BUITENLANDS JAAROVERZICHT 1953
Het „houten wambuis” fan Bolsward
KRIS-KRAS door Nederïand
e
roar
I
R.O.N.9
üs hjoed p p
to sizzen
(SLOT)
FRANKRIJK ONDANKBARE TAAK ADENAUER HEEFT HET GE
MAKKELIJK DE MOEILIJKHEDEN ROND TRIEST ZUID-SLAVIE
BLIJFT ZWAKKE PLEK EGYPTE WERD ZELFSTANDIG
MOSSADEQS VAL
WAAR GEVANGENEN HUN TIJD IN EENZAAMHEID SLETEN
u
W H. K.
°g
Hwat bringt üs de
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Rhee wil weer geweld
49e Jaargang
Donderdag 31 December 1953
No. 103
Hwat bat
a.
i-
op
opmaken,
tekenis krijgen.
Abonnementsprijs f 1.60 per kwartaal
(bü vooruitbetaling)
Advertentieprijs: 12 cent pe mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
er-
in-
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: Fa A. J. OSINGA te Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat IJ
Telefoon 451 - Na 18.30 uur 305 of 335
(K 5157)
Een van de Franse bezwaren tegen het Europese leger is op dit
ogenblik Frankrgks zwakke positie in Europa door de voortdurende
aderlating in Indo-China, waar de oorlog tegen de communistische
Vietminh nu al zeven jaren duurt, zonder dat men van edlge militaire
vorderingen kan spreken. Men vreest door deze Indo-Chinese handen-
binderjj een dominerende positie van West-Duitsland in Europa. Af
gezien hiervan verheffen zich steeds meer stemmen in Frankrijk
om het land niet te blijven opofferen aan de ondankbare taak in
Indo-China. Economisch herstel, de defensie in Europa en een oorlog
in Indo-China is te veel tegelijk. Men moet een keus maken, is de
stelling van een steeds groeiende groep, ook in de boezem van de
regering.
3 Nederlanders gedood bjj treinramp.
Naar eerst thans bekend is geworden,
hebben drie Nederlandse emigranten ’t
leven verloren bij de treinramp, die op
Kerstavond in Nieuw-Zeeland is ge
beurd. Het is het echtpaar Ter Huppen-
Beinema en de heer J. P. Angel. De
heer Ter Huppen (23), die in Amster
dam opticien was, vertrok op 27 De-
Eisenhower.
Ten-slotte nog enkele woorden over het
eerste jaar van de republikeinse rege
ring van Eisenhower, die in het begin
van 1953 in Amerika aan het bewind
is gekomen. De eerste helft van ’t jaar
werd gekenmerkt door een grote mate
van overeenste-mming tussen Eisenho
wer en zijn oude tegenstander Robert
Taft, die als parlementaire leider van
de republikeinen de vijandschap vergat
en zich loyaal in dienst van Eisenho
wer stelde. Hij had een matigende in
vloed en zijn dood deze zomer moet als
een ernstig,verlies worden beschouwd.
Het tweede halfjaar stond wat meer in
het teken van McCarthy, die zijn aan
vallen op de communisten die vol
gens zijn beschuldigingen onder het de
mocratische regime in het regerings
apparaat hebben kunnen doordringen
voortzette en enkele succesjes be
haalde. Zo veel zelfs, dat hij heeft aan-
gekondigd het communisme- het komen
de jaar tot een verkiezingsinzet te zul
len maken, zeer tegen de zin van Eisen-
uit de wereld te helpen. Ook hierin zal
men, naar wjj hopen, volgend jaar sla
gen. Zahedi moet evenwel zeer voorzich
tig optreden om niet de misplaatste
naam van pro-Engels te krijgen, he-tgeen
zijn positie binnenlands aanzienlijk moei-
lijker zou maken.
In goede tiid of minne dagen
’t Is meiinoar grif to dragen.
an
als
lat
:en
ke
ijn
ad
an-
30-
en
len
er-
re-
er-
eid
in-
fd
sr,
de
an
te-
be
let
iet
len
tad
»ch
;h-
ijd
st.
ize
ni-
>rd
st
ag
ide
ai-
f ie
;de
ren
rd.
en
ni-
als
or-
>ch
18
eze
tan
•on
ba-
aar
Co-
tig
*g
an.
,ie-
in-
iad
tin
jen
of
ijn
;ze
gd
uk
Vfr
op
er
na
lat
De
ar-
'an
“n,
Ide
list
in-
or-
•ta-
be-
;ns
hr.
m-
le-
ie-
op
tte
iau
HI-
ste
:en
en.
ik-
tur
>od
b.
c.
d.
e.
f.
we
Egypte-
Ook aan de Zuidelijke oever van de Mid
dellandse Zee streeft men naar een op
lossing van de moeilijkheden. Het Egyp
tische bewind van generaal Naguib heeft
met Engeland de onderhandelingen over
de ontruiming van de zóne van het Suez-
kanaal, welke ontruiming gekoppeld
was aan de toekomst van de Soedan,
hervat. Over de Soedan werd men het
in het begin van het jaar eens: verkie
zingen en na drie jaar beperkte zelf
standigheid de keus tussen aansluiting
bij Egypte of algehele zelfstandigheid.
De verkiezingen eindigden in een over
winning van de nationale unionsten, die
Egyptes steun hadden, maar die toch
ook de blik op de zelfstandigheid ge
richt houden.
Op het punt van de ontruiming van de
Zóne van het Suez-kanaal door de En
gelse troepen zijn de partijen elkaar al
aantal stemmen. Omdat men vreesde,
dat bü geringe linkse (en rechtse, neo-
fascistische) winst regeren in Italië al
büzonder moeilijk zou worden, heeft
men zün toevlucht genomen tot een
kiesstelsel, dat de partü of verbonden
partijen, die meer dan 50 pct. van het
aantal stemmen behaalde, 65 pct. van
het aantal zetels zou geven. Door de
achteruitgang van de regeringspartijen
(voor de chr.-democraten vergeleken
met 1948 een val van 48.5 op 40 pet.,
al was er een herstel van de 36 pet.
van de gemeenteraadsverkiezingen van
vorig jaar) wist het regeringsblok maar
49.8 pct. van de stemmen op zich te
verenigen, zodat het oude evenredige
stelsel in werking trad. De regerings
coalitie kreeg de geringe meerderheid
van 303 op de 590 zetels in de Kamer,
doch deze was niet voldoende om haar
het leven te redden, want de bondge
noten, die enkele klappen te incasseren
hadden gekregen, zeiden het vertrouwen
op. De sociaal-democraten van Saragat
drongen aan op een uitbreiding van de
regering naar links, met de socialisten
van de communistische bondgenoot Nen-
ni. Dit bleek ónmogelijk; van een uit-
breiding.jiaar rechts (monarchisten en
eventueel neo-fascisten) wilde De Gas-
peri niets weten. Zijn regering, uitslui
tend chr.-democraten bestaande, werd
ten val gebracht: een regering van het
centrum bleek evenmin mogelü'k.
De sociaal-democraat Saragat verschoot
veel kruit bij een poging Nenni van
zün communistische vriendschap te be
keren, hetgeen vergeefs was. De enige
oplossing bleek een zakenkabinet, welks
taak zou zijn de begroting in veilige
haven te brengen. Pella, de minister
van financiën van De Gasperi, werd
half Augustus premier, maar het werd
al spoedig duidelük, dat hü de monar
chisten te vriend moest houden.
Triest.
De aandacht der Italianen werd al gauw
van binnenlandse moeilükheden afge
wend door de ontwikkeling in Triëst.
Eind Augustus reageerde de Italiaanse
regering met opvallende felheid op een
bericht, dat Zuid-Slavië van plan zou
zün zün zóne van Triëst (zóne B) bü
Zuid-Slavisch grondgebied in te lüven,
hetgeen niet zo gek veel verschil met
de huidige toestand zou maken. Troe
pen werden naar de grens gezonden en
nota’s vol beschuldigingen werden ge
wisseld. Steekt er niet heel veel in de
Zuid-Slavische beschuldiging, dat Pella
de zaken heeft opgeblazen om zijn po
sitie in Italië door het paaien van na
tionalisten te versterken?
Hoe het zij, de storm was opgestoken,
met de Westelüke mogendheden werd
contact gezocht, men liet dóórscheme
ren, dat de goedkeuring van het Euro
pese leger door het Italiaanse parle
ment (zelfs hier weer!) aanzienlü’k zou
worden bevorderd door een voor Italië
gunstige oplossing van de kwestie-
Triëst. In 1948 hadden de geallieerden
Italië het gehele gebied toegezegd in
de mening, dat zij gemakkelijk niet te
leveren riemen konden snüden van het
Zuid-Slavische leer. Tito had toen nog
niet met Rusland gebroken. Maar kort
daarop moest ook Tito' het hof gemaakt
worden. Deze eist nu eveneens het ge
hele gebied of), op de stad na, maar
vermoedelijk zal geen van beide par
tijen genoegen nemen met een redelijke
deling. In die geest gaat het ontacti
sche besluit van de Westelijke mogend
heden om zóne A, dat is het door de
Engelsen en Amerikanen bezette gebied
aan Italië over te dragen, dat hierdoor
in gelijke positie met Tito zou komen,
hetgeen deze de verslagen vüand niet
gunt. In December was de scanning al
weer aardig gezakt en werden de troe
pen van de grens teruggetrokken. Een
ccnferentie wordt voorbereid.
Dinsdag 5 Januari:
Fryske ütstjüring.
18.52—19.00:
„Koart om 'e hoeke”, nüs fan it
kulturele mêd.
19.12—20.00:
Folksforhalen fan E. B. Folkertsma.
Ut üs lietesamling.
„Frysk en Frümoedich”, Jan Hel
frich set de lju op it skeip.
Jitris in lietsje.
„Nei de komeedzje’”, A. Vandam-
me fornüt hwat der omgiet op it
Frysk toaniel.
„Geringe voldoening”.
Waneer men dit jaar overziet, is er re
den tot geringe voldoening. Diverse pro
blemen, die gevaarlijke vormen hadden
aangenomen, zoals de kwestie Perzië,
gaan een bevredigende oplossing tege
moet. De strü'd in Korea is ten einde,
al wil het met de politieke oplossing
niet vlotten. Een tegenslag in Europa
is de voortdurende zwakheid van Frank-
rü'k, dat door deze zwakheid een ver
sterking van Duitsland ongewenst acht..
In de betrekkingen met Rusland Is wei
nig verandering gekomen, ondanks vaak
gehoord optimisme, maar toch kan men
zich niet aan de indruk onttrekken, dat
door het heengaan van Stalin het Rus
sische dynamisme iets verminderd te
Volgende maand komt de conferentie
van de Grote Vier in Berlü’n. Ook het
eventueel mislukken daarvan zal zijn
lichtzijde hebben: het doorzetten van
de Westelüke defensieve plannen, die
dan niet meer door Frankrijk zullen
kunnen worden tegengehouden.
Laffe aanslagen op honden te N|jme-
gen. Voor de tweede maal dit jaar
blüken vele Nijmeegse honden het
slachtoffer van vergiftigd voedsel te zün
geworden. Betrof het deze zomer uit
sluitend honden, die los liepen op het
gemeentelijk landgoed Jonkerbos, thans
zijn uit vele delen van de stad meldin
gen binnengekomen. Op de meest uit
eenlopende plaatsen trof men vergif
tigd voedsel aan. Tot nu toe zijn reeds,
voorzover bekend, tien honden deze
maand door vergiftiging om het leven
gekomen.
Vrijdag 8 Januari:
18.4519.000. Litterair kwartier. Dr.
F. Sierksma bespreekt: „Friesland
annis domini 1940-’45” van Y. N.
Ypma, uitgegeven bij fa J. Kam-
minga te Dokkum- (I)
Po-vlakte en maakt een coördinatie van
het defensiestelsel van Zuid-Europa on-
mogelük. In Zuid-Oost-Europa zijn juist
grote vorderingen gemaakt door de
toenadering tussen Zuid-Slavië, Grie
kenland en Turkije (Balkanbond), maar
het feit, dat deze laatste landen bond
genoten zün van zowel Zuid-Slavië als
Italië (door de Atlantische Verdedi-
glngsorganisatie) heeft een wat scheve
positie doen ontstaan.
Dat in het gebied van de Middellandse
Zee de Amerikanen hun belangen (en
die van hun bondgenoten) duidelijk zien
blükt uit de omstandigheid, dat zij in
Griekenland het recht tot het bezetten
van bases hebben verworven, evenals in
Spanje, dat in ruil hiervoor economische
en militaire steun zal ontvangen. Mi
litair gezien is deze opneming van het
Fascistische Spanje een aanwinst voor
de Westelüke defensie, politiek gezien
een minder grote schadepost dan men
in vele Europese landen heeft doen
voorkomen.
Zwakke plek.
De vijandschap tussen Italië en Zuid- jaren geleden gedaan, toen in een verge-
r - I L-- 1 J- -i. 1.i-j--
dedigingsstelsel van West-Europa. Ge-
brek aan overleg bemoeilükt de ver
dediging van de toegangswegen tot de 1 luikje
Perzië.
Ook in Perzië zijn de kansen ten gunste
van het Westen gekeerd. Mossadeq, de
felle vyand van de Engelsen, kwam dit
jaar steeds meer in moeilijkheden met
de sjah e>n de diverse groepen, die hem
tot dan toe bij zijn nationalistische stre
ven met succes gesteund hadden. Maar
zij maakten bezwaar egen zün dictato
riale neigingen. De economische positie
van het land ging door het ontbreken
van de inkomsten uit de olie-industrie
sterk achteruit. In Juli schortte Ame
rika alle economische hulpverlening
op. Om uit de impasse te geraken,
zocht Mossadeq toenadering tot de Rus
sen en om zijn binnenlandse positie te
versterken, tot de communistische Toe-
deh-partü- Dit werd zijn ondergang. In
Augustus ondernam generaal Zahedi,
gesteund door de sjah, die Mossadeq had
ontslagen in verband met het organi
seren van een referendum ovei’ het ont
binden van het parlement, een staats
greep, welke eerst mislukte. De sjah
vluchtte naar Rome, maar kon enkele
dagen later de zegevierende generaal
Zahedi begroeten. De rest van het jaar
werd gezocht naar een basis voor een
vergelijk met Engeland, waarbü Ameri
ka zich zeer verdienstelijk maakte.
Op 5 December werden de diplomatieke
betrekkingen met Engeland (veertien
zeer dicht genaderd. De Egyptenaren maanden tevoren door Mossadeq ver
stemmen er in toe, dat Engelse technici broken) hersteld en getuigden beide
voorlopig voor het onderhoud van de parijen van haar wens het olie-conflict
i van de. uitgestrekte zolder zo
de originele zware celdeur te voor-
Slavië is een zwakke plek in het ver- ten hoekje
waar
schijn kwam, compleet met doorgeef-
en ijzer beslag. Er bestaan plannen
Burger en militair. Zeventig taarten
werden bü het garnizoen Nunspeet be
zorgd, net toen officieren en manschap
pen zich voor het kerstdiner hadden
gereed gemaakt. Omdat u ons zo'n mooi
St. Nicolaasfeest hebt aangeboden, zei
een schoolmeisje er bij, en omdat u tij
dens de Kerstdagen hier moet zijn.
Italië.
Minder gelukkig dan de Duitse chr.-de
mocraten zijn de Italiaanse geweest bij
de verkiezingen van begin Juni. In Ita
lië zün de communisten, gecombineerd
met de linkse socialisten van Nenni,
zeer sterk. In 1948, toen de chr. demo
craten de absolute meerderheid beha-1-
den, brachten zg het tot 31 pct. van ’t
Bolswanis Nieuwsblad
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad
bases zorgen (mits zonder uniform) en
dat de Engelse troepen in geval van een
aanval op een van de Arabische landen,
weer terug komen. Aangezien de weg
van de Sowjetunie (de aanvaller, die
iedereen steeds in gedachten heeft)
naar de Arabische landen uit Turks of
Perzisch gebied loopt, wensen de En
gelsen, op aandrang ook van Turküe,
deze bepaling in elk geval uitgebreid te
zien tot Turküe, dat als lid van de
NAVO op speciale Engelse zorg aan
spraak mag maken. Een overeenkomst
wordt volgend jaar verwacht.
cember 1951 naar Nieuw-Zeeland. Hü
werkte in Wellington en is in Nieuw-
Zeeland getrouwd met mej. J. M. Bei-
nema, die in Haarlem coupeuse was.
Het echtpaar was voor het Kerstverlof
op weg van Welltington naar Auck
land. Het derde slachtoffer, de heer J.
P. Angel (23) was afkomstig uit Laren
(N.H.). Hü vertrok in Maart 1952 naar
Nieuw-Zeeland als ongeschoold arbei
der. Voordien was hü leerling-monteur
bij de N.S.F. in Hilversum. De heer An
gel was ongehuwd.
Dodelijke val. Doordat de dynamo be
kneld raakte tussen vork en voorwiel
van zün bromfiets, kwam de 45-jarige
fabrieksarbeider G. H. ter V. uit Didam
Dinsdagmorgen op de Westervoortsedijk
in Arnhem te vallen.. Hü werd zo zwaar
gewond, dat hij vrijwel onmiddellük
overleed.
Vooral toen in Juli na een lang gehar
rewar over de repatriëring van de
krügsgevangenen het einde van de oor
log in Korea kwam, hoopte men in
Frankrijk, dat hieruit de nieuwe geest
van het Kremlin sprak, hetgeen dan een
gunstige invloed zou hebben op de mo
gelijkheid van een wapenstilstand in
Indo-China.
Na lange aarzeling verklaarde de re
gering zich bereid met Ho Tsjl-minh,
de rebellenleider, te onderhandelen, zij
het met inschakeling van de regeringen
van de Indo-Chinese staten, die met
Frankrijk tegen de communisten strij
den.
In December liet Ho plotseling via een
Zweedse courant iets van zich horen.
Hij was bereid met de Fransen te on
derhandelen over de onafhankelükheid
van Indo-China. De moeilijkheid vor
men echter de niet-communistische na
tionalisten rondom keizer Bao Dai, wier
positie Frankrijk door het toekennen
van steeds groter onafhankelijkheid aan
het opbouwen is, en die er weinig voor
voelen op het altaar van Ho geofferd
te worden. Daarnaast zijn de Amerika
nen evenmin opgetogen, daar Indo-China
een belangrijk gebied vormt in de keten
van anti-communistische landen. Het is
niet alleen meer een Franse oorlog,
maar een Westelijke oorlog geworden,
die in dit Zuidoost-Aziatische land ge
voerd wordt. Zonder meer behoeft, men
daar geen vrede te verwachten.
Een aantal Fransen, dat een eind wil
maken aan de Indo-Chinese oorlog,
acht een concentratie van krachten op
het moederland en Noord-Afrika wen
selijker, ondanks de ook daar groeien
de moeilijkheden. Marokko en Tunesië
protectoraten van Frankrijk, willen hun
onafhankelijkheid bevestigd zien, het
geen op grote groepen Franse kolonis
ten in die gebieden stuit, daar dezen
hun bevoorrechte politieke positie be
dreigd zien. Als overal in de Aziatische
en Arabische wereld groeit hier het na
tionalisme en in beide landen hadden
de staatshoofden zich aan de zijde van
de nationalisten geschaard. In Tunesië
is het niet tot een uitbarsting gekomen
maar in Marokko is de sultan afgezet
en vervangen door een stropop van de
Fransen.
Geen Chr. ambachtsschool in Sneek?
De Sneker raad heeft zich met 11-6
stemmen verenigd, met het advies van
B. en W. geen toestemming te verle
nen tot de bouw van ’n Chr. ambachts
school.
Tien weken voor ontvoerders. De ge
broeders H. B. en J. G. B. uit Vlagt-
wedde, die onlangs hun zuster uit het
gesticht „Tot Christelüke Liefdadig
heid” te Wagenborgen ontvoerden, zün
door de rechtbank te Groningen tot 10
weken gevangenisstraf veroordeeld, met
een proeftüd van drie jaar.
Raadsleden te laat in de kroeg. De 5
Geldropse raadsleden, de gemeente
ambtenaar en de twee particulieren, die
na de installatie van de nieuwe gemeen
teraad na het sluitingsuur in een café
vertoefden en deswege geverbaliseerd
werden, zün door de Eindhovense kan
tonrechter, mr A. Roeffen, veroordeeld
tot een boete van tien gulden ieder of
vqf dagen hechtenis. Even voor twaalf
op de bewuste avond had een der raads
leden de burgemeester telefonisch ver
zocht om verlenging van het politie-uur.
Dit verzoek werd geweigerd. Kwart
over twaalf verschenen drie agenten in
het café. Alle vüftien aanwezigen kre
gen een proces-verbaal.
10.000 emigranten minder dan in 1952.
Volgens de voorlopige cijfers zijn dit
jaar bijna 38000 Nederlanders geëmi
greerd, d.w.z.. ongeveer 10.000 minder
dan in 1952. Van de 37.936 emigranten
gingen er 54 naai- Argentinië (in 1952
134), naar Australië 7790 (15.828), naar
Brazilië 614 (251), naar Canada 20.051
(20.653), naar Nieuw-Zeeland 2574
(4575, naar Zuid-Afrika 3441 (4177),
naar de Ver. Staten 2796 (2634) en naar
de overige landen, exclusief Europa 616
(408).
Meubelfabriek in Gouda afgebrand.
Door korts'uiting is Dinsdagmorgen om
streeks acht uur in de meubelfabriek
van de firma Van der Kleyn aan de
Kattensingel te Gouda een felle brand
uitgebroken, die in een kwartier tijds
de gehele uit hout opgetrokken fabriek
tot ’n puinhoop maakte. De totale scha
de- wordt geraamd op f 100.000.
Enige tijd geleden werd bij de officiële
ingebruikneming van het gerestaureerde
Stadhuis te Workum de aandacht geves
tigd op de aldaar in het gebouw bewaard
gebleven oud cachot. De betekenis van
zo’n opbergplaats van gevangenen op de
raadhuiszolder te Workum behoeft niet
te worden onderschat, maa deze stad kan
niet alleen bogen op deze bezienswaardig
heid. Want ook Bolsvard bezit iets der
gelijks, al is dit dan niet ongeschonden
behouden gebleven.
Duidelijk is n.l. op de zolder, dicht bij
de plek waar de toren met een zeer zware
constructie op de vloed is „geplant het
restant terug te vinden van wat men in
Bolsward het „houten wambuis” .placht
te noemen. Een gedeelte van het met
oud-eiken planken gedekte zoldertje
en niet te vergeten de inkervingen
van verschillende delinquenten, die hier
bun uren in ledigheid moesten zien om
te krijgen. Diverse huismerken, initialen
en jaartallen staan in de balk gegrift en
uit het jaartal 1642 mogen we opmaken,
dat dit cachot dus reeds in de eerste helft
van de 17e eeuw aanwezig was. Een bij
zonder interessante vondst werd enkele
Adenauer.
Gezien tegen de sombere Franse ach
tergrond is de taak van Adenauer, de
West-Duitse Bondskanselier, al heel
eenvoudig. Het land wijdt zich met volle
energie aan het herwinnen van de eco
nomische en politieke posities, die door
de oorlog verloren zijn gegaan. Parle
mentair is er geen vuiltje aan de lucht,
want na de verkiezingen van September
beschikt Adenauers partij, de chr.-dem.
unie, in de Bondsdag (onze Tweede Ka
mer) over de absolute meerderheid en
met haar bondgenoten zelfs over een
meerderheid van twee-derde. In de
Bondsraad (bestaande uit de vertegen
woordigers van de Lander, provincies,
welke zijn te vergelijken met de staten
In de Ver. Staten) beschikt Adenauer
sinds in November de gemeenteraad
van Hamburg (dit is n.l. een „Land”)
zijn socialistische meerderheid heeft
verloren, zodat nu dus regeringsgetrou
wen naar de Bondsdag worden gezon
den ook over deze meerderheid van
tweederde. Dit is daarom zo belangrijk
omdat nu niets meer een grondwetsher
ziening in de weg zou staan, wanneer
het constitutionele Hof te Karlsruhe 't
verdrag van het Europese leger in
strijd mét de grondwet mocht achten.
Een belangrijk aspect van de verkiezin
gen was verder, dat de communisten
en de extreme rechtse partijen een ge
voelige nederlaag hebben geleden.
President Rhee heeft d' geallieerden in
een nieuwjaarsboodschap verzocht „een
einde te maken aan de nutteloze bespre
kingen met de communisten” en zich aan
te sluiten bij de Zuidkoreaan republiek,
om „in een laatste grote slag de commu
nistische strijdkracht, die naar de vernie
tiging van de vrije werell streven, te ver
slaan”.
In zijn boodschap zei de president verder
nog, dat een beslissende oorlog tegen het
communisme „onvermijdelijk en noodza
kelijk” is en hij herhaalde zijn vroegere
bedreiging, de eenheid van Korea „met
geweld” tot stand te zullen brengen.
hower, die deze demagogie veroordeelt.
Het optreden van de republikeinen heeft
in landbouwkringen wat onrust gewekt.
Men is daar gewend aan beschermende
prüzen van de landbouwproducten en
nu, door grote overschotten, de prijzen
daarvan sterker dalen dan de andere
prijzen, en de regering Eisenhower de
bescherming liefst nog overboord zou
willen zetten, komt men in opstand,
Dat is o.a.. gebleken in Wisconsin,
waar voor het eerst in de geschiedenis
een democraat een zetel in het Huis
van Afgevaardigden veroverd heeft,
ondanks het feit, dat de republikeinse
candidaht erg schermde met de popu
lariteit van Eisenhower. Dit was weer
een tussentijdse verkiezing, maar zü
vormt een waarschuwing voor de rege
ring. De stemmen van de boeren hebben
indertijd Roosevelt en Truman aan
overwinningen geholpen.
om hier de oude situatie te herstellen,
daar dit met zeer eenvoudige middelen is
te bereiken. Te meer, daar in de prenten-
collecte van het „Friesch Museum” te
Leeuwarden nog een in de vorige eeuw
door A. Martin vervaa- digde tekening
blijkt te bestaan, die het „houten wam
buis” van Bolsward in de oorspronkelijke
gedaante weergeeft. Een uitstekende leid
draad bij eventuele restauratie dus. De
Gemeente Bolsward, die ook nog enige
andere attributen betreffende de antieke
wijze van strafpleging bezit, zou er on
getwijfeld een attractie voor de vreem
delingen rijker op worden. Wanneer de
oude toestand hersteld zou kunnen wor
den, wordt ook de samenhang tussen het
fraaie poortje aan de Wipstraat (het „ge
vangenpoortje” dat Jan Pieters in 1614
voor 86 gulden en 6 stuiver: leverde), de
toren aan de achterzijde va i het stadhuis
en de „Vierschaar”, waar recht werd ge
sproken, weer duidelij’ Een belangwek
kend onderdeel van de geschiedenis van
Bolsward zou op deze wijze opnieuw „le
vend” worden en de Latijnse spreuk on
der de geketende vrouwenfiguur, „For
tuna Patienta Victa”, u.i. „Het ongeluk
door lijdzaamheid overwonnen”, zal
i.v.m. het „houten wambuis” voor de bur
gers van Bolsward weer een zinvolle be-
-
