roar IN ZUID-AFRIKA KRIS-KRAS door Nederland BIJ DE NEDERLANDSE EMIGRANTEN maar Deadendoims Boot IJ Prof. Lieftinck 1 Fan de Martinytoer Ministerszoon van moord beschuldigd us hjoed p p to sizzen STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND ramde motorschip teruggeroepen Overal ligt liet werk te wachten, men dient zijn vak te verstaan van Veerdienst Bevolkingsdichtheid in Nederland hoog 50e Jaargang No. 23 Dinsdag 23 Maart 1954 De Jong’s Nieuwsblad kan ik eeuw PYT. t! Tj. de J. Abonnementsprijs f 1.60 per kwartaal (bij vooruitbetaling) Advertentieprijs: 12 cent pei mm Ingezonden mededelingen dubbel tarief Handelsadvertenties bij contract reductie ct Ct ct ct ct ct ct k Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Uitgave: Fa A. J. OSINGA te Bolsward Administratie- en Redactie-adres: Marktstraat IJ Telefoon 451 - Na 18.30 uur 305 of 335 (K 5157) dikwijls mensen dat niet kan, blijve thuis. Emigranten zijn geen hervormers en cultuurmissio- narissen. Het zijn mensen, die in een gastvrij land een goede toekomst zoe ken. Zuid-Afrika is een land voor nuchtere, bekwame en werkzame Nederlanders. Tal van organisaties zijn er om hen te helpen en zich thuis te doen gevoelen. Gereformeerden, Hervormden, Katholie ken, allen hebben hun aanknopingspun ten. In Zuid-Afrika behoeft niemand zich ge ïsoleerd of alleen te gevoelen, mits er ook iets van hemzelf uitgaat. Maar dit geldt hier in ons land ook. Dizze moderne aviatyk Trunet ek ta ófkarren, Troch dimne boargers sil krityk Ornaris net bisparre. Hja sizz’; men hoeft sa'n strielpiloat Wier noait lüdroft to priizgjen, Hwant goed bisjoen is ’t doel: selsmoard En soks moat jin oangrize. Sa’n oardiel slacht ynsiedich hurd, Foarütgong moat weardearre, Miskien fynt men wol takomstnut Efter de lüdsbarrière. Op ’t mêd fan de aviatyk, Lizze greate mogelikheden, Men is by ’t hjoeddeisk ündersyk Derfan mar noait tofreden. It sprekt fansels in strielpiloat, Moat him dérop ynstelle; Dy jonge, dy’t it measte doart, Wurdt lyk in foarst ynhelle. Der strielje yn dit brede fek, Stees mear en nije stjerren, Hja ha ’t prestearre en trochbrek, Saneamd de lüdbarrière. Der stjerre mear minsken oan de drank, as oan ’e toarst Handgranaat in het vuur. Drie Haar lemse jongens werden Zondag gewond, toen zij een tussen de pieren gevonden handgranaat in een uit wrakhout ge stookt vuurtje wierpen en deze tot ont ploffing kwam. De 13-jarige J. B. kreeg een shock, de 14-jarige F. H. letsel aan de buik en de 13-jarige F. S. een hoofd wond en brandwonden aan het linker been. 5 Het proces-Montesi, dat heel Italië be zig hbudt en dat begon met de onthul lingen door sommigen als leugen achtig en lasterlijk gekenmerkt van de journalist Muto, heeft tot nieuwe sen satie geleid. Deze sensatie school in een „testament” van de kroongetuige Anna Maria Caglio en zij beweert daarin, dat Wilma Mon- tesi, die destijds dood op het strand bij Rome werd gevonden, het slachtof fer is van een moord, gepleegd, volgens haar zeggen, door Pierro Piccioni, de zoon van de Minister van Buitenlandse Zaken. Det document was gedateerd op 30 Oc tober 1953. Men kwetst niet alleen de Zuid-Afri- kaander, maar ondervindt ook zelf een groot aantal tegenvallers als men met een verkeerde instelling naar Z.-Afrika reist. Wie meent, dat men de Zuid-Afri- kaander en Zuid-Afrika aan zich ver bindt, door een beroep op traditionele verbondenheid, stamverwantschap, cul tuurgemeenschap, waarbij Nederland de rol toebedacht wordt van het oude brave Moederland en Z.-Afrika het jonge land, dat nog wel heel wat kan leren, is met de voeten los van de bodem der werke lijkheid. De Zuid-Afrikaander is wel zo veel Nederlander, dat hij zich losrukt, indien men hem op deze wijze tracht vast te houden. Het moderne, industri eel hoog ontwikkelde en welvarend, Z.- Afrika gaat hieraan schouderophalend zijns weegs, evenals tegenover hen, die menen, dat het indruk maakt als men voorgeeft zijn eigen Moedertaal verge ten te zijn en slechts gebroken Engels spreekt. Indien men het Zuid-Afrikaanse volk in zijn eigen wezen en krakter en zijn volkomen zelfstandigheid respecteert, indien men er komt om wat op te ste ken in plaats van te zedenmeesteren en eigen voortreffelijkheid te etaleren, dan vindt men in geheel Zuid-Afrika een uitgestoken hand, een luisterend oor en een gastvrijheid, die beschaamt. Dat kan een werkelijk gevoel van verbondenheid bestaan. Natuurlijk is Zuid-Afrika geen feilloos land. Het worstelt met vele grote pro blemen, zoals de gehele wereld dat doet. En natuurlijk worden er fouten ge maakt, want ook de Zuid-Afrikaanders zijn mensen. Doch wat de Zuid-Afrikaander in het algemeen ergert, dat er met stenen ge worpen wordt van zijden, waar men soms zelf een allesbehalve en fraaie staat van dienst heeft, en geen of zeer beperkte kennis van de vraagstukken waarom ’t gaat. Emigranten moeten de innerlijke bereid heid hebben het land en het volk hunner keuze te aanvaarden zoals het is. Wie derheit fan de Sosiael-Ekonomyske Rie bikend makke binne foar in algemien pensioen, sille, as se sa ütfierd wurde, ek wer liede ta forheging fan de lean post en it ien mei oar makket de wurk- jowers ünrêstich, binammen yn de agra- ryske sektor. Hwant dêrre binne de for- oaringen it greatst west. Wie it foar de oarloch f18.sünder sosiale lésten, nou is it al aerdich boppe de f 60.mei so siale lésten, dy’t ek wer f 20.kostje. DE ARBEIDSFREDE De arbeidsfrede, dy’t nou in jier as tsien ta greate foldwaning fan regear en folk bistien hat, driget de léste tiid yn gefaer to kommen. De ünderhannelingen tus- ken wurknimmers en wurkjowers, tus- ken boeren en arbeiders, rinne net sa flot mear. Yn de tïïnbou wie it forline jier al mis en moast de ryksbemiddeler de leankondysjes oplizze, it bigjint nou ek yn de lanbou to kreakjen. De kosten fan it libbensünderhéld binne jitteris omheech gien, de bieren fan de huzen ek en de sosiale lésten binne op ’en nij op it aljemint komd mei de wachtjild- en wurkleazenkosten. De plannen, dy’t troch de greate mear- Het totale werktuigenpark van de Ne derlandse boer bedraagt 1000 millioen gulden. Honderd millioen gulden hiervan gaat verloren door slijtage en „veroude ren”. Dit verouderen is vaak een kwes tie van verroesten. Zou elk werktuig één jaar langer meegaan, dan zou dat een totale besparing zijn van 10 millioen gulden per maand. Zelden ben ik in een land geweest, dat zo rijk is als Zuid-Afrika, aldus schrijft ons Mr ir B. W. Haveman, commissaris voor de emi gratie. Rijk in menig opzicht. Het land is zéér rijk aan natuurschoon en overal ligt de schoonheid van het land voor iedereen toegankelijk en bereikbaar. Want vrijwel iedereen heeft een auto. Het land geniet, wat de blanke bevolking betreft, een zeer hoog welvaartspeil en is ontzaglijk rijk aan economische mogelijkheden. De grote verbindings wegen zijn over het algemeen voortreffelijk. Van Pretoria naar Kaap stad, meer dan 1500 km, een prachtige asfaltweg, langs de kust van Kaapstad oostwaarts tot Port Elizabeth en vandaar noordelijk naar Durban evenzo. Zulk een wegenstelsel op een geringe bevolking kan alleen een land zich veroorloven waarvan de economie op goud rust. Nu kan men wellicht vragen, of deze huizen slechts voor uitverkorenen be stemd zijn, of wellicht onbetaalbaar duur. Noch het één, noch het ander is het geval. De mijnen in Virginia en Welkom hebben een groot tekort aan bovengrondse arbeiders, die bij het on derhoud der mijnen werkzaam kunnen zijn: lassers, draaiers, bankwerkers, timmerlieden enz. Aan vakmensen wordt een loon van 700 tot 800 gulden per maand betaald, voor huisvesting wordt door de mijndirectie gezorgd, die de hui zen welke normaal een huur van 180 gulden per maand zouden doen voor ongeveer 50 gulden per maand ter be schikking stellen. Er blijft van het loon dus nog genoeg over, zelfs al zou men de volle huur moeten betalen, want de belastingen in Zuid-Afrika zijn veel la ger en de overige levenskosten niet veel hoger dan in ons land. 1A IT is in Zuid-Afrika het geval. Men ziet het ook aan de huizen. Op een enkele uitzondering Bloemfontein na, is er in Zuid-Afrika geen woning nood. Ik trof onze emigranten, wat dit betreft, nergens ter wereld onder gun stiger omstandigheden aan. Zij bewezen mij nog eens temeer hoe belangrijk het huisvestingsvraagstuk voor onze emi granten is. Heeft een Nederlands gezin de beschikking over een goede behuizing, dan zijn allo moeilijkheden, die anders torenhoog gemeten worden, plotseling voor drie-kwart overwonnen. In Zuid- Afrika heeft men deze goede behuizing. In Zuid-Transvaal, vlak bij de Vaalrivier ontwikkelt zich een groot en nieuw in dustrieel gebied. Ik bezocht er de staal- en machinefabrieken van Iscor en Vecor; aan de overkant van de rivier in Oranje Vrijstaat verrijst een grote fabriek waar in uit steenkool olie gewonnen zal wor den; enkele uren per auto verder de Vrijstaat in worden nieuwe goudmijnen gebouwd. In deze streken, waarin 1946 nog slechts enkele koeien en schapen graasden, schieten thans zeer goed en fraai aangelegde steden de grond uit. De huizenbouw houdt volkomen gelijke tred met de fabrieks- en mijnenbouw, zodat iedere werker soms na een zeer korte wachttijd een huis heeft. Het normale type huis voor de arbeider be staat uit drie slaapkamers, een badka mer, keuken en grote zit-eetkamer, en een eigen tuin die men zelf aanlegt en verzorgt meestal met garage. Goede vangst. De politie heeft vier Be- verwijkers tussen 21 en 25 jaar aange houden, die reeds bekend hebben een aantal inbraken te hebben gepleegd. Zo o.a. in een villa aan de Prins Bernhard- laan, in de markiezenfabrieken Noord- Holland, in het Rustoord St. Joseph en in het kantoor van de brandstoffenhan del Van Doorn. Voorts in IJmuiden, Alk maar, Zaandam en Assendelft. Bols wards Nieuwsblad Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en Lykwols, wy witt ’de aviatyk, Lokket faek ta aventüren, En dêrom is it net gelyk, Hwa’t nei gefaren stjüre. Kiest immen ’t fak fan strielpiloat Syn pleit mei nea forsomme; Mar as in amateur üntspoard, Wierlik, soks kin net romme. Dy’t sünder needsaek nei sa’n doel Wyld yn ’e loft omspoeket, Sa immen kin nei üs gefoel Syn tiid wol better brüke. Elk is yn dwaen en litten frij, Dêroer net iggewearre; Mar boartsje nea mei ’t libben, mij Dêrom de lüdsbarrière. Tijdschriftwezen. De Nederlandse Or ganisatie van Tijdschriftenuitgevers heeft een premie van f 1500 beschikbaar gesteld voor het schrijven van de ge schiedenis en-of de actuele stand van ’t tijdschriftwezen. Zondagmorgen ongeveer half acht had op het IJsselmeer een aanvaring plaats van de boot Staveren-Enkhuizen, met aan boord Friezen, die aan de Stille Omgang te Amsterdam hadden deelge nomen met het 136 ton metende motor schip Algé (kap. G. Broksmit). Het schip werd aan de achterzijde ge ramd en beliep averij aan de stuurin richting, benevens een gat aan de ach terzijde. De passagiers van de veerboot bemerkten plotseling een hevige schok en die aan dek waren hebben de aan varing gezien. De veerboot kwam daarna het schip, dat niet geladen was, langszij, om de situatie op te nemen. Volgens de schip per maakte de boot water, maar hij was niet bereid van boord te gaan. Ook het aanbod om de vrouw op te nemen werd van de hand gewezen. Hierna werd de tocht door de veerboot in dikke mist voortgezet. Ze kwam circa een half uur te laat in Staveren aan. Na de aanvaring is onmiddellijk telefo nisch contact opgenomen met de haven politie van Staveren. Schipper G. Mulder van Staveren sleep te de Algé later de haven binnen. Het schip was verzekerd. bern meiarbeidzje, is men der op oan- wiisd. It liket üs ta, dat men fan de kant fan it regear net tofolle yngripe moat yn dizze forhaldingen. De saneam- de wurkklassifikaesje en de nije Lan- bouarbeidswet kinne allinnich dan mar goede risseltaten jaen as men each hat foar de gong yn de bidriuwen. Ek hjir is it sosiael-winsklike allinnich mar to bouwen op it ekonomysk müglike. Wo! men to hurd of to folie, dan bisnijt him dat op in rare manear. En it alge- mien bilang freget ek nou dat de ar beidsfrede bihalden bliuwt. Komt der ienkear drokte tusken dizze beide groe pen, dan jowt dit net allinnich skea oan de produktiviteit, mar jit mear oan de maetskiplike forhaldingen. En dér wurdt hjir en der al net oer pocht; de arbeids- freugde is fakentiids fief to sykjen en de jonge, oankommende boere-arbeider of feint jowt gjin reden ta optimisme. Jit altyd wurde praktiken brükt, dy’t allinnich ütgean fan it persoanlik ego ïsme en doart men de wurkjower it mes op ’e kiel to setten mei it wegerjen fan de forplichte bydragen foar de wet- telike fünsen. Mei forstün en bigryp oer en wer sil men it fierste komme en al binne de omstannichheden langer net maklik, dit bliuwt dochs de iennige goede wei. Nederlan hat to great bilang by in freedsum lénboubidriuw, dan dat it de forantwurdlike organisaesjes net bymekoar halde soe. Mar wiisheit sil der by brükt wurde moatte, dat mei men fan heech ta leecn net forjitte. deze eisen, dan worden zij door de vak organisaties als vrienden begroet. Weliswaar trof ik Nederlanders op eigen agrarische bedrijven aan, soms ter waar de van meer dan een half millioen gul den, verworven door 15, 20 jaar lange harde arbeid, doch over het algemeen lijkt mij de tijd voor agrarische emigra tie nog niet rijp. Ik besprak met Minis ter Dönges wel de mogelijkheid van een zeer beperkt plan, doch dit zal nog veel tijd aan overleg, en als het goed gaat, aan voorbereiding vragen. Zuid-Afrika heeft de naam, dat wie er als emigrant heen gaat zijn vak goed moet kennen. Dit is juist. Doch ook zal er waarschijnlijk dit jaar voor vele honderden jongeren, die hier te lande geen vakopleiding genoten, gelegenheid tot emigratie zijn. De Zuid-Afrikaanse Spoorwegen zullen gegadigden, zo zij geschikt bevonden worden, in Zuid-Afri ka een opleiding geven. Een zeldzame kans voor jonge ongeschoolde arbeiders om naar dit land te emigreren en zich daar een toekomst op te bouwen. De welvaart onder onze emigranten is groot. Doch bij brood alleen kan men niet leven. De vraag, die mij gesteld wordt is: voelen onze zich in Zuid-Afrika thuis? In het algemeen beantwoord, volmondig „ja” zeggen, doch ik moet hier aan toevoegen, dat het, weer-in-het- algemeen, ook in Zuid-Afrika een paar jaar vergt om aan de levenswijze en ’t geestelijk klimaat te wennen. In dit op zicht heeft Zuid-Afrika, wat de taal betreft, een voorsprong op andere immi gratielanden, doch in de gemeenschap pelijke taalwortel kan voor de emigran ten naast een groot gemak ook een ge vaar schuilen. it üt mei de prizen fan de molke en it fleis. Sjoch, der hinget alles fan óf en gjinien wit hoe’t de takomst wêze sil. Hwat de ündernimmer wol sjocht, is, dat de kosten’ aloan heger komme to lizzen. Ik soe ek net graech sizze wolle, dat ik botte gerêst bin oer de situaesje, net foar it hjoed sasear, mar foar de kommende jierren. De algemiene tastan yn de wrald is, Ondanks alle plannen foar integraesje, sa, dat elk lan syn bést docht foar eigen lju to soargjen. En dat bitsjut dat men alle eagenblikken for- wachtsje kin, dat dan ris dit lan en dan wer in oar, de boel opkeart. Dütsklên hat dit nou wer dien mei de aeijen en it gefolcn is in fikse daling fan de prizen. De koal wurdt net talit- ten mear, it kontingint is op, seit men. It binne bikende lüden yn de lanbou, maf hja mienden, dat it nije Jerope der nou fan forlost wêze soe. Dat is jammer genóch net it gefal. De leanen meitsje tsjintwurdich in great diel fan de ün- kosten üt en in arbeider stiet straks mei de lésten op tachtich, njuggentich goune yn ’o wike. Dat sil der wer ta liede, dat men troch mechanisaesje bisiket, it tal arbeiders to forminderjen en oer to gean fan fêste op losse arbeiders. En dat giet winliken tsjin de tried yn, hwant in fêste arbei der is foar it bidriuw en de algemiene sosiale forhaldingen folie better as in losse, dy’t allinnich mar skrept en skuort om de sinten. Né, de arbeidsfor- haldingen lizze net maklik foar de ta komst en der sil folie wiisheit nedich wêze om dit yn goede banen to hélden. En dochs is dit in great bilang foar boer en arbeider beide. Hja kinne elkoar net misse, binammen yn 'e bou en ek op in fiks greidebidriuw, hwer’t gjin eigen Koningin bij de opening Boekenweek. De Koningin heeft het voornemen te kennen gegeven op Vrijdag 26 Maart a.s. de officiële openings-avond van de Boe kenweek in het Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen te Den Haag bij te wonen. Tussen Turkije en de Wereldbank is een ernstig con flict gerezen, dat er toe heeft ge leid, dat de Turk se premier Mende- res heeft verzocht de vertegenwoor diger van de We reldbank in An kara, de Neder landse ex-minister van Financiën, prof. P. Lieftinck, terug te roepen. Prof. Lieftinck zou reeds naar Syrië vertrokken zijn, waar hij enige weken zou verblijven. Deze ontwikkeling die niet alleen te betreuren valt met het oog op het hand haven van de gesloten gelederen in de NATO, maar bijzonder ook in verband met de Nederlands-Turkse betrekkingen is een gevolg van de critiek, welke prof. Lieftinck heeft geuit op de sterk inflatoire politiek van Turkije. Met name heeft prof. Lieftinck die in Juli 1952 tot adviseur van de We reldbank in Turkije is benoemd een ongunstig prae-advies uitgebracht op ’n Turks verzoek aan de Wereldbank voor een nieuwe lening van 25 millioen dol lar boven de reeds uitstaan de 59% mil lioen. Dit advies was door de Wereld bank overgenomen, omdat men prof. Lieftincks bezorgdheid voor inflatiege- vaar deelde. In Washington heeft men reeds uiting gegeven aan de vrees, dat Turkije het lidmaatschap van de Wereld bank zal opzeggen. ronto”, waarvan de kiel vorige week is gelegd, staat nog niets vast. Wel zal er nog een vierde vestzaktrawler worden gebouwd, die ook reeds verkocht schijnt te zijn. Van emigranten keerde 20 pet. terug. Van alle landen heeft Nederland het laagste percentage van teruggekeerde emigranten, n.l. twee. Dit bewijst, dat de emigranten in Nederland goed wor den voorbereid vóór ze emigreren en dat het Nederlandse karakter van vasthou den weet als men eenmaal in het betrok ken land zit. Oude traditie in ere hersteld. Zaterdag werd in Edam de „Kaaswaag” die on geveer 50 jaar gesloten is geweest, weer in ere hersteld. Het ligt in de be doeling voortaan elke Zaterdag in Edam weer kaasmarkt te houden. Gepensionneerden protesteren. In een resolutie, waarin o.m. wordt gezegd, dat er grote nood- onrust en ontevtredenheid heerst onder alle gepensionneerden en weduwen, heeft de Algemene Militaire Pensioenbond de regering gevraagd, die gepensionneerden 'n minimumvoorschot te geven van f 300 in afwachting van de beloofde pensioenverhoging. L'l! wordt in Zuid-Afrika door onze emigranten zeer goed verdiend, veel gespaard en zij zijn, zoals gezegd, over het algemeen zeer bevredigend ge huisvest in woningen, die op den duur in vele gevallen eigendom zullen wor den. Velen zeiden mij, dat zij dit alles in Nederland nimmer bereikt zouden hebben. Naar hun nieuwe omgeving te oordelen, kon ik mij dat best indenken. Wat ik zojuist gezegd heb, geldt niet alleen voor de nieuwe industrie- en mijngebieden, al mogen de nieuwe goud mijnen wel eens afzonderlijk genoemd worden, want het bestaan daarvan is in Nederland vrijwel onbekend. Ik trof er bovengronds ondanks de uitstekende werkgelegenheid en arbeidsvoorwaarden nog geen Nederlanders aan, behalve in het bouwvak. Enkele Nederlandse aannemers, met verscheidene Neder landse arbeiders nemen volop deel aan de huizen- en stedenbouw. Overal in de Unie ligt werk te wachten. Men kan er aan de slag, mits men een vak goed kent. Want de Zuid-Afrikaan ders zelf zijn goede vakmensen en de vakorganisaties leggen hoge eisen aan Ik had een uitvoerige bespreking met 15 leiders van verschillende vakorga nisaties. Deze zetten mij uiteen dat deze eisen van vakbekwaamheid gesteld wor den om te voorkomen dat blanken in de gemengde maatschappij in armoede geraken. Voldoen de Nederlanders aan Hwat hat Qabe Sk De gelykstelling fan it ürlean yn de lanbou mei de yndustry is fan de iene kant needsakelik om arbeidskréften to halden en ek üt in eachpunt fan rjucht- feardichheit, oan de oare kant is men yn agraryske kringen lang net wis dat de opbringsten fan de produkten dêrmei rekken halde sille. De nije Wet op de „Vervreemding van Landbouwgronden” hat de tendins om lanprizen en hieren heger to meitsjen oanwakkere en sa freest men dêrre dat it wer nei eardere tiden wiist mei de agraryske ündernim mer. Sil de romte, hweryn hy nou in jiermanich buorke hat en dy oan it hiele plattelan hwat mear wolfeart brocht hat, wer fordwine en giet hy wer nei de tiden ta, hweryn hy sa faken sitten hat, ündanks lanboupolityk en Lénbou- skip? Mei dizze fraech is men sa mar net klear. Hwant de regearing hat wol op har wize in bipaelde minimumpriis garandearre, mar de boei’ wit skoan, dat de macht om dy garansje wier to meitsjen, mar hiel lyts is. Mei de tün- bou foar eagen, dy’t altiid de foargon- ger west is fan de lanbou, is hy net botte gerêst. De koal draeit troch, de sipels binne by de forbouwer hast neat wurdich en it iennige, hwat dêrfoaroer stiet, binne eigen fünsen üt heffingen op eigen fortsjinne jild. Hwat kant giet De W.W. in cijfers. De W.W. telt mo menteel 130.000 leden. Er is één hoofd inspecteur en er zijn zeven inspecteurs en honderd vijf en dertig wegenwach ters. Men begon met 7 wegenwachters, zodat van zeer goede resultaten gespro ken mag worden. Momenteel worden proeven genomen met rijtijden van 7- 21.30 uur op de drukstbereden routes in ons land. We willen hopen dat deze proeven slagen en dat het aantal W.W.- leden dusdanig mag toenemen, dat meer dere routes zullen volgen. Vestzaktrawler naar Brazilië. De on langs op de werf „De Dageraad” in Woubrugge ter water gelaten tweede Nederlandse vestzaktrawler „Colombo” is naar Brazilië verkocht.. Over de ver koop van de derde vestzaktrawler „To- In de laatste 20 jaar is de wereldbe volking toegenomen met ongeveer een half milliard mensen, ofwel met een kwart van de wereldbevolking van 1930. Medio 1952 werd het totale aantal we reldbewoners geschat op 2469 millioen, en de bevolkingsdichtheid op 18 inwo ners per vierkante kilometer. Ruim de helft van de wereldbevolking (1307 mil lioen) leeft in Azinë en bijna een zesde (399 millioen) in Europa. De bevolkings dichtheid in Europa is nu 81 inwoners per vierkante kilometer, zo blijkt uit de statistisch jaarboek 1953 van de Ver enigde Naties. De Nederlandse inlichtingendienst van de V. N. deelt over de inhoud van dit jaarboek o.m. mede, dat Hongkong de dichtstbevolkte plaats ter wereld is met 2221 inwoners per vierk. km. Daarna volgt de Saar met 376 en dan Nederland met 320 inwoners per vierkante km. Engeland en Wales volgen met 291 en België met 285. De derde Beneluxpartncr Luxemburg, heeft „slechts” 117 inwo ners per vierkante kilometer, doch dit is altijd nog bijna zes maal zoveel als de Ver. Staten met 20. In Nieuw-Guinea met 2 inwoners per vierkante kilometer is de bevolkingsdichtheid toch nog twee maal zo groot als in de twee belangrijke immigratielanden, Canada en Australië V7ELEN menen dat het Afrikaans een soort dialect is, dat enkele eeuwen geleden hier te lande gesproken zou zijn. Evenzo menen zij, dat de Zuid-Afri kaanders zo gelijk zijn aan Nederlan ders, dat emigratie eigenlijk betekent verhuizing van Nederland I naar Neder land II. Niets is minder waar dan dit. Het is een sprookje, gebaseerd op valse tradi tie en sentiment dat onze emigratie veel kwaad doet en het onze emigranten moeilijker maakt dan nodig is. Zuid-Afrika heeft anderhalve waarin Nederland zich niet bovenmate voor het lot der Zuid-Afrikaanders in teresseerde, een eigen ontwikkeling ge had. Onder geheel andere economische, politieke, sociale en klimatologische om standigheden heeft zich een eigen volks aard ontwikkeld, die verschilt van ons volkskarakter, dat gevormd werd onder invloed van zeevaart en handel, strijd tegen het water en een slaperige periode gedurende een groot deel van de 19e eeuw, waaruit wij misschien met een al te groot gevoel van zelfvoldaanheid ont waakt zijn. De Nederlander die naar Zuid-Afrika gaat, moet zich bewust z’jn, dat hij naar een ander land en naar een ander volk gaat, dat hij respect zal moeten opbren gen voor de levenswijze van dat volk en zich daarbij aanpassen. Dat de glimlach over de Zuid-Afrikaanse taal een kostbaar zelf gevormd bezit van de Z.- Afrikaander achterwege moet blij ven. De Zuid-Afrikaander vindt zijn zangerige, vloeiend lopende en expres sieve taal, veel mooier dan het Neder lands, dat hij onmelodieus en woordarm vindt. 10.

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1954 | | pagina 1