RELIGIEUZE KUNST IN DE B. EN W
KAMER
KRIS-KRAS door Nederland
Daoh.
Devote Madonna’s en sublieme polychromie
en
Fan de Martinytoer
Tour de Mendès-
France
Statuut aanvaard
(75-19)
Incident bij
presidentskeuze
üs hjoed p p
to sizzen 1
Vóór vergoeding
hoofdklasse
Hwat hat Cjabe Skrocir
N.V.V. breekt met
K.A.B. en C.N.V.
I II
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Dinsdag 20 Juli 1954
50e Jaargang
No. 56
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad
KIJKJES OP ONZE TENTOONSTELLING
III
Vier Madonna’s.
PIET
In het jaarverslag
van
2.
Tj. de J.
de beste kij
sp;
sle
Abonnementsprijs f 1.60 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 87926
Advertentieprijs: 12 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
i
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: Fa A. J. OSINGA te Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telefoon 451 - Na 18.30 uur 305 of 335
(K 5157)
Polychromie.
Wat het houtsnijwerk betreft bevat de
B. en W.-kamer enige prachtige voor
beelden van polychromie: het in méér
dan één kleur beschilderen van uit hout
gesneden figuren. Als zodanig noemen
88.000 VOLT OVERLEEFD
Een monteur van de electrische centrale
Colenso in Zuid-Afrika kwam per onge
luk in aanraking met de hoogsnannings-
leiding, waarop een spanning van 88000
Kübler, Graf. Bobet en Wagtmans
Zijn de helden van de dag,
Ook een Frans minister tracht thans
Of hij het doel bereiken mag.
Een onverschrokken, jong getrainde
Met prestaties zeer uniek,
Iemand die zich onlangs leende,
Aan de kopgroep-politiek.
Hij heeft op contract verbonden,
Dit gedaan in landsbelang.
Starter der Geneefse ronde,
Of de tour de Mendès-France”.
Confereren, nachten, dagen,
Ach, men vordert bijkans niets,
Want zo’n politieke wagen
Rijdt veel zwaarder dan een fiets,
Molotof drukt op de rem, ja;
Eden geeft wel zacht een duw,
Maar het uitzichtloos dilemma
Maakt voor ongelukken schuw.
Vaart wordt steeds maar ingebonden,
Ondanks Franse zachte drang;
Deze vier ministers-ronde
Lukt hij „tour de Mendès-France”?
„Een bestand in Indo-China,
Heb ik mij tot taak gesteld,
Zal ik daar geen kans op zien dra
Dan moet mijn ontslag gemeld.
Twintig Juli is 't verloren.
„Washington. Moskou en Londen,
Toe zorg toch voor sneller gang.
Veel hangt af van deze ronde:
Trappen! „tour de Mendès-France”.
Kübler, Graf, Bobet en Wagtmans,
Namen met een verre klank,
Wie verdient de grootste prachtkrans?
Winnaar „tour de Mendès-France”
Moedig kromt hij thans zijn rug,
Met een kracht, niet te verstoren,
Volhardend, verbeten stug.
Men moat it jild yn jins holle ha,
net yn it hert
De val van het kabinet-Drees en daar
door spoedig nieuwe verkiezingen zijn
voorkomen.
De Tweede Kamer heeft Vrijdagmiddag,
tien over zes, met een verrassend ruime
2/3 meerderheid (75 tegen 19 stemmen)
het statuut voor het nieuwe koninkrijk
goedgekeurd.
Vóór stemden de K.V.P., P.v.d.A., C.H.
(behalve mr. J. J. R. Schmal), de A.R.
(behalve haar voorzitter dr. J. Schou
ten) en mevr. A. Fortanierde Wit, als
enige der V.V.D.
Tegen stemden de overige leden der
V.V.D.de genoemde C.H. en A.R.leden,
de Staatk. Gereformeerden, de K.N.P.
en de C.P.N,
Bolswards Nieuwsblad
dêrfan
create dogeneat. Ek de
Jet hjiryn mei, feangroun
Alex A. Polak 80 jaar. Ter gelegenheid
van zijn 80ste verjaardag werd de heer
Alex A. Polak, oud-concertmeester van
het Concertgebouworkest te Amsterdam
gehuldigd.
Kindje door vergif om het leven geko
men. Vrijdag is een 2-jarig zoontje van
de loonsproeier Wolfs te Middenmeer
door vergiftiging om het leven geko
men. Het kind at op straat een boter
ham, die ’t vermoedelijk even had neer
gelegd op de sproeimachine, welke zijn
vader had gebruikt voor het doodspui
ten van aardappelloof. Hoewel medische
hulp spoedig ter plaatse was en de klei
ne onmiddellijk naar het ziekenhuis te
Alkmaar werd vervoerd, is hij op weg
daarheen reeds overleden.
we de „Aanbidding der Koningen”, een
fragment van een rltaargroep, afkom
stig uit het klooster der zusters des
Gemenen Levens, het „Oldenconvent der
geestelijken meechden” te Groningen.
Trouwens ook de van deze verflaag
ontdane beeldengroepen, zoals de Kruis
afneming (midden 15© eeuw) boeien ’t
oog.
Gelukstelegrammen naar Australië. Met
ingang van 1 Aug. a.s. kunnen in het
wederzijdse verkeer tussen Nederland en
de Australische Statenbond gelukstele
grammen worden gewisseld.
In een langdurige en bewogen vergade
ring heeft de vereniging van eerste
klassers zich Zondag te Utrecht bera
den over de besluiten van het bestuur
van de KNVB om een hoofdklasse in te
stellen en de a.s. bondsvergadering ’t
voorstel te doen het geven van vergoe
dingen aan spelers toe te staan.
De mening van de vergadering werd in
de volgende twee punten vastgelegd:
1. De grote meerderheid van de eer
ste klassers (39 tegen 11) verklaart
zich vóór het geven van vergoedin
gen in enigerlei vorm.
De grote meerderheid van de eerste
klassers (eveneens 39 tegen 11) ver
klaart zich vóór het instellen van
een hoofdklasse.
H. van Poelgeest overleed. In de leeftijd
van 75 jaar overleed te Leiden de heer
H. van Poelgeest, voorzitter van de
Ned. Vereniging tot Bescherming van
Dieren.
van Annunciatie” van Jan Provoost
(1465-1529) de reeks Madonna’s, die
daarmee niet op één wand zijn te plaat
sen, laat onderbreken.
Uit de toon- vallend is dit schilderij im
mers niet alleen wat het onderwerp,
maar ook wat de wijze van schilderen
(geheel in wit en grijs) betreft. Wij
geloven, dat men hier meer, heeft gelet
op de grootte der lijsten, waarmee men
in de reeks van geplaatste stukken, een
zeker rhythme heeft willen aanbren
gen, dan op de chronologische volgorde
van de stukken zelf. De overgang van
Gothiek naar de Vroeg-Renaissance
moet de bezoeker hier blijkbaar "zelf
ontdekken en deze opgave zal voor me
nigeen wellicht te veel inspanning vra
gen, zodat men aan het mooie in en aan
de zin van deze expositie voorbij gaat.
Overeenkomst en verschil.
Beschouwen we de vier Madonna’s met
kind echter eens aandachtig. Ze hebben
op het eerste gezicht veel gemeen. Alle
vier meesters penseelden hetzelfde devo
te zoetlieve Mariagelaat: voor de 15de
en begin 16de eeuwer, hoe traditioneel
het ook was, steeds weer een aantrek
kelijk onderwerp. De houding en het
gewaad zijn eveneens conventioneel, al
hebben bij het laatste het donkerblauw
en rood wel eens stuivertje gewisseld.
Een andere overeenkomst is de „leef
tijd” van het Christuskindje. Voor ons
gevoel is dit steeds te „oud” geschilderd.
Het is geen baby, maar soms veeleer
een klein mensje, echter steeds met
mollige vormen, blijkbaar hèt ideaal van
die tijd.
Maai’ hier houdt dan de overeenkomst
ook op. Deze Madonna’s weerspiegelen
als genrestukken en dat beantwoordt
juist aan het doel van de tentoonstelling
op uitnemende wijze de „geest” van
hun tijd. Onder „geest" versta men
hier niet alleen heel het complex van
het toenmalige leven en streven, de ge
dachtenwereld, maar als exponent hier
van vooral ook de kunstopvatting.
Als oudste en dus meest aan de Gothiek
herinnerend schilderij is zonder twijfel
de tweede Madonna, geschilderd door
een anoniem© navolger van Rogier v. d.
Weijden te beschouwen. Dit 15de eeuw-
se stuk demonstreert ons duidelijk hoe
nauw de primitieve schilderkunst ver
want is aan het schilderen van miniatu
ren in de oude handschriften. Geheel
Kritiek kan men slechts hebben op de
wijze van ophanging. De bedoeling van
de samenstellers van deze tentoonstel
ling is, in dit vertrek kennelijk met e©n
aantal Madonna’s als vergelijkingsmate
riaal de titel van de tentoonstelling (met
de nadruk op het „van” en „naar”)
te demonstreren.
Wij vragen ons daarom af, waarom men
de geheel uit de toon vallende „Engel
de omlijsting en de achtergrond (geo
metrische figuren in goud) spreken hier
van. Bij het eerste schilderij (direct
naast de deur dus)vervaardigd door B.
van Orley (1492-1542) is de achtergrond
meer neutraal, zodat de volle aandacht
valt op de Mariafiguur in haar prachtig
gedrapeerde gewaad. Bezien we dit goed
dan ontdekken we op haar mouwen
„randschriften”, n.l. respectievelijk „Est
Maria Mater Gracië’’ (dit is Maria, de
Moeder der genade) en „Mater Misere-
cordie Totae” (Moeder van de alomvat
tende barmhartigheid).
Dit in het gewaad verwerken van een
dergelijk opschrift heeft dit schilderij
met het vorige (waar het echter min
der duidelijk is) gemeen. De schilder
heeft zich zó met het onderwerp ver
eenzelvigd, dat het absurde van een der
gelijk opschrift hem ontging.
Maria zal n.l. in werkelijkheid nimmer
een dergelijk „visitekaartje” hebben ge
bezigd. Trouwens, die bedoelde de schil
der ook niet. Hij schilderde niet wat
hij „zag”, maar wat hij „wist” en wilde
mededelen. Dit is nog typisch middel
eeuws.
Bij de andere twee Madonna’s die uit
iets latere tijd stammen (1ste helft 16e
eeuw) vinden we een dergelijk onreëel
opschrift dan ook niet terug. Ook in
ander opzicht verschillen ze met de vo
rige en tonen zij de overgang naar de
Renaissance. Kenmerken van de (hu
manistisch georiënteerde) Renaissance
zijn het trachten uitbeelden van het
reële alledaagse „menselijke’’ leven ener
zijds en het beïnvloed zijn door de kunst
uitingen Griekse en Romeinse oudheid
anderzijds. Op het eerste gezicht laat
dit zich maar slecht verenigen met de
devote religieuse kunst van de 14e
eeuw, waarvan voorgaande Madonna’s
voorbeelden waren. Men bedenke echter,
dat de overgang van Gothiek naar Re
naissance gcan plotselinge „gebeurte
nis” is geweest, maar een proces, dat
zich over jaren en decennia van jaren
uitstrekt. Dit maakt de overgang uit de
aard der zaak minder schokkend. Ze
wordt in deze schilderijen allereerst ge
demonstreerd door het feit, dat de de
vote Maria plaats gaat maken voor de
natuurlijke moeder in haar. Zo laat de
„Meester van het geborduurde loof’’ op
hét grootste van de twee schilderijen
Maria een bloem voor het kindje Jezus
plukken, terwijl de „meester van Maria’s
dood’’ op het kleinste het Jezuskindje
Nieuwe regeling Omzetbelasting. Hoe
wel de opbrengst voor de schatkist vrij
wel gelijk blijft, daar de heffing naar
elders wordt verlegd, zal de nieuwe re
geling voor de omzetbelasting 125.000
middenstanders vrijstelling verlenen,
waardoor deze mensen van de admini
stratieve rompslomp worden bevrijd.
Vier leeuwtjes in Emmen geboren. In
het dierenpark Emmen zijn Zondagmor
gen vier jonge leeuwtjes geboren. De
moeder, de leeuwin Edna, die in het
voorjaar uit België werd geïmporteerd,
maakt het, evenals haar kroost, uitste
kend.
Gas voor Hilversum. Ais Amsterdam
in November 1955 meer gas van de
Hoogovens bij IJmuiden zal betrekken,
zal een deel daarvan worden doorgezon
den naar Hilversum, waartoe een gas
buis Hi Iversum-Baarn-Amsterdam zal
TV-nota en kijkgeld in September?
Wanneer de regering dit wenst, zal de
Tweede Kamer direct na haar reces,
dat tot 14 September zal duren, en vóór
de derde Dinsdag van die maand nog de
T.V.-nota en het ontwerp-kijkgeld in
behandeling nemen.
Baldadigheden ontoelaatbaar. Baldadig
heden, in het openbaar gepleegd door
militairen, wekken de rechtmatige er
gernis op van het publiek en schaden
in hoge mate het aanzien van de krijgs
macht. Minister ir. C. Staf is van oor
deel, dat daartegen met gstrengheid
moet worden opgetreden.
President Coty komt in ieder geval. Het
bezoek van president en mevrouw Coty
aan ons land, van 21 tot 24 Juli, gaat worden gelegd.
Belangrijke aanwinst voor het Neder
landse Postmuseum. Het Postmuseum
in Den Haag heeft een collectie van
meer dan 24000 brieven en briefomsla
gen verworven, welke het tijdvak be
strijkt van de 17de eeuw tot heden. De
samenstelling hiervan heeft de bekende
wetenschappelijke collectionneur P. C.
Korteweg te Bennebroek vel© jaren be
zig gehouden.
4 vingers afgerukt. De 62-jarige papier-
bewerker G. Z. geraakte met zijn linker
hand bekneld tussen een papierpersma-
chine. Vier zijner' vingers zal hij moe
ten missen.
fan de golle. Ek binne der streken, hwer’t
men it hea yn pakken parset en dan rom
opsteapelt sadat men in great tal loftka-
nalen kriget. Dat skynt net sa min to
foldwaen. De heasügers jowe wol rissel-
taet hwat de branfeiligens oangiet. Men
temperatuer dêrmei omleech
kin de
bringe.
Mar is it sügen in hoart dieft, dan rint de
temperatuer wer op en moat men fannijs
wer bigjinne. De broei wurdt om sa to
sizzen ütrutsen, mar de forliezen fan de
kwaliteit bliuwe bistean. Dy rounen by
dizze proeven soms op oan’t 40 fan it
aéiwyt. Der wurdt nammentlik in fiks
diel fan dizze djüre fiedingsstof ünfortar-
ber en dat wie nou krekt it wichtichste,
hwat men foarkomme woe. Yn dat op-
sicht is men der jit net. Mar men set de
proeven troch en der bistiet in goede
kans, dat men wurkjendewei bettere me-
thoaden fine sil. Foar it momint bliuwt it
jit meast op de tüke boer syn skouders
resten en sille de gersdroegers en ruters
harren tsjinsten jit mear biwiizgje. It
kl'imaet hjirre jowt de léste jierren sokke
ritige en koarte simmers, dat men for-
stannich docht in goed diel fan it kost-
bere gers op dy wizen feilich to stellen.
It mei dan hwat mear wurk kostie, goed
ruterhea sil men dizze winter tige wiis
mei wêze, likegoed as mei in aerdich
poarsje droech gers. Hwant de foerprizen
binne wol fan dy’n aerd, dat it dêrmei net
maklik buorkjen is en neat wiist der op,
dat dizze leger wurde sille. Hawar, de
twadde sné sil it faeks better treffe.
Lit üs dat dan mar hoopje.
Theodor Heuss, of „Papa Heuss”, zoals
hij algemeen genoemd wordt, is in Ber
lijn met 871 tegen 12 stemmen als pre
sident van de Westduitse federale repu
bliek herkozen.
Deze uitslag was te verwachten, daar
alle grote partijen zich achter de bij
zondere populaire 70-jarige professor
hadden gesteld.
De plechtigheid in het Jaarbeursgebouw
te Berlijn, waar de 1000 kiesmannen van
de Federale Conventie waren bijeenge
komen, had dan ook tot een demonstra
tie van „eenheid achter Heuss” kunnen
worden, als de officiële candidaatstelling
van de president (tot dat ogenblik de
enige candidaat) door de christelijk-de-
mocratische leider in de Bondsdag,
Heinrich von Brentano, de communisti
sche leider Reimann niet een klein op
roer had ontketend.
Reimann liep naar het spreekgestoelte
en begon een rede te houden. De voor
zitter interumpeerde hem en wees er
op, dat het volgens de Grondwet niet is
toegestaan over een benoeming te de
batteren.
Maar de communist verhief zijn stem en
boven het ge jouw en geschreeuw van de
aanwezigen uit schreeuwde hij, dat een
herverkiezing van Heuss een „nationale
ramp” zou zijn. Vóór hij door zaalwach
ters werd weggesleept, slaagde hij er
nog in een eigen candidaat te stellen.
De „gelukkige” was een sociaal-demo-
craat, de Heidelbergse professor in de
sociologie, Alfred Weber (85 jaar).
Professor Weber verklaarde later, dat
hij van niets wist en het geheel als een
„flauwe grap” zag. „Ik heb geen enkel
contact met de communisten,” ver
klaarde hij.
oaret, wurdt it in minne boel. Platsleine
noten en flaechsen skrieme om droechte
en wyn, sil it net forkeard gean, syktmen
en kwalen driigje it fiersto geile gewaechs
alhiel yn ’e bisnijing to nimmen om fan
it swiere smoarge wurk mar net to praten.
It is maklik to bigripen, dat under dizze
omstannichheden hiel hwat hea opburgen
wurdt, dat winlik noch net goed klear is.
Men mient dan fan twa kweaden de
minste to kiezen en kriget it forfolchfor-
hael dan binnen doarren. Dat bitsjut
broei en broei is skea. Ir van der Schaaf,
dy’t him mei oare deskundigen nou al in
jiermannich mei de heabroei-kwestje bi-
muoit, hat oer syn ynsichten en erfarin-
gen lêstendeis in nijsgjirrich artikel
skreaun, hwerüt bliken docht, dat dizze
ploech ündersikers mei alle krêft bisiket
hjiryn ta in ütdragene saek to kommen.
Oan de oare kant lit hy net minder düd-
lik ütkomme, dat hja safier jit lang net
binne en dat de minsken, dy’t mienden
mei in heasüger üt alle lijen wei to wezen,
harren wer ris forsind hawwe.
Heabroei, seit hy, is in forskynsel, hwer-
fan wy jit net folie witte. Wy witte al
hoe't it bigjint, troch it sykheljen fan it
gers en de wurking fan ferminten en bac
teriën, mar as it gefaerlik bigjint to wur-
den, dus boppe de sawntich graden bi
gjint to kommen, stean wy noch alhiel
foar in riedsel. Earst rint de temperatuer
geleidelik op, sahwat oan’t 3 graden per
ure, mar boppe de sawntich giet it folie
suniger, to witten 1 of 2 graden per dei.
Komt it lykwols boppe de 100 graden,
dan giet it ófgriselike hurd. Wylst de ünt-
branningstemperatuer fan hea by de 400
graden leit, kin it hea de ófstan fan 100
oan’t 400 graden wol yn in kertier of
heal ure troch fleane.
Hokfor reaksjes hjir de oarsaek fan binne,
wit men net, likemin as yn de perioade
fan 70 oan’t 100 graden. Men is dêrmei
Meisje aangerand en gewond. Zater
dagnacht is op de weg Nijmegen-Venlo
onder Mook een 24-jarig meisje uit Am
sterdam door een tot nu toe onbekende
wielrijder aangerand. Het meisje kwam
uit Nijmegen en was op weg naar haar
vacantieverblijf. De aanrander heeft
haar met een mes twee gevaarlijke ste
ken in hals en borst toegebracht. De
man is gevlucht met medeneming van
het tasje van het meisje, dat na ter
plaatse te zijn verbonden, overgebracht
is naar het Canisius-ziekenhuis t© Nij
megen.
gcrs
bal
de kin. Ir van der Schaaf wol dêrhinne,
dat de boeren dit earste hea allegearre op
ruters sette sille of droegje of kuile. Wol
men dochs heawinne dan is gauris oper-
jen in goede methoade. Net to lang on
swé lize litte, sa gau mooglik los meitsje
en oan opers sette. Hat mei. lykwols it hea
yn ’e skuorre, dan kin der ek wol hwat oan
dien wurde. Salt yn it hea jowt gjin ris-
seltaten, dat makket. Proeven mei it yn-
bliezen fan koalsürgas hat men hjir noch
gjin erfaring mei, wol wurdt yn mannich
skuorre in loftkoker makke troch in leech
fet of stric-pak to brüken by it opsetten
in ieder geval door, verzekerde ons de
Franse ambassadeur Z. Exc. J. P. Gar
nier. Het gerucht loopt,'dat als onver
hoopt de Franse minister-president
Mendès-France, die 20 Juli a.s. als da
tum gesteld heeft waarop hij zal beslis
sen al of niet aan te blijven, zou af
treden, het bezoek van president Coty
zou worden uitgesteld. Een eventuele
kabinetscrisis zal pas na terugkomst
van de president aan de orde worden ge
steld.
Kiezen we bij ons derde bezoek aan de tentoonstelling van Gothiek
naar Renaissance, die momenteel in het Bolswarder raadhuis wordt
gehouden, de B. en W.-kamer, dan valt het ons direct op, hoe hier
(behalve bij het tentoongestelde in de vitrines) de religieus^ kunst
overheerst. Iemand die deze zaal op zich zelf het bezichtigen
dubbel waard in ijltempo zou „doen” met de gedachte, dat het
hier „toch allemaal hetzelfde” zou zijn, vergist zich schromelijk.
Zo er één zaal is, die op subliem© wijze verschillende kunstuitingen
in hetzelfde met elkaar confronteert, is het wel deze.
Post wissel verkeer met Canada. Met in
gang van 20 Juli a.s. wordt de herlei-
dingskoers voor de bedragen van voor
Canada bestemde postwissels gewijzigd
en vastgesteld op 1 Can. dollar
f3.94.
Trailer reed tegen boom. Zaterdag
morgen is op de rijksweg Meppel-Steen-
wijk een grote truck met trailer, waar
in acht renpaarden werden vervoerd,
met grote snelheid tegen een boom ge
reden. De vrachtauto moest plotseling
uitwijken voor een tegenligger en vloog
de bocht uit. De zes inzittenden van de
vrachtauto werden allen vrij ernstig ge
wond en werden direct naar het zieken
huis te Meppel gebracht. Het ergste er
aan toe was de 21-jarige Hermina Oos
ting, terwijl ook de chauffeur H. Hof,
diens 12-jarig zoontje Jan, een broer
van de chauffeur S. J. Hof, de heer N.
Oosting en H. Slagter, allen, behalve
schaafwonden, een hersenschudding
hadden. Enkele paarden werden licht
gewond, maar zij moesten, doordat de
schotten ontzet waren, worden uitge
zaagd.
De vitrines.
De B. en W.kamer heeft een tweetal in
gebouwde vitrines ter weerzijden van de
pilaren. Hier zijn allerlei voorwerpen
tentoongesteld, daterend uit dezelfde
periode waaruit de schilderijen enz.
stammen. Deze voorwerpen zijn nimmer
bedoeld als kunstuiting, ze waren slechts
voor het dagelijks gebruik bestemd, al
zijn ze dan ook hier en daar met in
scripties of symbolen versierd.
Dit neemt niet weg, dat deze voorwer
pen door hun harmonische vormgeving
de (wellicht onbewuste) kunstzin van
de schepper verraden. Als voorbeelden
noemen we een lavobaketel, een vijzel,
kandelaren, een bekken en een houts-
koolcomfoor. Stuk voor stuk zijn deze
eeuwenoude voorwerpen 't kijken waard
Wij hopen dat U ze gaat zien.
de J.
Wil U een molen?
van het Instituut Stad en Landschap
Zuid-Holland wordt medegedeeld,
dat in de polder Streefkerk voor een
zacht prijsje vijf watermolens te koop
staan die voor de bemaling geen dienst
meer doen.
Als uitvloeisel van het bisschoppelijk
mandement heeft het N.V.V. Zaterdag
de samenwerking met de K.A.B en het
C.N.V. in de Raad van Vakcentralen en
de Bedrijfsunies verbroken.
In een officiële verklaring heeft de
hoofdbesturenvergadering van 't N.V.V.
gezegd, dat de samenwerking in de
Raad zowel door de K.A.B. als door het
C.N.V. is ondergraven, daar beide con
fessionele vakverenigingen het beginsel
van de eerbiediging van eikaars prin
cipe hebben losgelaten.
De K.A.B. door zijn warme instemming
te betuigen met de inhoud van het man
dement, dus ook met de passages die
op het N.V.V. betrekking hebben.
Het C.N.V. door de verklaring van zijn
voorzitter, de heer Ruppert, waarin het
N.V.V. op niet te aanvaarden wijze ge
diskwalificeerd wordt.
HOE KOMT IT MEI IT HEA?
It bliuwt mar in sêfte winter dit jier, sei
in bysfeint tsjin syn maten en ien dêrfan
ander: Ja, alle dagen teiwaer! Ekskursjes
en fakansjereizen treffe it striemin en al-
tomets stiet der in man yn it haeilan mei
de jas oan,
Wibren Altena liet yn syn foardrachten
de béste kij oer de Nijstêd rinne mei
spande jaren en suchte dêrby: de iaren
slepe oer de strjitte, dér moat in boer nou
under sitte.
Nou dizze üngetiid, dér sil ek mannich
boer in sucht by litte, hwant sa tryst en
wiet ha wy it yn jierren net hawn. Kin
lykwols de greidbcer him in bytsje treast-
te mei fiks hwat molke en rounom gers,
de bouboer sjocht syn hiele gemaek mei
greate need oan. As it net hommels for-
gaat voeden met vruchten enz. Vooral
in eerstgenoemde schilderij is ook de
achtergrond met het verre verschiet van
belang. Deze „meester” doet zijn naam
alle eer aan. De boombladeren zijn stuk
voor stuk gepenseeld. Mag dit minuti-
euse nog aan een vroegere periode her
inneren, het feit, dat Maria in een
dergelijk landschap wordt geplaatst
wijst overduidelijk in de richting van de
Renaissance en is een stap voorwaarts,
vergeleken bij de aan een miniatuur
herinnerende goudvulling van de achter
grond van het aan een navolger van Ro
gier van der Weijden toegekende schil
derij, dat wij als eerste van de vier be
schreven.
Het zou ons te ver voeren bij elk der
overige kunstwerken zo lang stil te
staan. Slaat U echter vooral de „Bewe
ning” van C. de Coter (15e eeuw) aan
de buitenmuur niet over. Het schilderij
ontroert ons nog eeuwen nadat het werd
vervaardigd.
jit dwaende om’t men earst de oarsaken
better witte moat om de goede bistridings-
methoade to finen. Geil gers en min waer
binne de twa bilangrykste oarsaken fan
heabroei en dêrfan is de earste, dus 't
geile gers, de
grounsoarte spiïet hjiryn mei, feangroun
is dêrfan it slimste.
Op in heabroeikaert sjocht men dan ek
düdlik, dat de lege midden fan Fryslan it
measte lést fan broei hat. Flink bimeste
en op tiid meane, dat it greate meartal
fan de Fryske boeren docht, makket de
kans op broei dus greater; dêrfandinne is
it persintaezje broeigefallen hjir ek it
heechst en yn 1951 wie it tal opbaernde
pleatsen yn dizze provinsje 27 fan it
totael yn Nederlan, dus fierwei heechst.
Dêrneist jowt fyn ticht hea mear broei-
kans as grof hea.
Ek sille greate en hege gollen gefaerliker
wêze as lytse en plattere. It is in aide erfa
ring, dat mannich boer in swier stik hea
as dat kin op 'e souder bringt of yn ge-
dielten yn ünderskate gollen.
Hea mei minder as 20 focht hat fan
broeien gjin lést, mar dat birikt men net
maklik mei in béste swé, dy’t op tiid
meand is.
It komd safier hinne, dat men sok
allinnich as ütsündering sünder broei bal
de kin. Ir van
1 Can.
