?7 I OAN IT HEAMIEL GEAR DE KRACHT DER ZWAKKEN I HEAMIELDAGEN 1953 üs hjoed to sizzen De koekoek Oost-Duitse rebellie in bloed gesmoord Rhee toonde zich verradelijk partner Egypte werd republiek De derde Heamieldag Bolsward Hl IN DE SCHADUW VAN DE NEBAT DAT is een niet geringe tegenslag u Moskou, die haar positie op eventuele conferentie van Vier, waar het belangrijkste punt van bespreking de her eniging van Duitsland zal zijn, bij voorbaat afbreuk doet. Bovendien wakkert het ge beurde in Oost-Duitsland ook de geest van verzet in de satellietstaten aan als het waar is dat Poolse militaire afdelingen ge weigerd hebben op Oost-Duitse demon- Hwat hat Gabe Skroar No. 49 49e Jaargang Vrijdag 2Ö Juni 1953 Streekblad voor West- en Zuidwest Friesland Uitgave van Drukkerij Fa, A.J.OSINGA - Bolsward J s. Bolswards Nieuwsblad i De Boargemaster fan Boalsert: J. G. S. BRUINSMA. I a H. w de Igd. ie voor- ten kort eclama- de hem ste gaf. werden d, door Sport- >r Wor- volgde, eer Ba- i, over- tanciële om iets egenen, zal wel >en mis en zijn. werden erd en r voor, oudum, ir door s.g met weinig uindag, moest tan tot Red. meisje neem ebben jongen het iets De maejjebeam op ’e léste weide. It heamiel, lyk as it yn ’e foarige ieu jit hélden waerd, is gjin Frysk of Nederlénsk brükme. Men fynt it yn hiele West-Jerope to sizzen yn de foarm fan in feestmiel nei de rispinge. It leit yn reden, dat soks yn lannen, don't de bou de oerhén hat, in feest nei it ynheljen fan de weet, de rogge en de hjouwer wie, yn kriten der’t It greide bldriuw oerhearsket, by gelegenheit fan de üngetiid hhlden waerd. Dêrfandinne dat men fan In elgentlik heamiel yn Nederlén net safolle fornimt. Dochs binne der wol inkelde rymkes bi- warre bleaun. Yn Heemstede byg. songen hja: stranten te schieten, wordt dat al heel dui delijk en misschien ook in Rusland zelf, waar de regering van Moskou voortdurend moeilijkheden heeft in bijv, de Oekrainse republiek. Men mag zich ook afvragen, welke reactie het gebeurde in de hoogste regionen te Moskou zelf zal hebben, waar immers een strijd heet te heersen tussen de gematigde groep, die via een milder politiek eerst consolidatie wil en de voor standers van de handhaving van de koude oorlog en een straffe politiek. Dy’t op syn rykdom bitrout, dy sil falie. eer Ba- erschil- worden liet de i zestal ïrtoond, i inder en, dat geluis- ens po- grepen plaats den ge- gewicht elkaar itionele >t bleef Boalsert sil wer oan it heamiel en al kom- me der grif mear bleke boargers as heal- forbaemde üngetiders op ta, it idé is net sa min. It is op 't lést altiten aerdiger as mén oan in festiviteit dy’t de frjemden lokje moat, in Frysk kleurke blsiket to jaen as dat it allegearre Hendo’s, Hiswa’s, Winthils en Nenjjto’s wurde. De Boalserters witte tige skoan, dat har Heamielwike allinne mar yn namme hwat üt to stean hat mei it feestllke mlel, dat by aids de üngetiid blkroane en dat der fan in werbérte fan in stikje Fryske folk lore net praet wurde kin. Mar as aide nam- men yn in ntje bitsjutting wer oplibje, sil it syn doel ha en forhelje it len en oar oer de eftergroun fan de brükmen, dêr’t hja oan üntliend binne. Sa skreau de hear S. J. van der Molen yn de Ljouwerter Krante fan 1 July 1950, it „Boerinne is alklear, de manlju kinn’ mar komme. Yn 't milhüs stiet de tafel wachtsjend, noegjend ré. It heamiel wurdt troch elts, om bar, almeugend romme. Hwant 't skinkt de noas syn part en 't is foar 't each in pré. Foarst komt de swarte kat, de boer skinkt romers fol, en by sa’n fleur’ge sit mei elts syn hapke wol.” A. A. HETTEMA, Voorzitter Winkeliers Actie Comité. t leven Isdagen Twee verleed roonlijk winkel ■tje ge- >p weg ajaars- V er schijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Redactie en Administratie: Marktstraat 13 - Bolsward Telefoon 451 (K 5157) Heamlel-menu. It heamlel-menu bistle by aids üt spek- strou (spekpannekoeken). Waling Dykstra wist der jit fan mei to praten. Yn syn lietsje „De léste welde/’, opnommen yn syn boekje „Doaitse mei de Noardske Balke” (1848), hjit it: anmor- en?” kijken, en het seerde, Koekoek, waar vlieg je heen, Zo eenzaam en alleen? Wat is het dat je bond, Zo laag te vliegen bfj de grond? Nooit zag ik je samen Een bouwplan beramen, Op het zand of op de klef, Of btf een verlaten boerderij! Vanuit de eenzame bomengroep, Klinkt al vliegend je roep: Koekoek! Koekoek! Koekoek! En men kijkt en men zoekt. Maar je bent reeds voorbij, Al bij gindse boerderij. Je schutskleur is mooi: Een roestbruine tooi! Al is je naam dan je leus, Je blijft mysterieus. Toch ook wereldberoemd, Door velen genoemd. Het is je roep, die bekoort; Zelfs in menig woning gehoord. Zo werd een klok gefabriceerd, Die jou roep imiteert, Koekoek, koekoek, bfj leder uur. Toch evenaart niets de natuur. trolletje n, mid- lit, zat houten •deelde, d?” i Nora kramp- de. De „As 't spul oan 't iten komt, dan is flesse ek leech; Guods fiele it rnélle skoan, dy slokjes lizze dreech.” perkerk vonnen :rus, J. nen en igevuld rfte hij ene al- moest. e klan- Haar 9 0-1. 5-1. doelge- r in z’n ei, dat de dag is mis- meer, en elke en. Hfl ’ens de voor een wanneer men in Bolsward spreekt van een tentoonstelling, gaan steeds de gedachten van de ouderen onder ons uit naar de gloriedagen van de „NEBAT", die nog steeds in de herinnering blijft voortleven. Zeker, ook nadien heeft men hier ter stede nog verschillende keren met meer of minder succes, diverse tentoonstellingen onder allerlei namen weten te organiseren, maar het grootse karakter en de allure van de „NEBAT” heeft men toch niet uit de herinnering kunnen wegvagen. Wat toen, door een landelijke opzet mogelflk was, is begrijpelijker wijze in eng plaatselijk verband niet te overtreffen geweest. Maar, een van, de belangrijke factoren, die toen tot het succes van deze „NEBAT” veel heeft bijgedragen, ligt thans ook weer ten grondslag aan de nu te houden „Zakèn-Parade”, n.l. een spontane en dikwijls ge heel belangeloze medewerking van Bolswarder zakenmensen met diverse leden van de Bolswarder burgerij, die niet direct tot belanghebbenden kunnen worden gerekend. Want al is deze „Zaken-Parade” in haar opzet bedoeld als een middel voor de Bolswarder zakenmensen om op interessante en aantrekkelijke wijze de aandacht van het Bolswarder kopend publiek en dat van de wijde omgeving te vestigen op hun zaak en de door hen in de handel gebrachte artikelen, ook vele niet zakenmensen hebben Intensief meegewerkt om deze tentoonstelling te doen slagen, evenals vele zakenmensen, die niet tot de exposanten van deze tentoonstelling behoren. Een warm woord van hulde is hier dan ook op zijn plaats voor die velen, die op zo spontane wfjze deze opzet hebben weten te verwezenlijken. WtJ kunnen hen allen hier niet noemen, maar een uitzondering mogen we toch wel maken voor de Directie van de hier zo populaire „L. A. B.”, die door het beschikbaar stellen van gebouw en terrein een unieke kans ter verwezenlijking van onze plannen bood. Er is veel werk verzet, er zijn vele moeilijkheden1 overwonnen, er Is veel en dankbaar gebruik gemaakt van de ervaring van verschillende mensen in onze stad, die op dit terrein reeds ondervinding hadden opgedaan, er is veel geduld en tact nodig geweest, maar de echte oud-Bolswarder geest van samenwerking van alle Ingezetenen, heeft ten slotte tot het bereiken van deze „Zaken-Parade” geleid. Een groot aantal standhouders uit Bolsward en ook van ver daarbuiten brengen een sortering en een keuze op allerlei gebied, die voor iedereen als belangrijk en interessant moet gelden. Door middel van demonstraties en voorlichting op velerlei gebied, wordt hier een kaïjs geboden aan Bolsward en wijde omgeving om kennis te nemen van de nieuwste ontwikkelingen op allerlei terrein. De betekenis van Bolsward als koopstad wordt hier opnieuw in een zeer aantrekkelijke vorm op de duidelijkste manier gedemonstreerd. Het is dan ook onze vaste overtuiging, dat deze „Zaken-Parade” voor consument, handelaar en producent van grote betekenis is en in het belang van hen allen moet kunnen slagen. Moge dit de vrucht zijn van het vele werk dat is verzet en moge de goede geest van samenwerking, die in vroeger tijd Bolsward tot een der belangrijkste Hanze-steden heeft gemaakt, ook in de toekomst haar ontplooiing verder bevorderen. TVTAAR de Z.-Koreaanse president heeft 1 x zich toch eigenlijk maar een verrader lijk partner getoond, zoals Churchill hem in het Lagerhuis betitelde. Als desondanks scherpe maatregelen tegen deze partner uitblijven, en men hem nog altijd tracht te paaien met een wapenstilstand genoé- gen te nemen, moet er toch wel iets zijn wat het Westen in zijn bewegingen be perkt. Dat is er inderdaad. Afgezien van het feit, dat als de Ver. Naties zich nu zonder meer uit Korea terugtrokken, Chinezen en Noor delijken ten slotte waarschijnlijk ook Zuid- Korea zouden bezetten en de oorspronke lijke agressoren dus hun doel zouden heb ben bereikt, is er ook nog zo iets als een Amerikaanse politiek voor het Verre Oos ten. Deze wenst minstens Zuld-Korea Amerikaanse militairen en tal van repu blikeinse congresleden zouden zelfs liever zien heel Korea - in de Amerikaanse in vloedssfeer te houden en dat weet Syng man Rhee heel goed en hij haalt uit deze situatie zoveel als hij kan. Men kan niet TTET derde voorbeeld van de kracht der zwakken zal waarschijnlijk de Indo- Chinese staat Cambodja leveren. We heb ben in ons vorig overzicht reeds vermeld, dat de konlng van dat land Narodom Siha- noek naar Siam was uitgeweken om de aandacht van de wereld te vestigen op het vraagstuk van de onafhankelijkheid der Indo-Chinese staten, welke wel binnen de Franse Unie willen blijven, mits Parijs hun in die Unie zelfstandigheid geeft. De koning is thans weer in Cambodja terug gekeerd, naar hij beweert om te verhinde ren, dat het leger zich tegen de Fransen keert, die het al zwaar genoeg hebben in him strijd tegen de Vietminh-troepen. In werkelijkheid schijnt de koning zich echter gereed te maken de strijd ook tegen de Volksleven”: „Het hooimaal is een af scheidsmaal, dat de boer aan zjjn werkvolk geeft. Het bestond van ouds uit spekpanne koeken; of deze gewoonte nog getrouw in eere wordt gehouden, is iets wat ik meen te mogen betwijfelen.” Giet men uterlngen üt letter tlid nei, dan soe men mlede kinne, dat it menu sünt foroare is. D. H. Kiestra Ut jin alteast yn syn fers „Oan it heamiel gear” it wetter om ’e toeken rinne mei: „Grót mei rezinen en moal yn« ’e püde”. Mar ek dlzze kost moat al lang iten wêze. Yn it foarste plak om’t it heamiel ek wol margemiel neamd wurdt en marge is neffens it Frysk Würd- boek ü.o.: „gort met rozijnen”. Sjouke de Zee wit jin to forheljen, dat yn de Wélden de drankflesse by it heamiel omraken oansprutsen waerd: en: 3- 1. 1- 0. 2- 0. 4- 0 ontkomen aan de gedachte, dat deze Z.- Koreaanse staatsman en vechtjas, te Washington machtige beschermers heeft, die achter de schermen voor hem werken. Toch moeten de Amerikaanse politici voor zichtig zijn, want evenmin als Tsjang Kal Sjek is Syngman Rhee een figuur die de sympathie geniet van Zuid-Aziatische sta ten als b.v. India. En ook met deze staten heeft Amerika rekening te houden. iag en g „Ber- vas het ren, be- tiderwa- oelletjes >enkast- nd van g zorg. earste jier, dat it heamielfeest to Boalsert hélden waerd. Oan dat artikel ünthene wy noch it folgjende: Dy eftergroun is by it heamiel neat net helmsinnich of mythysk. It is it feestmiel dat de boer en syn folk nel binnen sloegen as it hea blnnendoarren wie en de put der üt. Men soe it forlykje kinne med in iterfl yn üs dagen nei in swiere del fan petearjen op in kongres of gearkomste, al kaem it yn 'e üngetiid wol hwat mear op ’e hüd oan! Mar dér wie it mlel dan ek neffens: streksume kost dy’t by de man stie. „Kom, frou, de panne moat to fjürl De léste weide hea komt oer. Nou kin it fêst ek Ijje, dat wy, nei aide boerewet, ris hélde in rjochte boerepret en joun ris spekstrou krije.” De panne dy’t to fjür moast, wie fansels de pankoekspanne en it Uket wol, dat spek strou net allinné by it heamiel op ’e tafel kaem, mar ek by de bouboer en de ger- nier. It spekstrou-itên wie der yn Waling Dyk stra syn tiid oars al hwat üt, hwant om 1895 hinne seit er yn syn „Uit Frieslands „Hooi in de top, melk in de sop, bier in de kan, Daar komt de laatste hooiwagen an.” It heamiel wie it léste oerblluwsel fan in rige bannelingen der’t ek to uzes it oan- tinken jit oan libbet, de flage op ’e léste weide, in griene tüke op it léste foer hea, ensfh. Yn Fryslén is hjir net folie mear fan oer, op oare plakken llbje sokke brükmen jit en litte forlykjendewel sjen, dat ek de Fryske boer yn Aide tiden net earder oan it heamiel gyng of de rispinge moast mei wichtich ceremonieel ynhelle wêze. Sa bisj oen wie ek it heamiel mear as in fleurige iterjj: men soe it in wjjde hanneUng neame kinne. Lykwols, dy tlid leit fier, fier efter üs en nou heart it heamiel seis ek al hast ta it forline. Lit üs dêrom mar nei it Ubbene hjoed weromgean e» de Boalserters mei de skriu- wer fan dit artikel, smaeklik (hea-)iten winskje. zijden van de Elbe zoozeer opgelaaid, dat men in een dergelflk geval de mogelijkheid van een ingrijpen van een West-Duits leger in Oost-Duitsland, waardoor het gehele Westen in een oorlog met het Oosten zou kunnen zijn meegesleept, niet moet ver waarlozen. Daarom roept het gebeurde ook weer de verschillende facetten op van de kwestie der W.-Duitse deelname aan de Westerse verdediging, die nog eens terdege zullen moeten worden bekeken. Ongetwij feld zullen de Fransen die op dit gebied steeds bezwaren hadden, dat te Parijs doen maar het zal ook op de Bermuda-confe>- rentie dienen te gebeuren, waar Elsenho wer, Churchill en de Franse minister-pre sident wie zal dat toch worden? elkaar in de eerste helft van Juli zullen ontmoeten. De gebeurtenissen in Oost-Duitsland, in Korea en ook in de Indo- Chinese staat Cambodja bieden stof voor enkele merkwaardige conclu sies. Terwijl in de wereldpolitiek de gehele ontwikkeling ogenschijnlijk gaat naar een soort dictatorschap van enkele grote mogendheden en met name van de Ver. Staten en Rusland, naar welker wil hun partners en satellieten zich maar zouden hebben te schikken, blijkt plotseling, dat de daad van slechts zwakke landen reacties kan veroorzaken, welke een verlammende invloed kunnen hebben op de politiek der kolossen. Louter als verschijnsel'gezien is het eigenlijk toch maar verheugend, dat ook de daad van de zwakken nog betekenis heeft, al zal men elk bijzonder geval niet altijd even prettig vinden en kan er groot onheil uit voort vloeien. TVEMEN we het gebeurde in Oost-Duits- land; Het tijdstip, dat de Russen er hun mildere bezettingspolitiek inleidden, viel ongeveer samen met het moment dat de Oost-Duitse communistische regering vanwege de moeiljjke economische toestand mede veroorzaakt door het uitbuitings- systeem dat-Moskou toepaste op zijn sa tellieten de bevolking allerlei straffe maatregelen oplegde. Daartegen kwam die bevolking in de eerste plaats in verzet, maar doordat de Russen de teugels wat losser lieten, groeide dit verzet uit tot een indrukwekkende demonstratie tegen het Oost-Duitse communistische regime, zowel als tegen de bezetter zelf. Zoals te ver wachten was is deze rebellie in bloed ge smoord, maar duidelijk is geopenbaard, dat de Oost-Duitse bevolking noch van communisme, noch van de Russen moet hebben. voorbe- dagen” mede- :n kun- we ver- lensdag Et twee il gaan len der loor de TluTISSCHIEN speelt het gebeurde nu meer in de kaart van de laatste groep, maar in ieder geval is de conclusie gewettigd, dat de Russen, als ze werkelijkheidszin hebben, voorlopig geen grote oorlog zullen ontketenen. Met een bezet gebied van de Elbe tot minstens de Russische grens als het daar niet over is dat een laaiend verzet tegen Rusland en zijn handlangers is, kan het geen oorlog met het Westen wagen. Dat is het geruststellende dat voor het Westen in het gebeurde zit. Maar -er zijn ook minder geruststellende factoren. Een der belangrijkste is wel de vraag wat er zou geschied zyn als tijdens de rebellie in Oost-Duitsland, West-Duitsland reeds over een leger had beschikt. Het Duitse saamhorigheidsgevoel is zo sterk ontwik keld, en de hartstochten waren aan weers- ■JVTISSCHIEN meer nog dan de daad van Syngman Rhee zelf, waarmee deze dictator van het kleine Zuid-Korea de po litiek van de Ver. Naties en van de Ver. Staten schaakmat zette, trekt de zachtzin nige wjjze, waarop van Westerse zijde ge reageerd wordt de aandacht. De vrijlating door Syngman Rhee van de anti-commu- nlstlsche krijgsgevangenen Is toch maar een aantasting van het gezag van de Ver. Naties, welker krijgsgevangenen, het hier betrof en maakte een eind aan de hoop, dat de wapenstilstand nabij was. Het Westen mag voortgaan bloed en goed in Korea te offeren, omdat Syngman Rhee voorzag dat het sluiten van een wapenstil stand het einde zou betekenen van zijn ideaal dat Noord-Korea met zfln eigen land verenigd zou worden. Men kan zich de teleurstelling van Rhee voorstellen, om dat de Amerikaanse militaire leiders hem herhaaldeltjk deze hereniging hebben be loofd, men kan ook een zekere mate van bewondering hebben voor de weergaloos knappe wijze waarop hij alle hem ten dien ste staande middelen gebruikt om zijn doel nog te bereiken. 'Abonnementsprijs f 1.50 per kwartaal bij vooruitbetaling Advertentieprijs: 12 cent per m.m. Giro 87926 Ook des Zaterdags een ge varieerd programma. Na u in vorige nummers het een en ander verteld te hebben over het gevarieerde programma van de twee eerste Heamiel- dagen, willen wij gaarne nog speciaal de aandacht van onze lezers vestigen op de laatste dag der feestelijkheden en wel op Zaterdag 4 Juli a.s. Ook uit het programma van deze dag blijkt, dat de Heamielcommissie onder 't motto „Voor Elc Wat Wils” getracht heeft aan ieders verlangen en smaak tegemoet te komen. Zo wordt die dag om 1.30 uur begonnen met grote kaatswedstrijden op het Oortje. Dit bij uitstek Friese sportgebeuren zal ongetwijfeld voor de liefhebbers van deze sport een grote gebeurtenis zijn. Om 3 uur vindt op de Marktstraat de start plaats van de deelnemers met auto’s, motoren en bromfietsen aan de Heamiel- Oriënteringsrit. Over de route van deze tocht kunnen en mogen wij U niets mededelen. Het is n.l. de bedoeling, dat de deelne mers zelf de uitgestippelde route zullen vinden aan de hand van de verschillende op en langs de weg bevindende kenteke nen. Verder verdient de route met een be paalde gemiddelde snelheid gereden te worden. Zij, die het minst aantal strafpun- ten hebben behaald, komen in aanmerking voor de als prijzen beschikbaar gestelde bekers en medailles. Leden van de Leeuwarder Motorclub (deze club organiseert de tocht in samenwerking met de Heamielcommissie), betalen een in leg van f 1.niet-leden f 1.50. Aangifte tot deelname bij de heer Brand- sma, Snekerpoort, Bolsward tot Vrijdag 2 Juli a.s. Na deze datum wordt de inleg met f 0.50 verhoogd. Velen hebben zich al opgegeven. Het zal die Zaterdagmiddag dan ook een gezellige drukte worden op de Marktstraat en de deelnemers wacht een mooie tocht en een sportieve wedstrijd. Ons Stedelijk Muziekcorps dat de nieuwe naam „Schutterij-Muziek” heeft aangeno men, zal om 8 uur ’s avonds een concert geven op de Bargefenne. Om 9 uur ’s avonds vindt op het ijsbaan- terrein een daverend slotnummer plaats. Er zullen daar twee torenmasten verrijzen van resp. 40 en 30 meter hoogte, welke onderling verbonden zullen worden met stalen kabels. Hierop zal op een duizeling- wekkende hoogte acrobatische toeren wor den verricht, waarvan de prestaties als enig in Europa beschouwd kunnen worden. Het heeft onze sympathie, dat de Hea mielcommissie ook deze keer de entree prijzen zo laag mogelijk heeft willen hou den, zodat niemand dit sensationeel ge beuren behoeft te missen. Volwassenen be talen f 0.50 en kinderen beneden 16 jaar f 0.25. Wjj wensen U gezellige Heamieldagen in Bolsward. It libben is net altyd rys mef, rezinen, mar ek 'wolris gröt mei krödde. Oan dit sprekwurd moast ik ünwillekeurich tinke, doe’t ik my sette ta it Bkriuwen fan in peau wurden ta ynliedlng fan de Heamieldagen. De rys mei rezinen wurdt wer opset, net allinnich letterlik foar it straks to hélden heamiel, mar ek figuerlik foar alles hwat him trjje dagen lang om dit heamiel hinne Ofspylje Bil. Mar mei’t wy dér yn Boalsert drok mei dwaende binne liket it nou alle dagen wol grót mei krödde to wêzen. De Heamieldagen binne in feest ta bislüt fan de üngetiid, dizkear in ünge- tild, dy’t party boeren noch lang heugje sil en harren grif net yn in feeststimming brlngt. Jk wol der inkeld dit noch fan sizze: Sa’t jimme, boeren, nou al hoe’t it ek tsjinwierret bisykje it hea sa goed mooglik yn to krijep, sa moatte wy, stedlju, ek dit jier wer bisykje dizze Heamieldagen ta in sukses to meitsjen. It iene is jimme wurk, it oare uzes, om’t it diel üt- makket fan üs taek as forsoargingssintrum fan de Südwesthoeke. En hwat diel ütmakket fan jins wurk, dér kin men net foarwei, dat moat men trochsette. Dérom, wy geane troch enop 2, 3 en 4 July forwachtsje wy jimme allegearre yn Boalsert. Wy winskje jimme noch in fêste rite waer ta en sizze jimme ta, dat sa’t jimme nou skreppe yn it hea, wy skreppe sille om dizze Heamiel dagen ta in sukses to meitsjen.

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1953 | | pagina 1