ja
WESTERSE TWIJFEL AAN RUSSISCHE
GOEDE BEDOELINGEN
OM HET NIEUWE EUROPA
ós hjoed
to sizzen
In Korea vlot het nog niet
India vraagt een andere tactiek
Eisenhowers
Nieuwe voorstellen
Korea
nieuwe program
Directe verkiezingen voor Europees Parlement?
MOEDERDAG
„Duke of York”
verloor voorsteven
No. 35
49e Jaargang
Vrijdag 8 Mei 1953
Streekblad voor West- en Zuidwest Friesland
Uitgave van Drukkerij Fa. A.J.OSINGA
- Bolsward
Buitenlands Overzicht
in
Overzicht
overdracht
voorgrond
Hwat hat Gabe Skroar
Bolswards Nieuwsblad
RINTSJE KLAZES.
hulpprogram
eens.
KAMEROVERZICHT
de
de
Moederliefde Moedertrots,
Was uw on-ontwrikbre rots!
Moederliefde kon geen smaad,
Moederliefde was de daad
Dit alleen gaf Moeder!
Brengt dus Moeder zonneschijn,
Laat haar geest met d’uwe zijn!
Met uw moeder zijt gij rijk,
Geeft van uw gevoelens blijk,
Eert uw lieve Moeder.
President Eisenhower heeft Dinsdag
program voor militaire en
Dan uw dankbaarheid gewijd,
Dan uw hart opnieuw verblijd,
Dan uw offerzin bereid
Tot de meeste erkent’Hjkheid,
Jegens haar uw Moeder.
Zij toch was u schatten waard,
Sinds uw kindertijd op aard!
Zij beschermde U in nood;
Zij bleef trouw tot in de dood,
Zij, uw lieve Moeder.
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie:
Marktstraat 13 - Bolsward
Telefoon 451 (K 5157)
Overdracht van het Na
tionaal Legermonument
op de Grebbeberg door
de Stichting Nationaal
Legermonument Grebbe
berg aan de Staat der
Nederlanden.
dat misschien Dr Kortenhorst wel de eer
ste Minister-President zal worden.
Eigenlijk voerde de Kamer geen debat,
maar slechts een bespreking. De tegenspe
ler, de Regering, ontbrak namelijk. Minis
ter Beyen was wel aanwezig, doch uit
sluitend als toehoorder. Men zal zich her
inneren, dat krachtens artikel 38 van het
verdrag over de Europese Defensie Ge
meenschap, gestreefd zal worden naar de
oprichting vaneen Europees Parlement.
Een constitutionele commissie is daarvoor
aan het werk geweest. De Assemblée ad
hoc, die dit werk heeft besproken, is in
grote lijnen accoord gegaan met de opvat
tingen van de commissie. Nu is deze As
semblée ad hoe niet veel meer dan de
Assemblée van de Kolen- en Staalgemeen
schap, uitgebreid met enige leden. Het is
begrijpelijk, dat dit lichaam geen directe
macht heeft om de Europese Politieke Ge
in lAn, dat troch de sé omspield
wurdt, is nea lyts.
Vanuit Moskou is te kennen gegeven, dat er nu lang genoeg in het
openbaar is gepraat en dat men nu maar eens aan de conferentie-tafel
moest plaats nemen om te zien of Oost en West het over de grote vraag
stukken eens kunnen worden. Aan Westerse zijde voelt men daarvoor
met; al is men bereid over een bepaald vraagstuk als bijv, het al zo
vaak behandelde Oostenrijkse vredesverdrag te confereren, voor een
algemeen overleg op het hoogste niveau tast men naar het oordeel der
Westerse diplomaten nog te zeer in het duister omtrent de bedoelingen
van de tegenpartij, ja, men is zelfs meer en meer gaan twijfelen aan
de oprechtheid van de Russische bedoelingen. Grond voor die twijfel heb
ben vooral gegeven de gebeurtenissen in Azië.
welke in meer of mindere mate in alle
Latijns Amerikaanse landen van ouds ten
opzichte van Noord-Amerika bestaat.
Als we ten slotte nog even de Engels
Egyptische onderhandelingen over de Suez-
kanaal-zöne vermelden hebben we onze ron
de weer gedaan. Er is daarover nog niets
uitgelekt, maar in Israël balanseert men
tussen hoop en vrees. Men hoopt, dat En
geland als een der voorwaarden voor ont
ruiming zal stellen, dat Egypte vrede met
Israël zal sluiten, wat tot stabilisatie van
de toestand in het Midden-Oosten zou bij
dragen, men vreest dat als Engeland het
Egypte dat een republiek wordt te
gemakkelijk maakt en de Suezkanaal-zóne
zonder meer een Arabische militaire basis
wordt, de positie van Naguib zo zal wor
den versterkt, dat hij agressief jegens Is
raël zal worden.
hun bedlenlngsmanschappen In W.-Europa
aankomen en zal Europees personeel in de
bediening er van worden opgeleid.
In het algemeen neemt men nu wel aan,
dat de Russen geen oorlog in Europa wil
len en hun vredesoffensief gericht is op
een bevriezing van de invloedssferen hier,
om mèt de Chinezen hun aandacht vooral
aan Azië te schenken, maar oppassen blijft
Voor W.-Europa toch het parool. Boven
dien kan het Westen als geheel ook geen
adempauze in Europa aanvaarden en Rus
sen en Chinezen gedurende die pauze in
Azië de vrije hand laten. Dat zou tenslotte
toch de ondergang van het Westen beteke
nen. Die pauze in de koude oorlog, welke
de Russen in Europa zouden verlangen,
zou hun volgens deskundigen goed te pas
komen, omdat Móskou zijn industrialisa-
tleplannen dan met nog meer kracht zou
kunnen voortzetten, vooral als het de daar
voor nodige machines en materialen uit
W.-Europa kon ontvangen.
Te Genève, waar geheime besprekingen
tussen 26 landen over de handel tussen
Oost- en West-Europa zijn gevoerd, waren
de Russen dan ook bijzonder toeschietelijk,
zoals dat geheel past in deze tijd van hun
vredesoffensief.
Zondag ia het Moederdag,
Dag van eerbied en ontzag,
Dag van lof en moedermin,
Dag van reine waarheidszin,
Jegens haar uw Moeder.
TIET Is twijfelachtig of die steun vol-
doende zal zijn, men schijnt in het
Westen te hopen, dat de vorsten van de
staten, welke samen Indo China vormen,
n.l. van Vietnam, Laos en Cambodja met
hun eigen nationale legers tenslotte nog
zoveel gewicht in de schaal zullen leggen
dat zal worden voorkomen, dat dit ge
bied een vazalstaat van communistisch
China wordt, maar hoe dit ook zij, een ne
derlaag van Frankrijk hier zal een neder
laag van het Westen zijn en de Westerse
invloed in Azië weer verder doen ineen
schrompelen. Want ook deze vorsten en
hun volken willen geen afhankelijkheid van
hun staten van Frankrijk meer, maar een
zelfstandigheid, welke onafhankelijkheid
nabij komt, zo niet daarmee gelijk staat.
Het is hetzelfde probleem waarmee Parijs
te maken heeft in zijn Noord-Afrikaanse
gebieden, waar het'dezer dagen nog eens
om de hoek kwam kijken bij de gemeente
raadsverkiezingen in Tunesië, welke door
de nationalisten werden geboycot, zodat
45 tot 60 pet. der Arabische kiezers hun
stem niet uitbrachten.
Ook deze kwestie blijft dus het vermoei
de Frankrijk plagen, welks kiezers zelf j.l.
Zondag voor de Franse gemeenteraden nog
eens de uitspraak bevestigden, welke ook
reeds een week daarvoor was gedaan, nl.
dat zij een rustig constitutioneel bewind
wensen, zoals de vorige regering van Pinay
had gevoerd, de Gaullisten verloren nl op
nieuw en soms steunt de huidige regering
Mayer op deze laatsten, die dictatoriale
neigingen hebben. Het spreekt, dat de ge
beurtenissen in Indo China ook in Frank
rijk zelve grote zorg veroorzaken, temeer
omdat men er vreest, dat de Ver. Staten
druk te Parijs zullen oefenen om Vietnam
TTIER in India is dus een geheel andere
Amerikaanse tactiek nodig dan jegens
de Westerse bondgenoten var Amerika. In
de onderhandelingen met dezen kan de
Amerikaanse partner zich we! eens veroor
loven met de vuist op de tafel te slaan.
De Fransen vrezen dat het Amerikaanse
Congres niet alleen aan hen voorwaarden
ten opzichte van Indo China zal stellen als
het de toch al reeds door Eisenhower
besnoeide toewijzingen voor hulp aan
het buitenland krjjgt te behandelen, maar
ook in ruil voor dergelijke hulp de Franse
aanvaarding van het verdrag inzake de
Europese Defensie Gemeenschap zal eisen,
zonder hetwelk de Amerikaanse regering
beweert het West-Europese verdedigings-
probleem niet te kunnen oplossen. Zoals
bekend is Amerika wel bereid accoord te
gaan met de plannen van alle West-Euro
pese landen om de defensie-uitgaven over
een langere periode uit te smeren daar ze
anders de economie dezer landen in gevaar
zouden brengen. Om de militaire gevaren
van de periode, tot de hoogste graad van
paraatheid is bereikt, zo gering mogelijk
te maken zullen in W.-Europa de modern
ste Amerikaanse wapens worden gesta-
tionneerd.
Voor het eind van dit jaar zullen waar
schijnlijk Amerikaanse atoomkanonnen en
TN Korea vlot het nog niet met de wa-
penstilstandsonderhandelingen. Enigszins
begrijpelijk was het verlangen van de
Noordelijken dat een neutraal Aziatisch
dus niet-Europees land zou worden aan
gewezen om toezicht te houden op de
krijgsgevangenen die niet naar hun eigen
land willen terugkeren, maar onuitvoer
baar hun wens, dat deze krijgsgevangenen
naar dat land zouden worden gebracht;
de Ver. Naties stellen terecht de eis, dat
dit toezicht in Korea zelf zal plaats heb
ben. De wens der Noordelijken lijkt veel
op een poging deze kwestie op de lange
baan te schuiven, maar zij krijgen - daar
voor waarschijnlijk geen kans, want de
Amerikaanse opperbevelhebber is nog al
kort aangebonden, misschien naar West-
Europees oordeel wel eens te kortf In het
bijzonder is het Westen echter verontrust
over het opdringen van de Vietminh-troe-
Woensdagmorgen om half vijf is de Har-
wichboot „Duke of York”, die om kwart
voor twaalf Dinsdagavond van Hoek van
Holland naar Harwich was vertrokken, in
aanvaring gekomen met het Amerikaanse
vrachtschip Haiti Victory.
De ramp met de Harwichboot „Duke of
York" blijkt aan één, en mogelijk zelfs
aan twee of drie opvarenden het leven
te hebben gekost. Onder de meer dan 400
passagiers, die rillend van kou, met de
kens over pyama’s geslagen of gehuld in
geleende kledingstukken in Dover of Har
wich aan land zijn gezet, bevinden zich
ook enige meer of minder ernstig gewon
den. Van de 72 Nederlanders onder de ge
redden, blijken er twee te zijn gewond.
Van het schip zelf, dat Dinsdagnacht tien
minuten na middernacht uit Hoek van
Holland naar Harwich was vertrokken,
verdween het voorschip in de golven. Het
achterschip waarvan men eerst vreesde,
dat het ook zou zinken, kon op sleeptouw
worden genomen en de zeeslepers „Sun”
en „Empire Race” trekken het thans lang
zaam op naar de thuishaven Harwich.
TAAARBU komt echter nog, dat de Rus-
sen, door West-Europa grote leveran
ties in het vooruitzicht te stellen, ook de
Amerikanen dwars zitten, die immers door
hun handelsbelemmeringen dichter bij
huis is over dergelijke zaken trouwens al
krakeel genoeg, men denke aan de verhou
ding BelgiëNederland hun eigen part
ners met werkloosheid bedreigen en hun
beletten de zo nodige dollars te verdienen.
Dit is inderdaad een verwijt dat men het
Amerikaanse congres terecht mag maken
en dat meer grond heeft dan de verwijten
die de Argentijnse dictator Perón dezer
dagen tot de Ver. Staten richtte, nl. dat zij
eigenlijk de oorzaak van alle moeilijkheden
in Argentinië zouden zijn.
Perón tracht waarschijnlijk met dergelijke
beschuldigingen de aandacht van het Ar
gentijnse volk van zijn eigen wanbeheer
en zijn mislukte politiek om Latijns Ame
rika te verenigen, af te leiden. Daarbij meenschap tot stand te brengen. Daarvoor
maakt hij dan gebruik van de antipathie, zijn <ie Regeringen en de Parlementen van
de zes deelnemende landen nodig. Binnen
kort gaan de besprekingen tussen de Mi
nisters beginnen. En om te> weten hoe de
Kamer over de Straatsburgse voorstellen
denkt, is verleden week in Dèn Haag het
debat gehouden. Dat kan de onderhande
lingspositie van onze Minister van Buiten
landse Zaken vergemakkelijken. Er is nog
een andere kant aan deze zaak. De zeven
Nederlandse parlementsleden die steeds de
vergaderingen in Straatsburg, Parijs en
Luxemburg bijwonen, en die dus federalist
pur sang zijn, weten officieel niet of zij
gesteund worden door hun fracties en dus
door de rest van de Kamer. Daarom was
het goed, dat nu eens andere afgevaardig
den dan de Straatsburgers het woord voer
den over de eenheid van Europa. Nu, te
leurgesteld zullen zij niet zijn. Is er een
Parlement in Europa te vinden, dat zulk
een begrip toont voor de noodzakelijkheid
van een Europese eenheid?
Over de grote lijn was men het
Slechts in details verschilde men.
Een der strijdvragen was of het Europese
Parlement twee Kamers moet hebben. Vol
gens het ontwerp-grondwet zullen er twee
Kamers komen: een Kamer der Volkeren
en een Senaat. De leden van de Kamer der
Volkeren zullen direct worden gekozen,
dus door de mannen en de vrouwen uit
de deelnemende landen. Duitsland krijgt
daarin 63 leden, België 30, Frankrijk 70,
Italië 63, Luxemburg 12 en Nederland 30.
Om de vijf jaar krijgt men verkiezingen.
De Senaat wordt gekozen door de natio
nale parlementen. Duitsland krijgt hier 21
leden, België 10, Frankrijk 21, Italië 21,
Luxemburg 4 en Nederland 10.
Over de verdeling was niet veel strijd. Deze
is na zorgvuldig beraad tot stand geko
men. Moeten er echter twee Kamers ko
men? De heren Kortenhorst en Schouten
verzetten zich tegen deze gedachte. Waar
om twee Kamers, als zij alle twee hetzelf
de werk moeten doen? Het is nl zo, dat
niet de regering van Europa die is
slechts uitvoerend orgaan maar het par
lement de wetgevende arbeid verricht.
Voorstanders van de directe verkiezingen
waren slechts met een lantaarn te vinden.
Dit probleem is niet eenvoudig. Men zal
moeten toegeven, dat een Parlement het
beste rechtstreeks gekozen kan worden.
Maar is de tijd daarvoor rijp? Wie denkt
er in Nederland aan, dat we over twee
jaar de Europese verkiezingsstrijd zullen
moeten voeren? Is daarvoor internationale
partijvorming niet noodzakelijk Zover zijn
we nog lang niet. Bovendien hebben di
recte verkiezingen het nadeel, dat men on
gewenste elementen in het Europese huis
binnenhaalt. Wat doet men met commu
nisten in een Europees parlement De Ne
derlandse Regering voelt niets voor deze
directe verkiezingen, zodat zij op dit punt
gesterkt aan de onderhandelingen zal kun
nen beginnen.
Ook in ander opzicht ondervond zij steun
van de Kamer. De politieke integratie zal
niet los mogen staan van de economische
eenwording. De Nedrlandse afgevaardig
den in Straatsburg hebben op dit punt hun
wensen duidelijk gemaakt. Zij hebben iets
bereikt, maar nog niet voldoende. Uit de
bespreking in de Tweede Kamer Is wel
gebleken, dat de E. P. G. in de lucht komt
te hangen, als de economische integratie
niet volgt.
Moties zijn er niet uit deze besprekingen
voortgevloeid. De> heer Kortenhorst waar
schuwde daarvoor. Want een motie zou
betekenen, dat de Regering tijdens de on
derhandelingen geen vrije positie kan In
nemen.
Laos en Cambodja zo spoedig mogelflk on
afhankelijkheid te verlenen.
Njet alleen zouden de vorsten dezer sta
ten dan bereidwilliger worden hun natio
nale legers tegen de communisten in te
zetten, maar deze vorsten zouden dan ook
in staat zijn de inval van door China ge
steunde co imunisten in Laos voor de Ver.
Naties te brengen, wat Frankrijk thans
niet wil omdat heit in deze z.g. binnenland
se kwestie geen inmenging wenst te aan
vaarden. Als eenmaal deze zaak voor de
Ver. Naties was gebracht, zou de Assem
blée van dit lichaam kunnen besluiten tot
hulp aan de Indo Chinese staten en zou
de Amerikaanse militaire steun dus, even
als in Korea aan de Z.-Koreanen, een V.
N.-karakter krijgen, zou dus die steun niet
naar kolonialisme rieken en meer accep
tabel zijn voor de Z.O.-Aziatische landen
als bijv. India.
Dulles, de Amerikaanse minister van bui
tenlandse zaken zal dezer dagen dat India
bezoeken, het grote land dat nog pas heeft
aangekondigd, dat het onder alle omstan
digheden ook bij een nieuwe oorlog
neutraal zal blijven, en dat dus uiterst
voorzichtig moet aangepakt. Het is er
Amerika niet in de eerste plaats om te
doen dat India zich bij het Westen zal
aansluiten, al zou Washington dit gaarne
wensen, maar wel dat het zich zo sterk
zal maken dat het aan een eventueel van
buiten af aanvallende communistische
vijand (rood China) en aan het van bin
nen wroetende communisme weerstand zal
kunnen bieden. Daarvoor is Amerikaanse
hulp nodig en het is Dulles’ delicate taak
te onderzoeken of India dat inziet en in
welke vorm het deze hulp eventueel zal
Willen aanvaarden.
pen, de door China ondersteunde opstande
lingen, in Indo-China, n.l. in Laos, waar
door de grendel voor de deur van Z.O.-
Azië ten behoeve van het communisme
dreigt te worden weggeschoven, Siam mo
biliseerde daarom reeds. Het Westen kan
de Fransen moeilijk verwijten dat ze niet
voldoende weerstand boden aan de com
munistische druk, veel te lang hebben de
andere grote mogendheden geaarzeld
Frankrijk hier bij te staan, in het bijzon
der de Ver. Staten, die als in zovele ge
vallen waar koloniale kwesties bij betrok
ken zijn, aarzelen Westerse landen te hel
pen, die in overzeese gebieden het met de
Inheemsen aan de stok hebben.
Principieel wil Washington zich in derge
lijke kwesties niet mengen omdat het niet
aan „kolonialisme” wenst te doen en daar
van ook niet wil worden verdacht door de
gekleurde volken. Maar dat standpunt kan
het in een geval als Indo-China niet hand
haven, omdat er te grote Westerse belan
gen mee zijn gemoeid, direct doordat ge
heel Z.O.Azië via een ketting-reactie met
een communistische overstroming wordt
bedreigd, indirect omdat een te zeer ver
zwakt Frankrijk ook een verzwakking van
de W.-Europese verdediging betekent.
Daarom zenden de Ver. Staten nu wapens
maar geen mannen naar de Franse
legers in Indo China.
tijdens
met op
het nieuwe
gedeelte van het monu
ment met klok en links
naar achter het reeds
bestaande gedeelte van
het monument met
Kruis en Leeuwen
Dezer dagen heeft de voorzitter van de
Tweede Kamer, dr Kortenhorst, zijn eer
biedwaardig gestoelte verlaten om deel te
kunnen nemen aan de beraadslagingen over
het nieuwe Europa. Wie alleen daaruit de
conclusie zou trekken, dat dit een belang-
rijk debat is geweest, zou tekort doen aan
de waarheid. Er waren nog andere hoogte
punten. Maar toch is het waard te ver
melden, dat voorzitter Kortenhorst gedu
rende twee dagen de hamer uit handen
heeft gegeven, want dat is in de afgelo
pen honderd jaar slechts vier keer voor
genomen. Zijn voorgangers waren baron
van Goldstein in 1849, de heer Van Rees
in 1822 en mr. Fock in 1919. De eerste en
de laatste verlieten het voorzittersgestoel-
te om deel te kunnen nemen aan Indië-
debatten. Zij waren experts en beiden heb
ben het tot Gouverneur-Generaal gebracht.
Prof. Oud lanceerde de stoute gedachte,
een
militaire en economische
hulp aan het buitenland aanbevolen ten be
drage van 5.8 milliard dollar. Dit is 1.8
milliard minder dan het door president
Truman aanbevolen hulpprogram voor
1953—’54.
In een boodschap tot het Congres, zegt
president Eisenhower, dat de V. S. zich
niet kunnen permitteren de inspanning
voor de verdediging te verslappen totdat
duidelijk is gebleken, dat de Sowjet-Unie
oprecht vrede wenst. Indien de V. S. het
program voor hulp niet uitvoeren, kan de
vrije wereld uiteen vallen op een ogenblik
van groot gevaar, aldus Eisenhower. Tot
dat de goede trouw van de Sowjet-Unie
is gebleken, moeten de vrjje volken op
hun eigen kracht vertrouwen voor het be
houd van de vrede. In de boodschap legt
Eisenhower er speciaal de nadruk op, dat
er meer hulp moet worden besteed in het
Verre Oosten.
Dinsdag hebben de communistische onder
handelaars in Pan Moen Jon nadere inlich
tingen gevraagd over het geallieerde voor
stel, om de krijgsgevangenen, die niet wil
len repatriëren, in- Korea te laten onder
neutraal toezicht.
Zij vroegen of het militaire toezicht zou
worden opgeheven, welke bevoegdheden
dan de neutrale „voogd’’ zou krijgen in
Korea, en wie de rust en orde onder de ge
vangenen zou handhaven. Woensdag stel
de de leider van de geallieerde delegatie,
Harrison, voor, om aan de bedoelde gevan
genen (voorzover zjj Koreanen zijn) een
burgerlijke status te geven, hen onmiddel-
lijk na een bestand vrij te laten en hen
toe te staan, zich te vestigen, waar zij wil
len.
Dit voorstel werd door de communiste-'
verworpen. Donderdag komen de delega
ties weer bijeen.
Abonnementsprijs
f 1.50 per kwartaal bij vooruitbetaling
Advertentieprijs: 12 cent per m.m.
Giro 87926
