I
H.H. Adverteerders
KOEMELKERIJ
SCHAARSE ZONNESTRALEN BIJ FRISO’S
OVERDRACHT
KRIS-KRAS door Nederland
üs hjoed p p
to sizzen
„SALMIAKFABRIEK” WERD
4'
u
lil
Lijkt Altenburg ouder dan liet is?
Blommemoanne
1
III
Statenjaclit hees provincievlag op Pikmeer
Fan de Martinytoer
DE REDACTIE
Tj. de J.
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
de lêste h<n oan
,44444444444444444444444444 dernimmings geane hjir foar: Philips, Ke- 1 sjen fan de keallen. Tusken
Hwat hat Qabe Skroar
50e Jaargang
No. 40
Dinsdag 25 Mei 1954
De Jong’s Nieuwsblad
het plaatseljjk verwerkingsbedrijf op
BOLSWARDS VOORSTEDEN
III.
l
5
PYT
daliks düdlik. De greate yndustriële ün-
Abonnementsprijs f 1.60 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Advertentieprijs: 12 cent pei mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
„Altenburg”, zoals het er uitzag toen het door de tegenwoordige eige
naar, de heer E. Bootsma, werd aanvaard. Het houten hok, rechts, is
door een stenen vervangen, terwijl de bedrijfsruimte ook op andere
wijze werd vergroot.
Men moat ite om to libjen en net
libje om to iten.
Via het draaibruggetje (Plantsoen-Mo-
lenbuurt) over de stadsgracht, de Werk-
mansbloei, vervolgens langs een tegel-
en sintelpad bereikt men het uit archi
tectonisch oogpunt wel zeer eigenaar
dig bouwsel, dat als een reuzenetiket
trots als naam aan de voorgevel draagt
ALTENBURG.
Bolswards Nieuwsblad
begon het carousselvaren door 12 klas
gen, ieder van 5 schepen, hetwelk een
schitterende aanblik bood.
Vervolgens en ten slotte werd het zeil
gehesen op de „Friso” en met de Com
missaris aan het roer, doorkliefde het
Statenjacht de „weagen” van de Pik
meer, gevolgd door tal van zeil- en
motorboten, geflankeerd door de boten
der Waterpolitie. Een talrijk publiek
woonde de plechtigheid bij.
Hoewel Bolsward als oude stad nog het verschijnsel kent van de
„boerderij binnen de gracht”, denk bijv, maar aan de boerderij van
Wed. Spijksma in het voormalige Heeremahuis en die van de heer
Deinum in de Witherenstraat, als groeiende en zich uitbreidende
stad zijn ook reeds agrarische offers gevallen aan de moderne
stedebouw, zoals de trotse boerderij van fam. Noordenbos, die to
taal door het uitbreidingsplan Noord werd opgeslokt. Het is nu
eenmaal het lot van boerderijen in de onmiddellijke nabijheid van
de stad vroeg of laat ten onder te moeten gaan, vooral als de
industrievestiging het eist: Ook het omgekeerde komt echter voor.
Zowel „de Tijdgeest” als „Altenburg” moeten beschouwd worden
als „heroveringen” van agrarische zijde. Was voorheen in deze
panden industrie gevestigd, thans melkt men er weer de koeien.
Altenburg werd van teerwater voorzien
door de gasfabrieken van Workum en
Harlingen.
Lammertsma heeft met zijn 16 tons
praam menige vracht afgeleverd. De
opvaart (waarover eens ’t „ganghout”)
bestond toen nog. In deze opvaart kwam
bij het slatten eens een grote hoeveel
heid landbouwzout te voorschijn.
Pieter Wobkes in Hichtum heeft zijn
tuin er jarenlang van laten profiteren.
Thans is de opvaart gedempt, waardoor
een klein stukje land (het „mêd”) eigen
lijk geen reed meer heeft.
Jan Ottes Postma heeft Altenburg nl.
tot 1936 beboerd, waarna het door de
huidige bewoner, de heer E. Bootsma,
werd gekocht.
Onze foto stamt uit deze tijd. In later
jaren is er wel zo het een en ander ver-
vincie Friesland, merkten we verschil
lende genodigden o.a. Commandant Zee
macht Nederland, Mevr. Mesdag, vroe
gere eigenaresse van het Statenjacht,
oud-Commissaris in de Prov. Friesland,
Baron van Harinxma thoe Slooten, tal
rijke leden der Prov. Staten in Fries
land, terwijl ook een groot aantal Bur
gemeesters van Friese gemeenten van
hun aanwezigheid blijk gaven.
Klokslag 2 uur sprak de heer J. Benes,
voorzitter van het Departement Leeu-
De moaije Maitiid, swiid forneamd,
It nij üntweitsjend libben streamt
In bünte prael fan blommen.
It sintsje gluorket myld troch ’t rüt.
De minsken sjogg’ fol langstme üt,
O, hoenear silstou komme?
Bezoek van Negus uitgesteld. Het be-
zoek van de keizer van Ethiopië, Haile
Selassie, aan ons land, dat oorspronke
lijk was vastgesteld op eind Augustus,
is thans uitgesteld tot eind October be
gin November. De keizer, die ook een
bezoek aan president Eisenhower
brengt, zal daarna nog de gast zijn van
de Britse regering voor hij naar Neder
land oversteekt.
soene
en net-koöperativc
mei de Provinsiale Sounheitstsjinst en
féartsen yn de mande de forplichte
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en
anderd. Voor het houten hok kwam er
een stenen in de plaats, terwijl ook op
het erf „levensruimte’’ werd gecreëerd.
Altenburg is n.l. wij noemden het
reeds architectonisch een wonderlijk
geval. Men krijgt sterk de indruk dat
het is opgebouwd met de afbraak van
de vroegere stelphuizinge en wie weet
wat voor afbraakresten meer.
De koeien staan in het wel wat erg
platte büthüs, met de kop naar de
„golle” gekeerd, het andersom dan bij
de Friese stal. Een „skuorreed” ont
breekt. Al de ruimte wordt gebruikt
voor hooiberging, terwijl Bootsma steeds
een hooiberg tegen zijn „schuur”
bouwt. Het is hem n.l. gelukt enige per
celen weiland aan te trekken, zodat de
voormalige salmiakfabriek-zeepziederij
veel te weinig ruimte biedt voor zijn
groeiende veestapel.
Prins Bernhard bezocht koning Boude-
wijn. Prins Bernhard vertoefde dit
weekend in Brussel. Voordat hij Zater
dag deelnam aan een internationaal
concours-hippique, werd hij ’s morgens
in het paleis door koning Boudewijn ont
vangen.
W. J. R. Dreesmann overleden. Zater
dagmiddag is te zijnen huize te Am
sterdam in de ouderdom van 68 jaar
overleden de heer W. J. R. Dreesmann,
De Prins legt 1ste steen industriehallen.
Zoals bekend zal Prins Bernhard op 10
en 11 Juni een werkbezoek aan Fries
land brengen. Tijdens dat bezoek zal de
Prins o.m. de eerste steen leggen voor
de drie industriehallen, die thans aan
het einde van de Snekertrekweg te Leeu
warden worden gebouwd.
H.H. Correspondenten
X Met het oog op Hemelvaartsdag
4 moeten de berichten voor het
Vrijdagsnummer uiterlijk Woens- X
4 dagmorgen in ons bezit zijn. 4
4 Beleefd verzoeken wij de brieven
voor de redactie op zodanig tijd- 4
4 stip ter post te bezorgen, dat ze 4
4 met de eerste bestelling in ons
bezit zijn. X
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: Fa A. J. OSINGA te Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat IJ
Telefoon 451 - Na 18.30 uur 305 of 335
(K 5157)
warden van de Ned. Maatschappij van
Nijverheid en Handel, zijn welkomst
woord en vertelde dat heden een zeer
bijzondere dag was aangebroken, want
het gehele Friese Bedrijfsleven, van
groot tot klein, heeft meegewerkt om
dit grote gebeuren tot stand te bren
gen. Dank is hiervoor verschuldigd aan
het gehele Friese volk. Hij hoopte, dat
het Provinciaal Bestuur een veelvuldig
gebruik minstens 50 dagen per jaar van
het Statenjacht zou maken, zowel in als
buiten onze Provincie.
Hierna beklom de 80-jarige, maar zeer
krasse heer Buisman, voorz. K. Z. V.
„Oostergo, tevens voorzitter Boeier-
comm., het podium, die de officiële over
dracht zou verrichten. Spreker getuig
de van de goede verstandhouding tus
sen de verschillende groepen en memo
reerde, dat van de 82 aangezochte in
stanties 79 spontaan hun toezegging
hadden gedaan, zodat binnen 14 dagen
reeds tot aankoop van de „Jean Bart”
kon worden overgegaan. Aan het ver
zoek van mevr. Mesdag om het schip
de oude naam „Jean Bart” te laten be
houden, kon evenwel niet worden vol
daan, maar thans prijkt deze naam op
een koperen schild in het schip. Met de
wens, dat de „Friso” de Friese wateren
en ver daarbuiten zou bevaren, met
als toonbeeld dat de provincie Friesland
een der voornaamste pijlers is in de
bundel gehouden in de klauw van de
leeuw in het Ned. wapen, verzocht hij
de Commissaris der Koningin in Fries
land het Statenjacht wel te willen ac
cepteren.
Hierna werd de Oostergovlag naar be
neden gehaald.
De Commissaris sprak namens het Pro
vinciaal Bestuur zijn zeer grote dank
baarheid uit aan allen die op enigerlei
wijze hebben meegewerkt aan dit fraaie
geschenk.
Hij hoopte, dat dit jacht zou tonen, dat
Friesland een schoon oord is voor re
creatie en verpozing, maar ook om er
te leven en te werken.
Na het spelen van het Wilhelmus en
het Frysk Folksliet gingen de autori
teiten zich inschepen op de „Friso” en
de andere boeiers, thans met de Pro
vinciale standaard in top.
Nadat de ronde jachten midden op de
Pikmeer het anker hadden laten vallen.
voorzitter van de V en D Nederl. Coöp.
Handelsvereniging G. A. en daarmee
in feite hoofd van het grote filiaalbe
drijf.
Een van Meegeren verkocht. Het schil
derij van Han van Meegeren, „Christus
onder de schriftgeleerden’’ is aange
kocht door de diamant-koning Sir Er
nest Oppenheimer en ten geschenke ge
geven aan de kleine Anglicaanse kerk
achter het gerechtshof te Johannesburg.
Het schilderij heeft in de kerk ’n plaats
gekregen.
Voetballeed in Sneek. Bij de zeven eer
ste klassers, die reeds voor degradatie
waren aangewezen (RCH, Oosterpar-
kers, ’t Gooi, DHC, HBS, WH T6, en
Maurits) voegde zich op deze laatste,
competitie-Zondag nu ook Sneek.
Doodskoppen als mene tekel. De La-
rense politie merkte in de nacht van Za-
terdam op Zondag, dat zich bij het be
ruchte kruispunt drie mannen verdacht
ophielden. Het drietal werd gearresteerd
en meegenomen naar het politiebureau.
Een van hen had een pot met verf bij
zich en zij bekenden van plan geweest
1 te zijn op de Rijksweg een aantal doods
koppen te schilderen, omdat „er niets
gebeurt om het gevaar te voorko
men”.
Met traangas beschoten. Een verte
genwoordiger, die in een garage te Am
sterdam ruzie kreeg met een chef van
die garage, trok een traangaspistool en
schoot dat af, met het gevolg, dat de
chef zijn bewustzijn verloor en de ver
tegenwoordiger thans door de politie
wordt opgespoord. -
Oud kasteel verwoest. Het uit 1770 da
terende kasteel te Obbicht, bij Sittard,
werd voor het grootste deel door brand
verwoest.
„ABORTUS BANG”
I Foar de Ljouwerter finzenis oer leit men
l.L. in mansk gebou, hwat
plak jaen sil oan it laboratoriumwurk fan
it Boun fan Koöperative Suvelfabriken.
De chemici en bacteriologen hawwe drok
wurk en de tiid, dat de apothker soks die
yn syn frije tiid of de féarts op in sou-
derkeammerke, is praktysk foarby.
1 as kontróle op kunstmest
as om to witten hwat de
gewassen oan fiedsel bifettet,
ündersyk nei kwalen en krupsjes, under
om nije dingen en nije mooglikheden
to finen, binne nei de oarloch op alle lib-
bensterreinen gans yn bitsjutting tanomd.
Het is er volop voorjaar. De lammetjes
dartelen in de wei, een kalfje zit aan
het „tsjoar” een kloek met kuikens
klokt goedmoedig over het erf en zelfs
poes koestert haar jong. De koestal is
al enige tijd leeg en de bejaarde klim
op loopt met jong groen uit. Toonbeeld
Van landelijke rust. Toch heeft Alten
burg andere tijden gekend, al is het
waarschijnlijk geen historische plaats,
waarvan de geschiedenis teruggaat tot
overoude tijden of zelfs tot vóór het
begin van onze jaartelling, zoals dit
met Groot Equard het geval was. De
naam Altenburg, hoe kolossaal groot
die ook is aangebracht, schijnt trou
wens niet eens oud en origineel te zijn,
maar is vermoedelijk ontleend aan een
der vorige bewoners. In elk geval is het
zo, dat een vraag naar Altenburg aan
de eerste de beste bejaarde inwoner
van Bolsward gesteld, veelal onbeant
woord blijft. Spreekt men daarentegen
van de „salmiakfabriek”, dan komen de
tongen los.
Wanneer wij met de tegenwoordige eige
naar, de heer E. Bootsma, in loco over
deze dingen praten, komen al spoedig
oude foto’s en wat voor ons nog meer
waarde heeft vergeelde koopacten op
tafel.
De oudste acte dateert van 21 Sept. 1870
toen in het logement de Wijnberg (thans
fa Van der Plaats) ten overstaan van
notaris Wigger Arnoldus Peereboom
verkocht werd „de goed onderhouden
Stelphuizinge en Schuur, met hieming
en erve, vrij van dijkschatting, bevoor-
regt met vrij voetpad over landen, eigen
aan derden van en naar Bolsward, al
leen bezwaard met het onderhoud van
eigen hiembevrijding, waaronder begre
pen het ganghout met leuning ten Zui
den.”
Bij de stelphuizing hoorde toen o.a. „een
stuk vruchtbaar Greidland „de Vijf”
genaamd, belast met 2 floreen en drie
gulden vijf en zeventig cent jaarlijks
maalgeld aan de molen der Zathe van
den heer Otte Tjebbes Hettinga. Met
nog een derde perceeltje was de koop
som f 9742.75 te betalen met „goede,
alhier gangbare grove zilveren munt
specie, waarna de vastigheden „voor
rekening, hoed, noed, risico, gevaar en
onderhoud” in handen van de nieuwe
eigenaar overgingen.
Namens de vorige eigenaars trad bij de
koop op de secretaris van de gemeente
Bolsward Sytze Westerbaan Fennema,
daartoe gemachtigd door Wiepkje Muur-
ling, echtgenote van Dr. Abraham Kue-
nen, hoogleraar te Leiden;
Tjitske Muur ling, e.v. Dr Jan Carel
Matthes, leraar HBS te Groningen;
Maria Wibina Muurling, e.v. Jonkheer
Dr Bernard Hendrik Corn, van der
Wyck, hoogleraaar te Groningen;
Mej. Johanna Dorothea Muurling, bui
ten beroep;
Dr Joachim W. Muurling, Dir. van de
Vennootschap Het Noorden te Vlaardin-
gen; en
Ido Jan Reinhart Muurling, in dienst
Levantse Ver. Rotterdam;
kennelijk te zien als de gezamenlijke
erven Muurling.
Getuigen waren Haije Hendriks van der
Nadat Vrijdag 21 Mei j.L èin het Provinciehuis te Leeuwarden
verschillende bijpassende cadeaux aan het Provinciaal Bestuur Van
Friesland waren aangeboden, was het Zaterdag 22 Mei de hoogtij
dag van de officiële overdracht van het Statenjacht „Friso”.
Met de Oostergovlag in top, fier en zich van zijn waardigheid be
wust, lag deze prachtige boeier, een juweeltje van Friese scheeps
bouwkunst, aan de steiger bij het Theehuis te Grouw gemeerd.
Het koperwerk en het spiegelglad gelakte blank eikenhout weer
kaatste de schaarse zonnestralen, die af en toe door de dreigende
wolken schenen.
LA-UJl'.Ll VlllVLl gO.113 yn M1L3J ULLILI^ LdllUHJU, Xd.ll. A^llllLt. IO 11J1L <1 I 111 HJC1 Cl 11 111C1
En dêrmei wurdt de groei fan laboratoria streek. Alderearst is dêr de forolichting
uuu.-~. .k k..k w J V. I Oer L). f k JVL
De moaije Maitiid, ja de boer
Eaget syn keale greiden oer,
’k Koe fline jier al meane.
Nou waekst der amper foar ien kou,
Wy freezje dat foar üs bidriuw
Straks de üngetiid net leanet.
De moaije Maitiid, sinneskyn?
In dichter, hündert jier forlyn,
Ha wy ’t al fan fornommen.
De Genestet wurdt hjoed wer nij,
Dy frege ek, Blommemoanne lij,
O, hoenear silstou komme?
4 Hemelvaartsdag wordt er in ons
bedrijf niet gewerkt. Advertenties
4 voor het Vrijdagsnummer moeten
uiterlijk Woensdagmorgen vóór
10 uur in ons bezit zijn. Van ad-
4 vertenties die later binnenkomen
kunnen we de plaatsing in het
4 nummer van Vrijdag 28 Mei niet
X meer garanderen.
DE ADMINISTRATIE
I Ündersyk sa wol
1 en fouraezje,
i groun of de gi
Ü.J
syk
Nederlan en binammen Fryslan hat by de
fé-eksport, de skea, dy’t eltse boer ünder-
fynt fan dizze nare kwael roppe om op
lossing. Der is gjin boer, dy’t hjir net
bilang by hat en men kin net wachtsje
oant alle lju frijwillich dwaen sille, hwat
it algemien bilang freget. Dan komt men
der nea üt. Us tinkt de tiid is der nou
wol ryp foar en elts ütstel is ünforant-
wurde. De t.b.c.-bistriding hat üs wol
leard, hwat der presteard wurde kin op
dit terrein, nou is de Abortus oan bar.
Hy moat op ’e swarte list as fijan nümer
ien. Denemarken is üs op dit terrein al in
hiel ein yn it foar, wy kinne net langer
wachtsje'sünder greate kans to rinnen de
fé-eksport yn gefaer to bringen. As straks
de foarsimmer Fryslans greide yn folie
pracht set en it skoandere swart-bünte fé,
dat yn de hiele wrald syn gelikens net
fynt, rint to weidzjen, dan mei dizze hear-
like pronk net mear bislüpt wurde fan
dy lytse fijan fan wolfeart en boereryk-
dom, de Abortus-Bang-bacil. Wy moatte
him ienriedich to liif mei alle middels,
dy’t üs jown binne, ek mei de macht fan
üt organisatoarys'ke krêft. Suverje it bi
slach fan Abortus-lijers, intsje itrgguod
en keapje net oars as Abortus-frij fé; iso-
learje daliks in nij gefal en roei de rom
mel üt, dy’t de merken hjir en dêr meit-
sje ta in kweade boarne fan bismetting.
Wy hawwe de middels om dizze kwael j
baes to wurden, wy hawwe de minsken I
en wy hawwe fpar üssels en it algemien
de plicht om dit ek iendrachtich to brü-
ken. Lit Fryslan wer ris foaroan yn de
krite stean gean en op dit wichtich ter
rein in boppeslach lever je fier yn de tri
bune. It aide fjochtersaerd is him dochs
net üntstoarn. Hwa nimt in moedich en
breed initiatyf? De slach tsjin de „Abor
tus Bang” kin en mei net langer wachtsje.
Rondom dit prachtige schip lagen ook
een aantal kleinere broertjes en zusjes
van de „Friso”, n.l. de boeiers van Hal-
bertsma, Bokma enz., alle in hun feest-
kledij uitgedost. Verder heerste op de
Pikmeer een gezellige drukte van al
lerlei zeilboten, terwijl in de verte, als
een dreigend maar tegelijk rustig ge
voel drie mijnenvegers van de Konink
lijke Zeemacht, keurig gepavoiseerd
voor anker lagen.
Buiten het voltallige bestuur der Pro-
De moaije Maitiid bleau mar wei,
Elk roun noch om, midswinters klaeid,
Of sit yn hüs to klomjen.
lishilligen wien ’net sa mak,
't Forstannichst foar de kachel ’t plak,
Mar op ’e nij to romjen.
Werf, koopman en landbouwer en Ber
nardus Sjoerds Oosterbaan, logement-
houdersbediende.
Koper van de huizing met twee per
ceeltjes land werd Hessel Boschma.
De overige percelen kwamen in andere
handen. Vermoedelijk is de bestaande
stelphuizinge nu te groot voor de
enkele overgeblevene* pondematen in
de loop van de volgende jaren afgebro
ken en het tegenwoordige Altenburg
herrezen. (De naam Altenburg komt
echter evenmin voor in een later koop
contract van 1903, als in het eerstge
noemde).
In 1903 is er reeds sprake van een wo
ning met schuur en fabrieksgebouw.
Verkoper was toen de heer Rinke Jans-
zoon Vos, handelaar in galanterieën te
Bolsward, koper de heer Jan Ottes
Postma, koemelker te Bolsward.
Als bijzondere bepaling gold, dat de
zeepketel, die buiten de verkoop bleef,
een jaar lang mocht blijven zitten.
Jan Ottes werd n.l. weer koemelker,
nadat de heer Vonk een zeepziederij in
het pand had geëxploiteerd. Een zoon
van de heer Vonk (die gold als een
prima vakman, nu zelf ook al weer ge-
pensionneerd, kan er nog smakelijk van
vertellen. Met loog en lijnolie als voor
naamste ingrediënten werd de bekende
I groene, zachte zeep vervaardigd. De
I groene kleur door de huisvrouwen zo
gewenst was maar product van een
kl&urmengsel. Oorspronkelijk was de
zeep geel. Vader Vonk leerde het zeep-
zieden bij fam. Kingma te Makkum,
waar eind vorige eeuw het vak van zeep-
zieden ook werd beoefend.
De kalkovens leverden de grondstoffen
daartoe. Voordat Altenburg dienst deed
als zeepziederij was er een niet onver
maard „salmiakfabriek” in gevestigd,
al moet U in dit verband niet denken
aan hoestmiddelen enz.
„Salmiak” is een verbastering van Am
moniak. Over dit bedrijf hebben we ons
licht eens opgestoken bij Bertus Lam
mertsma, thans rustend schipper-arbei-
der op de „Polle”, die in zijn jonge ja
ren de „salmiakfabriek” vaak van de
nodige grondstoffen heeft voorzien.
Leverde het Bolswarder Gasfabriek het
teerwater aan industrieën „om utens”,
en tsien moanne aid moatte dy allegearre
inte wurde. Dat is al in fikse stap, mar
net genóch. It Jelsumer fabryk jowt in
twadde fase: gjin fé mear keapje sünder
abortus-papieren, hwant de bismetting
komt der meast wei. De lju, dy’t faken-
tiids fé keapje, witte wol, dat men op
dizze wize sa mar under de kealforsmi-
ters komt to sitten. En in bulte lytse lju
moatte gauris in pear bistjes keapje. Yn
Drinte binne nou 33 fan de 52 coopera
tive suvelfabriken ta dizze groepsbistri-
ding oergien, dat is in prachtich bigjin,
hwer’t mannich provinsje noch lang net
oan ta is. Men kin lykwols net al to lang
mear wachtsje mei dizze kollektive bistri-
ding, hwant trochdat der mear en mear
abortusfrije bidriuwen komme en gebie-
ten oan it suverjen slaen, sil de rest hoe
langer hoe gefaerliker wurde by it keap-
jen fan fé. Fryslan naem op mannich ge-
biet de foarstap. Dr Veenbaas, de greate
man op dit geniet hie al yn ’e holle Frys
lan frij to meitsjen fan dit lijen, mar it
greate initiatyf bliuwt oan diz tiid üt.
Alle fabriken soene byinoar stappe
moatte, koöperative en net-koöperative en
1 ■■■- - de
en
konsekwinte bistriding oanpakke, hwerby
in Provinsiale „Verordening” krêft by
sette koe om de ünwillige en dwerse ien-
lingen to twingen. Hwant sa’t it nou giet
wurdt der hiel hwat jild mar heal brükt
en docht de iene wer toneate hwat de oare
opbout.
Wy witte skoan, dat op dit terrein hiel
hwat swierrichheden to oerwinnen binne,
de kwael seis hat frjemde kueren, de bi
striding is net j immer ófdwaende, de mid
dels binne jit gjin hündert persint, mar
der is gjin oare wei, dan mienskiplik de
skouders der ünder to setten, dan giet it
oer de hiele provinsje ynfierd fan it int-1 op it hurdst en wurdt men de swierrich-
fan de keallen. Tusken in heal jier'heden it gaust baes. It greate bilang dat
ninklike Shell, Ford en safolle oaren yn-
festearden millioenen yn dizze research,
mar ek yn de agraryske sektor wurdt hoe
langer hoe skerper ynsjoen, dat men op
dit terrein net binefter bliuwe kin. By
gelegenheit fan it 50-jierrich bistean fan
de Ryksserumynrjochting hawwe wy hjir
al in wurdmannich fan sein, mar alle da
gen blykt it mear, dat wy tige forlet
hawwe fan de wittenskiplike stipe fan
dit wurk. Okkerwyks hat de coöperatieve
suvelfabryk fan Jelsum it ütstel oannomd
om tonei gjin fé mear oan to keapjen,
hwat net perfoarst frij is fan Abortus
Bang.
Sa’t men wit is dat de namme fan de tige
skealike kwael, dy’t hjir as kealforsmiten
bikend stiet. In aide krupsje by it fé en
ien, dy’t tige folie skea docht.
Nei skatting kostet dit jierliks oan üs lan
wol tritich millioen goune. Al jierren is
men mei de bistriding dwaende, mar oant
nou ta wie dit altyd persoanlik, net as
groep of as provinsje. En it is nou ien
kear in feit, dat de persoanlike bistriding
net ta in slutend doel komme kin, om’t de
iene wer bidjert, hwat de oare forbettert.
De fabriken wurkje al in hiele set mei
troch oan to jaen, hwannear de molke net
smetfrij is, mar it wurdt oan diz tiid ta
oan de boeren en keaplju oerlitten hokfor
maetregels hja treffe sille. Sa komme wy
lykwols der nea alhiel üt.
Dit is in fallen en opstean mei alle arge-
waesje en fortriet, dat in boer fielt as him
de boel wer by de hannen ófbrekt. Wy
moatte komme ta groepsbistriding en wy
moatte via de provinsjes komme ta suve-
ring oer it hiele lan. Mei minder kin men
net ta, omdat hjir mar ien wei klear en
düdlik iepen leit: in abortus-frij Neder
lan. Drinte is hjir al in hiel ein mei op
