1J
■b
RUSSISCH VOORSTEL VINDT GEEN
GENADE IN HET WESTEN
HUURVERHOGING
KRIS-KRAS door Nederland
BELASTINGVOORSTELLEN,
GEPAARD AAN HUURBELASTING EN
üs hjoed p p
I
I
two
Buitenlands Overzicht
Nasser voorlopig het pleit gewonnen
Invoering per 1 Jnli staat vast
I
Leeuwarder straal-
i
Het ontbreekt de Franse premier nog
niet aan zorgen
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
J
X'
Bromme
to sizzen 1
Hwat hat Qabe Stroar
jager neergestort
50e Jaargang
No. 91
Vrijdag 19 November 1954
blijvend suc-
in goede aarde is gevallen.
Tito
KAMEROVERZICHT
PYT.
n
zijn maatregelen
il
Ie
g
n
e
r
e
L.
Z1
1
1
Abonnementsprijs t 1.60 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 87926
Advertentieprijs: 12 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: Fa A. J. OS1NGA te Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telefoon 451 Na 18.30 uur 305 of 335
(K 5157)
s
s
Waar, zo dacht het echtpaar, zoeken
eventuele inbrekers nu zeker geen zes-
duiznd gulden? Zij borgen het geld in
een metalen koker, plaatsten die koker
in een oude soepterrine en verstopten de
Daar wilden ze wel heen. Voor een va
cature als onderwijzer aan een openbare
school te Loosdrecht dezer dagen waren
er niet minder dan 76 sollicitanten. In
de raadsvergadering zijn hierover enige
vragen gesteld, omdat men dit niet kan
rijmen met het schreeuwend tekort aan
onderwijskrachten, dat er op het ogen
blik toch is.
Geld te goed opgeborgen. Een Amster
dams echtpaar dat van iemand zes bil
jetten van duizend gulden in bewaring
had, stopte deze biljetten zo goed weg,
dat juist dat verbergen er misschien wel
toe geleid heeft dat het geld nu vermist
It tal is net sa krekt to rüzen,
Lykwols offisjeel ha hjoed,
Krap oan njoggenhünderd tüzen,
Al in ynskreaun nömerboerd.
Measten ha ’t ünder de tomme,
Minsken fan sa’n sawntich jier,
Siz it faeks optein: wy bromme,
’t Is üs allermoaist fortier.
Achtsjin hündert acht en tachtich,
Takomstbyld fan it forkear:
Auto’s rid’ mar hiel minmachtich,
Motoifytsen, hast net mear.
len aid traper (net oankomme),
Stiet der yn in kalde gong.
Hiel nijsgjirrich foar alle brommers,
Yn ’t museum stil to pronk.
Nou gyng ’t heislik op in tsieren,
Hwerby moat sa’n ding yndield.
Nimmen dy't it krekt iepenbiere,
’t Lést waerd alle dagen field.
’t Ein fan ’t liet, de strjitwei romme
Goedskiks gyng it lykwols net.
Elk róp kwea: „Op ’t fytspaed bromme?
Fan sok ark is gjin forlet!”
In blikke yn trijen.
jowt kibbelarijen
1-
le
i-
id
!n
;e
n
Bolswards Nieuwsblad
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad
poging alsnog de herbewape-
W.-Duitsland en zijn opneming
W.-Eutopese Unie te voorkomen.
e
de status quo de toestand zoals ze
op de basis van een machtsevenwicht,
en het Westen betreft de opneming
Zout water in de Rijn. De verontreini
ging van de Rijn, waaruit Nederland
zijn drinkwater put en 't land bevloeit
is de laatste 25 jaar zó sterk gestegen,
dat van een gevaar kan worden gespro
ken. Per 24 uur wordt 29.000 ton zout
kunstmatig v.oor industrieën enz. aan
het rivierwater toeg'voegd. In de toe
komst is radio-actieve verontreiniging
te wachten.
Het staat nu wel vast, dat de belastin
gen met ingang van 1 Juli 1955 zullen
worden verlaagd. Na de sterke aan
drang van de Kamer op vervroegde be
lastingverlaging was er voor de Rege
ring geen doorkomen meer aan.
Zoals we verleden week reeds schreven,
voelden de socialisten niet veel voor
deze vervroeging. Liever zagen zij de
belasting verlaagd per 1 Januari 1956
deze datum had de Regering oor
spronkelijk vastgesteld en nog liever
zagen zij de uitbouw van de sociale en
culturele Overheidstaak.
Nu zal men moeten toegeven, dat de
argumentatie van minister V. d. Kieft
om de belastingverlaging te vervroegen
niet erg sterk is. Want in de begroting
van 1955 zit niet veel ruimte. Integen
deel, zij sluit nauwelijks. De bewinds
man van Financiën zal uiteraard zijn
uitgegaan van de optimistische gedach
te, dat de opbrengsten we-1 weer zullen
waarden voor o;
in zijn kabinet. 1
gebouwd. Crematie is in ons land nog
steeds wettelijk verboden. Het wprdt
„oogluikend” toegestaan. Het probleem
van de lijkverbranding wordt in de
nieuwe begrafeniswet geregeld.
De rechtse meerderheid van de Kamer
was van mening, dat de bewindsman de
bestaande wet had moeten handhaven.
Maar minister Beel wilde het ingrijpend
rechtsmiddel van de politiedwang niet
toepassen. Ook werd nog uitvoerig ge
sproken ove-r de raad in Hoensbroek,
waar een katholieke meerderheid (geen
kvp-fractie) de minderheid, bestaande
uit twee socialisten en een communist,
het zwijgen oplegt. Zo is zelfs de be
groting niet in het openbaar behandeld.
En de oppositie heeft dus geen kans
gekregen één woord daarover te zeg
gen.
De Gedeputeerde Staten in Limburg
hebben 't raadsbesluit vernietigd, maar
de meerderheid is in beroep gegaan bij
de Kroon.
De heren Scheps (arb.), Haken (comm.)
Verkerk (ar), Beernink (ch) en Rit
meester hebben fel tegen deze gang van
zaken geprotesteerd. En ook de heer
Maenen (kvp) was er niet verrukt
over. Minister Beel kon niet veel over
deze kwestie zeggen nu zij bij de Kroon
aanhangig is. Maar enthousiast over ’t
gebeuren in Hoensbroek betoonde hij
zich allerminst.
Per autoped 500 K.M. rond het Ijsselmeer. Hier zijn wij de 6
enthousiaste autopedracers van St. Maartensvlotbrug, die te Bolsward
so joyeus werden ingehaald.
't Earst yn njuntsjen acht en fjirtich
Seach men in frjemd stielen ros,
Mei in feart, mar hiel mids-mjittich,
Rider sünder learen jas.
Ider róp: jim moat ris komme.
Né, ’t is hjoed net ien April.
In fytser lit de motor bromme,
En hy haldt syn skonken stil.
Twa jier letter op de wegen
Kaem men eltse dei guon tsjin.
Faklju fan de wet, forlegen,
Strutsen har ris om it kin.
Der mei troch üs net langer slomme,
Elk birider, hy üntfong,
In briefke wolle jo graech bromme.
Tink om lans bilêstingpong.
Heibel hat hiel koart mar duorre,
Beide kinn’ al aerdich knap;
Soms sjocht men se ien, lyk bruorren
De „Union” nést de „Fap”.
Né, der is net oan to üntkommen,
’t Maklike wol elk graech oan.
Alle wiken mear dy’t bromme,
Hja krij fier de boppetoan.
Zó, omstuwd door de joelende jeugd slechts een (ondeugend?) meisje
kiest het hazenpad! werd de goede Sint verleden jaar in de vlakke
lünsdouwen van het Friese land ingehaald. Ook thans klopt menig kin
derhart in afwachting van de blijde ïMtomste van de goede kindervriend.
Wij wensen hem heldere maannachten, opdat hij zijn gewaardeerde
werk ongestoord kan doen.
In ons vorig overzicht hebben wij er nog eens op gewezen, dat op dit
moment een vreedzaam naast elkaar leven van Oost en West alleen mo
gelijk is bij een aanvaarding van
op dit gegeven moment is en
Voor het laatste is wat Europa en net Westen betreft de opneming van
W.-Duitsland in een W. Europese defensie noodzakelijk, zodat het niet
te verwonderen is dat het voorstel dezer dagen door Moskou aan alle
Europese landen gedaan om uiterlijk 29 November een conferentie te
houden over een algemeen Europees Veiligheidspact, bij het Westen niet
terrine weer onder in een dressoir.
Niettemin waren zij enkele dagen gele
den het geld kwijt. Of misschien wel
juist daardoor, want er werden in huis
niet de minste sporen van een inbraak
gevonden, zodat nu het vermoeden be
staat dat de kinderen de metalen koker
hebben gevonden en nu kwijt zijn ge
raakt. Men had die kinderen namelijk
"il eens eerder met de waardevolle huls
zien spelen.
meevallen en dat er dus te laag ge
raamd is. Maar van de optimistische
kijk kan hij in het openbaar geen blijk
geven. In dezelfde redevoering verklaar
de hij, dat de ramingen wetenschappelijk
verantwoord zijn. De knapste specialis
ten komen daaraan te pas. In leder ge
val durfden alle fracties, behalve de so
cialisten, de vervroegde belastingverla
ging wel aan.
De heer Hofstra (arb.) bleek dus niet
overtuigd door zijn partijgenoot, minis
ter V. d. Kieft. Het was een fel debat,
tussen deze twee financiële specialisten.
Volgens minister V. d. Kieft hecht de
pvda-fractie te veel waarde aan econo
mische overwegingen, maar zij vergeet
de psychologische overwegingen en zelfs
heeft zij niet voldoende oog voor recht
vaardigheid. De bewindsman vond het
psychologisch onverantwoord om het
‘volk nog langer in de onzekerheid te
laten over de komende huurverhoging.
Een belastingverlaging is rechtvaardig
omdat ons volk In korte tijd de oorlogs
schade en de watersnoodschade heeft
gefinancierd. Daar zijn offers voor ge
bracht. Zó, dat we binnen korte tijd deze
rampen financieel te boven zijn geko
men. Daarom moeten nu de belastingen
omlaag.
Men kan de onenigheid tussen de so
cialist Hofstra en de socialist V. d.
Kieft natuurlijk hoog opblazen. Wie zal
ontkennen, dat er verschil van mening
was tussen de twee partijgenoten Maar
één ding moet men niet uit het oog
verliezen, n;l. dat de bewindsman zitting
heeft genomen in een gemengd Kabinet.
In zo’n Kabinet wordt altijd een com-
promis-politiek gevoerd. Katholieke,
a.r. of c.h. ministers kunnen voor de
zelfde moeilijkheden komen te staan.
ter bestrijding van ’t drankmisbruik aan
de orde stelt, dan zullen alle belangen
groepen tegen hem in het geweer komen.
De socialisten zegden hem wel hun steun
toe in de Nationale Vergadering voor de
Parijse accoorden, maar stelden voor-
ipneming van socialisten
Die voorwaarden wil de
Franse premier nog bestuderen als hij uit
Amerika terug is. Zijn positie is ook
enigszins verzwakt door het besluit van
Jean Monnet, voorzitter van de Hoge
Autoriteit van de Europese Gemeen
schap voor Kolen en Staal, zich niet als
zodanig herkiesbaar te stellen. Monnet is
een strijder voor de Europese eenheid bij
uitnemendheid.
J^u de E.D.G. verworpen is en alle te
kenen er op wijzen dat Mendès-Fran-
ce een sterk nationalistische politiek gaat
voeren, vreest Monnet bliikbaar dat er
van de Europese Kolen- en Staalgemeen
schap ook niet veel meer zal uitgaan ten
bate van de ontwikkeling van de Euro
pese integratie en treedt hij uit de lei-
ding. Waarschijnlijk om in Frankrijk zelf
de strijd voor zijn idealen tegen Mendès-
France ot> te nemen. De Franse premier
ontbreekt het dus nog niet aan zorgen,
ook niet wat Noord-Afrika betreft waar
de strijd met de nationalisten in Algerije
en Tunis voortduurt.
Overigens bliift de toestand in de meeste
Arabische landen zorgelijk voor het
Westen. In Egypte heeft president Na
guib thans weer het veld moeten ruimen
voor Nasser, die hem beschuldigde van
samenspanning met de Mohammedaanse
broederschap, welke zoals bekend is er
zeer reactionaire denkbeelden op na
houdt en belangen gehandhaafd wil zien,
die door de ontwikkeling van het nieuwe
regime in ’t gedrang komen. Nasser heeft
voor het ogenblik het pleit gewonnen,
de tijd za' leren of het een blijvend suc
ces zal zijn.
In de Soedan wordt afkeuring uitgespro
ken over Naguibs afzetting, en in een
aantal Arabische landen, waar de broe
derschap grote invloed heeft, veroordeelt
men het optreden van Nasser zeer fel.
en toch moeilijk de Russische uitnodiging
kan afwijzen, n.l. Finland, dat een ver
eenzaamde democratie ter conferentie
zou zijn.
Moskou heeft de laatste tijd herhaaldelijk
getracht dit kleine buurland meer aan
zich te binden, de Finnen hebben daar
aan tot nu toe weerstand kunnen bieden,
maar komen nu misschien voor een moei
lijke keus te staan, als eva dergelijke con
ferentie van overigens uitsluitend com
munistische landen te Moskou een pact,
dat ook militaire verplichtingen met zich
meebrengt gaat sluiten. Alleen Zweden
zou misschien de Finnen uit de druk
kunnen helpen als het er mee dreigde tot
de Navo, waarvan het zich tot nog toe
afzijdig hield, te Zullen toetreden als
Moskou Finland dwong in het Ooste
lijke veiligheidspact te treden.
Met belangstelling ziet men ook uit naar
de houding van Zuid-Slavië. Men be
grijpt nu de voorkomendheid waarmee
de Sovjet-Unie de laatste tijd Zuid-Slavië
behandelt, en haar initiatief de diploma
tieke betrekkingen met het land van Tito
te herstellen.
Het is duidelijk dat de Russische macht
hebbers bij uitstek Zuid-Slavië toch
ook een communistisch land, maar ook
door het Balkanblok een belangrijke pijler
in de Westelijke verdediging gaarne
voor een meedoen aan hun conferentie en
voor een pact zouden winnen. Veel hoop
bestaat daarop overigens niet, want Tito
heeft iets tegen het vormen van grote
blokken en wees daarom een voorstel tot
toetreding tot het Atlantisch pact af en
men mag verwachten dat hij dat eveneens
zal doen met het pact van Moskou, als
dat door afwezigheid van het Westen een
zuiver communistische aangelegenheid
wordt. Al met al kan men van dit nieu
we Russische initiatief niet veel vruchten
verwachten. Willen zij een al of niet
tijdelijke toenadering tot het Westen
en de tekenen wijzen in die richting, dan
zullen zij zich hebben neer te leggen bij
het feit dat het Westen die toenadering
wenst in de sfeer van een zo groot moge
lijk machtsevenwicht. En niet, waarop
Moskou het toelegt, in een verhouding
waarin de Sovjet-unie en haar sa tel iet ;n
het Westen veruit in militaire kracht
overtreffen door een neutralisering van
een dee of van geheel Duitsland.
Een complex.
Minister Witte dreigt dit gevaar al
heel spoedig te lopen. Er is een strijd
gaande tussen de p.v.d.a. en de k.v.p.,
welke minister de huurbelasting bij de
Kamer aanhangig moet maken.
Prof. Romme (kvp) heeft gezegd: ditwordt,
moet minister V. d. Kieft doen, want
huurverhoging heeft mot huurbelasting
niets te maken. De socalisten en ook
minister V. d. Kieft zeggen, dat de kvp
minister Witte hiermee moet komen.
Binnenlandse Zaken.
Bij de behandeling van de begroting
van Binnenlandse Zaken heeft minister
Beel medegedeeld, dat half Februari de
gepensionneerde ambtenaren de 6 pet.
verhoging over het laatste kwartaal van
1954 en het eerste kwartaal van het
volgende jaar uitgekeerd zullen krijgen.
Helaas kan deze uitbetaling niet eerder
geschieden, omdat de berekeningen veel
tijd vergen. Uit het debat over dit be
grotingshoofdstuk is wel gebleken, dat
de Regering overweegt burgerdienst-
plicht in te stellen voor het verrichten
van speciale taken in de B B. De Be
scherming Burgerbevolking mag zich in
ons land verheugen in een grote belang
stelling. Reeds zijn er 170.000 vrijwilli
gers, in totaal zijn er 235.000 nodig. De
bezetting van de Rijksmobiele colonnes
is echter een moeilijkheid. Daarvoor zijn
15000 man nodig. Deze R. M. C. zijn
niet aan bepaalde gemeenten gebonden,
doch worden op strategische punten in
het land gestationeerd. De bemanning,
die hoofdzakelijk specialistenwerk ver
richt, zal worden gekazerneerd. Het is
zeer de vraag of men voor dit zware
werk vrijwilligers kan gebruiken. En
zou dit het geval zijn, dan blijft voor
de Regering nog de vraag bestaan of
men een dergelijk zware taakvervul
ling wel van vrijwilligers mag vergen.
Er is een grens aan de vrijwilligheid,
aldus de Minister. En daarom kan de
een of andere vorm van dienstplicht
wel gerechtvaardigd zijn.
Natuurljjk zijn er nog tal van andere
Vraagstukken bij deze begroting behan
deld. Zo bleek uit de redevoering van
minister Beel, dat hij bereid is richt
lijnen uit te vaardigen over de subsidi
ering van de kerkbouw. In principe is
hij daar niet op tegen. Eén van de be
palingen in deze richtlijnen zal kunnen
zijn, dat de gemeentegrond gratis aan
de Kerken mag worden verstrekt.
In Rheden is een nieuw crematorium
jyjoskou erkent dit overigens min of
meer zelf als het in zijn nota zegt,
dat een latere datum dan 29 November
voor de conferentie niet gunstig zou zijn,
omdat reeds in December de ratificatie
der accoorden te Parijs aan de orde komt
en deze ratificatie de mogelijkheid om
o.a. de Duitse kwestie te regelen zou on
dermijnen.
Het vormen van Europese militaire
groeperingen, aldus de nota, zou
uiteindelijK tot oorlog leiden, alsof
de Sovjet-Unie daar in Oost-Europa
al geen sterke militaire groepering
met zijn satelietstaten had gevormd.
De Russen verklaren nu uit te zijn op een
veiligheidsstelsel, waarin alle landen van
Europa een aandeel zouden hebben, maar
wij zien niet in waarom voor dit doel de
Europese naties zich nog eens zouden ver
enigen, terwijl er al een wereldomvattend
orgaan is, n.l. de Ver. Naties waarvan
Moskou de werkzaamheid al te vaak ver
lamd door een vetoDe huidige blokken
in Europ? zijn gevormd omdat bepaalde
groepen landen of regeringen gemeen
schappelijke belangen hebben het
Westen de verdediging tegen de expan
sie der Sovjet-Unie en men zou dwaas
doen dit te laten vervluchtigen in een al
gemeen Europees pact naar Russisch mo
del, waarin men elkaar allerlei garanties
op papier geeft welke in de praktijk geen
effect zouden kunnen blijken te hebben.
Als Rusland een werkelijk veiligheids
pact wil is dit in de Ver. Naties door een
besluit tot beperking der bewapening met
een af doend controlesysteem te bereiken.
Russische voorstel vindt dus geen
geen genade bij het Zesten al
heeft dr Ade auer zich voorzichtiger
uitgelaten dan andere Westelijke staats
lieden, maar hij moet dit ook wel terwille
Van de verhoudingen in W.-Duitsland
maar Moskou schijnt van plan, ook als
Westen weigert, de conferentie alleen
door communistische landen te doen hou
den. Men poogt met dit dreigement nog
zekere pressie op het Westen uit te oefe
nen, omdat er minstens één land is dat
niet tot de communistische staten behoort
■y/erschillende aspecten van het Russi
sche voorstel zullen stellig het onder
werp zijn van gesprekken welk Frank-
rijks premier Mendès-France met Ame
rikaanse staatslieden zal voeren, nu hij
te Washington vertoeft. Voor hij vertrok
kreeg hij nog het vertrouwen van de
Nationale vergadering voor zijn begro-
tingspolitiek, maar het zal daar straks
meer spannen als hij er
Het vormen van een huuregalisatie
fonds heeft met belasting niet veel te
maken, zo redeneren zij. En als het
landbouwegalisatiefonds door minister
Mansholt wordt beheerd, dan kan het
huuregalisatiefonds wel onder minister
Witte vallen. Ondanks de critiek, die de
meerderheid van de Kamer heeft tegen
deze huurbelasting en tegen het feit,
dat de vennootschapsbelasting niet te
ruggebracht wordt tot het 'peil van 1951
blijkt de Regering niet voornemens bij
voorbaat voor de wensen der Kamer te
zwichten. De belastingontwerpen zullen
dus één geheel vormen met de huurver
hoging, het huuregalisatiefonds en de
blijvende verhoging van de vennoot
schapsbelasting; minister V. d. Kieft
Wilde zich niet in speculaties begeven
over wat er moet gebeuren als de twee
fel omstreden wetsontwerpen worden
verworpen.
De komende belastingverlaging zal in
hoofdzaak liggen in de persoonlijke sfeer
en dus niet voornamelijk in de sfe>er van
de onderneming. Zo zal ei- een algemene
verlaging van de loon- en inkomsten
belasting komen. Zij, die nu geen inkom
sten- of loonbelasting betalen, zullen dat
ook niet doen na de 6 pet. loonsverho
ging. En verder ligt het in de bedoe
ling om de belasting voor de ongehuw-
den in gelijke mate te verlichten als
voor de gehuwden en de progressie te
verminderen.
De „vergeten groepen” rentetrek
kers en zij, die leven van kleine parti
culiere pensioenen worden gelukkig
niet helemaal vergeten. De Kamer heeft
er op aangedrongen, dat er voor deze
groepen iets gedaan zal worden. Maar
terecht zeide staatssecretaris Van den
Berge, dat geen één Kamerlid een sug
gestie heeft gedaan op welke wijze dit
kan geschieden.
Toch zal de Regering iets voor deze
mensen doen. En wel in de sfeer van
de directe belastingen. Hoe de Rege
ring de helpende hand wil bieden, werd
nog niet verklapt. Wacht maar op de
komende belastingvoorstellen, zo zeide
de heer Van den Berge. Intussen is wel
duidelijk geworden, dat de gevonden op
lossing speciaal verlichting zal geven
aan oudere personen, die behoren tot
deze „vergeten groepen”.
jyjen heeft bezwaar teger die datum, op
de handhaving waarvan echter de
Russen juist veel prijs stellen. De ratifi
catie der accoorden van Parijs, waarbij
W.-Duitsland in het W.-Europese defen-
siesysteem wordt opgenomen zal als ze
door alle betrokken parlementen ge
schiedt, in ieder geval niet in November
plaats hebben, zodat “t Russische voor
stel er feitelijk op neerkomt, dat Moskou
over een veiligheidspact wil praten voor
W.-Duitsland deel gaat uitmaken van de
W.-Europese Unie, terwijl het Westen
eerst wil confereren nadat W. Duitsland
daarin is opgenomen en er dus meer van
een evenwicht van krachten sprake kan
zijn. Het Russische voorstel trouwens
al een paar keer eerder gedaan is blijk,
baar een poging alsnog de herbewape
ning van W.-Duitsland en zijn opneming
in de
Dinsdagmorgen om elf uur is een straal
jager van de vliegbasis Leeuwarden
neergestort bij het dorp Engelum. Twee
sergeant-vliegers, J. H. J. Telodo uit
Voorburg en A. G. Krayeveld uit Ba-
rendrecht kwamen daarbij om ’t leven.
Het toestel raakte even na de r.tart een
aardappelhoop op het land van 'n land
bouwer aan de Engelumerweg. Het
schoot over de grond, tot het in een
sloot tot stilstand kwam en in brand
raakte. De twee inzittenden bleken
reeds overleden te zijn toen ooggetuigen
het vliegtuig bereikten.
De brandweer van de vliegbasis was
spoedig aanwezig en tastte met een
groot aantal schuimblussers het vuur
aan.
Het toestel was een Meteor-lesvliegtuig.
Vermoedelijk zjjn de motoren afgeslagen.
