AMERIKA EN SPANJE WORDEN HET
SAMEN EENS
KRISKRAS door Nederland
g
Hwat hat Gabc SlcroQ,r
ós hjoed
to sizzen
Russen over het verdrag slecht te spreken
Nieuwe regering voor Denemarken
rie
ld
Bakkers
Havenstaking in
Amerika
Nationaal Reuze-circus
Jos Mullens
komt naar Sneek
Ernst Reuter overleden
willen loonronde
niet doorberekenen
De trekkersroep
Luchtbrug boven
N.-Sumatra
Piccard’s recordpoging
werd succes
No. 77
49e Jaargang
Vrijdag 2 October 1953
Streekblad voor West- en Zuidwest Friesland
Uitgave van Drukkerij Fa. A.J.O8INGA -
B oliward
Buitenlands Overzicht
H.
J. S.
:n
D.
voorgesteld een coalitieregering te vormen
wat niet zo prettig is voor de Atlantische
samenwerking, daar de liberalen steeds te
gen het Atlantisch Pact gekant waren en
de socialisten, hoewel niet tegen het pact,
toch niet willen weten van stationnerlng
van een Amerikaanse luchtmacht op Deens
gebied. Israël heeft weer grensmoeilflkhe-
den met de Arabische staten, de toestand
blflft daar gevaarlflk.
f 1.50 per kwartaal bij vooruitbetaling
Advertentieprijs; 12 cent per m.m.
Giro 87926
Bolswards Nieuwsblad
J.
j.
Ko-
In de
>nder
sma-
«4
4
n de
Itieve
van
5 ging
aJle
heeft
e tot
voor-
iken,
roest
voor-
FTofessor Piccard heeft Woensdagmorgen
in de z.g. „Tyrrheense trog” nabij het Ita
liaanse eiland Ponza het wereldrecord diep-
zeaduiken gebroken door met zfln „baty-
scaaf” een diepte van 3150 meter te berei
ken. Met de grijze, 69-jarige Belgische pro
fessor ging zijn zoon Jacques mee naar
het diepste, punt van de Middellandse Zee.
vluchting uit het Rflksopvoedlngsgesticht
binnen drie weken 22 inbraken in Nijme
gen, Utrecht en Eindhoven.
ten
pen,
nen
Noord-Sumatre.
Maandagmiddag zQn in Maastricht opnamen gemaakt voor de film
„The true and the brave”,
Verzetsheld Clark Cable wordt door de Maastrichtse bevolking gehuldigd
en een meisje Annelies Witter omhelst de verzetsheld.
Forsoargje jou eigen tün, mar ploaits
de fruchten foar in oar.
Jpend
close
re de
Wie
lezen
sting
ei en
hting
let is
jelijk
ont-
omer
Ver-
ossen
s het
'oest-
r ge
kort
roest-
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie;
Marktstraat 13 Bolsward
Telefoon 451 (K 5157)
Abonasmentsprijs
elling
ingen
htige
id na
1953
lange
ogen,
teren
vaart
pron-
amen
oord-
k de
inken
laat-
'raaie
laar;
leurt,
kast,
g- G.
lij.,
er C.
ver-
oofd-
Am-
Bols-
p uit
ver
in de
wen”
van
war-
eeste
ij het
oor-
wor-
t een
het
daar,
Oud
reeks
iddel-
isieke
e be-
Iflker,
van
s van
lO. 3)
i der
moel-
in de
ook
eerde
i ont-
ver
in ge-
tondi-
ir en
Hls-
Drie dagen zal het „Nationaal Reuze-Clr-
cus Jos Mullens” in Sneek op het Martini-
plein staan en wij mogen dit zeker een be
langrijke gebeurtenis vinden. Het circus
Mullens is namelijk het eerste Nederlandse
circus, dat thans met drie maneges werkt.
De bezwaren, die hiertegen bij sommige
circusminnaars bestaan, heeft Jos Mullens
volkomen weten op te lossen, door name
lijk een eenheid in de drie programma’s
te brengen! Wanneer bijvoorbeeld in de
middenpiste twaalf prachtige goudvossen
uit een Zweedse stoeterij werken, kan men
gelijktijdig in de zijmaneges 18 Shetland-
en Walesponies zien optreden. Zo gaat het
ook met de koorddansnummers, de jong-
leursnummers en de luchtacrobaten. Het
drie-manege-systeem is uiteindelflk de eni
ge oplossing voor dit reusachtige circus,
dat thans het grootste van Europa is en
waarin 10.000 mensen een plaats kunnen
vinden.
Terug by de K. N. S. B. Op haar dezer
dagen te Utrecht gehouden vergadering
heeft de Ned. Ijsverenigingen Bond beslo
ten in de Kon. Ned. Schaatsenrijdersbond
terug te keren.
Minister Mansholt 31 October naar Suri
name. Minister Mansholt zal op 31 Octo
ber voor een bezoek aan Suriname uit Ne-
Prof. Ernst Reuter, de burgemeester van
West-Berljjn, is op 64-jarige leeftijd plot
seling overleden. Hij had reeds enige dage»
bronchitis, maar een hartaanval is vermoe-
delijk de oorzaak van zijn onverwachte
heengaan geweest.
Philips breidt uit in Drachten. De Philips-
fabrieken te Drachten zullen worden uit
gebreid van rond 11000 vlerk, m. vloer
oppervlakte tot rond 18000 vlerk, m. Het
aantal werkkrachten zal daardoor tot 1000
1500 kunnen worden opgevoerd. Er wer
ken thans 650 man.
hebben mishandeld, dat dit de dood ten
gevolge had. Verdachte zou het kind eerst
met een dekenklem hebben geslagen, omdat
het zo huilde en zij daar niet tegen kon.
Toen dit niet hielp, drukte zij de kleine
tegen de wand van het ledikant je, zodat
het overleed.
derland vertrekken. Hij zal zich in Surina
me op de hoogte stellen van de zaken in
de landbouw, in het bijzonder van de uit-
breidingsprojecten die daar op het ogenblik
in uitvoering zijn.
Tl AT de Russen niet te spreken zouden
U zijn over het Amerikaans-Spaanse ver
drag was te verwachten. Deze nieuwe ver
sterking van de Westerse defensie is hun
natuurlijk niet welkom. Ze gaat lijnrecht
in tegen een der voorwaarden, welke Wy-
sjlnski kort geleden in de assemblee der
Ver. Naties stelde voor een algemene ont
spanning n.l. de ontruiming van oorlogs-
Op een Woensdagmiddag te Leeuwarden
gehouden bijeenkomst, die ter gelegenheid
van het 60-jarig bestaan van de Friese
Bakkersbond plaats vond, heeft de voor
zitter van de Alg. Ned. Bakkersbond, de
heer Koppert, enkele opmerkingen ge
maakt naar aanleiding van de Dinsdag
aangekondigde loonsverhoging van 5 pet.
Spr, was er in de eerste plaats mee inge
nomen, dat deze thans drie maanden van
te voren wordt aangekondigd en dat de
werkgevers niet plotseling voor een ingrij
pende gebeurtenis worden gesteld.
De bakkers zullen er naar moeten streven
dat het verschil tussen grondstoffenprfls
en verkoopprijs van de producten zo klein
mogelijk wordt. Als de lonen omhoog gaan
is het onjuist deze verhoging direct in de
kostprijs van de producten te verwerken.
Dan krijgt men een vicieuze cirkel. Men
moet trachten een zo gering mogelijke ver
koopsprijs van bakkerswaren te bereiken,
niet ten koste van de beloning van de bak
kers, maar door zo economisch mogelijk
inrichten van de bedrijven.
Spreker zei in dit verband, dat momenteel
het aanbod van goede werkkrachten in het
bakkersbedrijf geringer is dan de vraag
er naar. Er is weliswaar overal in het land
een goede vakopleiding aanwezig, maar er
ontbreekt in deze opleiding een goede prac-
tische vorming in het bedrijf. Daarom
heeft de Bond steeds meer de neiging over
te hellen tot het verplichte leerlingenstel
sel, aldus spr.
iting
>men
allen
akte,
n de
n de
i een
r te
zijn land liep, heeft de 56-jarige landbou
wer K. K. uit Oostvoorne hem op 18 Apr'l
zo met een stuk hout toegetakeld, dat het
kind met een hersenschudding en ernstige
wonden boven het linkeroog en op linker
schouder naar het ziekenhuis moest. De of
ficier van Justitie bij de Rotterdamse recht
bank eiste dezer dagen tegen deze boer 6
maanden met aftrek, waarvan twee maan
den voorwaardelijk en 3 jaar proeftijd.
Nog maar twee concurrenten voor de KLM.
Voor de handicaprace naar Christchurch
zijn thans nog drie deelnemers overgeble
ven, n.l. de liftmaster van de K.L.M., een
Nieuw-Zeelands en een Brits toestel. De
Amerikaanse Lockheed heeft zich nu ook
teruggetrokken. Voor de snelheidswedstrijd
staan nog acht deelnemers genoteerd: vier
Britse en vier Australische.
Koninklijk bezoek aan rampgebied,
ningin Juliana moest Woensdag van vele
soorten vervoermiddelen gebruik maken,
toen zij een oriënterend bezoek bracht aan
enkele plaatsen in het Zeeuwse rampge
bied. Zij arriveerde ’s morgens met een
helicopter op de Raxnpaartse dijk op Dui-
veland, waar een jeep klaar stond om haar
naar Oosterland te brengen. Na een bezoek
aan Bruinisse, waar H.M. zich liet voor
lichten over de middelen die worden ge
bruikt bij de beveiliging van de bevolking
in de komende winter, ging de tocht ver
der per motorvlet naar Walcheren.
Een drieling in Delfzijl. In de gemeente
Delfzijl is een drieling geboren en wel In
het gezin van de heer G. Lier. De moeder
zowel als de drie dochtertjes maken het
uitstekend. Twee meisjes wogen leder pl.m.
5 pond en het derde bijna vier pond.
Prinses Wilhelmina In Amsterdam. Prin
ses Wilhelmina verblijft voor enige weken
in de hoofdstad. De Prinses wenst het ka
rakter van haar bezoek streng incognito
te houden.
bijeengeroepen, waaraan de zes landen van
het kleine Europa, Saarland, Engeland en
de Ver, Staten zullen deelnemen en waar
zal moeten worden nagegaan hoe de over
eenkomsten uit het FransDuits overleg
voortgekomen, zouden kunnen worden ge
garandeerd. Men stuurt dus aan op een
FransDuitse regeling in Europees kader
en onze landgenoot jhr mr M. van der Goes
van Naters heeft zich te Straatsburg duch
tig en verdienstelijk voor deze oplossing
geweerd.
Met spanning zien de partners van Frank-
rijk in het Atlantisch Pact nu ook op Rome
waar de Italiaanse regering de Griekse
premier maarschalk Papagos te gast had.
Italië is bezig de bondgenoten van Zuid-
Slavië: Griekenland en Turkije, te bewer
ken. Wil het via Athene en Ankara Bel
grado bewegen tot een toegevender hou
ding inzake de Triëst-kwestie of wil het
meer: n.l. Zuid-Slavië weer van zijn nieuwe
vrienden beroven?
In ieder geval ziet Zuid-Slavië wantrou
wend naar wat zich daar te Rome afspeelt,
waar men overigens zfln eigen zorgen
heeft, want in de afgelopen week ging
weer eens een stakingsgolf over Italië,
waar de sociale nood groot Is.
TN Denemarken Is de regering naar aan-
leiding van de verkiezingsuitslag afge
treden, de socialisten hebben de liberalen
Lang heeft het geduurd voor het verdrag tussen Amerika en Spanje tot
stand kwam. Nu is het er, of liever zijn ze er, want het is een serie
•verdragen, welke de Amerikaanse economische hulp aan Spanje regelen,
de modernisering van Spaanse havens en luchtbases en ten slotte het
gebruik van een aantal van deze door Amerika. Zoals bekend is dit Ame
rikaans-Spaanse verdrag er gekomen, omdat de Europese leden van de
Atlantische Verdragsorganisatie Franco Spanje, in verband met zijn
fascistisch regime, niet daarin wilden toelaten. De Amerikanen hebben
steeds voor die toelating gepleit en van militair standpunt bekeken is er
alles voor te zeggen.
TJP7TL men de zeeweg naar het Nabije en
Mldden-Oosten, de landen die de grote
petroleumleveranclers van Europa zijn, in
oorlogstijd behoorlijk verdedigen en dan
ook Turkije en Griekenland bflstaan, dan
zfln niet alleen de Spaanse zeehavens voor
de Amerikaanse oorlogsvloot van belang,
maar in het bijzonder de Spaanse lucht
bases voor de luchtmacht, die in de defen
sie der zeewegen een steeds groter rol
gaat spelen.
Men begrijpt dat de Amerikanen bases in
Spanje wensten terwllle van hun aand',1
in de verdediging van de Middellandse Zee
en dat de Amerikaanse generaals na de
ervaring van de tweede wereldoorlog, met
Eisenhower aan het hoofd, ook veel bc
lang stellen in de aanhechting van Spanje
aan het Europese verdedigingsstelsel. Men
wil voorkomen, dat er nog eens een ope
ratie als de invasie in Normandië nodig
zal zijn, die enorme voorbereiding en risi
co's meebracht, al is ze gelukt.
Als het verdedigingsstelsel in W.-Europa
onder een nieuwe stormloop uit Oosten zou
bezwijken, zouden de Atlantische legers
nu een heenkomen kunnen zoeken achter
de Pyreneeën, die afgegrendeld kunnen
worden; het Iberisch schiereiland zou dan
het enorme bruggenhoofd worden waar de
teruggetrokkeft legers en de Inmiddels aan
gekomen Amerikaanse versterkingen zich
voor een nieuw offensief zouden kunnen
voorbereiden. Een schaduwzijde voor West-
Europa is dat, als Spanje aan het weste
lijk defensiestelsel is gehaakt, de beteke
nis van de onmiddellijke verdediging van
West-Europa zelf in Amerikaanse ogen
misschien iets zal afnemen omdat de zeker
heid bestaat, dat men in Zuld-Europa een
onneembaar bastion heeft, zodat niet meer
de uiterste krachtsinspanning in het N.-
Westen behoeft te worden opgebracht.
TV EEN, tot confereren schijnt het voor-
lopig niet te zullen komen en mis
schien was de suggestie door de Canadese
minister van buitenlandse zaken Lester
Pearson in de algemene vergadering der
V.N. gedaan om het nu maar weer eens
met de diplomatie met gesloten deuren, dus
met de oude methode van de geheime di
plomatie te proberen, niet eens zo gek.
Het Russische antwoord moet ook een te
leurstelling voor de assemblee van de Raad
van Europa zfln, die eind vorige week haar
najaarszitting beëindigde met het aanne
men van een uitvoerige resolutie over de
algemene Europese politiek. In die reso
lutie Immers werden als concrete doelein
den voor zo’n politiek genoemd: een vier-
mogendhedenconferentie over Duitsland en
Oostenrijk, vrije verkiezingen voorafgaand
aan de hereniging van Duitsland, integra
tie van een verenigd Duitsland in een Eu
ropese gemeenschap. De hoop op een gun
stige afloop van zo’n conferentie zou de In
spanning van West-Europa om tot collec
tieve veiligheid te komen niet mogen ver
slappen, West-Dultsland zou in het Wiest-
Europees verdedigingsstelsel zijn plaats
moeten krijgen, Engeland en de andere
vrije Europese landen zouden op alle ge
bied zo nauw mogelijk moeten samengaan
met de zes bij de Europese integratie be
trokken landen. Om blijk te geven van de
vredeswil der volken van het vrije Europa
zou men aan Rusland in het kader van de
V.N. een verdrag moeten voorstellen ter
wederkerige waarborging van de veilig
heid; partijen bij dit verdrag zouden moe
ten zijn: Rusland, Amerika, Engeland, de
Zes behorende tot de Europese politieke
gemeenschap (of deze gemeenschap zelf
wanneer zij eenmaal bestaat) en eventueel
andere staten.
Ziedaar, hoe de assemblee van de Raad van
Europa zich een toekomstige Europese po
litieke ontwikkeling voorstelt; zij is ech
ter voorlopig nog een ideaal en naar ook
weer uit de Russische houding inzake de
uitnodiging der Grote Drie tot een con
ferentie blijkt, waarschijnlijk een ideaal,
waarvan de verwezenlijking nog zeer ver
verwijderd is.
T'ELUKKIG heeft de Assemblee van de
Raad van Europa, ook wel genoemd ’t
Europese parlement, ook aandacht gewijd
aan kwesties, welker oplossing meer bin
nen het bereik ligt, dan die der verzoening
tussen het Oosten en Westen. Een dier
kwesties is die betreffende het Saarland.
De vergadering nam een resolutie aan,
waarin Frankrijk en Duitsland worden
aangespoord onverwijld de besprekingen
over deze kwestie te heropenen. Dit zal
trouwens spoedig het geval zijn, want in
deze maand zullen dr Adenauer en Laniël,
zo die dan nog Frans premier is, elkaar
ontmoeten. Maar in de door de assemblee
aangenomen resolutie is tevens bepaald,
dat begin 1954 een conferentie zal worden
bases in het buitenland door bepaalde lan
den; er komen er thans juist in de om
geving van de Middellandse zee nog een
paar bfl. Als de voortekenen voor het re
sultaat van een ontmoeting der Grote Vier
al niet reeds ontmoedigend waren, zou men
misschien moeten betreuren, dat juist nu
dit verdrag tot stand kwam, omdat het de
sfeer op een dergelijke conferentie onaan
genaam zou maken. Maar wij hebben er
in ons vorig overzicht reeds op gewezen
dat zo'n conferentie waarschijnlijk weinig
zal opleveren.
18-jarige krijgt jaar en 10 mud. De Arn
hemse rechtbank heeft Dinsdag de 18-ja-
rige schilder L. V. uit Nijmegen wegens
diefstal en meineed veroordeeld tot een
jaar en tien maanden gevangenisstraf.
WAT de Oostenrijkse kwestie betreft,
herinnert Moskou aan haar voorstel
deze via de normale diplomatieke kanalen
te behandelen. Voorts verklaren de Rus
sen zich bereid de gehele internationale
toestand te bespreken op een conferent:
van vijf grote mogendheden waaronder
rood China.
Daar Amerika stellig tegen overleg met
Peking zal zijn en het gehele Westen geen
prijs zal stellen op aanwezigheid van rood
China zolang het op de a.s. Korea-confe-
rentie zijn goede wil niet getoond heeft,
zal er voorlopig van een ontmoeting tus- j
sen Oost en West wel niet veel komen.
Zelfs niet nu India in de Ver. Naties het
al vele maanden geleden door Churchill ge-
uite denkbeeld heeft gesteund dat er een
conferentie van de staatshoofden der Gro
te Vier dus van hun premiers en voor
Amerika president Eisenhower zou wor
den gehouden, waar men zonder aan een
agenda gebonden te zijn eens over de mo
gelijkheden van een ontspanning in de be
trekkingen tussen Oost en West zou kun
nen praten.
Jeugdige zilverdelver. Uit de Oude Maas
by Stevensweert heeft een schooljongen ’n
oude zilveren beker opgevist, waarschijnlijk
een praalbeker in Louis XV stijl.
Ver uit het Noorderland
Weer elke herfst gestand,
Gaan de ganzen samen A
Trekkersplannen ramen.
De roep van begrijpen:
Het vhegplan gaat rijpen.
Eén gaat op de vleugels,
Hij neemt dan de teugels
Zo gaan z’ in de lucht.
Eerst in langzame vlucht
En vliegen met gratie
In de V-formatie
De weg der minste weerstand
In dit vliegverband.
En is de voorman moe
Dan vliegt de tweede toe.
Komt zo de morgenstond,
Dan kijkt de voorman rond
Of hij ook ondiep water ziet
Met hier en daar een bosje riet.
Dan strijken zij allen neer
In Waddenzee of IJselmeer.
Men kan ze zien in hele groepen,
Het is een drukte en een roepen
En 's avonds als de schemer komt,
Het dagelijks leven weer verstomt
Dan klinkt „gag gak”, des voormans
roe;'
Komt weer beweging in de troep.
Weer gaan zij samen op de wiek,
Het klinkt als ruisende muziek.
Zij nemen verder door 't inriinrt
Koers, waar de Zuidster blinkt.
Dan klinkt hun roep, weer monotoon
De trekkersroep, toch is zij schoon.
Berichten over Nederlanders in de Sovjet
unie. Uit de Sovjet-Unie teruggekeerde
Duitse ex-krflgsgevangenen hebben in het
opvangcentrum Göttingen meegedeeld, dat
zich nog ongeveer dertig personen van Ne
derlandse afkomst zouden ophouden in een
gevangenkamp te Worosjilowgrad, meldt
De jeugdige verdachte pleegde na zfln ont- United Press.
Onbekende Sinterklaas. Verscheidene Ha
genaars vonden in de omgeving van de
Rflswijkseweg briefjes van f 10, f25 en
f 100. De vinders deden aangifte bfl de po
litie, maar er is nog geen eigenaar komen
opdagen.
Kees Broekman naar Nederland.
Amerika vreest een van de grootste haven
stakingen uit zijn geschiedenis: de haven
arbeiders uit New York en elf andere ha
vens aan de Amerikaanse Oostkust hebben
besloten in staking te gaan.
De bemanningen van de sleepboten, die in
de vakbond van de havenarbeiders zijn ge
organiseerd, willen eveneens in staking gaan,
waardoor het scheepvaartverkeer in de ha
vens volkomen wordt lamgelegd. De politie
vreest bloedige botsingen in de havenwijken
tussen stakers en werkwilligen.
Aanleiding tot de staking is de weigering
van de werkgevers, de arbeiders een loons
verhoging van 13 dollarcent per uur te
geven.
De directeur van het telefoonkantoor in de
hoofdstad van Atjeh, Kotoradja, en de com
missaris van politie in Seulimeum ten Z.
van Kotaradja zijn door de opstandelin
gen gevangen genomen en opgehangen.
Alle verbindingen tussen de regentschappen
van Atjer zijn verbroken. Dé Indonesische
en politietroepen maken thans gebruik van
een luchtbrug, die door vliegtuigen van de
luchtmacht wordt onderhouden.
In Sigli, Mentasik, Meulahoh en Lhoksukon
zijn eenheden van het leger in felle gevech-
gewikkeld met de rebellen, die bewa-
.d zijn met Japanse brenguns en karabij-
i uit de oude Japanse arsenalen van
Vrouw bracht baby om. Vier jaar gevan
genisstraf heeft de officier van Justitie
bfl de Utrechtse rechtbank Dinsdag geëist
tegen de, 25-jarige Ambonese vrouw E. E.
W. te Utrecht, die er van wordt beschuldigd eerste week van October komt Kees Broek-
baar kind vannog geen jaar oud zote man weer naar Nederland om in het West-
j.,. j- j j i. tfl'delflk in betrekking te gaan als
monteur bfl een firma van verwarmings-
installaties, het beroep, dat hfl voor zfln
vertrek naar Noorwegen al heeft uitge
oefend.
Een snoepreisje? Het WD-raadslid, de
heer J. W. Th. Fibbe is niet te spreken
over een zevendaagse reis, die wethouder
D. J. A. Geluk met vflf Haarlemmers door
Denemarken heeft gemaakt en heeft daar
over vragen aan het college van B. en W.
gesteld. De reis diende om gegevens te
verzamelen voor de bouw en inrichting van
een nieuw gymnastieklokaal.
Moord op straat. Op gruwelflke wflze heeft
een 46-jarige timmerman J. H. K., midden
op straat de vrouw, van wie hfl gescheiden
was, met bijlslagen van het leven beroofd.
De dader vluchtte op een bromfiets, maar
heeft zich ’s avonds bfl de Haagse politie
aangemeld.
20 jaar voor moord. De Almelose rechtbank
heeft de 34-jarige arbeider C. van der S.,
die er van werd verdacht zfln vrouw met
vergif om het leven te hebben gebracht,
veroordeeld tot 20 jaar gevangenisstraf.
Zfln medeplichtige, de 37-jarige arbeidster
A. W. H., met die v. d. S. een verhouding
had, kreeg een gevangenisstraf van 13 jaar
en 4 maanden en terbeschikkingstelling van
de regering.
Kinderbijslag hoger In de Stichting van
de Arbeid wordt momenteel van gedachten
gewisseld over een eventuele verhoging
van de kinderbijslag, van de invalid; teits-
renten en van de uitkering ingevolge de,
wet op de noodvoorziening ouden van da
gen. Dit in verband met de a.s. loonsver
hoging van 5 procent.
Kind geranseld: eis 6 maanden. Woedend
omdat de 11-jarige jongen C. Rehorst op
