1
E I
WIL EISENHOWER KOREA-PROBLEEM
LIQUIDEREN?
HET WATERSNOODDEBAT
Streekblad voor West- en Zuidwest Friesland
Uitgave van Drukkerij Fa. A.J.OSINGA - Boliward
Buitenlands Overzicht
ós hjoed
to sizzen
Frankrijk ontstemd
UOL
GA
1
rd.
In de noodgebie-
den bij Halsteren
Tholen
Het overleg met Tsjang Kai Sjek slechts
een operette?
Jiergearkomst
Jim
Amerika ongeduldig, Engeland boos,
Tweede Kamer eensgezind achter de Regering
Schade ruw geschat op een milliard
Watersnood in Atjeh
4
Hwat hat Gabe Skroar
Het Rampenfonds
Schade in België
150 millioen
Vrijdag 13 Februari ’53
No. 12
49e Jaargang
Bolswards Nieuwsblad
PYT.
)EK
jevatrdig-
o
:at je
zat
Hard franca geschat.
onge,
moai.
i. Dei
fapi-
ge-
is sa
ze. In
in ek
imen,
1 her-
slap-
e zin
van het conflict met Peking wil vermij
den. Ook al omdat de Zuid-Aziatische sta
ten, die van Tsjang Kai Sjek nog minder
moeten hebben dan van Mao, de leider
der Chinese communisten, door het Ame
rikaanse optreden nog verder verwijderd
kunnen raken van het Westen.
Terwijl de vrije wereld een verheugend beeld van daadwerkelijke samen
werking te zien gaf, toen het ging om de door de stormramp getroffen
landen Nederland, Engeland en België bij te staan, gaat het met de
pogingen om tot een hechte samenwerking op politiek en defensiegebied
te komen, nog niet al te vlot. Het was iets meer dan ontactisch van
Washington om bijna tegelijkertijd met het bezoek van de Amerikaanse
minister van buitenlandse zaken, Dulles, aan W.-Europa Tsjang Kai Sjek
de vrije hand te geven tegen de Chinsese communisten.
Men kan toegeven, dat dit een zuiver Amerikaanse aangelegenheid was,
waarover Washington zijn Europese partners niet behoefde te raad
plegen, maar als de Chinese nationalisten, die nu versneld van Ameri
kaanse wapenen worden voorzien, werkelijk een vinger in de pap krijgen
op het vasteland van China of als men dit moet zien als een eerste stap
tot een blokkade van de Chinese kust, kunnen er allerlei complicaties
ontstaan, welke de Europese partners wel degelijk bij het geval betrekken.
De steed* voortdurende meningsverschil
len tussen de Westelijke landen zouden die
opvatting bij de Russen nog hebben ver
sterkt en z(j zouden nieuwe plannen heb
ben om een scheiding tussen Amerika en
W.-Europa aan te moedigen. Uitgaande
van de mening dat het bondgenootschap
met Amerika door do W.-Europese landen
alleen wordt begeerd omdat a(J Rusland
vrezen, zou Moskou nog eene willen trach
ten W.-Europa te overtuigen, dat er voor
die vrees geen raden Is. Als de Russen
daarin slaagden, zouden ze, naar ze me
nen, de basis voor het bondgenootschap
AmerikaWest-Europa hebben aangetast
en zou laatstgenoemd gebied tot een zelf
standiger houding tegenover Washington
in staat zijn. Men zou de bereidheid van
Moskou om opnieuw over een vredesver
drag met Oostenrijk, enige honderdtallen
malen gestrand op Russische bezwaren, te
praten als een inleiding tot deze politiek
moeten zien. De totstandkoming van zo’n
verdrag zou behalve vreugde in Oosten
rijk waar op 22 Februari verkiezingen
worden gehouden met zware verliezen voor
de communisten in het vooruitzicht
ook misschien dat optimisme In W.-Europa
veroorzaken dat de Russen voor him po
gingen om scheiding tussen Amerika en
Europa te brengen, die nodig hebben. Maar
deze onderstelling schijnt toch geen hout
te snijden, want in de al gehouden voorbe
sprekingen over het Oostenrijkse vredes
verdrag bleken de Russen al weer weinig
bereid tot concessies.
Eisenhowers binnenlandse politiek.
Hebben we hierboven een en ander over
Eisenhowers buitenlandse politiek gezegd,
waartegen bezwaren in W.-Europa zijn
gerezen, zijn programma inzake de bin
nenlandse politiek heeft in het Amerikaan
se Congres geen onverdeelde instemming
gevonden. Tal van republikeinen vonden 't
te vooruitstrevend, ook wat de er in ont
vouwde inzichten op het gebied van de
handel met het buitenland betreft.
Eisenhower wil deze zo weinig mogeltjk
belemmeringen In de weg leggen en dat
is W.-Europa naar het hart gesproken. Er
wordt trouwens gezegd, dat de Amerikaan
se regering ook in verband met wat Dulles
in Europa hoorde, van oordeel Is, dat de
Amerikaanse hulp in ruime mate moet
worden voortgezet, ztf het onder bepaalde
voorwaarden. Commissies worden voor de
verschillende landen ingesteld om aard,
omvang van de hulp en de besteding der
gelden te onderzoeken.
dit
en
Stéfêst oanfang Sellemoanne,
Oan ’t blgjin, soms mlds April,
Kraejje de forienlngshoannen
Wekker! Jiergearkomst op til.
Utskreaun jouns om healwel achten.
Kom de saek moat wer op gtó,
Alle leden wurd’ forwachte,
Taertforlotting! Koekjes, thé!
Meastentilds net bot fan herte,
Sil sa’n noegingsrop forstlen,
Alle jounen op ’e lette
Nachts yn rêst, in Ure of ien.
Fine holle heal forrikke,
Stees deselden praet' mei gloed,
Wlylst de oaren swtjend knlkke,
’t Is har allegear wol goed.
Kranten jowe alle dagen
Yn har „stêd- en lanrubryk”
De wiidweidige forslaggen,
YnhA-ld is meast frjj gelyk:
In fruchtber jier it peil net sakke
It bistjür opntj ynhlerd,
Rüch omleine plannen makke,
Skath&lder sit op swart sled.
1st dt
aft yn
fiere.
hwat,
■nisse,
im is.
muoi.
bin-
ik dy
misse
koste-
i mar
■oeten
ird is
il die
9 het
kort-
i een
tl dat
geen
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie:
Marktstraat 13 Bolsward
Telefoon 451 (K 5157)
Jiergearkomst sil Ik der hlnne?
Moat ik it as myn plicht forstean?
Wis! Dy leden dy’t allinne
Mar op it papier bistean
(En dat binn’ trochstrlngs forskate)
Wier, dy fefle harsels net skjin.
Hja ha neame rjocht fan praten,
Gean de saken har tsjin 't sin.
Abonnementsprijj
11.50 per kwartaal bij vooruitbetaling
Advertentieprijs: 12 cent per m.m.
Giro 87926
inlaat. Maar
:t vrij te
zonder
;elijk-
3.50,
Ver.
0.000
open
rillen,
'de in
h op-
in de
wilde
hwat
linne.
ibilib-
üt ’e
unde.
o n-
denk
niet
u dat
me?”
snaar,
n het
„Ja,
dop
ar
esma,
dan
r wie-
a jim
Geke
n hja
h dat
it al-
't mei
>ei G,
REEDS f38 MILL!
De Directeur-Generaal der PTT heeft
goed gevonden, dat met ingang van
10 Februari 1953, voor stortingen
op postrekening nr. 9575 ten behoe
ve van het Nationaal Rampenfonds
geen stortlngsrecht behoeft te wor
den betaald, evenmin al* dat het ge
val i* voor stortingen op giro-reke-
nlng nr 17 t.b.v. de radlo-actle:
„Beurzen open, dijken dicht.”
De totaal opbrengst was gisteravond
reeds f38.000.000.
In het bijzonder Engeland, dat voor het staatslieden van Engeland, Frankrijk en
lot van Hongkong, dat nog altijd een i
levendige handel met China onderhoudt,
deze week gespt
nen, dat zij de
heeft genomen.
.t kin
brief.
is in
'ei N.
i jon-
im it
i mar
spon-
van
ti en
>kken
;eheel
Weer een stap.
Voor de gehele economie van W.-Europa
was het Dinsdag ook een verheugende dag,
toen werd nl. de genu enschappelljke markt
voor steenkool, fjzere?ts en schroot van de
Europese gemeenschap Kolen en Staal
(G.K.S.) Ingesteld. De practlsche uitvoe
ring zal natuurlijk op heel wat moeilijk
heden stuiten, doch er is een begin. Een
begin dat ook van betekenis is voor de
politieke samenwerking omdat economi
sche samenwerking daarvoor onontbeerlijk
is. Slaagt deze eerste onderneming dan zal
misschien een sfeer ontstaan waarin ook
de Europese Defensie Gemeenschap min
der moeilijkheden zal ontmoeten.
Een andere mening.
Er is echter ook een geheel andere mening
over Eisenhowers politiek. Deze zou niet
gebaseerd zfjn op Amerika's oorlogsvoor
bereiding, maar eenvoudig op de wens het
Initiatief in de koude oorlog in Azië van
de communistische landen over te nemen.
Het gehele overleg met Tsjang Kal Sjek
zou eigenlijk maar een soort operette z(|n,
opgevoerd om communistisch China bang
te maken en te dwingen tot concessies of
spreiding zfjner troepen, Waardoor In Ko
rea kansen voor een offensief van V.N.-
zijde zouden ontstaan. In Washington zou
men helemaal niet geloven, dat dit Ame
rikaanse optreden grotere risico’s voor W.-
Europa zou meebrengen, omdat men Rus
land en zfjn satellietstaten niet in staat
acht thans oorlog te voeren, gezien de
zuiveringen en dus de binnenlandse moei
lijkheden daar,
Moskou zou nog altijd van-de op
vatting uitgaan, dat, zoals Stalin
destyds heeft gezegd, de Westelijke
bondgenoten eerder onderling slaags
zullen raken, dan Oost en West.
De Kulkan Mn?
Nu wij toch weor op defensieterrein zfjn
aangeland zfj nog vermeld, dat op de Bal
kan de onderhandellngen zover gevorderd
zjjn dat Griekenland, Zuid-Slaviö en Tur
kije In Maart waarschijnlijk een vriend
schapsverdrag zullen tekenen, later te vol
gen door een verdedlgingsovereenkomst.
Italië tracht zich als compensatie nu met
Egypte te verstaan over de mogelijkheid
van een verdrag tussen deze beide landen.
Het heet dat Amerika deze onderhande-
lingen heeft aangemoedigd om via Italië
een band tussen het Westen en de Arabi
sche staten te leggen, nu Engeland nog
steeds maar niet tot overeenstemming met
Egypte kan komen.
Te Londen schijnt men Amerika dit op
treden ook kwalijk te nemen. De Duitsers
blijven ook dingen naar de gunst van de
Arabische wereld, aanvankelijk verspeeld
doordat zij aan Israël een schadeloosstel
ling toezegden voor het verlies van Joods
bezit in Duitsland. Een Duitse delegatie
heeft Egypte nu aangeboden 2 milliard
gulden In dat land te beleggen, waarvoor
Egypte een aantal jaren in katoen zal be
talen.
Dy’t pleitsjen wint, all einllk* «jen,
Hy woun net, mar hy hat forlern.
Ha leaver üngelyk der by,
Hwat skea, der krigeat foardied by.
Israël.
Over Israël gesproken: een aanslag op de
Russische ambassade, waarbij °°k de
echtgenote van de ambassadeur gewond
werd, vestigt nog eens de aandacht op de
antl-communistische gezindheid in dat
land sedert zich het anti-semitisme ach
ter het Ijzeren Gordijn openbaarde. De
Israëlische regering tracht gevaarlijke
exessen zoveel mogelijk tegen te gaan, zij
beseft dat deze ten slotte op de Joden die
nog in de communistische landen wonen,
zullen worden gewroken.
i iier-
bisite
moai
Tussen Halsteren Tholen Is 'n
„busverbinding” tot stand ge>-
bracht met regelmatige ver
trektijden door middel van
amphibiewagens. Een gedeelte
van de weg moet door het
water worden afgelegd.
tiy ek
>ai te-
Dei
Door de enorme bandjir, die het Atjehse
gebied heeft geteisterd, zijn in het onder-
district Wangen 65 doden te betreuren.
Hier zijn ook ‘32 vermisten. In de onderdis-
tricten Keloet Oetara en Samatiga worden
resp. dertien en vier doden gemeld. De
schaarse berichtgeving over deze overstro
mingsramp en het tot op heden ontbreken
van officiële rapporten vindt haar oorzaak
in het vernielen van de verbindingen door
de bandjirs.
s Pim
r bet-
Dmke
gel ek
rn ek
is dat
kom-
ai pa
in üs
De Engelse regering
heeft dan ook verklaard, dat als de Ame
rikanen inderdaad de bedoeling hebben
communistisch China te blokkeren, zij
eerst over deze aangelegenheid wenst te
worden geraadpleegd. Men kan zich voor
stellen, dat het onderhoud, dat Dulles te
Londen met Eden gehad heeft, niet ge-
makkelflk is geweest. Temeer omdat de
Amerikaan ook met zekere, naar men zegt,
ultimatieve eisen kwam Inzake Engelands
medewerking aan de Europese dëfensle-
gemeenschap.
Deze medewerking begeert Frank
rijk, opdat West-Dultsland in de E.
D. G. niet de boventoon gaat voe
ren en daarom schjjnt Dulles ook te
te Bonn een hartig woordje gespro
ken te hebben, om daar duidelijk te
maliën, dat de Duitse militaire me
dewerking slechts binnen het kader
van de E. D. G. kan worden aan
vaard en dat de Duitsers maar goed
zouden doen op te schieten met hun
toetreding.
Dulles was er kennelijk op uit, de bespre
kingen over de E. D. G. hier In Europa nu
zo’n vaart tei geven, dat voor de volgende
vergadering van de Atlantische Raad over
enige maanden deze gemeenschap op poten I
zal staan. Hij heeft daarbij niet geschroomd j
te dreigen met Intrekking van de Amerl-
'kaanse hulp en nogal krasse taal gebruikt
ook, welke in sommige Europese hoofd
steden verzet heeft gewekt, waar men
Amerika nu dictatoriale methoden verwfjt.
Dat moet men echter niet te ernstig ne
men, dat ’t niet de bedoeling van Amerika
is Europa als satelliet te behandelen, blijkt
Immers wel uit het doel dat het nastreeft,
nl. de eenheid van Europa, welke 'n macht
In het leven zou roepen, die zich veel
minder een commandotoon van Washing
ton zou behoeven te laten welgevallen dan
nu elke afzonderlijke staat.
Mot bepaalde conclusies schijnt Dul
les niet naar huls te zijn gegaan of
het moest deze z|jn, dat te Londen
de sleutel voor het welslagen van
de E. D. G. ligt.
Eeni grotere binding van Engeland aan
die Defenslegemeenschap, het zegde op
luchtmachtgebied reeds een en ander toe
zal de bezwaren er tegen In Frankrijk
opheffen en de mogelijkheid openen van
ook Dultslands opneming als tenminste
Parijs en Bonn het intussen over het
Saarland eens kunnen worden. Of dat alles
echter wel zo snel en in de vorm als de
Amerikanen zich voorstellen kan, is wel
zeer sterk de vraag. Misschien dat het
nader overleg te Washington, want de
Korea-probleem geliquideerd
Men zegt wel dat generaal Eisenhower
de vrijmoedigheid voor een actiever poli
tiek in Azië men weet overigens nog
niet eens welke omvang die zal hebben
en sommige Amerikaanse commentatoren
veronderstellen, dat het er alleen maar om
gaat het Korea-probleem te liquideren
heeft gevonden in het feit, dat de Ameri-
kaanse oorlogsvoorbereiding nu op top-
hoogte zou ztfn. Waar de W.-Europese de
fensie dat allerminst Is en nog In het aller
eerste begin van staat van wording, be
tekent dit dat als deze risico’s zich eens
openbaarden, het W.-Europese vasteland
zou worden overstroomd door een Invaller.
Sommige Amerikaanse deskundigen ont
kennen dit en beweren, dat door strate
gische aanvallen met atoombommen op
Rusland zelf een dergeltjkë overstroming
voorkomen zou kunnen worden, maar de
gangbare militaire mening Is dit niet, deze
houdt vast aan de theorie dat alleen een
sterk leger waarin de infanterie als van
ouds de eerste rol zou moeten spelen West-
Europa voor een dergeltjke ramp zou kun
nen behoeden.
Zo heeft de Tweede Kamer deze week ge
sproken over de ontzaggelijke ramp, die ons
land op de eerste Februari heeft getroffen.
Nog een week geleden wenste zij te zwijgen,
wetende dat in zulke ogenblikken werken
beter is dan spreken, En al heeft zij dan ook
deze week gesproken, men kan niet ontken-
grootste soberheid in acht
Het was een debat, dat een
zuivere weerspiegeling was van de instelling,
die zich van ons volk heeft meester gemaakt.
Behalve de communisten, die de schuld van
gebeuren werpen op het Atlantisch Pact
die de Regering zelfs verweten, dat zij
geen boten wensten te'sturen, was er geen
enkele fractie, die een woord van critiek liet
horen. Natuurlijk waren er vragen, maar nie
mand waagde zich eraan om de Regering of
een bepaalde Minister op één punt verant
woordelijk voor het gebeurde te stellen, Men
boog voor het geweld van de storm en het
springtij en men begreep, dat men nimmer
een organisatie had kunnen opzetten, die
deze verschrikkingen had kunnen weren.
Wij zoeken niet naar zondebokken, zo ver
klaarde de socialistische fractievoorzitter
Burger. Nu is het tijd om constructief
werk te doen, om de handen ineen te slaan,
om vragen te stellen die voor de gehele be
volking van belang zijn. Natuurlijk waren
er vragen, die nauw verband hielden met het
gebeurde, Was er één spreker, die gerust
was over het alarmeringssysteem Vroeg men
niet of de reddende vliegtuigen op tijd in
de lucht waren? Maar ook hier was het de
toon, die de muziek maakt.
Verschillende Kamerleden waren er diep
van overtuigd, dat deze ramp nog veel erger
zou zijn geweest als zij had plaatsgevonden
in oorlogstijd.
Daarvoor heeft men een organisatie opge
richt: de Bescherming Burger Bevolking. Op
de valreep van het oude Kabinet zijn de
betreffende wetsontwerpen goedgekeurd,
waarvoor tachtig millioen gulden werd uit
getrokken.
Deze organisatie moet uit deze ramp lering
trekken, zo meende men. Is onze militaire
organisatie niet teveel gericht op een even
tuele aanval uit het Oosten? Zijn we onze
erfvijand, maar tevens bondgenoot de zee
vergeten? In ieder geval is het duidelijk
geworden, dat ons leger niet voldoende ma
teriaal kon opbrengen, helicopters en motor-
vlets, om het gevaar tot de kleinst mogelijke
proporties terug te brengen. Daar zal iets aan
moeten veranderen. Overigens kan men zich,
naar onze mening, afvragen, of het wel mo
gelijk is dergelijke rampen, in oorlogstijd
nog veel ingewikkelder, nationaal te bestrij
den. Tijdens de debatten over de Bescher
ming Burgerbevolking heeft reeds binnens
kamers de vraag gespeeld of ook de hulp
verlening niet internationaal, in Nato-ver-
band moet worden opgelost. Een vraag die
momenteel stellig weer de overweging waard
is.
Terug naar het debat. Behoudens de vragen,
die bij heel het volk leven, sneden de volks
vertegenwoordigers ook nog andere proble
men aan. De Belangrijkste was misschien
wel de organisatie van de waterschappen.
Vrij algemeen erkende then de noodzaak om
het herstel zo centraal mogelijk te regelen.
Maar men wenste toch als principe de decen-
tralisatiegedachte te behouden. Het is uit
gesloten, dat de waterschappen, de ontzag
gelijke herstelkosten zelf kunnen betalen.
Volgens de Regeringsnota zullen zij alleen
te maken krijgen met de binnenkeringen.
De heer Oud (v.v.d.) deed echter het voor
stel aan de hand om evenals tussen Rijk en
Gemeenten ook een financiële verhouding
tussen Rijk en waterschappen te maken. Deze
laatsten moeten echter autonomm blijven. Bo
vendien zouden zij misschien ook het be
bouwde eigendom aan de waterkering kun
nen laten meebctalen. De gedachte van een
reorganisatie van de waterschappen werd
ondersteund door verschillende afgevaardig
den, o.a. door de enige Zeeuw in de Kamer,
baron v. d. Feltz. Deze beklaagde zich er
over dat de Hollandse douane streng op
treedt tegen reizigers uit Zeeland naar een
ander deel van ons land, die de tocht
noodgedwongen over België moeten on
dernemen De Belgische collega's zijn veel
soepeler.
De socialist Burger wenste het Rampen
fonds zijn liefdadig karakter te laten behou
den. Het moet niet gebruikt woden voor ver
goeding van bijv, de huisraadschade. Want
dan zou het vrijwillig ingezamelde geld een
vermindering van de Staatsuitgaven ten ge
volge hebben. Het Rampenfonds moet soe
pel zijn en helpen waar de Rijksbij dragen
te kort schieten. De heer Schouten (a.r.) was
het daarmede niet helemaal eens. Tenminste
als de stroom van giften blijft voortduren,
zou hij het Rampenfonds best de huisraad
schade willen laten vergoeden. Want vrij
willige offers bergen een grote zegen in zich.
De tijd zal leren hoe dit probleem aange
pakt moet worden.
Moeten de slachtoffers een volledige ver
goeding van de schade ontvangen? Er was
geen spreker, die dat wenste. De heren v. d.
Heuvel (k.v.p.), Burger (arb.), Welter
(k.n.p.) en Oud (v.v.d.) bepleitten dat
zelfs. Ook de heer Schouten deed dit, maar
deze loopt reeds zo lang in de politiek mee,
dat hij tot grote voorzichtigheid maande.
Eerst moeten we weten, hoe groot de schade
precies is en dan kunnen we praten over de
wijze, waarop de vergoeding dient te ge
schieden. Het kan best zo zijn, dat de scha
de zo groot is, dat ons volk niet bij machte
is deze te dragen.
Is de regeling krachtens de wet op de Ma
teriële Oorlogsschaden voldoende? Alleen
de heer Tilanus (c.h.) was daar eigenlijk
enthousiast over, omdat zij de mogelijkheid
tot individuele uitkeringen opei.'.__.
de rest wenste de handen op dit punt
houden. De socialisten zeiden dat
Duitsland zijn ook nog uitgenodigd voor
een bezoek aan Amerika in dit voorjaar,
vreest, en ook overigens een verscherping I de weg naar een oplossing opent. Nu is
van nnnfUnt met Pekinc wil vnrmii- de atmosfeer daarvoor nog te veel ene van
geprikkeldheid. De Amerikanen zijn onge
duldig, de Engelsen boos over het zelf
standige Amerikaanse optreden inzake
China en de Fransen zijn niet alleen daar
over maar over vele andere dingen ont
stemd behalve blijkbaar over hun eigen
demonstratie van machteloosheid om tot
kordate besluiten te komen.
De Belgische minister van Financiën heeft
in de Kamer medegedeeld, dat de kosten
voor het herstel van dijken en kaden, die
by de Jongste overstromingen werden ver
nield, op een milliard francs (circa f75
millioen) wordt geschat. De schade van
particulieren wordt eveneens op een will-
V
