IN 1954: 68500 NIEUWE HUIZEN
KRIS-KRAS door Nederland
I
I
üs hjoed p p
to sizzen
No. 19
Fan de Marlin vloer
Malenkov ketter?
Tekort van 200.000 woningen wordt lang
zaam maar zeker aangevuld
Woningtoestand in Friese Zuidwesthoek
verre van rooskleurig
Gouden filmpjes
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad
F r iezencongres
in Augustus in Aurich
Momenteel worden reeds de voorberei
dingen getroffen voor het jaarlijks con
gres het vijfde van de Friezen uit
ons land, dat dit jaar van 27 tot 29
Augustus in Aurich (Duitsland) zal ge
houden worden.
De Tsjommer loer
51e Jaargang
Dinsdag 8 Maart 1955
PYT
NET MEAR AS HEALWEI
Tsj. de J.
Abonnementsprijs f 1.60 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 87926
Advertentieprijs: 12 cent per tnns
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V. Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telefoon 451 - Na 1S.30 uur 305 of 335
(K 5157)
Bolsward verpachtte onderstaande tol
hekken: Burgwerd m. grasgewas, Gras-
tertille tot BurgwerderpljpR. Huitema
te Burgwerd voor f 14.25 per jaar. Tol
hek Huilkenstein: K. Visser te Ooster-
littens voor f 0.50 per jaar. Tolhek Hop-
tille: Jan Kooistra te Baard voor f 1.
per jaar.
De heer S. de Lange te Bolsward geeft
25 jaar dansonderwijs. In deze periode
heeft hij te Bolsward, Makkum en Par-
rega samen 1900 personen dansen ge
leerd.
H. en B. Flottow en Co. te Bolsward
vragen flinke naaisters
Yn it maetskiplik libben bliuwe de for-
héldingen net gelyk. Jimmer sil it iene
groetje en tanimme en it oare forswak-
ke en forminderje.
Dat is in wet dy’t alle libben bihearsket.
Mar inkelde minsken jowe har fol-
dwaende rekkenskip fan dy foroarin-
gen, alhoewol de tekens al in hiel skoft
sichter binne. Wy sitte jit yn de win
ter en it iis liket jit baes to wezen, mar
wy witte it giet op it foarjier oan en
nei inkelde wiken is der gjin iis mear to
sjen. De winkels fan redens en riders-
skuon krije de sloppe tiid, al friest it
fannacht ek. En oare dingen binne op
kommende wei.
Yn it moaije boek fan Mr. K. Jansma
oer de figuer fan Minister Lely de man
fan de droechlizzing fan de Sudersé,
wurdt oanhelle, hwat dizze man yn 1907
as Minister sei oer de auto, hwer’t doe
alleman sahwat op tsjin wie en neat
oars as rampen en üngelokkan fan for-
wachte. Doe seach hy al, dat dizze nije
fining in greate takomst hawwe soe. It
sil krekt gean as mei de fyts, sei hy.
As hja de priis op ’n dür forleegje kin-
ne en de wegen breder en better meitsje
as hja de snelheit bringe kinne op 60
Op zee overleden. De 38-jarige Neder
landse ambtenaar J. M. Keegel met ver
lof uit Curagao op weg naar ons land,
is Zondag ten gevolge van een hartaan
val, aan boord van de „Oranjestad’ van
de K.N.S.M. overleden. De heer Keegel
was vergezeld van zjjn vrouw en twee
jonge kinderen.
Zangkoor zal niet worden vervolgd. De
64 leden van een zangkoor, die in de
nacht van Eerste op Tweede Kerstdag
in Nijverdal op straat Kerstliederen zon
gen en tegen wie proces-verbaal was
cies. En hoe Friesland schreeuwt om
industrialisatie, de Friese industrieën
klagen steen en been, dat zij hun aantal
arbeiders niet kunnen opvoeren, omdat
er geen woningen zijn. Als dit waar
mocht zijn, lijkt het er veel op, dat Fries
land bewust wordt kortgehouden, het
geen we moeilijk kunnen waarderen.
Bolswards probleem.
Bolsward deelt in de misère. AI werden
er na de oorlog betrekkelijk veel wonin
gen gebouwd, er is nog steeds een veel
zeggende lijst woningzoekenden. Daar
komt nog bij, dat door rigoreuze sane
ring van bepaalde stadsgedeelten zoals
Tranendal en Grote Kampen er woon
ruimte geschapen moet worden voor
hen, die thans onbewoonbaar verklaarde
woningen bewonen. Gaat Bolsward in
dustrialiseren, dan zal het woningtekort
zich destemeer doen gevoelen Voor het
gemeentebestuur ligt hier een grote
taak.
Door bulldozer gedood. Bij het schoon
maken van een bulldozer op het terrein
van het wegenbouwbedrijf van de firma
Bruil te Ede, geraakte de 24-jarige on
gehuwde arbeider J. de Koning uit Lun-
teren dodelijk bekneld tussen de hijsarm
en de cabine.
opgemaakt, zullen niet vervolgd worden.
Weliswaar staat het vast, dat artikel 3
van de Zondagswet overtreden is, doch
de officier neemt aan, dat het niet de
bedoeling was een overtreding te plegen
en dat de zangers niet geacht konden
worden op de hoogte te zijn met de con
sequenties van hun optreden.
It is slimmer om in minske ünder de
foet, as in lüs ünder de tomme
to hélden.
Aide hege Tsjommer toer.
Né, wy moatt’ de fijan keare,
Ropt it doarp ien mei de hearen
Fan it gritenij-bistjür.
Alle Friezen mei yn fjür,
Offerfeardich neist eilkoarren,
Dan bliuwstou foar 't needlot sparre,
Aide hege Tsjommer toer.
M/t millioen Nederlanders in
nieuwe huizen.
Maar al gaat het ons nooit snel genoeg,
er wordt in ons land inderdaad hard ge
werkt om de woningnood te bestrijden
door het bouwen van nieuwe huizen.
Kort geleden heeft het Ministerie van
Wederopbouw en Volkshuisvesting be
kend gemaakt, dat er in 1954 68.500
nieuwe woningen gereed kwamen, dat is
meer dan ooit tevoren in één jaar. Een
record dus, of liever gezegd een record-
Verbetering. Want de woningproductie
heeft zich sedert de bevrjjding steeds in
stijgende lijn ontwikkeld, afgezien van
een kleine inzinking in 1952. In de pe
riode na Mei '45 konden 400.000 Neder
landse gezinnen aan nieuwe woningen
worden geholpen. Dat is een indrukwek
kend aantal als men bedenkt, dat die
gezinnen ongeveer anderhalf millioen
Nederlanders omvatten.
1ste week Maart 1905
De raad der gemeente Bolsward ont
vangt het Kon. Besluit, waarbij goed
gekeurd is de tolheffing op de trekweg
naar Pijphome en die der bruggen over
de Workumervaart.
De heer Dedden lid van verdienste. Bij
zijn heengaan als voorzitter van de
„Friesche Maatschappij van Landbouw”
heeft de algemene vergadering de heer
H. L. Dedden te Wolvega benoemd tot
lid van verdienste der Maatschappij. Bij
monde van de nieuwe voorzitter werd
de heer Dedden tevens een zilveren si
garenkistje aangeboden als dank voor
het zeer vele, dat hij geheel belangeloos
voor de Friese boerenstand en voor de
Maatschappij in het bijzonder heeft ge
daan.
Bolswards Nieuwsblad
Dit congres zal worden geopend met ’n
tentoonstelling van Friese kunst, kunst
handwerk en jeugdwerk.
Aantal huishoudingen stijgt.
De woningbehoefte is sedertdien tot een
abnormaal hoog peil blijven toenemen,
waarbij men dan het woord abnormaal
moet verstaan als: veel hoger dan voor
de oorlog. De oorzaken daarvan zijn op
zich zelf bezien verheugend: er worden
meer huwelijken gesloten en over het al
gemeen op jeugdiger leeftijd en oudere
mensen blijven langer leven, maar deze
verschijnselen brengen voor de woning-
voorzlening nogal wat zorgen mee.
Want, terwijl door het bouwen van nieu
we huizen het woningtekort kleiner
wordt, groeit het aan de andere kant
weer aan, doordat het .aantal huishou
dingen stijgt. Bovendien: het aantal
oude woningen, dat door nieuwe moet
worden vervangen, wordt ieder jaar
groter. Vooral op het platteland vindt
men nog vele één- of tweekamerwonin
gen, die de naam woning eigenlijk niet
meer verdienen, terwijl ook in elke stad
nog vele krotwoningen zijn op te rui
men.
Kerktorens. In de oorlogsjaren 1940-1945
werden in ons land in totaal 510 ker
kelijke gebouwen verwoest of zwaar be
schadigd. Op 1 Januari waren hiervan
reeds 279 herbouwd, (waarvan 200 ker
ken, de overige zijn kloosters, semina
ria en pastorieën) terwijl er nog 111 in
restauratie zijn. Naar „De Rotterdam
mer” mededeelt, zijn er nog 103 verniel
de kerken over waarvoor geen aan
vraag tot herbouw is ingediend, doch
die daarvoor wel in aanmerking ko
men.
Ruim vier millioen voor de vluchtelin
gen. Een arbeider, een jonge vrouw,
een gepensionneerde, een schooljongen
en een klein kind lieten op een podium
in het Gebouw van O., K. en W. te
Utrecht zakjes centen rinkelend leeglo
pen in een plastic bak. Even later werd
deze bak overhandigd aan mr. G. J. van
Heuven Goedhart, Hoge Commissaris
van de Verenigde Naties voor de Vluch
telingen. De Hoge Commissaris ontving
daarmee symbolisch de geweldige som,
die Nederland gaf. Om precies te zjjn:
f 4.123.000.meer dan de grootste op
timist in het comité Vluchtelingenhulp
1954 ooit heeft durven dromen.
middellijk iemand om te bedienen. Even
later ging voor de tweede maal de bel.
De familie K. Wagenaar, die de zaak
drijft, meende, dat de bezoeker daarmee
nogmaals zijn aanwezigheid wilde laten
blijken. Toen iemand zich naar voren
spoedde, was de vogel gevlogen.
Sigarettenpeuk zet fabriek in vlam.
Waarschijnlijk door een achteloos weg
gegooid sigarettenpeukje ontstond Don
derdagmiddag brand in de transforma
toren- en apparatenfabriek „De Drie”
te Ede. Voor de brandweer goed en wel
was gearriveerd, was de fabriek uitge
brand: schade naar schatting f150.000.
Het personeel had nog met schuimblus-
sers geprobeerd de vlammen te doven,
maar het vuur was in het houten fa
brieksgebouw niet te stuiten. Vijf en
twintig man zjjn door de brand werkloos
geworden.
Kruiend jjs op het Ijsselmeer. Het ijs op
het Ijsselmeer is Zondagmiddag aan ’t
kruien gegaan. Op enkele plaatsen zijn
de schotsen hoog opgeschoven, zoals op
het havenhoofd van Urk en langs de dijk
in de richting van Kampen, waar het
ijs zich zelfs huizenhoog opstapelde. In
de richting Enkhuizen zit het ijs een
beter op elkaar geschoven.
Noodlanding in sneeuw. De bestuurder
van een „Tiger Moth” van de Rijks
luchtvaartschool te Eelde, de leerling E.
Bonts, die een zweefvliegtuig met twee
passagiers er in, aan een sleepkabel van
Terlet naar Eelde moest? overbrengen,
heeft onder de gemeente Vries een uit
stekend geslaagde noodlanding gemaakt
ondanks een sneeuwstorm.
Driemaal dagelijks naar New York. Een
driemaal dagelijks dienst van Amster
dam naar New York, een aantal fre
quentieverhogingen op het Europese
luchtnet, in het bijzonder op de dienst
naar Hamburg en Bremen, een nieuwe
dienst, van Karachi naar Kandahar en
Kaboel in Afghanistan, zijn de voor
naamste nieuwigheden van de komende
K.L.M. zomerdienstregeling, die geldt
van 17 April tot en met 1 Oct. a.s.
Ratten doden 100 kuikens. Ratten heb
ben bij de landbouwer A. Pol te Elim
(Dr.) meer dan honderd kuikens ge
dood. Van de 200 kuikens, die P. juist
een dag te voren had ontvangen, waren
er nog 85 in leven.
greidhoek. Wie nu zou verwachten, dat
terwille van dit feit het aantal nieuw
te bouwen woningen in deze streek het
grootst zou zjjn, vergist zich deerlijk.
Het is juist andersom. Wie zich „in Hol
land” de ogen uit het hoofd kijkt over
de huizenblokken die als paddestoelen uit
de grond schijnen te rijzen, zal moeten
constateren, dat in de dorpen van Won-
seradeel, Hennaarderadeel en Wymbrit-
seradeel de nieuwe woningen veelal wel
op de vingers van één hand kunnen ge
teld worden. Trouwens dit geldt prac-
tisch voor heel de provincie.
Friesland kort gehouden?
Onlangs lieten wij ons voorrekenen, dat
voor elke 100 Friezen die er jaarlijks bij
komen er maai- voor 70 een woning ge
bouwd wordt. De 30 moeten maar inwo
ning zoeken of naar. randstad-Hol-
land trekken. Dit zou gemotiveerd zijn
door de opmerking, dat er juist zoveel
Friezen emigreren naar andere provin-
Alde hege Tsjommer toer.
Doarpsbiwenners sjogg1 forbüke
Oeral om dy Jorwert-spoeken,
Hoe sil ’t komme op ’en dür?
Leit de fijén op ’e loer,
Lükt er dy mei grize kjelte
In moam of joun nei de bidelte,
Aide hege Tsjommer toer.
De zwarte hoek.
Hoe is het echter in onze eigen omge
ving gesteld? Uit een onlangs gepubli
ceerde statistiek betreffende de percen
tages 1 en 2-kamerwoningen bleek dat
de Zuid-Westhoek van Friesland als „de
zwarte hoek” van <je provincie moet
worden beschouwd. Nergens is de wo
ningtoestand zo droevig als juist in deze
km en hwa wit miskien op 100 km, dan
sil de auto likegoed foar de reizger as
foar de frachten in great middel wurde
fan foarütgong. Hast allegearre wiene
de keamerteden doe fan in hiel oare
miening, men moast dit münster for-
biede, d© snelheit biperke ta 10 km en
al sokke dingen mear.
Minister Lely seach de dingen yn pers
pectief, d.w..s. hy seach hwer’t hja üt
hard aerd hinne gean moasten en dêrom
wie it in bistjürder fan great formaet.
Dit is elk yn dy mjitte net jown, mar
gjin sakeman en gjin bistjürder kin it
der sünder dwaen, De takomst hat bi-
tsjutting en de nije dingen sille winne,
dat mei men nea forjitte. Ek op it plat
telén moat en mei men net fêst hélde
oan dingen, dy’t foargoed ta it forline
bihearre. Hoe’t it eartiids wie mei de
arbeiders, feinten en fammen is ynte-
ressant om to hearren, mar hoe’t it mei
fiir, tsien en tweintich jier wêze sil,
dér ha wy mei to krijen. En dan kin
men hjir wis fan wêze, dat it in hiel
fraechstik wurdt om fikse boerefeinten
en arbeiders op de pleatsen to hélden.
Dat wurdt fan jier ta jier slimmer.
Hwant de lénbou, hoe wichtich ek yn
üs eagen, sakket fan jier ta jier yn bi-
langrykheit foar de yndustry oer. Hjoed
binne jit 20 pct. fan it folk boer of
boerearbeder, mar foar fyftich jier wie
dat 40 pet. en oer fyftich jier sil it rich
ter by de 10 pct. lizze as by de 20 pet,
De bihoefte oan wurkkrêften yn de lén
bou nimt stadich mar wis óf, dy fan de
yndustry nimt mear as stadich tige ta.
De libbenseasken wurde greater en it
peil derfan wurdt oanjown troch de
mearderheit, dus troch de yndustry-
arbeider. Hoe’t it mei de wurktiden, de
fakénsjes en de leanen komme sil, wurdt
dér hislist en net yn de lénbou. Mar
dizze sil meimoatte, oars wurdt de
flecht fan it lén nei de stêd in komplete
üttocht. Is dit oerdreaun, tinke jo Foar
it hjoed wol, mar elts jier sil it mear
minsken düdlik wurde. En dat soe sa
slim net wêze as it dan noch yn oare
wei to twingen wie, mar dan is it to
let. Wy binne üt djippe oertsjüging
in great forstanner fan de gelykstelling
tusken stêd en plattelén.
Wij lea’iwe fêst, dat it algemien bilang
dêrmei tsjinne wurdt en dat it foar elk
Tussen lift bekneld. De 22-jarige F. Zui-
dema uit Wafstermolen is tussen een
lift en een muur bekneld geraakt en
gedood. De politie stelt een onderzoek
in naar de omstandigheden, waaronder
dit ongeluk gebeurde in de fabriek van
de N.V. Roelfsema’s Ollefabriek te Hoo-
gezand. Zuidema raakte bekneld, toen
hij met een lift een partij zakken naar
beneden wilde brengen en de lift kap
seisde.
Aide hege Tsjommer toer.
Symbolyske ienheitssmeijer,
Stamfaer fan de lyntsjesnijer,
Haldst dy ieuwen sterk en stoer.
Rópst de boarger en de boer
Mei it brünsliet fan dyn klokken,
Hast al géns frjemdlingen lokke,
Aide hege Tsjommer toer.
Aide hege Tsjommer toer.
Wyn en wetter lang forduorre,
Mar ’t blykt seis dyn swiere muorren,
Ha gans lit fan de natür.
Ja, dyn soune tiid is oer,
Alderdom komt mei gebreken,
Foar üs allegear een teken,
Aide hege Tsjommer toer.
Enorme achterstand.
En toch is ondanks die steeds groter
gordende bedrijvigheid in de bouwvak
ken de woningnood nog groot en kon
de na-oorlogse achterstand nog niet in
gehaald worden. Die achterstand was
bij de bevrijding heel erg groot. Door
oorlogsgeweld waren alleen al al 80.000
woningen geheel vernield, 40.000 huizen
zwaar en 400.000 huizen licht bescha
digd. Het borstelwerk eiste eerst de
Volle aandacht en het bouwen van nieu
we woningen kwam pas langzaam op
gang. Tegelijkertijd steeg echter ook de
vraag naar woonruimte: er werden in
de eerste jaren na de oorlog tweemaal
zoveel huwelijken gesloten als in nor
male jaren voor 1940. En zo kon pas
in 1950 een bescheiden begin worden
gemaakt met het inhalen van de enor
me achterstand: in dat jaar was voor
het eerst de woningproductie groter dan
de jaarlijkse toeneming van de behoefte.
gefoel fan eigenwearde, in
geastlike stansgreatskens en in greate
solidariteit tusken boer en arbeider as
sintrale figueren op it plattelén, in
hoedzjen fan eigen kultuer, in echte
kultuer, in echte leafde foar it moaije
boerebidriuw, dêrmei wurde de foune-
minten lein foar it gebou fan de maet-
skiplike gelykstelling yn rjuchten en
plichten.
Boeren en boerefolk meije wol oars
wêze, mar net minder as de oaren, nóch
fan holle, nóch fan hert, nóch fan han-
nen. En dat is foar in great diel har
eigen opjefte en har eigen taek. En hjir-
yn moatte de eigen organisaesjes folie
mear as yn it forline bard is, har ar
beidsterrein sykje. Dan sil de ekonomys-
ke gelykstelling as in ripe frucht har
ren diel wurde. Dy’t de takomst foar
eagen héldt, kin net oars sizze as: wy
binne op dit stuit net fierder as hel-
wei.
Uit rijdende trein gevallen. De 30-jarige
mej. Hendrikse uit Schoondijke is Vrij
dagmiddag omstreeks halféén uit de rij
dende trein van Tilburg naar Den Bosch
gevallen. Zwaar gewond werd zij naar
het ziekenhuis te Tilburg overgebracht,
waar zij in de loop van de middag is
overleden.
Bevrtfdingsextraatje in elf steden? Op
initiatief van Arnhem is er reeds enige
tijd overleg gaande tussen de elf groot
ste gemeenten van ons land over een
extraatje ter gelegenheid van de tiende
bevrijdingsdag voor degenen, die van de
gemeentelijke diensten voor sociale Va-
keri een uitkering ontvangen. Men mag
hieruit wel de conclusie trekken, dat de
extra-uitkering van ongeveer f 10.per
gezin waartoe Amsterdam heeft beslo
ten, vermoedelijk niet alleen tot de
hoofdstad beperkt zal blijven. Of ook
in de tien andere grote steden dit be
drag uit de bus zal komen, staat echter
nog geenszins vast, aangezien het over
leg nog niet is geëindigd.
Nieuwe guldens blijven nog uit. Het zal
langer dan verwacht v^erd duren al
vorens de nieuwe zilveren guldens in
de beurzen van de Nederlanders zullen
rammelen. Daar ’s Rijksmunt nog geen
voldoende voorraad heeft, is ervan afge
zien de guldens in Juli, zoals aanvanke
lijk bekend was gemaakt, in circulatie
te brengen. Het tijdstip, waarop de gul
dens wel in omloop komen, is nog niet
vastgesteld.
Deze week dubbele bijslag brandstof. De
minister van Sociale Zaken en Volksge
zondheid heeft aan de gemeentebesturen
bericht, dat de brandstoffenbijslag voor
de sociale voorziening over de week van
6 tot en met 12 Maart verdubbeld mag
worden. Dit betekent, dat deze brand
stoffenbijslag voor kostwinners en al
leenwonenden wordt verhoogd van f 3.80
op f 7.60 en voor kostgangers van f 1.90
op f 3.80.
Klant was even alleen. Uit de toonbank,
lade van een kleine winkel voor groen
ten, fruit en comestibles aan de Aker
straat in Heerlen is f 3000 gestolen door
een onbekende, toen hij even alleen in
de zaak was. Toen omstreeks 1 uur de
winkelbel ging, verscheen er niet on
buigzaam maar zeker.
Met andere woorden: ook al zou er in
ons land geen woningnood meer zijn,
dan nog zouden er ieder jaar heel wat
huizen moeten worden gebouwd, in de
eerste plaats omdat het aantal huishou
dingen toeneemt en ten tweede omdat
heel veel oude huizen nodig moeten wor
den vervangen.
Van de 68.500 woningen, die verleden
jaar klaar kwamen, zijn er misschien
20.000 waarmee de achterstand wordt
ingelopen. Het tekort aan huizen wordt
geschat op 200.000 en een eenvoudige
rekensom leert dan, dat het, zoals Mi
nister Witte onlangs heeft gezegd, wel
1964 zal worden voordat de hele achter
stand is ingehaald, tenminste, wanneer
het tempo van 65000 per jaar wordt
volgehouden. Zou het mogelijk blijken
de jaarlijkse productie op te voeren, dan
zou de woningnood iets eerder van de
baan kunnen zjjn.
In ieder geval, het record, dat in 1954
werd bereikt, en waarvan een ieder
hoopt, dat het in de loop-van dit jaai>
opnieuw zal worden verbeterd, is een
belangrijke stap geweest in de goede
richting.
de oaren sykje in better üntwyk. En
leau nou net, dat de maetskippjj dizze
hélding leanje sil. Né, as de boer yn in
éld fort en de arbeider yn in forfallen
keamer en de bem it wurk dogge, dan
kin de molke wol in pear sinten goed-
keaper, hwant seit men dande bi-
driuwsünkosten binne dêr nou ienkear
sa leech.
Dy’t himsels forkrommelt, wurdt fan de
hinnen opfretten, dat is in wier wurd
En a! is it maklik de skuld fan in minne
situaesje by oaren to sykjen, it is bet
ter seis nei to gean, hwat yn eigen
formidden forbettere wurde moat. De
wiere gelykstelling moat fan ünderen op
bifochten wurde, selsrespekt giet foaróf
oan it respekt fan oaren. Wiswier, der
is hiel hwat to’n goede foroare, mar
wy binne jit net fierder as healwei. Dat
is op himsels net sa slim as wy mar
witte, dat wy de oare helte fan de wei
moedich en mei oertsjüging op gean
moatte, sil it plattelén net fortüteazje.
Dit is op it foarste plak net in kwesje
fan jild, mar primair fan karakter en
opfieding, fan libbensstyl en sosiael bi-
sef.
In soun
Hwaf hat Qabe Skroar
lén in ramp is as it plattelén fortjir-
met. En yn wurden binne hast alle plat-
telanners it dermei iens. Mar as it op
de died oankomt, dan sjocht men to faek
dat hja seis praktisearre: it plattelén
kin wol mei minder ta. En dat brekt de
krêft fan dizze rjuchtfeardige striid. Wy
mikke meastentiids fierst to leech. Hwer
binne büten de nije polders moderne
wenten foar üs boerearbeiders, mei gas,
elektrisiteit, wetterlleding en trije, fjou-
wer sliepkeamers
Hoefolle buorkerijen hawwe allerhanne
élderwetske wenten en slepe fan jier ta
jier dermei fierder? Hwat is der yn de
tsien jier nei de oarloch nou boud oan
moderne buorkerijen? Sa goed as neat.
Wy komme hiele einen efteroan mei
dizze dingen en yn pleats fan in reed-
like hier to jaen mei de forplichting, dat
in fiks diel bistege wurde moat oan for-
bettering en modernisearring, hawwe de
measten miend, dat it moai gyng: foar
in dübeltsje op de earste rang en fan
de winst in grou stik nei it bilêsting-
kantoar slepe. Dat jild hearde der net,
hwant foar it oergreate diel wie dit jild,
dat via de eigner oan de pleatsen bi
stege wurde moatten hie. Dat hie in
boerebilang west, al seach men it net.
Om in earlike kriich mei de oare bi-
driuwstüken fiere to kinnen, hiene wy
üs wapenje moatten mei deselde wapens
en net mei de élde strideraesje oer lege
hieren.
Lyksa leit it mei de minsken, dy’t it
boerebidriuw yn de takomst drage
moatte. De oplieding fan boer en arbei
der moat op itselde peil komme as dy
fan oare minsken en dat liket nearne
net nei. De publike kassen steane wiid
iepen foar alle ünderwiisynstellings, al-
linnich foar boer en arbeider bistiet it
foarskrift, dat hja seis mar foar in
skoalle soargje moatte, as hja ien ha
wolle en dan jit ien, dy’t hwat leartiid,
learkrêften en learrfiiddels oangiet, kilo
meters efteroan komt. En wy, platte-
lanners, nimme dat mar en fine dat ek
jit in skoan ding. Sjoch, men hoecht
de bem dan mar ien of twa dagen to
missen en hja kinne moarns en jouns
jit wol mei melke, seit men dan.
Mar wy grave op dizze wize üs eigen
grêf, wy hélde de minsth’^aefden en 1
minst-energike jonges op de pleatsen, j
Dé woningnood in ons land is meer dan eens genoemd de kanker,
die knaagt aan het geluk van honderdduizenden Nederlanders. En
vaders en moeders van samenwonende gezinnen en jonge mensen,
die him trouwplannen al maar moeten uitstellen bij gebrek aan
woongelegenheid, zullen bevestigen, dat die krasse vergelijking in
geen enkel opzicht overdreven is. De gruwel der samenwoning, die
zo moeilijk te verdragen is voor de Nederlandse volksaard, veroor
zaakt tal van tragedies. De mensen, die in gemeentebesturen en
huisvestingscommissies zjjn aangewezen'om de beschikbare ruimte
zo eerlijk mogelijk te verdelen onder de ernstige candidaten, komen
op elk spreek- of zittingsuur weer in aanraking met nieuwe pro
blemen. De wetenschap, dat er in ons land veel gedaan wordt om
de woningnood te lenigen, betekent slechts een heel erg schrale
troost voor hen, die van die nood te lijden hebben. AI worden er
nóg zo veel huizen gebouwd, de huisvestingsmisère van een slacht
offer behoort pas tot het verleden, wanneer hij-zélf aan de beurt
is om een eigen woning te betrekken, waarin hij en zijn gezin
zich zelf kunnen zijn,
De tekenen, die er op wijzen, dat ex-pre-
mier Georgi Malenkov in Z'en gevaar
lijke positie is geraakt, nemen de laat
ste dagen hand over hand toe.
De jongste in deze reeks is een twee
pagina’s beslaand artikel in het partij
blad „Pravda” ter herdenking van de
sterfdag van Stalin, twee jaar geleden,
waarin de ex-premier rechtstreeks aan
gevallen wordt wegens zijn uitlatingen
over de gevaren van de H-bom.
Het artikel, van de hand van F. Kon
stantinov, lid van de Sovjet Academie
van Wetenschappen, die in nauw contact
staat met het centrale comité van de
communistisch© partij, schijnt er op te
wijzen, dat Malenkov, wiens naam ove
rigens niet wordt genoemd, mogelijk bin
nenkort zal worden beschuldigd van
„ernstige ideologische ketterij”.
