s
i
i
I
DE ROL VAN DF COOP. VERENIGING
BIJ DE ONTWIKKELING VAN DE
AMERIKAANSE LANDBOUW
KRIS-KRAS door Nederland
sal
I
O
r
DotOh. (\Qt
Fan de Mar tiny toer
Harde Zondag
m
e
ig
Eisenhower berispt*
Churchill
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Boelgoed in Cairo
„Mentor*” redde
us hjoed p p
to sizzen 1
348 mensen
Pa 3
50e Jaargang
No. 25
Dinsdag 30 Maart 1954
De Jong's Nieuwsblad
kan bewerken dan vroeger.
I
de gezond-
PIET.
der
liS
E N
per!
Tj. de J.
isuJ
i'
me,
eek
il
Abonnementsprijs f 1.60 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Advertentieprijs: 12 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Het gebouwencomplex der gemoderniseerde gemeentereiniging van Wonsera-
deel is verrezen en fotograaf Boersma was er als de kippen bij om er een
plaatje van te maken. Hier ziet U het resultaat. Neen, lezer, dit is heus
geen Aprilgrap, hoewelde gebouwen verrezen nog slechts als model.
Dit model is op het bureau gemeentewerken te bezichtigen.
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: Fa A. J. OSINGA te Bolsward
Administratie- en Redactie-adreat
Marktstraat 13
Telefoon 451 - Na 18.30 uur 305 of 333
(K 5157)
BAGDAD OVERSTROOMD
Do Sterk gezwollen rivier de Tigris is
nabij Bagdad buiten haar oevers getre
den en heeft reeds een deel van de Iraak-
dig voor zijn genoegen op zijn tractor.
Als eerste in Nederland kan hij tijdens
het ploegen, eggen en andere werkzaam
heden luisteren naar muziek, weerbe
richten en wat er verder van zijn gading
in de aether is. Zijn Diesel-tractor is
daartoe uitgerust met een Philips auto-
radio-ontvangtoestel dat in een metalen
kastje achter zijn zitplaats is aange
bracht. Het toestel speelt op een nor
male accu en het geluidsvolume over
treft verre het gebrom van de motor.
Op 200 meter afstand is de muziek nog
goed te horen.
Hollandse gave gouden guldens,
Schoons uit ,een pyramidegraf,
Vazen, met edelsteen gevulde;
Von Brauchnits Duitse maarschalkstaf.
Kunstkenners, een unieke keuze,
Bied helder op, koop en betaal
Toe kijk nou niet op honderd duizend,
„Ten eerste, tweede, derde maal.
Hwa’t syn hert iepenset foar de
earsucht, slüt it foar de rêst.
DE PUBLYKSRJUCHTERLIKE
BIDRIUWSORGANISAESJE
Nou’t it earste bidriuwsskip okkerdeis
ynsteld is, nou’t de earste omtrekken
fan in oare mienskip sichtber bigjinne
to wurden, nou’t offisieel de architek-
tuur fan de publykrjuchterlike bidriuws-
organisaesje aksepteard is fan de side
fan oerheit en folk, nou liket it net ün-
gaedlik ris hwat mear to tortellen fan
de liedende tinzen, hwerüt dit alles ber-
ne is en fierder ta waechsdom groeije
sil.
Foarop stiet, dat de realisaesje fan diz-
ze nije mienskipsopbou gjin ding is fan
ien of twa jier, mar folie mear fan ien
of mear generaesjes. Wy sille deryn
groeije moatte en de wetten sille linken-
dewei al mear en mear fan dizze geast
tsjügje moatte. Sünder de geast fan it
solidarisme sil it net gean, sünder wet-
Bols wards Nieu wsblai
Coöperatieve landbouwverenigingen spelen een belangrijke rol, ook
in het economisch bestel van de Verenigde Staten. Dank zij deze
instellingen is de Amerikaanse boer in staat geweest plan en orga
nisatie aan zijn werkzaamheden ten grondslag te leggen, zodat hij
een groter areaal zuiniger en met minder moeite en in minder tijd
gaen fan it minsklik lichem, dat seis
soun wêze moat om syn taek foar it
hiele lichem goed dwaen to kinnen. Ek
mei dat orgaen net tofolle freegje foar
dizze taek, hja hat rjuchten, mar dizze
binne ündergeskikt oan it wolwézen fan
it hiele folk.
Derfandinne is der de Sosiael-Ekono-
myske Ried, dy’t dizze bidriuwstüke, mei
de oaren yn forbün bringt en har rjuch
ten tsjin mekoar ofweaget. Hjiryn sit
in tredde part fortsjintwurdigers foar
de wurknimmers, in tredde foar de
wurkjowers en in tredde part algemie-
ne deskundigen, oanwiisd fan de regea-
ring.
Dizze S. E. R. is al in skoft yn funksje
en foarmet de skeakel tusken it bi-
driuwslibben en de regearing. Deryn
moatte de aparte groepsbilangen ta ien-
heit foarme wurde en ófstimd op it al-
gemien bilang. Dizze S. E. R. kin ek
seis mei advizen komme by de regea
ring en lêstendeis hat se dat ek dien
yn de wichtige kwesje fan de pensi
oenen foar de minsken boppe de 65 jier.
Sjocht men nei de koarte tiid, dat de
S. E. R. bistiet, dan kin men net oars
sizze, as dat dit orgaen al hiel hwat
ynfloed krige hat op de gong fan saken
en dat sil yn de kommende tiid aloan
sterker wurde. Neist de politike licha
men as Earste en Twadde Keamer ünt-
stiet sa in sosiael-ekonomyske folks-
ynfloed, dy’t fan hiel greate bitsjutting
wurde sil. Ik ha nou jit net in wurd-
mannich sein oer it tredde soart nije
organen, nl. de produktskippen. Dit bin
ne de dwersforbiningen fan de nije mien
skip, dy’t binammen ekonomysk hiel
hwat to sizzen krije, mar deroer de
oare kears hwat mear. Ek derre binne
de earsten al ynsteld en sille mei gau-
wens wol mear folgje.
Faroek werd na de laatste ronde
Dooi’ ’t leger, zonder eerbewijs,
Destijds met groot verlof gezonden,
Nu inventaris van ’t paleis.
Noodt men ’t publiek in dertig kamers,
Volgetast met een bonte praal,
De afslager hanteert z’n hamer:
„Ten eerste, tweede, derde maal.
Men ziet er drommen mensen komen,
Ieder wil graag iets van de buit;
Verzameld door een hoge ome,
Of werelds rijkste ijdeltuit.
Het is om van te watertanden,
Voor elk wat wils, naar snit en staal,
De spullen glijden door de handen:
„Ten eerste, tweede, derde maal
Veertien-honderd-vier-en-twintig solda
ten, matrozen, vrouwen en kinderen, die
voor het merendeel na jarenlange dienst
in de tropen naar hun vaderland En
geland terugkeerden, moesten Zon
dagmorgen vroeg, in allerijl, vaak slechts
gekleed in pyama, in zee springen, toen
een even plotselinge als geheimzinnige
brand het 14.651 ton metende Britse
troepentransportschip „Empire Wind
rush” binnen een half uur tot een hel
van vuur en rook maakte.
Drie stokers en een scheepsofficier kon
den niet meer weg; zij verloren hun le
ven bij een heldhaftige, maar vergeefse
strijd tegen het vuur.
Dat er niet meer slachtoffers te be
treuren z)jn, is te danken aan de kalme
zee en vooral aan een snelle en beheer
ste redding, waarbij zich onder meer ’t
Nederlandse vrachtschip „Mentor” (2079
ton) onder bevel van kapitein G.. Hazel-
hoff, zeer onderscheidde door als eer
ste op de plaats van de ramp (onge
veer 50 km ten Noordwesten van Al
giers) aanwezig te zijn.
De „Mentor” en drie andere schepen
namen alle schipbreukelingen aan
boord. Velen hadden min of meer ern
stige brandwonden opgelopen. In de mid
dag waren zij allen te Algiers aan land
gebracht.
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en
EERSTE „ATLANTISCHE
ENVELOPPE” GEVONDEN
De Britse Admiraliteit heeft bekend ge
maakt, dat de eerste van de plastic-en-
veloppen die de R.A.F. boven de Atlan
tische Oceaan heeft uitgeworpen om de
loop van de zeestromingen vast te stel
len, aan de Spaanse kust is gevonden.
Het Instituut voor Oceanografie hoopt,
dat er nog vele andere vondsten zullen
volgen.
In totaal waren van al deze coöperaties
ongeveer 20 millioen boeren en
verjagen, noemden het Amerikaanse
idee de spreeuwen te verjagen door mid
del van een gramophoonplaat, waarop
het geluid van een schreeuwende vrouw-
tjesspreeuw is vastgelegd, reusachtig en
zouden gaarne zien, dat de gramophoon-
platenindustrie hiermede een proef bij
hen zou willen nemen.
Ook boekjes kopen.
beurtenissen. Er
Cairo, Alexandrië, Port Said en Suez.
Duizenden bussen reden niet meer. De
belangrijke textielindustrie dreigde ver
lamd te worden. Een algemene staking
in het gehele land leek nabij.
In de straten van Cairo heerste groot
tumult. Een duizendkoppige massa be
toogde ten gunste van Naguib, roepend:
„Weg met dictator Nasser’” maar
elders in de stad werden demonstraties
gehouden door volgelingen van Nasser.
Hun leuze was: „Leve de revolutie en
weg n.jt de omkoopbare politieke par-
tijen.”
Ook grotere
^foals gezegd zijn er ook zeer grote coö
peraties, die grote fabrieken laten
bouwen, een uitgebreid personeel hebben
en hun werkzaamheden over meerdere
staten van het land uitstrekken. Hiertoe
President Eisenhower heeft in een per
soonlijke boodschap aan premier Chur
chill laten weten, dat de Britse voor
stellen voor een verruiming van de han
del van het Westen met de communis
tische wereld te ver gaan en indien
zij worden aangenomen slechts in ’t
voordeel van de Russen zouden zijn.
Enkele weken geleden had Churchill in
het Lagerhuis laten weten, dat hij be
sprekingen met Washington en Parijs
had geopend over een verzachting van
het embargo op de levering van strate
gisch belangrijke goederen aan de lan
den achter het „ijzeren gordijn”.
De Britse regering had daarbij aan de
regeringen van Frankrijk en Amerika
een lijst van goederen en grondstoffen
voorgelegd, die naar haar mening van
de lijst van goederen, die thans niet naar
de communistische landen mogen wor
den verscheept, geschrapt dienden te
worden.
Eisenhower nu schijnt van de omvang
dezer lijst zodanig geschrokken te zijn,
dat hij het nodig geoordeeld heeft
Churchill persoonlijk van zijn afkeuring
op de hoogte te stellen.
wenken over de behandeling van gewas
en levende have.
Association, het centrale verkoopbureau
voor citrus-vruchten in het gebied van de
Westkust.
Na een weekeinde van politieke top-
spanning heeft president Naguib Zon
dagavond laat enkele belangrijke princi
piële toezeggingen gedaan aan zijn te
genspeler, vice-premier Nasser.
Ten eerste heeft Naguib er in beginsel
in toegestemd, voorlopig de macht van
de „Raad der Revolutie” nog vrijwel te
handhaven. Ten tweede toonde Naguib
zich bereid het enkele dagen oude besluit
volgens hetwelk de politieke partijen
weer officieel zouden mogen optreden,
grotendeels ongedaan te maken.
Geheel en al opgelost is het conflict
tussen Naguib en Nasser echter nog
niet. Zelfs zijn er nog verrassingen mo
gelijk. waarop de minister van Voor
lichting, Salem, scheen te zinspelen,
toen hij Zondagavond laat meedeelde:
„De besprekingen worden voortgezet.”
Het was een dag vol dramatische ge
werd gestaakt in
I
Ligt er een geraamte? De politie te
Haarlem ontving enige malen een brief
kaart met de mededeling: „Het geraam
te ligt nog steeds onder het huis in de
Gorterstraat”, maar hoewel men daar
opgravingen heeft verricht, werd nog
niets gevonden.
Het oude liedje. Doordat kinderen met
lucifers speelden, is een hooiberg van
de veehouder J. de Jong, Kortsteekter-
weg te Alphen aan de Rijn afgebrand.
Ook een deel van de stal, waaruit met
moeite nog 34 stuks vee konden wor
den gered, ging verloren. De boerderij
bleef gespaard.
Hogere omzet op bollenveiling. Op de
gisteren gehouden veiling van de bloem
bollenver. „West Friesland” heeft de
voorzitter, de heer P. Koster, meege
deeld, dat de omzet juist een bedrag
van 10 millioen gulden had overschre
den. In 1950 lag de omzet juist boven
de 5 millioen gulden.
Ploegen met muziek. De landbouwer P.
G. Goelema te Lutten rijdt tegenwoor-
Particulier vervoer gaat voor. Minister
mr. J. Algera heeft medegedeeld, dat
goederenvervoer langs de weg in de
eerste plaats een taak is van de particu
liere ondernemers en dat de Nederland
se Spoorwegen hun wegvervoer niet
kunnen uitbreiden, tenzij andere onder
nemingen hierin niet kunnen voorzien
of daartoe bereid zijn. TT
u Ook boekjes kopen. Het Amsterdamse
Zou het helpen De kersenpachters in gerechtshof gaf een bevestigend ant-
de Betuwe, die jaarlijks tienduizenden woord op de vraag, of een toneelvei eni-
guldens betalen om de spreeuwen te ging na betaling van het verschuldigde
auteursrecht van een toneelstuk, even
eens verplicht kan worden tekstboekjes
te kopen. -
Stapje over. Onder de Limburgse boe-
ren bljjkt een grote belangstelling te
zijn voor emigratie naar Luxemburg.
Bijna 50 gezinnen met in totaal meer
dan 300 personen hebben him kleine
Limburgse bedrijven verruild voor grote
pachtbedrijven aan de overkant van de
ruige Ardennen.
Hwat hat Qabe Skroar
Faroek denkt: al wat ik vergaarde,
Is mij onteigend, maar houdt moed,
Er is nog iets van blijder waarde,
De ondoofbaar felle „liefde”gloed.
Italië heeft mooie meisjes,
Een koesterende zonnestraal,
Straks maak ik weer een huwelijksreisje
„Ten eerste, tweede, derde maal.
ten dy’t ynsichten stypje, giet it like-
min. Hja biynfloedzje mekoarren, it iene
sünder it oare komt net botte fier, mar
togearre kinne hja de mentaliteit fan it
folk liede nei in bipaeld doel.
Dit doel is in mienskip, hweryn de
minsken safolle frijheit halde as müg-
lik is en safolle twang forneare moat
te as needsaeklik blykt to wêzen foar
it algemiene wolwézen. Frijheit is in
kostbere minsklike libbenseask mar fol-
sleine frijheit kin de mienskip net nei
syn doel bringe, dan wurdt de frijheit
fan de iene in bidriging foar de frijheit
fan de oare. Safolle müglik frijheit wol
sizze, dat men dizze litte moat salang
de frijheit fan oaren dertroch net mear
yn ’e knipe komt. Dizze frijheit is,de
oarder, de rigel, de forstannige frijheit,
en dit is ien fan de heechste minsklike
dingen.
Op it twadde plak moat der gearwurking
wêze tusken kapitael en arbeid. Dizze
ekonomyske faktoaren foar de wolfeart
en it bistean fan de minsken hearre like-
goed meimekoar to gean op de groun-
slach fan de rjuchtfeardichheit. Der bin
ne lange jierren west, hweryn ien fan
beide baes spile oer de oare en der is
hiel hwat leed en ünrjucht üt fuort-
komd. It is lykwols net sa maklik de
rjuchten fan arbeid en kaptael óf to
weagjen, dat freget in ynsicht en in
organisaesje, dy’t hjoed noch net bi
stiet. En dat is ien fan de wichtichste
dingen fan de bidriuwsorganisaesje diz
ze rjuchtfeardige fordieling fan arbeids-
revenuen en kapitaelsoanspraken müg
lik to meitsjen. Dêrom moatte alle
minsken, dy’t yn in bipaelde produksje
wurksum binne ta ien gehiel brocht
wurde, wurkjowers en wurknimmers
beide. Oars kin men dit net oersjen.
En dat is de grounslach fan it forplich-
te lidmaetskip. Alle boeren en tünders,
alle boerearbeiders en feinten hearre dus
yn it lanbouskip en binne der automa-
tysk lid fan. Om’t dit bidriuwsskip foar
har allegearre wurket, moatte se ek alle-
gearre de kosten derfan drage. Net ien
bliuwt derbüten of kin bitankje. Salang
hy yn in agrarysk bidriuw wurket, is
hy automatysk lid. Dit bidriuwsskip sil
nou fuortoan de bilangen fan de hiele
lanbou en tünbou bihertigje moatte,
foarsafier de Wet harren dit opleit. En
dat is in hiel rychje. Hoe en byhwan-
near it bidriuwsskip dit dwaen sil, wit
noch gjin minske. Yn princyp hearre de
wurksumheden oan it bidriuwsskip, mar
om’t oant nou ta dit dien waerd fan
allerhanne frije organisaesjes en ynstel-
lings, moat de tiid leare, hwannear dit
oergean sil yn hannen fan it bidriuws
skip.
Sa jowt de Wet as earste: de bifoarde-
ring fan de sounens, de suverens en de
kwaliteit fan gewassen, lanbouproduk-
ten, helpmiddels en grounstoffen. Hjir
binne al jierren dwaende de N.A.K. de
Stamboeken, rykstsjinsten en eigen kon-
tróletsjinsten, tink bygelyks oan büte-r-
en tsiiskontrölestations en mear.
It leit foar de han, dat men dit alles
earst stil trochwurkje lit en dat it jier
ren duorje sil foar’t dizze dingen ynpast
binne yn it bidriuwsskip. Mar de ta-
komst giet dy kant üt. In oar wichtich
punt is de kwesje fan de leanen en
oare arbeidsbitinksten, it üntslach, de
rjuchtsposysje fan de arbeider, syn op-
lieding en takbikwamens. Dit sil wol ien
fan de earste dingen wêze, hwer’t it
bidriuwsskip him mei bimuoije sil. En
dat is net sa maklik. Dochs kin men
hjir net om hinne, hwant it giet yn de
agraryske mienskip primair om de
minske en syn bilangen.
De bidriuwen binne der primair om de
minsken in reedlik bistean to waer-
boargjen, wylst de hiele bidriuwstXke
folslein brükt wurde moat om it hiele
folk fiedsel en grounstoffen foar yn-
dustry to leverjen. Hja is as in or-;
Willem van Capellen jubileert. De voor
drachtkunstenaar Willem v. Capellen is
op 1 April 25 jaar in vaste dienst bij de
VARA. Tevens zal hij op 20 April a.s.
zijn 65e verjaardag vieren. Ter gelegen
heid van deze beide feiten zal de VARA
Willem van Capellen op 20 April een
receptie aanbieden.
Vreemde vis gevangen. De motortraw-
ler Joh. Polderman (IJm. 20) heeft Don
derdag te IJmuiden een vreemd soort
vis aangevoerd. Volgens mensen, die 40
tot 50 jaar in het visbedrijf werkzaam
zijn, is er nog nimmer een dergelijk
exemplaar aangevoerd. Men wil de
vreemde bezoeker aan Artis te Amster
dam overgeven.
Regering helpt
FJe Amerikaanse Regering heeft met
volledig besef vas het grote belang
van de boerenstand voor het land de op
richting van coöperaties aangemoedigd.
Door middel van haar voorlichtingsbu-
reaux heeft zij daadwerkelijk steun ver
leend tot de totstandkomisg van deze
organisaties.
Verder heeft zij het werk der coöperaties
bevorderd door deze instellingen vrij te
stellen van het betalen van inkomsten
belasting, indien zij aan de gestelde eisen
voldoen. Deze eisen zijn onder meer: be
stuur door de leden op democratische
grondslag, beperkte rentebetaling op in
gelegd kapitaal, de levering van gekochte
goederen tegen kostprijs en uitkering van
eventuele winst aan de producent, over
het algemeen in verhouding tot zijn in
lage.
De Amerikaanse boerencoöperaties staan
onder direct toezicht van hun leden. Ge
woonlijk heeft elk lid, onafhakelijk van
zijn kapitaalsinlage, één stem in de alge
mene vergadering van zijn coöperatie.
Enkele andere coöperaties verlenen hun
leden een aantal stemmen dat in verhou
ding staat tot hun inlage, maar dan wordt
doorgaans ook het bedrag van de inlage
van elk lid beperkt om het vormen van
belangengroepen tegen te gaan.
Zondagmorgenmuziek gevraagd. Het
Tweede-Kamerlid, de heer Joh. H. Mae-
nen (kvp), die zelf voor de nieuwe Zon
dagswet heeft gestemd, heeft minister
Beel thans een aanvulling gevraagd op
de Zondagswet, opdat het maken van
muziek op Zondag vóór 13 uur buiten
de werkingssfeer van de wet valt.
Oude moord opgehelderd. De Rijkspoli
tie te Den Briel heeft dezer dagen een
vier jaar oude moord volledig opgehel
derd. Zij arresteerde de 39-jarige we
duwe M. J. J.R., die er van wordt ver
dacht in het najaar van 1950 haar man,
de fabrieksarbeider Ritman, door vergif
tiging om het leven te hebben gebracht.
De vrouw legde een volledige bekente
nis af.
50 Russische danseressen op bezoek.
Vijftig Russische danseressen, die samen
het volksdanstheater „Derjofka” uit
Moskou vormen, zullen een 14-daagse
tournée door Nederland maken. De eer
ste voorstelling van deze dansgroep
wordt op 6 April in Amsterdam gege
ven. Ook in Den Haag en andere Neder
landse steden zullen de Russische dan
seressen optreden. Ons land krijgt hier
mee het West-Europees debuut van dit
gezelschap, dat vervolgens doorreist
naar Engeland.
Brand in Zaandamse cacaoboterfabriek.
In een cacaoboterfabriek te Zaandam is
Zondagmorgen brand uitgebroken. Na ’n
uur was de brandweer het vuur mees
ter. Het bedrijf heeft vooral waterscha
de opgelppen.
Mislukte reclame. Te Rotterdam wer
den drie kinderen onder de voet gelo
pen, een fiets gekraakt en het verkeer
raakte in de war, toen namens een
schoenenfirma, die een nieuwe zaak
opent, gratis toegangskaarten voor een
bezoek aan de dierentuin werden uitge
reikt.
Januari gouden maand. In Januari van
dit jaar hebben de sportzaken en de
ijzerhandels een fantastische omzetstij
ging genoteerd ten opzichte van Januari
1953. Bij de sportartikelen bedroeg de
toeneming 47 pet., bij de ijzerhandel 33
pet. Dit moet voor een groot deel wor
den toegeschreven aan de verkoop van
schaatsen en andere wintersport-artike-
len.
Veel kleinbedrijf
Qver het algemeen hebben de coöpera
ties hun nut bewezen voor het een-
mans- of gezinsbedrijf; dit soort bedrij
ven maakt ongeveer 97 procent uit van
de boerderijen in de V.S. Kleine coöpe
raties hebben vaak niet meer dan 10 tot
12 boeren of boerengezinnen tot lid, de
grote daarentegen soms wel enkele hon
derdduizenden.
Verleden jaar bestonden er 61.225 boe-
ren-coöperaties in de Ver. Staten. Daar
van waren er 13.380 die de verwerking
van de productie ten doel hadden, 9-997
waren in- of verkoopcoöperaties, 2.206
hadden de financiering van het bedrijf
ten doel, 1.800 de verzekering, 33.811
waren coöperaties van nutsbedrijven en
Si beogen de bevordering van de gezond
heidstoestand ten plattelande.
behoort onder meer de Consumer Coope
rative Association, een verbruikscoöpe
ratie met 465.000 leden, de Southern Sta
tes Cooperative met 272.336 en de Coo
perative Grange League Federation of
Pennsylvania and New York States een
graansilo-coöperatie met 154.OOC leden.
Aan de electriciteitsmaatschappijen op
coöperatieve grondslag, die in allo delen
van de Verenigde Staten te vinden zijn, is
het vooral te danken, dat ruim 90 pro
cent van de boerderijen op het platteland
thans over electriciteit voor verlichting
en energie kunnen geschikken. De Fede
rale Regering heeft steeds de totstandko
ming van deze coöperaties gesteund door
het verstrekken van leningen ter bestrij
ding van de eerste kosten en voor latere
uitbreidingen.
Een ander soort coöperatie, waarbij zich
zelfs grotere aantallen individuele en ge
zinsleden hebben aangesloten, zijn over-
i van kleinere coöperatieve
organisaties. Wij noemen slechts de Land
O’Lakes Creameries Association van de
boeren in Minnesota, Wisconsin, Iowa en
aangrenzende staten. Door deze organi
satie worden zuivelproducten, eieren en
pluimvee in een uitgestrekt gebied in het
Midden-Westen opgekocht en verhan
deld in het gehele land en zelfs naar het
buitenland verzonden. Een dergelijke or
ganisatie is de California Fri? Growers
Alléén geen stem in het kapittel
J^e alleen staande boer kan weinig in
vloed doen gelden op de in- en ver
koopprijzen, maar tezamen met zijn col
lega’s in een coöperatie georganiseerd, is
hij in staat een stem in het kapittel te heb
ben en daarmee zijn bedrijf winstgeven
der te maken.
Een coöperatie kan bij voorbeeld worden
opgericht voor de verwerking van ruwe
producten. Zo moet melk alvorens ge
schikt te zijn voor menselijk gebruik wor
den gepasteuriseerd of tot boter of kaas
worden verwerkt. Daarna moeten deze
producten verzonden en verkocht wor
den. Coöperatieve verenigingen bestrij
ken vaak het gehele terrein van boer tot
verbruiker, in andere gevallen slechts een
of meer etappes in deze reeks van werk
zaamheden.
De boer heeft voor zijn bedrijf machines,
meststoffen en tal van andere goederen
nodig. Dit wordt door zijn coöperatieve
vereniging tegen lage prijs ingekocht;
grote coöperaties hebben vaak deze arti
kelen in voorraad, opgeslagen in pakhui
zen, die aan de grote weg gelegen zijn.
In vele gevallen verstrekken deze boeren
coöperaties tal van inlichtingen aan hun
leden, bij vocrbeeld over de marktsitua
tie, nieuwe landbouwmethoden, het voor
komen van ziekten bij vee en gewas en
boeren
gezinnen lid, in 1939 bedroeg het aantal koepelingen
leden nog maar 3.5 millioen. -
Enkele van de kleinste coöperaties staan
bekend onder de naam van dorpsgroepen
dat zijn combinaties van boeren die in
een bepaalde streek gezamenlijk oogstma-
chines aankopen en exploiteren. Andere
kleine coöperaties zijn opgezet voor de
exploitatie van een zuivel- of kaasfabriek
of voor de aankoop van een vrachtauto
om het vee naar de markt te brengen.
