9?
I
MMIOENEN VLUCHTELINGEN VRAGEN
OM HULP
MIST, VORST IN DE KIST?
LL
Martinytoer
ler
u,
KRIS-KRAS door Nederland
üs hjoed
to sizzen
Het leed in de kampen .is onstellend
is
29 Januari totale maansverduistering
Fan de
nga
Bescherming
Burgerbevolking
West-Berlijn kan
vluchtelingen niet meer
verwerken
Nederlandse schaatsers
in topvorm
HARRY TRUMAN
Streekblad voor West- en Zuidwest Friesland
Drukkerij Fa. A.J.O81NGA - Bolsward
10
ZER
Tj. de J.
V*'
o
>n
w
<LNG
PIET.
100.—.
RSUM
Hwat hat Gabe Skroar
Uitgave van
520
Dinsdag 27 Januari *53
No. 7
49e Jaargang
Bolswards Nieuwsblad
m.
d”
O.
Ir.
265
1
lig-
■-
:en.
Iel
ing
reiken.
Van de pl.m. 14 mlllloen vluchtelingen In
Duitsland zijn met hulp van de Internatlo-
en 30 pet. zich in de Oost-zóne moeten
bevinden) flink aangepakt, maar de onder
steuningen zijn te laag en de woongelegen
heden in de kampen te gering. Geen won
der, dat in deze overbevolkte omgeving de
tuberculose welig om zich heen grijpt.
de hichte to
!ar bidriuw for-
wij
3E
IJS
i
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie:
Marktstraat 13 - Bolsward
Telefoon 451 (K 5157)
Abonnementsprijs
f 1.50 per kwartaal bij vooruitbetaling
Advertentieprijs: 12 cent per m.m.
Giro 87926
;edaan,
ibaar blijven.
het
zgn.
Nadat op Maandag J.l. de werving van de
vrijwilligers voor de organisatie Bescher
ming Bevolking in Leeuwarden reeds is
aangevangeni, zal voor het overige deel
van Friesland deze Werving op 16 Febru
ari a.s. beginnen.
Het ligt in het voornemen om deze Wer
vingsactie te openen met een bijeenkomst
in de Harmonie op Vrijdag, 13 Februari
a.s., des middags 2 uur, onder auspiciën
van de Stichting Bescherming Bevolking.
De Minister van Binnenlandse Zaken,
Zijne Excellentie Prof. Dr L. J. M. Beel,
is voornemens deze bijeenkomst ver
gezeld van enkele hoofdambtenaren van
zijn Departement bij te wonen en al
daar het woord te voeren.
Ook de Commissaris der Koningin, Mr H.
P. Linthorst Homan zal een toespraak
houden.
„West-Berlijn kan de vluchtelingenstroom
uit Oos-Duitsland niet langer alleen ver
werken.” Deze noodkreet slaakte Zondag
burgemeester Reuter op een vergadering
te Dortmund, waarbij hij aandrong op
nieuwe onderhandelingen met de West-
Dultse regering, opdat méér uitgeweke
nen naar West-Dultsland kunnen worden
afgevoerd vooral ook omdat z(| met hun
enorme aantallen het toch al grote werk
lozenleger In West-Berlijn tot een ondraag
lijke last voor de stad maken.
Maar de vluchtelingenstroom vloeit dóór,
dagelijks enige honderden. Tot gisteren
waren reeds 16.000 Oostduitsers gevlucht.
Daarmee Is het record van December
(16.800) al gebroken.
ongeveer 200kg, die waren bestemd om
naar Duitsland te worden gesmokkeld.
2 Nieuwe diocesson in Nederland? Naar
w(j vernemen bestaat er grote kans, dat
Hiervoor is in 1952 ingesteld de Nationale i van wie 22% mlllloen zijn omgekomen
Commissie voor Vluchtelingenhulp annex
een Raad van Advies en Aanbeveling in
welke raad, welke destijds met een rede
van H. M. de Koningin werd geïnstal
leerd, o.a. zitjting hebben de Commissaris
sen der Koningin en de burgemeesters van
de hoofdsteden der provincies en voorts
vertegenwoordigers van een aantal belang
rijke Nederlandse instanties en instellingen
Deze organen stellen zich o.a. ten doel
het organiseren van een nationale geld
inzameling voor de vluchtelingenhulp, wel
ke inzameling in enkele provincies en ge
meenten reeds is gehouden, terwijl het in
de bedoeling ligt deze in Friesland van
914 Maart a.s. te doen plaats vinden.
Het Provinciaal Comité voor de Vrouwe
lijke Hulpverlening (V.H.V.) heeft zich be
reid verklaard deze inzameling te organi
seren.
Op initiatief van de Commissaris der Ko
ningin in onze provincie, Mr H. P. Lint
horst Homan, werd in het Provinciehuis
onder zijn leiding een vergadering gehou
den, waarin een en ander nader werd be
sproken en toegelicht.
Deze bijeenkomst werd bijgewoond door
mevr. Linthorst Homan, ere-presidente van
het Prov. Comité V.H.V., de heer Eggink,
vertegenwoordiger van het Nationaal Co
mité, de burgemeesters van Sneek en
Bolsward, de voorzitter van de Kamer van
Koophandel en Fabriéken, vertegenwoor
digers van kerkelijke en maatschappelijke
organisaties enz., die allen door de Com
missaris verwelkomd werden, waarna hij
in he>t kort het doel van de bijeenkomst
uiteenzette. Dat is: medewerking te ver
krijgen van die instanties en bedrijven in
de provincie welke door de V.H.V. niet om
vat kunnen worden.
Aangrijpende toestanden.
In een korte, maar belangwekkende rede
besprak de heer Eggink vervolgens het
werk van de Internationale organisaties,
Ingesteld door de Verenigde Naties. Wan
neer het probleem der vluchtelingen ons
eenmaal gegrepen heeft, Iaat het ons niet
meer los, zo begon hij. Het leed In de vele
kampen is ontstellend. Het grijpt ons aan.
Wp.t ons Natolnaal Comité bezig houdt Is
maar een kleine groep, maar het probleem
is veel groter. Het betreft hier mlllloenen
over de gehele wereld, zoals ook H. M. de
Koningin In haar brief aan President Tru
man sohreef.
Een van de grootste problemen waarvoor de tweede wereldoorlog
mensdom geplaatst heeft is de toestand van de vluchtelingen, de
displaced persons, die bij mlllloenen van huis en haard verdreven zijn.
En om het nog erger te maken kwamen daar de laatste jaren nog de
enorme massa's jKoreanen bft geylucht voor nieuw oorlogsgeweld. Al
deze ongelukkigen móéten geholpen worden.
namen aan deze besprekingen deel. Be
sproken werden vraagstukken betreffende
de Rijnvaart, het verkeer in de zeehavens
en het vrachtwagenverkeer In de grensge
bieden. Invoering van een voor belde par
tijen billijk haventarief werd onder ogen
gezien. De besprekingen zullen later wor
den voortgezet.
Katholiek Nederland ter gelegenheid van
de a.s. viering in Mei van het Kromstaf-
eeuwfeest, het feit, dat 100 jaar geleden
de kerkelijke hiërarchie in ons land werd
hersteld, twee nieuwe bisschoppelijke dlo-
cessen rijker zal worden. In Vaticaanse
kringen verluidt het, dat het aantal bls-
schopzetels dan In ons land zal worden ult-
gebreld met één te Rotterdam, waardoor
het allengs te groot geworden bisdom
Haarlem In tweeën gesplitst zou worden,
en met één te Deventer voor het Oosten
van het land.
Jeugdige bankrovers. Zonder veel emotie
hebben twee jonge mannen uit Laren
de 16-jarlge weversleerllng G. C. en de
19-jarige militair J. J. T. dit weekein
de bekend op 8 Januari de geruchtmaken
de overval op de Blarlcumse Boerenleen
bank te hebben gepleegd. Z(j en een om-
steeks 50-jarige oom van de laatste die
er voor zorgde, dat de overval-requlsleten
van de jongens ten dele werden verbrand
konden In de loop van Vrijdag en Zater
dag worden gearresteerd, dank zjj de sa
menwerking tussen de Rijkspolitie te Bla
ricum, de gemeentepolitie te Laren en de I tijdens mist met gedimde lichten.
Het aantal mistdagen is deze winter tot
op heden zeer groot. Het K. N. M. I. heeft
al tal van keren het wegverkeer moeten
waarschuwen voor dikke mist. Verschil
lende keren werd het lucht-, weg- en
scheepsverkeer lam gelegd. Voor de auto-
en motorbezitters nog even een tip, nl. btJ
mist overdag met volle lichten rijden en
NIET met stadslichten; bij avond en nacht
't Is better, reizgest hjir wei,
Dat leafde en trou dy wijt in trien,
As dat de wrAld mei great pohel
Dy in eareteken jowt fan stlen.
ris heeft gevraagd om 8 mlllloen
dollar, dat Is 12 mlllloen gulden. La
ten wij in Nederland proberen een
half mlllloen bil elkaar te krijgen,
waarvan dan 40 pet. ten goede zal
komen aan het Intern. Klndernood-
fonds (Unicef) dat uitstekend werk
verricht.
Dit laatste werd de aanwezigen getoond
door middel van de film, welke de heer
Eggink over de hulp aan gevluchte kinde
ren draalde. En die beelden toonden meer
nog dan woorden de noodzakelijkheid,
maar tevens ook het mooie van dit werk
aan.
By de daarna gehouden besprekingen zeg
de de heer Koopmans, voorzitter van de
K. van K., zijn volle medewerking toe.
Ook verklaarde hij zich bereid contact op
te nemen met de Departementen van Nij
verheid en Handel. En na de bijeenkomst
volgde nog een onderhoud met andere ver
tegenwoordigers teneinde zo mogelijk di
rect meer zulke spijkers met koppen te
kunnen slaan.
Ingeblikte ellende.
Voor het oog ziet alles er wel netjes uit,
maar het is iftgeblikte ellende. Een op
leiding voor de kinderen is er bijv, niet,
zodat die voor een enorme leegte komen
te staan. De toestand van deze mensen is
hopeloos, maar wij moeten ons hun lot
aantrekken. Zij behoorden ook tot de ge>-
allieerden en hebben hetzelfde doorge
maakt als w(j.
De Hoge Commissaris voor de vluchtelin
gen heeft van de Ver. Naties geen fondsen
toegewezen gekregen. Waarom weet ik
niet, aldus de heer Eggink. En wat er
precies moet gebeuren, weet ik ook niet.
De richting moet gezocht worden, maar
er liggen hier terreinen genoeg en in ons
land is de leiding in goede handen.
In zeven provincies Is de zaak al
enige t|)d aan de gang. 679 gemeen
ten zijn bezigt een inzameling te
houden. Er Is al een kwart mlllloen
gulden binnen en van verschillende
grote gemeenten worden nog bijdra
gen verwacht. De Hoge Commissa-
De internationale schaatswedstrijden, die
het afgelopen weekeinde in Davos werden
gehouden zijn een daverend succes gewor
den voor de Nederlandse rijders.
Niet alleen werden alle afstanden gewon
nen door onze landgenoten en bezetten
z(j de eerste drie plaatsen in het eind
klassement, maar Kees Broekman en An
ton Huiskes slaagden er tevens in een we
reld record op hun naam te brengen.
Broekman op de 5000 en Huiskes op de
3000 meter.
Bovendien wist Gerard Maarse, als eerste
Nederlander, op de 500 meter beneden de
43 seconden te komen.
lp
langer hoe mear de koerts bipalc, dy’t d<
drluwen geane, Dat is by alle bidriuwen
1_1 *1 M r*
ütsündering yn. De boerestin yn syn cel
|__x_ lx. I H I. tl. J*. I W
wol yn it boerebidnuw seis as yn de koöpe- neat oan foroarje, mar de greate lichamen,
rative ynstellingen, dy't de boerestin opboud dy’t de boeren meiinoar opboud hawwe, soe- j
hat, lizze hjir tige greate bilangen. En hwat ne dat al kinne, as hja fler genóch sjogge.
In dit artikel willen wfj het nu eens heb
ben over heit gezegde „Mist, vorst in de
kist".
Nu is het typische dat men in een deel
van ons land hieronder verstaat, dat er
dan vorst op komst is, dus populair voor
gesteld, komt mijnheer Mist binnen met
eenj kist, waarin hij vorst heeft, terwijl
men in een ander deel van ons land hier
mee bedoelt, dat de vorst dan gaat ver
dwijnen in de kist en weggebracht
wordtl Nu is het niet nodig er over
te redetwisten of nu het één of het ander
wordt bedoeld met het gezegde „Mist
vorst in de kist”, want. het kan alle
bei.
Wanneer het vele dagen zacht en vochtig
is geweest bij overwegend zuidwestelijke
winden, dan kan er plotseling verandering
Intreden. De wind draalt langzaam naar
het Oosten, de barometers gaan stijgen en
I van het continent wordt koude lucht aan
gevoerd. Zodra deze koude lucht uit het
Oosten onze streken gaan overstromen,
waar de lucht nog zeer vochtig is, komt
er mist. Deze mist kan soms enkele dagen
aanhouden, terwijl de temperatuur steeds
verder daalt, mogeltjk al tot beneden het
vriespunt. In dit geval is het eerste waar,
n.l., dat mijnheer Mist vorst bij zich heeft,
kortom dat de kans op enige dagen of
langer met vorstweer groot is.
Nemen wij nu het tweede geval, dan zien
wij dat ook bij de aftocht van de vorst
mist kan ontstaan. De lucht aan de grond
en ook de grond zelf is na een vorstperiode
nog zeer koud. Van de oceaan wordt nu
met zuid tot zuidwestelijke winden zach
tere en vochtige oceaanlucht aangevoerd.
Door de afkoeling tegen de koude grond
en tegen het nog aanwezige ijs (soms ook
tegen het sneeuwdek) gaat de waterdamp
condenseren; dan ontstaat er weer mist.
Ook'dit kan enige dagen duren.
Nu zijn er nog meer omstandigheden,
waarbij gemakkelrjk mist ontstaat, bijv,
wanneer er 's nachts windstil weer is en
de temperatuur sterk gaat dalen; ook dan
wordt dikwijls mist gevormd, die zeer
plaatselijk, maar ook hardnekkig kan zijn.
Daar deze mist ontstaat door de sterke
uitstraling, wordt deze mist wel stralings-
mist genoemd.
Maar waar het ons in dit artikel om ging,
is om even recht te zetten, dat beiden ge
lijk kunnen hebben, wanneer men beweert,
dat er op mist vorst volgt en ook wan
neer men volhoudt, dat wanneer er mist
ontstaat, de vorst in de kist gaat en ver
dwijnt.
Hoewel het niet altijd zal opgaan, kan in
vele gevallen worden gezegd, dat mist na
een periode met koud weer, by winden tus
sen. zuid en west doolweer tot gevolg kan
hebben en mist by winden tussen noord
en oost na een periode met zacht winter
weer, kans op een vorstperiode betekent
I
Ondanks Gallup won hij 't pleit,
Bracht er menig zaak in ’t reine
Trok in koele nuchterheid,
Doelbewust de forse lijnen.
Acht jaar torste hij ’t bewind,
Zonder opsmuk en fanfare,
Als de volksman, echt bemind,
Eenvoud blijft toch steeds het ware.
wer by us ütgongspunt werom. De üntwik-
i'jg fan de boeren is gins forbettere by
eartiids, mar hja is jit lang net hwat hja
wêze moat. De measten nimme mei in mini
ma oan ünderwiis en foarming genoegen
dat is foar de kommende boerestan bislist
Toen in ’t duisterst werelduur
Het matte licht de wolken randde
Kreeg hij onverwacht het stuur
Van de U.S.A, in handen.
Nooit had hij dit ambt gedroomd,
’t Kon hem ook geen geestdrift wekken
Met een stil bescheiden schroom,
Ging hij het Witte Huis intrekken.
Algemeen niet hoog geteld,
Dit eenvoudig boerenzoontje,
Van de grote Rosevelt
Een armetierig epigoontje.
Maar 't beeld bleef niet lang verwaasd
Moeilijk kon het meer verzwegen,
Elk vóóroordeel is er naast,
Truman valt ons heus niet tegen
Thans nu hij de brug verliet,
Uitte elk spontaan waarderen,
Vóór- en tegenstander ziet
Men eerbiedig salueren.
Wellicht zullen zij ’t verstaan,
Die straks de historie schrijven,
Truman heeft zijn plicht g<
De wereld moet hem dankt
districtsrecherche der Rykspolitie. Vrijwel
het gehele geroofde bedrag, ruim f17.000,
is te voorachyn gekomen, evenals een der
wapens.
Karei Lotsy Ridder. By de receptie ter ge
legenheid van «yn afscheid als voorzitter
van de KNVB, ontving de heer K. J. J.
Lotsy de mededeling, dat de Koningin hem
heeft benoemd tot Ridder in de Orde van
de Nederlandse Leeuw. Tydens de buiten
gewone vergadering van de KNVB werd
de scheldene praeses benoemd tot ere
lid.
Vrouw doodgereden. Toen Vrijdagmiddag
de 43-jarige weduwe H. J. A. D.S. plot
seling onoplettend op de Kalvermarkt te
Den Haag om lijn 4 te halen, het trottoir
verliet, werd zy door een personenauto
aangereden. Zy kreeg zulke ernstige ver
wondingen, dat zy even na aankomst in
het ziekenhuis Westeinde, overleed.
Over 8 jaar een IJ-tunnel. De gemeente
raad van Amsterdam heeft besloten,
f500.000 beschikbaar te stellen voor het
gereedmaken van een plan voor een 1100
meter lange autotunnel onder het U te
Amsterdam. Het werk zal ongeveer 8 jaar
duren en f70 millioen moeten kosten.
De N.R.V. In 1952. Het afgelopen jaar is
voor de N.R.V. een recordjaar geweest,
want in groepsverband zyn op reis ge
weest meer dan 30.000 deelnemers tegen
over 24.500 in het jaar 1951. Er was veel
belangstelling voor Zwitserland (8102
deelnemers) en voor O ostenryk (10.322
deelnemers), doch ook voor ver weg ge
legen landen, zoals Spanje. Het ledental
steeg met 33.000 tot ruim 101.000, een cjj-
fer dat sinds de oprichting van het N.R.V.
in 1906, nog nooit was bereikt.
Goedkoop geld. Twee Denen, de 27-jarlge
H. Olsen en de 28-jarige F. Jensen uit Ko
penhagen, zyn in ons land gearresteerd,
zy hebben te Nieuwe-Schans een hotelre
kening betaald met geld, dat afkomstig
bleek van een Zweeds monopoliespel.
Minister Witte moet bezoek aan Friesland
uitstellen. Het bezoek, dat de minister van
Wederopbouw en Volkshuisvesting, Ir H.
Witte op 2 en 3 Februari aan Friesland
zou brengen, moeit worden uitgesteld, om
dat de minister deze dagen in de Tweede
Kamer aanwezig zal moeten zyn. Het is
nog niet bekend, wanneer minister Witte
nu naar dit gewest ZH1 komen om zich op
de hoogte te steillen van de woningbouw-
problemen en woningtoestanden.
Minister Algera In Duitsland. Twee dagen
is te Badeni-Baden een Nederlands-Dultse
conferentie over vervoersvraagstukken ge
houden. De ministers van vervoer van Ne
derland en Duitsland, Algera en Seebohm,
ren werd gevangen. De banden van zyn
auto, de reserveband inbegrepen, bleken
nale organisaties velen naar hun vader- gevuld te zyn met koffiebonen, by elkaar
land teruggekeerd, terwyi ook enkele mil-
lloenen emigreerden naar gebieden over
zee, Maar' thans is er niet voel meer to
repatriëren en ook kunnen velen om poli
tieke redenen niet terug, terwyi emigratie
voor ouden van dagen, zieken, gebrekkl-
gen en kinderen evenmin mogeiyk is. Ge
zinnen zyn uit elkaar gedreven, de z.g.
harde kern is achter gebleven.
Toen de Internationale vluchtelingenorga
nisaties werden opgeheven, zyn de slacht
offers evenwel niet aan hun lot overge
laten. Bereikt is o.m. dat ze in alle lan
den als algen vluchtelingen zullen worden
behandeld. W.-Dultsland heeft de enorme
stroom uit Polen en Rusland (14 mlllloen,
'an in timmerman of me-
taelbiwurker bistége wurdt en hwat men oan
in bidriuwslieder fan in buorkerij ten koste
leit, dan liket it nearne nei.
Seis yn in lanbou-provinsje as Fryslan is al
iierren it middelber technysk ünderwiis gong-
ber, mar oer de earste Middelbere Lanbou-
skoalle wurdt jit swier debattearre. De jon-
ges, dy’t in fak leare moatte, kinne alle dagen
nei skoalle, mar by de boer kin dat mei ien
of twa dagen yn ’e wike wol ta. Om fan de
outillaezje fan dizze skoallen mar hielendal
net to praten.
It wurdt hege tiid, dat de boer ynsjocht, dat
dizze tastannen tige ta skea binne fan de
maetskiplike en ekonomyske posysje fan him
en syn stangenoaten. Der moatte nije ynitia-
tiven nomd wurde, oars reitsje hja op in
moderne wize wer ünder de machten, hwer’t
de koöperaesje harren fyftich jier lyn, ünder
wei helle hat. De boerelieders oan 'e top
sjogge it swurk wol driuwen, mar har war-
skógjendc stimme fynt jit to min wjerklank
by de praktyske boer, dy’t ünderwiis en ünt-
wikkeling, jit in to lyts plak takent yn it Eb
ben fan nimscls en syn opfolgers.
Ek hjir is wier: stilstcan is efterütgoan!
De Algemene Emigratie Centrale heeft in
76 gemeenten plaatseiyke aanmeldings-
comm. gevormd. Deze plaatseiyke aan-
meldingscommissles hebben tot taak, a.s.
emigranten voor te lichten over en voor
te bereiden op emigratie. De installatie
van deze Commissies zal in de maand Fe
bruari plaats hebben. De eerste installatie
omvat de plaatseiyke commissies in de
provincies Groningen, Friesland en Dren
the. Deze installatie heeft plaats op Zater
dag 7 Februari a.s., des middags om 2
uur in het „Concerthuls” te Groningen,
Poelestraat 30.
Contrabande zat in autobanden. Een wel
1 byzonder ongebrulkeiyke verpakking van
I smokkelwaar bezigde een Belgische amok-
kalaar, die eind vorige week met auto en
Spreker noemde cyfers. Ontstellend hoog. j al door Noordbrabantse douane-ambtena-
Yn greate Enen is it sa, dat de Hnbou sünt
in heale ieu bigoun is to profitearjen fan de
technyske wittenskippen. De praktyk fen
heit op soan ünderfynt de ynfloed fan de
skiedkunde, de natuerkunde, de plantkunde
en al sa meat. Yn it iene gebiet earder, yn it
oare letter, sprekke de wittenskiplike ütkom-
sten aloan mear in wurd mei en it ünderwiis
en de foarljochting bringe de praktyske boe
ren en jonge boeren dêrmei op ’e hichte.
Men kin dizze dingen fan twa kanten üt
bisjen.
Fergeliket men üs lan mei de measte oaren,
dan stean wy hjir foaroan. Sjocht men nei
de wittenskip seis en de tapassing yn de prak
tyk, dan giet it och sa sunich.
Hünderten boeren dagge winlik noch mar
in lyts. bytsje om harren op
bringen fan de wittenskip. Ha
oaret linkendewei wol in bytsje’mar mear as
gefolch fan hwat hja by oaren sjogge, as
op groun fan bettere ynsichten. En dat sU
ek wol sa bEuwe liket üs ta, de measten binne
en bliuwe praktykminsken, dy’t folie mear
troch it sjen as troch it tinken ta foroaring
brocht wurde. Mei ütsündering fan inkelde
ütrinners yn GrinsUn, is dit ek foar de
measte boeren net dwaenlik. Har bidriuw en
it wurk nimt har tofolle yn bislach en fan
stüdzje moat men it measte net forwachtsje
as men moarns en jouns ünder de kij sit.
Dochs leit hjir in great gefaer foar de boe
ren meiinoar. Hwant al bliuwt it wier dat in
boer om to slagjen grif gjin boekewiirm wêze
moat, mar in praktyske bidriuwslieder mei
in pear goede nannen oan it Eif, it nimt net
wei, dat de risseltaten fan de wittenskip hoe Dirckteur fan in greate H.B.S. earne yn üs
de bi- liin. Hy neamde ek fuort wer dizze mughk-
iwcn geane, uat is oy auc oiariuwen sa heden en joech tige op fan de prachtige po-
de buorkerij makket hjir perfourst gjin sysje, dy’t Uld-studinten fan him dér foun
ïndering yn. De boeresdn yn syn gehiel hiene, binammen yn de skiedkunde.
hat it greatste bilang by dizze ütkomsten. Sa- Ik sei al, de allinnichsteande boer kin der
rative ynstellingen, dy’t de boeresdn opboud dy’t de boeren meiinoar opboud hawwe,
hat, lizze hjir tige greate bilangen. En hwat ne dat al kinne, as hja fier gcnóch sjcoo
de yndividuële boer oerminsk is, moat troch Sok in fier-gesicht kriget men lykwols net as
de boeresdn yn syn gehiel wol terdege yn 'e men seis gjin idé hat fan de geweltige bi-
gaten hélden wurde, De hear H. D. Lou- tsjutting fan de technyske wittenskippen foar
wes, de bikende Eeder fan de boerebiweging, de praktyk fan it Ebben. En sa komme wy
hat okkerdeis yn Ljouwert sprutsen foar de wer by us ütgongspunt werom. De üntwik-
leararen by it lénbou-ündêrwiis en hy mien- I keling fan de boeren is gins forbettere by
de doe as ien fan de bilangrykste punten, dat eartiids, mar hja is jit lang net hwat hja
de koöperaesjes net genóch oan it wittenskip- wêze moat. De measten nimme mei in mini-
lik ündersykjen diene. It seaneamde „reseacn- mum oan ünderwiis en foarming genoegen
wurk”, it ündersykjenfan nije technyske mid- en dat is foar de kommende boerestan bisL’st
dels, Ette wy tofoUe oan oaren oer, sei hy. De fiersto min.
boeren sjogge it greate bilang fan dit wurk Ek de regearing docht yn dizzen lang net
noch net genóch yn. Dy koöperaesjes hawwe genóch. As men ris neist elkoar leit, hwat
as great doel de bisteanswissichheit fan de j oan de o;
boer to bistevigjen, sa sei er, en hja moatte
lyk-opgean mei de partikuÉere ündernim-
mings, oars komme hja efteroan. En ik leau
fêst dat hy it goed sjocht.
Nim nou ris it PhiEps-concem, dat yn de
PhiEps-Roxane, in modem bidriuw to
Weesp, mei machtige laboratori, de fragen
op it gebiet fan de vitaminen, ündersiket. De
ütkomsten fan dat ündersyk wurde meiiens
yn in proefbidriuw yn ’s-Graveland fierder
ündersocht. Dit kin fan tige great bilang
wurde foar de hinnehalders, mar ek foar de
greidboeren, dy’t by har melke kij yn de
winter fakentiids mei vitamine-D tokoarten
to krijen hawwe. Lyksa spilet it vitamine-A
in bilangrike rol by de kealle-opfok. Straks
komme der nije féfoermiddels yn ’e hannel,
mar fansels allinnich via de kanalen fan dit
concern.Dat is logysk, hwant hja hawwe mil-
boenen oan de utfining bistege. Men moat
oer dizze dingen net tó licht tinke. Hwant as
dizze ynstellings allinnich yn hannen binne
fan de greate particuliere concerns, dan hat
dit ek noch in oar gefolch. It is bikend, dat
men oan de universiteiten tige gefoelich is
foar in goede takomst foar de stuainten. Hwa
komme dêr om de meast bijeftige jonge doc
tors en yngenieurs wel to hel)en? Dyselde
greate concerns I Dittc wike spriek ik mei in
