I
MOSKOU TAPT UIT EEN ANDER VAATJE
DRIE MINISTERS IN DE KAMER
VfeZ
KRIS-KRAS door Nederland
II
BLOEMEN
Al
X. J.
OSINGA - Bolsward
e n
üs hjoed
to sizzen
Russische artsen vrijgelaten
Het Huitse vraagstuk weer urgent
De Zweed Hanunertskjoeld secretaris der V.N.
a
Jellema vrijgesproken
Streekblad voor West-
Verkiezing
nieuwe Gedeputeerde
op 21 April
Ruzie tussen minister Kernkamp en
prof. Gerritson
1
A 1
49e Jaargang
No. 27
Vrijdag 10 April ’53
Bolswards Nieuwsblad
Zuidwest Friesland
Uitgave van DruKHerlJ Fa
lolswaï
i
IL 195
rs.
uur Di
Db va
JFrysk
i.
KAMEROVERZICHT
Nieuw
.30 uu
m 1.30
PIET.
jut Da
in de
30 uur
ij
szelfde
30 uur
n 1.30
ur Da
1 1.45
rs van
ur Ds
ir Ds
lelijke
5ZÜ1S-
de
van
:entie
4
Meer dan duizend aar-
Inga.
Jong
Openb.
szelfde.
ima.
ima.
I.
ek.
enaar.
ur Ds
,uwels
ipwgk
verlaten/ zou dat een nieuw bewijs van
veranderd Russisch inzicht zijn, waarop
Israël al bij voorbaat reageerde door de
hoop uit te spreken op hervatting der di
plomatieke betrekkingen. Dat is overigens
maar een klein probleem vergeleken bij
enkele welke aan de orde komen als inder
daad de Russische en Chinese bewijzen van
tuele onderhandelingen met Rusland zullen
aannemen, daarom dienen de West-Euro-
pese landen ook de Amerikaanse politiek
nu met grote aandacht en qritisch te be
kijken. En dat, wanneer het gehele Wes
ten het eens zou worden met Rusland, alle
vraagstukken in het Verre, Midden en Na
bije Oosten anders zouden komen te l.g-
gen, behoeven we wel niet te zeggen, t.e
landen daar zouden in hun diplomatie zich
niet meer zo profijtelijk als tot nu toe van
de Russische boeman kunnen bedienen.
nou net, ast gjin leafde hest,
Hwant dat jowt getsier en lést.
e Hoel
stra. 1
1 87 j;
ellinge
'an Me
1953.
■sma e
dv Ja
en in
eking
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie:
Marktstraat 13 - Bolsward
Telefoon 451 (K 5157)
a Ir. te
te Jou
.9 Jr. t
(H. D.)
rnr de-
P-
i 2 Uix
nt.
30 uur
Heide,
wen.
I. A.).
it (Vb.
ur Dr
tizen.
t).
Op 21 April zal in een buitengewone zit
ting van de Provinciale Staten, na het on
derzoek van de geloofsbrief van de heer
J. Hepkema te Hlndeloopen, die in de va
cature De Loor is benoemd, de verkiezing
van een nieuw lid van Gedeputeerde Sta
ten, ontstaan door het bedanken van de
heer de Loor, aan de orde komen.
Verder zal er behandeld worden een voor
stel van de Gedeputeerde Staten om met
het rijk en de gemeente Leeuwarden
transacties aan te gaan onder meer ver
band houdende met de stichting van een
nieuw bibliotheekgebouw en het ruimtege
brek in het Provinciehuis.
De sanctie van de Staten zal gevraagd
worden op het toekennen van een bijdrage
van de provincie ten behoeve van de nood-
gebieden naar aanleiding van de waters
noodramp Februari 1953.
De Gedeputeerden zullen mededelingen doen
naar aanleiding van de stormvloed 1953,
gevolgd door een lezing van de Hoofd-
ingenieur-Directeur van de Provinciale
Waterstaat, Ir G. L. Walther over dit on
derwerp.
gelpark Avifauna te Alphen aan de Rijn,
zijn vijfhonderd vogels uit Nieuw-Guinea
op Schiphol aangekomen. Daarbij bevon
den zich zeven soorten paradijsvogels, ni-
cabarenduiven, kroonduiven, victoriadui-
ven, fruitduiven, zwarte lori’s, roodvleu-
gelparkieten, neushoornvogels, corella’s en
heel zeldzame vogels als koningslori’s,
palmkakatoes en eytonsboomeenden.
Bijl van 4000 jaar. In een boomgaard te
Maurik (bij Tiel) heeft de heer W. van
Driel een bijl gevonden uit het Stenen Tijd
perk, die na onderzoek door deskundigen
op ca 4000 jaar oud is geschat.
De Jonge gearresteerd. De 32-jarige Ja
cob de Jonge, een der lieden, die met
Kerstmis kans zagen uit de gevangenis te
Breda te ontvluchten, is in de nacht van
Vrijdag op Zaterdag te Leer (Duitsland)
gearresteerd.
Ten slotte.
A JAAR dit alles zijn nog ver verwijderde
■LTX mogelijkheden, waarover men thans
beter doet niet te speculeren. Houden wij
ons aan concrete feiten, dan is er uit deze
overzichtsperiode nog te melden, dat de
Zweed Hammerskjoeld secretaris-generaal
der Verenigde Naties werd. Voorts: dat
Mossadeq in Perzië maatregelen nam om
de sjah in zijn macht te beperken. Hg be
weert Perzië tot een constitutionele mo
narchie te willen maken, maar het heeft
er veel van dat de macht, welke de sjah
moet missen, bestemd zal zijn die van
Mossadeq nog wat te vergroten. De Per
zische olieleveringen aan Italië gaan door.
De Duitse eenheid.
mogelijk nog gewichtiger is het Dult-
se vraagstuk, dat met zijn vele aspec
ten de aandacht vraagt als Oost en West
over een vergelijk gaan praten. Want dan
kan de kwestie van de eenheid van Duits
land niet meer worden ontweken, een een
heid, Welke bjj de Westelijke Europese
vastelands mogendheden vrees zou wekken
wanneer ze niet vergezeld zou gaan van
allerlei garanties omtrent hun veiligheid.
Het is veel te vroeg om nu op deze kwes
tie en de vele andere welke verband hou
den met de eenheid en standvastigheid van
het Westen als een Russisch vredeszon-
netje het zou gaan koesteren, in te gaan.
Maar allicht zal dr Adenauer haar toch
even aanroeren, nu hij voor een veertien
daags bezoek in Amerika is.
Zeer zal men te Londen in deze voor de
diplomatie zo gewichtige periode de mi
nister van buitenlandse zaken, Eden, mis
sen, die zes weken in een ziekenhuis moet
verblijven voor een operatie. Het is geen
wonder dat niet zijn onderminister, maar
premier Churchill zelf voorlopig zijn depar
tement zal beheren.
Eden stond gereed voor een reis naar het
Nabije en Midden Oosten, toen zijn ziekte
hem overviel. Hij wilde er o.a. een onder
zoek instellen naar de wijze, waarop Bal-
kanverbond (Z.-Slavië, Griekenland en Tur
kije) en Atlantisch Pact aan elkaar moes
ten worden gehecht.
Dergelijke zaken kunnen niet blijven rusten
tot in de verhouding tussen het Westen en
Er moet
aan Westelijke zijde doorgewerkt al kan
niet ontkend worden dat wanneer er in
derdaad andere verhoudingen zouden ont
staan, de wereld een geheel ander aspect
zou krijgen. Als de behoefte om Rusland,
wegens de gevaren van die zijde dreigend,
af te sluiten zou afnemen en dat land te
rug zou keren in een Europese samenwer
king, zou de positie van Europa ook te
genover Amerika heel anders worden. Deze
mogelijkheid kan van invloed zijn op de
houding, welke de Ver. Staten bij even-
bij de behandeling van één begrotings
hoofdstuk is een uitzondering. Verleden
De artsen vrij.
TTET meest sensationele feit in de Mos-
tl kouse ommekeer is ongetwijfeld de
vrijlating der Russische artsen.
Dit heeft immers iets, te maken met de
binnenlandse toestand van Rusland. Het
wijst er ook op dat Stalin in de laatste
periode van zijn leven omgeven was door
mannen, die het niet met hem eens waren
inzake bepaalde verschijnselen in de bin- j Rusland klaarheid is gekomen,
nenlandse politiek. Misschien mag men
daaruit ook enkele optimistische conclu
sies trekken omtrent de nieuwe Russische
houding inzake de buitenlandse politiek,
maar daarmede moet men toch maar voor
zichtig zijn. We zullen ons niet al te zeer
verdiepen in speculaties over Malenkovzs
besluit. Er zgn talloze geuit, o.a. dat h'j r
zfln prestige wil verhogen door zijn voor
ganger te kleineren onder Stalin kon
den grove fouten worden gemaakt dat
hij wijlen zijn tegenstander Zjdanow niet
de martelaarskroon gunt de beschul
diging was o.a. dat de artsen deze Zjdanow
hadden vermoord.
Intussen vraagt men zich af of het nieu
we Russische bewind kan blijven doorgaan
met een terreurstelsel te hanteren, nu het
zelf dit systeem zoals het gebruikt werd
tegen de artsen zo scherp heeft veroor
deeld. Gaat Malenkow het Russische volk
misschien ook een grotere vrijheid gunnen
In Oost-Duitsland is men zelfs zo in on
zekerheid geraakt, over de toekomstige
Sovjetpolitiek, dat men er enige proces
sen heeft uitgesteld. Als echter de vrij
lating der artsen tevens betekent dat de
anti-semietische koers door Moskou wordt j
PRIJSUITREIKING KINDER-TEKENWEDSTRIJD. Meer dan duizend aar
dige en interessante kindertekeningen dongen mee naar de 9 prezen, die waren
uitgeloofd in de tekenwedstrijd voor kinderen, die onder auspiciën van Neder
landKattenburg In Rotterdam werd gehouden. In de kinderfeestzaal van
NederlandKattenburg vond de prijsuitreiking plaats.
Deze kunstenaar in de dop kreeg een fraaie flets.
tegemoetkomendheid door het Westen als
werkelijk gemeend wordt erkend.
De Korea-kwestie werpt al direct ook het
vraagstuk van de positie van het Rode
China op. De rode regering te Peking is
als de officiële Chinese door Engeland er- I
kend, door Amerika echter niet, dat Tsjang
Kai Sjeks bewind nog altijd als zodanig
beschouwt, dat dan ook China in de Ver.
Naties vertegenwoordigt. Destijds heeft
Rood China de vrede in Korea min of meer
afhankelijk gesteld van zijn toelating tot
de V. N. en overeenstemming over For
mosa, waar nu Tsjang Kai Sjek nog ze
telt. Een kardinale kwestie, welke ook de
eenheid van het Westen op de proef zal
stollen als het inderdaad tot onderhande
len over vrede in Korea komt.
Engeland ten spijt, maar van de opbrengst
schijnt een kwart gereserveerd te worden
voor een eventuele schadevergoeding ai -1
de Anglo Iraanse oliemaatschappij. Dene
marken krijgt nieuwe verkiezingen en c<
volksstemming, omdat het parlement de
grondwetswijziging (met o.a. éénkamer-
stelsel en vrouwelijke troonsopvolg ng)
aannam. Oostenrijk heeft zijn nieuwe ka
binet van katholieken, sociaaldemocraten
en een partijloos minister van justitie. Men
acht dit kabinet onder premier Raab ech
ter niet zo sterk als het oude onder pre
mier Figl, beide zijn katholiek, maar de
laatste achtte men een man die zich ge
makkelijker met de soc.dem. kon verstaan
dani de eerste, die iets conservatiever heet
te zijn. Een sterke regering heeft Oosten
rijk thans wel nodig, nu het mogeljjk wordt
dat het vredesverdrag met dat land met
meer succes aan de orde komt in een
vriendeljjker sfeer tussen Oost en West.
In Zuid- en Midden-Amerika onrust in vele
landen, het moeiigkst lijkt de toestand in
Argentinië, dat onder Perons bewind vast
gelopen is in een crisis, waarmee de eco
nomische raadgevers van deze dictator
blijkbaar geen raad weten, zfl verlieten zijn
kabinet.
legd en aangetoond had, dat prof. Ger
ritsen niet vrij is geweest van fascistische
smetten. Hoe het zij, zijn optreden is in
de altijd zo rustige Senaat, geen succes.
Als wetenschapsman en als dichter mag
hij een groot man zijn, als staatsman faalt
hij volkomen. Zijn partijgenoten in de Ka
mer zijn de eersten, die dat zullen toe
geven.
Minister Beyen is de man van de grote
lijn. De internationale zakenman, die de
financiële politiek op z|jn duimpje kent.
Jarenlang heeft hjj in de Ver. Staten ge
woond. Hü spreekt gemakkeigk, met de
duimen in de vestzakken. Maar in dit de
bat was het jammer, dat hfl de Kamer
ontweek. Hg hield een vlakke redevoering
over de positie van Europa, en in het bij
zonder van Nederland, in de wereld. Nieu
we gezichtspunten leverde dit echter niet
op. -
Minister Luns is de, man van het détail.
Een knap diplomaat, een harde werker,
die serieus ingaat op al de vragen, die
gesteld worden. Geen briljant spreker. Hjj
weet dat en heeft daar moeite mee. Even
als de heer Beyen is hij een man met hu
mor, al komt dit in de debatten niet tot
uitdrukking. Daarvoor zijn zij nog te wei
nig in de Kamer geweest. De uiteenzettin
gen van de minister zonder Portefeuille
over de houding van Rusland waren in
hoge mate interessant. We kunnen de
vredespogingen van dat land slechts ge
loven, wanneer de oorlog in Korea is ge
ëindigd, wanneer Duitsland weer één is
en wanneer het wil praten over de positie
van de satellietlanden. Vooral dit laatste
was een verklaring, die niet zonder belang
is. Het is voor de eerste maal, dat deze
voorwaarde werd gesteld. En verder blijft
de heer Luns nog wel iets zien in de Ver
enigde Naties, die meer zijn dan een poli
tieke jaarbeurs. Ook de Benelux behoort
onder het werkterrein van deze bewinds
man. Hjj is er warm voorstander van, uit
economische en politieke overwegingen.
Wjj staan voor de laatste hindernis. De
Economische Unie zal in de komende ja-
ren zeker haar betekenis houden; ook al
zal de integratie van Europa voortschrij
den. De Moerdtjkcommissie heeft zich nog
niet beziggehouden met de kwestie van
een kanaal door Limburg. De Commissie
zal geen bindende afspraken maken, doch
zal de Regeringen adviseren.
Het was een lange vergadering van de Se
naat. Van ’s ochtends half elf tot ’s avonds
half negen. Maar dat had men er voor
over, want een vrije Paasweek was in het
vooruitzicht. De begrotingsbehandeling in
de Eerste Kamer is nu bijna voltooid, het
geen te danken is aan het straffe regiem
van voorzitter Jonkman.
Het weer kreeg, de voorbije Paas,
Weinig complimenten,
Steeds maar weer hetzelfd* relaas:
’t Is nog lang geen lente.
Weg April! et je, licht, zoet
Waagt zich iemand bulten,
Trek je stevig in je hoed,
Hagelstenen fluiten.
Toch sprak Paas een bigde taal,
Die het voorjaar meldde,
’t Was de bonte kleurenpraal,
Van de bollenvelden,
Velen togen er weer heen,
Klagen keerde in roemen,
Schoon de zon niet stralend scheen,
Mild stemden de bloemen.
Ook in onze wereld wil
Lente maar niet komen,
Droom van zachte zon April,
Is ons lang ontnamen.
Soms een glimpje helder blauw,
Enkle schuchtere spruiten,
Soms dat in de winterkou
Merels lokkend fluiten.
Maar het duurt gewoon niet lang,
Is ’t om ons te foppen?
Zie, ’t seizoen gaat stil haar gang!
Zie de volle knoppen.
Bigde boden om ons heen,
Ga ze dankbaar noemen,
Schoon de zon niet stralend scheen,
Overal zgn bloemen.
Altent
A.).
10e Avond-vierdaagse. Op 17, 18, 19 en
20 Juni van dit jaar zullen voor de 10e
maal de overal in den lande zo populaire
Avond-vierdaagse wandeltochten gehouden
worden. Deze wandeltochten, wélke in 1952
in totaal 30.000 deelnemers (sters) trokken
verdeeld over 60 plaatsen in ons land, zul
len door dit jubileum een speciaal karak
ter krijgen.
„Vader” op stap. Sinds Goede Vrgdag
is de directeur van een tehuis' voor ouden
van dagen te Medemblik verdwenen met
medeneming van ongeveer f3000.aan
pensiongelden over het eerste en tweede
kwartaal van dit jaar. Bg contröle zijn
malversaties aan het licht gekomen. De
directeur is thans te Antwerpen gearres
teerd.
Vogels uit Nieuw-Guinea. Met een vlieg
tuig van de KLM gecharterd door het vo-
blijft ongewgzlgd,” zo voegde de minister
daar duidelijkheidshalve aan toe.
Prof. Gerritson trachtte te bewijzen, dat
hij niets persoonlgks heeft tegen deze mi
nister, „die het ongemak heeft lid van het
Kabinet te zgn.” „Ik voer beginsel- en
geen personen-politiek.”
Maar deze stelling wierp hijzelf weer om
ver toen hij even later verklaarde, dat hij
wekenlang zijn ontslagbrief als lid der
Eerste Kamer op tafel had liggen, want
hij zag er tegenop om met zijn oud-collega
te debatteren. Maar, aldus had hgzelf ge
concludeerd, dit zou een laffe vlucht be
tekenen. De minister haalde de schouders
op en prof. Gerritson beende heen en weer
toen pater Beaufort hem voor de tweede
maal zijn jas uitveegde. He«t was een on
verkwikkelijk debat. Een voorspel daarvan
hebben we reeds een jaar geleden gehad
toen het Kamerlid V. d. Kleft, nu minister
van Financiën, zgn verleden ha£ blootge-
Hwat hat Ga be Skroar
QTALIN schgnt het in de laatste jaren van zijn leiderschap maar bar
slecht slecht gedaan te hebben. Dat is geen conclusie van Westeigke
zijde, maar van Russische zijde zelve, als men mag afgaan op de houding,
welke Malenkow en zijn aanhang thans aannemen. Er wordt niet alleen
een tegemoetkomende houding jegens het Westen aangenomen, maar
zeker de allergrootste verrassing welke de nieuwe heren te Moskou de
wereld bereidden was de vrgiating van de Russische artsen, die beschul
digd waren bekende Russische figuren te hebben vermoord, en de arres
tatie .van hen, die de hand hebben gehad in de intriges tegen deze artsen.
Over de gehele linie verwgdert Malen
kow zich dus van Stalins politiek en het
zal een even zware als ondankbare taak
zijn voor de leiding van de communistische
partgen in de Westeigke landen, die Sta
lins politiek door dik en dun hebben ver
dedigd, de ommekeer te Moskou aanvaa; d-
baar temaken voor hun partgieden. Zij
zgn er niet mee af als ze zeggen, dat Rus
land altgd vredelievend is geweest en dat
dit nu wel opnieuw overtuigend bigkt,
maar zullen eens moeten verklaren waar
om ze het Westen altgd hebben beschul
digd van een drgven naar de oorlog, ter-
wgi nu de Russen juist de voorstellen,
welke het Westen steeds deed om tot een
betere verstandhouding te komen (ontwa
peningsvoorstellen en wapenstilstand in
Korea) voor overweging vatbaar achte
Daarmee wordt immers van Russische zijd
nu toegegeven, dat de houding van h
Westen toch niet zo oorlogszuchtig is ge
weest als men het heeft voorgesteld. Ove
rigens zitten niet alleen de communistische
leiders in het Westen met de handen in
het haar, alle Westerse diplomaten en des
kundigen op buitenlands politiek, gebied
staan voor raadselen, welke niet gemakke-
igk op te lossen zgn. Waarmee zg gezegd,
dat, welke waarde men ook aan de Rus
sische en de Chinese ommezwaai moet toe
kennen, ze in ieder geval voor de Moskouse
heren dit heeft opgeleverd, dat het initia
tief weer in hun handen is. Of dit een
vrgwillig initiatief is of een door binnen
lands Russische toestanden afgedwongen,
weten we hier evenmin als we kunnen be
oordelen of het werd ingegeven door wer-
keigk verlangen naar vrede, dan wel
slechts een wgziging van taktiek betreft.
Aan het Westen de taak een moeiigke
de ogenschgnlgk tegemoetkomende hou
ding van Rusland en China op haar waa -
de te toetsen en intussen het kruit adroo"
te houden.
en de verhouding tussen Nederland en In-
I doniesië op vele punten nog wel iets te
wensen overlaat. Het was dus voor de
laatste maal dat de minister van Over
zeese Rgksdelen zich met Indonesië be
moeide en daarmede is voorgoed een pe
riode in onze geschiedenis afgesloten. Een
periode, waarin er een speciale band tus
sen beide landen bestond.
Een redevoering behoefde Minister Kern
kamp eigenlgk niet te houden. Hg had zgn
beleid een week tevoren reeds verdedigd,
zodat de Kamer dan slechts in herhaling
zou vallen. Er is echter een kwestie aan
de orde gesteld, die niet bepaald fris is.
Prof. Gerritson (c.h.) hoogleraar in het
Staatsrecht en dichter (als Geerten Gos-
saert heeft hg grote bekendheid)» had de
bewindsman verweten, dat hfl „onwaardig”
heeft gehandeld. Tgdens de besprekingen
in New York over de positie van Suriname
en de Antillen, waarbg hg het recht van
afscheiding had beloofd, zou hg „staats
verraad” hebben gepleegd, waarop slechts
de „doodstraf” staat.
Het is aan geen twgfel onderhevig, dat
dergeigke uitdrukkingen niet bepaald op
het peil staan van een parlementair debat.
De minister verzette zich zeer waardig.
Op besliste toon gaf hg te kennen van zulk
een debat niet gediend te zgn.
De heer Gerritson had echter beloofd bg
Buitenlandse Zaken op deze kwestie terug
te komen. Maar prof. Molenaar (v.v.d.) en
Pater Beaufort (k.v.p.) waren hem voor.
Een groot deel van him redevoeringen was
gewgd aan het onoirbare optreden van de
c.h.-afgevaardigde tegen zgn partggenoot
de minister. Deze stelde vast, dat Prof.
Gerritson zgn beledigingen niet had terug
genomen. En enigszins ontdaan door de
grove behandeling zeide hg: „we are no’t
on speaking terms”. Een uitdrukking, die
men het best kan vertalen met „we praten
niet meer met elkaar”. „Mijn psychologi
sche instelling tegenover prof. Gerritson
I JR.IE ministers achter de regeringstafel ten. Daarom is Buitenlandse Zaken het
bij de behandeling van één begrotings- aangewezen departement om zich met In
donesië bezig te houden. Temeer, daar van
week was dat het geval in de Eerste Ka- het Unle-Statuut niets is terecht gekomen
mer toen de begroting van Buitenlandse
Zaken aan de orde kwam.
Het waren de ministers Beyen van Buiten
landse Zaken, Luns, zonder portefeuille,
doch speciaal voor Buitenlandse Zaken en
minister Kernkamp, die zgn beleid met
betrekking tot Indonesië tot 1 Januari j.l.
had te verdedigen. Na die datum heeft men
de Indonesische aangelegenheden gebracht
waar ze thuis horen, n.l. bg Buitenlandse
Zaken. De verhouding met dat land is ge
regeld in het Unie-Statuut, opgesteld tg-
denè de R.T.C., die leidde tot de souve-
reiniteitsoverdracht. Het is een zuiver vol-
kenrechteigke verhouding tussen twee sta-
Abonnementsprij s
f 1.50 per kwartaal ,J>ij vooruitbetaling
Advertentieprijs: 12 cent per m.m.
Giro 87925
Bultenlar ds Overzicht
De 40-jarige kruidenier S. K. Jellema te
Bolsward is door hét gerechtshof te Leeu
warden wegens gebrek aan bewijs vrgge-
sproken van een hem ten laste gelegde op- 1
zetteigke brandstichting in een loods te
Bolsward, waarin hij een chemische zeep
fabriek had gevestigd.
De rechtbank had verdachte veroordeeld
tot acht maanden gevangenisstraf met af
trek van preventief. De procureur-gene-
raal had «en jaar met aftrek gevorderd.
