L WAT STEEKT ER ACHTER DE GLIMLACH- CAMPAGNE VAN DE SOVJET-UNIE? NIEUWE RECHTSORDE WERD ZICHTBAAR KRISKRAS door Nederland I. ER Ill Ungetiid Vrijdag 17 Juni 1955 Buitenland» Overzicht Tweede Kamer aanvaardde eerste IKijkswet Waarschuwende woorden van generaal Gruentlier Adenauer gepantserd tegen Russische verleidingen Zilveren filmpjes STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND 1 J V F F i 51e Jaargang No. 46 zgn wezen KAMEROVERZICHT PTT. I Een hond vermist. S. Rijpma, Pingjjlm. 3de week Juni 1930. Deze maand nog gratis kinderhaarknip- pen. Mej. W. Rekers, kapster. Noordenbos’ t.b.c.vrge melk is de melk voor zieken en gezonden. De huizinge van de heer D. J. Visser werd door het hemelvuur getroffen. Maaiers en hooiers wordt een gezellig tehuis aangeboden in de tekenschool te Makkum. Melodia-orgels met doorlopende harp f290 (13 reg.. eikenhouten kast). Vrije bezichtiging. Timmer’s piano- en orgel- handel, Bolsward. De beer van een rondreizende Duitse berenleider, die te Franeker in de tuin van een café was vastgebonden, doodde aldaar een jongetje. Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Uitgave: A. J. OSINGA N.V. Bolsward Administratie- en Redactie-adres: Marktstraat 13 Telefoon 451-Na 18.30 uur 303 of 33J (K 5157) ter de regeringstafel plaats genomen, naast de Ministers Zijlstra, Kernkamp en Van der Kieft, gevolmachtigde ministers een hartelrjk welkom toe en hij hoopte, dat zij hun bijdrage zouden leveren in de vrucht bare samenwerking tussen de drie rijks- delen. En natuurlijk hoopte hij ook, dat de heren Pos en Debrot niet zullen na laten op alle vragen die van de Kamer uit gesteld worden, te antwoorden. Wat dat betreft, behoeven de Kamer leden geen vrees te hebben. „Ik zal dat zoveel mogelijk doen,” zo zeide de heer Pos, „want dat bevordert de goede sa menwerking”. En de heer Debrot zeide: „Er zal nimmer vergeefs een beroep op onze bereidheid worden gedaan.” Na de officiële toespraken kon het de bat beginnen. Het duurde slechts heel kort. De heren Schmal (ch), Neder- horst (arb.) en Ankersmit (vvd) ver klaarden zich voor deze overeenkomst. Zo werd de eerste Rijkswet z. h. s. aan genomen. Minister Zijlstra heeft nog een kort de bat gevoerd met de heer Gortzak (cpn) over de handel met Rusland. De communisten verwijten de regering steeds, dat zij niet voldoende handel voert met de landen achter het Ijzeren Gordijn. De bewindsman heeft nu duide lijk te verstaan gegeven, dat dit geen economische, maar een politieke kwes tie is. De moeilijkheid is n.l., dat dicta toriale landen uit politieke overwegin gen hun afspraken niet nakomen. En dat kan Nederland, dat moet leven van een geregelde uitvoer, niet hebben. Mercedes komt naar Zandvoort. De di rectie van Mercedes heeft aan de KNAC medegedeeld, dat zg haar deelneming aan de Grote Prijs van Nederland, die Zondag op het circuit van Zandvoort wordt verreden, handhaaft. Geld op de bodem van de Waal. Enige tijd geleden heeft ’n opgewonden vrouw een portefeuille met 7000 gulden in de hoe we het leraren-tekort kunnen on dervangen en op welke wijze we de leer- lingenschaal kunnen verlagen. Abonnementsprijs t 1.60 per icwzrtaei (bij vooruitbetaling) Giro 87926 Advertentieprijs: 12 cent per bsm Ingezonden mededelingen dubbel tarief Handelsadvertenties bij contract sedueba Misse dei, Loft as laei, Hieltyd wiet, Boer fortriet, O myn hea, Hündert skea,, ’t Is biroerd, Mar hê.ld moed. It nijgers Docht it bést; It leit straks swiid, Ungetiid. Hea oer ’t fjild, Tiid is jild, Haeijerskinst Boerewinst. Touwen tiiz’ Rechten riiz’ Swylje hurd, De rüge sturt. Weiden, ja. Loegersstriid, Ungetiid. Juny-joun, Gaedlik woun, Seis pounsmiet, Boereliet: ’k Ha myn sin, ’t Roun net tsjin. It waerbirjocht Liket Ijocht, Fline jier, Slim gemier, Dit kear bliid. Ungetiid. Middei-skoft, De hiele kloft, Om ’e tafel past Boerekost, Spekfet rij, Süpenbrij, Mage tier, In ketier, Fluch oerein, Rêst mei rein, De dei forglydt, Ungetiid. Bolswards Nieuwsblad De Jong’s Nieuwsblad Wit strikje. Aan voorzitter Kortenhorst kan men direct zien als er een bijzondere gebeur tenis op handen is. Het dagelijkse zwar te strikje van zijn rokcostuum is dan vervangen door een smetteloos Wit strikje. Dat betekent een beëdiging van een Kamerlid of een andere plechtig heid. Onze Kamervoorzitter is een man van stijl. Namens de Kamer riep hij de twee Onderwijsnota's. Minister Cals en staatssecretaris Mej. de Waal hebben deze week ook de ge legenheid gehad om hun onderwijsnota’s te verdedigen. Dat werd tgd, want op 28 en 29 April heeft de Kamer daar over in eerste instantie haar oordeel gegeven. De onderwijsdebatten werden echter onderbroken voor de behande ling belasting- en huurontwerpen. Deze behandeling leidde tot de Kabinetscri sis. En zo hebben de bewindslieden van Onderwijs tot Dinsdag en Woensdag moeten wachten om hun antwoord-rede- voeringen te kunnen uitspreken. Die tijd van voorbereiding is te lang geweest. De vele ambtenaren van het Departe ment hadden net zo lang aan het ant woord zitten schaven, dat alle aardig heid er af was. Nieuws is er uit dit debat dan ook niet naar voren gekomen. De namen Lavo, Mavo, Havo zullen wel ingevoerd wor den, want de minister vindt ze prachtig. Met veel nadruk heeft hij er nog ééns op gewezen, dat ook in het nieuwe on derwijsbestel niet zal worden afgewe ken van de financiële gelijkstelling tus sen openbaar en bijzonder onderwijs. Voor dat toekomstig onderwijsbestel moeten volgens mej. de Waal, nu reeds de voorbereidingen worden getroffen, ook al staan wij nu nog voor de vraag U Enige jongemannen te Arum namen het initiatief een muziekcorps op te richten. H. M. de Koningin woonde als gast van de Lustrum Commissie 1955 in de Leidse Schouwburg de gala-voorstelling bg van de musical show „De Zwarte Tulp”, opgevoerd door het Leidse Studententoneel. In de pauze werd H. M. op het toneel aan de spelers en regisseur Dr. Titus Brandsma, hoogleraar aan de R.K. Univërsiteit te Nijmegen droeg in de kapel aldaar ter gelegenheid van zijn zilveren priesterjubileum een plech tige H. Mis op. van de Russische invitatie aan dr Adenauer het Duitse parle ment weinig neiging toont de z.g. vrgwilllgerswet, welke de basis moet vormen voor de opbouw van het West-Duitse leger en welke door de regering na het herstel der souvereiniteit is ingediend, snel af te handelen. zijn de Russen er met hun „poli- Waal bij Nijmegen gegooid. Duikéls zochten tevergeefs op de aangeduide plaats om het geld terugte vinden, doch zonder resultaat. Zaterdag evenwel haalde een jongen met z(jn hengel een briefje van honderd gulden op. Een z.g. kikvorsman heeft derhalve opnieuw naar het geld gezocht, doch wederom zonder resultaat. Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en Men meent, dat de vorderingen van de militaire paraatheid van het Westen de Russen afgezien van hun economisch zwakke positie heeft gedwongen hun expansieplannen in Europa en hun vij andigheid jegens het Westen in ieder geval voorlopig prgs te geven. Daarom zou Rusland thans aansturen op een zekere normalisatie der betrekkingen met het Westen. Wanneer men van deze veron derstelling uitgaat, kan men ook begrip hebben voor de me ning van generaal Gruentlier, de opperbevelhebber der Nato-strgd- kr ach ten in Europa, dat de nu vriendelgker houding van de Sov- jet-Unie het Westen niet mag be letten voort te gaan met de uit voering van zgn huidige militaire program. Immers men weet nog niet precies wat er achter de glimlach-campagne generaal Gruenther noemde haar „verra derlijk” steekt en daarom mag het Westen geen ogenblik in zjjn krachtsinspanning verzwakken. In Nederland mag men in dit verband nog wel eens denken aan de dagen van het Hitler-bewind in Duitsland, toen ons land van de zijde van de regering te Berlgn herhaaldelijk en nog zelfs en kele dagen voor de verraderlijke inval de meest warme vriendschapsbetuigin gen en de verzekering, dat het Neder landse grondgebied zou worden geres pecteerd, ontving. Generaal Gruenther sprak er zijn be zorgdheid over uit dat de nieuwe poli tiek van de huidige Russische leiders, knapper dan Stalin, wiens daden de westelijke allianti met een schok tot actie en paraatheid brachten, de niet- communistische landen er toe zou kun nen verleiden hun defensie-inspanning te verminderen en dat zij Moskou’s di plomatieke aanbiedingen zouden be schouwen als het begin van een nieuw tijdperk van vrede. Dit moge dan het oordeel van een mi litair zijn, die uit de aard van zgn vak opleiding het apparaat, waarmee hij moet werken, gaarne zo volmaakt mo gelijk ziet, men zal toch goed doen zgn waarschuwingen niet in de wind te slaan. Het is al zo dat onder de invloed De uitnodiging door de Sovjet-Unie tot bondskanselier dr Adenauer gericht om een bezoek aan Moskou te brengen, heeft aanleiding gegeven tot zeer uitvoerig en gevarieerd commentaar. Er is één punt waarover men het over het algemeen wel eens is, en dat is dat de gewijzigde houding van Moskou nog enige maanden gele den wees het, als de Parijse accoorden door de westelijke landen werden aangenomen, alle toenadering tot de landen die het accoord zouden tekenen, af veroorzaakt is door de krachtige en een drachtige houding van het Westen, in het bijzonder wat de uitvoe ring van de militaire plannen betreft. Junymoarn, 't Waer is skoan, „Hege drok” Boerelok. Klokke acht Mannemacht, Nei it 14n, Sinnebran. Loft klear blau ’t Jowt ’em Óf, Weinen ryd’ Ungetiid. Kindercircus trok 500.000 bezoekers. Bij het kindercircus „Elleboog” van de stichting „Pro Juventute”, dat thans is opgeslagen op het terrein van „De Branding” te Doorwerth, is dezer da gen de 500.000ste bezoeker sinds het bestaan van het circus ontvangen. Het was Treesje Kaspers, oud 10 jas1", leer linge van de Mariaschool te Amers foort. Noordoostpolder heeft nu 20.000 inwo ners. In de Noordoostpolder is Zon dag de 20.000ste inwoner geboren, n.l. Johannes de Wolf, zoon van ploegbaas C. de Wolf wonende aan het Ankerpad 4b (even ten Noorden van Urk). De secretaris van het openbaar lichaam der Noordoostelijke polder, de heer Rie- mersma, heeft de heer De Wolf een spaarbankboekje uitgereikt, waarop ’n bedrag van f 75.was gestort. Subsidie voor Madurodam. B. en W. van Den Haag hebben aan de raad voorgesteld een jaarlijkse subsidie te verlenen van f25000 aan de stichting tot bijstand van het Nederlands stu dentensanatorium, dat de miniatuur stad Madurodam exploiteert. In gierput verdronken. Maandag is de 22-jarige Cornelia Wilhelmina Kok in een gierput bij de ouderlijke woning ge raakt en daarin omgekomen. Toen het meisje niet thuiskwam gingen de oudérs op onderzoek uit, zij zagen in de gier put een klomp drijven, die van hun dochter afkomstig was. Even later haal de men het levenloze lichaam van het meisje op. De K.Z.H.M. redde 68 personen. Vol gens het verslag van de Koninklgke Zuidhollandse Maatschappij tot Red ding van Schipbreukelingen werd in dat jaar 48 maal een beroep gedaan op haar reddingboten, waarbij in 14 gevallen werkelijke hulp werd verleend. Bij deze hulpverlening konden in totaal 68 personen veilig aan land worden ge bracht. Sinds de oprichting in Novem ber 1824 werden ruim 3000 personen veilig naar de wal vervoerd. Met levensgevaar kind gered. De 3- jarige Christina Heuvel, die Dinsdag morgen in de Gouwwetering in Haarlem- Oost was gevallen werd op het nippér- L bondskanselier pleit voor zgn herenigd Duitsland, de ontvoogding van de aan Duitsland grenzende Russische satel lietstaten zal ter sprake brengen en dat de Fransen zich te weer zullen stel len tegen een al te veel de nadruk leg gen op de Duitse hereniging, waarop een door Parijs sterk gewenst vergelgk met Rusland zou kunnen afspringen. Het Westen heeft nu wel een gemeen schappelijk defensief-apparaat onder éénhoofdige leiding, maar het is er nog verre van dat het ook een gemeen schappelijke buitenlandse politiek heeft daarin geldt ook nog altijd: „zoveel hoofden, zoveel zinnen”. Tot de moeilijkste kwesties, welke moe ten worden geregeld voor er enigszins van ontspanning tussen het Westen en het Oosten sprake kan zijn, behoort ook die van Formosa. Men hoort daarvan de laatste weken niet zoveel meer, maar achter de schermen wordt daaraan hard gewerkt speciaal door de Indiase premier Nehroe die thans in de Sovjetunie is en zijn diplomaat Krisjna Menon, die te San Francisco de zaak met verschillende zgner collega’s zal opnemen. De ver wachtingen zgn in het Westen echter niet groot omdat zowel rood China als de Ver. Staten aan hun standpunt vasthouden. Van het verdere nieuws verdient ver melding het voorstel van premier Nas ser van Egypte om aan beide zijden van de EgyptischIsraëlische grens bij Gaza een neutrale zóne te vormen, om de kansen op incidenten te verminde ren, die gevaarlijker worden omdat de meeste Arabische landen nu Egypte steun toezegden bij een nieuw conflict met Israël. In België is de Schoolwet-Collard door de Kamer aangenomen, tegen fel ver zet der Katholieken in, en zoals het thans lijkt zal ze een bron van ver deeldheid in het Belgische volk blijven. In Argentinië heeft Peron zijn moei lijkheden met zijn katholieke onderda nen, nu hij bezig is de scheiding tussen kerk en staat door te voeren. Het eerste zichtbare bewijs was daar van de Tin-overeenkomst. Deze heeft ten doel de tinprijzen in de wereld te stabiliseren. Dat is noodzakelijk, omdat er overproductie dreigt. Zij wordt ver oorzaakt door de Ver. Staten, die grote voorraden tin inslaan uit strategische overwegingen. Het is dan ook begrijpe lijk, dat Amerika deze overeenkomst niet heeft getekend. Suriname en de Antillen hebben in Ne derland een gevolmachtigde minister gedetacheerd. Het zijn resp. de heren Pos en Debrot, die de belangen van hun landen bij de Nederlandse regering bepleiten. Zij hebben een heel eigenaar dige positie. Zij maken deel uit van het Kabinet als het gaat over zaken, die voor heel het Koninkrijk van belang zijn. In de Kamer zitten zij veelal ach ter de regeringstafel. Het kan natuur lijk voorkomen, dat de Nederlandse mi nisters een besluit nemen waar de he ren P.os en Debrot tegen zijn. Zij heb ben dan het recht om hun afwijkende mening in de Kamer kenbaar te maken. Zij kunnen zelfs wijzigingen van de aanhangige wet voorstellen. De Kamer moet dan daarover beslissen met een meerderheid van drie-vijfde van het aantal stemmen. De Kamer kan ook nadere inlichtingen vragen aan de gevolmachtigde minis ters. Dan zal zij meestal wel antwoord krijgen, maar persé noodzakelgk is dit niet, want de gevolmachtigde ministers hoeven niet op elke vraag te antwoor den. Weliswaar zijn zij rijksministers, maar per slot van rekening zijn zij ook de belangen-vertegenwoordigers van hun landen. Evenals onze ministers in Kamerleden spreken zg zonder last of ruggespraak, maar zij zgn in Nederland Kamerlid en Minister tegelijk. Dat is een staatsreehteltjk nieuwigheidje, waaraan de Kamer ongetwijfeld nog zal moeten wennen. Dinsdag hebben we dan de primeur ge had. Men heeft kunnen zien, dat de nieuwe rechtsorde inderdaad leeft, want de ministers Pos en Debrot hadden ach- Dinsdag j.l. heeft zich een historische gebeurtenis in de Tweede Kamer voltrokken. Voor de eerste maal werd éen Rijkswet aan vaard. En het is begrijpelijk, dat dit heugelijke feit door voorzitter Kortenhorst niet zonder meer kon worden voorbijgegaan. Want de aanvaarding van die Rijkswet was het bewijs dat in ons Ko ninkrijk zich grote veranderingen hebben voorgedaan. Na de be krachtiging van het Statuut met de West door H. M. de Koningin is het Koninkrijk nieuwe stijl een feit geworden. Het bestaat nu uit drie gelijkwaardige partners: Nederland, Suri name en de Nederlandse Antillen. Partners, die over en weer rech ten en verplichtingen hebben. Suriname en de Antillen zgn vol komen baas in eigen huis, maar zij hebben een band met Neder land. Zo wordt er op het gebied van Defensie en Buitenlandse Zaken een Koninkrijkspolitiek gevoerd, d. w. z. een politiek, gebaseerd op een harmonieuze samenwerking van de drie partners. Ook tiek van de glimlach” stellig in geslaagd Zuid-Slavië wat van het Westen af te houden, zoals we reeds in ons vorig overzicht schreven is de positie van Italië in het westelijke verdedigingssy steem nogal wankel, voorts is de neu trale houding van Zweden versterkt na het bezoek van Boelganin aan Stock holm en verwacht men dat Moskou spoedig ook speciale aandacht aan Noorwegen zal wijden, waar het parle ment ook nogal onder de indruk van de nieuw, Russische politiek schijnt te zijn. De West-Duitse bondskanselier dr Ade nauer schijnt overigens gepantserd te gen de Russische verleidingskunst. Uiteraard was er voor hem geen reden de uitnodiging der Russen af te wijzen, trouwens dat zouden de politieke ver houdingen in zijn land ook niet gedogen en bovendien hebben de Franse staats lieden Faure en Pinay ook een uitnodi ging naar Moskou te komen gekregen, wat het sensationele karakter van de invitatie aan Adenauer wat geringer maakt. En tenslotte gaat dr Adenauer niet naar Moskou vóór hg met de wes telijke Grote Drie uitvoerig heeft over legd. Hij is thans in de Ver. Staten, waar hg naast de Amerikaanse ook de Engelse en Franse staatslieden zal ont moeten, die naar de nieuwe wereld kwa men om er met de andere leden van de V. N. ook de Russen het tien jarig bestaan van die organisatie te San Francisco te vieren. Men vindt het vooral opmerkelijk en een bewijs van Adenauers trouw aan het Westen, dat deze niet vóór deze conferentie naar Moskou zal gaan, dus geen afspraken met de Russen tevoren zal maken, maar eerst daarna. Over wat de Russen zich ten opzichte van de oplossing der Duitse kwestie voorstellen, heerst echter in het Wes ten nogal verschil van inzicht. Sommi gen denken dat Moskou opnieuw zal voorstellen Duitsland te herenigen en te neutraliseren, een gedachte, welke zowel dr Adenauer als het gehele Wes ten verwerpen, maar welke de Russen nog zo aantrekkelijk voor de W.-Duitse oppositie en het West-Duitse parlement zouden achten, dat ze h.i. nog wel eens de verhouding tussen Bonn en het Wes ten in de war zou kunnen sturen. Anderen geloven, dat Rusland met een realistischer voorstel zal komen. Het zou genoegen willen nemen met de huidige gedeeldheid van Duitsland en de indeling van West-Duitsland b(j het Westen mits laatstgenoemd land zich bereid verklaart tot een zeer belang rijke goederenruil met de Russen en tot een beperking van de West-Duitse be wapening tot een bepaald minimum, waar tegenover Oost-Duitsland zich tot een dergelijke beperking zou ver plichten, waartoe al de mogelijkheid is open gelaten in het verdrag van War schau waarin de officiële herbewape ning van Oost-Duitsland eigenlijk uit gesteld werd. Deze afspraken zou Moskou dan willen beschouwen als een Inleiding tot een meer algemene invoering van een be- wapeningsbeperking. Aan grote leve- ringen aan Rusland zouden de Duitse industriëlen wel zin hebben en mis schien ook de Engelse, die gaarne de druk van de Duitse export op de weste lijke markten wat zouden zien inge perkt, maar de N. R. Crt. wees er de zer dagen terecht op, dat bg de Russen achter de handel altijd politieke be doelingen zitten. Als zfj er in zouden slagen de Duitse industrie sterk aan de Russische markt te binden, zouden zij allicht ook veel politieke invloed te Bonn krijgen en het ook misschien in de hand hebben de economische toe stand in hét Westen op een gegeven ogenblik te desorganiseren door plot seling de Russische markt voor Duitse waren te sluiten. Maar het Russische denkbeeld als ge heel zal geen genade bij de West-Duit- sers vinden, want een deling van Duitsland als basis voor een verzoening tussen het Oosten en Westen zullen zij nooit aanvaarden. Dr Adenauer heeft vóór zijn vertrek naar de Ver. Staten er nog eens sterk de nadruk op gelegd, dat z.i. de toets steen voor de Russische ernst om tot een betere verstandhouding te komen, moet zijn de Duitse kwestie, Moskou zal dienen toe te stemmen in de her eniging van de beide delen van Duits land onder een democratisch staatsbe stel en dit Duitsland moet dan ’t recht hebben zich te bewapenen en te scha ren aan de zijde van het Westen. Was aan deze eis voldaan, dan zou Duitsland bereid zgn deel te nemen aan een plan tot geleidelijke ontwapening. Dat collectieve veiligheidsstelsel schgnt ook een onderwerp te zijn dat de weste lijke Grote Drie thans in Amerika be spreken. Zoals bekend willen de Rus sen ook een collectief veiligheidsstelsel voor Europa, gegarandeerd door de Sov jetunie en de Ver. Staten, maar zij zullen stellig dr Adenauers wensen met betrekking tot de hereniging van Duitsland op de door hem genoemde voorwaarden niet onderschrijven. Het is zelfs de vraag of alle W.-Europese landen dat zullen doen, in ieder geval niet van harte. Uit de aard van zgn wezen streeft West-Duitsland met veel meer enthousiasme de hereniging na dan zgn westeigke bondge noten in de Nato. Men ziet: de conterentre der Grote Vier zal het alleen al met de Duitse kwes tie heel moeilgk hebben en daar naast zgn er nog vele andere. Maar ook het vóór-overleg dat nu in Amerika tussen de westelijke Grote Drie en dr Adenauer plaats vindt, zal niet gemakkelijk zijn. Men mag wel aan nemen, dat Amerika, als de Duitse Te koop: Koolraapplanten bg Jac. Feenstra, Arum. r i

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1955 | | pagina 1