KRIS KRAS door Nederland
„NIET VOOR ONS SOORT MENSEN”
V
'J
•J
I J
llll
llll
u
Het probleem der cultuurspreiding
De Friese kwestie
Zuivelfabrieken
T
Fan de Martinytoer
us hjoed p p
to sizzen
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Aan de bruine rat
Radio-actieve proef
konijnen gestolen
leveren water
Treinloze Kerst?
Vliegramp: 13 doden
Hwat ha» (jabe Skroar
Dinsdag 15 December 1953
49e Jaargang
No. 98
naderen. Van
dat de cultuur
redeneerde men.
de
spaar.
ken. Het is voor ons
PIET.
ed
woartel, de
lit de 1 Mar hast oeral bliuwe de aide gebou-
ct
ct
ct
ct
ct
ct
ct
Abonnementsprijs: f 1.50 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Advertentieprijs: 12 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: Fa A. J. OSINGA te Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telefoon 451 - Na 18.30 uur 305 of 335
(K 5157)
der moat
hollen en
der hwat sjogge, foar’t hja
In dichter is krekt as in salm: hy
makket de moaiste sprongen as er
tsjin de stream yngiet.
Bols wards Nieuwsblat
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad
Namens het kabinet hebben de minis
ters van Binnenlandse Zaken en Justi-
11' tie in een brief aan de beide Kamers der
Staten-Generaal bekend gemaakt dat de
regering zich over het algemeen kan
verenigen met de aanbevelingen van de
commissie-Kingma Boltjes, die toela
ting van Fries in het openbaar en amb
telijk verkeer bepleit.
Het kabinet verenigt zich met het uit
gangspunt van de commissie, dat in
Friesland het gebruik van de Friese
taal zowel mondeling als schriftelijk
kan worden toegestaan, met beperkin
gen terwille van de rijkseenheid en de
rechtszekerhei d.
Het mondeling gebruik van de Friese
taal wordt toegestaan met uitzondering
van de rijksdiensten, waarin het ge
bruik van Nederlands noodzakelijk is.
Het schriftelijk gebruik van de Friese
taal zal in het verkeer met de in Fries
land gevestigde rijksorganen zijn toe
gelaten, tenzij het dienstbelang zich
daartegen verzet.
Wij geloven, bruine rat,
Dat je ’t zelf nu ook wel vat,
De bevolking is je zat;
Men deed uit de doekjes,
Drie en dertig millioen scha,
Laat jij jaarlijks ’t landje na,
En als loon tracteert men dia,
Jou op scille-koekjes.
Slechts één raad nog, bruine rat,
Jij, die zo vernielend vrat,
Het gericht komt, zie nog, dat
Jjj je kunt versteken.
Overleef je zo de slag,
Toon elke boer je goed gedrag,
Mogelijk dreigen na dees dag,
Nooit meer razzia-weken.
’t Spijt me heel erg, bruine rat,
Maar ik geef je ’t op een blad.
Kruis Jij deze week mijn pad
Dan moet ik je doden.
’k Maak haast nooit een beest van kant,
Nu kan ik niet anders want
„Wet is wet” van hogerhand
Wordt mij dit geboden.
Op papier klinkt het allemaal erg mooi. Als men de grote massa van ons
volk er maar toe bewegen kan, bij zichzelf belangstelling voor onze cultuur
aan te kweken, dan betekent dit niet alleen, dat deze massa zich in haar
geestelijk bezit verrijkt, maar bovendien, dat het kunstenaarsprobleem
kan worden opgelost. Een ieder zal deze gedachtengang kunnen aanvaar
den, maar zodra men de schone theorie tracht om te zetten in een even
schone werkelijkheid, begint de misère.
Dierbescherming, bruine rat,
Geldt voor jou in dorp noch stad,
Ook al gaat men nog zo prat
Op zachtaardigheden.
Leefde Sint Franciscus maar,
Misschien speelde die ’t nog klaar,
Om met tere smeekbeê: i
't Mensdom te overreden.
Hoor es even, bruine rat,
Niemand noemt je ooit een schat,
Maar ’k wil eerlijk zijn, ik had
Weinig last nog van je.
Doch je hebt, ’t hoeft niet gevraagd,
Vele mensen vast geplaagd,
Anders werd je niet belaagd,
Door een moord-campagne.
Twee jaar moeizaam wetenschappelijk
werk zijn verloren gegaan door de dief
stal van een zestal proefdieren uit een
konijnenhok van de röntgenoloog dr C.
J. van Mervenné in Den Helder.
De zes konijnen waren ingespoten met
een kankerverwekkende radio-actieve
stof. De dieren zijn voor consumptie
ten enenmale ongeschikt.
komt, omdat de moderne voorstan
ders van cultuurspreiding, uitgaan van
een praemissie, die ook oo andere levens
terreinen voortdurend wordt gesteld, na
melijk de gelijkheid van de mens. Het
gebrek aan belangstelling voor
tuur, waarvan bij brede volksla,
ke is, wil men verklaren uit 1
het volgend jaar tegenwoordig te zijn
bij de inwijding van de nieuwe Ned.
Herv. kerk in Austin Friars te Lon
den. Of de Koningin met het oog op
haar werkzaamheden aan de uitnodi
ging gehoor kan geven, staat nog niet
vast.
Schuldeiser pakte koe by de horens. De
Rijkspolitie te Breukelen heeft proces
verbaal opgemaakt tegen de 19-jarige
veehouderszöon B. uit Loenersloot, die
in de nacht van Woensdag op Donder
dag uit een weide bij Breukelen een
jonge koe stal. De jongen deed dit om
dat de veehouder D. K. in Breukelen
van wie hij geld had te vorderen, hem
niet betaalde. De koe zette hg in de
stal van zijn vader en hij was voorne
mens het dier niet eerder naar Breu
kelen terug te brengen, alvorens boer
K. zijn schulden had valdaan. De koe is
door de politie teruggehaald.
Voor de oud-Indisch gasten. De Minis
ters van Buitenlandse Zaken stellen
voor, in 1954 een bedrag van f 186 mil
lioen uit te keren aan voormalige Ned.
Indische landsdienaren en slachtoffers
van de oorlog in Indonesië.
Pas op voor Peter Plicht! Een oplich
ter, die zich Peter Plicht noemt, betaalt
zijn aankopen met cheques uit een ver
duisterd giroboekje der gemeente Am
sterdam, waarbij reeds is gebleken, dat
de man zowel in Utrecht als te Arnhem
en Eindhoven zijn slag heeft geslagen.
Prins Bernhard: „niet uitgenodigd”. Op
een persconferentie, welke Prins Bern-
hard hield naar aanleiding van zijn reis
naar Ethiopië, stelde een journalist van
het Indonesische persbureau Antara aan
Z.K.H. de vraag, of hg de tijd thans
niet gekomen achtte een „goodwill reis”
naar Indonesië te maken, om eventuele
misverstanden uit de weg te ruimen.
De Prins antwoordde hierop lachend:
„Ik ben nog nooit uitgenodigd.”
Vacantie door kolendamp. In Hilversum
genieten ongeveer 250 kinderen van een
vervroegde Kerstvacantie. In verschei
dene lokalen van een der scholen wer
den kinderen onpasselijk als gevolg van
kolendampvergiftiging. Het hoofd der
school liet het gebouw ontruimen. Een
verstandig besluit, want tijdens een in
gesteld onderzoek bleek dat uit de kel
der giftige dampen opstegen.
Knagend geweten, ’s Rijks schatkist
heeft aan gewetensgeld in totaal een
bedrag van f 103.180.03 ontvangen. Bij
de ontvanger der Directe Belastingen
te Amsterdam werd wegens te weinig
betaalde Inkomstenbelasting een be
drag van f 21.262.55 ontvangen, het
grootste bedrag op deze lijst van gewe-
tensgeldbetalers.
Internationaal instituut voor landaan
winning. De oprichting van een inter-
'j, de J. i nationaal instituut voor landaanwinning
Verscheidene zuivelfabrieken hebben
maatregelen genomen om hulp te bie
den aan de mensen in Zuid-Oost Fries
land, die grote moeilijkheden ondervin
den door het gebrek aan water.
De fabrieken, die over Norton-pompen
beschikken, laten wagens vol melkbus
sen met water langs de huizen rijden.
Mensen, die dicht bij de fabrieken wo
nen, komen zelf met emmers en tobben
om het benodigde water in te slaan.
Te Heerenveen zelf heeft de dienst Ge
meentewerken de distributie van drink
water door middel van tankwagens ge
organiseerd. Dit alles is nodig omdat
grote delen van Friesland, voornamelijk
ten Zuiden van Heerenveen, nog niet
op het net van de waterleiding zijn aan
gesloten. Voor sommige gebieden zal
aansluiting op dit net niet voor 1956
of 1958 kunnen geschieden.
Mind er waard igh eidsco mtd ex
Dat vervaging der maatschappelijke
grenzen, product ener sociale ontwik
keling, die in een snel tempo plaatsvond,
er toe geleid heeft, dat in arbeiderskrin-
mer veranderen. Dat lijkt
bepaald noodzakelijk. Want
dezulken slechts dwingen om
waarom onze kranten, die een zeer groot
publiek bereiken, nimmer een poging
aanwenden om op populaire wijze de niet
ter zake kundige lezer binnen te voeren
in het domein der cultuur.
De vakbond van de arbeiders bij de Brit
se spoorwegen (.N.U.R.) heeft Zater
dagavond besloten volgende week Zon
dag (bij het begin van de Kerstweek)
in staking te gaan, om de eisen voor
loonsverhoging kracht bij te zetten.
De Britse regering zal vermoedelijk in
grijpen, om een ontwrichting van het
spoorwegverkeer, dat juist in de kerst
week zeer intensief is, te voorkomen.
De leiders van de N.U.R. zouden Zon
dag beslissen of zij een verzoek aan de
vaSbond van de Londense transportar
beiders zullen zenden, eveneens in sta
king te gaan.
Dertien mensen zijn Zaterdag om het
leven gekomene toen een lijnvliegtuig
van de Indische staatsluchtvaartmaat
schappij op weg van Delhi naar Madras,
ruim 3 km buiten de luchthaven Nag-
poer neerstortte. Alleen de piloot over
leefde de ramp.
Onder de doden bevindt zich de voor
naamste anti-commun’st’sche arbeiders-
leider van India, H-"-'harnath Siasjtriri
vice-voorzitter van het „Int. Verbond
van Vrije Vakverenigingen” en secreta-
ris-generaal van het Indische Nationale
Congres van Vakverenigingen.
T entoonstellingen
■yiooral de tentoonstelling zouden daar
bij de aandacht moeten hebben. Wij
weten, hoe bedroevend het daarmee is
gesteld. In bepaalde kringen van ons
volk heeft de gedachte postgevat: dat is
toch niets voor ons. Dat komt, omdat de
verslagen van openingen van exposities,
waarop het altijd deftig toegaat, de men
sen van een bezoek afschrikken. Ere-
comité’s en gala-openingen duiden op
manifestatie van een bevoorrechte groep,
waartoe de gewone man niet behoort en
waartoe hij naar hij zelf meent, nimmer
behoren kan. Men heeft ook veelal de
lieflijke gewoonte volksvoorstellingen
tegen gereduceerde prijs te organiseren
als het vet van de ketel is. Deze worden
dêrre, de tr praken lê-
In folk moat witte hwer’t it nei
mar ek in folksdiel, in
yn Noard of Süd kin sunder de
o oriëntaesje, net doelbiwust han-
nelje. Dr Van der'Wielen biseach de fa-
hjir likegoed as
zen. I..
stribje moat,
groep yn In
goede
dat het milieu hier de grote rol speelt.
Indien ouders belangstelling hebben voor
kunst en cultuur, dan zullen zij een zelf
de belangstelling ook trachten aan te
kweken bij hun kinderen. De school kan
hier alleen een secundaire rol spelen, zij
kan uitsluitend datgene, wat in net gezin
gezaaid, doen gedijen.
Propaganda
ij worden in die mening gesterkt, als
zij hun krant lezen. Want al lezen
zij een krant, die kennelijk bestemd is
voor de arbeidersmassa, zij vinden in de
kunstrubriek daarvan net zoveel geeste-
j lijke hoogvliegerij als in burgerlijke bla
den. De volkskranten schijne ook al aan
een minderwaardigheidscomplex te lijden
en zij voelen zich niet volwaardig indien
hun culturele rubrieken niet worden ver
zorgd door prominente kunstenaars, die
weliswaar veelal in een voor het grote
publiek onverstaanbaar jargon schrijven,
maar die toch aan de krant hun culturele
luister bijzetten. Is het in die omstandi ’-
heden een wonder, dat velen van oor
deel zijn, dat de kunst „niets voor hen”
is? De kunstrubrieken zijn nu eenmaal
niet af gestemd op hen, wier primaire
belangstelling nog gewonnen moet wor
den. Men slaat die rubrieken dan ook
over en vlucht naar de sportpagina. Daar
igorde praevaleerde,
bewustzijn, dat men
zich geestelijk nog niet in staat voelt op
een hoger maatschappelijk niveau te
leven. Vandaar dat we spraken van een
minderwaardigheidscomplex. Het is er
bij velen en dat zijn nu ook juist degenen,
die van mening zijn, dat de cultuur
„niets voor hen” is.
divedaesje, har takomst
bern binne soarchlik.
Fan jier ta jier nimt de bihoefte oan
minsfclike arbeidskrèft yn de lanbou óf.
De mechanisaesje tint fierder, der is gjin
sliepers rêstich slomje - hwant wy stea-
ne meiinoar en foar mekoa i de bran-
ning fan de moderne tiid. It moat üs oan-
deare, dat üs b rn allinnic1 om utens in
reedlike takomst fine kinne en net yn it
eigen heitelan. De slügens moat der üt!
In hiele rige fan lytsere en greatere mis-
stannen kinne fordwine as ”'y it mei-
mekoar wolle. Hiel hwat fan dy misstan-
nen sjogge wy net mear, omt wy der oan
wend binne. Dat de iene boer of kou-
melker in kertier of in healüre rinne moat
om by syn stik lan to kommen, wylst de
oare, dy't der deun by wennet, syn eigen
ek wer fan hós sykje moat, is ien fan dy
dingen. Hwerom wurde sokke perselen
net ruild? Yn de Walden skreaut it om
in oplossing fan de fiersto lytse bidriuw-
kes; mear as fyfticb persint leit under in
minimale greatte. It tokoart en it tofolle
oan wetter haldt in s-5 fan forbetteringen
yn, hunderten pleatsen en spultsjes kom-
me oan alle fingerseinen tokoart troch
krapte oan romte, alderwetske yndieling,
gjin goed wetter, gjin goede reed, gjin
berchromte en al sa mear. De foarsjen-
ning mei goede, bitüfte arbeidskrêften
jowt nije ünrêst. Har lean, har fak-
kundige oplieding, har wenten, har for-
divedaesje, har takomst en dy fan har
de cul-
igen spra-
financiële
omstandigheden. Als de mensen meer
verdienen en wanneer men aan de andere
kant met behulp van lage toegangsprijzen
cultuurmanifestaties toegankelijk maakt
voor n groot publie' dan zal de zaak wel
vanzelf gaan lopen, zo redeneerde men.
ipstekke. Syn eacn-
iker altyd wer yn de
djipte to gean, tinkende oan it wiere
sprekwurd: „Tsjin 1 J-
tüken fan it kwea omfykje, is der mar
ien, dy’t oan ’e woartel slacht.” Dizze
selde wike is der yn it suden in greate
gearkomste west, hwer” ek yn brede en
djippe streken bisocht is de lju fierder
paedwiis to meitsjen yn de gong nei in
goede takomst. Mei great nocht haw ik,
het vierde escadron depot lichte lucht-
doelartillerie in de Prins Willem III-
kazerne te Amersfoort is een geval van
nekkramp geconstateerd. Onmiddellijk
zijn de vereiste quarantaine-maatrege-
len genomen.
14-jarige meisjes uit de fabriek. Mr. dr.
slachtvee ge- I A. A. van Rhijn, staatssecretaris van
Sociale Zaken, heeft bij de Tweede Ka-
1 mer een wetsontwerp ingediend tot wij-
j ziging van de Arbeidswet 1919 met 't
I doej bedrijfsarbeid voor 14-jarige meis-
cetten fan it plattelansfraechstik hjir yn
Fryslan fan ünderskate kanten en hy hat
derby hiel hwat losmakke. Safolle, dat it
de gearkomste suver hwat tofolle wie om
op ien stuit te forarbeidzjen.
Syn rede, dêr moat fierder op studear.e
wurde, de Hagen dêr stel^, moatte üt-
djipt en fan alle kanten bisjoen wurde,
geastlike ünrêst komme yn de
herten fan de lju, dy’t net ear-
jogge, foar’t hja der mei de
hiele hüd tsjin oan rinne. Hwant it tilt
op fan de nuodlikste fragen en kwesjes.
En krekt it greate tal fan dy fragen mak
ket, dat safolle minsken it onderlinge for-
ban net jen kinne, dat it harren ünt-
giet hwer’t de nuodlike tastan winlik wei-
komt. Dat de greatst? helt fan de Friezen
om utens tsjocht is in tüke fan it kwea,
hwerüt hiel hwat oare dingen fuortsprute.
Mar hwerom gean hja nür wei? Om’t
hjir gjin bistean foar harren to finen is.
Dêrom rint it hjir me; safolle dingen
muorrefêst.De bisteansbasis is en bliuwt
hjir fiersto smel. Wol men oan de beam
mear en better fruchten sjen to krijen,
dan sil men de woartels fan de beam
ütwreidzje moatte; de bisteande woartel,
de lanbou, sa sterk mooglik fiede en al it
mooglike dwaen om dy oa'e
yndustry, derby to krijen.
As men gjin frede hat mei in al fierder
sakjend Fryslan stilstean is sakjen
dan kin men hjir net foar wei. As Frys
lan ekonomysk en sosiael, kultureel en
geastlik it tempo fan de t”d net byhalde
kin, dan sil it jit fierdei efteroan komme.
De eagen hearre foarü to stean, nei de
takomst to sjen op alk gebiet 1'
Milieu
TVfaar met deze redenering is men fali-
kant uitgekomen. Nog onlangs is
gebleken, dat de populaire concerten wei
nig toeloop hebben uit arbeiderskringen.
Van alle culturele uitingen spreekt de
muziek de massa wel het meest aan. Er is
dus volop reden voor het stellen van de
vraag, waarin de oorzaken van het gebrek
aan belangstelling zijn gelegen. Maar
wanneer men dit tracht te doen, dan moet
men uitgaan van de gedachte, dat de ver
onderstelde gelijkheid van de mensen
een fictie is. De mensen zijn nu eenmaal
verschillend bewerktuigd. De een is
kunstgevoelig en de ander is het niet.
Men kan zich zeer wel vergapen aan
Rembrandts Nachtwacht, zonder enig
kunstgevoel te bezitten. Men kan ook uit
snobisme aanwezig zijn bij een kunst
manifestatie, zonder er innerlijk door te
worden beroerd. Een feit is het overigens
wen mar tsjinst dwaen. En de fraech, hoe
halde wy goede, flinke arbeiders, nou’t
de minen en havens, de yndustrygebieten
aloan op it 'finketou sitte to floitsjen,
komt mar net üt ’e ferve. Mannichien
prottelt op sosiale lésten en djüre lea-
nen mei de tins oan eardere tiden. Dat
ünfruchtbere tobeksjen en tsjin it tij yn-
rinnen, bihinderet de tinzen oan de ta
komst. Men kin net miene, dat men flin
ke arbeiders haldt op mindere kondysjes
as de maetskippij harren yn oare bi-
driuwstüken takomme lit. Dan bliuwt
men mei de healen en de slügerts sitten,
de oaren pike üt.
Dit hiele kompleks fan fragen moat yn
ünderling forban mei ünderwiis en kul-
turele foarsjenningen bisjoen wurde. In
„welvaartsplan” foar Fryslan kinne wy
net misse. De sosiale en ekonomyske wit-
tenskip kin üs dêrby fan greate bitsjut-
ting wêze. Sosiogra^en en planologen,
ekonomyske en technyske deskundigen,
hearre mei yn it span. Provinsje en ge
meenten, organisaesjes fan allerhanne
soart moatte yn dizzen gearwurkje om de
krêften en minsken mobyl to meitsjen. De
tiden binne gunstich. Hwant it Regear
wit skoan, dat dit alk barre moat, sil
Nederlan syn minsken halde kinne en
iten en bistean jaen
Och, ik wit wol, der wurdt op al dizze
terreinen wol hwat dien e as men mar
Jobsgeduld hat, sil it ek noch wolris to’n
goede foroarje. Mar it libben hat yn üs
tiden in oar tempo krige en dat sille
brüke moatte om der net ünder to strü-
pen. De slüge «oe ek, seit it sprekwurd,
mar hy stoar earde It kin net tafallich
wêze dat foaroanrteandr deskundigen üs
mei klam op dizze dingen wize. Hja wize
allegearre ien kant üt. De kant fan ae ak-
tive. mienskiplike oanpak.
Moedich each kleare ko'
Fryslan tsjocb op.”
halden oan. It winterwurk üt foarbije ti
den komt net werom. Flaechsbiwurking,
terskjen mei blok of fleijel fan de noten,
it is of giet foarby. Hjir en yn Grins
binne al greate pleatsen hwer’t men alle
sied op it lan óftersket kunstmiettich
neidroeget en daliks ófleveret. De hiele
winter stiet de skuorre leech.
It hiele probleem fan de nuttichste en
gaedlikste boupleats is oan it foroarjen.
Kwalitatieve rangorde
j^fgzien hiervan moet er natuurlijk bij
het kind in aanleg een zekere kunst-
gevpeligheid aanwezig zijn. Dit is uiter
aard niet altijd het geval. Een deel van d.
mensheid heeft lak aan cultuur, bekent
dat openlijk en zal in dit opzicht nim-
l ons ook niet
men zou
boven hun
geestelijke stand te gaan leven. Er zijn
mensen te over voor wie de bonte Dins-
dagavondtrein het summum van cultuur
betekent, Welnu, Lat deze mensen in die
waan, indien ze daarbij gelukkig zijn. Het
is geheel verkeerd, op dit soort van .„cul
turele” ontspanning neer te zien. Het
sentimentele radioliedje betekent nu een
maal voor vele memen hetzelfde als voor
een ander een goed kamerconcert. Men
moet de mensen niet dwingen om tegen
hun natuur te leven, dat dient nergens
toe. Er is in dit leven een rangorde, die
bepaald wordt door de kwaliteit en nie
mand kan daarin verandering brengen.
jes te verbieden. Deze wet zal met in
gang van 1 Juli volgend jaar in wer
king moeten treden.
Stania-State behouden. De bekende
Stania-State te Oenkerk, eigendom van
het Sint Anthony Gasthuis te Leeuwar
den, is Donderdagavond door een bui
tenlander aangekocht. Er zal voor de
verdere exploitatie een stichting in het
leven worden geroepen, waarvoor een
kapitaal van f 100.000 benodigd is. Hier
voor is door Koopmans Meelfabrieken
reeds een bedrag van f 10.000 toege
zegd.
Koningin naar Londen Koningin
Juliana heeft de uitnodiging ontvangen
Geen rente voor blinden. Ministerhet dak opengescheurd, waardoor de in-
Zuurhof heeft in de Tweede Kamer ge- ziftenden, overdekt met snijwonden van
zegd, dat er geen vaste regeling komt de rondspringende glasscherven, zich
voor de blinden, die niet meer kunnen vrij gemakkelijk uit de ravage konden
werken. Dit zou de Staat 1.2 millioen I bevrijden. Zeven van hen moesten in
kosten, hetgeen te veel is.. De minister het ziekenhuis worden opgenomen. De
wil echter wel trachten een regeling j beide inzittenden van de personenauto
voor de blinden te treffen, die minder j konden, na behandeling in het zieken-
kost. I huis van Drachten, naar hun woning in
Wilp (Gr.) terugkeren.
Onderwijscommissie wil 9e leerjaar. In
hun verslag op de onderwijsnota, inder-
i tijd reeds door minister Rutten inge-
I diend, dringt een aantal leden der com-
Dodel’jk bekneld. De 44-jarige Dordtse missie voor O., K. en W. aan op de
arbeider J. Gierman is Vrijdagmiddag invoering van een verplicht negende
dodelijk gewond, toen hij in de haven leerjaar. Volgens hen zal het werkloos
van de nieuwe centrale een dwarsbalk heidsprobleem er door worden verlicht,
tussen twee meerpalen had weggesla- aangezien de jeugd dan later in het ar-
gen. Deze sloegen daardoor tegen elkaar i beidsproces zou worden opgenomen. Te
en het hoofd van de man raakte be- vens willen zij al te vroege pensionne-
gengaan.
I Geval van nekkramp in Amersfoort. Bij
Psychologische weerstanden
jyjaar de voorstander- der cultuursprei
ding zijn in het algemeen van oor
deel dat men met behulp van organisatie
en propaganda enorme resultaten kan
bereiken. Het zou hier slechts een kwes-
stie van „aanpak” zijn. De mens is wil
lig materiaal, de bemoeizucht kan won
deren doen en wanneer het nodig is, moet
men de mensen maar min of meer dwin
gen om cultuur-minded te worden. Zoals
gewoonlijk wordt echter datgene, wat tot
de meest voor de hand liggende moge-
lükheden behoort, over het hoofd gezien.
Men schijnt in het geheel geen begrip
te hebben voor de toe! zo duidelijk aan
de dag tredende noodzaak, dat psycho
logische weerstanden te overwinnen ziin,
wil men in ons volk een grotere groen
cultuurgenieters kweken. H:eraan wordt
niets gedaan. Of toch, er wordt genoeg
aan gedaan, maar men slaat hierbij ver
keerde snaren aan.
gen sterke minderwaardigheidscom
plexen aan de dag zijn getreden, behoert
geen nader betoog. Een ieder kan dage
lijks waarnemen, dat een groot deel der
arbeidersklasse er naar streeft, de klasse
der gezeten burgerij zoveel mogelijk te be
naderen. Van het socialistische culturele
besef is weinig overgebleven. De arbei
dersjongen tracht zijn minderwaardig
heidscomplex te bemantelen door het
dragen van dure costuums, de vrouwen
rusten niet, voor zij een bontmantel heb
ben, of althans iets, wat daarop lijkt.
De interieurs moeten geschoeid worden
op de leest der burgerlijkheid, zonder
bankstel is de woning niet compleet. Het
streven om uiterlijk de gedaante aan te
nemen van een maatschappelijke klasse,
die vroeger in ran;
spruit voort uit het
1 kneld. Hij was vrijwel op slag dood. G. ring van bepaalde arbeidskrachten te-
wordt tenmintse verstaanbare taal gespro- 1 was gehuwd en had vijf kinderen.
ken. Het is voor ons een open vraag I
1 2900 koeien naar Rusland. Een com
binatie van Nederlandse vleesexporteurs j
is er, in samenwerking met Deense ex
porteurs, in geslaagd, 10.000 stuks
slachtvee aan Rusland te verkopen. Met
deze transactie de eerste Nederland
se vleesleverantie aan Rusland na de
tweede wéreldoorlog is een bedrag
can ca. f 5.000.000 aan
moeid.
Besmettelqke veeziekten. Gedurende
de maand November werden in totaal
in Friesland 10 gevallen van besmette
lijke veeziekten geconstateerd, n.l.
schurft in gem. Wymbritseradeel; rot-
kreupel in de gemeenten Het Bildt,
Wymbritseradeel; varkenspest in de
gemeenten Het Bildt,Hennaarderadeel,
Leeuwarden, Wonseradeel, Wymbritse
radeel, Tietjerksteradeel.
Bus over de kop te Drachten. Zeven ar
beiders werden gewond, toen Vrijdag
avond bij Drachten een autobus met 27
arbeiders, die werkzaam zijn op een
ontginningsobject in Duurswoude, in
botsing kwam met een personenauto
en enkele malen over de kop sloeg. Van
de bus, die langs de kant van de weg
bleef liggen, was door de buitelingen
meestal een mislukking, want terecht
meent de massa, dat men voor haar de
beentjes op de tafel laat en dat zij niet
als volwaardig wordt beschouwd. Het
snobisme in de kunst en vooral dat bij
hen, die graag een of andere spectacu
laire positie op cultureel gebied innemen,
reserveert, zij het misschie' tegen wil en
dank, een gereserveerd domein, waarin
de gewone man zich als een vreemde
eend in de bijt voelt. We zijn er zeker
van, dat, indien er ir ons land, een rei
zende nationale kunsttentoonstelling werd
georganiseerd en pers en radio onafge
broken zouden beklemtonen, dat ons
hele volk deze moest gaan zien, de
resultaten opzienbarend zouden zijn.
Hoewel een deel van ons volk niet kunst
gevoelig is en het dus ook niet worden
kan, zou een algehele mobilisatie der
kunstgevoeligen, met de juiste middelen
op touw gezet, zeker tot een aanzienlijke
en permanente vergroting der culturele
bestelling leiden.
FRYSLAN TSJOCH OP
Dr H. G. W. van der Wielen, de lieder
fan de folkshegeskoalle to Bakkefean hat
op de algemiene gearkomste fan de
Fryske Mij. fan Lanbou in rede halden.
Dr van der Wielen is in man mei in
greate üntwikkeling, djip en breed yn-
sicht en in moedich hert. It is in geniet
him to hearren en timmer wer kin men
hiel hwat fan him opstekke. Syn each-
weid is rom er hy bisil
hünderten, dy’t yn de
Statenverkiezingen. De verkiezingen
voor de provinciale staten zullen wor
den gehouden op 21 April, de candidaat-
stelling is op 9 Maart a.s.
