgesteld kan worden, dat uit tech
nisch oogpunt de Europese landbouw-
integratie eenwording) geen al te
grote moeilijkheden biedt. Tot sterke sa
menwerking kan het zeker komen, nu 18
landen aan deze z|jde van het Ijzeren Gor
dijn zich hebben aaneengesloten. De moge
lijkheid Is trouwens reeds in een serie rap
porten omschreven.
Reeds is uitgemaakt, dat de productivi
teit van de landbouw met 20 pet. kan
worden opgevoerd. Momenteel leveren de
Europese producenten nog een tekort van
30 pet. Zelfs zonder een totale reorgani
satie moet het mogel|jk z|jn, dat de land
bouw en veeteelt voor 90 pet. in de eigen
behoeften voorziet.
Dit kan door toepassing van technische
vindingen, betere werkverdeling, moderni
sering en intensivering. Een grotere bij
drage tot de Europese betalingsbalans zal
daarmee gegeven worden en de Europese
consument is er mee gebaat. Nu gaan we
elkaar nog bestrijden en op onverantwoor
de wjjze beconcurreren. Inplaats dat het
ene land het andere helpt, probeert ieder
het zelf te doen. Tegen een enorme hoge
kostprijs tracht Noorwegen zelf tomaten
te telen. De wijnbouwers van Bordeaux
(om een ander voorbeeld te noemen) had-
lid van het Uitv Comité
der Europese Beweging
grasland, waar men (slecht) vee houdt en
zelf (slechte) zuivelproducten maakt. Go
De Europese vlag getuigt overal van
enthousiasme, ook op deze molen
misstaat ze niet.
Het mag welhaast overbodig worden geacht na de vergadering van
Maandagavond en na de verspreide circulaires en brochures nog belang
stelling te wekken voor het referendum op 17 December a.s.
Deze zaak heeft op het ogenblik ieders aandacht en vormt het onder
werp van het dagelijks gesprek.
Een ieder, die over deze zaak heeft nagedacht, zal tot de overtuiging
zijn gekomen, dat het onze plicht is aan dit referendum deel te nemen
en dat de opkomst even getrouw behoort te z|jn als bjj de gewone ver
kiezingen.
Immers de samenwerking van West-Europa in de naaste toekomst is
een zaak van groot belang, die ons aller aandacht moet hebben.
Bij het referendum gaat het om Uw uitspraak, stadgenoten! Wil deze
uitspraak enige waarde hebben, dan dient deze algemeen en zuiver
te zijn.
Ook mag ik even uw aandacht vragen voor de invulling van het stem
de sociologische consequenties 7 In deze
eeuwen van technische nieuwe mogelijkhe
den, zal er een doorstroming moeten zijn
van arbeidskrachten naar plaatsen, waar
ze te gebruiken zijn, b|jv. naar de industrie
en de vrije beroepen. De moderne tijd
vraagt het offer van het agrarische volks-
gedeelte de kinderen af te staan aan an-
j dere beroepen.
Dan verliezen w|j als plattelanders aan be
tekenis, zegt men. De feiten wijzen het an
ders uit. In Denemarken en Nederland;»
die deze doorstroming reeds kennen, levert
het platteland juist de beste producten
I tegen de laagste kostprijs. Er is dan ook
niet van achteruitgang van het platteland
sprake, maar van een nieuwe taak voor
de oude kernen, zoals Bolsward er bijv,
een is.
Ook vreest men wel, dat het kleine boe
renbedrijf in verdrukking zal komen. Nie
mand onder de politici heeft er in de Euro-
biljet, opdat geer» ongeldige stemmen worden uitgebracht.
Evenals b|j de gewone verkiezingen voor de Tweede Kamer, Staten of
Raad moet ook nu een wit stipje worden rood gemaakt. Nu echter
niet voor de naam van een candidaat, maar voor één van de woorden
„ja” of „neen”.
Deze woorden vormen een antwoord op de vraag:
„Meent u, dat de Europese volkeren bepaalde gemeenschappelijke be
langen voortaan gezamenlijk dienen te behartigen en wenst U daartoe
een verenigd Europa onder een Europese overheid en met een demo
cratische vertegenwoordiging, te omschr|jven in een Europese Grond
wet 7”
Het is een uitvoerige tekst, maar b|j nadere beschouwing zult U het
met m|j eens zijn, dat het met minder niet gaat.
Evenals bij de gewone verkiezingen maakt Iedere toevoeging
uwerzijds het biljet ongeldig.
De ogen van geheel Nederland, ja van geheel West-Europa zijn thans
op Bolsward gericht.
Besef dus Uw verantwoordelijkheid!
Neem kennis van de lectuur omtrent deze zaak en breng op 17 December
een geldige stem uit.
De stembureaux zijn gevestigd op de gewone plaatsen en zijn deze keer
geopend van 8 tot 20 uur.
Mocht U nog meer hierover willen horen of bepaalde vragen stellen,
komt dan 16 December a.s. op de vergadering in „de Doele”, waar o.a.
voor U zal spreken. Z. E. Ir H. B. J. Witte, Minister van Wederopbouw
en Volkshuisvesting.
werking mag nimmer geschieden uit vrees
of onder dwang. Met dergelijke motieven
kan men nooit een sterk aaneengesloten
front formeren of een sterk defensle-appa-
raat opbouwen, zodanig, dat aan de wel
stand zo weinig mogel|jk afbreuk wordt
gedaan. De eenwording is alleen te ver
wezenlijken op vr|)e basis van samenwer
king. De hedendaagse wereld rekent met
grote ruimten en deze kunnen door ver
deelde volkeren nooit worden geschapen.
Juist de kleinheid en beperktheid van de
kleine zelfstandige staten staat het doel
om Europa te, redden in de weg. Noodza
kelijkerwijs zal men een deel van het eigen
zeggenschap moeten overdragen aan een
boven-nationaal Europees gezag. Dat dit
Europees gezag democratisch diept te z|jn,
spreekt vanzelf. Helaas wordt aan het
begrip democratie niet altijd dezelfde in
houd gegeven.
In 1936 heette het, dat de nationaal so
cialisten de meest moderne democratische
gedachte uitdroegen, in 1926 zei Mussolini,
dat zo er ooit een democratie was ge
weest, deze gevonden werd b|j de fascis
ten. Ook de Sovjet beweert, dat achter het
Ijzeren Gordijn alleen de ware volksde
mocratie wordt gevonden. Wanneer wij
nu we niet langer denken in staten, maar
in continenten pleiten voor een demo
cratisch boven-nationaal gezag, dan be
doelen we hiermee een door het volk ge
kozen parlement gecontroleerd gezag.
De moeilijkheden zijn intussen talrijk en
groot. Moeilijkheden van taal en munt,
tol en tradities.
Een belangrijke schrede werd gedaan in
1948 toen ’t Euro
pees Congres in
Den Haag verga
derde. De resulta
ten van een bewe-
B|j de eenwording van Europa liggen in
het militaire vlak juist de grootste moei
lijkheden. Om deze moeilijkheden in hun
ware aard te begrijpen is het onontbeer
lijk de geschiedenis van de laatste jaren
in vogelvlucht na te gaan.
Na afloop van de vorige wereldoorlog was
de wereld verdeeld in twee grote kampen
en met zorg vraagt men zich af of de sa
menwerking practisch zal z|jn te verwer
kelijken, zonder het prijsgeven van waar- tegenstelling West-Duitschland-Frankr|jk.
den, die met ons bestaan z|jn verweven. Het plan Pleven (Oct. 1950) trachtte deze
Toch is dit de uiterste plicht. De samen- j klip te omzeilen. H|j wilde de Duitse een
heden beperken tot een compagnie. Dit
plan vond terecht tegenstelling, vooral ook
van Nederland. Onze regering wenste een
West-Europees leger, dat paste in de or
ganisatie van het Atlantisch leger. Aan dit
plan is zeer veel gedokterd, bj)v. op de
conferenties te Rome, Brussel en Lissabon.
Te Lissabon werd overeengekomen tot de
oprichting van 43 divisies. Dit Europees
leger bestaat intussen alleen nog maar op
papier.
In Frankrijk ondervindt het verzet, terwijl
het ook in West-Dultsland niet populair
is. Het Franse bezwaar valt te begrijpen.
Ten eerste kost de str|jd van Frankrijk in
Kolonel-vlieger b.d.
Indo China dit land per dag een 10 mil-
lioen gulden en bevindt het beroepskader
van ’t leger zich steeds buitenslands. Van
de 12 te leveren divisies heeft Frankrijk er
dan ook nog maar 5 gevechtsklaar. Deze
zwakte is op zich zelf al een groot pro
bleem, weegt voor Frankrijk des te zwaar
der nu West-Duitsland wél 12 divisies zal
kunnen opleveren.
Een ander probleem is voor Frankrijk het
economische. Het productie-apparaat kreeg
gevoelige slagen. Ondanks de hulp uit de
V. S. heeft de Franse industrie zich na de
oorlog niet zo snel ontwikkeld dan de
Duitse. De politieke toestand (geregelde
communistische agitatie) is in Frankrijk
evenmin bewonderenswaardig Tot over
maat van ramp wil Amerika Frankrijk in
de toekomst minder dollars verstrekken,
hetgeen de goede verhouding Parjjs-Was-
hington nu juist niet bevordert. De Saar-
kwestie vormt 't sluitstuk der Franse pro
blemen. Wanneer dit gebied weer aan
Duitsland zou komen, betekent dit voor
Frankrijk een gevoelige klap.
Ook de houding van Engeland baart zorg.
Engeland is niet in--de Europese Defensie-
gemeenschap opgenomen.
Engeland acht medewerking in strijd met
haar positie als deel van het Britse Ge
menebest. Dit feit komt in een eigenaardig
licht te staan, als men bedenkt, dat
Australië en Nieuw-Zeeland contacten leg
gen met Amerika.
Wel is de houding nu in zoverre veran
derd, dat Engeland nu wel militaire ga
ranties heeft gegeven. Dit is een gelukkige
omstandigheid, want het niet meedoen van
Engeland zou de Franse vrees voor een
Duits evenwicht vergroten.
Gelukkig z|jn er ook optimistischer gelui
den.
Parjjs als zetel van het grote apparaat der
samenwerking is alszodanig hoopvol ge
stemd. De medewerkers zelf twijfelen niet
aan het uitelndel|jk succes. Ook de gecom
bineerde legeroefeningen z|jn uitstekend
geslaagd. In de practtfk bl|jkt de Franse
soldaat heel goed naast de Duitse te kun
nen opereren. Het Europese gebouw moet
worden opgetrokken op reële fundamen
ten. Wat in het kleine goed kan gebeuren,
moet ook in het grote kunnen. Daarom
is de uitslag van de stemming te Bolsward
ook van veel belang. Wat in het kleine kan,
kan ook in het grote.
Bolsward is enkele dagen Europese
stad. Ons blad besteedt in dit num
mer1 dan ook extra aandacht aan de 1
komende stemming op Woensdag 1
17 Dec. a.s.
Op deze pagina leest U, naast een
oproep van de Edelachtbare Heer
Burgemeester van Bolsward, een
verslag van de redevoeringen op
Maandagavond, j.l. gehouden.
den vroeger vrucht
baar handelsverkeer j
b|jv. met ons land.
Nu heeft men een
gedeelte van de
wijnvelden veran
derd in (slecht)
B
