O
roar
GEVAAR VOOR GROTE OORLOG
VERMINDERD
KRIS-KRAS door Nederland
HET BESTE PAARD STRUIKELT
WEL EENS....
Ie i
e
üs hjoed p
No. 2
Buitenlands Overzicht
Urassfische goudzendingcn naar Londen
Grote Vaer nu op 25 Januari bijeen
Twee piloten dood
Locomotieven
Industriekolen
duurder
verdwijnen
&'REEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Kwal hat [Cll)
<o sizzen
Ontspanning zou tevens gevaar voer
eeonomiseEie crisis betekenen
3d
1
50e Jaargang
Vrijdag 8 Januari 1954
TJTOE de economische ontwikkeling in I sen'SlO’China blijft de positie der Fran-
rlo n o o ctn 1 cl z-vzxlj- »*ol IrLptstp A"f f ei iron rln TT4«-»F
na schooltijd
KAMEROVERZICHT
L
1
it
i,
V.
Foar de wyn is elk
in hurdrider
H ilsbrand niet
De regering zal waarschijnlijk de ega
lisatie voor industriekolen afschaffen.
De prijsverhoging van industriekolen,
die hieruit zal voortvloeien, zal n’.et be
langrijk zijn, daar het prijsverschil voor
deze kolen tussen ons land en de an
dere landen van de Kolen- en Staalge
meenschap niet groot is.
Verschijnt DINSDAGS en VRHDAGS
Uitgave: Fa A. J. OS1NGA te Bolsward
Administratie en Redactie-adres:
Marktstraat 15
Telefoon 451 Na 18 50 uur 305 of 335
(K 5157)
r
1
B
e
i
n
n
u
n
e.
:n
ir
le
d
J
S
t.
e
•t
k
n
n
n
Losse patroon treft militair dodelijk.
Tjjdens een militaire oefening Is de sol
daat A. Kater uit Brelick door een
losse patroon dodelijk getroffen. Kater
was pas een maand in dienst.
Rotterdam-Roer per helicopter? In de
Nieuwjaarsvergadering van de Rotter
damse Koophandel heeft de voorzitter,
mr K. P. van der Mandele, Maandag
middag medegedeeld, dat een Rotter
damse delegatie van de Kamer in de
loop der volgende week op uitnodiging
een bezoek zal brengen aan de Duis-
burgse Handelskamer in Duisburg. Het
doel van de besprekingen is, onder de
ogen te zien, of en wanneer tussen Rot
terdam en Duisburg, resp. het Roerge
bied, een vaste helicopterverbinding kan
worden tot stand gebracht.
Berlikumer weduwen op Oudejaar be
dacht. De diakonie van de Ned. Herv.
Gemeente te Berlikum heeft traditie
getrouw ook 1953 besloten met de nit-
Werkman stortte in schacht. In de nacht
van Zondag op Maandag is in de staats
mijn Emma te Treebeek een dodelijk
ongeval gebeurd. Bij werkzaamheden ,in
de ladderaftjeling van een schacht
stortte de 4-jarige schachtbouwer J. H.
Kusters uit Nuth in de diepte. Hij werd
op slag gedood.
Ampullen met morphine uit auto ge
stolen. Dinsdagavond zijn op de Prins
Mauritslaan in Den Haag uit een al
daar geparkeerd staande doktersauto 2
koffers ontvreemd. In een van de kof
fers zaten, behalve Instrumenten, vijf
tien tot twintig ampullen morphine en
strophantine en een flesje met 10 cc
morphine.
Aan de vorst is het te danken, dat de
straaljager, die Woensdagmiddag half
vier neerstortte op de speelplaats van
de school in Oeken bij Brummen, geen
slachtoffers heeft kunnen maken onder
de schooljeugd. Iedere dag vertoeven
tientallen kinderen op dat uur op de
speelplaats, maar juist Woensdag wa
ren allen direct na schooltijd gaan
schaatsenrijden.
Niettemin werd in Oeken grote schade
aangericht, toen Woensdag twee F-84
Thunder jets van de Koninklijke Lucht
macht tijdens een osfenvlucht in botsing
kwamen en op de buurtschap neerstort
ten. Beide vliegers verloren het leven.
Het waren de 25-jarige gehuwde 2e
luitenant-vlieger E. P. Luitink uit
Zutphen en de 21-jarige ongehuwde ser-
geant-vlieger B. Wijsman uit Amster
dam.
Dodelijke ongevallen bij Staatsmijnen.
In 1953 hebben in de Limburgse steen
koolmijnen 26 arbeiders het leven ver
loren; zestien in het ondergrondse en
tien in het bovengrondde bedrijf. In 1952
verloren negentien arbeiders het leven,
waarvan dertien ondergronds en zes bo
vengronds.
Particulieren moeten artsen meer be
talen. De Landelijke Huisartsen Ver
eniging heeft besloten over te gaan tot
een tariefsverhoging voor de behande
ling van particuliere patiënten. In het
gehele land zullen hogere honoraria be
rekend worden, maar de bedragen zul
len niet overal gelijk zijn. De artsen
zullen het honorarium namelijk regio
naal vaststellen. De nieuwe regeling
wordt met ingang van 1 Januari 1954
toegepast.
In 1254 zullen de stoomlocomotieven in
het reizigersvervoer geleidelijk verdwij
nen om te worden vervangen door die-
selelectrische tractie. Voorts zijn 16000
nieuwe zitplaatsen in aanbouw. Dit was
het belangrijkste nieuws, dat V. F. Q.
den Hollander de journalisten voorzet
te tijdens de gebruikelijke bPieuwjaars-
persconferentie, die dit keer voorname-"
lijk in het teken stond van de recente
ongelukken bij de spoorwegkruislngen.
zouden alle formaliteiten nog ^ucht
i
dit 'oordigi
het dat
persooi
ÏJET heeft er dus de schijn van, dat
x we, onafhankelijk van het meer of
minder succes van de conferentie van
Berlijn, voorlopig in ieder geval in een
iets rustiger internationaal politieke
sfeer zullen leven. Dat brengt voor ’t
Westen weer zijn eigenaardige proble
men mee.
Tot nu toe is de Westerse industriële
capaciteit voor een belangrijk deel in
beslag genomen door oorlogsproductie
en ontegenzeggelijk is de welvaart daar
voor een deel gebaseerd op deze pro
ductie. Gaat men deze, omdat een ont
spanning in de politieke verhouding is
ingetreden, verminderen of, al komt de
ze ontspanning er niet, heeft deze pro
ductie haar hoogtepunt overschreden,
dan is het gevaar voor een industriële
terugslag niet gering. Al geruime tijd
wordt over deze gevaren, die vooral ten
V/AN het laatste heeft mep reeds be-
merkt door de grote Russische
goudzendingen naar Londen, waaruit de
Russen sterlingsaldi verwierven, waar
voor gebruiksgoederen werden gekocht.
De Westelijke landen kunnen deze uit
breiding van hun handel met het Oos-
teii best gebruiken. In het bijzonder
van Èngelsche zijde, waar men om het
peil der bedrijvigheid en der welvaart
te handhaven zeer gebrand is op uit
breiding van de handelsrelaties met ’t
Oosten is sterk de nadruk op het be
lang daarvan gelegd, nu bijna overal in
het Westen het productievermogen zich
van de slagen van de oorlog heeft her
steld en zelfs belangrijk is gestegen bo
ven dat van de voor-oorlogse jaren. Op
de conferentie van het Britse Gemene
best, welke deze week in Australië bij
eenkomt en waar vooral economische
vraagstukken aan de orde zullen komen,
zal stellig een hartig woordje worden
gesproken over de mogelijkheid de han
del zowel met Rusland als met rood-
China uit te breiden.
De Engelsen die thans in Zuid-Amerika
hard moeten vechten tegen de Duitse
en Amerikaanse concurrenten op de ex
portmarkt en deze gedeeltelijk ook
verliezen om hun hoge prijzen daar
om is er zoveel verzet in de Engelse
Industrie tegen verdere loonsverhoging
moeten naar meer afzetgebied uit
zien. i
Maar hoe dit ook zij, op internationaal
gebied zal het gevolg van de Russische
binnenlandse politiek om het Russische
volk naar een hoger verzorgingspeil te
voeren, zijn een Russische poging om
de spanningen voorlopig niet verder op
te voeren en zo mogelijk te verminde
ren. Voorlopig, zeggen we, omdat nie
mand thans kan beoordelen of Moskou
uit is op blijvend betere verhoudingen
dan wel op slechts tijdelijke. Is het laat
ste het geval, dan zou Moskou, nadat
door een verbetering der levensomstan
digheden het Russische volk zich meer
aan zijn machthebbers zou hebben ge
hecht, bouwend op de versterkte inner
lijke kracht van het Sovjetrijk, zich
misschien kunnen veroorloven met nog
groter felheid dan voorheen te streven
naar uitbreiding van de Slavische en
communistische macht over dt wereld.
Waarom dus waakzaamheid en militaire
paraatheid van het Westen blijven ge
boden.
de naaste toekomst ook zal verlo
pen, daar het Westen zijn kruit droog
moet houden, zal de gemeenschappelij
ke defensie op peil moeten blijven. Het
is mogelijk, dat Amerika, ook om be-
zuinigingsredenen meer en meer over
schakelt op de luchtmacht met atoom-
en waterstofbommen waarom we
ook niet geloven aan een overeenkomst
met Rusland tot afschaffing dezer wa
penen maar op het vasteland van
Europa zal een geallieerd leger gereed
moeten staan om de eerste stoot van
een aanvaller op te vangen.
Daarmee zijn we weer bij de Europese
Defensie Gemeenschap aangeland, waar
van het lot nog onzeker blijft, zolang
de toestand in Frankrijk nog niet is
opgehelderd. Laniël heeft van de Franse
nationale vergadering het vertrouwen
gevraagd omdat president Auriol noch
diens opvolger Coty het raadzaam acht
ten, dat het kabinet aftrad voor de
conferentie van Berlijn.
Op 25 Januari kon Frankrijk dan nog
wel eens kabinetloos zijn. In Italië wil
de Pella zijn kabinet hervormen en het
een bredere basis verschaffen om de
binnenlandse en buitenlandse moeilijk
heden hij wenste trouw te blijven
aan Atlantisch Pact en Euronese Defen
se Gemeenschap het hoofd te bieden.
Maar hij slaagde niet en bood het ont
slag van zijn ministerie aan. Ook daar
een wankele toestand.
het eerst in de linie van een Russische
aanval in dat gebied liggen en dus ook
het eerst voor militaire hulp in aanmer
king komen.
De premier van India, Nehroe, heeft
weer fel gereageerd op de Amerikaanse
besprekingen met Pakistan en gezegd,
dat deze oorlog vlak voor de deur van
India brengen en dat het optreden van
Pakistan anti-Aziatisch is. Even fel
heeft Pakistan deze Indiasche inmen-
I jjg afgewezen.
I sen'ö0-China blijft de positie der Fran-
ininh o?t laatste offensief van de Viet-
Ket heeft’ ndeüngen in Laos moeilijk,
groepen in hgandrang van een aantal
kingen met de Mpecierland om bespre-
Tsji Minh te openès.ndelingenleider Ho
regering Laniël is nd£sterl<t> doch de
hoopt nog altijd op kri?t zover, zij
van Amerika, hoewel de hcfëer steun
steun ook uit Amerikaanse troé^t die
deling uit het Brouwerfonds. Dit fonds
is genoemd naar een zekere meneer
Brouwer, die in zijn testament bepaalde,
dat de opbrengst van een bepaald stuk
bouwland ten goede moest komen aan
de weduwen. Elke weduwe, onverschil
lig van welke gezindte, krijgt op Oude
jaarsavond een wittebrood, een half
pond boter en een gulden.
Man rookte in bsd en stikte. Een tra
gisch ongeval heeft zich Zondagavond
afgespeeld in een perceel aan de Kal
koenstraat te Den Haag, waar een klei
ne binnenbrand ontstond, toen de 51-
jarigè los werkman J. G. H., dje daar
alleen woonachtig is, op bed lag te ro
ken. Op een gegeven moment viel een
vonk op de kapokmatras, waardoor een
zeer sterke rookontwikkeling ontstond.
De te hulp gesnelde brandweer, liet de
bewoner in zeer ernstige toestand naar
het ziekenhuis aan de Zuidwal over
brengen, waar de aan bronchitis lijden
de man vrij spoedig ten gevolge van de
bekomen verwondingen overleed.
M’.initie-opslagplaats hij Havelte ont
dekt. Maandagmiddag is op de Ko-
ningskamp te Havelte, op de rand van
het voormalige Duitse vliegveld, een
grote Duitse munitieopslagplaats ont
dekt. Er liggen daar verscheidene ho
pen zand en grint. Toen een gemeente
arbeider met het afgraven, van een de-
zerheuvels bezig was, stootte hij op de
ingang van een betonnen kelder. Men
vond er een hoeveelheid munitie, ge
noeg om twee b. drie vrachtwagens te
kunnen laden.
Kamerleden in de laatste week voor
Kerstmis een voorschot hadden op hun
verhoogde schadeloosstelling. De Eerste
Kamer had dit ontwerp weliswaar goed
gekeurd, maar er ontbrak aan dit voorstel
nog altijd de handtekening van H. M.
de Koningin. Het geven van voorschot
ten is niet ongewoon. Ook de ambtena
ren krijgen wel eens geld, voordat een
ontwerp is aangenomen. Maar de Kamer
leden kunnen dit beter niet doen. Dat zij
zelf hun schadeloosstelling kunnen verho
gen is reeds een moeilijk probleem en
dat moet hen nopen de formele kant van
de zaak tot het uiterste strikt in acht te
nemen. Daarvoor zitten zij nu eenmaal in
een glazen huis.
Maar ach, het beste paard struikelt wel
eens. Zelfs onze volksvertegenwoordi.
ging. Deze wetenschap mag er echter
nimmer toe leiden, dat men in een „anti-
parlementstemming” gaat verkeren. Want
wie het werk van onze volksvertegen-
;ers 'nauwlettend gadeslaat, die
zii arbeiden in het belang'van
en dat zij zonder aanzien des
rijke ogent werk verrichten. Op belang-
onze parlèmeen blijkt ’t steeds weer, dat
digers zijn in deden volksvertegenwoor-
Wat dat betreft is i. zin van het woord.
West-Europa er heer land ook in
stig aan toe. minder gun-
van de Europese Defensie Gemeenschap
te voorkomen, daar zij iedere verster
king van de Westerse militaire macht
of Moskou nu uit4 is op een tijdelijke
dan wel op een blijvende ontspanning
blijven vrezen.
Er is een gerucht, dat zij bereid zouden
zjjn Oostenrijk geheel te ontruimen en
een vredesverdrag met dat land moge
lijk te maken als het Westen in ruil
daarvoor bereid zou zijn het streven
naar de E. D. G. te laten schieten. Het
is onaannemelijk dat Amerika en En
geland daarvoor zullen voelen, doch in
Frankrijk, waar zo moeilijk een meer
derheid voor de E. D. G. is te vinden,
zou zo’n aanbod indruk maken. Dat de
Russen op de conferentie te Berlijn zul
len blijven pleiten voor een ontmoeting
der Grote Vijf, dus met inbegrip van
rood China, spreekt, zij hebben daar
alle redenen toe, al ware het alleen
maar deze dat ze door op te treden als
paladijn voor Peking, de vriendschap
met dat land zullen versterken, welke
Moskou ook in een periode van een
zekere niate van politieke ontspanning
zeer te stade kan komen.
De Russen zullen zich ook wel in de
oren geknoopt hebben dat ook in Ame
rika meer en meer stemmen opgaan,
o.a. die van Dean, de Amerikaanse
politieke vertegenwoordiger in Korea,
die, met de Engelsen, pleiten voor een
energieke Westelijke poging commu
nistisch China van Rusland los te we
ken.
Er is rust in het parlementaire leven. De
leden van de Eerste- en Tweede Kamer
kan men in deze eerste week van Januari
niet vinden in de vertrouwde vergader
zalen van het Haagse Binnenhof. Lang
zal deze rust echter niet duren. De Eerste
Kamer komt de twaalfde reeds bijeen,
terwijl verscheidene ’eden van de Twee
de Kamer binnenkort in de afdelingen
zullen gaan om zich een oordeel te vor
men over het televisiebeleid van Minister
Cals.
In deze korte rusttijd kan men zich afvra
gen wat er in die laatste weken voor
Kerstmis precies is gebeurd. En dan komt
men tot de ontdekking, dat er een merk
waardige fout is gemaakt Een fout, die
het bewijs is, dat zefs ons departement
van Financiën en ons parlement kunnen
falen bij de wetgevende arbeid. Per 1 Ja
nuari is de belastingverlaging een feit
geworden, terwijl op die datum boven
dien een vereenvoudiging van de loon
administratie tot stand is gekomen. Er is
een zgn. coördinatietabel ontworpen. In
deze tabel is rekening gehouden met de
belasting die betaald moet worden over
Bols wards Nieuwslilai
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De fong’s Nieuwsblad
Grote meteoor waargenomen. In de
nacht van Dinsdag op Woensdag het
was vrijwel klokslag twaalf uur
heeft een inwoner van Ede, de heer G.
A. Ossenkoppele, een bijzonder heldere
meteoor waargenomen. Het verschijnsel
deed zich voor als een rode, vurige bol
die uit het sterrenbeeld Orion (ZZW)
in vrijwel loodrechte richting naar be
neden schoot, daarna enkele seconden
een fraaie paars-blauwe kleur aannam
en vervolgens duidelijk zichtbaar explo
deerde.
Luchtbaby in KLM-toestel. De vrouw
van een Nederlandse politie-agent heeft
aan boord van een KLM-toestel tijdens
een vlucht van Amsterdam naar Mon
treal het leven geschonken aan een
meisje. De baby, bij de geboorte waar
van stewardess Suzanna van Bortel as
sisteerde, werd geboren tien minuten
voor de landing op Gander. De moeder,
mevr. Egberta Ella van Gelderen, was
op weg naar Curagao, waar haar echt
genoot werkt.
TN het licht van het bovenstaande
A echter gezien, is het logisch te ver
onderstellen, dat ter conferentie van de
Grote Vier, welke op 25 Januari te
Berlijn b’jeenkomt, de Russen zullen
trachten hun verkregen posities zoveel
mogelijk te consolideren. Zij zullen
uiteraard trachten de verwezenlijking
Strafexcereltie. Militairen van de ka
zerne in Ossendrecht hebben tussen
Rotterdam en Bergen op Zoom een mi
litaire trein ongeveer tien maal laten
stoppen, door aan de noodrem te trek
ken. .Onder bewaking moesten de mili
tairen te Bergen de trein verlaten en
voor straf naar de kazernes In Ossen
drecht lopen 20 km. Normaal gaan zij
per bus.
OpziCh
eventueel vc?. Amerika gelden, maar
grijpen, gesprók om heen zouden
trouwen in het zeIfs dat het ver-
woordige hoge le^l*d van de degen
min of meer is gesc?®dandaard daar
Eisenhower er voor dé*" en president
op heeft moeten wijzen, döj° er zelfs
kaanse welvaart niet zodanig Ameri-
oorlogsproductie is gebaseerd, dSP de
maar bij een teruggang daarvan
zou kunnen handhaven.
Waarover de meest bekende commentatoren op het gebied van de
internationale politiek in het Westen in hun jaaroverzichten ook van
mening verschilden, allen waren het er over eens, dat in 1953 het
gevaar voor een grote oorlog, zij het al of niet tijdelijk, aanzienljjk
verminderd is- Men schreef dit enerzijds toe aan de steeds toenemende
militaire macht van het Westen, aan de andere zijde aan de wens
der nieuwe Russische machthebbers, onder leiding van Malenkov om
in een sfeer van betrekkelijke internationale rust, het Russische
volk in ruimere mate yan gebruiksgoederen te voorzien, waardoor
,de productie voor oorlogsdoeleinden moet worden beperkt en de
handel met de Westelijke landen worden uitgebreid.
TN het midden-Oosten onderhandelt
x Amerika, nu de Arabische wereld als
geheel niet voelt voor een defensiever-
drag met Irak, Saoedi Arable en Pakis
tan afzonderlijk over militaire verdra
gen, met Perzië is er al een. De Ame
rikanen menen dat de genoemde landen
Chapelie ardente met hor. stoffelijk overschot van Dr. Plesman in het
K. L. M.-gebouw te Den Haag.
Namens het Koninklijke Huis werd Dinsdagmiddag een krans gelegd
door de eerste stalmeester W. F. K. Bischloff van Heemskerck,
generaal Eisenhower persoonlij.' n’eL want zij moesten wachten op het
- - van de Arbeid. Zij
déden in feite niets anders te doen dan
telijkê'kte overeenstemming in een wet-
vicieuze CT te gieten. Zo zit men in de
De Eerste Kan.
blijk gegeven snebeeft meer dan eens
Aanvankelijk was het Jcunnen werken,
geweest om tussen Kersihaar bedoeling
jaar te vergaderen. Zou zij en Nieuw-
hebben, dan was er geen kou aar, gedaan
en
Januari vervuld zijn.
De fout is niet meer te herstellen en
werpt een smet op onze Senaat, die juist
als Kamer van Revisie op dergelijke din
gen behoort te letten. Maar overigens is
het een fout zonder gevolgen.
Maakt de Eerste Kamer dus wel eens een
fout, de Tweede Kamer is daar evenmin
vrij van. Wij hebben het tenminste wei
nig kunnen waarderen, dat de Tweede
Witte pokken. Uit het gezin Van een
der drie vrouwen, by wie men verleden
week witte pokken constateerde, zijn
nog vier personen in de barak van het
Haagse Gemeenteziekenhuis geïso
leerd.
„Woningbouw”. Zeven en veertig in
1919 met steun van de gemeente ge
bouwde woningen in Alkmaar moeten
worden afgebroken. Voor de bouw is
ondeugdelijke metselspecie (schelpkalk-
trasmeel met zand) gebruikt, waardoor
thans de stenen los liggen. Na de af
braak begint men onmiddellljk met de
opbouw.
Abonnementsprijs f 1.60 per kwartaal
(b" vooruiibetal'ng)
Advertentieprijs: 12 cent pe mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
de kinderbijslag. Ook gaat deze tabel er
van uit, dat er geen belasting wordt ge
heven over het werknemers aandeel van
de premie voor de werkloosheid wet en
de Ziektewet. De werkgevers kunnen de
netto-lonen nu vlugger vaststellen.
Aan de hand van een tabel kunnen zij
aflezen hoeveel belasting betaald moet
worden, waarin dan de kinderbijslag en
de premie-inhouding ingevolge de sociale
verzekeringswetten zijn verwerkt.
De Eerste Kamer heeft in haar eindspurt
voor Kerstmis nog veel wetsontwerpen
aanvaard. Op 22 Decembe gingen bijv,
alle belastingvoorstellen en de coördina
tie van de sociale verzekeringen onder de
hamer van voorz. Jonkman door. Maar
men vergat het ontwerp aan te nemen
inzake verhoging van de kinderbijslag en
van de loongrens der sociale verzekerings
wetten. En met deze verhogingen is in de
coördinatietabel rekening gehouden.
De kinderbijslag wordt eens in de drie
maanden uitgekeerd. Het is dus in theorie
mogelijk, dat een werknemer in dit ge
val een weekloner zegt: „Mijn baas
houdt te veel belasting af, want hij houdt
rekening met een verhoging van de kin-
derbijsag, die nog niet door de Eerste
Kamer is aanvaard”. Dit is slechts theo
rie, want er is geen twijfel aan of onze
Senatoren zullen nog deze maand met de
genoemde verhoging accoord gaan. En
het wetsontwerp heeft terugwerkende
kracht tot 1 Januari 1954.
Zo is er dan de merkwaardige situatie
ontstaan, dat het complex van belasting
maatregelen op 1 Januari j.l. niet geheel
gereed was. Wie treft daarvan de schuld?
Er is geen twijfel aan, dat de Eerste
Kamer heeft de meeste schuld, al zijn er
dan voor haar verzachtende omstandighe
den. Zij heeft het betreffende ontwerp
vlak vóór Kerstmis van de Tweede Ka
mer ontvangen. Maar de Tweede Kamer
heeft het in een bliksemtempo behandeld
zij ontving het ontwerp ook laat
en direct naar de Senaat doorgestuurd,
bestaan, wel gering moet zijn gfczou I Zijn de ministers dan de schuldigen? Ook
den nu l
heeft verklaard, dat hij zelfs 2 divisies ^yerleg in de Stichting
van zijn troepen uit Korea terug wilde
trekken, om ze te doen vervangen door
Zuid-Koreaanse.