DE LAATSTE INZAMELING
DER
STICHTING 1940-1945
KRISKRAS door Nederland
üs hjoed p
p
Eet mooiste verzetsmoBiument
is de
is voor
Fusie in voetbal-
Fan de Martinytoer
voor
t
Dienstplicht
de B.B?
to sizzen 1
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
voStooiiirag van de som die nodig
het nakomen onzer verpiichtingen
Naguib beschuldigd
van samenzwering
wereld
Rusland wil praten
TJ. de J.
Dinsdag 16 November 1954
50e Jaargang
No. 90
die
0.05 pk
Abonnementsprijs f 1.60 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 87926
Advertentieprijs: 12 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Men kin in lüs net mear binimme
as it libben
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: Fa A J OS1NGA te Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telefoon 451 Na 18.30 uur 305 of 335
(K 5157)
Twee doden bij motorbotsing. Om kwart
voor zes Zaterdagavond is de op de weg
tussen Peize en Groningen een motor
rijder met duopassagier in volle vaart
op een stilstaande trailer gereden. De
K. R. VAN STAAL,
Voorzitter Inzamelingscomité,
reeds veel werk voor de Stichting
1940-1945 verrichtte.
S
s
2
Bolswards Nieu wsblat
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad
der bioscopen door het houden van een
collecte onder de bezoekers (sters), zo
als geschiedt voor het B.I.O.-vacantie-
oord. Uit de aard der zaak zal ditzelfde
verzoek uitgaan naar de Directies der
schouwburgen. Tevens zal een beroep
worden gedaan op de verenigingsbestu
ren van grote en kleine organisaties
landelijk en plaatselijk om uit hun
kas eenmaal een bedrag af te staan
voor deze eervolle inzameling.
Natuurlijk wordt tegen 5 Mei 1955, wan
neer wij onze bevrijding in gepaste,
maar toch feestelijke vorm, met slui
ting van alle fabrieken en werkgelegen
heden, gaan herdenken, de „huis-aan-
huis” actie niet vergeten.
Dit is ook in de geest van ’t inmiddels
ingestelde Nationale Bevrijdingscomité
dat zich voorstelt de gemeentebesturen
richtlijnen te geven en ook zelf cen
trale: feesten en herdenkingsbijeenkom
sten zal organiseren, terwijl het voor
zich zelf de verklaring van de Minister-
President Dr. W. Drees heeft overgeno
men, n.l. dat het feest der tienjarige
bevrijding in het teken van dankbaar
heid en offervaardigheid dient te staan
door de laatste inzameling van de Stich
ting 1940-1945 krachtdadig te steunen.
Tot slot vermelden wij nog het gironum
mer van de Stichting 1940-1945. Dit
nummer kan niemand vergeten, omdat
het zo voor zich zelf spreekt, want dat
nummer is: 194045.
De minister van Binnenlandse Zaken,
prof. dr. L. J. M. Beel, is voornemens
voor de organisatie Bescherming Bur
gerbevolking een beperkte dienstplicht
in te voeren, zo heeft hij in de Kamer
medegedeeld.
Met name zal deze dienstplicht worden
ingevoerd voor het personeel der rijks-
mobiele colonnes, omdat deze vaak ver
van huis en onder moeilijke omstandig
heden zullen moeten opereren. Niet voor
alle onderdelen der organisatie is dienst
plicht geweest, maar er is ’n grens aan
de vrijwilligheid. Het bestuur der or
ganisatie is het hiermee eens, aldus
prof, Beel-
Kotter gezonken. Een kilometer uit de
kust voor De Cocksdorp, tussen Texel
en Vlieland, is Zondagmiddag de HD 28,
’n gamalenkotter van schipper A. Tot
uit Den Helder, gezonken. Het schip
was door onbekende Oorzaak lekgeslagen
en zonk zo snel, dat de bemanning
(naast schipper Tot: Wouter Wendel en
A. N. Post) maar ternauwernood van
boord kon worden gehaald door een vlet
uit De Cocksdorp. De HD 28 was laag
verzekerd.
Generaal Mohammed Naguib is Zondag
voor de tweede keer afgezet als presi
dent van het „nieuwe Egypte”. De „re-
volutionnaire raad” onder leiding van
de „sterke man” in dit land, kolonel Ab-
doel Nasser, nam dit besluit, nadat vol
gens een officiële zegsman gebleken
was, dat Naguib betrokken was bij een
complot van de Mohammedaanse Broe
derschap om de regering omver te wer
pen en premies Nasser en andere lei
ders te vermoorden.
Nasser, die vrijwel voortdurend na de
verdrijving van koning Faroek uit het
land in Juli 1952 met Naguib in con
flict is geweest, heeft voorlopig alle
functies van de president overgenomen.
De bevolking heeft tot dusverre het
nieuws rustig opgenomen. Zondagmor
gen vroeg werden echter vier personen
gedood, toen de politie een razzia uit
voerde op een cel van de Moh. Broeder
schap en een fel gevecht uitbrak. De
razzia volgde op de arrestatie van Joe-
soef Talaat, een van de leiders van deze
organisate, op wiens hoofd een prijs
Van 250C0 gulden was gezet.
Het beste monument.
het Hoofdbestuur der Stichting
De laatste loodjes.
Maar er is vier a vijf millioen gulden
nodig om deze taken blijvend te kunnen
vervulle-n. Het Nederlandse Volk, dat in
velerlei vorm zal worden benaderd, zal
zich stellig, nu het om de laatste inza- functionarissen van gelijke maatschap-
meling gaat, opnieuw niet onbetuigd pelijke orde, die werken in het vrije be-
laten. De jongste stormramp in 1953 drijf.
Het Nederlandse volk heeft zich direct na de bevrijding in 1945,
niet onbetuigd gelaten om het doel, dat de Stichting 1940-1945
zich had gesteld, krachtdadig te steunen door millioenen guldens
bijeen te brengen als grondkapitaal voor het doen van uitkeringen
aan de weduwen en wezen der gevallen verzetsstrijders en de over
levende invaliden en het verzorgen van zieken.
kreupel en zo goed als blind, in Juni
1945 in ons land terugkeerde.
In de afgelopen negen jaren heeft deze
expogéër in zeven ziekenhuizen gelegen
zonder ook maar één dag in zijn ouder
lijke woning te hebben vertoefd, omdat
hij in elkander gegroeid met een broos
lichaam niet was te vervoeren. Maar hij
deelt nu mede, dat hij, naast God, grote
dank verschuldigd is aan de Stichting
1940-1945, die al die jaren zijn verple
ging en al wat dies meer zij, betaalde.
Hij heeft thans weer een gedeelte van
zijn gezichtsvermogen terug en kan ook
met stokken in de handen op zijn benen
staan.
Aan deze jonge man, die zich er ook
zelf moedig doorheen heeft geslagen en
die in deze negen jaren, krom liggend
op zijn ziekbed met een linguaphone
naast zich, Frans, Duits en Engels ge
leerd heeft, en voor het geval hij blind
zou blijven, ook brailleschrift, hebben
heel veel professoren en specialisten, die
van de Gezondheidsafdeling der Stich
ting 1940-1945 wisten, dat niets nage
laten mocht en mag worden om deze
jonge en moedige strijder uit de ver-
zetsjaren 1940-1945 te redden, gedok
terd.
En om deze en honderden ondere taken
te kunnen voortzetten en alle verplich
tingen tijdens het leven der nagelaten
betrekkingen weduwen en wezen
en de invaliden te kunnen nakomen, is
er deskundig berekend nog vier A vijf
millioen gulden nodig.
Er moest uiteindelijk een dag komen,
dat de Stichting 1940-1945 de huis-aan-
huis-inzameling niet meer nodig heeft.
De tienduizenden die zich in de loop der
jaren voor het werk hebben gegeven is
men dankbaar, maar ook zij worden
ouder, waar nog bij komt dat ook van
andere kanten de gelegenheid tot col
lecteren voor goede doeleinden wordt
gevraagd. Men zal echter vanaf Mei '56
de plaats van de Stichting kunnen in
nemen.
De eenheid in de Nederlandse voetbal
wereld is hersteld. De KNVB wordt
weer de enige leidinggebende voetbal-
organisatie in ons land.
De bondsvergadering heeft in een zeer
druk bezochte te Utrecht gehouden bij
eenkomst met 87 tegen 4 stemmen en 2
blanco’s besloten tot een overeenkomst
met de Nederlandse Beroeps Voetbal
bond.
Er was slechts een korte discussie op
deze vergadering en van ernstige oppo
sitie is geen sprake.
Rusland heeft Zaterdag alle Europese
landen, waarmee het diplomatieke be
trekkingen onderhoudt, alsmede de Ver
enigde Staten uitgenodigd, om op 29
November een conferentie te houden
over een Europees veiligheidspact.
Communistisch China is uitgenodigd om
de conferentie als waarnemer bij te wo
nen. Bovendien zouden de Westelijke
Grote Drie die Europese landen kunnen
uitnodigen, waarmee Rusland geen be-
trekkingen onderhoudt, bijv. Portugal.
De conferentie zou volgens de Russische
nota in Moskou of Parijs gehouden kun
nen worden.
Uit de eerste gezaghebbende reacties
valt op te maken, dat de meerderheid
der uitgenodigde landen het Russische
voorstel zal verwerpen, zo meldt Reu
ter. De algemene opvatting is, dat eerst
de verdragen van Londen en Parijs inza
ke de Duitse herbewapening geratifi
ceerd moeten worden en dat pas daarna
een nieuw gesprek tussen Oost en West
mogelijk is.
Maar in de Russische nota van Zater
dag wordt uitdrukkelijk verklaard, dat
de voorgestelde conferentie juist tot
doel heeft, de ratificatie van deze over
eenkomsten te voorkomen. De Russen
verklaren, dat een latere datum voor de
conferentie dan de 29e November niet
gunstig zou zijn, omdat in sommige
landen reeds in December wordt begon
nen met de parlementaire behandeling
der verdragen.
Het vlei mee. De uitzonderlijke weers
gesteldheid heeft nochtans, volgens de
voorlopige oogstraming, de kwantitatie
ve opbrengsten van de akkerbouwge
wassen over het algemeen gunstig be-
invloed.
Koffie was nog niet klaar. De chauffeur
van een autobus met arbeiders raakte
door gladheid van de weg te Breda de
macht over zijn stuur kwijt, botste te
gen de voorgevel van een café, waar
door deze zwaai’ werd beschadigd, doch
kwam evenals de inzittenden met de
schrik vrij en daar er nog geen bezoe
kers in het café waren, liep alles verder
goed af.
Daders en helers In arrest. De Rijkspo
litie uit Amsterdam heeft de textiel-
diefstal ter waarde van f 12000, die in
de nacht van 11 op 12 October bij de
manufacturier H. J. H. Lutz aan de He
renweg te Vinkeveen werd gepleegd, op-
gehelderd. De beide daders, de 35-jarige
W. F. M. en de 22-jarige C. K. uit Am
sterdam, werden gearresteerd, evenals
zes helers.
Aan de top.
Met de verzorging van de achtergeble
venen en invaliden staat Nederland aan
de top van alle landen in Europa, die
bij de oorlog betrokken zijn geweest. De
Stichting heeft de minimum pensioenen
van een groep nagelaten betrekkingen
kunnen Verhogen, omdat verhoging der
wettelijk vastgestelde bedragen haars
inziens gerechtvaardigd was; zij heeft
de wezen, die hiervoor in aanmerking
kwamen, rijkelijk van studiebeurzen
kunnen voorzien en zij heeft ook kun
nen zorgen voor de grote schare inva
liden, niet alleen door het verstrekken
van inkomens, maar ook door verple
ging. Een dezer dagen kreeg men een
brief van een invalide lid der Expogé,
Wiens nieren in een der concentratie
kampen, waarin hij op 19-jarige leeftijd
reeds was opgesloten, volkomen stuk
geslagen zijn, waardoor hij mede door
allerlei mogelijke kwalen, volkomen
„Het toeschoqwert je’> wint fotowed
strijd. De heer A. de Vries uit Am
sterdam heeft de vacantie-fotowedstrijd
gewonnen, die door de ANWB was uit
geschreven. Hij won met de opname van
een klein jongetje: „het toeschouwertje”
de eerste prijs van f 1000.
Grootmoeder veroordeeld. De rechtbank
te Dordrecht heeft de 63-jarige Corne
lia v. d. N.de V. uit Werkendam tot
2 jaar gevangenisstraf veroordeeld. Op
29 October eiste het O.M. wegens moord
3 jaar. Zij zou het kind van haar onge-
VLIEGENDE SCHOTELS
BOVEN BOLSWARD
Zondagavond, ongeveer half zeven
bewogen zich met een formida
bele snelheid in richting Noord
westZuid-Oost een drietal
„vliegende schotels” in het lucht
ruim boven Bolsward. Ze werden
o.a. opgemerkt door de heren A.
Schilstra en A. Kroondijk alhier.
De lichtende schrijven hadden de
schotelvorm. „Krekt thépantsjes”
vertelde de heer Schilstra ons, die
ons op onze vraag of hij nu inder
daad aan vliegende schotels ge
loofde, antwoordde: „It sille wol
natuerforskynsels wéze, mar ik
ha se mei eigen eagen sjoen.”
De vraag aan onze lezers is nu
of zij de geheimzinnige voorwer
pen óók hebben gezien. Gaarne
horen we nog meer ooggetuige-
verslagen om op deze wijze een
bescheiden bijdrage te leveren tot
de oplossing van het schotel-
mysterie.
Hoogconjunctuur. In het eerste half
jaar van 1954 is in de industrie voor
negenhonderd millioen gulden geïnves
teerd.
heeft bewezen wat de solidariteit en ’t
meeleven in tijd van nood van het Ne
derlandse volk wil zeggen. Dit geldt
niet alleen voor de Nederlanders in
eigen land, maar ook voor onze land
genoten in de vreemde en die men dus,
nu het om de laatste vier vijf millioen
gulden gaat, waardoor het mogelijk
moet worden om over tien a vijftien
jaren nog aan de verplichtingen tegen
over de nagelaten betrekkingen en inva
liden te voldoen, in deze inzameling zal
betrekken. Hoe lang en hoe ver ook van
huis in de vreemde, het zal ieder recht
geaard Nederlander een eer en genoe
gen zijn om voor deze slotactie haar of
zijn aandeel bij te dragen.
Er zal een oproep uitgaan naar de Ne
derlandse clubs en verenigingen en naar
alle steunpunten, waarom de emigran
ten van de na-oorlogse jaren zich scha
ren. Zowel het Ministerie van Buiten
landse Zake-n als de emigratie centrales
hebben hun medewerking, om deze gro
te actie te helpen slagen, vol op toege
zegd. De richtlijnen zijn verder ingesteld
op een uurloonactie in 1955, waarvoor
men zich verzekerd houdt van de mede
werking der vakcentrales en H.H.
Werkgevers. Men zal een beroep doen
op alle kerkelijke instanties om op Zon
dag 1 Mei 1955 voor dit verheven doel
een collecte te houden en men hoopt ook
de medewerking te krijgen via de Ne
derlandse Bioscoopbond van de eigenaren
rn in
:eare
hwant dêrmei wurdt de minske frijmakke
fan it swiere wurk en bliuwt foar him
aloan mear de taek eer, dizze slaven to
stjuren en ta syn wolwêzen to broken.
Hoe mear in lan, in folk, in streek dizze
mechanyske krêften brükt, hoe heger it
libbenspeil fan de minske dêrre wêze kin.
De koely yn Azië, dy’t mei in stok yn de
Brommers krijgen les. Omdat zeer veel
bromfietsers practisch niets afweten
van de verkeersregels, heeft de politie
te Heerlen avondcursussen voor deze
weggebruikers ingesteld, waai’ zij gedu
rende drie avonden les krijgen.
Camegle Heidenfonds. Een 12-jarig
meisje, Jacqueline Vissers uit Veghel,
dat in Februari een vriendinnetje had
gered uit het water, ontving namens
het Carnegie Heidenfonds van de burge
meester een zilveren broche met in
scriptie.
Belastinginspecteurs willen meer. Be
lastinginspecteurs, te Utrecht in verga
dering bijeen, spraken hun ongerustheid
uit over hun salarissen, die naar
hun mening ten achter staan bij die van
Groningen 890 bedden, Appelscha 120.
In zijn jongste vergadering heeft het
hoofdbestuur van de sanatorium-vereni-
ging Beatrix-Oord besloten het nieuwe
sanatorium bij Groningen een capaci
teit van ongeveer 300 bedden te geven
en in het bestaande gebouw te Appel
scha een kuurinrichting te handhaven
van 100 tot 120 bedden. Een en ander
behoudens goedkeuring van de Minister
van Sociale Zaken.
De woningnood. Leden der Tweede Ka
mer hebben er hun afkeuring over uit
gesproken, dat niettegenstaande het
grote woningtekort er in Rotterdam een
nieuwe schouwburg en in Den Haag een
nieuw postkantoor werd en wordt ge
bouwd.
MINSKEN en MASINEN
Fan Hannibal oant Nauoleon, tüzenen
jierren lang hat de wrald him rédde moat-
ten mei de spierkrêft fan minsken en
dieren. Dêrtroch wiene de mooglikheden
biheind en de bisteansfoarwearden lyts.
Hunger, sykten en oarloggen haldden it
tal minsken op in bipaelde hichte, der
wie gjin mear libbensromte omt de
minske gjin oare middels ta syn fol-
dwaen hie. De üntsachlike bitsjitting fan
de bikende ütfining fan James Watt, dy’t
op 29 April 1769 patent krige op syn
stoommachine, kin nea genóch weardear-
re wurde. Doe foar it earst waerd oan
minsk en dier in trêdde tafoege: de ma-
sone, it ding dat op in hiel oare basis
wurk forsette koe as minsk en hynder. Yn
huwde dochter Maaike van het leven
hebben beroofd door het de nodige zorg
te onthouden en het in een wasketel
met water te leggen.
Zeewater voor Artis. Het m.s. „Manoe-
ran” van de Maatschappij Nederland
heeft in de Golf van Biscaye 400 ton
zeewater ingenomen en vervoert dit in
de bodemtanks naar Amsterdam. Het
zal verder per lichter naar Artis wor
den gebracht om het water in de zee-
aquaria, te vervangen.
Standbeeld voor Troelstra. Er zijn plan
nen om te Utrecht een monument voor
Pieter Jelles Troelstra op te richten.
Aanleiding daartoe zal zijn de 25ste ge
denkdag van Troelstra’s overlijden op 12
Mei 1930.
Als
thans het besluit heeft durven nemen
cm bij de 10-jarige herdenking van de
bevrijding van ons vaderland tot de
laatste maar dan ook tot een generale
inzameling over te gaan, dan is dit ini
tiatief mogelijk geworden door de of
fervaardigheid van het Nederlandse
Volk in al zijn gelederen, hetwelk niet
alleen direct na de oprichting van deze
prachtige zo veel goeds doende Stich
ting, op korte termijn een zeer belang
rijk grondkapitaal bijeen wist te bren
gen, maar zich ook nadien van zijn beste
kant heeft laten zien via de kring van
120.000 vaste contribuanten en de be
kende uurloon-acties en openbare inza
melingen, waardoor het grondkapitaal
jaarlijks met meer dan een millioen gul
den werd vergroot. Het Nederlandse
Volk heeft, door de Stichting 1940-1945
onder alle omstandigheden te gedenken,
het beste verzetsmonument gesticht te
genover de vele duizenden, die in het
verzet gevallen zijn.
Marken eiland af. De dijk naar Mar
ken zal binnenkort worden aangelegd
zo heeft de directeur van de econo-
misch-technologische dienst verklaard.
Daarmee zal Marken, vooral ’s winters,
van zijn isolement bevrijd zijn.
groun omwrot, kin deis in dübeltsje for-
tsjinje, mar de Amearikaenske arbeider
yn de heechüntwikkele yndustry fortsj in
net mear as hündert dollar yn 'e wike,
Hwer’t men ek sjocht, rounom itselde
byld: earmoede en primityf libben, hwer’t
minske en dier it meimekoar bisykje. En
hwer’t de mechanyske slaven brükt wurde
is in heech libbenspeil. It is wier, dat
ang net elk bidriuw like maklik dizze
modernisearring tapasse kin. De boer
bygelyks sit net yn de béste hoeke. Mar
likegoed as de oaren sil hy de gefolgen
underline. Hwant it libbenspeil fan de
arbeider wurdt net langer ütmakke troch
de risseltaten fan it boerebidriuw, it is
de mechanyske wrald, dy’t de leanen bi-
paelt en fierder opdriuwt, Hoe ek, hy sil
meimoatte, goedskiks of kweaskiks. Hy
kin hjir net buten bliuwe,
As in fêste arbeider mei de sosiale tsjin-
sten derby op hündert' goun yn de wike
komt, dan sil it boerebidriuw neigean
moatte oft dit wurk of in diel dêrfan
mechanysk barre kin. En dat bart ek.
Allinnich yn Fryslan binne nei de oar-
loch hünderten nije melkmasines en lü-
kers oanset om fan oare dingen mar net
to praten. En dizze dingen rinne fierder.
De masine wurdt fan jier ta jier better en
makliker, de priisforhalding tusken spier
krêft en mechanyske krêft aloan gunsti
ger foar de léste.
Doe t de Sintrale yn Ljouwert ütein set-
te hiene hja 21/2 kg stienkoal noadich
foar 1 K.W.H. nou jit 0.4 kilo. Greatere
produksje en bettere masines meitsje de
tarieven alle jierren gaedliker en der is
alle reden om oan to nimmen, dat wy
hjir lang net de ein fan ha.
Dêrom wurdt de boer ek twongen om
mechanysk to dwaen, hwat lans dy wei
barre kin, ek al is svn bidriuw forboun
mei de libbene natur en dêrtroch fan hiel
bysündere aerd. Dat dit hiel hwat konse-
kwinsjes meibringt, kin net misse. En dy
moat men under eagen sjen, hwant de
mechanyske tiid haldt gjin skoft.
Hwat hat (jabeSkroar
ien minskelecftiid groeide it tal auto’s fan
ien oant 7.000.000. De brune slaef wie
jit machtiger as de s- /arte en elk, dy’t
him yn syn tsjinst bijoech dielde yn syn
fantastyske karrière.
De Ameari.raenske krudenier John Roc
kefeller, forkoft syn winkel en gie yn de
oalje. Dat wie yn 1865. Doe’t hy 35 jier
letter stoat hie hy in formogen fan meat
as 2000.000.000 dollar. En hwa soe sein
hawwe, dat de jonge Hindrik Deterding,
dy’t yn 1884 foar f 30.yn ’e moanne
as jongste klerk by de Twintske Bamc in
baentsje krige, fyftich jier letter safolle
formogen yn de oalje fortsjinne hie, dat
hy alle alve millioen Nederlanners elk
hündert goun bitelje koe en dan jit Seis
millionnair bleau. Stienkoal en oalje haw
we it produktyf formogen fan de min
sken safolle forhege, dat har bifolking
fan 600 oant mear as 2000 millioen ta-
nimme koe. En jit is alles net sein. Oalje
en stienkoal makken in tredde slaef los,
dy’t al dy jierren sliept hie. de elektrisiteit.
Dizze wite slaef is berne as bern fan de
swarte stienkoal, mar dêrneist wurdt hy
yn it libben roppen troch de enoarme
krêft fan it wetter.
Al mear wetterkrêftsintrales komme der
op ’e wrald en bringe energy yn in foarm,
dy’t sa maklik to bitsjinjen en sa skjin to
brüken is, dat men jit lang net sizze kin,
hwer’t de ein is. Yn Switserlan, Noar-
wein, Amearika, Kanada, Azië en Afri
ka wurdt de krêft fan it delstreamende
wetter omsetten yn elektryske energy,
wylst ek Ruslan op dit terrein machtige
wurken ta stan brocht hat. Dizze trije
ilaven, de swarte, de brune en de wite
himme de arbeid fan de spieren oer
Inurd tempo. Gjin minske kin dit
earste rit makke yn Ingelan. Doe is de
wrad op ’e nij berne. Masine, stoom-
boat en spoar hawwe yn fyftich jier de
wrald mear foroare, as alles hwat sünt
de Romeinen oant Napoleon ta bard wie.
De stienkoal, de opsparre energy fan de
sinne kaem yn minskene hannen, net as
branje foar de forklomme leden allin
nich, mar binammen foar it lever jen fan
üntsachlike poarsje energy. Dizze swarte
slaef wie ta greate dingen by steat, hy wie
foar it opkrijen yn de ierde, hy hie
enoarme krêft en yn forgeliking mei
minsklike en diérlike krêft hie hy ek in
tige punstich effekt. Hwant as arbeids-
leveransier is de minske met botte gaed-
lik. Syn formogen is trochstrings mar
0.05 pk en hy moat fuorre wurde mei
setmoal, fetten en aeiwiten, de djürste
stoffen. Syn nuttich effekt is as spier-
krêftleveransier mar 2 sadat de arbeid
fan de minske in kostber artikel bliuwt.
Alle wurk, hwat troch de masine, mei
stienkoal dien wurde kin, komt net heger
as it 50ste part fan de kosten, dy’t de
minske nedich hat. Dêrom lei it foar de
han, dat dizze swarte slaef op alle lib-
bensterreinen de minske it wurk üt de
hannen nimme soe, salang oant de foaf-
rie opbrükt wie. Dér is it lykwols jit lang
net can ta. Nije stienkoalla.een wurde
aloan wet üntdutsen en de moderne tech-
nyk wit hoe langer hoe djipper to dollen
yn de djipten fan de ierde. Lykwols de
swarte is net allinnich bleaun, hy krige
in brune maet, yn d eoalje. Yn 1859, iit
gjin hündert jier forlyn, waerd de oalje
yn Amearika üntdutsen as arbeidsfaktor,
hwant de aldste folken hiene de oalje al
kind as Ijochtboarne. En doe’t yn 1877
de motor ütfoun waerd, stie de brune al
gau yn de rige mei de swarte om it wurk
fan minsk en dier oer to nimmen. Yn
11885 ried de earste auto oer de wrald, in
1807 foer de earste stcomboat op de primitvf ding fan mar 4 pk mei in gong
Hudson, makke fan Fulton en fiif jier fan 20 kilometer yn de ure, mar hy hat
letter seach ek it forwündere Je.opa dit in fantastyske opgong makke en yn de
greate wünder. Mei Septimber kaem de I foarm fan motorfyts, bromfyts, auto en
lokomotyf en de trein, dy’t yn 1823 syn lüker de wrald fan oansicht foroare. Yn
Loonronde voor militairen. Het over
grote deel van de Tweede Kamer vraagt
de minister van Oorlog de soldij voor
dienstplichtigen te verhogen. In het
particuliere bedrijfsleven, zo betogen de
Kamerleden, zijn een aantal loonrondeh
geweest en een evenredige verhoging
van de soldij lijkt zeer gewenst. Aldus
het voorlopig verslag van de Tweede
Kamer over de begroting 1955 van het
ministerie van Oorlog.
Jongenscomplot opgerold. Al geruime
tijd werden in Zutphen telkens kleine
inbraken en diefstallen gepleegd. De
politie heeft daar nu een einde aan ge
maakt door een complot van zeven jon
gelui op te rollen. De jongens drongen
door in de huizen van rijke mensen en
namen daar van alles weg: rookartikelen
postzegels, briefpapier en dergelijke. Zij
pleegden ook winkeldiefstallen.
Prinses Wilhelmina bezocht bazar. In
gezelschap van haar dame Du Balais
heeft H.K.H. prinses Wilhelmina in
Apeldoorn een bezoek gebracht aan de
bazar, die wordt gehouden ten bate van
de Hervormde Vrouwenzendingsgroep.
De Prinses deed vele inkopen. H.M. Ko
ningin Juliana toonde haar belangstel
ling door het schenken van vele arti
kelen als planten, fruit en eieren.
Gevaar. De toren in Slochteren
verkeert al enige jaren in een niet te
beste toestand. Het is niet denkbeel
dig, dat er stenen naar beneden kunnen
vallen. Daarom is aan de toren een
bordje bevestigd met het opschrift: „Le
vensgevaarlijk voor vallende stenen”.
Als we het dus goed begrijpen, maken
de stenen een vlotte kans om dood te
vallen
jf”f
r
