Zo wordt het feest! fj
OER LOSSE EN FESTE ARBEIDERS
s
ter gelegenheid
KRIS-KRAS door Nederland
Eeuwfeest St. Vincentiusvereniging
op passende wijze gevierd
Programma
van de viering van
ós hjoed p p
to sizzen
Dinsdag 15 Februari 1955
De hr. A. J. Het torna paus «dijk onderscheiden
to
Wiiiiffintren voorbehouden
Hotelbrand in de V.S.:
minstens 16 doden
Gouden filmpjes
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad
Eindelijk
kleuteronderwijswet
ingediend
Wijzigingen voorbehouden
I I
51e Jaargang
No. 13
FAN DE MARTINITOER
Tj. de J.
werd
j Vijf eeuwen Stadsrecht Bolsvvard 1455-1955 s
13
18 uur.
dat door
N.B.
14
JULI:
G
8 uur.
Vil
5
Middag:
Avond:
Gondelvaart.
28
JULI:
X
Event.
2e week van Februari 1905
Abonnementsprijs f 1.60 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 87926
Advertentieprijs: 12 cent per min
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Besloten de grintweg van Pingjum naar
Arum-Kimswerd door te trekken tot de
z.g. Slachte- of Groenedijk naar Dijk-
sterburen en zo naar de zeedijk uitko
mende.
Boerendienstboden beleven een gouden
tijd. De vraag is groter dan het aanbod.
Sommigen brengen het zelfs tot f 120
per jaar. Goede boerenknechts zijn ook
schaars. Ze bedingen gemakkelijk f180
per jaar.
Siebe Westra, werkzaam aan de touw-
slagerij van T. Abbring Hingst te Wor-
kum, jubileerde. Hem werd een verguld
zilveren medaille overhandigd.
De jaarvergadering van de C. H. Kies
vereniging te Bolsward was druk be
zocht. De penningmeester gaf een blik
in zijn ledige beurs.
De petroleummotor van de motorboot
Wommels-Bolsward wordt door fa Rui
ter te Bolsward voorzien van een stoom
machine.
V.P.N.-eieren zijn iets duurder dan niet
onder contröle staande. De prijs is 75 ct.
per 20 stuks.
Bruinkool-briquetten kosten f 5.15 per
duizend, franco thuis.
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V. Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telefoon 451 Na 18.30 uur 305 of 335
(K 5157)
Een felle brand, die Zaterdagavond uit
brak in een vol hotel, met 365 kamers
te Chicago, heeft talrijke slachtoffers
geëist. Tot dusver zijn 16 doden gebor
gen. Het aantal gewonden bedraagt 14.
De brandweer, die tengevolge van de
koude veel moeite had om het vuur
meester te worden, achtte het niet uit
gesloten dat in het gebouw nog meer
doden zullen worden gevonden.
sichten is forbettering kommen, mar
tsientallen punten binne jit op to nea-
men, hweryn de gelykbirjuchtiging jit
komme moat. En rounüt sein, leau ik
net, dat de folsleine gelykstelling yn
rjuchten foar de agrariërs weilein is.
programma
verschoven.
Er is een kans,
van de avond
Begin van de grote graslanddemonstratms.
Opening van de Economische Expositie annex Landbouw-
apart sjen, likemin as de binlike hier
of oare produksjekosten. Docht men dat
al, dan sil de winst en it meardere
rjucht oan de iene kant forties en nij
ünrjucht oan de oare kant birokkenje.
En der wringt op it heden de skoech.
Fan ’e wike wiene de tsiisprizen Onder
de twa goune, hja wiene fan it hjerst
tsjin de syksdaelder. Hwa bitellet dy
twa kwartsjes de kilo as men de lea-
nen en arbeidsbitinksten fêstskroeft op
it peil fan de yndustrjl Earst de boer.
en dan. Soe de wal it skip net kea-
re? It sil de greatste ynspanning kostje
om by it kearend tij yn de lanbou de
spanningen tusken it sosiael winsklike
en it ekonomysk müglike net sa great
to meitsjen, dat it in spul wurdt fan
bügen of boarstjen. Hwant dan soe de
klok wer in hiel ein tobek setten wurde.
vard Hettema, als diaken en Pater Bult,
als subdiaken, een Plechtige Hoogmis
uit dankbaarheid opgedragen. Het Sint
Franciscuskoor zong op zeei- verdienste
lijke wijze de Missa Trinitates van Hu
bert Cuypers.
Pater Halvard Hettema hield de feest
predikatie, waarin hij op treffende wijze
Mevr, Hettema speldt haar man het Ereteken „Pro Ecclesia et Pontifice”
op de borst. Pastoor Gnings kijkt goedkeurend toe.
(Foto Steggerda).
Tuzen milen lizze tusken
dwaen en sizzen
Ochtend,
hippique.
Bolswards Nieuwsblad
De minister" van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen, mr. J. M. L. Th. Cals,
heeft bij de Staten-Generaal een nieuw
ontwerp-kleuteronderwijswet aanhangig
gemaakt, waarin aan de gemeentebestu
ren de plicht wordt opgelegd voor de
stichting van een voldoend aantal open
bare kleuterscholen zorg te dragen. Het
rijk zal in principe alle kosten van het
kleuteronderwijs, als bezoldiging, gebou
wen en exploitatie, die in de eerste aan
leg voor een belangrijk deel ten laste
van de gemeenten komen, voor zijn re
kening nemen.
MAANDAG 18 JULI:
Ochtend en middag: Schoolsportcompetities. Avond: Volksdansfestgn
hat. Dat hja nou ek wetlik biskerme
binne tsjin misbrük fan de minsklike
arbeid en dat binammen de arbeid fan
froulju en bern mear biperkt wurdt.
Dat koe en mocht net ütbliuwe, hwant
de praktyk leart, dat op har jonge en
swakke skouders fakentiids de lésten ka
men to lizzen, dy’t troch forkearde
maetskiplike forhaldingen foar de boer
en de arbeider to swier wiene. Ek de
agraryske jeugd hat rjucht op in bliere
en ünbisoarge jonge tiid en dêrby op
de romte om in goede forstanlike en
technyske oplieding to krijen. Dat soks
mei de Wet birikt wurde moat mei men
spitich fine, de feiten wize üt, dat men
der lans oare wegen net komt. En dochs
hoecht men gjin profeet to wezen om
to sizzen, dat it arbeidersprobleem yn
de lanbou in swier stik Is en bliuwt.
Hwant wol men in lykbirjuchtiging fan
de arbeid yn de agraryske bidriuwen,
dan sil men ek de konsekwinsjes dêrfan
drage moatte. Dat bitsjut in kostpriis
fan de agraryske produkten, dy’t rom
te jowt om dizze minsklike forhaldin
gen to biteljen. En sündert men inkelde
neioarlochsjierren üt, dan hat it noch
nea sa west, dat it koe. Altyd hat de
plattelansbifolking de swierste sile dra
ge moatten tsjin de leechste forgoeding,
altyd waerd mei twa mjitten mjitten en
mei twa wichten woegen. Wis, der is
gans to’n goede foroare, yn party op-
sette. Der is nimmen, dy’t jin keare
sil. Yn it fjirde plak is de boerestAn en
ek de lanarbeidersstan machtiger as
foar de bidriuwen nedich is. In diel fan
harren hat yn de lanbou gjin takomst
alhoewol hja it bidriuw wol leard haw-
we en der fakentiids ek it measte foar
fiele. Dit jowt in druk op de forhaldin
gen. Hja wolle wol hwat minder easken
stelle oan it libben as hja mar yn dit
bidriuw in plakje fine kinne.
Om al dizze redens stiet de agriër swak
en sil it hiel hwat striid kostje om har
ren in lykweardich plak yn de maet-
skippij ta to krijen. De l&narbeidersbou-
nen stribje nei in lykweardige posysje
foar har leden en gjinien kin har dit
kwea-óf nimme, mar as dit net troch-
lutsen wurdt nei de kostprizen, dan rek-
ket óf de boer óf de lanhearre óf de
materiële forsjenning yn ’e knipe. Dêr-
om kin men de lAnarbeiderskwesje net
Dêrfoar binne wichtige redens. Alder-
earst in de lanbou in bidriuw, dat yn
alle lannen fan de wrftld ütoefene wurdt
ek yn de minstbiskaefde. De lytse man
yn alle hoeken fan de wrAld is yn de
lanbou wurksum en bringt dertroch
produkten op de merk. Mei oare wurden,
de konkurfinsje is great en bliuwt
great. Dêrby steane miljoenen produsin-
ten los fan mekoar en bringe hja har
produkten op ’e merk om’t hja neat
oars hawwe. Dit bringt mei, dat nasjo-
nale biskerming fan de lanbou krekt
safier giet as de nasjonaliteit drage kin
en wol. De minder-üntwikkelde lannen
kinne net mear drage as in bytsje en
moatte dus har lènbouprodukten wol óf-
jaen tsjin de prizen, dy’t de wraldmerk
jaen wol, de heger üntwikkelde lannen
wolle fakentiids net mear drage as de
oare bifolkingsgroepen goed fine. De
molkpriis is dêrfan in sprekkend foar-
byld. As 80 pct. fan it folk skea hat
fan hegere prizen, is it foar dy 20 pet.
in hiele hys de publike opiny to krijen
op it stanpunt fan it rjucht. Dat hat
al bliken dien en de takomst sil üs dat
jit mannich keer sjen litte. Yn it tredde
plak is de lanbou in bidriuw, dat men
mei lytse middels bigjinne kin. Der wur
de gjin easken steld troch de Wet, men
kin mei ien kou of twa bargen ütein
De gymnastiek- en schermvereniging
„Hollandia” gaf te Bolsward reeds voor
de 4e maal een uitvoering.
Gerrit Asman (Zaagmans) viert te Wit-
marsum zijn zilveren jubileum als ge-
meentereiniger. Markus Luxwolda de
Boer vierde er zijn 35-jarig jubileum als
gemeenteveldwachter. Ondanks zijn 70
jaren is hij nog zeer hecht.
Denk om <le stroom. Donderdag werd
de echtgenote van de heer W. Eggink te
Vriezenveenscl.e Wijk levenloos bij de
electii..che wasmachine gevonden. Men
V R IJ D A G 15 JULI:
Ochtend: Aubade door schoolkinderen. Middag: historische optocht.
Avond: bonte avond in het Julianapark door amateurverenigingen.
Salariëring.
Voor de leidsters der openbare en bij
zondere scholen zal eenzelfde salaris
regeling gelden. Bjj de bezoldiging in
een gemeente eerste klasse zullen onge
veer de volgende minima eft maxima
worden aangehouden:
Leidster zonder akte van hoofdleidster:
f 190—265 per maand, leidsters met ak
te van hoofdleidster: f235360' per
maand, hoofdleidster: f 275400 of f 295
425 per maand.
In het algemeen betekent deze bezoldi
ging een zeer belangrijke verbetering
voor de kleuterleidsters. Voor haar, die
niet, in het bezit zijn van de vereiste
bevoegdheden zal een korting van 10 a
15 pct. worden toegepast.
Ouders kunnen scholen vragen.
Mochten de gemeenten naiatig blijven
bij de stichting, dan kunnen de ouders
van een voldoend aantal leerlingen
t.w. 30, 60 of 90 naar gelang hot een
gemeente met minder dan 50.000, 50.000
100.000 of meer dan 100.000 ingezete
nen betreft de stichting van een
school aanvragen.
Hettema zich de hoge onderscheidirig op
de borst spelden.
Ter afwisseling zong het koor het Alle
luja van Handel en werd de koffie rond
gediend.
Namens het Gemeentebestuur sprak
burgemeester Bruinsma een woord van
waardering, waarna achtereenvolgens ’t
woord werd gevoerd door de heer Sikkes
uit Leeuwarden namens de Hoofdraad,
de heer J. Boekema namens de K.A.B..
de heer J. R. van den Oever namens het
R.K. Armbestuur, de heer M. Kuipers
namens de conferenties uit Leeuwarden,
de heer Flapper voor de afdeling Frane-
ker, terwijl tot slot de heer’ J. Praam-
sma namens het bestuur van de Hendrik
Nanneshof gevoelvolle woorden sprak.
De oud-concierge, de 80-jarige Sjoerd
Visser, gaf in een historisch overzicht
verschillende gebeurtenissen uit deze
eeuw. Deze mooie bijdrage werd door
allen zeer gewaardeerd en werd door de
president met een extra woord van dank
beloond.
Na ’n dankwoord van de president werd
deze bijeenkomst gesloten.
Rest ons nog te vermelden, dat het St.
Franciscuskoor haar vocaal optreden
besloot met het Soldatenkoor uit de
Opera Faust van Gunod, dat de aanwe
zigen een spontaan applaus ontlokte.
De dag werd besloten met een gezellig
samenzijn van de leden met hun dames.
Maandagavond was er een feestavond
van de parochianen in de Doele. Hoofd
schotel was de film „Monsieur Vincent
Als extra toegift werd de nieuwe KRO-
film „Uw, onbekende huisgenoot” ge
draaid.
WOENSDAG 20 JULI:
10 tot 16 uur. Productiekeuring. 13 tot 18 uur. Kaatsfestijn (com
petitie voor vijf uit te nodigen 1ste klas parturen). Avond: Uit
voering door Boiswarder zangverenigingen.
Ter inleiding van het eeuwfeest van de
St. Vincentiusvereniging werd door de
leden een kerkelijk tridium gehouden,
geleid door Pastoor Onings, waarna Zon
dag het feest door de gehele parochie
werd gevierd.
Zondagmorgen werd door Pastoor
Onings, met assistentie van Pater Hal-
Bejaarde fietser onder auto. De bijna 80-
jarige heer G. Makkiriga werd Donder
dagmiddag op de 'iets bij de Stations
weg te Ede op ae fiets door een
auto gegrepen en vrijwel op slag ge
dood.
Op de knieën naar Enschedé. In de
bankwerkerij van de N.V. Heemaf te
Hengelo waren de 18-jarige B. uit Hen
gelo en S. uit Enschedé een wedden
schap aangegaan om voor tien gulden
de afstand van Hengelo naar Enschedé
(5 km) kruipende af te leggen. Woens
dagavond werd bij de marechaussee
kazerne in Hengelo in de berm van de
Rijksweg naar Enschedé gestart. Twee
De minsklike forhaldingen wurde yn
elts tiidrek bipaeld fan deselde faktoa-
ren en dochs leit alle jierren it aksint
wer oars. Jierren lang hawwe de agra
ryske forhaldingen it stimpel droegen
fan de hier- en keapprizen fan de pleat-
sen en ian, de oare Onkosten wiene fan
folie mindere bitsjutting. Op it heden
lykwols leit it aksint folie mear op de
leanen en sosiale lésten en pleagje de
hieren lang safolle net mear. Wy for-
sinne üs net, tinkt üs, as wy sizze, dat
de kwesje fan de agraryske arbeid it
greate punt wurdt fan it lanboufraech-
stik yn de kommende jierren. Dit is
op himsels in foarütgong. Hwant it
heart ek sa, dat de minske it sintrale
punt foarmet fan de soasiael-ekono-
myske forhaldingen. It giet en it heart
allegearre to gean om de minske, net
op it foarste plak om de ynfier of üt-
fier, om de technyk of de rationalisaesje
om de kapitaelfoarming of hwat ek.
Al dizze dingen binne wichtich, mar
komme op it twadde plak. De earste en
fierwei de bilangrykste fraech is, hoe’t
de minsken yn in bipaelde bidriuwstüke
har gerak krije sille. En dizze frage jildt
net foar de boer en syn hüshülding al-
jinne, mar- likegoed foar de persoan en
hüshalding fan de arbeider. As wy dus
konstatearje kinne, dat do libbensfor-
haidingen fan boer en arbeider tsjint-
wurdich sintrael steane, dan is dit yn
prinsipieel opsicht in stap foarüt. De
lUnbou hoecht net mei in haedletter
skreaun to wurden, wol de Boer en de
Arbeider. It hat ynbannich wrotten
koste om de algemiene opiny sa to bi-
wurkjen, dat hja it technyske en eko-
nomyske net mear primair seagen, mar
oan it soasiale en primaire bitsjutting
takenden. Yn mannich opsicht moat dy
striid jit fuortset wurde. Hwant dat it
mei de büthuzen yn technysk opsicht
better stiet as mei de arbeidershuzen is
in düdlik biwiis fan in earnstich tokoart
yn tinken en soasiael bisef. Dat der
mear omtinken is foar it plak fan de
keallen as foar de slieperij fan party
boerebern like goed. Wy kinne dus tige
goed forstean, dat de boerearbeiders
bllid binne mei it feit, dat de Earste
Keamer de Lanbouarbeidswet oannomd
ZONDAG 17 JULI:
Kerkelijke herdenkingen van 500 Jaar Stadsrecht Bolsward.
sprak over de H. Vincentius, de wel
doener der armen.
Om 12 uur werd een officiële receptie
gehouden, waarbij zeer veel verenigin
gen vertegenwoordigd waren, benevens
het Dagelijks Bestuur der gemeente, be
stuur Gem. Instelling Sociale Zorg en
Bijzondere Noden.
Ook de zusterconferenties van Leeu
warden, Sneek, Franeker en Harlingen
deden van hun belangstelling blijken.
De bijeenkomst werd geopend door de
voorzitter van de Feestcommissie', de
heer D. G. van der Werf, die allen har
telijk welkom heette, waarna het Sint
Franciscuskoor het Haec Dias inzette.
De president van de St. Vincentiusver.,
de heer J. J. A. Roelants, schetste hier
na in korte trekken het werk van de
vereniging, waarna Pastoor Onings de
vereniging feliciteerde en het oudste lid,
de heer A. J. Hettema, oud-president en
bijna 50 jaar lid, de Pauselijke onder
scheiding Pro Ecclaesia et Pontifice uit
reikte. Zichtbaar bewogen liet de heer
DONDERDA
Koraalmuziek op de trans van de stadhuistoren, eventueel
gevolgd door carillonbespeling.
10 uur.
11 uur.
en Zuiveltentoonstelling in het stadhuis door Z. E. de Minister
van Landbouw.
10 uur. Opening van de Historische tentoonstelling in het stadhuis.
Middag: Paardensport (draverijen),
20 uur. Première van ’t historische openluchtspel in ’t Julianapark.
DONDERDAG 21 JULI:
Kaaskeuring. „Heamiel". Middag: nationaal concours
Avond: Derde opvoering openluchtspel.
Hwat hat Cjabe Skroar
BIJ HET FEEST
PROGRAMMA
VTij zijn blij onze lezers thans bij
gaand concept-programma ter ge
legenheid van de viering van „Vijf
eeuwen Stadsrecht'’ te kunnen aan
bieden. Men knippe het uit en be
ginne thans reeds plannen te ma
ken voor de overkomst van fami-
'ie, oud-Bolswarders, vrije dagen
enz. Natuurlijk staat het program
ma nog niet in alle onderdelen pre
cies vast en zijn er nog kleine ver
schuivingen mogelijk. Met aanvul
lingen is dit zeker het geval. Het
programma is nog verre van volle
dig. B.v. ontbreken nog een plech
tige raadszitting, de overdracht van
het carillon, deaanbieding van het
i feestgeschenk namens de burgerij,
f een volksreceptie enz., terwijl ook
T) nog bepaalde gedane suggesties
nader worden onderzocht.
Zodra er nieuws is, zullen wij zo
mogelijk op deze plaats onder het
hoofdje „Bij het feestprogramma’’
verschillende tips doorgeven.
ZATERDAG
en avond. Volksfeesten. M
van de vijf km werden door de knapen
afgelegd. Toen waren de jongens ge
noodzaakt de strijd te staken, omdat ze
aan beide knieën bloedend waren ver
wond.
V R IJ D A G 22 JULI:
Herhaling historische optocht.
WOENSDAG 13 JULI:
Verzamelen van genodigden ten stadhuize; carillon-be-
speling (tot 18.30 uur); 18.30. de stoet genodigden begeeft zich
via de Kleine Dijlakker naar de Martinikerk onder gebeier van
de Boiswarder klokken.
19 uur. Plechtige opening van de feestelijkheden ter viering van
„Vijf Eeuwen Stadsrecht Bolsward”. Rede door Prof. Dr. F. G.
van der Meer. Uitvoering van het „Utrecht-Jubilate” van Handel
door koor en orkest. 21 uur. Receptie.
omstandigheden dit openings-
naar de middag zal worden
ZATERDAG 16 JULI:
Ochtend: Intocht van de „N. P. G.”, zo mogelijk te verzorgen door
H.H. Zuivelstudenten. Middag: Muziekfestival (concours, gevolgd
door marswedstrqd). Avond: concert en taptoe door de Muziek
Van de Grenadiers en Jagers.
DINSDAG 19 JULI:
Ochtend (eventueel middag): „Ballon-sterrit”. Middag: Opstijging
van ’s werelds grootste waterstofballon onder auspiciën van de
„Haagse Ballonclub” (Boesman c.s.). 8 uur (avond). Tweede op
voering van het openluchtspel.
N.B. De mogelijkheid bestaat, dat ’s morgens onder auspiciën van
de B. E. F. (Bond Europese Federalisten) een belangrijke
persconferentie wordt georganiseerd; in ieder geval zal deze
dag Prof. Dr. H. Brugmans spreken.
J
motor- of rrjwielsport. Avond: Slotapotheose met groot vuurwerk.
N.B. De attractieve waarde van de Economische Expositie zal
worden verhoogd door de aanwezigheid van het z.g.n.
„Waterorgel”.
