11
KOREA-CONFERENTIE LEVERT
MOEILIJKHEDEN
KORT EXCERPT UIT DE MILJOENEN
NOTA 1954
7
No. 73
49e Jaargang
Vrijdag 18 Sept. 1953
StreeKblad voor West- en Zuidwest Friesland
Uitgave van Drukkerij Fa. A. J. OSINGA
- B olsward
Buitenlands Overzicht
üs hjoed
to sizzen
Nog meer Aziatische kwesties
100.000
Amerika gaat zijn eigen gang
a.; 2e
30.—-
60.—
ia en
oubli-
Ook mevrouw MacLean
verdwenen
liem-
cstra-
54.—
52.—
98.—
99
97.—
30.—
30.—
30.—
45.—
50.—
50.—
n G.
eren:
t; 2e
veen;
naar,
t Y.
rasse-
je en
Hwat hat Gabe Skroar
Ondanks groot tekort, reden tot gematigd
optimisme
p het
>g de
men
:n de
Nederlaag voor Malan
Bolswards Nieuwsblad
prtjs:
n ge-
I I
tsma,
laerd.
Page-
Lok,
Durk
ie op
ma-
voerd.
T)IT betekent voor het ogenblik stellig
3nge;
innes
PIET.
■lama
f 401 mln
f594
f 995 mln
00.—
gesla-
96.—
48.—
44.—
:eats-
1 fan
leite,
et to
e op-
awed-
78.—
oekje,
i kant
ïn de
steeds
Jfl ln-
t vol
gorden
:e kus
ia ne-
dia, Pakistan, Birma en Indonesië.
Zoals 1
uit de V. N. de vorige maand uitgemaakt,
dat het alleen de oorlogvoerenden en des
gewenst de Sovjet-Unie zouden zijn.
een defensief verbond in de Pacific, welk
verbond de verantwoordelijkheid voor de
bestaande verhoudingen daar zou moeten
aanvaarden? Of is het omdat Engeland
over de oplossing van een aantal Aziatische
vraagstukken anders denkt dan Amerika?
gingen de grenzen van het in het ko
mende jaar financieel mogelflke kunnen
geacht worden te zijn bereikt.
„Korea: honderdduizend wezen.
Een kort en simpel nieuwsbericht
’k Had het, heel vluchtig maar, gelezen,
Noemde ’t en deed de krant weer dicht.
Maar 'k kon me er niet van bevrijden,
Las in gedachten telkens weer,
Wie voelt in dit onzegbaar lijden
Niet de ene wens: geen oorlog meer.
Daar gaan die honderddulzen wezen,
De tol van waanzin, machtlust, nijd,
Ze zwermen rond als kleumse wezens,
In jachtsneeuw, barre wintertijd.
Geen vader zal hen ooit omarmen,
Geen moeder koestering lief en teer
Waar klopt een hart nog vol erbarmen?
O werd het maar: geen oorlog meer.
Moeten dees honderdduizend wezen
In oorden, zwart verschroeid en kaal,
Niet elke nacht een droombeeld wezen,
Voor staalmagnaat en generaal?
Moet hen niet het geweten steken,
Schrijnen als door een harde zweer,
Hoorden ze bang het bidden, smeken,
O, ’t is genoeg: Geen oorlog meer.
Korea: honderdduizend wezen,
Kon deze ons aller zware schuld,
De wereld van machtswaan genezen.
God heeft met ons nog steeds geduld.
Hij vraagt van elk het vurig streven,
Vervul het hoogst gebod en leer
Uit liefde en broederschap te leven,
Wie is getrouw? Geen oorlog meer...
overwe-
van
Pran-
a-Ra-
irage.
r. Na
vriend
ir de
eerde,
jn.
leurt,
tante
zien.
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie:
Marktstraat 13 - Bolsward
Telefoon 451 (K 5157)
Abonnementsprij s
f 1.50 per kwartaal bij vooruitbetaling
Advertentieprijs: 12 cent per m.m.
Giro 87926
as op
altijd,
in zal
want
:e be-
nover
paar
32.—
91.—
73.—
jdam
tizen,
>e pr.
r
Ids
.e pr.
40-
’okke
Vorige week is te Washington de Raad van Ministers van de Anzus,
d. w. z. het besturend lichaam van he<t Velligheidspact dat de Ver. Staten,
Australuië en Nieuw Zeeland omvat, bijeen geweest. Deze bijeenkomst
kreeg bijzondere betekenis door het tijdstip waarop ze werd gehouden, nl.
terwijl een conferentie over Korea in het verschiet ligt en de Fransen
vrezen voor een versterkte steun van communistisch China aan de Indo-
Chinese opstandelingen. Beide kwesties zijn er volgens het communiqué
dat is verschenen, speciale onderwerpen van besprekingen geweest. Over
het resultaat daarvan wordt natuurlijk niet gerept, maar men was het
er over eens dat onder dei huidige omstandigheden communistisch China
niet erkend kon worden en deze landen zich dan ook zouden verzetten
tegen toelating van Peking tot de Ver. Naties.
De ontwerp-begroting voor het jaar 1954
wijst aan een tekort op de lopende dienst
waaronder de watersnood-
uitgaven van
en een tekort op de kapitaal-
dienst van
om
vang van het te verwachten kastekort en
i de daarvoor aanwezige dekkingsmogelflk-
j heden, een aanwijzing, dat mede als ge
volg van de voorgestelde belastlngverla-
Vanwege het Britse consulaat-generaal te
Genève ie meegedeeld, dat mevrouw Me
linda MacLean, de echtgenote van de ruim
2 jaar geleden verdwenen Britse diplomaat
Donald MacLean, met haar kinderen is
verdwenen. Het Foreign Office is hiervan
in kennis gesteld.
Volgens het hoofd van de politie te Ge
nève hebben alle Zwitserse grensposten op
dracht gekregen naar de vermisten uit te
zien.
Voor de opening van de Staten-Generaal vertrokken dit jaar voor het
eerst Z. K. H. Prins Bernhard en H. M. de Koningin vanaf het Paleis
Lange Voorhout per gouden koets naar de Ridderzaal.
Foto: De Gouden Koets is voorgereden en H. M. de Koningin neemt
plaats in de Gouden Koets voor het Paleis op het Lange Voorhout.
TNTUSSEN is de bespreking van de Saa -
kwestie in de Raad van Europa die
deze week bijeenkwam evenals de algeme
ne vergadering der Ver. Naties, waar voo
Frankrijk ook zo netelige kwesties als die
van Tunesië en Marokko aan de orde kun
nen komen uitgeöteid om Duitsland en mei, maar ook wat zij wei Wl
Frankrjjk gelegenheid te geven onderling Uit Egypte wordt gemeld, dat
contact over deze zaak te zoeken. In die plot van officieren ontdekt is, die het ko-
andere moeilijke kwestie welke het Westen ningschap wilden herstellen. Daar zal dus
met zorg vervult, die over Triëst tussen weer worden gezuiverd.
gaf de Minister een schets van de budge-
taire ontwikkeling, welke in 1953 heeft
plaats gevonden.
te verhogen en op deze wijze, zonder het
verkregen monetaire evenwicht in gevaar
te brengen, via de Rrjksbegroting een zo
j groot mogelijke bedrage te leveren aan ’n
verhoging van de nationale welvaart.
Lyk as de gjirrichheit üs bldraecht, foar
al üs muoite en sloovjen üs neat jowt as
slyk, modder en weaze, sa leanet de ear-
sucht üs mei wyn en reek.
De nationale schuld.
Blijkens het in de millioenennota opgeno
men overzicht van de Nationale Schuld
heeft de daling van de totale Staatsschuld,
die in de 12 maanden, eindigende 30 Juni
j 1952, 1795 mln gulden had belopen, zich in
de periode 1 Juli 1952 tot 30 Juni 1953 ver-
I der voortgezet, ditmaal met een bedrag
van 818 mlllioen, waarvan 598 millloen be-
I trekking heeft op de binnenlandse schuld
I en 22Q millloen op de buitenlandse schuld.
De totale schuld per 30 Juni 1953 be
draagt 22.800 millloen gulden.
TTET opmerkelijkste besluit ter conferen-
tie van de Anzus was echter, dat En
geland, dat met Frankrijk en nationalis
tisch China had gedongen naar het lid
maatschap van dit verbond, niet werd toe
gelaten evenmin als de beide andere lan
den, al zal het wel op de hoogte worden
gesteld van genomen beslissingen. We heb
ben eigenlijk nergens dit besluit, dat onge
twijfeld op Amerikaans intiatief is geno
men, duidelijk zien toegelicht.
Op Amerikaans initiatief zeggen we, om
dat het niet aan te nemen is dat de twee
leden van het Gemenebest het moederland
willen weren, al hebben zfj er zich bfl neer
gelegd. Acht men in Washington Engeland
nog niet zo volkomen van koloniale smet-
r
Franse regering een steuntje te geven bij
haar poging het verdrag betreffende de
Europese defensiegemeenschap door haar
parlement te doen aannemen. Er zijn Fran
se partijen, die een zekere band van de
E. D. G. met Engeland eisen voor ze hun
stem aan het verdrag geven, omdat ze an- I
ders een te sterk Duits overwicht in de I
Defensiegemeenschap vrezen. Ook i.
Frankrijk een regeling van de Saarkwestle
voor de E. D. G. werkelijkheid wordt. Ook
W.-Dultsland wenst dat, het komt er maar
op aan of er een basis is waarop een com
promis kan worden gesloten. De Fransen,
zijn voor Europeïsering van het Saarland
doch de douane-unie met Frankrijk en de
economische banden met dat land zond'
moeten worden gehandhaafd, de steenkool-
rijkdom van ’t Saarland zou de macht van
Frankrijk als industrieland dan in even
wicht houden met die van W.-Dultsland
De Duitsers hebben zich bereid verklaa”
met de Fransen over deie kwestie te pr
ten, zij hebben wel eens gezegd met Euro
peïsering mee te kunnen gaan, maar of ze
dat nu nog doen is een epen vraag en ze
ker zullen ze niet voetstoots de Franse
voorwaarden betreffende douane-unie e
aannemen.
ontspanning en stabilisatie, 1
merkte de Minister van Financiën op,
den gezegd, dat bfl de samenstelling van
de ontwerpbegroting 1954 als richtsnoer
heeft gegolden het streven om door ver
groting van de bestedingsmogelijkheden
in de bedrjjfs- en gezinshuishoudingen de
levensstandaard van het Nederlandse volk
ielkje
lorrie
wo-
Dlde-
igen,
dum,
:rdag
Hing.
T|AT was het Amerikaanse standpunt, dat
toen zegevierde. De Engelsen hadden
er India ook wel bij willen hebben. We krij
gen nu in de algemene vergadering der
Ver. Naties weer een nieuw debat over
deze kwestie, waarbij het haast niet kan
uitblljven of de gehele positie van rood
China komt aan de orde, daar zal de Azia
tische groep wel voor zorgen. We vermoe
den dat Engeland er echter van zal afzien
zijn verschil van mening met Amerika
daarbij op de voorgrond te brengen, het
heeft nu geen zin de verdeeldheid van het
Westen ten deze in de assemblée meer te
demonstreren dan nodig is.
1VTISSCHIEN zal Engeland, nu Amerika
-L’x in de andere delen van de wereld, min
of meer zijn eigen weg gaat, in Europa
wat meer neiging tonen tot een hechte sa
menwerking met de vastelandsmogendhe-
den. Daartoe is te meer aanleiding voor
Londen, omdat door Adenauers verkie
zingsoverwinning W.-Duitsland in het vrije
deel van Europa een positie inneemt, wel
ke een aantal andare West-Europese lan
den naar wat meer evenwicht doet verlan
gen, nu Frankrijk daar blijkbaar niet voor
kan zorgen. De Engelsen hebben dan ook
aangekondigd dat zij hun band met het
vasteland en eventueel met de Europese
Defensiegemeenschap sterker zullen ma- verbetering van de levensomstandigheden
ken. Allicht is dit ook bedoeld om de der volken daar. In Rusland zelf zal dat
I onder leiding van Kroesjtsjew geschieden,
die als eerste secretaris van het centrale
partfl-comité nu een zeer belangrijke figuur
is geworden en wiens plan voor de ontwik
keling van de landbouw wordt doorge-
derhalve een tekort op de ge
hele dienst van
De uitgaven van de gehele dienst zijn ge
raamd op f 6.512 millloen en de middelen
op f 5.517 millloen.
Dit deelde de Minister van Financiën mede
in de Millioenennota, die Dinsdagmiddag
aan de Staten-Generaal is aangeboden.
Alvorens over te gaan tot een beschou-
ten vrfl, dat het opgenomen kan worden in i Wing van de ontwerp-begroting voor 1954
VTAN de Balkan moge nog vermeld, dat
ook Bulgarije weer poogt de diploma
tieke betrekkingen met Amerika en Grie
kenland weer aan te knopen; met Rusland
aan het hoofd schflnen ook de satelliet
staten thans in Europa te streven naar iets
vriendelijker betrekkingen met het Wes
ten, maar op basis van de bestaande ver
houdingen. Men zegt ook, dat Rusiand de
uitnodiging der Grote Drie voor een be
spreking over Duitsland en Oostenrijk zal
aannemen, zij het niet te Lugano. Voorlo
pig kan men slechts zeggen dat ’t Oosten
een adempauze wil en zich toeleggen op
Uitgangspunten.
Aangezien de betalingsbalans gedurende
1952 een gunstig beeld bleef vertonen, doch
de werkloosheid in de laatste helft van dat
jaar nog geen verbetering te zien gaf, acht
te de Regering verdere maatregelen tot
verruiming van de werkgelegenheid op
korte termijn noodzakelijk.
De watersnood heeft de voor 1953 verwach
te ontwikkeling grondig gewijzigd. De
kosten van de herstelwerkzaamheden en
de andere uit de ramp voortvloeiende uit
gaven betekenen een zware belasting van
de Rjjksbegroting, waarmede naar schat
ting in totaal tenminste 800 millloen gul
den zal zijn gemoeid, van welk bedrag de
helft inmiddels ten laste van 1953 is ge
bracht.
De inhoud van de ontwerp-begroting 1954
wordt, evenals dat in vorige jaren reeds
het geval was, in belangrijke mate be
paald door de verplichtingen, waartoe ons
land zich heeft verbonden in het kader van
de Noord-Atlantische defensie-inspanning.
Ook in 1954 zal het Nederlandse volk zich
zware offers moeten getroosten ten be
hoeve van zijn militaire bijdrage aan het
gemeenschappelijk verdedigingssysteem.
Voor defensiedoeleinden wordt opnieuw ’n
bedrag van 1500 millioen aangevraagd.
Voorts wordt het uitgavenbeeld ongunstig
beïnvloed door de gevolgen van de waters
nood. Evenals in 1953 is ook in de begro
ting 1954 ten behoeve van het herstel van
de rampschade een bedrag van 400 mil-
oen uitgetrokken.
Van de hoge uitgaven, welke met ’t her
stel van de getroffen gebieden zullen zijh
gemoeid, mag evenals in 1953 een gunstig
effect op de werkgelegenheid worden ver
wacht. Ook zal de werkgelegenheid worden
bevorderd door het onlangs bfl de Tweede I sloten, zfln het vooral structurele
Kamer der Staten-Generaal
TN het rijtje belangrijke Aziatische lan-
den, die Peking tot de z.g. Korea-confe-
rentie wil zien uitgenodigd, zoekt men te
vergeefs Japan. Geen wonder, want com-
een vermindering van het oorlogsge
vaar, maar het Westen zal toch waakzaam
moeten blflven omdat als eenmaal de ver
houding tussen de oorlogsproductie en de
voorziening van de levensbehoeften in de
Oost-Europese landen in evenwicht is ge
bracht en de bevolking eb kanonnen en bo
ter heeft, dit gevaar juist weer zeer drei
gend kan worde®..
I Van het nieuws uit Amerika mag nog dat
betreffende het aftreden van de Ameri
kaanse minister van arbeid, Durkin, wor
den vermeld. Hij was de enige democraat
in de regering Eisenhower, die aftrad om
dat deze regering nog zo weinig van haar
verkiezingsbeloften vervulde. In 1954 zfln
er weer congresverkiezingen en de demo
craten maken zich blijkbaar klaar voor de
campagne; Truman en Adlal Stevenson,
die de strfld om het presidentschap tegen
Eisenhower verloor, zfln ook al weer op
het oorlogspad. Stevenson heeft in een ra
diorede de Amerikaanse regering aange
spoord nog eens een poging te doen tot al
gemene ontwapening te komen. Deze rege
ring moest in het algemeen haar standpunt
in de buitenlandse politiek eens iets duide
lijker maken en niet alleen zeggen wat zfl
nen komen uitgesteld om Duitsland en niet, maar ook wat zfl wel wil.
er een com-
Italië en Zuid-Slavië is sedert de vorige
week geen verandering gekomen.
Pella, de premier van Italië, heeft een
volksstemming in Triëst geëist en Tito
heeft die even resoluut afgewezen, zolang
de honderdduizend Slovenen er niet zfln
teruggebracht, die Mussolini destflds ui*
dit gebied liet verbannen.
TVU het Westen in de politieke commis-
N sie der V. N. eenmaal overeengekomen
is dat de conferentie een beperkte om
vang en een beperkt doel, nl. de vrede in
Korea, zal hebben, kan men zich daaraan
nu beter maar houden.
Het kennelijk doel van rood China is het
Westen te verdelen en in een brede confe
rentie allerlei Aziatische vraagstukken ter
tafel te brengen en wellicht Korea als ruil
object te gebruiken. Blijkbaar streeft Pe
king er naar de leiding in Azië te nemen
en een front van Aziatische naties tegen
het Westen te vormen.
De Amerikanen vreesden voor zo iets en zij
waren het daarom vooral die op een con
ferentie met een beperkt doel aanstuurden,
terwijl Syngman Rhee voor Zuid-Korea een
soort veto eiste ten opzichte der besluiten
van de conferentie. Hij is trouwens nu de
enige niet meer, want communistisch Chi-
op langere termijn.
Nu de financiële en monetaire situatie van
de Nederlandse Volkshuishouding zich se- voor verschillende Inkomensgroepen"
dert enige tfld kenmerkt door een zekere rol gespeeld.
kan, aldus I De begroting 1954 vormt, gezien de
iën op, wor- vang van het te verwachten kastekoi
TAIT behoeft nog niet te betekenen, dat
Australië en Nieuw Zeeland zich vol
komen hebben verenigd met het Ameri
kaanse standpunt in dezen, dat al lang be
kend was. Vermoedelflk willen Australië
en Nieuw Zeeland van de houding van
communistisch China ter conferentie over
Korea laten afhangen of zij Peking ten
slotte zullen erkennen of niet en blijven
ze daarmee dan toch in de buurt van het
standpunt van Engeland, dat wel is waar
communistisch China in theorie reeds er
kende, doch voor het gaat pleiten voor toe
lating van Peking tot de Ver. Naties, eerst
wil afwachten of China ter Korea-confe-
rentie tegemoetkomend is of niet. Hoopvol
lijkt dat niet, want Peking zelf heeft d
gehele Korea-conferentie ook al weer o, i munistisoh China beschouwt dat rijk als
losse schroeven gezet door aan d V? een pion van Amerika in Azië en vooi
Naties te vragen, dat, behalve de staten lopig is het dat ook nog.
die aan de oorlog deelnamen daar ook te- Amerika wil Japan weer sterk maken als
genwoordig zullen zfln de Sovjet-Unie, In- I tegenspeler tegen het communisme in Azië
TSnIHatnn TMr-ma en TnHnnoaiS. j en he,t gaf daarom (Jjt rflk OOk Zeer ge-
bekend heeft de politieke commissie makkelijke vredesvoorwaarden. Zo gemak-
kelflk, dat Australië en Nieuw Zeeland er
eigenlijk wat bang van werden en zo ont
stond de Anzus, waarbfl Amerika de ge
noemde landen een garantie verleende te
gen eventuele Japanse agressie. Thans is,
zoals men uit het communiqué van de An-
zus-conferentie kan afleiding, de doelstel
ling veranderd of uitgebreid, de Anzus is
een defensief verbond geworden van een
drietal blanke landen aan en in de Pa
cific, die op het ogenblik het meest zor
gen hebben over het optreden van rood
China, al zullen Australiërs en Nieuw Zee
landers ook wel de haren te berge zfln
gerezen over de suggestie van een groot
Amerikaans dagblad, dat Nieuw Guinea tot
gebied zou worden bestemd waar Japans
overbevolking onderdak zou moeten vin
den.
Slotbeschouwing.
Teneinde de beschouwingen in de Millipe-
nennota over de toestand van ’s Rflks fi
nanciën te plaatsen in het ruimer verband
van de ontwikkeling der Nederlandse eco
nomie besloot de Minister van Financiën
de nota met enige opmerkingen over die
ontwikkeling, waarbfl hfl in het kort enkele
vraagstukken en moeilijkheden ter sprake
bracht, die momenteel bfl het bepalen van
het Regeringsbeleid de bijzondere aandacht
vragen.
Zo heeft, met name in de eerste helft van
dit jaar, de binnenlandse bedrijvigheid zich
duidelflk hersteld. De industriële productie
bereikte haar tot dusverre hoogste stand,
waarbfl het peil van de eerste helft van
1951 en 1952 met resp. 7 en 11 pet. werd
overschreden. Ook de werjkloosheid ver
toonde in de loop van dit jaar een opmer
kelijke daling.
De belastingverlagingen zfln er mede de
oorzaak van, dat in 1954 in samenhang
met de financiering van de Rijksbegroting
naar alle waarschijnlijkheid een belangrijk
kastekort zal optreden.
In het voorgaande zfln enkele algemene
gezichtspunten genoemd, die bfl het beoor
delen van de begroting 1954 van betekenis
zijn. Kenmerkend voor deze begroting is
enerzflds het bfl voortduring hoge niveau
der uitgaven (niet slechts in absolute zin,
doch ook in relatie tot het nationale inko
men). Het nog steeds hoge peil der mili
taire uitgave®, de voortgaande uitkeringen
van oorlogsschade, de nog altijd omvang
rijke lasten van de nationale schuld, de uit
gaven als gevolg van de watersnood, zo
mede de bedragen gemoeid met een groot
aantal verdere noodzakelijk voorzieningen
verklaren dit beeld.
Anderzijds staat de nieuwe begroting in
het teken der belastingverlagingen. Zoals
i in hetgeen eerder werd opgemerkt ligt be-
-_U_ 1—4. _x_.22.._;,3 overwe_
ingediende gingen geweest, te weten de belangen van
wetsontwerp, houdende fiscale voorzienin- de werkgelegenheid op lange termfln, die
gen in het belang van de werkgelegenheid tot deze verlagingen de aanleiding hebben
gevormd. Daarnaast heeft de wenselflk-
I heid van een verlichting van belastingdruk
verschillende inkomensgroepen een
De Zuid-Afrikaanse regering van dr Malan
is er niet in geslaagd de tweederde meer
derheid te behalen, die zij nodig had voor
de invoering van aparte kieslijsten voor de
naturellen in de Kaapprovincie. Bij de
stemming in het parlement, dat in verenig
de vergadering bijeen was, kwam zfl zes
tien stemmen te kort.
De nederlaag van de regering-Malan was
de derde, sinds zfl een jaar geleden de
apartheidspolitiek ook in het kiesstelsel
wilde doorvoeren. Aanvankelijk werd de
wet voor de naturellenlijsten met een ab
solute meerderheid aanvaard, doch het
Hooggerechtshof bepaalde kort daarop, dat
voor het van; kracht worden van deze wet
een grondwetsherziening noodzakelflk was,
waarvoor een tweederde meerderheid in
het parlement is vereist.
na wenst dat alle besluiten ter conferen
tie met algemene stemmen moeten worden
genome®. Al met al ook Noord-Korea
wees de voorstellen betreffende de Korea-
conferentie door de politieke commissie
der V. N. gedaan af is het hoogst on
zeker, wat er van een eventuele Korea-con
ferentie nu zal terechtkomen. En dat deze
gevolgd zou worden door overleg over
Aziatische vraagstukken in het algemeen
lijkt wel zeer twflfelachtig, de situatie is
daarvoor trouwens niet rijp.
- s