BERLIJNSE CONFERENTIE ZONDER SENSATIE TIENDE ELFSTEDENTOCHT WERD EEN SUCCES DE ELFMERENTOCHT Het record door dertig man üs hjoed p p to sizzen Buitenlands Overzicht Rusland probeert Frankrijk los te weken Re verwachtingen thans tot nul gedaald BMW STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND 30 April gehele dag vrij Ooggetuigeverslag van ,een ommetje over ijs’ Hwat hat Qabe Skroar I - 50e Jaargang No. 10 Vrijdag 5 Februari 1954 JAE vraag is wat men nu gaat doen nt n n rirmnt on lirrrvnn >Trwav iiiF al. de Abonnementsprijs f 1.60 per kwartaal (bö vooruitbetaling) Advertentieprijs: 12 cent pei mm Ingezonden mededelingen dubbel tarief Handelsadvertenties bij contract reductie Verschijnt DINSDAGS en VRITDAGS Uitgave: Fa A. J. OSINGA te Bolsward Administratie en Redactie-adres: Marktstraat 13 Telefoon 451 Na 18.30 uur 305 of 335 (K 5157) kanaal betrof van de Grote Brekken tot Spannenburg) in zeer slechte conditie was. Het Koevordermeer en de Langweerder- wielen waren op verschillende plaatsen goed berijdbaar, doch ook in Langweer werden nog verschillende uitvallers ge noteerd. Het werd, wat de windrichting betrof, nu even beter. Er kwam meer bewe ging in de rijdende massa en niet zon der moeite bemachtigde men zijn stem pel op het paviljoen Snekermeer. Hiermede was de tocht echter niet ten einde. Nog een mooi traject, wat ijs zowel als windrichting betrof hadden de rijders voor de boeg. Via enkele vaarten kwamen wij in Uit- wellingerga, waar een controlepost was om ten slotte langs de Witte Brekken en Woudvaart Sneek te bereiken, waar menigeen de verzuchting zal hebben ge slaakt: „as ik dat witten hie, dan hie Heil in great man, mar wé de mem fan in great man F Bolswards Nieuwsblad Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad Voortaan zal op Koninginnedag tevens de bevrijding gevierd worden. Op deze nationale feestdag zullen alle werkne mers betaald vrijaf krijgen. De vooravond van de 5e Mei en die dag zelf zullen de gevallenen herdacht wor den. Wie op 5 Mei ook feest wil vieren, kan een halve snipperdag opnemen. Door het uitsteken van de vlaggen half stok op de avond van de dodenherden king en door speciale radio-uitzendingen zal de 5e Mei als bevrijdingsdag her dacht worden. De 10e Elfstedentocht is een volledig succes geworden. Dit blijkt wel uit de snelheid waarmee de tocht werd gere den. Toen we de rijders tegemoet re den, hadden ze juist in Workum af ge stempeld. Een kopgroep van 21 rijders boekte hier als tijd van aankomst 9.13. Het waren: 1. M. Schone, Wessem; 2. J. W. P. Charisius, Leeuwarden; 3. W. Wynia, Cornwerd; 4. Vollebroek, Hilver sum; 5. W. van Loon, O.B. Dijk, St. Anna Par.; 6. K. Leffertstra, Stobbega; 7. A. Verhoeven, Dussen; 8. A. J. P. de Koning, Beemsterburgwal9. H. Lam berts, Wageningen; 10. J. van den Berg, Nij Beets. Tussen Workum en Bolsward werd door de honderden volgauto’s langs de weg meer strijd geleverd dan door de elfste denrijders zelf, die hier geen uitlooppo- gingen deden, maar hun formatie be- ik my noch al ris bitocht”. En toch geloven wij vast, dat, wanneer er weer een elfmerentocht wordt uit geschreven, er weer honderden, ja zelfs duizenden, zich alleen het mooie van de laatstgehouden tocht zullen herinneren en vol moed zullen starten voor de 6de Elfmerentocht, het evenement, waar schaatsrijdend Friesland en ook Neder land, alle jaren naar uitziet. gen met Oost-Europa, in verband met de bestaande werkloosheid. De nieuwe regering-Fanfani davr heeft, zoals ver wacht werd geen meerderheid in het parlement gekregen en is alweer afge treden. Een opvolgster is moeilijk te vinden, maar regeringskringen zien ook op tegen nieuwe verkiezingen, nu de Triëstkwestie nog niet is opgelost, en zowel de uiterst rechtse als linkse par tijen daaruit propaganda kunnen slaan voor hun doeleinden. Waarschijnlijk om het Westen tot concessies inzake Triest aan Z.-Slavië te bewegen heeft maar schalk Tito dezer dagen in een rede be toogd, dat Zuid-Slavië ook zijn betrek kingen met de communistische landen weer moet verbeteren, hij wilde blijk baar even laten uitkomen, dat hij ook anders kan. Enige zorg schijnt Tito’s houding wel bij het Westen te baren. Niet minder trouwens de politiek van Franco inzake Marokko en Gibraltar, waarmee de Spaanse dictator eigenlijk de positie van de twee grootste Euro pese leden van het Noord Atlantisch Pact ondermijnt. Te Parijs zowel als te Londen had men daarom gaarne gezien dat Amerika de Spaanse regering over deze houding eens onder handen had genomen. De president van Turkije is in Amerika op bezoek, vrij zeker staat dat in verband met het Amerikaanse plan een TurksPakistans militair ver bond met Amerikaanse steun tot stand te brengen. Ook wordt gedacht aan opname van Irak en Perz’ë. In laatst genoemd land schijnt nogal wrijving te zijn tussen de regering Zahedi en de invloedrijke godsdienstige leider Kasjani over de organisatie der verkiezingen, welke thans aan de gang zijn en tot Maart duren. Het verloop van de Berlijnse conferentie tot nu toe heeft geen sen saties gebracht. Het was wel min of meer een verrassing, dat de ministers der Westelijke drie de Russische agenda aanvaardden, zodat eerst werd gesproken over een conferentie der Grote Vijf, dus met rood China en over maatregelen ter vermindering van de internationale spanning, maar het Westen heeft dit blijkbaar gedaan om een eindeloos gedebatteer over de volgorde der agendapunten te vermijden. Vrfl snel is het daarna nog met die eerste punten gegaan, want de kwestie China en die der ontwapening, welke Molotof ter sprake bracht omdat ze samenhangt met de bestaande spanningen in de wereld, werden naar een klein comité verwezen. ten we al ras dat de wind, die we nu zijdelings kregen, nog steeds snerpend koud was. Doch op het Heger Var was dit alles weer verleden tijd. Vrolijk kou tend gleed het gezelschap naar Heeg, waar het eerste stempel werd gehaald. Voort ging het in gezwinde gang via Rintsje Poel en Schuttepoel naar Oude- ga (W.). Veel gedrang van rijders hier, veel water op het ijs. De Brekken wer ken. Een pracl.tbaan was hier uitge stippeld en nog steeds waren allen vol optimisme, totdat.... met’ tegenwind via Zand- en Gaastmeer en Hegermeer weer terug moest worden gereden naar Heeg. Hier was het ijs bepaald slecht en werd er meer gelopen, dan gereden op verschillende plaatsen. Hier hadden meerdere valpartijen plaats en hier was het ook, dat over opgeven werd gespro ken. Evenwel ons gezelschap kwam, hoewel verspreid, in Heeg aan. Een tijdje uitrusten en dan op naar Wouds- end. We noteerden onze eerste uitval ler, terwijl het gezelschap hoe langer hoe meer verspreid geraakte. Het pk>eg- verband was zoek. Langs het glasharde nogal hobbelige ijs ging het naar Sloten, waar no. 2 de tocht staakte en practisch elk op zich zelf verder trok, zoveel mogelijk profijt trekkend van het in ploegverband rij den; alleen de stijve Noordooster trot serend was practisch niet doenlijk. Ve len hadden in Heeg, Woudsend en Slo ten de tocht gestaakt en tallozen zag men zitten en liggen aan polderdijken en in rietkragen, een bewijs, dat ook dezen aan het eind van hun krachten waren. Het was deze keer dan ook niet een genieten van het schone, dat de natuur ons ook in de winter biedt, doch een met gekromde rug zich voortbewegen van de ene controlepost naar de andere op een baan, die (vooral wat ’t stroom- sen binnen, de vermoeidheid was hem van het gezicht af te lezen. Heel Leeuwarden was in rep en roer bij deze finish, vroeger dan werd verwacht, het was zo erg, dat men vreesde dat het ijs van de Noordervaart aan de voet van de Oldehove het zou begeven, voor al toen Jeen van der Berg, die 25 jaar oud en onderwijzer te Nij-Beets la, door tientallen fotografen bestormd werd en hij, samen met zijn vader, door de lauwerkrans kroop, die hem om de schouders werd gehangen. Het trotse record van Sietze de Groot uit Weidum, gevestigd in de snelle tocht van 1942, werd bij deze 11-stedentocht niet slechts gebroken door winnaar Jeen van der Berg uit Nijbeets, niet alleen door de vijf dappere uitlopers die met hem in Leeuwarden arriveerden, maar liefst 25 later aankomenden bereikten de finish binnen de tijd van Sietze de TIJEN zegt, dat het Bidault, de Franse minister van buitenlandse zaken, was, die de Amerikaan Dulles heeft overgehaald, zowel met het Russische voorstel inzake de agenda voor de Ber lijnse conferentie als met het verwijzen van de kwestie der Vijfmogendheden- conferentie naar een klein comité, ge noegen te nemen om zo de conferentie van een directe mislukking te redden. Het kan waar zijn en het kan ook niet waar zijn. Men is licht geneigd alle po gingen om toch nog iets in overleg met de Russen te bereiken aan het voor de E. D. G. terugdeinzende Parijs toe te schrijven. Maar verleden week is stel lig toch de eenheid der Westelijke drie niet tot het uiterste op de proef ge steld. Zal dat thans wel het geval zijn, nu te Berlijn de Duitse kwestie wordt behandeld Minister Eden heeft daal’ eerst het En gelse plan tot éénmaking van Duitsland ter tafel gebracht, waarmee zijn Ameri kaanse en Franse collega’s zich accoord verklaarden. Het was het bekerde voor stel tot het houden van vrije verkiezin- JL/TEN is er dus niét af, maar het voor- deel was dat men nog eind van de vorige week in de eigenlijke conferentie kon beginnen met punt 2 der agenda: Duitsland. Dit bewijst wel, dat er deze keer een heel wat soepeler stemming ter conferentie heerst dan op vorige. Dat zal vermoedelijk voor een gedeelte wel zijn toe te schrijven aan het feit, dat Molotof nu meer zijn eigen baas is dan voorheen, toen Stlin nog leefde, moest Moskou telkens worden geraad pleegd, nu is Molotof zelf een der lei ders en beweegt hij zich vrijer. Een tweede reden van Russische zijde zal wel zijn dat Moskou op deze conferen tie vooral uit is verdeeldheid te zaaien tussen de Westelijke geallieerden en dat als hij de zaken te fel aanpakt, daarop natuurlijk geen kans is. Aan Westelij ke zijde moet men eveneens soepel en voorzichtig zijn. Men heeft daar immers rekening te houden met de toestand in Frankrijk, waar men de oorlog in Indo China moe is en ook ten opzichte van de E. D. G. aarzelt. Als met name Amerika de zaken te scherp stelt, werkt men de oppositie in Frankrijk in de hand. Slechts één keer heeft Dulles zich vorige week laten gaan ïi.l. toen hij in het debat over de vijfmo- gendhedenconferentie ongehoord scherp afrekende met de rode regering te Pe king, waarbij tevens bleek dat W ashing ton zeker niet zal deelnemen aan een dergelijke conferentie, tenzij de rode Chinezen het roer omgooien en alsnog in Korea en Indo China naar een ver zoening streven. Maar ook dan zal Ame rika slechts over dergelijke vraagstuk ken met Peking willen spreken en niet over de Aziatische verhoudingen in ’t algemeen. Wij vermoeden dat deze Ame rikaanse houding Moskou welkomer is dan Londen en Parijs. De Franse en Engelse regeringen beseffen wel dat men niet met rood China kan spreken zolang het in de Koreaanse en Indo- Chinese kwesties geen verzoenender politiek voert dan thans het geval is. Maar in het bijzonder in Londen voelt men' het als een zeer ernstige fout dat Amerika principieel een verbetering der Verhouding tot rood China afwijst, Waardoor Peking aangewezen blijft op samenwerking met Moskou, inplaats van dat men van het Westen uit pogin gen onderneemt het er van los te weken. Er wordt wel beweerd, dat de Russen mede een bevriezing van de huidige po sities in Europa zoeken, om vooral aan dacht te schenken aan Aziatische zaken en de samenwerking met Peking. Dat zou de ontwikkeling van de kracht van rood China sterk kunnen versnellen en daardoor ook de tijd, welke de beide rode partners nodig hebben om zich sterk te maken voor agressieve bedoe lingen, kunnen verkorten. J^R zullen In Frankrijk groepen zijn en voor hen is Molotofs voorstel ook bedoeld voor welkewhet pian iets aantrekkelijks heeft, dat zijn die groe pen die een herleving van het Duitse militairisme meer vrezen dan het reeds bestaande Russische militairisme en daarom Duitslands herbewapening wil len voorkomen. Maar het schakelt alle Amerikaanse en Engelse deelneming aan de verdediging van het vasteland van Europa practisch uit. Hetgeen be tekent dat op dit vasteland Rusland de leidende positie zou hebben; wat Na poleon noch Hitler gelukte zou Moskou thans willen bereiken. Wel deed Molotof een begroep op Frankrijk om op grond van het tussen dit land en Moskou be staande verdrag met Rusland samen te werken, en bood hij dus Parijs een part nerschap aan, maar wat betekent de Franse macht tegenover de Russische? En als men te Parijs zou menen dat Frankrijk van Duits machtsstreven af zou zijn, denkt men er niet aan dat dit voorlopig geneutraliseerde Duitsland waarschijnlijk spoedig ook een partner van Rusland zou zijn en een voor Mos kou veel meer betekenende dan Frank rijk. Het is niet aannemelijk dat de re gering Laniël voor dit Russisch lokaas zal bezwijken en er de samenwerking met Engeland en Amerika voor opoffe- ren. Dulles heeft in scherpe bewoordin gen het Russische voorstel reeds afge wezen. Men noemde van Westelijke zijde Molotof’s voorstellen teleurstellend, maar ze waren toch eigenlijk niets an ders dan men had kunnen verwachten. We hebben dus nu twee voorstellen over Duitsland ter tafel: een Engels en een Russisch. TN het bijzonder ook Italië hecht aan JL uitbreiding van de handelsbetrekkin- Groot, 8 uur en 44 minuten. a Luide toejuichingen en een bos bloemen vielen ten deel aan de eerste vrouw, die zich bij de eindcontrole kwam melden: Aafje van Dellen—Sybesma uit Friens, een kleine vrouw, die samen met haar man de toer had uitgereden. Zij kwam om half zes binnen. Aafje, die een en dertig jaar oud is, heeft ook in 1947 aan de Elfstedentocht deelgenomen, maar toen was zij veel later binnen: half acht. De radioreportage van de Elfsteden- tocht is in grote trekken naar wens verlopen. Een tegenslag was weliswaar, dat de rijdende zender, die Dick van Bommel op zijn motor meevoerde, enige malen verstek liet gaan. De oproep uit Hilver sum was tweemaal vergeefs, hetzij door technische storing, het zij doordat het geluid van de motor te zeer overheer ste. Tijdens de finish slaagde alles evenwel naar behoren. Door het hoge tempo, waarin gereden werd en het feit, dat de finish reeds om half twee was bereikt in plaats van om vier uur, zoals verwacht was, kwam het tijdschema van de radio enigszins in de war, zodat op sommige posten weten, hij trad er niet over in discussie, maar diende meteen ’n Russisch voor stel in volgens hetwelk de plaatsvervan gers van de ministers van buitenland se zaken der „Grote Vier” moet wor den opgedragen binnen drie maanden een ontwerp vredesverdrag met Duits land op te stellen. Niet later dan Oc tober 1954 zou dan een vredesconferen tie moeten worden gehouden van alle vroegere deelnemers aan de oorlog en waar ook Duitse vertegenwoordigers zouden zijn en waar het opgestelde ver drag zou worden behandeld. Richtlijnen voor dat verdrag moesten zijn de beginselen van de overeenkomst van Potsdam. Het verenigde Duitsland moest de te Postdam vastgestelde gren zen erkennen, alle strijdkrachten der bezettende mogendheden moesten bin nen een jaar worden teruggetrokken en alle buitenlandse militaire bases wor den opgeheven. Duitsland zou zich moe ten verplichten geen deel te nemen aan een verbond gericht tegen enig land, dat in de tweede wereldoorlog tegen Hitler heeft gestreden; het zou over strijdkrachten mogen beschikken, vol doende om het land te verdedigen, maar zo beperkt mogelijk. Duitsland moeten voorts alle schulden kwijtgescholden welke het aan de vier bezettende mo genheden heeft en die voortvloeien uit na de oorlog gesloten overeenkomsten. Het is dus de oude Russische idee van een geneutraliseerd Duitsland. Een idee volkomen onaanvaardbaar zowel voor de W.-Duitse regering als voor Amerika en Engeland. worden toch de beide voorstellen inzake Duitsland nog een onderwerp voor be spreking tussen de plaatsvervangers van de ministers van buitenlandse za ken. In ieder geval ligt een eindeloos gepraat in conferenties, commissies of comité’s in het verschiet, zonder uit zicht op overeenstemming. Maar daar mee heeft Moskou dan al bereikt, dat de kwestie der E. D. G. weer op de lange baan komt. VVERWACHTTE men van den beginne al geen grote politieke resultaten van de Berlijnse conferentie, thans zijn die verwachtingen tot op nul gedaald, het enige positieve waarop men nog hoopt, is een verruiming van de handel tussen Oost en West. Rusland heeft die nodig, om het zijn bevolking ruimer te geven, de satellietstaten hebben er be hoefte aan en West-Europa evenzeer. Engeland vooral toonde ter conferentie belangstelling voor wat Molotof over de verruiming der handelsbetrekkingen zeide, waarmede deze trouwens ook Amerika bij zijn W.-Europese partners wat in discriediet trachtte te brengen, want zoals bekend zijn de Amerikanen niet zeer soepel wat de invoer van En- ropese goederen betreft. De Amerikaan se regering doet haar best daarin ver betering te brengen, er is een commis- sie-Randell, die ten deze aanbevelingen heeft gedaan, welke nu in studie zijn, maar machtige Amerikaanse groepen verzetten zich tegen een vrijere handel welke volgens haar de Amerikaanse in dustrie en landbouw maar schade zou doen. Maandag 1 Febr. was de datum, waar op de 5e elfmerentocht was uitgeschre ven en met de mooie herinneringen aan de 4 voorafgaande tochten was het geen wonder, dat, voordat de 5de Elfmeren tocht was uitgeschreven reeds plannen werden geraamd om ook thans mee te doen. Evenwel, tussen de 4e .en de 5e tocht ligt een tijdperk van ruim zeven jaar. Het gezelschap was dan ook enigs zins gewijzigd. Het begon er nu bijna op te gelijken: „De alden by it fjür en ’t jongfolk op redens”. Bijna, schrijf ik, want ik zal me niet gaarne verstouten me zelf nog bij de jonge garde te re kenen. ’t Werd dan na enig trainen (in een paar jaar waren de schaatsen niet on der geweest) Maandagmorgen. De ther mometer wees ruim 10 graden onder nul aan en er woei een ijzige Noord oostenwind. Zou ’t gaan? Och, hoe kan men zoiets vragen. De jeugd was vol moed en de talrijke bussen, afgeladen met schaatsenrijders, die naar Sneek trokken, deden het laatste restje twijfel ook bij de ouderen als bij toverslag verdwijnen. De Citroen bracht ons veilig en goed in Sneek, maar op het ijs en op schaat sen kwamen we voorlopig niet. Hon derden en nog eens honderden liefheb bers van schaatsenrijden deden wanho pige pogingen een deelnemerskaart en een stempelkaart te krijgen en hoewel alles op topsnelheid werkte, duurde het bijna anderhalf uur voordat ons groepje, inmiddels nog versterkt met een twee tal dames en heren, de schaatsen konden onderbinden en met de wind in de rug naar Ijlst koos langs de Geeuw. Opti mist waren allen. Een prachtige ijs vlakte waarover we zonder enige krachtsinspanning ons voortbewogen, dit was bijna te mooi om waar te zijn. Op de Wymerts aangekomen, bemerk- waarden. De „strijd tussen de auto’s” was oorzaak dat de wagen van de heer Plantinga van Parrega ter hoogte van de boerderij van de heer Zeinstra over de kop sloeg. Gelukkig waren er geen persoonlijke ongelukken. Bolsward werd door de kopgroep van 26 rijders bereikt om 9.45. Het waren: 1. J. Nauta, Wartena; 2. Th. F. Segers, Purmerend; 3. W. Wynia, Cornwerd; 4. B. G. van der Vinden, Amsterdam; 5. Vollebroek, Hilversum; 6. P. Zwart, Warga; 7. H. Lamberts, Wageningen; 8. W. Vermeulen, Ter Aar; 9. H. Buyen, Amsterdam; 10. J. v. d. Berg, Nij Beets. De strijd kwam pas na Bolsward, waar de kopgroep uit het velband raakte. Te Franeker was deze tot op één-derde teruggebracht en bestond deze dus nog uit 7 rijders. Even daarna maakte Klaas Schipper uit Steenwijkerwold een val en werd uitgeschakeld voor de eerste prijzen. Met zijn zessen ging het nu op Dokkum aan en daarna terug naar Leeuwarden, soms met een snelheid van tegen de 40 km per uur. Op 800 meter voor de finish was er nog een obstakel. Het ijs onder de Noorder- brug had het begeven. Daarom moesten de rijders over strobalen langs de kant Weer op het ijs komen en de laatste 800 meter sprinten. Om 5 minuten over half twee stormden Woensdag zes schaatsenrijders op de Noordervaart te Leeuwarden naar de finish van de tiende Elfstedentocht. Jeen van der Berg uit Nij-Beets werd eerste en daarmee winnaar in de tijd van 7 uur 35 min. 5 sec., hetgeen be tekent ruim één uur korter dan de snel ste tijd tot nog toe ooit in een Elfste dentocht gemaakt. Het weer heeft uiter aard tot deze uitzonderlijk snelle tijd meegewerkt. De Noord-Hollander A. de Kcning werd tweede met enkele tienden van secon den achterstand, derde J. Charisius uit Leeuwarden; 4 J. Nauta uit Wartena. Ais vijfde kwam J. Verhoeven uit Dus- 1 De standpunten liggen zover uit el kaar dat een verzoening onmogelijk lijkt. Gaat men ook deze kwestie naar een klein comité verwijzen, waar men er tot in het oneindige over zal gaan discussiëren? Op dit moment de con ferentie afbreken gaat niet omdat er ook nog een derde agendapunt: Oosten rijk is (waaromtrent misschien van Russische zijde concessies zouden ko men als van 't Westen bereidheid werd getoond Ch'na te erkennen, want de Chinezen oefenen sterke druk op dc Rus gen in geheel Duitsland en de geleide-sen)Bovendien moet men aan V. este lijke vorming van een Duitse regering lijke zijde wel rekening houden met de die de vrijheid zou hebben naar eigen labiele toestand in Frankrijkeen haas wens militaire bondgenootschappen aan tig afbreken der besprekingen zou daar te gaan Daarvan wilde Molotof niet te veel verzet ontmoeten. Misschien! De elfmerentocht met start en finish in Lang- weer bij Sneek was een voorproef van de elf stedentocht. Aan de finish v. 1. n.r. Jan Charisius, Leeuwar- m ’.en werd tweede; win- naar A. Verhoeven, Dus- b sen, (N.Br.) en Jeen v. d. Berg uit Beets, derde. f w V'

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1954 | | pagina 1