AGRARISCH FRIESLAND GAAT ZICH
TE BOLSWARD PRESENTEREN
KRIS-KRAS door Nederland
Productie, Sierlijkheid en Kracht
op liet ijsbaanterrein
Gouden filmpjes
,JIET WATERORGEL”
Hwat hat Qabe Skroar
Fan de Mar liny toer
te b
Symphonic van klank en kleur
to sizzen
op in
op it spul.
Tj. de J.
I
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
C
F
Dinsdag 24 Mei 1955
51e Jaargang
No. 40
9.
2.
A..
3.
B.
4.
5.
6.
n
7.
8.
o
en
op de P.B.O. itforkearde steeën en sa is der jit folie, dat en makket oa
fiks diel fan de 1 lang net earste klas is. Mar dc Domeinen Dat ündcrfynt
US
Abonnementsprijs t 1.60 per Kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 87926
Advertentieprijs: 12 cent per tnns
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Tweeledig doel.
De te Bolsward te houden productie-
keuring heeft een tweeledig doel.
In de eerste plaats wil de keuring een
stimulans zijn voor de Friese fokkers,
die, wanneer het neusje van de Friese
fokveezalm op het ijsbaanterrein aan
wezig zal zijn, een prachtig vergelij
kingsobject heeft.
Een keuring is n.l. een unieke gelegen
heid de fokkersresultaten met elkaar
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V. Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telefoon 451 - Na 18.30 uur 305 of 333
(K 5157)
3e week Mei 1905.
Het vraagprogramma.
Reeds eerder deden wij enige medede
lingen betreffend» et vraagprogram-
helle wurde, sa
jierren dochs
gollen wiene wy
Handelsvee.
Ten slotte is ook aan deze keuring nog
de rubriek Handelsvee toegevoegd, tot
het organiseren waarvan een aparte
commissie is genoemd onder leiding
van enkele vooraanstaande veehande
laren.
taal te bespreken. Taalkundigen van re
putatie zullen worden uitgenodigd. Het
initiatief is uitgegaan van de stichting
Arnhem-Europa.
Meisje in regenput verdronken. Het 3-
jarig meisje Ada Weeteling uit de Ver-
zetstraat te Koog aan de Zaan is Don
derdagavond door het houten dak van
een regenput gezakt en verdronken. Het
ongeluk gebeurde op het terrein van
een oud boerderijtje, dat in de buurt
van de ouderlijke woning stond. Hoewel
het kind vrij snel werd gevonden, kon
de kunstmatige ademhaling niet meer
baten. Het gezin Weeteling was slechts
twee dagen geleden uitgebreid door de
geboorte van een jongetje.
De hinnen, dy’t it lüdst keakelje, lizze
dêrom de greatste aeijen net. De kjj, dy’t
by de hikke it hurdst balte, jowe dêrom
de measte molke net. En minsken, dy’t
it measte prate, sizze faek it
minste.
n
Bolswards Nieuwsblad
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad
Gelukkig initiatief.
Het is reeds weer een paar jaar gele
den, dat zich te Sneek een commissie
Vormde om onder het motto: „Produc
tie, sierlijkheid en kracht” aldaar een
productiekeuring te organiseren, die in
eerste instantie bedoeld was voor het
weidegebied uit de wijde omgeving i.c.
de Zuid-Westhoek. Voor deze keuringen
bestond echter zoveel belangstelling,
ook van veehouders buiten dit gebied,,
dat men de deelname spoedig moest
openstellen voor de gehele provincie.
Het zou dwaas zijn als Bolsward een
productiekeuring in deze geest zou hou
den, terwijl de Sneker permanente com
missie tot het houden van productiekeu-
ringen, die zelfstandig optreedt en geen
enkel officieel contact met de landbouw
organisaties onderhoudt, behalve dan ’t
feit, dat het Fries Rundvee Stamboek
enthousiast en daadwerkelijk zich hier
voor interesseert, enige dagen later een
dergelijke keuring zou organiseren.
Aldus is men gaan praten en dit gesprek
heeft er toe geleid, dat de Sneker per
manente commissie dit jaar de jaarlijk
se Friese productiekeuring niet in eigen
stad gaat houden, maar deze heeft in
gelast in de feesten rond de herdenking
van het 500-jarig bestaan van de Bols-
wardse stadsrechten. Het feit, dat deze
keuring reeds traditie werd enerszijds,
dat zij door bekwame mensen wordt ge
organiseerd onzerzijds en in de derde
plaats doordat de keuring te Bolsward
nog meer het accent zal leggen op de
deelname uit geheel Friesland, zijn even
zovele gunstige factoren die tot het
Welslagen ongetwijfeld zullen bijdragen.
2% cents sigaar Nestor. K. Falkena Bz.
Sigarenmagazijn t.o. ’t Stadhuis.
te vergelijken en de ervaringen onder
elkaar uit te wisselen. Betere resultaten
van de één sporen de ander onwillekeu
rig aan tot het trachten bereiken van
nog hoger prestaties. Maar niet alleen
als vergelijkingsobject heeft een keu
ring als deze waarde, ze is ook een
uniek propaganda-middel voor het Frie
se vee, dat de pretentie heeft het meest
economische ras ter wereld te zijn. De
keuring zal de eigenschappen demon
streren, die aan deze superioriteit ten
grondslag liggen.
Bij Hiemertertille schrok een paard van
een marechaussee van het zeil van een
schip. Het paard sprong met zijn berij
der in de sloot. De laatste kwam met
de schrik vrij. Het paard ter waarde
van f540.moest worden afgemaakt.
Van groot belang.
Zo gezien wordt deze show van pro-
ductiedieren representatief voor geheel
Friesland en dus van het allergrootste
belang voor de Friese veefokkerij en
-handel. Deze keuring is er- niet alleen
voor de grote fokkers, maar geheel
agrarisch Friesland is er bij gebaat
dat zij goed zal slagen.
De fokkerswereld mag er dan in de eer
ste plaats bij gebaat zijn, ook voor de
niet-fokker is de keuring van het groot
ste belang. De export van fokvee, die
er door wordt gestimuleerd, betekent ’n
ontlasting van de veemarkt en dus ste
viger prijzen ook voor het vee, dat niet
direct voor de productie is bestemd.
Aan een goede fokveehandel trekt heel
de handel zich omhoog. Daarom is een
ernstig beroep op fokkers zowel als be-
zhcers van goede productiedieren zich
voor deze keuring aan te melden, dan
ook wel op zijn plaats.
Productie.
De productie van een koe is nummer
één. In tegenstelling met de normale
fokveekeuringen, zoals die in de herfst
worden gehouden, wordt bij deze keu
ring juist aan de productie hoge eisen
gesteld, zowel wat het vetgehalte als
het aantal kg geproduceerde melk be
treft. Men heeft hierbij naar analogie
van een indeling, getroffen door het F.
R. S. onderscheid gemaakt voor de
dieren van de lichte en zware grond.
In alle rubrieken we komen hierop
terug worden de dieren gescheiden
gehouden en apart gekeurd met uitzon
dering van de rubriek „vrouweljjke af
stammelingen van stieren, van één of
meer eigenaars” (rubriek XIH).
De productie-eisen voor vee van de lich
te grond is 10 pet. lager gesteld. Zowel
voor de zware als voor de lichte grond
wordt een kampioen aangewezen.
ma, dat een overzicht geeft van de 13
rubrieken.
In de 1ste rubriek worden koeien ge
plaatst met een jaarlijkse productie van
45000 kg melk en een nevenrubriek van
idem 40.000 kg melk. Dit zijn de hoog-
productieve dieren, die slechts zelden
worden gevonden. Vergeleken bij voor
gaande jaren zijn de productie-eisen
voor deze toprubriek met 5000 kg melk
verzwaard, zodat mag worden aangeno
men, dat deze rubriek niet overbezet
zal zijn. Heeft U een dier, dat deze
unieke productieprestatie heeft gele
verd, dan verzuime U niet dit dier voor
deze rubriek te laten inschrijven.
Een nieuwe rubriek.
Speciale aandacht vragen wij voor de
10de rubriek, waarin stamfamilies wor
den gevraagd, n.l. Collectie vrouwelijke
dieren van één bedrijf, die langs da
vrouweljjke lijn afstammen van één en
dezelfde koe. Alle dieren moeten melk
gevend zijn. Minimum aantal zes stuks.
Het betreft hier een nieuwe rubriek,
waarvoor zeker belangstelling zal be
staan.
Rubriek 11 is die der Familiegroepen.
Preferente Stammoeders met min
stens 3, waarvan minstens 2 direc
te vrouwelijke afstammelingen, ge
boren vóór 1 October 1954.
Moeders met minstens 3, waarvan
minstens 2 directe vrouwelijke af
stammelingen, geboren vóór 1 Oc
tober 1954. (Geen zoons of afstam
melingen van zoons. Met de moe
der samen dient minstens de helft
melkgevend te zijn).
Behalve de reeds boven genoemde ru
briek 13 noemen we dan nog de Be-
drijfscollecties (vrije samenstelling naar
grootte van het bedrijf).
Eerste steen voor Muslim Moskee in
Den Haag. Sir Muhammed Zafrulla
Khan, rechter bij het Internationale Hof
van Justitie heeft tijdens een korte
plechtigheid op een terrein aan de Oost-
duinlaan in Den Haag de eerste steen
gelegd voor de eerste moskee in ons
land van de Ahmadiyya Muuslim Mis
sie in Nederland. De plechtigheid werd
bijgewoond door een klein aantal Mus
lims in ons land en door enige belang
stellenden. Zoals men weet bouwt men
ten behoeve van de Ambonezen ook in
Gaasterland een moskee.
Drassige grond in de Zuidwesthoek. In
sommige plaatsen in de Zuidwesthoek
waar de landen wat lager liggen, begint
Politiek delinquent verduisterde 39.000
gulden. Een oud-S.S.er, thans wonen
de te Steenwjjk, heeft bekend, dat hij
f 39000 heeft verduisterd ten nadele van
een bankinstelling te Steenwyk en Leeu
warden en een firma in Soesterberg.
Brand in tankauto. Te Almelo raakte
een tankauto in brand met het gevolg,
dat ook een loods een prooi der vlam
men werd en drie mensen, die daarin
werkten, zich slechts met moeite kon
den redden, waarbij een hunner brand
wonden aan het gelaat en handen op
liep.
komd is en dan
as de
de pine forgetten.
op pO-
‘n- Der
hat bygelyks de Sosiaél-Ekonomyske Ried
oan alle lanbouorganisaesjes fiks pine yn
it hier bisoarge troch oan -
advisearjen yn de Wet o]
artikel, dat tastiet om in f
Euro-verkeerstaal. Nog dit jaar zal in
Arnhem een vierdaags congres worden
gehouden, om de wenselijkheid van een
gemeenschappelijke Europese verkeers-
Overleden i n de cel. Te Amsterdam
werd een 51-jarige man, die dronken
was, aangehouden en in een cel gestopt,
doch toen men later eens ging kijken
hoe hij het maakte, was de man, die
hartpatiënt was, reeds overleden.
Hoog bezoek. Prins Bernhard zal op
14 Juli aanwezig zijn bij het concours
hippique te Wolvega ter gelegenheid
van de Pieter Stuyvesantfeesten van 12
tot 16 Juli.
maximaal 360 dagen, of 0.46 kg bo
ter per dag.
Melkgevende enterrieren, geboren
na 30 Sept. 1952 en afgekalfd na
30 Sept. 1954, met minstens één
melkstaat der moeder, die voldoet
aan de rubrieken 5 tot en met 8.
Toelichting voor rubrieken 1 t.m. 9:
Alle dieren moeten melkgevend zijn.
Veelbelovende jongen. De Bussumse
politie arresteerde een 13-jarige joy-
ridder, die in 2 x 24 uur 5 auto’s in
het Gooi had gestolen en daarbij ver
scheidene garagedeuren had opengebro
ken.
Berouw vóór het begon. Nog vóór de
boot uit de Rotterdamse haven naar
Australië vertrok, kreeg de echtgenote
van de heer S. al berouw van haar emi
gratie. Het jonge echtpaar pakte wéér
de koffers en keerde met de afscheid-
zwaaiende familie naar Veenendaal te
rug.
Een zwemmende reebok. Nabij Zwol-
lekerspel vonden sluiswachters Zondag
morgen in de Willemsvaart een reebok,
die telkens de sluizen op en neer zwom.
Men heeft het dier uit het water gevist,
terwijl de politie het in de bossen van
Molecaten de vrijheid heeft gegeven.
Zal I
schatten prijsgeven? De coöperatieve
vereniging, die het goud van het in de
vorige wereldoorlog gezonken göud-
schip, de Renate Leonhardt, aan de op
pervlakte wil brengen, heeft de duikto-
ren klaar liggen. Men hoopt binnenkort
met de bergingspogingen te kunnen be
ginnen.
Sierlijkheid.
Hierbij wordt uit de aard der zaak ge
let op het uiterlijk, niet in de allereerste
plaats op de make up (ook al spanderen
de fokkers aan dit onderdeel heel wat
tijd en kosten) maar vooral op de har
monische lichaamsbouw, zoals die bij
een productiekoe gevraagd mag wor
den. De Friese koe is van nature een
mooi en sierlijk gelijnd dier, dat wan
neer het voor de productie verloren
mocht gaan, ook voor de slacht nog
goede waarde heeft.
Bolsward ligt temidden van het oeroude Westergo’se greidegebied
en wanneer de stad zich opmaakt om straks het eeuwfeest te gaan
vieren, mogen agrarische hoogtijdagen niet ontbreken. Naast de
paardensport moet ook (vergeef ons de beeldspraak) de kurk
worden getoond, waarop de omgeving drijft. Helaas is de zomer
voor het houden van eenj fokveekeuring wel een erg ongeschikte
tijd, zodat de volijverige commissie plannen heeft beraamd tot het
organiseren van een verantwoorde show van productiedieren.
Naast de export van fokvee hoe belangrijk op zich zelf ook
is de sierlijk solied gebouwde productiekoe immers de roem van
Friesland.
Besprekingen hebben er toe geleid, dat op Woensdag 20 Juli op
het ijsbaanterrein een productiekeuring zal worden gehouden, die
niet alleen bedoeld is voor de naaste omgeving, maar waar men
ihzendingen verwacht uit geheel Friesland, een keuring waarvoor
ongetwijfeld grote belangstelling zal bestaan, nationaal zowel als
internationaal.
Politiek op het stembiljet? De betrok
ken staatscommissie is tot de conclusie
gekomen, dat het mogelijk zou zijn de
namen van de politieke groeperingen of
de afkortingen daarvan op het stembil
jet te vermelden.
Brand te Zaandam. Het kantoor van
de communistische vakorganisatie E.
V. C. met het daarboven gelegen woon
huis is te Zaandam door brand totaal
verwoest.
Tragisch. De 6-jarige K. Kuiper uit
Den Helder raakte spelende met zijn
kameraadjes te water in een vrij ondie-
het gondschip nabq Texel haar er weer ujtklaute.
ren en greep zich vast aan een draad
van het electrisch net, die daar een
pomp van stroom voorzag. De draad is
vermoedelijk niet goed geïsoleerd ge
weest, want de jongen kreeg de stroom
door het lichaam en was op slag
dood.
men bij de veehouders al weer last te
krijgen van drassige grond, waardoor
de zode wordt vertrapt. Wij hoorden
reeds van boeren, die hun dieren weer
moesten stallen wegens te overvloedige
regenval. De grasgroei is over het al
gemeen niet onbevredigend.
Burgerlijke Stand Wonseradeel:
Gehuwd: Douwe Hiemstra 26 jr.
Geertje Namminga 22 jr. te Hichtum.
Jan Bruinsma 25 jr. te Akkrum en
Jetske Damstra 22 jr. te Witmarsum.
Jan Schilstra 23 jr. te Leeuwarden en
Grietje van der Schaaf 23 jr. te Hart-
werd. Bauke Bosma 34 jr. te Ferwoude
en Maaike Poelst.-a 26 jr. te Hieslum.
Bauwen Strandstra 37 jr. en Trijntje
Poortstra 26 jr. te Zurich. Wiepke
Wiersma 25 jr. en Klaaske Nauta 25
jr. te Witmarsum. Taeke van Baden
38 jr. en Atje Zaagmans 26 jr. te Mak-
kum. Thomas Dijkstra 23 jr. en Janke
Kuipers 21 jr. te Allingawier. Gerke
Haringa 21 jr. te Heeg en Fetje Nauta
22 jr. te Schraard. Minne Boschma 31
jr. en Trijntje Zuierveld 26 jr. te Fer
woude. Jacob Faber 28 jr. te Wijnal-
dum en Tjitske Winder 25 jr. te Kims-
werd. Jetze de Witte 29 jr. te Engwier
en Geertje Feenstra 23 jr. te Schettens.
Tymen van Tuinen 44 jr. en Atje Plui-
ner 32 jr. te Schraard. Dirk Tilstra 26
jr. te Zurich en Antje Kingma 24 jr.
te Arum. Abe Bleeker 24 jr. te Wit
marsum en Janke Diemersen 25 jr. te
Pingjum. Hendrik Lammertsma 23 jr.
te Bolsward en Maartje Bleeker 21 jr.
te Witmarsum, Joh. Oom. Sterk 28 jr.
te ’s-Gravenhage en Aaltje van Gor-
kum 28 jr, te Arum.
LJOCHT EN SKAED
De jonge bledtsjes fan de beammen hing-
je forsutere oan de tüken, it gers, dat him
al aerdich üntjoech, kriget slach op slach
de nachtfroast oer de lea, de ierdapels
sitte meast noch yn de groun en de maei-
móanne rint al wer op syn léste fuotten.
It moat langer yn in tige koart skoftke
-J* ‘i is ’t al. Wis, it komt alle
wer goed, mar mei de lege
oars wol oan in groei-
sum jier ta, it is allegearre mear as skjin-
op rekke. Hwa wit oft net krekt as jo dit
stikje léze it goede waer l:c~d J~~
is it ek wer sa’t it sprekwurd seit:
roede fan it gat is, is de pi**
Pine is der oars wol, net allinnich
lityk terrein, mar ek yn oare dingen.
Van de volgende rubrieken noemen wel
Melkgevende koeien met een mini
mum van 900 kg boter in drie aan-
eenvolgende volledige perioden, met
een minimum van 0.82 kg boter per
dag.
Melkgevende koeien met een mini
mum van 1 kg boter per dag in een
volledige lactatie période.
Melkgevende koeien met een mini
mum van 300 kg boter in maximaal
360 dagen, of 0.83 kg boter per dag.
Melkgevende koeien met een mini
mum van 260 kg boter in maximaal
360 dagen, of 0.72 kg boter per dag.
Melkgevende koeien, geboren na 30
Sept. 1949 en vóór 1 Oct. 1950. Mi
nimum productie 230 kg boter in
maximaal 360 dagen of 0.64 kg bo
ter per dag.
Melkgevende koeien, geboren na 30
Sept. 1950 en vóór 1 Oct. 195L Mi
nimum productie 200 kg boter in
maximaal 360 dagen of 0.56 kg bo
ter per dag.
Melkgevende twenterrieren, geboren
na 30 Sept. 1951 en vóór 1 Oct 1952.
Minimum productie 160 kg boter in
kontribüsje óf to lóken fan de bydrage
oan it Lanbouskip, as men lid is fan ien
fan de trije stansorganisaesjes, der ut to
nimmen. Nou stiet hiel de organisearre
boerestan op ’e kop. Hwant op it foarste
plak hiene hja allegearre rekkene op in
fikse reduksje en yn dy geast de leden
foarljochte, ek har rjochtsgefoel is der
net sunich troch biseard. Hwant it Lan
bouskip is in fuortsetting fan de Stifting
fan de Lanbou, in ynstitut dat nei de oar-
loch troch de seis organisaesjes fan boe
ren en arbeiders opboud is. En yn de Wet
wie fêstlein, dat maksimaal 90 fan de
kontribüsje óflutsen wurde koe fan de
heffingen foar it Lanbouskip. En nou’t it
safier is en eltsenien derop rekkent, komt
de S-E.R. mei dit adfys oan de Minister.
Dit soe bitsjutte, dat de organisearre boe
ren in dubelde kontribüsje bitelje moas-
ten en dat soe dochs wol it toppunt wêze.
Der binne mear fan dy frjemde forrassin-
gen langer. Sa sitte de polderboeren ek
net mear op flewiel. In stik as seis krigen
lêstendeis birjocht fan de direksje, dat de
hier fan f 165.de ha opslein wie oant
f 235.—.
Oaren steane al op in heger sifer., En nou
is it wol wier, dat de pleatsen dêrre, al-
hiel nij en it lan oan ien kavel, alles oaü
de fêste dyk en oan it wetter, in bulte foar
hawwe, mar dér is ek hiel hwat dat min
der moai is. Alles hwat men hjir op it
aid lan fynt, sa as tsj erken, skoallen, yn-
stellingen fan allerhanne soarten, dy’t yn
de rin fan ieuwen ünstien binne, moatte
dér yn in hurd tempo üt de groun stampt
wurde en dat yn dizze djüre tiid. Dêr-
troch moatte se dêrre folie mear finan-
sieel bydrage as hjirre, de bern moatte
ek lange reizen meitsje, nei kostskoallen
gean of oerbliuwe yn kosthuzen, op syn
minst hege buskosten meitsje en al sokke
dingen mear. En derby komt, dat hiel
hwat stikken lan ek lang net ideael binne.
f..It iene stout tofolle, it oare wettert i :t
de Minister to I goed óf, in tredden hat rare plakken en
J a D M f 1 «F 1 fnrl-an «e rloe rztxllza
Eieren raakten op drift. De storm van
Woensdag heeft duizenden bebroede
eieren gespoeld uit de nesten van het
buitendijkse broedterrein bij Tacozijl. De
zee tussen Lemmer en Afsluitdijk is»er
mee bezaaid, 'n Groot deel van de broe
dende meeuwen, kieviten en wilde een-
den is nu' vertrokken.
Nu het tijdstip van de grote feestelijkheden met rasse schreden naderbij
komt, zal het goed zijn om bepaalde onderdelen van het uitgebreide
en ongetwijfeld zeer aantrekkelijke programma nog eens wat nader te
belichten.
Als één van de belangrijkste attracties kan men zeker wel het zoge
naamde „Waterorgel” beschouwen, een nieuwtje van onze moderne tijd.
Wat is er nog mooier te bedenken dan een schitterend samenspel van
klanken en kleuren. Terwijl men een of ander bekend muziekstuk op
het orgel hoort spelen, ziet men de klanken als het ware een gedaante
aannemen. Want tegelijk met de accoorden worden fonteinen van veel
kleurig water omhoog geworpen, nu eens meters hoog, dan weer iets
lager. Het is één groot gordfjn van ragfijne waterdeeltjes, die door tal
van schijnwerpers sprookjesachtig worden belicht. Iedere minuut, ja,
welhaast iedere seconde wisselt het beeld, dat de organist de bezoekers
met zijn toetsenbord voor ogen weet te toveren.
Door de internationale artisten wordt het „Waterorgel” één van de
grootste ontdekkingen van de laatste jaren genoemd en men mag dan
ook veilig aannemen, dat juist dit muzikale wonderinstrument duizenden
naar onze stad zal lokken en in het bijzonder naar de grote Economische
expositie van landbouw en industrie op de terreinen van plan-Noord.
Want het is de bedoeling, dat men het „Waterorgel” slechts in ogen
schouw zal kunnen nemen, nadat men het tentoonstellingsterrein heeft
betreden.
Surch dat mei inkele moannen syn fabryk
kwytrekket.
„It skeelt my jiers wol hündert ryksdael-
ders molkjild”, sei in Surger boer lésten
al in jier tsjin my, „mar it bigreatet my dochs fan it
CZ-rIa J- lx C1 Jl1’»
witte wol fan hieropslaen, hja binne elts
jier yn de slach mei de Sintrale Groun-
keamer, dy’t harren hwat bidimje moat.
Krekt oarsom as hjir yn Frylsan. Hwant
dér moat de Grounkeamer nou tz
twa hyltyd ünderfine, dat de Sintrale doarp, it is nou forgoed in deade boel”.
Grounkeamer, foaral by forkeapings de Ja, dat is it wrede libben. Foar Wytmar-
hichte yn driuwt. Nou is foar de twadde
kear oan de Fryske Grounkeamer birjocht
dien, dat har noarmen net goedkard wur
de omdat hja net sa binne as de rjocht-
linen fan it Ministeary. Al mear as oardel
jier sitte hja der yn Ljouwert nou yn de
frjemde situaesje, dat hja gjin noarmen
hawwe, omt de Minister de ütstellen net
goedkarre wol. Okkerdeis is nou bisletten
om de Haechse noarmen dan mar oer to
nimmen ónder protest. Der wie noch ien
oare utwei west en dat wie, it byltsje der
by dellizze. Mar de measten mienden, dat
it bilang fan de hierdeboeren dit net for-
antwurde makke en sa hat men it tsj in it
sin akseptearje moatten. De sintralisaesje
is hjir wer ris baes wurden. Oant nou ta
jildt it aldergeloks net foar de noarmen
by forhier allinnich by forkeap. Mar sa
is it al slim genóch, hwant it iene sit al-
tyd oan it oare fêst. Yn Langwar, hwer’t
hja in goed jier lyn raer yn ‘e lytse loege
sieten omt de direkteur fan de koöperative
suvelfabryk de boel yn ünstjür brocht hie
en der op de dei, dat de kontroleur kom-
me soe, ynienen fan troch wie mei in to-
koart fan mear as hünderttüzen goune, is
men nou wer hwat moediger. De greate
sintrale ynstellings as Suvelbank, de Kon-
dins en it B^an binne goed bysprongen
en nou hawwe hja mei de boeren fan it
St. Niekster fabryk de lapen gearsmiten
en in nije koöperaesje „De lendracht”
oprjochte foar Langwar en St. Niek to-
rearre. De namme seit bést, as de geast
fan de leden ek sa is of wurdt, sil it dêrre
nou wol wer hwat rommer sile. Foar ien
fan de doarpen wurdt it lykwols in fikse
tobekestter, hwant it fabryk bitsjut yn us
Fryske doarpen ek in stik mienskipswurk
makket oare dingen wer mooglik.
t ek it forneamde doarpke i
sum is it in boppeslach, mar foar Surch
in hurd bislüt. En it sil de léste ek wol
net wêze, hwant de tedinyk iet syn gong
en stelt aloan hegere easken oan ynvestea-
ring en rendabiliteit. De koöperaesjes
binne hjirtroch sakke op 76 yn Fryslan,
mar it kwantum molke, dat-hja forwurkje
gie wer mei inkele millioenen kilo’s om-
heech. De lést fiif jier wiene de sifers
sa: 49-50: 702 miljoen; 50-51: 704 mil
joen; 51-52 709 miljoen; 52-53 748 mil
joen en nou dit jier: 53-54 wie it 753
miljoen kilo’s. It sil tige de fraecli wêze,
hwat it jier 54-55 aensens to sjen jowt,
mar gjin stiging, dat witte wy nou al.
Hwant de minne hjerst en it minne foar-
jier, mei t min hea, hat mannich fabryk
raer parten spile.
En nou binne de meanmasines al wer yn
it fjild. It droegjen is hurd fan ein gien
en in pear mylde dagen wurdt ek de kuil
wer folie makke. Better is fansels in silo
foar dit wurk en aldegreloks sjocht men
hjir en dêr nije silo’s forrizen. Leafst twa
en dan net to great, dat is foar alles it
profytlikste. Mear as ea sjocht de boer
wol yn, hwat in kostlik bisit eigen woun
hea en goedslagge kuil, mei droech gets
foar de winter wurdich is. Dêr moat dc
winter troch go^d makke wurde, hwant
mei it byfoer bliuwt it in djure boel.
De iere gerzen sjitte al yn de raei, in wis
teken, dat de drokke tiid foar it boerefolk
foar de doar stiet. Lit ós foar harren en
ek foar üs allegearre hoopje, dat it in
goede üngetiid wurde mei. It binne mar
inkele moannen, mar miljoenen steane
Kracht.
Al vormt productie en sierlijkheid een
goede combinatie (het Amerikaanse
rund heeft bgv. wel een hoge produc
tie maar geen mooie vorm en moet het
dus in dit opzicht reeds tegen het Frie
se vee afleggen) er is nog een andere
factor, die de aandacht vraagt, n.l. de
„kracht” of wellicht duidelijker uitge
drukt, de innerlijke constitutie van de
koe.
Een Friese koe is over het algemeen
veel sterker gebouwd dan de melkras-
sen uit het buitenland, die na enige
jaren „versleten” zjjn, terwijl de Friese
koe veel langer mee gaat en ook op
hoge leeftijd zowel voor de productie als
de fokkerij nog waarde heeft.
Naast de productie en sierlijkheid deze
kracht van het Friese rund te demon
streren is het derde doel van de komen
de keuring.
'r
