I FOSTER DULLES KOMT NAAR EUROPA IS DE DIVIDENDSTOP NOG VAN KRACHT? ÜI, ós hjoed to sizzen Moeilijk probleem voor Eerste Kamer? Bonn en Parijs niet dezelfde verlangens Militair probleem voor Denemarken Wat doet Eisenhower met Amerika? Hebben Russen geen A-bom? Marius Renard overleden Brand op de „Queen Elizabeth” Vrijdag 30 Januari 'S3 No. 8 49e Jaargang Uitgave van Drukkerij Fa. A. J. OSINGA - Boliward Streekblad voor West- en Zuidwest Friesland ch to Buitenlands Overzicht zijn, want het ontwerp werd zwaar 1 Bestaat de wet op de dividendstop of bestaat zij niet? s. En sings- lalden an de :r fan er fan ij fan heat hjir- st. Sa troch tsjin- mien- n syn ierren ier en goed great pport rt van Meu- nazien regens Meu- a, we- leulen schen en G. i wer- trnelis liging racht) weg- d met ittrac- chten, met Hwat hat Gabe Skroar Bolswards Nieuwsblad I I (Foto Caa Oorthuis). ge- d. :iwur- 1. De l sleat men mge- al de zoon klei- i, die ver- rleln- velke ”daad r het gids, in de ohlen spoor i het vordt ZATERDAG 31 JANUARI VERJAART H. K. H. PRINSES BEATRIX Herinnert U zich nog die druilerige wintermorgen, waarop Ineens de klokken vrolijk gingen luiden? Toen jubelde heel Nederland bij de geboorte van ons eerste Prinsesje. En thans? Thans Is dit Prinsesje reeds geworden tot een sportief meisje, de lieveling van geheel ons volk. W.-Duitsland wenst hereniging. In West-Duitsland heerst het sterke ver langen naar hereniging met O.-Duitsland waar de communistische zuiverlngswoede zovelen naar het Westen doet vluchten, dat er gaandeweg een onhoudbare toestand in Berlijn en in geheel West-Duitsland ont staat. Deze massa Oost-Dultse vluchtelin gen, die naar huls en haard terug willen wakkeren het verlangen, dat al in West- Marius Renard, de jongeman die slechts één nier had en die de geneesheren, toen deze werd aangetast, hebben gepoogd in het leven te houden door een nier van zijn moeder in zijn lichaam over te brengen, is overleden. De Nederlandse schaatsploeg heeft in Davos afgelopen weekend grote successen geboekt, waarbij door Kees Broekman het wereldrecord 5000 M. werd verbeterd, Anton Huiskas verbeterde het wereldrecord 3000 M. en Wlm v. d. Voort won de 1500 M. Foto v.l.n.r.: Olsthoven, Maarse, Broekman, Klaas Schenk (trainer), Hulskes, v. d. Voort. behagen in het Westen heeft gewekt. Overigens gelooft men niet dat Naguib Inzake Israël onder invloed van Rusland handelt, dat zeer actief in het Naburige Oosten Is, waar men uiteraard echter niet ongevoelig is voor de antl-Joodse houding van Moskou. Tussen India en Amerika he ten de betrekkingen minder hartelijk ge worden te z(jn door het feit dat Amerika in de V.N. assemblee het Engelse stand punt inzake Kasjmir heeft gesteund. Dulles ook naar Pakistan? Dulles zoi) na zijn reis door Europa ook naar Pakistan willen gaan om het tot bondgenoot van het Westen te maken en verlof te krijgen er .Amerikaanse bases te vestigen. Ook dat verontrust de regering van India, omdat deze de Zuid-Aziatische stoten een neutraliteitspolitiek wil doen voeren. Hoewel deze neutraliteitspolitiek ook haar nut kan hebban, omdat India ’t enige Aziatische rijk is in staat rood China wat van Rusland los te weken, zyn er toch velen in India die menen dat tegenover •s? diep Verichijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Redactie en Administratie: Marktstraat 13 - Bolsward Telefoon 451 (K 5157) Duitsland bestaat naar hereniging met O.- Duitsland, wat men verstaan moet als „bevrtfding” van Oost-Duitsland slechts aan. Iirzekere zin is er dus overeenkomst van streven tussen Dulles en de West- Duitsers. Beiden willen losweklng van een deel van de Russische invloedssfeer de W.-Duitsers een zeer bepaald deel en het zou wel eens kunnen zfjn, dat de W.- Duitsers hun wens te dezen opzichte thans betrokken in hun onderhandelingen met Dulles over hun bjjdrage in de Westerse Defensie. nden. niet wie i pu it die le de eiden Maar t dit alle beur- bleef ogen, even, i een Abonnementsprijs f 1.50 per kwartaal bij vooruitbetaling Advertentieprijs: 12 cent per m.m. Giro 87926 Dona- leren, Jang- ■ogel- lank- bliek. Sang- ■ijfeld 3 het ,,De bl- Vee- .ards, eigen i Re- ustte Ulo hlsch atste oljjk- ïkklg luch- eerst noest i. mand vaar- wan- nooit itfear- :i op- r.d.A. t net. et om Ex-president Truman heeft te Kansas City verklaard, dat hy er enigszins aan twijfelt, of de Russen de beschikking hebben over een bruikbare atoombom. Hij zeide deze mening al vaker verkondigd te hebben. „Sommige mensen zijn het niet met mij eens,” zo voegde hij hieraan toe, „doch dit is hun goed rpcht.” Verscheidene Congresleden hebben deze verklaring van Truman zeer „ongelukkig” genoemd. Bof Foster Dulles de man is, die dat kan doen? Er moge herinnerd worden aan het feit, dat hjj een meer dynamische politiek jegens Rusland wil dan Acheson, de vo rige Amerikaanse minister van buitenland se zaken. Hy heeft herhaaldelijk verklaard Europese satellieten van Rusland te willen losweken. Toen hem eens werd verweten dat hij daarjvoor een porlog zou nodig hebben, heeft hij haastig verklaard, dat hij alleen propaganda voor afscheiding in de aan Rusland onderworpen landen wilde maken en zeker geen oorlog wilde uitlok ken. Vandaar ook, dat de nieuwe Ameri kaanse regering nu meer aandacht dan de afgetredene gaat wijden aan de psycholo gische koude oorlog, waartoe dit soort pro paganda behoort. Al wil Dulles dan geen werkelijke oorlog ontketenen, hij komt hier toch min of meer belast met een verleden en de Europese staatslieden zullen bij hun ontmoeting met hem zeker daarmede rekening houden. Waarom we verwachten, dat deze Ameri kaanse minister welkomer te Bonn als te Parijs zal zijn. 23 en 5ang- i de Eer" te Op het luxueuze Britse passagierschip „Queen Elizabeth”, dat te Southampton in een droogdok ligt, is Woensdagavond brand uitgebrokeiu, Dit alarmerende nieuws kwam op een tijd stip, dat de vlammen op een andere Oceaanstomer, de Canadese „Empress of Canada”, die in een droogdok te Liverpool in luttele uren in een wrak werd herscha pen, nog maar nauwelijks gedoofd zijn. Bij deze brand werd de mogelijkheid van sabotage niet uitgesloten geacht. A.P. bericht, dat naar verluidt hoofdamb tenaren van de criminele recherche te Southampton zich voor het instellen van een onderzoek aan boord van de „Queen Elizabeth” hebben begeven. De brandweerlieden wisten de brand spoe dig te bedwingen, nadat zt) zich met bijlen een doorgang hadden gehakt door de pa nelen van de in brand «taande hut. De hut werd zwaar beschadigd. Egypte—Israël. Het probleem van de Europese defensie overschaduwt thans eigenlijk alle andere kwesties van internationale politiek, maar toch moeten we nog even gewag maken van een wat agressiever toon van Egypte tegen Israël, welke evenals de bepaald stijve houding van Naguib in de onderhan delingen met Engeland een gevoel van on- Volgende week komt Foster Dulles, de nieuwe Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, in Europa. HJJ zal er een verwarde situatie aan treffen wat de Wjesterse defensie aangaat, het probleem,, dat president Eisenhower het meest interesseert en voor een oplossing, waarvan hij Dulles op reis stuurt. Men zegt, dat in Duitsland een Amerikaans gene raal met de vuist op tafel heeft geslagen om zijn eis kracht bij te zetten dat het Europese leger er nu spoedig moest komen. Verklaarbaar onge duld, maar dat Europa niet uit de impasse helpt. Bonn naar meer zelfstandigheid? Er is te Bonn, ook bij de regeringspartijen een groeiend verlangen naar meer zelfstan digheid van een eventueel Duits leger dan een bijdrage aan het Europese leger zou opleveren. Er is in het algemeen ook een groeiend verlangen te Bonn om ontslagen te worden van alle toezicht der geallieer den men heeft het ingrijpen van Enge land en Amerika in de kwestie van het groeiend nazisme scherp gevoeld en zeer kwalijk genomen en we verwachten niet anders dan dat de Duitse regering, al blijft Dr Adenauer persoonlijk voorstander van het Europese leger, bij de ontmoeting met Dulles zal trachten het Amerikaanse ver langen naar het voltooien der Westerse verdediging, uit te buiten om in ruil een zo groot mogeltjke onafhankelijkheid van de Duitse bondsrepubliek en het Duitse le ger te verkrijgen. By de huidige omstan digheden gevaariyke verlangens, omdat ze waarschynlijk, als ze ingewilligd Worden, in dienst zullen worden gesteld van het Duitse nationale streven: de bevryding van Oost-Duitsland. Wêz master fan jou taal, dan blnne jo it fan jou gemoed Korea. Ook daarom wacht de wereld met span ning de ontwikkeling van de situatie in Korea onder de nieuwe Amerikaanse re gering af. Het achtste leger daar heeft een nieuwe bevelhebber gekregen, die eerst een onderhoud met president Elsenhower heeft gehad. Men herinnert zich, dat deze voor hij aan het bewind kwam een nieu we ontwikkeling in Korea heeft beloofd. Deens militair probleem. Nu zijn vooral de militaire kwesties be- langryk, zelfs de Denen hebben er een by weten te voegen. De Deense socialisten hebben nl. geweigerd het plan van de 11- beraal-conservatleve minderheidsregering te steunen om de Deense strydkrachten in Noord-Duitsland van 1000 op 5000 man te brengen. Dat was afgesproken in de N.- Atlantlsche Raad, omdat 5000 Noren, die nu in Duitsland gelegerd zijn, dan in N.- Noorwegen de verdediging zouden gaan versterken. Bovendien kan de Deense dienstplicht niet van 12 op 18 maanden worden gebracht als niet meer Deense sol daten bulten de grenzen worden gelegerd. Men beschouwt dit ook als een vry ern stige tegenslag voor de Westerse defensie, omdat een sterker Deens leger een onmis bare voorwaarde is voor de verdediging van de Noordeiyke vleugel. En zo Is er in Atlantische kringen meer zorg dan vreugde. Van het laatste misschien iets over het feit dat maarschalk Tito weer een stapje verder gegaan is in zyn samen werking met het Wtesten door te verklaren, dat hy nu ook bereid was een formeel de- fensleverdrag met Turkye en Griekenland te sluiten In de gemeenschappeiyke stryd tegen Russische agressie. Hij verklaarde dit tydens een bezoek van de Turkse mi nister van buitenlandse zaken Koproeloe, die daarna naar Griekenland vertrok, om ook daar de geesten ryp te maken voor dit verdrag, dat Zuld-Slavlë’s verplichtingen echter beperkt tot Z.O.-Europa, het wordt geen lid van het Atlantisch pact dat veel verder strekkende verplichtingen oplegt en waartoe Turkye en Griekenland wel beho ren. Overigens ziet men deze Zuid-Slavisch- Grieks-Turkse samenwerking, zoals we reeds in een vorig overzicht schreven, In Italië met lede ogen. De Gasperi kreeg er daar, na lang verzet van de oppositie, in de Kamer iyn kleswetswijziglng door, de groep van partyen, die meer dan de helft van het aantal stemmen by de verkiezin gen behaalt, zal in de nieuwe Kamer twee derde van het zetelaantal krygen. Dit jaar is een verkiezingsjaar en de regeringspar- tyen verzekerden zich door deze wyziging waarschyniyk bij voorbaat van een sterke meerderheid in de nieuwe Kamer. ag kwam onver- Senator Pollema fge- Rip de toenemende communistische bedrei ging de Z.O.-Aziatische staten zich op het Wtesten moeten oriënteren. Als het juist is, zoals de Fransen beweren, dat China de opstandelingen in Indo China heeft toege zegd officieel te zullen ingrypen als er kans zou zyn, dat dezen zouden worden versla gen, mag men inderdaad van een toene mende bedreiging spreken. Zo eenvoudig is het probleem ook weer niet. De Minister wet best kan worden verlengd, omdat de ver- lengingswet als een nieuwe wet te beschou wen valt. Er is dus een stuk nieuwe wetge ving. Wie gelijk heeft, de Minister of de heer Pollema, wist de Senaat niet zo gauw uit te maken. Trage behandeling Ook normaal was, dat de Eerste Kamer op 19 December d.a.v. haar Voorlopig Verslag uitbracht. Nu komen we echter aan het ab normale. De Memorie van Antwoord van Minister v. d. Kieft verscheen eerst een maand later, op 19 Januari van dit jaar. Op een dag dus, dat de dividendbeperking reeds was afgelopen. 30 December 1952 was im- ipecten behalve de juridische kwa lijk niet naar voren. Het Kabinet en verschillende fracties zitten muurvast, want in de richtijnen is geschreven, dat de S.E.R. een onderzoek naar de wenselijkheid van de afschaffing der dividendbeperking zal instellen. Het Kabinet heeft daarvoor een jaar de tijd gekregen. En daarom zal een groot deel van de a.r.- en de Lv.p.-fracties voor dit ontwerp stemmen. Zij worden gesteund door de socialisten, zodat als er zich geen grote moeilijkheden voordoen Minister v. d. Kieft de eindstemming met een gerust gemoed kan tegemoet zien. Trouwens, nie mand had verwacht, dat dit eenvoudige ont werp zoveel stof zou doen opwaaien. Maar de Eerste Kamer heeft haar bestaansrecht weer bewezen. Zij gaat niet over één nacht ijs! Het afzijdige Engeland. Dat is inderdaad het geval; medewerking van Engeland aan de defensie van het vasteland van Europa zou heel wat zorgen niet alleen te Parys maar byv. ook te Den Haag wegnemen, waar men misschien dan de zekerheid zou krygen dat geheel Neder land als onmisbaar bruggenhoofd zou wor den verdedigd. Maar de Engelsen houden I zich halsstarrig op een afstand. Overigens heeft Dulles voor zyn vertrek naar Europa in een rede nog eens herhaald, dat Ame rika geen oorlog met Rusland zou uitlok ken, ten opzichte van Duitsland, Frankryk en Engeland verklaarde hy dat als deze landen een andere weg dan die der eenheid wensten in te slaan, de Ver. Staten zich wel eens genoodzaakt zouden kunnen zien hun politiek te herzien. De besprekingen te Washington met Churchill schijnen ten deze ook niets te hebben opgeleverd. De Fransen vrezen zelfs dat deze besprekin gen eerder voor het vasteland van Europa nadelige gevolgen zullen hebben, omdat Churchill zou hebben aangedrongen op economische en financiële afspraken met Amerika, welke voordelig voor de Britten maar niet voor de andere Europese landen zouden zyn. Maar dit is een kwestie, waar over nog weinig gegevens ter beschikking staan, de Fransen gaan over economische kwesties trouwens ee¥st nog eens met Londen praten, voor premier Mayer ook eens te Washington gfiat overleggen. Fracties verdeeld De schorsing van de beraadslagingen kwam ook uit andere overwegingen niet te onpas. De fracties waren n.l. nogal verdeeld. Duide lijk bleek dit bij de a.r. en de k.v.p. Bij deze laatste fractie sprak een voorstander, oud- Minister Teulings, en ook een tegenstander, Mr Regout. De nieuwe a.r.-afgevaardigde Hellema zal wel geen grote aanhang hebben in zijn fractie. De c.h.u. zeide bij monde van de heer Pollema, geen ■sociaal-economische bezwaren tegen het ontwerp te hebben, maar de juridische de wet bestaat of niet bleken niet te overbruggen. Wij kunnen dus Dinsdag a.s., als de juridische puzzle is op gelost, nog een interessante stemming mee maken. Tot de verklaarde tegenstanders behoorde uiteraard ook Prof. Molenaar (v.v.d.). Teza men met Prof. Hellema en de heer Re- göut betoogde hij, dat de dividendstop niet meer te handhaven is. Economisch behoeft dat niet meer. Zelfs de socialist Kapteyn kon dit niet ontkennen. Voor hem bestond er echter de vrees, dat de conjunctuur zou om slaan en dan is er aan deze beperking weer grote behoefte. Belangrijker dan de economi sche motieven waren de sociale overwegin gen. Kan men verhoging van dividend toe staan, terwijl er nog een loonstop is? Met andere woorden: mogen de aandeelhouders hun inkomens vergroten en de arbeiders niet De tegenstanders van verlenging wezen er op, dat de effectenbezitters er na de oorlog het meest bekaaid van af gekomen zijn. En bovendien achtten zij zich wel in staat om de loontrekkers duidelijk te maken, dat een afschaffing van de dividendstop geen nadeel voor hen zal opleveren. Integendeel, een voordeel, want de werkgelegenheid zal er mee gebaat zijn. Voor Minister v. d. Kieft waren de sociale overwegingen beslissend. Men doet een beroep op het gezond verstand van de arbeiders, zo zeide hij, maar kan men niet even goed een beroep doen op het ge zond verstand van de aandeelhouders? Is het hun niet duidelijk te maken, dat inkom stenvergroting van effectenbezitters moeilijk voor de arbeiders te verteren is? Nieuwe as: men eigenlijk niet Parys. In Parys zal Dulles heel andere wensen ontmoeten, men wil er geen absoluut zelf standig Duitsland of een zelfstandig Duits leger, maar men wil er wel een Frankryk dat absoluut vrij zal biyven over de be schikking zijner strydkrachten, opdat de Franse Unie, waarin het moederland met de overzeese gebieden is verbonden, zab kunnen worden gehandhaafd. De Amerika nen hebben nooit veel voor die Unie ge voeld, die hun te veel riekt naar „kolonia lisme”. Zij voelen ook niet bepaald veel voor het Franse standpunt inzake het Saarland, het gebied dat de Duitsers nooit zullen opgeven, niet alleen omdat zy ’t als een stuk van het Duitse vaderland be schouwen, maar ook omdat als ze dit los laten, ze ook een rechtsgrond prysgeven, waarop ze zich kunnen beroepen om de gebieden achter de OderNeisse grens te biyven opeisen. We geloven dan ook dat de besprekingen tussen de Amerikaanse staatsman en de Franse regering niet vlot zullen verlopen, temeer niet omdat deze Franse regering nog niet vast in het zadej zit. Ze moet nog allerlei hervormingen, reeds door Pinay voorgenomen, doorvoeren, om haar gezag, ook in de internationale politiek, te bevestigen en de vraag Is of het parlement haar daarvoor de kans zal geven. In Franse kringen hoort men meer en meer de verzuchting, dat als Engeland maar meer met het Europese vasteland wilde samenwerken, de moeliykheden veel I minder groot zouden zyn. mers reeds de laatste dag? Nu kwam mr Pol lema in het geweer. Hoe kunnen we een wet verlengen, die niet meer bestaat? Dat was juridisch geschut, waarvan de Eerste Kamer bijna omviel. Minister v. d. Kieft wist er eigenlijk niet goed raad mee. Hij gaf toe, dat er niets aan te doen is als ondernemingen gedurende de eerste 27 dagen van Januari een hoger dividend hebben uitgekeerd dan wettelijk is toegestaan. Nu de wet niet meer bestaat, is dit een legale daad. En hij beloof de, om de gemoederen van de „schuldigen” gerust te stellen, deze „legale daad” niet ach teraf door een nieuwe wet als „illegaal” te bestempelen. De wet bestaat dus niet meer? ig is het probleem ook weer niet, beweerde, dat de niet bestaande Voor deze vreemde vraag werd dezer dagen de Eerste Kamer gesteld. En de vijftig Sena toren waren niet bij machte die vraag onmid dellijk met een „iaA of „neen” te beantwoor den. Het moet aan wel een moeilijke vraag geweest zijn. Men schermt zo graag'met het gezegde: „iedere burger wordt geacht de wet te kennen”, maar wat blijft daarvan over ah zelfs de Eerste Kamer niet weet of een be paalde wet bestaat of niet? Het zij toegegeven, de vraaj wacht. Het was de Friese L (c.h.), die haar opwierp en het was de afge vaardigde uit de Haarlemmermeer, mr Rip (a.r.), die haar zo-moeilijk vond, dat hij voorstelde de beantwoording daarvan uit te stellen tot de volgende week. Nu zijn Senatoren geen kinderen. Daarvan kunt U, verzekerd zijn. Er zitten enkele hoog leraren in de Eerste Kamer en juristen bij de vleet. Na enig praten, zou men daarom ook wel tot een conclusie zijn gekomen. Maar er waren ook overwegingen van politieke aard, die het wel wenselijk maakten om de eind stemming over het ontwerpen ter verlenging van de dividendbeperking nog even uit te stellen. Meer dan eén fractie was verdeeld. De wet op de dividendbeperking gold voor de boekjaren tussen 31 December 1949 en 30 December 1952. Minister Lieftinck meende het instrument van de dividendstop nog no dig te hebben voor de voortzetting van zijn financieel beleid. Daarom had hij op 13 De cember 1951 aan de Tweede Kamer een ver- lengingswet aangeboden, waardoor de divi dendstop tot einde 1955 gehandhaafd zou blijven. De behandeling van dit ontwerp liet nog al even op zich wachten. Zo lang, dat het bijna de vuurdoop werd van de op volger van Minister Lieftinck, Minister v. d. Kieft. Het was een doop, die niet prettig zou zijn, want het ontwerp werd zwaar geamen deerd en het slot was, dat de dividendstop met slechts één jaar, tot einde 1953, werd verlengd. Tot zover was alles normaal. Op 18 November van het vorige jaar ging het ont werp in de Tweede Kamer onder de hamer van voorzitter Kortenhorst door.

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1953 | | pagina 1