jé®® o CONFERENTIES TE PARIJS GESLAAGD Qabe Skroar iinj KRIS-KRAS door Nederland I Duitsland herkreeg zijn souvereiniteit Het Saargebied wordt geïnternationaliseerd Do.Oh (\Q.t BOLLETONGERSDEI BOEREDEI BY UTSTEK De Frans-Duitse blokvorming een gevaar voor de Benelux? Zij die vluchten STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad us hjoed p p to sizzen Mijnramp eiste 500 doden Ki Buitenlands Overzicht Hwat bart der op de Boalserter SUIKER INPLAATS VAN STERKE DRANK Boiletongersdei Vrijdag 29 October 1954 50e Jaargang No. 85 ■m» Hwat hat ie boeren en boerinnen üt de om- dekt. PIET. Abonnementsprijs t 1.60 per kwartaal (bij vooruitbetaling) Giro 87926 Advertentieprijs: 12 cent per mnt Ingezonden mededelingen dubbel tarief Handelsadvertenties bij contract reductie s i i Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Uitgave: Fa A. J. OSINGA te Bolsward Administratie- en Redactie-adree: Marktstraat 13 Telefoon 451 - Na 18.30 uur 305 of 335 (K 5157) het Saarland zullen optreden, overla ten, dat ze allerlei wegen zullen zoeken om toch door te gaan met hun pogin gen het Saarland weer tot Duitsland te doen terugkeren. Het is deze zyde van het Frans- Duitse accoord welke nogal enige bezorgdheid heeft gewekt, ook in sommige Nederlandse kringen. Men vreest n.I. dat deze Frans Duitse economische blokvorming de economische belangen van de nog pas in eerste ontwikkeling zijnde Benelux zal schaden, een gevaar dat niet geheel denkbeel dig Ijjkt en dat de kleinere part ners in de W.-Europese Unie er misschien toe zal brengen zoveel mogelijk aan te leunen op die an dere grote macht in deze Unie, Engeland, dat ook allerminst ge steld zal zjjn op een Frans—Duit se economische overheersing. De ófdielingen fan alle Boereorganisaesjes Jongerein organisaesjes en Froulju’s organisaesjes sil dit jier de wikselbeker mei nei hüs nimme? De mèrkkommisje rekkent wer op de meiwurking fan de fetféweiders, slachters en fékeaplju, sadat in kar- kolleksje forwachte wurde kin. Dr Dov Joseph, minister van Ontwikke ling uit Israël, legde een krans bij het monument in de hal van de Effecten beurs te Amsterdam ter ere van de ge vallen leden van de Nederlandse Vereni ging voor de Effectenhandel. Minister Joseph bracht een bezoek van een week aan ons land. Ver weg dringen de gedachten, Horen wij die schorre klachten? ’t Zjjn onz’ naasten, die daar wachten, Eenzaam in de regenkou. Zij, die overdag verscholen, In de bossen en de holen, Doelloos door het nachtzwart dolen Het gezicht van zörgen grauw. MIDDEIS Middeis om 2 üre wurde alle bütenfrou- Iju wer forwachte yn hotel Boermans, hwer’t lyk as fan aids in sellige en learsume middei bean wurdt. Dit jier wurdt der troch tadwaen fan de fa De Groot en Eerdmans, de Boal- serter greathannel yn wollen jern, troch de N.V. Leidse Wolspinnerij, in greate show halden fan breiden guod. De brei den klean wurde troch biropsmannequins droegen. Der is in romme kar üt liker- nóch 40 mei de han breide modellen. J O U N S 8 üre yn Hotel Boermans: Foar froulju üt de stêd wurdt deselde wurklist bean as de middeis (Neveda- show). 8 üre yn „De Doele” is der in feestjoun. Oan dizze feestjoun wurdt meiwurke fan Subsidie schilderwerk in wintermaanden. Naar wordt gemeld is binnenkort een beschikking van de Minister van So ciale Zaken en Volksgezondheid te ver wachten, waarbij voor de komende win termaanden wederom een subsidie-re- geling wordt getroffen voor schilder werk. De regeling zal gelden voor de periode van 15 November 1954 tot 5 Maart 1955. Dicht geschoven de gordijnen, ’t Dagrumoer gaat stil verdwijnen, Het gezin groten en kleinen Knus verenigd om de haard, Onder ’t zachte lampenstralen; Niets kan nu de vreugd verschralen, Dit tafreel, in honderd talen, Spreekt van ’t hoogst geluk op aard. WOLOPBRENGST IN AUSTRALIË DIT SEIZOEN LAGER Australië heeft gedurende het eerste kwartaal van het nieuwe wolseizoen, hetwelk op 1 Juli begon, 529.085 balen wol verkocht tegen 527.481 balen wol in het eerste kwartaal van het vorige sei zoen. De opbrengst bedr. A 49.168.000 tegen A 55.032.000. Bolswards Nieuwsblad Weken, maanden reeds verdreven, Geen bezit is hen gebleven, In de sleepgang van het leven, Wie kan nog de zin verstaan? Einders die steeds verder wijken, Gierende gevaren strijken Over hen hun ogen kijken, Ons maar onophoudelijk aan. Foar de standwurkers- en etalagewed- striid binne dit jier wer tüke karmastens oansocht. Foar de standwurkerswed- striid: de fOrslachjowers fan it pleatse- lik blêd en de Fryske deiblêdden; foar de etalagewedstrijd de bistjürsleden fan de frouljusorganisaesjes. it bikende Fryske Selskip ,,Lyts Frysk Toaniel” (fan Barend van der Veen) mei it stik: „Der binne grinzen” (paro dy yn trije bidriuwen in hikkeslu- ter). In stik dêr’t ,,hwat yn sit”. Mar men kin ek omraken laitsje om de libbene petearen, geastige setten en brike site- waesjes. En it wurdt mirakel spile. Mar dat hoecht men fan dit selskip einliks net to sizzen (forslach Friese Koerier). Dit kin in tige goede joun wurde. De entree is wer leech: f 1.25 (lésten yn- bigrepen). Kaertforkeap en plakbisprekken fanöf Moandei 1 Novimber yn ’e Doele. Tel. 562. Sa jowt ek dit jier de Bolletongersdei foar jong en aid wer wille en fleur by de rüs. de overproductie van alcohol in door premies Mendès De eerste K. L. M.-emigrantenvlucht is naar Zuid-Afrika vertrokken, met een door de Ned. regering gecharterde K. L. M. Skymaster. 58 Nederlandse emigranten maken de tocht naar Johannesburg mee. Dit is het eerste toestel dat emigranten vervoert voor Z.-Afrika. De emigranten vlak voor het vertrek. 3. Etalagewedstrild merktintsjes. De diskes sille wer kreas optügd wurde. De diskemerk jowt alle Tongersdei al fleur en libben, mar dit kear giet it dü- beld op. De stille” kreamen sille ek ris sjen litte, hwat hja kinne. Ek op de Appelmerk sil kriich levere wurde om de wikselbeker en fierdere prizen. Ogen, die ons hart doorboren, Zoete avonddroom verstoren, 't Is of wij het kloppen horen, Aan ons huis en aan ons hart. Help ons toch in de ellende, Broeders, verre onbekende, Mogen wij tot U ons wenden? Geef ons een bescheiden part. De overeenstemming, bereikt in een ontmoeting tussen Mendès France en dr Adenauer over de kwestie van het Saargebied, heeft de reeks conferenties te Parijs tot een succes gemaakt. W.-Duits land herkreeg zijn souvereiniteit op enkele beperkingen na, het werd met Italië in de West-Europese Unie opgenomen en het werd lid van de Navo. De parlementen moeten dit alles nog goedkeuren, doch het lijkt haast onmogelijk dat deze nu nog de West-Europese samenwerking zullen verwerpen; minister Dulles heeft, te Washing ton teruggekeerd, na een speciale zitting van het Amerikaanse kabinet ten deze een zachte waarschuwing tot W.-Europa gericht door te spreken van „een laatste kans”. dat de E.D.G. dooi’ Frankrijk was ver worpen. .En die samenwerking blijft no dig om een tegenwicht te vormen te gen de geweldige Sovjetmacht. Na Sta lins dood en sinds de West-Europese samenwerking op militair gebied kans begon te krijgen tot stand te komen, heeft Moskou zekere bereidheid getoond tot overleg. Zowel op het terrein van de ontwapening als op dat van de Duit se en Oostenrijkse kwestie gaf het blijk van zekere tegemoetkomendheid. Voor zover die niet werd ingegeven door de wens onenigheid tussen de Westelijke mogendheden te scheppen, bleek uit deze Russische houding de vrees voor een werkelijk tot stand komen van een W.- Europese defensie-organisatie. Logisch is dus, dat het Westen nieuwe conferenties met de Russen uitstelt tot die defensie-organisatie werkelijk is tot stand gekomen, omdat dan een zeker evenwicht van krachten geschapen is, van waaruit het Westen met kans op enig succes met de tegenstander kan praten. En komt er dan een gesprek tussen Oost en West wat kan men daar dan nog van verwachten? Een herenigd Duitsland met een democratisch rege ringsstelsel dat vrij is zich te bewa penen en aan te sluiten bij het Westen blflft onaanvaardbaar voor de Russen en zou de West-Europese Unie topzwaar maken door te grote Duitse inslag. Een neutraal ongewapend Duitsland is on aanvaardbaar voor het Westen. Hier is voorlopig geen oplossing. De Amerikaanse regering is trots op de accoorden van Parijs, ze heeft de zitting, waarin Dulles verslag uitbracht door de televisie laten uitzenden. Ter propaganda voor de republikeinse par tij. Want volgende week hebben de ver kiezingen voor het Congres plaats. Toch blijft men over het algemeen de demo craten de beste kansen geven. De Merkkommisje: J. G. S. Bruinsma, foarsitter D. Driebergen, skriuwer. Aan Frankrijk zal France nu toch een einde worden ge maakt. Tweederden van de suikerbie- tenoogst gaat dit jaar naar de suiker fabrieken in plaats van naar de alcohol- industrie. Alle suikerbieten worden te gen gegarandeerde prijzen opgekocht, maar met een aanzienlijke daling in de prijzen zal in de toekomst rekening moe ten worden gehouden. Het kind en de alcohol. 52 pct. van onze schoolgaande jeugd kent uit ervaring ’t gebruik van alcohol. Dat was het ge middelde van het gehele land, vertelt de folder. In Friesland was dat gemiddel de slechts 24 pet., maar in de grote ste den van het Westen des lands had 70 80 pet. van hoogstens 13-jarige leerlin gen de alcoholische dranken reeds leren kennen. Minister Cals gaat rusten. De voorzit ter van de Tweede Kamer, dr Korten horst, deelde mede, dat de minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen mr Cals op doktersadvies enige tijd (la ter zei dr. Kortenhorst: enige weken) rust zal moeten houden. Op verzoek van de minister zijn in verband hiermed® het wetsontwerp regeling van de hef fing van schoolgeld, de tweede nota be treffende het beleid der regeling inzake de televisie èn het ontwerp van wet op het kijkgeld voorlopig van de agenda afgevoerd. Noch nea is der in müs dea rekke ünder in heabult X/'OLGENS het accoord tussen Mendès France en dr Adenauer nu over het Saarland getroffen, wordt dit gebied geïnternationaliseerd onder bestuur van de West-Europese Unie. De Raad van Ministers van deze Unie zal een neutrale hoge commissaris be noemen, die, wat de buitenlandse aan gelegenheden van het Saarland, de de fensie, de bescherming van de consti tutie en de politieke onafhankelijkheid betreft, verantwoording schuldig is aan de Assemblée der Unie. Binnen 3 maanden nadat dit sta tuut door de parlementen van Duitsland en Frankrijk is goed gekeurd, moet in het Saarland ’n volksstemming worden gehouden. Wordt daarbjj het statuut aan vaard, dan treedt het direct in werking, wordt het door een meerderheid afgewezen, dan blijft de oude toestand gehandhaafd. Tl/ITSSCHIEN ware dit anders geweest 1 x als het oorspronkelijke E. D. G.- verdrag was tot stand gekomen, omdat dit verdrag was gedacht als een lichaam, waarin niet alleen gestreefd zou worden naar eenheid der deelnemers op defen sie-, maar ook op politiek en econo misch gebied, naai' integratie dus. De nu aangenomen accoorden van Parijs voorzien echter meer in een bondgenoot schappelijke samenwerking der part ners in de West-Europese Unie, waarin de gehele gedachte der integratie op de achtergrond is geraakt. Dit betekent, dat ieder partner ondanks de samen werking op defensiegebied, toch zoveel mogelijk zal trachten zijn eigen belang te doen overheersen, zodat men het W.- Duitsland niet kwalijk zal kunnen ne men als het blijft streven naar aanhech ting van het Saargebied. In het E.D.G.- verdrag en de aankleve daarvan was bet geëuropëïseerde Saarland bestemd Je kern te Worden van één grote poli tieke en economische eenheid van W.- Europese vastelandmogendheden, waar door in Duitsland het verlies van de souvereiniteit over het Saargebied zijn pijnlijkheid zou hebben verloren. Mendès France heeft ook wel gevoeld dat het thans door dr Adenauer aangenomen Saar-accoord het alleruiterste, dat de Duitse bondskanselier kon aanvaar den toch een blijvende pijnlijke plek in de Frans-Duitse verhouding zal blij ven als er niet een forse poging wordt gedaan de Duitsers die pijnlijkheid te doen vergeten. De Franse premier heeft n.I. de Duitsers een omvangrijk plan tot economische samenwerking aangeboden niet alleen in Europa, maar ook in de Franse over zeese gebieden o.a. in Noord-Afrika en de Sahara onontgonnen terrein dat de Duitse industrie ten enenmale mist dat voor W.-Duitsland zeer aanlok kelijk is. IN HET ZWART Turijn krijgt binnenkort iets heel nieuws te zien: zwarte kanaries, volgens een geheim procédé gekweekt door een Fransman, die zijn „schepping” straks op een internationale vogeltentoonstel- ling in Turijn zal tonen. Thans hangt, naar het ons voor komt, het lot der bereikte ac coorden meer af van de West- Duitse Bondsdag dan van het Franse parlement. Het laatste heeft nu geen reden de overeenkomsten te verwerpen, al blijft de Duitse herbewapening een bittere pil. Maar Frankrijk kreeg zoveel concessies in de loop der onderhandelingen sedert de Franse nationale vergadering de E.D.G. verwierp, dat het zich toch wel als bevredigd kan be schouwen. Dat is dan voornamelijk aan dr. Ade nauer te danken, die in de Saarland- kwestie een aantal concessies aan de Franse wensen deed, welke in de Bonds dag zelfs bij een deel der regeringspar tijen wellicht niet in goede aarde zul len vallen. Maar misschien zal men ze al blijven de Duitse sociaaldemocra ten tegenstanders ook daar slikken, al zal het niet van harte zijn. Er staat immers ook een zeer belangrijke winst voor West-Duitsland op het spel, n.I. het herstel zijner souvereiniteit en dat zal misschien de balans in de Bondsdag ten gunste der Parijse accoorden doen overslaan. Te Londen schijnt men er zich dan ook op voor te bereiden de ontwikkeling der Frans-Duitse betrekkingen nauwlettend in het oog te houden mede omdat die ook zou kunnen leiden tot een politieke samenwerking, welke een totaal ander beeld aan het huidige politieke patroon in de wereld zou kunnen geven. Zoals bekend, is Frankrijk steeds geneigd ge weest tot een wat soepeler politiek te genover de Sovjet-Unie, dan de Verenig de Staten en zou W.-Duitsland tot die soepeler politiek kunnen komen als het daarmede de hereniging met Oost-Duits- land zou kunnen verkrijgen. Een samenwerking tussen Bonn en Pa rijs zou dus op de duur gevolgen kun nen hebben, welke zouden kunnen lei den, hoe fantastisch het ook klinkt, tot een Frans-Duits-Russisch gesprek, dat zowel te Londen hoeder van het Europees evenwicht als te Washing ton zware zorgen zou oproepen. Overigens behoort dit alles tot het rijk der speculaties, maar speculaties welke aantonen, dat al zijn er te Parijs zeer gewichtige beslissingen gevallen, men voorlopig toch geen reden tot uitbun dig juichen heeft en dat men in ieder geval met de E.D.G. en de in haar be lichaamde integratiegedachte op een be tere weg was, dan die welke men thans te Parijs, onder Franse leiding, wel moest inslaan. Moest inslaan, omdat er geen andere was om tot een West-Europese samen werking op defensiegebied te komen, na- M O A R N S 1. Fetfé-show. De show fan it fet slachtfé wie forline jier in boppeslach. De oanfier wie great en it slachtfé koe bisjen lije. De groun- slach foar in jierlikse show waerd lein. It is al bikend, dat der ünderskate yn- stjüringen komme sille, sadat it foar de karmasters wer in swier stik wurde sil om de „kampioen” to kiezen. Hwa Meer dan 500 mijnwerkers zijn op 28 April gedood door een ramp in een ura- niummijn bij Beica in de Roemeense provincie Banat. Dit wordt eerst thans door de „Commissie voor Vrij Europa” bekend gemaakt. De ramp veroorzaakte een paniek onder de bevolking bij de mijn, die zwaar be waakt wordt door Russische troepen. Deze werden aangevallen door over spannen familieleden van de mijnwer kers en zij openden het vuur op de me nigte. Zeven mensen, onder wie een vrouw en twee kinderen, werden ge dood. De drie pro Duitse partijen, die thans in het Saarland verboden zijn, moeten direct nadat het accoord door het Fran se en Duitse parlement is goedgekeurd, worden toegelaten tot politieke activi teit, doch ze mogen financieel niet door de Duitse bondsrepubliek worden ge steund. Het nieuwe statuut voor het Saarland is slechts geldig zolang er geen vredesverdrag met geheel Duitsland is gesloten. Wanneer dit er komt, moet er een nieuwe volksstemming in het Saarland worden gehouden. In het statuut is de bepaling opgenomen, dat niemand er te gen mag ageren als het eenmaal bjj volksstemming is goedgekeurd. De gou verneur moet op de naleving van deze bepaling toezien en reeds daarom benij den wij deze functionaris zijn baantje niet, het lijkt ons een uiterst lastig kar wei om uit te maken wat men precies onder ageren tegen het statuut zal ver staan en men kan het gerust aan de pro-Duitse partijen die straks weer in 2. Standwerkerswedstriid. Ek foar de standwurkers wurdt dizze dei al ta tradysje. Hja meije op Bolle tongersdei graech nei Boalsert komme. Sjoch binammen ris efkes op de Merk- strjitte, dêr sil wer in spannende striid levere wurde om de wikselbeker en oare prizen. Jo krije der forgees les yn re- denrykdom. Comité’s, die zich aanmeldden, Bronnen, die verborgen welden, Ingezamelde hulp gelden Brachten ’t tot een half millioen. ’t Is ons plicht, ook zonder vragen Naasten lasten mee te dragen, Te gedenken alle dagen: Ik, wat kan ik voor hen doen? Gasontploffing in Dokkum. Nauwelijks is in Dokkum progaangas in gebruik genomen of er heeft zich reeds een on geluk mee voorgedaan. In de woning van de heer Plantinga aan de Stationsweg was gedurende de nachtelijke uren de slang van de gaskraan losgeschoten. Mevrouw Plantinga rook bij het op staan gaslucht en zette daarom het raam open. Een kwartier later, toen zij dacht, dat het gas wel weggetrokken zou zijn, stak zij een lucifer aan, waarna een zware ontploffing volgde. De keu kendeur kwam in de tuin terecht en het dak werd ontzet. Ook een aantal ruiten werd verbrijzeld. Mevrouw Plan tinga en haar dochtertje liepen ernstige brandwonden 'op. Zij moesten naar het ziekenhuis in Leeuwarden worden over gebracht. Voor het goede doel. De Weesper actie ten bate van de vluchtelingen heeft zich zelf overtroffen, want de erwten soep in totaal ca 1800 liter, waarvan 500 voor de verschillende bedrijven bleek in zeer korte tijd uitverkocht. Ook de oliebollen gingen grif van de hand. Een vogelflapper.geflapt. Op het Schapendijkje bij Harlingen oefende een ingezetene het beroep van „vogelflap per” uit. Hij werd op heterdaad door de politie betrapt. Nederlandse handelsmissie naar Mos kou. Op initiatief van de Nederlandse Exportcömbinatie te Utrecht zal op 22 November een Nederlandse missie naar Moskou vertrekken teneinde aldaar han- delsbesprekingen te gaan voeren. De missie denkt circa veertien dagen te Moskou te verblijven. Hogere accjjns-opbrengsten verwacht. De opbrengst van de accijns op mous serende gegiste dranken wordt voor ’55 geraamd op f 8000.Voor 1954 werd een bedrag van f 7000 begroot en het vermoedelijk beloop van de ontvangsten over 1953 is f 4000. De accijns op gedis tilleerd zal in 1955, naar wordt ver wacht f92.016.946 opleveren, tegen een raming van f 87.840.775.over 1954 en een vermoedelijk beloop van de ont vangsten over 1953 van f 89.925.000. Tegen munitieopslagplaatsen bij Lage Vuurse. In de gemeenteraad van Baarn is tijdëns de behandeling van de begro ting geprotesteerd tegen de aanleg van munitieopslagplaatsen in de bossen van de Lage Vuurse. Zeer veel natuurschoon wordt hierdoor vernietigd of ontoegan kelijk gemaakt. Met het oog op de toe neming van de bevolking in het Gooi meende de raad dit in het bijzonder te moeten betreuren. - Export in September voor 86 pet. ge- Volgens de door het CBS samen gestelde voorlopige gegevens bedroeg de waarde van de invoer, in September f890 millioen (v.m. f872 millioen), ter wijl voor een waarde van f 764 millioen (v.m. 702 millioen) werd uitgevoerd. Het dekkingspercentage bedroeg 86 (v.m. 81). Met motorfiets in Noord-Hollands ka naal gereden. De politie van Den Helder heeft uit het Noord-Hollandskanaal een motorrijwiel opgehaald, dat vier meter uit de walkant lag. Een automobilist zag plotseling een motorfiets uit het gezicht verdwijnen. Hij vond remsporen die naar het Noord-Hollands kanaal leidden en heeft terstond de politie ge alarmeerd. Men veronderstelt dat de motorrijder met grote snelheid rechtuit het kanaal is ingereden in plaats van links af te slaan. Later is het stoffelijk overschot gevonden van de 17-jarige W. Renooy uit Den Helder en eveneens de 21-jarige C. Klaassen eveneens te Den Helder. De jongens zijn Zondag samen in Julianadorp op bezoek geweest en werden sindsdien vermist. Noyimbermoanne komt al wer yn it sicht. It fê stiet op ’e stél en it greidboerswurk, dat yn ’e forreinde üngetiid sa bannich wie, rekket oan ’e kant, al peazget mannich koumelker noch yn it wiete lèn om, om it léste gers. Boalsert makket him wer ré om kriten to noegjen ta de tradisjonele Bolletongersdei. Forline jier fierden wy al it earste lustrum. It wie in goede dei mei nije initiativen. Yn fiif jier tiid is de Bolletongersdei foar elkenien in bigryp wurdende Boalserter boeredei by ütstek, dy’t nimmen mear misse wol. Ek nou wer noegje wy jimme allegearre üt om ek dit jier wer nei Boalsert to kommen. Meitsje ófspraek mei freon en kunde en bisykje it op pleats en bidriuw sa to regeljen, dat jong en aid nei de Gysbertstêd kin. Wy forwachtsje jimme en winskje jimme in goede Bolletongersdei. pv..

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1954 | | pagina 1