1.1.
I
■c
WESTERSE DIPLOMATEN
APPLAUDISEERDEN VOOR MALENKOW
MINISTER ALGERA KRIJGT TOEZICHT
OP DIJKHERSTEL
NEDERLAND-ZWITSERLAND
üs hjoed
to sizzen
Rustpauze in Korea
Gaat Tito ook naar Washington?
Eisenhower komt zijn verkiezingsbeloften
niet na
Keningin Narriman
A
Grote verantwoordelijkheid vraagt grotere
bevoegdheid
Dodelijk verkeers
ongeluk te Itens
„Nei dizze in frisse”
sei Faroek
Eerste kievitseieren
No. 22
Vrijdag 20 Minrï ’53
W8
Streekblad voor West- en Zuidwest Friesland
Uitgave van Drukkerij Fa. A.J.OS1NGA
B olsward
Buitenlands Overzicht
1
Hwat hat Gabe Skroar
f
i
49e Jaargang
Bolswards Nieuwsblad
KAMEROVERZICHT
scon-
dat zij bereid ztfn voor Moskou te wjjken.
gedaan aan één van onze hoogste stelregels,
sel
syn
t.
ke. It
:r un-
e nei
fan it
ateur-
it in
)uwer
in de
in de
men
tis it
sang
ioarp
:r de
Ljou-
Rien,
zoor-
ozen.
Isser
;hou-
relke
een
zeer
Itge-
aam
Ber
ens
nen.
het
vlee
tste
iene
•sjln
dat
der
foar
etse
har
loat
fens
de
jst-
ear
De nieuwe Russische premier Malenkow heeft in zijn rede in de opperste
Sovjet, welke de wijzigingen in de regering na Stalins dood aangebracht
moest bevestigen, verklaard dat er voor alle geschillen, ook die tussen
de Ver. Staten en Rusland, vredelievende oplossingen mogelijk zijn. Of
schoon in de rede van Malenkow wel de nadruk werd gelegd op de
handhaving van de Russische vriendschap met China en de volksrepu
blieken, deed de toon van Malenkow, waaraan alle scherpte jegens het
Westen ontbrak, zo aangenaam aan, dat de diplomaten uit de Westelijke
landen, die by de plechtigheid aanwezig waren, applaudiseerden.
de Duitse Bondskanselier naar Washing
ton reist, zal men hem daar goedkeurend
op de schouder kloppen, in Amerikaanse
ogen zal hy de kampioen van de Europese
eenheid zijn en de andere partners ten
voorbeeld gesteld worden. Alweer zeer tot
ongenoegen van Frankrijk, van welk land
eens het denkbeeld van deze defensiege-
meenschap uitging, welk plan het thans
mln of meer verloochent zoals ook de idee
van de Europese landbouwgemeenschap,
oorspronkelijk ook een Frans plan, waar
voor Minister Mansholt deze week In een
internationale conferentie zo sterk heeft
gepleit.
langrijke post te krijgen in het commando
voor het Nabije Oosten, dat Amerika en
Engeland nastreven. De Fransen hebben
nauwelijks meer invloed in dit gebied en
menen, dat «y misschien met Turkse me
dewerking daarvan iets zouden kunnen
herwinnen in concurrentie met Italië, dat
door de Ver. Staten schijnt te zijn uitver
koren om een bemiddelende rol tussen de
Arabieren en het Westen te spelen.
bedrag
terschappi
BESCHOUWING, ONS AFGESTAAN DOOR DE HEER H. W. H. HERBERTS
OUD-VOORZITTER VAN DE KEUZE-COMMISSIE DER K.N.V.B.
hun blijdschap en voldoeniiig zo goed be
grijpen. Ze hadden er een eer In gesteld
de Nederlandse kleuren in deze wedstrijd
te mogen vertegenwoordigen en ze zijn er
In geslaagd deze de glans te geven van
een resultaat, dat weinigen zullen hebben
verwacht. En bovendien zal uit deze wed
strijd andermaal geleerd zijn, van hoeveel
waarde Individuele training kan zjjn voor
iedere voetballer, die er werkelijk en met
In bruiloftsfeest lyk mearkeskyn,
Fol prael fan glinsterjend satyn,
Mei pearlen swier en ticht omhongen.
Bisitster fan al it wrAldske moais,
Is hja yn it moarmeren paleis,
Djlp foar har bügjend bliid üntfongen.
Har dream fleach as op earne wjok,
Hwa dronk it swiete Ubbenslok,
Yn sa oerfloedlch, rynske mjltte?
Mar ring’ fordwoun de gouden moam,
Der dreauwen grize wolkens oan,
It wjerljochte drilgjend yn ’e fierte.
Oer it Keningspear kaem it hurde wé,
In jacht lei, om to flechtsjen, ré;
Forstomme wie It hosanna roppèn.
De helste keningsgldns forblikt,
Der moast yn it kalde needlot skikt,
Dy’t de opleine trou forslappet.
In goede kou fynt men op ’e stAl
en net op de merk.
for-
joun
n de
Hja
kin
mei
net
Ikst
As boargerfamke, sawntjin jier,
Krlg’ har in Kening yn 't fisier,
Hja dy’t yn stilte in oaren minne,
Macht boarte mei in minskehert,
Sinnen-bigear wie heechste wet,
Hja waerd Egypte’s Keninginne.
Abonnemtntipriji
f 1.50 per kwartaal bij vooruitbetaling
Advertentieprijs: 12 cent per m.m.
Giro 87926
een
riek
>t ’t
sast
den,
■nar
yn
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie:
Marktstraat 13 Bolsward
Telefoon 451 (K 5157)
SIEM NIEUWENHUYSEN 70 JAAR. In verband hiermede werd
hjj in Carré zeer harteiyk gehuldigd, o.a. door Henrietta Davids, die
hem een dikke zoen gaf.
het
king
heer
ster-
als
’oet-
ge-
rust.
Licht hat hja, fan de tsjoen üntdien,
It nou allinken klear forstien,
Skatten en goud mei heech op heapje,
Forsêftsje net it mlnsklik sear,
Men kin der tlidlik rang en ear,
Mar echte leafde noait foar keapje.
PYT.
de
3oer
I, J.
orn-
nen,
n.
sll
ille-
En
Het Is niet voor de eerste keer, dat der-
gelijke vredelievende uitlatingen van Rus
sische zflde komen, Stalin heeft ze her-
haaldeiyk gebruikt. Maar bijzondere be
tekenis kregen ze nu omdat ze voor het
eerst door Stalins opvolger werden uitge
sproken en; men dus zal moeten uitmaken
of ze niet meer waarde hebben dan de ge
meenplaatsen welke Stalin gebruikte, of
dat ze Inderdaad bedoeld zijn om een ont
spanning in de betrekkingen tussen Oosten
en Westen teweeg te brengen.
Daar de ervaringen in het verleden niet
gunstig waren, is het begrijpelijk dat men
voorlopig aan Westelijke zijde vrij koel
blijft en graag eerst daden van Russische
zijde zou willen zien, voor men verder over
toenadering wil praten, wat dan wel via
een ontmoeting tussen Eisenhower en Ma
lenkow zou moeten geschieden.
En dat is ook een groot voordeel. Alle bezwa
ren tegen eventuële centralisatiezucht kon hij
van
noegen zwaaide de bewindsman met
brief van de Unie van
Europese Integratie in crisis
toestand.
Het schijnt echter ook daarmee niet veel
te zullen worden, in feite verkeert de ge
dachte der Europese integratie op elk ge
bied in een crisistoestand. Voor een be
langrijk deel ligt de oorzaak daarvan bij
Frankrijk dat gezag noch moed meer
schijnt te kunnen opbrengen om werkelijk
leiding te geven. Het schijnt tot een be
scheiden rol in de internationale politiek
gedwongen te zijn, een bewijs daarvoor zijn
ook de FransTurkse besprekingen, welke
dezer dagen te Par|js zijn gevoerd en waar
bij het de Turken vooral ging om Franse
steun, voor een Turkse poging om een be
te te Washington door Eden gedaan dan
ook het vergunningsstelsel voor Britse
schepen die op China en Noord-Korea va
ren Ingevoerd en voorlopig hebben de
Amerikanen ook afgezien van een offen
sief in Korea, waarvoor de plannen gereed
schenen te liggen.
Mag ik beginnen met te zeggen, dat ook
ik me oprecht verheug in het prachtige
resultaat, dat een elftal van buiten onze
grenzen verblijvende Profspelers in Parijs
tegen het officiële en stellig met zorg sa
mengestelde Franse elftal heeft bewerk
stelligd. Deze 2-1 overwinning zal iéder
oprecht Nederlands sportman deugd ge
daan hebben. Vooral verheug ik me in deze
zege voor de jongens zelf ik kan me
Enkele uren nadat Narriman haar echt
genoot had verlaten, had de ex-monarch
reeds een ander meisje in z’n armen. Vrij
dagnacht danste hy tot half vier in de
morgen in de „Place Pigalle”, een nacht
club in Rome>, met een blond, Deens dans
meisje. Veertien dagen geleden had Faroek
Narriman meegenomen naar een Italiaan
se revue. Hij geraakte tijdens de voorstel
ling bijzonder onder de indruk van de
schoonheid van een der balletglrls. Later
heeft hy één van zijn vertrouwensmannen
opdracht gegeven een ontmoeting voor hem
met dit meisje te arrangeren. Het was 't
blonde meisje uit Denemarken.
Geen gelukkige sfeer.
Erg gelukkig was de sfeer niet, waarin de
woorden van Malenkow vielen, want net
waren de incidenten met een Amerikaans
en Engels militair vliegtuig, die door Rus
sische jagers waren neergeschoten, voorge
komen. Ook aan Westelijke zijde schreef
men die incidenten niet toe aan oorlogs
zucht der Russen, maar meer aan zenuw
achtigheid der Russische piloten, die na
Stalins dood blijkbaar opdracht hadden ge
kregen de grenzen van de landen van het
Ijzeren Gordfjn nog scherper te bewaken.
Maar ze schiepen toch een vrij sombere
stemming, mede omdat terwijl na het voor
gevallene de Engelse vliegtulgbestuurders
wel opdracht kregen wat verder van de
grenzen te blijven, de Amerikaanse echter
juist werd gelast deze grenzen scherp te
blijven bewaken, zodat een incident zich
gemakkelijk zou kunnen herhalen. De
Amerikanen wensen op geen enkele ma
nier bjj de Russen de indruk te wekken,
dah zti bereid ziin voor Moskou te wiiken.
Wil Ridgway aftreden?
Voor deze waarschuwing is reden, omdat
sommige mogendheden al te gretig op ver
meende toenaderingspogingen van Rusland
zouden kunnen ingaan om van lastige en
zware verplichtingen af te komen. Men
zegt, dat generaal Ridgway wil aftreden,
omdat hij de Europese bewapeningsinspan-
ning volstrekt onvoldoende acht. Met name
wordt Frankrijk genoemd, waar de rege
ring eigenlijk geen kans ziet het ontwerp
verdrag Europese Defensie Gemeenschap
er in het parlement door te krijgen, zelfs
niet eens met de nodige voorbehouden wel
ke ze zelf al maakte. Die voorbehouden
I zijn voor de West-Duitsers onaanvaardbaar
en dr Adenauer Is klaar om in zijn Bonds
dag het ongewijzigde ontwerp E.D.G. door
te halen.
Hij schijnt zeker van een meerderheid van
50 stemmen en als dat zo is, zal West-
Duitsland nog deze week het eerste der
zes landen zijn welks parlement zijn goed
keuring aan het verdrag hecht. Straks, als
wil te tonen. Overigens ontbreekt het na
tuurlijk in het Westen niet aan waarschu
wende stemmen, die betogen dat alles in
Moskou b|j het oude is gebleven en dat
men het Westen met mooie woorden tracht
in slaap te sussen om het te doen afzien
van de gemeenschappelijke verdedigings-
inspanning, zoals deze o.a. in het ontwerp
betreffende de Europese defensiegemeen-
schap belichaamd is. Tot staving van een
dergelijk betoog wijst men er dan op, dat
de vijf mannen, die thans de belangrijkste
plaatsen in de Russiche regering bezetten,
ook vijf leden van het presidium van het
centrale comité der Russische communis
tische partij zyn, zodat de indruk gewet
tigd schijnt, dat de greep van de partij op
het regeringsapparaat thans steviger is
dan ooit en het doel van die party is be
kend: de wereldrevolutie.
Het 3-jarig zoontje Douwe van de heer Y.
Faber uit Sneek, was met zyn moeder by
de familie A. Douma te Itens op een ver
jaarsvisite.
By het overstreken van de weg werd de
kleine Douwe aangereden door een perso
nenauto.
Dokter Klarenbeek kon slechts de dood
constateren.
De chauffeur van de bewuste auto is door
gereden.
Amerika wacht af.
Ofschoon men in het Westen sceptisch
staat tegenover Russische toenaderingspo
gingen, begrypt men, zelfs in de Ver. Sta
ten, dat men toch de nieuwe mannen te
Moskou een kans moet geven hun woor
den waar te maken en wacht men hun i
initiatief in bepaalde zaken, die tot nog
toe ernstige geschilpunten tussen Westen
en Oosten vormden, af. In de eerste plaats
is dat wel Korea. De besprekingen in de
assemblee der Ver. Naties zullen eerst
daags ate Wysjinski weer in Amerika is
teruggekeerd, ook over deze kwestie her
opend kunnen worden. Hier ligt eigenlijk
wel een toetssteen voor de bedoelingen der
Russen. De toenadering tussen Oost en
West kan het best beginnen door een op
lossing van de Koreakwesie, welke al jaren
lang min of meer is voorbereid door de
wapenstilstandscommissie.
De totstandkoming van de lang verwachte
wapenstilstand wordt alleen nog belet door
die ene kwestie der krygsgevangenen,
waarin het Westen een zo redelijk stand
punt inneemt, dat de Russen zullen moeten
toegeven als er vrede zal komen. Het Wes
ten geeft intussen Rusland de gelegenheid
voor een initiatief in dezen door een pauze
te betrachten. De Amerikanen hebben
voorlopig blijkbaar afgezien van alles wat
de verhoudingen kan verscherpen, de over
eenkomsten van Jalta en Potsdam welke
Eisenhower tijdens de verkiezingen beloof
de op te zeggen, zijn niet opgezegd, op
het ogenblik hoort men niets van de ver
scherpte blokkade van rood China al
heeft Engeland overeenkomstig zijn belof-
Directe bevoegdheden wenst hij dus te heb
ben. En hiermede wordt eigenlijk afbreuk
j for-
toalle,
lieder
inkel-
rearde
tsjinst
Minister Algera, de nieuwe en energieke mi
nister van Verkeer en Waterstaat, is zich een
KHTWi,
corns,
S.
en te
er be-
i ver-
n zijn
i spre-
te Ie-
heer
en hij
e aan-
mede-
Tito te Londen.
Er is naijver genoeg daar tussen de landen
aan de Middellandse Zee, men denke ook
eens aan het steeds
groeiend aanzien van Z.-
Slavië, welks leider Tito
nu te Londen is. Men
verwacht eigeniyk geen
directe resultaten van
deze Engels-Zuid-Slavi
sche ontmoeting, doch
wel ’n geleideiyk steeds
meer in- en aanpassen
van dit Balkanland by ’t
Westen. Daarnaast zoekt Engeland, welks
positie in de Middellandse Zee ook achter
uitging, waarschyniyk ook een versterking
van zyn invloed daar via Joego-Slavië.
Intussen schy'nt Tito ook een uitnodiging
voor een bezoek aan Washington te zullen
ontvangen.
De landbouwer J.- W. Vryhoef, Laapeerse-
weg 9 te Leusden (onder Amersfoort) heeft
Woensdagochtend op zyn- land twee kie
vitseieren gevonden. Hy heeft deze, als de
eerste van dit jaar, traditiegetrouw on-
middeliyk op paleis Soestdyk aan de Ko
ningin doen aanbieden.
Enkele uren later werd in Friesland een
kievitsei gevonden door de heer J. Adema
uit Tzum.
Dit el is aan de commissaris van de Ko
ningin in de provincie Friesland, mr. H.
P. Linthorst Homan aangeboden.
Wy houden ons gaarne op de hoogte met
eventueel volgende „eerste” kievitseieren.
Gelieve vooral op te geven wie het ei vond,
waar en wanneer het gevonden wordt.
Ook extra jonge (of oude) vinders geven
we graag een ereplaatsje.
Andere koers van Eisenhower.
Zo in het oog lopend is de tegenstelling
tussen het huidige handelen van Eisenho
wer en zyn beloften in de verkiezingsstrijd
dat het Amerikaanse publiek er eigenlijk
wat verbaasd van is. Maar biykbaar heeft
ook de Amerikaanse regering besloten dat
het nieuwe bewind te Moskou ten volle
gelegenheid zal worden gegeven zijn goede e 7^tïe“a7nTet"aZ^ën. Mtt“enïgë
overdrijving zou men hem de „dijkdictator
kunnen noemen. Hij is een moedig man, die
de verantwoordelijkheid niet schuwt. Moet
ik, zo redeneert hij, tegenover het Parlement
de verantwoordelijkheid dragen voor ’t her
stel van de dijken, dan moet ik bevoegdhe
den hebben. Er is niemand, die tegen deze
stelling iets kan inbrengen. Wat heeft men
aan een man, die de eindverantwoordelijk
heid draagt, maar die niets kan doen, omdat
hij niets heeft te zeggen? Daarom had hij
een wetsontwerp ingediend, waarin werd
vastgesteld, dat het toezicht op alle herstel
werkzaamheden bij hem -zal berusten. Mis
schien zijn er lezers, die dit logisch vinden.
Zij zijn er zich dan niet van bewust, dat met
al deze logica de grondwet wordt geschon
den. Want onze hoogste wet zegt, dat de Pro
vinciale Besturen het toezicht op de water
schappen uitoefenen. En het Rijk heeft
slechts een oppertoezicht. Nu stelt de minis
ter zich op het standpunt, dat het oppertoe
zicht alleen niet voldoende is. Want dat be-
tekent, dat hij pas zal kunnen ingrijpen op zal passeren. Daarvoor is hij te fang Gedepu-
het moment dat het toezicht heeft gefaald, teerde van Friesland geweest. Hij is een man,
waarin deze verklaart het eens te zijn met de
hoofdstrekking van dit ontwerp. Óp onder
delen was er wel critiek, maar zelfs deze
Unie begrijpt, dat de herstelwerkzaamheden
door niemand beter dan door het Rijk kun
nen worden verricht.
Zo vielen de bezwaren dus toch nog mee.
De minister beloofde voorzieningen te zul
len treffen om de risico’s te verkleinen. Het
waarschuwingssysteem zal worden verbeterd,
terwijl ook een hulpverleningsapparaat zal
worden opgebouwd. Het is echter nog niet
mogelijk om alle risico’s tot nul te reduceren.
Wel worden er tal van maatregelen beraamd
om het gevaar zo klein mogelijk te doen
zijn. Momenteel is men bezio aan een plan
om de binnenkanten van de dijken te verster
ken. Zodra de commissie die de afsluiting
van de zeegaten bestudeert, klaar is, zal het
Kabinet een beslissing nemen, Zolang die
beslissing niet is gevallen, zullen er risico’s
blijven, ook al tracht men die te verminderen.
Maar de minister maakte de Kamer duidelijk,
dat de toestand momenteel nog critiek is.
Eerst moeten de gaten dicht en dan kan er
verder worden gepraat.
Dat minister Algera het pleit won, zal nie
mand verwonderen.
Minister Beel had’ het evenmin moeilijk in
de Tweede Kamer. Na een kort debat werd
het ontwerp om de gemeenteverkiezingen
in sommige gemeenten, die in het nooage-
bied liggen, uit te stellen, aanvaard.
In de loop van deze week is de Kamer be
gonnen aan de behandeling van de Zondags
wet, hetgeen uiteraard een zeer principieel
debat uitlokte, dat de moeite waard is om na
der op terug te komen. In principiële debat
ten laat de Volksvertegenwoordiging zich
meestal van haar sterkste zijde zien. De aan
dacht voor minister Zijlstra, die de de Sena
toren de begroting van Economische Zaken
verdedigde, was door al deze belangrijke ont
werpen aan de overzijde van het Binnenhof,
slechts gering.
n.l. dat de waterschappen en de provincies
autonome lichamen zijn. Het is begrijpelijk,
dat de Kamer een dergelijke inbreuk niet zou
gedogen als daarvoor geen directe aanleiding
was. Is de stormramp dan geen voldoende
aanleiding? Voor verschillende afgevaardig
den was dit inderdaad niet het geval. Zij be
grepen niet waarom het dijkherstel niet ver
richt kan worden aan de hand van de be
staande wetgeving. Maar de minister had
daartegen een argument. De toestand is nog
steeds precair, zo beide hij. Het kan noodza
kelijk zijn, dat er ogenblikkelijk op een be
paald punt wordt ingegrepen. Dan kan men
niet werken met allerlei lagere publiekrech
telijke lichamen, maar dan is snelheid ver
eist. Dan moeten er daden worden gesteld.
Maar voor het merendeel van de Kamerleden
was een ander argument misschien nog ster
ker, n.l. dat het Rijk de schade aan de bui
tendijken zal herstellen. Het is natuurlijk
moeilijk om baas in eigen huis te spelen als
men zelf geen cent betaalt.
Toch moet men van minister Algera niet ver
wachten, dat hij nu maar zonder meer de
waterschappen en de Provinciale Besturen
geweest. Hij is een man,
die van huis uit sterk: voelt voor de decen-
rralisatie-gedachte. En het is dan ook door de
nood der omstandigheden dat hij met zulk
een ontwerp is gekomen. Het is echter zo
geredigeerd, dat de lagere organen nog vol
ledig aan hun trekken kunnen komen. In
overleg met de Provinciale Besturen zal het
herstelwerk zoveel mogelijk worden overge
laten aan hen, die met het beheer van de
dijken zijn belast. Ook zullen deze werk
zaamheden kunnen worden opgedragen aan
Gedeputeerde Staten. De kosten van het her
stel der hoofd- en buitenwaterkeringen zul
len door het Rijk worden vergoed. Over het
bedrag van deze vergoeding kunnen de wa
terschappen in beroep gaan bij de Kroon.
Soepel is de regering wel. Indien het herstel
van een dijk gepaard gaat met technische ver
beteringen, kan het Rijk een tegemoetkoming
in de kosten geven. Dit ingrijpende wetsont
werp zal slechts een tijdelijk karakter dragen.
Het zal gelden tot 31 December 1954. Het
moet niet uitgesloten worden geacht, dat voor
sommige gebieden de bepalingen van deze
wet reeds eerder zullen vervallen.
De heren Welter en Den Hartog (v.v.d.)
hadden nog al wat critiek op dit ontwerp.
Ook andere fracties gaven bhjk van beden
kingen, maar wensten Minister Algera toch
te steunen. Deze stond buitengewoon sterk.
Het zal zijn streven zijn, zo beloofde hij,
zoveel mogelijk met de waterschappen over
leg te plegen. Het Rijk gaat dus primair de
herstelwerkzaamheden verrichten, maar
daarnaast blijft het altijd mogelijk, dat deze
worden opgedragen aan provincies en wa
terschappen. De minister wil deze „werkde-
legatie’ juist bevorderen, daar er dan gebruik
kan worden gemaakt van locale krachten.
‘:fe centralisatiezucht kon hij
de hand wijzen. Met een zichtbaar ge-
een
Waterschapsbonden,
