r
ADENAUERS OVERWINNING: UCHT EN
SCHADUW
KRIS-KRAS door Nederland
'J
PRINSJESDAG:
PLECHTIGE ONTMOETING VAN VORSTIN
EN VOLK
üs hjoed
Frankrijk blijft de onzekere factor
Dulles over Triest en lndo-€hina
Beria 4 uur vrij man?
Precies’ negen dagen, nadat Malenkov Be
rta gevangen had genomen, zou de voor
malige chef van de Russische geheime po
litie uit de gevangenis zijn ontsnapt, zo
berichtte Woensdag „Tsjoeng Sjing Pao”,
een Chinees dagblad in Hongkong.
No. 71
Vrqdag 11 Sept. 19S3
StreeKblad voor West- en Zuidwest Friesland
to sizzen
TAE spanning rond het geschil over Triëst
- tussen Zuid-Slavië en Italië is wat ge-
Bultenlands Overzicht luwd nu rede heeft gehouden en
X
/V
Uitgave van Drukkerij Fa. A. J. OSINGA - Bolsward
1 ii-j.
Hwat hat Gabe Skroar
49e Jaargang
Bolswards Nieuwsblad
Met ingang
waarschyniyk.
k
De belde zwanen, die de
H. M. de Koningin de gewone zitting van
F
4
Hwa’t oer in balke springe kin,
Moat oer In strie net stroffelje.
Hoen Duitsers onder een totalitair regiem
zijn geplaatst”.
De door Eisenhower bedoelde samenwer
king zal zich blflkens het telegram uit
strekken over „politiek, economisch en de
fensief gebied”.
met het Atlantisch Pact zullen de Weet-
Europese mogendheden nooit prijs geven.
gelegenheid in verenigde vergadering bij
een komen. Voordat H. M. de Koningin de
zitting voor geopend verklaart, spreekt zy
de z.g. Troonrede uit, een belangrijk stuk,
waarin de toestand van ons land geschetst
wordt en waarin, in algemene bewoordin-
Chinese staten onafhankelijkheid binnen ’t
raam der Franse Unie te schenken, maar
of de regering Laniël zover zal willen gaan
dat Indo China ook onafhankelijk aan bui-
kelijkheid en souvereinitelt van deze Indo
Chinese staat, nadat de Fransen in onder-
handelingen met ’n andere dezer staten nl.
Cambodja, dis reeds de volledige souve-
reiniteit op het gebied van rechtspraak en
politiewezen hadden toegestaan.
gen, de richting wordt aangegeven van ’t
beleid dat de Regering in het komende
jaar zal gaan voeren. Let wel: het beleid
van de Regering, dat wil zeggen van de
Koningin èn de Ministers. Men treft nogal
eens het misverstand aan, dat de Troon
rede een opsomming zou zfjn van wat door
de Koningin aan de Ministers wordt opge
dragen. Dat is het niet. De Troonrede
wordt door de Ministers gezamenlijk op
gesteld en is dus een soort werkprogram
ma van de Regering.
kunnen indienen voor zover men onder
daan is van een staat die het individuele
beroep op het hof heeft toegestaan zul
len worden onderzocht door de Europese
CommiFwie voor de rechten van de mens.
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie:
Marktstraat 13 - Bolsward
Telefoon 451 (K 5157)
Abonnementsprijs
f 1.50 per kwartaal bij vooruitbetaling
Advertentieprijs: 12 cent per m.m.
Giro 87926
mag overigens ook niet blind zijn
voor de schaduwzijden van de grote
overwinning van Adenauer. De uitgelaten
heid waarmee deze in Amerika is begroet
w|Jst naar die schaduwzijde nl. dat enige
vrees moet gekoesterd worden dat West-
Duitsland een te sterke leidende positie in
de Europese defensie verkrijgt. We lazen
reeds ergens, dat Adenauer thans een fi
guur geworden is die het gezag van Chur
chill nadert, zodat hij een doorslaggevende
stem in de Europese politiek zal krijgen.
Hoezeer men zich kan verheugen dat
Duitsland, als onmisbare schakel in het
Europese defensiestelsel, is behouden, men
kan zich toch wat onbehaaglijk gevoelen
bij de gedachte, dat dit land een zo voor
name positie zal krijgen. In Frankrijk zijn
direct na de verkiezingsuitslag stemmen
in die richting opgegaan en er wordt ge
vreesd, dat Parijs nu nog huiveriger zal
worden om deel te nemen aan de Europese
defensiegemeenschap.
minister van Buitenlandse Zaken Dullw f gebeurt. De betekenis van deze dag gaat
ver uit boven de pracht en praal van het
j In Den Haag zal over enkele dagen door
vele tienduizenden het „sprookje van de
derde Dinsdag” worden beleefd: het ieder
jaar opnieuw weer boeiende schouwspel
van de gouden koets met H.M. de Koningin
gevolgd door rijtuigen met Hofdames, Ka
merheren en Groot-Officieren en begeleid
door een indrukwekkend ere-escorte van
Marechaussée, een ere-compagnie van het
Garderegiment Grenadiers en de Konink
lijke Militaire Kapel.
In de statige Ridderzaal, in het hartje van
oud-’s-Gravenhage, waar de Ministers, de
Raad van State, de leden van de Eerste en
Tweede Kamer en vertegenwoordigers van
buitenlandse mogendheden tezamen zullen
zfjn, zal Hare Majesteit de Troonrede voor
lezen. En na het uitspreken van deze
Troonrede zal weer het traditionele „Leve
de Koningin” weerklinken en zullen Ko
ningin Juliana en Z.K.H. Prins Bernhard
terugrijden naar het Koninklijk Paleis aan
het Lange Voorhout.
Enorm is leder jaar
deze gebeurtenissen,
De eerste troepenbeweging voor de oefening „Grand Repulse", welke van
18 tot 24 September a.s. zal worden gehouden tussen Enschedé en
Bremen in West-Duitsland. Van Nederlandse zfjde zullen
85000 soldaten aan deze aanvalsoefening deelnemen.
De troepen welke inmiddels naar Duitsland z|jn vertrokken, zullen de
depots voor het legerkorps inrichten.
T AAT ons over dit onderwerp echter niet
speculeren en ten slotte nog vermel
den, dat de Europese conventie voor de
rechten van de mens van kracht z|jn ge
worden doordat Luxemburg als tiende land
de ratlficatie-oorkonde te Straatsburg de
poneerde. De conventie is een vrucht van
de Raad van Europa; ook Nederland zal
wel spoedig ratificeren. De conventie for
muleert een aantal rechten en vrijheden,
die men hier te lande hotzy uitdrukkelijk
hetz|j stilzwijgend al wel erkent. zy voor
ziet bovendien in een procedure, die de
handhaving van die rechten en vrijheden
moet verwezenlijken, een procedure nl.,
voor een in te stellen Europees hof voor
de rechten van de mens. Klachten over
schending van de betrokken rechten en
vrijheden die men ook individueel zal
VTAN de soc.dem. heeft men eigenlijk
nooit geweten wat ze in de practyk nu
precies wilden, behalve dat ze, evenals alle
Duitsers, de hereniging van hun land wen
sten; ze w|jten hun nederlaag dan ook zelf
aan het feit dat de buitenlandse politiek
deze verkiezingen beheerste. Overigens valt
ook niet te ontkennen, dat W.-Duitsland
onder Adenauers bewind zich economisch
krachtig heeft hersteld, het is weer wel
varend, wel had hy de wind mee, maar ook
dit heeft stellig de verkiezingsuitslag be
ïnvloed. Verheugend is het dat de radicale
partijen van links en rechts zó weinig
stemmen kregen, dat ze hun recht op een
aantal zetels verspeelden, de communisten
keerden niet in de Bondsdag terug en de
neo-nazi's krijgen er ook geen zetel. De
heropvoeding van het Duitse volk schijnt
dus wel vruchten te hebben gedragen.
De stad veiliger? Men heeft vastgesteld,
dat ongeveer 95 pct. van alle bliksemscha
de op het platteland voorkomt.
voldoende voor een vast regeringsbeleid maar nog onvoldoende om als
het Duitse Hof eens mocht beslissen dat de E. D. G.-overeenkomst een
tweederde meerderheid nodig heeft het deelnemen van W.-Duitsland
aan de Europese Defensie Gemeenschap veilig te stellen. Dan zal Adenauer
nog de steun van de Vluchtelingenpartl) nodig hebben, die voor het eerst
aan de verkiezingen meedeed en 27 zetels kreeg.
"VTOLGENS haar vroegere uitlatingen is
deze partjj trouwens voor inschake
ling van West-Duitsland in het Weste
lijk Defensiestelsel. De soc.dem. die zo
als bekend ten deze een zeer zwak ge
luid lieten horen hebben waarschijnlijk
daarvan de wrange vruchten geplukt.
Wel kregen zij door het verdwijnen van
de radicale partijen uit de Bondsdag 150
zetels, dat is 19 zetels meer, maar feite
lijke winst aan stemmen hebben z|j niet
geboekt. Vermoedel|jk hebben vooral de
gebeurtenissen der laatste maanden in O.-
Duitsland de West-Duitsers bewogen hun
stem te geven aan de man, die een vaste
politieke gedragslijn tegenover Rusland
wilde volgen en daarvoor samenwerking
met het Westen nodig achtte, en macht te
genover macht wilde stellen.
Zijn vrijheid was echter van korte duur,
daar hij reeds vier uur later weer werd
gegrepen en ditmaal werd opgesloten in
een zwaar bewaakte gevangenis van het
leger.
In dit bericht, dat volgens het blad af
komstig was uit communistisch China,
werd verder nog vermeld, dat vrienden van
Beria zijn ontsnapping hadden mogelijk
gemaakt,
Bondskanselier Adenauer heeft z|jn partU, de christelijk democratische
urne, naar een grote zege in de West-Duitse verkiezingen geleid. Deze
party kreeg zelfs de absolute meerderheid in de Bondsdag, zy het dan
met 1 stem en met de andere partyen, welke de vroegere regeringscoalitie
mee vormden, n.l. de liberale, de vrye democratische party en de conser- over Korea~de "communistische vertegen-
vaueve Duitse party beschikt Adenauer nu over meer dan 60 zetels. Zeer woordigers een acceptabele houding aanna
men, later ook andere kwesties zouden
kunnen worden besproken, o.a. de moge-
lykheid om tot vrede in Indo China te ko
men. Dan zouden Vietnam, Laos en Cam
bodja ook tot die conferentie moeten wor-
den uitgenodigd. De vraag is of Frankryk
j dat pas nog weer 800 millioen gulden
E* is ten deze veel aan Frankryk zelf extra Amerikaanse militaire hulp in Indo
■Cj te wfjten dat te zwak schynt om zich China heeft gevraagd daar nu wel zo op
te doen gelden men moet echter ook gebrand is. Het is wel bereid deze Indo
in aanmerking nemen dat het krachten
worden afgetapt door de oorlog in China
maar het zal toch ook de andere a.s.
deelnemers in de Europese Defensie Ge
meenschap wat rauw in de oren hebben ge- ten’andS politieke besprekingen deelneemt
klonken toen dr Adenauer een dag na zy’n >s toch wel de vraag,
overwinning verklaarde dat men nu niet
meer moest spreken van de hereniging van
Niet minder belangrijk dan het uitspreken
van de Troonrede in de verenigde vergade
ring van de Staten Generaal, is de minder
spectaculaire gebeurtenis, die onmiddellyk
daarna plaats heeft in heit gebouw van de
Tweede Kamer: de Minister van Financiën
overhandigt daar aan de voorzitter van de
Tweede Kamer de z.g. „Millioenennota’.
Het is een uitvoerig stuk, een bijlage van
de Ryksbegroting voor het volgend kalen
derjaar, waarin, in een breedvoerige be
schouwing, een uiteenzetting wordt gege
ven van de toestand van ’s Ry'ks finan
ciën. Voorts bevat de Millioenennota een
samenvatting van de begrotingen der ver
schillende departementen en ook een over
zicht van de wy'ze, waarop de te verwach
ten uitgaven zullen worden gedekt door be
lastingen.
Troonrede en Millioenennota worden wel
eens genoemd de thermometer en de baro
meter van ons volksbestaan. Men kan er
inderdaad op aflezen het wel en wee van
ons volksleven en vooral de millioenennota
is als het ware een voorspelling van de te
verwachten hogere, of lagere, (belasting )-
druk.
Vandaar, dat ieder jaar met grote belang
stelling naar de derde Dinsdag van Sep
tember wordt uitgezien, naar de „Prinsjes-
zoals dit belangryke moment in
ons staatkundig leven wordt genoemd
de dag, waarop Vorstin, Ministerraad,
Volksvertegenwoordiging en volk elkaar
ontmoeten in een van 's lands vergader
zalen om mét elkaar de toestand, waarin
ons land zich bevindt, onder ogen te zien.
jaULLES heeft in een persconferentie ook
nog iets gezegd over Indo China. Hy
vond, dat als op de politieke conferentie
Maagpatiënt kocht verkeerd medicijn. By
een drogist aan de Kokermolenstraat in
Zaandam is Dinsdagmorgen aan een man
aluin inplaatas van bltterzout verkocht.
De koper beweerde voor een maagkwaal ’n
operatie te moeten ondergaan. Aangezien
het aluin een nadelige invloed kan hebben
is de onbekende koper per radio aangera
den weer naar de drogist te gaan.
Snoeplustige diefjes. B|) een kruidenier in
de le van der Kunststraat in Dem Haag
hebben dieven (of diefjes?) drie dozen
bonbons opgepeuzeld. zy nuttigden grote
hoeveelheden biscuits en dronken twee
flessen limonade leeg. Om de knikkers in
de hals te bemachtigen, lieten zy flessen
bleekwater leeglopen.
Moeder deed vervelend. Te Rotterdam is 'n
8-jarig liftertje aangehouden, dat aan de
politie vertelde, dat hy van huls was weg
gelopen, „omdat zyn moeder zo vervelend
deed”,
Verklezingscommentaar was „niet offi
cieel”. De door het Ministerie van Bui
tenlandse Zaken gegeven commentaar op
de uitslag van de verkiezingen in West-
Duitsland, waarby deze zeer verheugend
werd genoemd, mag niet als een officiële
uitlating van de Nederlandse regering be
schouwd worden, zo wordt thans medege
deeld.
Hoogleraar in de gevangenis. De Utrecht
se hoogleraar in de Geneeskunde G. M. H.
V. is door de kantonrechter tot zeven da
gen onvoorwaardeiyke gevangenisstraf ver
oordeeld, omdat hy een spoorwegbeambte
die hem niet zonder meer door de contróle
wilde laten gaan, heeft geslagen. De klap
kwam kenneiyk hard aan, want de man
bloedde hevig en kon 9 dagen zyn werk
niet verrichten. De politierechter vroeg
zich af in hoeverre verd. zyn taak als op
voeder der jeugd nog zal kunnen vervul
len.
De Cranborryoogst l|Jkt goed te worden.
Terschellings cranberr-oogst hjkt goed
te zullen worden. De meeste z.g. bessen
plekken staan er goed voor. Over ongeveer
veertien dagen gaat de pluk beginnen.
Laatste zink uit circulatie.
van 15 September zullen oude bronzen
centen en zinken dubbeltjes door de PTT
niet meer in betaling worden aangenomen,
aldus is in een dienstorder aan de kan
toren medegedeeld.
Watersnood maakte 1795 slachtoffers.
Volgens het Informatiebureau van het Ne-
derlandsohe Roode Kruis bedraagt het to
tale aantal slachtoffers van de overstro
mingsramp 1795. Het is zeker, dat hlerby
geen doublures voorkomen. Het informa
tiebureau heeft de 100ste iyst van slacht
offers uitgegeven. Nog 164 personen wor
den vermist. Een aantal van hen zal waar-
schyniyk nog wel worden gevonden, maar
de kans is groot, dat velen van deze slacht
offers door de zee naar buiten zyn ge
voerd of onder het door de storm, de stro
mingen of de herstelwerkzaamheden op
geworpen zand zyn bedolven geraakt.
Straaljager doodt militair. Maandagmid
dag 4 uur is de 22-jarige sergeant-vlle-
ger C. Holm uit Utrecht op een der start
banen van de vliegbasis Twente door de
vleugeltip van een voorby-taxiënde straal
jager geraakt. Hy werd daarby vermoe-
deiyk aan een der nekwervels zo ernstig
gewond, dat hy vrywel onmiddellyk na het
ongeval is overleden. Het stoffeiyk over
schot is naar het ziekenhuis te Utrecht
overgebracht.
Verplicht onderzoek voor het huweiyk?
Het Tweede Kamerlid mej. mr. J. Zeelen-
berg (PvdaA) heeft met verscheidene an
dere leden harer fractie een voorstel inge
diend by de behandeling van de nota over
het nieuwe burgeriyk wetboek, om een
geneeskundig onderzoek voor het huweiyk
verplicht te stellen.
Clandestiene zender gepakt. In samen
werking met de rykspolitie te Slochteren
en de gemeentepolitie te Hoogezand, heb
ben opsporingsambtenaren van PTT op 6
Sept. j.l. te Westerbroek gem. Hoogezand,
de clandestiene zender „Mona Lisa” op
gespoord en in beslag genomen. Proces
verbaal werd opgemaakt tegen de 23-jari-
ge landarbeider H. L. en de 20-jarige kleer
maker K. B.
Noodklok over de hanen. Het Bedryfschap
voor Pluimvee en Eieren heeft een veror
dening afgekondigd, welke behelst, dat op
de zogenaamde boerenpluimveebedryven
niet meer dan één haan per toom kippen
mag worden aangehouden. Ónder een toom
wordt verstaan het aantal kippen, dat ge
zamenlijk in één hok gehuisvest is.
Driejarig jongeje valt 7 meter en biyft
ongedeerd. Het driejarig jongetje A. D.
is Dinsdagmiddag uit een raam van zyn
ouderiyke woning op de tweede etage in
Den Haag gevallen. Het kind was uit zyn
bedje getuimeld en in een bloembed te
recht gekomen. De dokter kon geen letsel
constateren. Het jonetje had een val van
zeven meter gemaakt.
hebben beiden telegrammen aan Adenauer
gezonden naar aanleiding van zyn verkie- i Sprookje met de gouden koets en van het
zingsoverwinning. uniformgeschitter in de 7 eeuwen oude
Eisenhower verzekerde de kanselier, dat de Ridderzaal.
Amerikaanse regering streeft naar samen- Op de derde Dinsdag in September opent
werking met West-Duitsland „ter verster
king van een vry Europa en ter beëindl- de Staten Generaal, onze volksvertegen-
ging van de kunstmatige verdelging van woordiging, bestaande uit de Eerste en de
Duitsland, als gevolg waarvan nog 18 mil- i Tweede Kamer, die voor deze byzondere
Het zal misschien een der neteligste pun
ten zyn van de onderhandelingen welke
Duitsland als eerste doel van de West- Bao Dal, het staatshoofd van Vietnam,
Duitse politiek, maar van de bevryding van I thans in Parys voert met de Franse re-
Oost-Duitsland met hulp van de Weste- gering over de voltooiing van de onafhan-
iyke bondgenoten. Misschien heeft Ade
nauer het niet zo erg bedoeld, maar de
zelfde klanken zyn ook wel eens uit Ame
rika gehoord en samen met de Duitse vor
men ze een wat onrustbarend duo voor de
kleine Europese landen, waar men zich af
vraagt of onder Duitse Invloed een even
tuele Europese Defensie Gemeenschap niet
een te agressieve Inslag zou kunnen kry-
gen. Om het maar kortweg te zeggen: de
Europese Defensie Gemeenschap zal niet
mogen worden gebruikt om de hereniging
van Duitsland met wapengeweld door te
voeren. Het kan zyn dat dr Adenauer aan
wapengeweld niet heeft gedacht, maar aan
zyn reeds eerder gepropageerd denkbeeld
dat de landen die straks misschien de Eu
ropese Defensie Gemeenschap zouden vor
men, eenmaal daarin verenigd, een non-
agresslepact met Rusland en z|jn satel
lietstaten zouden sluiten, in ruil waarvoor
moest worden bedongen, dat de Russen
dan Oost-Duitsland zouden moeten prys-
geven. We zien niet in, dat Moskou in een
dergeiyke overeenkomst zou toestemmen,
Tenzy de landen van de E.D.G. hun binding
aan het Atlantisch Pact, dus aan Amerika,
zouden opgeven. Immers, dan zou van deze
op zich zelf staande E.D.G. geen gevaar
Voor Moskou dreigen, Maar de verbinding
schynt na de Duitse verkiezingsuitslag wel
Koppige appelboom. De heer B. Meeden-
dorp in Kielwindeweer heeft een appelboom
in zyn tuin staan die momenteel in bloei
staat. De boom wil dit jaar kennelijk be
slist nog eens bloeien, want gedurende de
zomer droeg de boom blad noch bloe
sem.
Kind in modder gestikt. Het anderhalf-
jarige meisje Ineke Bakker te Lutjebroek
is achter haar ouderlijke woning in een
sloot geraakt. Het kind verdween in de
modder en was al overleden toen het werk
gevonden.
Zwanen dood.
met veel moeite schoongemaakte vyver in
Oldeberkoop opluisterden, zyn Zaterdag
morgen dood aangetroffen. Men heeft de
cadavers voor onderzoek opgestuurd naar
Utrecht. Er bestaat n.l. een ernstig ver
moeden dat kwaadwilligheid in het spel
is.
Klaas Tot geborgen. Dinsdagmiddag is in
de Blauwe Slenk tusen Vlieland en Ter
schelling, het stoffelyk overschot gevon
den van Klaas Tot, de schipper van de red
dingboot „Brandaris”, die Zondag 16 Aug.
by een zeiltochtje in het Schuitegat over
boord was geslagen en sindsdien werd ver
mist. Het iyk is door de „Harlingen 92”
opgevist en naar Harlingen gebracht, van
waar ’t door de reddingboot „Brandaris”
naar Terschelling werd vervoerd.
niets onherroepeiyks heeft gedaan. Maar
de kwestie op zich zelf is moeliyker ge
worden dan ooit, nu Tito heeft gepleit voor
de internationalisatie van Triëst zelf en
Iniyving van het omliggende gebied by Z.-
Slavlë. Dat is een stap terug vergeleken
by vroeger toen Tito zich voorstander ver
klaarde van een gemeenschappelijk Zuid-
1 SlavischItaliaans bestuur van Triëst.
Een stap terug deed ook de Amerikaanse
minister van buitenlandse zaken Foster
Dulles toen hy verklaarde, dat de door de
drie westeiyke geallieerden in 1948 afge
legde verklaring dat Triëst by Italië dien
de gevoegd, niet eeuwigdurend geldig kon
blyven.
de belangstelling voor
die in onze moderne,
nuchtere wereld iets doen herleven van ver
loren gegane romantiek, niet alleen in Den
Haag, maar in het gehele land, waar film
en televisie en radio het verloop van de
plechtigheden zichtbaar en hoorbaar ma
ken voor millioenen. Echter omgekeerd
Amerika zegt steun toe
Amerika’s president Eisenhower en zijn j wat er op de derde Dinsdag in Den Haag
TTEEFT de uitslag der verkiezingen in
West-Duitsland stellig meer klaarheid
in de situatie in het Westen gebracht,
Frankryk biyft nog steeds de grote on
zekere factor. Dat is vooral te betreuren
als Rusland de uitnodiging der Grote Drie
voor een conferentie op 15 October te Lu
gano zou aannemen, waar dan over het
houden van vrye verkiezingen in geheel
Duitsland zou moeten worden gesproken
en over de Oostenrykse kwestie. Nu heb
ben de Russen nimmer dergeiyke vrye ver
kiezingen gewild en de uitslag van de
stemming in W.-Duitsland zal hen nog af
keriger daarvan hebben gemaakt; ook in
Oost-Duitsland zouden de communisten
geen voet aan de grond krjjgen. Het lykt
dus eigeniyk onwaarschyniyk, dat Rusland
de uitnodiging onder de gestelde voorwaar
den zal aannemen. Misschien doet het te
genvoorstellen, misschien ook wyst het de
uitnodiging af, wat een nieuwe verstrak
king der betrekkingen tussen West en Oost
