al II BLOEDTRANSFUSIE KAN SOMS MENSEN- LEVENS REDDEN Jmifda z°nneb,'uiin Stadsnieuws No. 48 VRIJDAG 24 JUNI BOLSWARDS NIEUWSBLAD TWEEDE BLAD Hidaerder folksliet Een <laj£ niet de afnaniedienst op stap Straks ook een i I I Helicoptère proefdraaide te Arum Hel Lienuursklok je ..afname” in Makkum It Wytniarsumer jongespatür keerde terug! Zomerzitting Friese Prov. Staten O? en ’t Bigjint der tinkt us, wol hwat van Al kear op kear, sa't „Teade’ I i i r een n e t t 1 INGEZONDEN MEDEDELING De landbouwmechanisatie gaat met sprongen vooruit. Hier zien wij hoe te Arum door een helicoptère gedemonstreerd werd hoe men in een minimum van tijd een aardappelveld kan besproeien. r 9 C 5 Fryske ütjeften wiene yn syn bisit. Hy wie ien fan de béste kenners fan it Fryske idioom en as sadanich stiene der destiids wol gauris bydragen fan syn hê.n yn it tiidskrift „De Pompeblêd- den”. Ek helle er op aldere leeftiid noch de Fryske akte en sette er him üt nocht oan it Frysk der ta Hollénske feuille tons üt ’e Boalserter krante oer to set- ten. SJOERD EN ZIJN ORGEL Zaterdag na Zaterdag en op hoogtij dagen met een versierd pierement gaat Sjoerd Ferwerda Bolsward met draaiorgelklanken opvrolijken. De laatste tijd waren die klanken niet altijd even best, haperde de machine af en toe en werd er steeds maar weer naar dezelfde wijsjes amper meer ge luisterd. Dit mag zo niet langer blijven, hebben enige medeburgers gedacht en zo namen zij het initiatief een inzameling te hou den voor reparatie van het orgel, maar vooral ook voor aankoop van nieuwe boeken. Hoe vaak zegt men ons: „Wat hebben jullie beste verf.” De gratis kwast of 51 cent korting is voordelig. Brandsma, Snekerpoort, Kade 2e deur. BOLSWARD VOOR DE RADIO Gisteren en vanmorgen zijn er te Bols ward een serie opnamen gemaakt voor de Wereldomroep, zulks natuurlijk ter gelegenheid van het nu met rasse schre den naderende eeuwfeest. Hierbij werden ook opnamen op de band vastgelegd in de Hendrik Nanneshof, waar enkele oudjes bekende oude baker liedjes opzegden, o.a.: Altijd is kort jakje ziek. In het St. Anthony Gasthuis werd o.a. de „uitleg” van de zinnebeeldige voor stellingen door de guardiaan, de heer de Jong vereeuwigd, om straks over het rond der aard te klinken, terwijl men vanmorgen een bezoek zou brengen aan het Julianapark om de jongens van de L. T. S. te intervieuwen tijdens de volièrebouw. Efkes fierder oan de rydwei, Stean hwat huzen op te Syl, Dunje-hoeke heart der ek by, Mei in eigen libbensstyl. ’k Soe de Kliuw hast noch forjitte, Mei de Bear, dêr’t elk fan praet, Mear soe ’k wier dan ek net witte, Dat, dat is it lyts Hidaerd. Onderwjjs Friese taal. Met vreugde is de tot stand koming begroet van de wet tot regeling van het t a n t n Ongerustheid over wegzuiging arbeiders uit Friesland De Commissaris der Koningin in de pro vincie Friesland, mr H. P. Linthorst Homan, heeft Dinsdagmiddag de eerste gewone zitting van de Friese Staten geopend. In het algemeen, aldus de Commissaris, valt in Friesland sinds de bevrijding een sterk toenemende belangstelling voor de landaanwinning te constateren, welke mede het gevolg is van het stijgende gebrek aan goede landbouwgrond, maar tevens als een uiting kan worden gezien van de vooruitstrevende energie van de Friese gemeenschap. Zoals we reeds meldden is de reizende beiaard het jubileumgeschenk van twee Bolswarder stichtingen gearriveerd. Hierbij bevond zich ook het z.g. tienuursklokje, dat werd hergoten en aan het carillon toe gevoegd. Onder veel belangstelling werden in vlot tempo de 37 klokken van het klokkenspel in de raadhuistoren geplaatst. Op de foto zien wij hoe het tienuursklokje omhoog wordt getakeld. Der de leane mei in bochtsje, Tusken wide greiden rint, Dêr’t de tsjerke mei sawn huzen, By de Sjerp en Boukjepóllen, Elkmis mei in eigen paed. Dêr’t de Kleasterfeart noch weaget, Der der leit it lyts Hidaerd. Als de wagen bij de Hembrug de pont oprijdt, klinkt achterin een geluid van flessen tegen ijzerdraad. Een van de meisjes kijkt automatisch om, maar al les staat nog keurig op zijn plaats. De flessen blinken in het lantaarnlicht, dat door de achterruit valt. Ze ziet de nette witte etiketten met het vertrouwde rode kruisje. Op het deksel van een van de houten kisten met de pakjes „syste men” van naalden en slangen staat „Bloedtransfusiedienst”. Er ligt nog een stuk papier met vijf helderwitte jas sen. Het wordt weer donker achter in de auto, als deze de andere oever oprijdt en verdwijnt in de grauwe duisternis. Op datzelfde moment loopt de hoofd onderwijzer in een kleine N.-Hollandse gemeente terug naar zijn school. Hij heeft met de burgemeester, tevens voor zitter van de plaatselijke Rode Kruis afdeling nog enkele dingen besproken, in verband met de bloedafname-actie, die voor die avond is georganiseerd. Het licht in de gang en de lokalen brandt volop. Tien geüniformeerde le den van het Rode Kruis zijn onder lei ding van de concierge druk bezig de lokalen te ontruimen. De banken gaan naar de gang en de vloer wordt bijge veegd. Daarna worden met schragen of stoelen en brancars ligbankep ge maakt; tien in elk lokaal. In de twee lokalen samen zal dus van twintig per sonen tegelijk bloed kunnen worden af genomen. Op elke brancard wil men to taal vijftien gevers helpen om zodoen de de Amsterdamse ploeg met 300 volle flessen naar huis te kunnen sturen. Er zijn twintig hoofdkussens nodig met voor alle zekerheid 25 a 30 slopen. Voor elke afname, inclusief het aan- en afsluiten van de fles, is zeven tot acht minuten uitgetrokken. De verplichte rust na de afname neemt ongeveer 10 4 15 minuten per donor. In het rustlo- kaal mogen daarom wel een dertigtal brancards met elk één deken komen te staan. Er moet alleen genoeg plaats overblijven voor de koffieploeg met zijn twee grote thermosketels, warm water voor regelmatig afwassen van de vijf tig koppen en schotels, twee blikken biscuits, suiker, melk etc. Al merkt een donor practisch niets van het afnemen van ongeveer 300 cc bloed een warme kop koffie en wat biscuits doen na afloop toch weldadig aan. Er is een bus gehuurd voor de aanvoer van 50 donores uit een naburig dorp. Ze zullen direct om half acht arriveren De andere gevers zijn met tussenpo zen van vijftien minuten in groepen Soms inoar de les ris léze, Rüzje is hjir ünbikend; Lit it tige stil hjir wêze, Der binn’ wy al lang oan wend. Feesten, ja, dy kinn’ wy fiere, Fleurich op en nei üs aerd, Dan kin elk hjir hiel wol tiere, Yn it bliere lyts Hidaerd. Wize: It Heitelan (Wy binne bliid, dat oan üs op- rop sa spontaen foldien wurdt. Hjir is dan it Hidaerder Folks liet, üs stjürd fan Tj. Huitema, dêrre. Hwa folget? De folks- lieten fan Surch en Tsjerkwert krigen wy al tastjürd). JEUGD RODE KRUIS Het jeugd Rode Kruis is weer in actie geweest. De werkgroep van de 3de klas o. 1. s. ,,’t Kan beter” is vanochtend bij ’t vertrek van de Rode Kruisboottocht aanwezig geweest. Zij hebben meege holpen aan de voorbereiding van deze tocht, door het maken van persoons- kaartjes e. d. Zij boden bovendien de chronische zie ken, die deze tocht zullen maken, een drietal versierde fruitmanden met een prachtige inhoud aan. en wensten hen op kleurige kaarten een plezierige dag toe. WAT WORDT DAT MOOI. III Wij hebben de definitieve tekenin„ van het door architect J. Grunstra ontwor pen muziekpodium in het Julianapark mogen bezichtigen. De beste stuurlui staan veelal aan de wal en zo moeten de werklieden, die momenteel bezig zijn het bouwwerk bo ven de vijver te voltooien ook wel eens opmerkingen van het publiiek incasse ren, die minder vleiend zjjn. Als echter het bouwwerk voltooid zal zijn uiterst modern van vormgeving, uiterst solied van constructie en zéér doelmatig ingericht, zal alle critiek ver stommen. Architect Grunstra heeft in een minimum van tijd hier een gebouw gecreëerd, dat overal in den lande de aandacht zal trekken en waarmee Bols ward zich wel zeer gelukkig mag prij zen. WAT WORDT DAT MOOI. II De Volière in het Julianapark krijgt gestalte. Door de leerlingen van de LTS die aan het bouwen ervan een prachtig werkobject hadden, is onder leiding van hun leraar Brinksma, die de volière ontwierp, een prachtig en uiterst doel matig bouwsel ontstaan. Momenteel wordt een en ander voorzien van een kleurtje, straks wordt het gaas gespannen, de beplanting aange bracht en. worden de vogeltjes er in losgelaten. In heel de omgeving vindt men zo’n volière niet. Het is een r(jke aanwinst voor het park en de burgerij heeft de stad (en dus zichzelf) hiermee een prachtig en waardevol geschenk gegeven. WAT WORDT DAT MOOI. IV Het verhaal zou eentonig worden, daar om nog een kort resumé van wat er momenteel in ons stadhuis gebeurt. Ook hier wordt met zoveel overgave gewerkt, dat men iedere keer, wanneer men zich op de hoogte gaat stellen van de vorderingen, verbaast over het tem po, waarmee het gebouw een ware ge daanteverwisseling ondergaat. In de raadzaal die 6 Juli wordt heropend is thans een nieuwe eiken vloer ge legd, terwijl de laatste hand wordt ge legd aan de restauratie van de fraaie betimmering. Ook de bedschutkamer wordt afgewerkt, de garderobe voor de raadsleden en de Vierschaar. En dan niet te vergeten de plaatsing van het carillon, die in recordtijd is geschied. Maar ook hier is de helft nog niet aan gezegd. Wist U dat voor het stadhuis een speciale versiering is ontworpen en het gebouw op sublieme wijze verlicht zal worden? En dat men druk bezig is de zolang verwaarloosde ruimte bo ven de raadzaal in te richten als mu- seumkamer H. BRIJKER. Yn it St. Ant. siekenhüs yn Snits is nei in lang lijen noch hommels forstoarn de hear H. Brijker, lést ynwenner fan „Elim” to Boalsert. De hear Brijker waerd op 15 Juny 1885 to Frentsjer berne. Op 1 Aug. 1907 waerd er bineamd as ünderwizer oan de Iep. legere skoalle to Achlum, it plak hwer’t ek syn frou en soan rêste en hwer’t hy hjoed to hóf brocht wurde sil. Op 1 Febr. 1918 waerd de hear Brijker haed fan ’e iepenbiere leg. skoalle to Surhüsterfeansterheide (letter Boelens- leane) en op 16 Juny 1930 haed fan de iepenbiere skoalle to Moarre, dy’t op 1 April 1937 sletten waerd, op hokker mannichste de hear Brijker op 57-jier- rige leeftyd pensionearre wurde moast. hy him to Boalsert nei Komt de aide gloarje wer? Wytmarsum yn de prizen? Stean der nou wer in „Ketrinus” en in „Rein”? op to lykjen. Se toanden fjouwer kear, wy sitt’ yn d’ earste ein Komt de aide gloarje wer? t Is wier, ’t bin noch de jonges, Mar priis op priis, it liket dochs mar skoan Wy as Wytmarsumers, Bauke, Brant en Rommert, Us lokwinsk, hwant ’t is wier, it stiet danich oan! O BRANDWEERWEDSTRIJDEN Zaterdagmiddag vanaf half 2 tot onge veer 6 uur zal men te' Bolsward getui ge kunnen zijn van een uniek gebeu ren. Een tiental provinciale brandweren klasse 2) zal n.l. op het Oordje demon streren en in wedstrijdverband elkaar bekampen. Dat het er warm zal toegaan geloven we zeker en het publiek kan er ruim schoots van genieten, want entree wordt niet geheven. De prijsuitreiking zal ’s avonds gehouden worden in hotel Boer- mans. Komt de aide gloarje wer? Nou jonges, wol it toane, Gean mar sa troch, ienriedich, tink der om! Bliuw earlik en sportyf, wy binn’ dan wiis mei jimme, En hoopje jimm’ bring’ üs doarp noch in tige bulte rom HETTE REITSMA. Industrialisatie. Ten aanzien van de industrialisatie zei- de de Commissaris, dat in Friesland al flink vorderingen zijn gemaakt, met na me in het ontwikkelingsgebied Oostelijk Friesland. Met enige ongerustheid meende Mr. Linthorst Homan te moeten constateren, dat nog steeds veel arbeidskrachten, waaronder ook helaas geschoolden, uit Friesland afvloeien naar andere delen des lands. Hier speelt zeker een belang rijke rol het karig woningbouwvolume dat aan Friesland wordt toegewezen. Dat men in dit gewest dringend verle gen zit om meer woningen, mag hier uit blijken, dat van de dit jaar door het Rijk uitgetrokken 8000 woningen in de z.g. half-vrije sector, er bijna 1000 in Friesland zijn toegewezen. Het Provinciaal Bestuur, zo ging de Commissaris verder, juicht ’t toe, dat de scheepsbouw in Friesland zich krachtig uitbreidt en dat vooral zulke uitstekende resultaten worden geboekt bij de bouw van kustvaarders. Met de verbetering van de vaarweg naar Drachten is een aanvang gemaakt en na een zeer recent overleg tussen en kele ministers en een vertegenwoordi ging van Gedeputeerde Staten, mag worden gehoopt, dat binnenkort ook met de kanaalverbetering naar Heeren- veen kan worden begonnen. Letter sette wenjen. De hear Brijker hat it troch hüslike omstannichheden net maklik Jiawn. Twa dingen hiene en hüldden syn leaf- de, de muzyk en it Frysk. To Boalsert wie hy al ringen aktyf lid fan de Skut- terijmuzyk en waerd ek bistjürslid. Hy mocht seis graech wyskes komponearje en hat jierrenlang muzikael meiwurker west fan üs blêd. Yn „Elim” wie hy noch lieder fan in sjongkoarke. De hear Brijker wie in great leafhaw- WAT WORDT DAT MOOI. I Het Julianapark staat er momenteel, ondanks het feit, dat de hoge twijgen veel van de Hemelvaartsstorm te lijden hebben gehad, prachtig voor. Door alles wat er op het ogenblik in het park gebeurt, is men geneigd niet naar het park zelf te kijken, maar wie dit bewust doet, wordt verrukt. Straks met de feesten zal het Julianapark een ware lusthof zijn. Met veel lief dg vakkennis is alles zo geplant en ge pland, dat geur en kleur zich in alle schoonheid ontplooien. Momenteel wordt een welhaast sprook jesachtige verlichting aangebracht, het geen straks een fantastisch effect zal geven. WAT WORDT DAT MOOI. Last not least. Wat ondergaat de stad ook op het laatste moment nog gedaanteverwisseling wat de bestrating betreft. Wat in plan-Noord gebeurt grenst aan het ongelooflijke. In de binnenstad kreeg in een oogwenk het Grootzand een geheel nieuw aanzien en momen teel wordt er met man en macht ge werkt ook de Jongemastraat nog tij dig van trottoirs te voorzien. Met ware burgerzin hebben, zowel wat het Groot zand als de Jongemastraat betreft, de eigenaren van diverse stoepen spontaan meegewerkt, zodat nergens als op de Grote Dijlakker een hinderlijke onderbreking van het trottoir behoeft voor te komen. En och, zo zouden we Och, wy binn’ gewoai^e minsken, En üs gong is net sa réd, Wy ha gjin bysündere winsken, Lyk it folkje üt ’e stêd. Mar as komt it üngetiidzjen, Dan is nimmen mear hidaerd, Dan moat alles rinne en fleane, Yn it warbere lyts Hidaerd. van 25 30 schriftelijk opgeroepen. Niemand mag onnodig wachten. „De beste waardering voor de spontane be reidwilligheid spreekt uit een goede or ganisatie in een vriendelijke sfeer,” zegt de verpleegster die haar laatste in structies geeft aan de Rode Kruis-help- sters, die elk een afnameplaats onder hun hoede krijgen. Ze moeten weten welke gegevens zij op de transfusierap- porten moeten noteren; wanneer ze de dokter moeten waarschuwen voor de aansluiting van de fles; dat zij tijdens de afname de fles voortdurend moeten schudden. Als deze bijna vol is, moeten ze de dokter weer waarschuwen voor het afsluiten van de afname. Aan deze gang van zaken mag niets ontbreken. Om half zeven zijn alle lokalen ingericht en iedereen ifent zijn plaats en zijn taak. De twee plaatselijke artsen, die de afname zullen leiden, komen diep in hun jas gedoken, binnen. Tien minuten later zwaaien de lichtbundels van de auto de speelplaats op. Vijf figuren stappen uit, stil en verstard door het turen in de duisternis. De drie meisjes lopen dan snel met de witte jassen over de arm naar binnen. De twee mannen geholpen door een paar plaatselijke Rode Kruis-medewerk&rs, volgen met de flessen en kisten. De borden en pijlen in de schoolgang wijzen de weg. Dan duurt het niet lang meer of twee tafels staan vol met rijen flessen, elk voorzien van een eigen „systeem” van slangen en naalden, klaar voor dé afname. Als de bus met vijftig „buitenlieden” arriveert, gaat de organisatie lopen. Zij moet de eerste 2 2% uur zonder ha peren blijven lopen. Tegen acht uur ar riveren de eerste donors. Gezonde man nen en vrouwen tussen 18 en 60 jaar, mensen van alle gezindten en uit alle mogelrjke beroepen. „Wat zijn uw naam en adres”? ,U kunt uw jas daar wel even kwijt”, „Wilt U op deze brancard plaats nemen”. „Wilt U zelf de mouw even oprollen”. „Dok ter!” De dokter sluit het slangetje aan op de arm. Het is een kwestie van se conden. Daar is de eerste fles bijna vol. „Dank U hartelijk voor uw medewer king”; „wie volgt”. Het gevoel van „is dat nu alles” be heerst de stemming in het rustlokaal. De vrouw van de notaris vertelt van een nichtje, dat met achttien transfu sies het leven werd gered. De jonge zwijgzame tuinder naast haar kijkt on willekeurig om zich heen en denkt „zo als we hier zitten, redden we misschien drie kinderen”! BENOEMINGEN AAN DE L. T. S. Aan de Lagere Technische School te Bolsward zijn de volgende leerkrachten benoemd: De heer A. van der Menlen van Har lingen (leraar A. V. O.); de heer G. de Vries van Anjum (le raar kopklas landbouwwerktuigen herstellen) en de heer W. Bleumink van Jubbega (le raar kopklas metselen). OPBRENGST COLLECTE De opbrengst van de gehouden collecte ten bate van de Gez. Militaire Fondsen op 18 Juni j.l. bedroeg te Bolsward f79.97 (bruto). Het was vier uur ’s middags, toen de auto door het hek van-het Binnengasthuis een van Amsterdams oudste grachten opreed. Een kilte mist maakte alles kil en schemerig. „Uitgezocht weertje voor een tocht door dat waterland daar boven het IJ,” zei de be stuurder tegen zijn vier mede-passagiers. Hij veegde met zijn hand de beslagen voorruit wat schoon. Het was een grote overgang van het warme laboratorium naar de kilte auto. Vooral voor de drie meisjes, die werken in de technische afdeling, een vochtig warme ruimte, waar men de hete dag bezig is met het spoelen van flessen en het schoonmaken, monteren en inpakken van slangetjes en naalden, vóórdat deze in de steriliseeroven een definitieve be handeling krijgen. delijk: heel Bolsward werkt onder hoogspanning om straks het beste been tje voor te kunnen zetten. De acitiviteit breekt allerwege naar buiten en. achter de schermen wordt er minstens even hard gewerkt. Niet minder dan 65 commissieleden vergade ren en confereren, besluiten en treffen toebereidselen, niet minder dan 80 man repeteren voor het taferelenspel, talloze moeders zitten avond aan avond aar dige costumes voor de optochten te naaien, talloze vaders werken aan ver siering en verlichting. Kortom: Bols ward bereidt zich voor! „Het is mooi werk,” zegt een vrouwtje van bijna zestig. Haar pensioen is maar klein, veel geld kan ze niet missen. Maar het geven van bloed kost niets, integendeel, het geeft je een rijk gevoel. Met zulke mensen duurt het ook niet lang of driehonderd volte flessen kun nen in de auto worden geladen. De Am sterdamse ploeg aanvaardt de taaie te rugreis. Bèk-af, maar toch altijd weer voldaan, rijdt men drie uur later het stilte grau we Amsterdam binnen. Het is twee uur, als de chauffeur de laatste flessen in de koelcel van het laboratorium zet. De volgende morgen zulten ze daar door anderen weer worden uitgehaald voor de, bewerking tot gedroogd plasma en plasmafracties, praeparaten, die in de moderne geneeskunde onmisbaar zijn ge worden. En naast deze plasma-acties is er nog de enorme organisatie voor transfusies met z.g. „volbloed” van ingeschreven en gekeurde donors voor acute gevallen in ziekenhuizen door geheel Nederland. Al het werk dat in verband met deze bloedafnamen verricht moet worden, komt geheel voor rekening van het Ne- derlandsche Roode Kruis. Honderden vaste en vrijwillige medewerkers, tien duizenden donores geven er hun tijd, hun kracht en hun bloed voor. En mil- lioenen maken dit werk mogelijk door hun onontbeerlijke geldelijke steun. Op 13 Juli 1955 wordt in de afd. Won- seradeel te Makkum zo’n afname-dag gehouden. Wij verwachten, dat de ge zonde mensen van Makkum en omstre ken tussen 18 en 60 jaar gaarne zulten meehelpen om mensenlevens te redden. Komt de aide gloarje wer? De kransen nei Wytmarsum Al kear op kear, sa’t „Teade’se earen brocht, •Jan Reitsma en de tüke „Sietse Kooistra”, Dy’t heech efteryn syn greate krêften socht MET DE NEUS IN DE BOTER De teerlingen van de Chr. Landbouw- huishoudschool hadden zich spontaan aangeboden om bij de demonstratie van het Ned. Zuivelbureau te Den Haag bij het 50-jarig bestaan van de R. M. Z- School verschillende melk- en kaasge- rechten te bereiden. Zij deden hierop hun best, vanzelfsprekend. Maar het leuke was, dat zij zonder het te weten meedongen naar een prijs, door het Ned. Zuivelbureau uitgeloofd. En het allerleukste was, dat deze prijs door de meisjes gewonnen werd. Zonder het te weten vielen ze voorgoed met de neus in de boter of. misschien beter gezegd: in de kaas! De prijs bestaat n.l. uit een enorme kaas (als een wagenwiel ongeveer, vertelde ons de publiciteitschef van het Ned. Zuivelbureau. En deze prijs wordt Maandagmorgen ongeveer half twaalf te Bolsward uitgereikt, n.l. in de Kei zerskroon. Het zal een uniek gezicht zijn als de teerlingen deze prijs plechtig in optocht naar hun school zulten dragen, waar de enorme kaas zal worden aangesne den en. het bereiden van kaasge- rechten nog eens zal worden gedemon streerd. De destijds te Bolsward door de leer lingen der Chr. Landbouwhuishoud- school gemaakte kaasgerechten trokken dermate de belangstelling, dat zij door een demonstratrice thans overal in den lande worden gepropageerd. -v r

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1955 | | pagina 5