i
WEST-EUROPESE VERDEDIGING
VERKEERT IN CRISISTOESTAND
POLITIEKE BESCHOUWINGEN IN
EERSTE KAMER
ós hjoed
to sizzen
rs
In Oost-Europa de Joden weer de zondebok
n
voor
X
Churchill ontmoette critiek op Engelands
lakse houding
Ons nieuwe Feuilleton
Geen invloed van fracties bij
Kabinetsformatie
„De gesluierde Violiste”
is een populaire uitwerking van een
psychiatrisch gegeven in een romantische
omlijsting. Een meesterwerkje van vertel
kunst, uitmuntend door de originele vorm
en het aparte gegeven.
Tito
president van
Joegoslavië
Maarschalk Tito is
Woensdag door het Joe
goslavische parlement
met 568 stemmen tegen
één gekozen tot eerste
president van de Joego
slavische republiek.
Marktverbod
niet-geënt vee
Kanaalwerken kostten
Friesland ongeveer
6.420.000
StreeKblad voor West- en Zuidwest Friesland
Uitgave van Drukkerij Fa. A.J.OSINGA -
B olsward
Buitenlands Overzicht
I
I
c. z.
Hwat hat Gabe Skroar
-
-
No. 4
49e Jaargang
Vrijdag 16 Januari ’53
Bolswards Nieuwsblad
iel aug-
huwe-
Redactie,
1
onop-
1 hem
e met
sol te
Boot-
leur-
n de
ellng
,car”
in de
voor
data
ider-
een enorme stap vooruitbrengen. Maar de
Engelse regering heeft zfln denkbeeld
reeds afgewezen. We hebben In ons vorig
overzicht reeds gewezen op de zeer we
zenlijke bezwaren, welke Londen ten
deze heeft, maar het jammerlijke is, dat
men er ook met geen enkel opbouwend Idee
komt. Al zou Engeland wegens zijn ver
plichtingen ten opzichte van zijn deelge
noten In het Gemenebest niet kunnen toe
staan dat een bovennationaal orgaan over
de verdeling van al de Engelse strijdkrach
ten beslist, het zou toch een bepaald con
tingent op het vasteland kunnen statlon-
neren voor opname in of samenwerking
met het Europese leger.
Recht van afscheiding.
Minister Kernkamp is te ver gegaan tij
dens de onderhandelingen met Suriname.
Hij heeft het recht van afscheiding beloofd
maar de Kamer wil daarvan niets weten.
,Dat is een grote botsing geweest en het
is begrijpelijk, dat de Eerste Kamer er be
hoefte aan heeft gevoeld, dit probleem
nog eens op te rakelen.
achtte, hem uit de weg heeft geruimd.
Zou wat er thans gebeurt betekenen dat
de aanhang van Zjdanow weer aan invloed
heeft gewonnen; dan vermeerdert dat de
gevaren van het Westen, omdat dit ook
een versterking van de Russische agressie
ve politiek zou betekenen.
De Arabische landen.
Van de Arabische londen gesproken, bij zjjn
bezoek te Washington Is Churchill er door
Acheson ook op gewezen, dat Engeland
een te strakke en dus gevaarlijke politiek
in het Nabije Oosten voert. De Amerika
nen vrezen blijkbaar moeilijkheden met
Perzië en Egypte. Daar Egypte in de Soe
dan zelf ook meer steun voor zijn eisen
heeft gekregen, Is het niet onwaarschijnlijk
dat Londen water In de wijn moet doen.
Ten slotte: er wordt uit Amerika bericht,
dat 70000 man nieuwe Chinese troepen in
Korea zijn aangekomen. Een voorbode van
een Noordelijk offensief of van een scher
per Amerikaans optreden?
In ezel, dy’t In bulte boeken draecht,
is dêrom noch gjln gelearde.
Tisla”
mstig
er te
id tot
nnd.-
inste-
doel
■ater-
niger
maar
'rieae
maal
tafel
tand
chap
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie:
Marktstraat 13 - Bolsward
Telefoon 451 (K 5157)
haar
ste-
Jsta-
1. Da
daar
euw-
i Hln-
157 m.
20 m.,
en 34
n met
26 m.
idroeg
de he
il 903
werk-
f over
le dag
spoor-
N. S.
eek.
Ing In
rden,
mdt.
hem
rgen
i om
z|jn
<e-
aan-
:hlen
allen
loemd
Dlt-
een
ioere-
laden
t. De
r, een
illen
elflk
llera
g 18
Itge-
uur.
l de
iwd.
door
bben
aan
1 de
igen
n in
arts
wfl
ons
iym-
gen.
l en
and,
het-
•da.”
elf
Crisis-toestand.
De gehele kwestie van de W.-Europese ver
dediging verkeert dus op dit moment in
een soort crisis-toestand, wat niet alleen
ernstig is om de zaak zelve, maar ook om
dat te Washington nu het moment geko
men is dat nieuwe heren gaan regeren.
President Truman heeft pas de begroting
1953-1954 Ingediend, waarin 46 milliard
dollar voor de eigen strijdkrachten en 7.9
milliard voor militaire en economische
steun aan het buitenland Is uitgetrokken.
Het nieuwe Congres zal echter over deze
begroting beslissen en er op kunnen be
snoeien en Taft en andere vooraanstaande
republikeinse leiders, zulleA, als W.-Europa
doormoddert als thans het geval is met
haar verdediging, de beste kans krijgen op
dat voorgestelde bedrag van bijna 8 mil
liard steun te bezuinigen, zij willen er 3*4
milliard van maken en zelfs Dulles wil op
een maximum van 5 milliard aanhouden.
In het Amsterdamse Concertgebouw treedt
een gesluierde violiste op. Wie is zij? Een
van de journalisten, die geen kans gezien
hebben haar te interviewen, gaat op eigen
houtje op onderzoek uit en weet met haar
in kennis te komen. Zijn vriend, een arts,
komt tot de conclusie; dat Yvonne, de ge
sluierde violiste, psychisch ernstig ziek is.
Maar waarom? En waarom draagt zij al
tijd, zelfs in huis, die sluier? Wat is er
vroeger met haar gebeurd? Waarom zoveel
geheimzinnigheid
Haast geboden.
Zelfs als Duitsland accoord zou gaan met
de Franse plannen en met een Franse op
lossing van de Saarkwestie, welke Mayer
het parlement heeft beloofd voor het het
nieuwe E.D.G.-plan zal worden voorge
legd, vergt dat alles maanden en] dat ter
wijl de oplossing van het probleem der
verdediging van West-Europa zo’n haast
heeft. Het is geen wonder, dat de mannen
van de practijk, die de verantwoordelijk
heid voor de defensie dragen, ongeduldig
worden. Zowel generaal Ridgway als de
Franse maarschalk Juin hebben nog eens
gewezen op de noodzaak, dat Duitsland zo
spoedig mogelijk in de W.-Europese defen
sie wordt betrokken en daarna heeft een
andere topfiguur uit het Atlantisch com
mando, de Engelse maarschalk Montgo
mery zich doen horen en aangedrongen op
deelneming van Engeland aan het Euro
pese leger. Dit zou de Franse vrees voor
een Duitse overheersing in dat leger op
heffen en de verwezenlijking van de EDG
Alweer de Joden.
In de laatste tijd zijn dat weer de Joden,
eerst in Tsjecho-Slowakije, toen in Oost-
Duitsland, nu in Rusland zelf. Een aantal
Russische medici is gearresteerd omdat ze
ze hebben dat natuurlijk bekend ook
het leven van enjge Sovjet-politici hebben
trachten te verkorten. Het merendeel hun
ner behoorde tot een internationale Joodse
organisatie, meldt het agentschap Tass.
Z(j het de angst voor groepsvorming en
mogeltfk binnenlands verzet, zfl het de po
ging om een zondebok te vinden voor bin
nenlandse moeilijkheden, of dat Moskou
de Arabische staten in het gevlij wil ko
men, wat de Sovjet-autoriteiten ook leidt,
gruwelijk en mensonterend blijft de Joden
vervolging. Het geval heeft ook nog een
zijde voor het Westen van direct belang.
De Russen beschuldigen de betrokken art
sen met name van de dood van Zjdanow,
die in 1948 overleed en omtrent wiens ge
heimzinnige dood geruime tijd geruchten
hebben gelopen. Hij was wel eens als op
volger van Stalin genoemd en geen voor
stander van onmlddellflke actie. Men zegt
wel eens dat de groep die een dergelflke
agressieve actie een gevaar voor het land
H. K. H. PRINSES MARGRIET, DIE A.S. MAANDAG
HAAR VERJAARDAG VIERT
De Eerste Kamer is deze week begonnen
aan de Algemene Politieke Beschouwin
gen. Het was een debat, dat daarom zo
Interessant was, omdat op hoog peil werd
gesproken over het recht van Christelijke
parttjorganisatie. Onze Senatoren mogen
dan niet die felheid bezitten, die men vaak
kan bespeuren bij de jongere collega’s aan
de overzijde van het Binnenhof, men zal
niet kunnen ontkennen, dat zfl als oude
politieke rotten geducht, maar beheerst
van zich kunnen afpraten. Behalve dit zui
ver principiële debat kwamen er nog an
dere vraagstukken aan de orde, die alles
zins de moeite waard waren.
De oppositieleider in de Eerste Kamer is
thans Prof. Molenaar, de voorzitter van de
liberale fractie. Zeven jaar lang hebben
we prof. Anema als eerste spreker ont
moet. Thans moet hfl genoegen nemen met
de tweede plaats, die men deze tachtig
jarige nestor terecht gunt.
In het algemeen bestond er algemene ont
stemming over de wijze, waarop het hui
dige Kabinet is geformeerd. Het maken
van Kabinetten wordt een publiek ver
maak, zo zeide de heer Kropman en naar
zijn mening wordt de politieke activiteit
daardoor niet bevorderd. Zijn klacht was
In dit nummer vangen wfl aan met „De
gesluierde Violiste”; U zult elk vervolg
ongetwflfeld met bflzondere belangstelling
.lezen).
dachte te ontzenuwen en naar wfl geloven
met goede argumenten.
In de eerste plaats kon worden verwezen
naar de redevoering van de socialistische
fractievoorzitter in de Tweede Kamer, de
heer Burger, die maar matig tevreden was
met dit Kabinet en beloofde te zullen po
gen „er het beste van te maken”. In de
tweede plaats heeft minister-president
Drees uitdrukkelijk verklaard, dat er geen
bepaald stempel op dit Kabinet mag wor
den gedrukt. Het is een coalltie-kablnet.
Niets meer en niets minder. Zelfs de oude
oppositie durfde deze gedachte niet meer
te poneren, hoewel Mr Oud dat destflds in
de Tweede Kamer nog wel heeft gedaan.
Wel wees prof. Molenaar er nu op, dat
in de boezem van de Christelijke partflen
geen eenstemmigheid heerst over de te
voeren practlsche politiek. Hfl was er van
overtuigd, dat er principieel geen verschil
van; inzicht in deze partflen bestaat, maar
juist die practlsche verschillen doen haar
gemakkelflker voor het socialisme open
staan.
Bij het uitbreken van het mond- en klauw
zeer in 1952 is de Nederlandse veestapel
pp grote schaal ingeënt. De onvatbaarheid
van het rundvee is thans als gevolg van
de niet-onbeperkte werkingsduur van het
vaccin aanzienlijk verminderd, zodat het
enten thans weer noodzakelijk is gewor
den. Dit blijkt ook uit het voorkomen van
gevallen van mond- en klauwzeer, die in
de afgelopen weken in enkele delen van
het land zfln geconstateerd.
Aangezien is komen vast te staan, dat de
besmetting zich hoofdzakelflk heeft voor
gedaan bfl rundvee, dat korte tfld daarvoor
op de markten is aangekocht, is de Mi
nister van Landbouw, Visserij en Voed
selvoorziening voornemens, met ingang van
1 Februari 1953 een vervoersverbod af te
kondigen voor rundvee, met uitzondering
van koeien, die minstens 14 weken geleden
en hoogstens 6 maanden geleden zfln in
geënt. Men late dus tijdig inenten. De uit
zondering geldt eveneens voor kalveren be
neden de 6 weken.
Vele varkens maken de
spoeling dun.
Voor wat het bedrag aan steun voor Euro
pa betreft, is er ook nog concurrentie,
Spanje krflgt een. deel omdat het een
bondgenoot van Amerika wordt, maar ook
Zuid-Slavië, Griekenland en Turkfle eisen
een belangrijk deel. En deze groep vindt
bfl de groep-Taft meer gehoor dan het
eigenlflke W.-Europa, omdat haar eigen
militaire paraatheid, doordat zfl in meer
direct gevaar voor agressie verkeerde
groter wordt geacht dan die van de mo
gendheden van het Westelflk Europees
vasteland. De hechte militaire samenwer
king, waarnaar Zuid-Slavië, Griekenland
en Turkfle streven heeft de Italiaanse pre
mier de Gasperi aanleiding gegeven tot
een bezoek aan Griekenland. Italië wilde
immer een eerste rol in de Middellandse
Zee spelen en vreest, dat daarop alle kans
verloren is, als het buiten een Balkanbond
blflft. Bovendien zou een verbond met
Griekenland en Turkfle Tito een positie
geven, welke Italië alle kans zou ontne
men een voor Rome voordelige oplossing
van de Triëstkwestie te bereiken, de grote
Westerse mogendheden zouden Zuid-Slavië
dan te veel moeten ontzien.
Verwacht wordt, dat van de totale kosten
van aanleg van de grootscheepsvaarwaters
StroobosLemmer en FonejachtLeeu
wardenHarlingen ongeveer f 6.420.000
ten laste van de provincie Friesland zal
blflven. Zo delen de Gedeputeerden mee in
een overzicht dat zfl aan de Friese Staten
verstrekten.
Van dit bedrag zal de provincie nog rond
f 1.403.000 moeten betalen. Op de begroting
1953 is daarvan f 1.200.000 geraamd. Mede
In verband met het nadelig verschil tussen
de uitgaven en inkomsten in de kapltaal-
begroting 1953, zal er uit het fonds grote
werken een bedrag van f730.000 afgezon
derd moeten worden) ter dekking van het
restant.
op het gebied der defensie. Zou ook dat
kunnen worden opgeheven en de Europere
Defensiegemeenschap kunnen worden ver-
wezenlflkt, dan zou ook deze een bestuurs
orgaan eisen dat een belangrflke bfldrage
tot de totale politieke integratie zou kun
nen leveren.
Men kent echter de belemmeringen voor
de totstandkoming van de E. D. G., welke
nog groter geworden zfln, doordat de nieu
we Franse premier Mayer voor een rege
ringsmeerderheid steun heeft moeten zoe
ken bfl de Gaullisten, waarom hfl dezen
een herziening van de plannen voor de
Europese Defensle-Gemeenschap heeft toe
gezegd.
Churchill ontmoette critiek.
Het is daarom geen wonder, dat Churchill
bfl zfln bezoek aan Amerika critiek van
officiële zijde op Engelands lauwe houding
ten opzichte van de Europese samenwer
king in het algemeen en in het bijzonder
wat de Europese Defensie Gemeenschap
betreft, heeft ontmoet. Uit de Amerikaan
se senaatscommissie voor buitenlandse za
ken zfln zelfs dreigementen gekomen, dat
als de E.D.G. er niet spoedig komt de
Amerikaanse troepen uit Duitsland zullen
worden teruggetrokken en de hulp aan
Europa sterk' zou worden besnoeid, terwijl
Eisenhower het plan wordt toegeschreven
zodra hfl als president geïnstalleerd is zfln
minister van buitenlandse zaken Dulles
naar Europa te zenden om de Europese
Defensie Gemeenschap door te zetten.
De Franse regering heeft zich al gehaast
te verzekeren, dat het geenszins haar be
doeling is de E.D.G. op de lange baan te
schuiven of ingrijpend te wijzigen, dr Ade
nauer heeft gezegd dat hij voorstander
bleef v?n een spoedige aanneming van het
verdrag. Maar dat laatste schflnt toch niet
vlot te zullen gaan zonder medewerking
der Duitse socialisten, die nu ook al een
nieuw plan schijnen te hebben, dat samen
werking van nationale legers dus ook
van een Duits in Atlantisch verband
beoogt.
Italië—Griekenland.
Dat het de Gasperi inderdaad zal gelukken
de loop der dingen tegen te houden Iflkt
weinig waarschijnlijk. Italië is niet erg ge
zien in Griekenland, de oorlogen tussen
beide landen gevoerd, zfln daaraan niet
vreemd, en bovendien geniet ’t geen groot en de heren Anema (a.r.), Molenaar
(v.v.d.), Kolff (c.h.) onderschreven dit
dat het dualisme in ons staatsbestel (re
gering en parlement als twee afzonderlij
ke grootheden) teniet wordt gedaan door
het inschakelen van de fracties bfl de for
matie. Daaraan en daaraan alleen is de
lange duur van de crisis te wflten geweest.
Men is gaan touwtrekken, met als enig
resultaat, dat alle fractievoorzitters zich
niet gebonden verklaren aan het kabinet,
maar enkelen de k.v.p. bflv. niet zich
liefst niet willen binden aan de vage richt
lijnen die als uitgangspunt voor de for
matie hebben gediend. Naar aller gevoe
len in deze Kamer mag de formateur wel
overleg plegen met de fractievoorzitters,
maar dat moet dan alleen de bedoeling
hebben voeling te houden om te kunnen
nagaan hoe de kaarten liggen. Is hfl daar
van op de hoogte hfl moet toch kunnen
rekenen op een meerderheid dan zal de
formateur zelf het werk moeten opknap
pen. Alle verwarring die ontstaat door ’t
opeisen van zetels door fracties kan zo
doende worden voorkomen.
Draagt dit Kabinet een socialistisch
stempel Deze stelling is volgens prof.
Anema even onjuist als begrflpelflk. De
a.r. die voor de eerste maal meedoen, had
den er natuurlflk behoefte aan deze ge-
gezag; het presteerde op militair gebied
nooit veel en de binnenlandse toestand
acht men door de aanwezigheid van een
grote communistische partfl ook niet zeer
stabiel.
Tito’s gezag in dit deel van de wereld is
ontegenzeggelflk gestegen door de aan
dacht welke Amerika en Engeland aan
zfln land besteden, niet voor niets trou
wens, want strategisch neemt het een be
langrflke positie, in en de uitnodiging welke
hfl kreeg om een officieel bezoek aan Lon
den te brengen. De Britse katholieken heb
ben hun antipathie jegens die uitnodiging
niét onder stoelen of banken gestoken,
want ten slotte is Tito communist en brak
hfl met het Vaticaan, toen dit mgr Stepinac
tot kardinaal verhief en onthoudt bfl de
Katholieke Kerk in Zuid-Slavië alle rech
ten.
In een nota heeft het Vaticaan trouwens
Tito nog eens gevraagd deze rechten te
eerbiedigen. Doch ook aan katholieke zflde
in Engeland gaan stemmen op tot mati
ging in de critiek op de Zuid-Slavische
dictator, van wiens aanraking met het
Westen gaandeweg ook een milder gods-
dienstpolitiek wordt verwacht. Het is deze
aanraking met het Westen welke in de
Stalinistische landen zo geschuwd wordt,
wat voor het Westen op zich zelf een gun
stig teken is, men durft er de vergelflking
met het Westen blijkbaar niet aan en is
bang door die vergelflking met de toe
standen in het Westen ontevredenheid in
het eigen land in het leven te roepen of
aan te moedigen. Maar jammerlflk is die
angst voor degenen die er het slachtoffer
van worden.
Op een omweg?
Velen zfln van oordeel, dat men door het
vraagstuk direct zo in het groot aan te
vatten, zelfs op een omweg is. Men zou
eerst kunnen trachten voor allerlei andere
economische aangelegenheden een samen
werking te vormen, zoals de Kolen- en
Staalgemeenschap er één is, óm geleide-
Iflk via de bestuurslichamen van al die
aparte economische gemeenschappen tot
een volwaardig politiek bestuursorgaan
voor het Verenigd Europa te komen.
Naast de tegenstelling van economische
belangen, welke eerst moet worden opge
heven voor Nederland is o.a.. samenwer
king op landbouwgebied van zeer groot
belang, waarom het geen wonder is dat er
een plan Mansholt is voor integratie op
dit terredn is er dan het meningsverschil
Te Straatsburg is het parlement van de Europese Kolen- en Staal
gemeenschap (K. S. G.) bfleen geweest, niet alleen om bepaalde voor
zieningen te treffen voor deze op 10 Februari in werking tredende ge
meenschap, maar ook om als z.g. Assemblée ad hoe de vorming Van
een Europese politieke gemeenschap voor te bereiden. Er werden be
sprekingen gevoerd over de inhoud van een grondwet voor zo’n lichaam
enz. Natuurlflk zfln de conclusies waartoe men kwam maar zeer voor
lopige, commissies zullen ze verder bespreken en uitwerken; in Maart
hoopt men dan in Straatsburg een volledig plan te kunnen opstellen,
dat voorgelegd zal worden aan de regeringen der zes landen: Frankrijk,
W.-.Duitsland, Italië en de Benelux.
Gedacht wordt aan de vorming van een
Kamer der Volken, welke zal worden sa
mengesteld in verhouding van het bevol
kingscijfer van leder land en rechtstreeks
door de volken zal worden gekozen en een
Senaat, waarvan de leden zullen worden
aangewezen door de nationale parlemen
ten.
Van Nederlandse zflde werd er op gewe
zen, dat de publieke opinie in de zes lan
den nauwelijks rflp is voor een directe ver
kiezing van de Kamer der Volken, en even
eens is van Nederlandse zflde er vooral de
nadruk op gelegd (dat verdere economi
sche integratie (eenheid) een voorwaarde
was voor de politieke eenheid en deze
kwestie zullen de commissies dan ook
naarstig gaan bestuderen. Men kan dit
Nederlandse initiatief slechts toejuichen.
In de practflk zfln het juist de economische
zaken welke de landen verdeeld houden,
men sluit de grenzen voor eikaars produc
ten enz., hier liggen dus vooral de belem
meringen voor de samenwerking en deze
zal men dus eerst moeten opruimen voor
er van een hartelflke politieke samenwer
king sprake kan zijn.
De Nederlandse verhouding tot België is
hier een les, de;, Benelux is al jaren in de
maak, maar nationale economische belan
gen, welke zich vaak fel uiten, staan een
verwezenlijking nog altijd in de weg. De
geschiedenis van de Benelux doet ons ook
verwachten, dat hoe gpwenst de Europese
integratie ook is, de practische verwezen
lijking jaren zal eisen.
Abonnementsprijs
f 1.50 per kwartaal bij vooruitbetaling
Advertentieprijs: 12 cent per tn.m.
Giro 87226
I i 4
