I
OORLOG BRENGT GEEN OPLOSSING
MEER
KRIS-KRAS door Nederland
f Grote gebeurtenissen J
werpen hun schaduwen vooruit....
XZ^AZ^AZZ^X^AAZ^A:
Bij een atoomoorlog zijn er alleen verliezers
Bussen hebben geen belangstelling meer
voor een hereniging van Duitsland
Zilveren filmpjes
^^ZX^ZX^V^ZX^C^ZX^ZX^.
VIER DE VIJF IN BOLSWARD A
Pakjes parse
van
een
Buitenlands Overzicht
PYT
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
ii goed! H
Dat is op het ogenblik in onze goede stad Bolsward
goed merkbaar. Allerwegen is men thans druk in
de weer om de laatste voorbereidingen te maken.
Er is reeds veel gepresteerd, maar als alles straks
uit de doeken komt, zal men het residtaat zien van
een verblijdende saamhorigheid en prachtige burger
zin, in restauratie, versiering, openluchtspel, Plein
1455.
Wij verwachten zeer velen in de Hanzestad.
Wij heten allen hartelijk welkom, en zijn er
overtuigd, dat niemand spijt zal hebben van een be
zoek, omdat er veel te zien is, terwijl een feest-
program wordt aangeboden, verdeeld over meer
dan een volle week, dat waarlijk elk wat wils biedt.
Deze week Woensdag werd de nieuw gerestaureerde
raadszaal officieel geopend, en a.s. Zaterdag zullen
de burgemeesters van de Friese steden en van de
aangrenzende gemeenten officieel per helicopter
worden uitgenodigd.
Wanneer onder Gods zegen goed weer de feesten
van onze stad zal begunstigen, mogen we met ver
trouwen en dankbaarheid de komende dagen tege
moet zien.
De Burgemeester van Bolsward,
J. G. S. BRUINSMA
tf
Vrijdag 8 Juli 1955
51e Jaargang
No. 52
De Jong's Nieuwsblad
j
Om
welke
Crematiewet aangenomen.
t
Abonnementsprijs f 1.60 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 87926
Advertentieprijs! 12 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Ernstige hooibroei bij veehouder Tee-
renstra op Laard en Zaard.
2de week Juli 1930
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V. Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telefoon 451 - N* 18.30 uur 305 of 33J
(K 5157)
Nederlander schroef beate kinderboek.
De schrijver Meindert de Jong, die in
gen van de wijk Meezenbroek vliegen.
De piloot schijnt nog een poging te
hebben gedaan om zijn vliegtuig op te
trekken. Met een geweldige slag en een
verblindende steekvlam is het echter
uit elkaar gespat, schrik en ontsteltenis
teweeg brengend. De piloot werd ge
dood.
Vriendschap tussen ree en hond. Vorige
maand adopteerde de familie Falken-
burg te Ommen een reekalfje, dat kin
deren uit de bossen hadden meegeno
men. Met behulp van fiessenmelk wist
I
Bolswards Nieuwsblad
emigreerde, heeft de eerste prijs gekre
gen van de „American Library Associa
tion” voor zijn k'nderboek „The wheel
on the School”, dat in een klein Neder
lands vissersplaatsje speelt en gaat over
zes schoolkinderen. De Jong, die 49
jaar is en woont in Grand Rapids (Mi
chigan), kreeg voor zijn boek de John-
Newberry-medaille.
Het is, zoals bekend, jarenlang anders
geweest; de toon waarin de politieke
debatten in de V. N. voorheen werden
gevoerd was zo bitter, dat menigeen
zich afvroeg welk nut de organisatie
der Ver. Naties eigenlijk nog had. Maar
diegene, die zo dacht of denkt, heeft
stellig ongelijk, want behalve door haar
vele nuttige werk op economisch en cul
tureel terrein, heeft de V. N. ook grote
waarde als centrum van het interna
tionaal gesprek, ze biedt gelegenheid
tot een ontmoeting tussen de politici,
hoe vijandig deze ook tegenover elkaar
staan, en dus om de kracht der be
staande internationale spanningen te
registreren. Bovendien mag niet verge-
Dr. Schouten voorzitter huurcommissie.
De dezer dagen inges'elde Tweede Ka-
mer-commissie, die met de regeiWg
„vertrouwvol beraad” zal plegen over
het verder te voeren huurbeleid, heeft
dr Schouten (ar) tot haar voorzitter
gekozen en de heer Andriessen (kvp)
tot vice-voorzitter.
Europese vasteland. Chroesjtsjef heeft
in het openbaar deze Franse afgunst
jegens W.-Duitsland nog eens trachten
aan te blazen door te verkondigen dat
Frankrijk meer dan de Sovjetunie een
overeenstemming der Grote Vier nodig
had en het meest had te vrezen van
Duitsland, hij stuurt blijkbaar aan op
'een Russisch-Frans front ter conferen
tie van Genève, maar we zien dat nog
niet tot stand komen al zijn er nogal
wat Fransen, die er voor voelen. Ook de
opstandige nationalistische bewegingen
in Frans Noord Afrika zullen de bij
zondere aandacht der Russen genieten
omdat juist daar grote Amerikaanse
vliegbases liggen; Washington toont
daaromtrent dan ook grote bezorgdheid.
Geen geld voor Katwjjks thaven. De re
gering acht het niet gewenst grote in
vesteringen te doen ten behoeve van
een verbetering van Katwijks haven,
daar de haven in IJmuiden zeer ge
schikt is ook voor de Katwijkse rede
rijen. Veel aandacht heeft het kabinet
voor de verbetering van de Schevening-
se buitenhaven, welk probleem zeer
acuut is. Het wacht op nadere advie
zen, alvorens een definitieve beslissing
te nemen.
Een paar onderwerpen hebben de laatste weken in het bijzonder
de aandacht getrokken n.l. het tien-jarig bestaan van de Ver. Na
ties, dat te San Francisco gevierd werd en de oefening der lucht
strijdkrachten van de NATO, welke onder de naam Carte Blanche
boven Europa werd gehouden.
De viering van de tiende V. N.-verjaardag stond sterk onder de
invloed van de ontmoeting van de regeringsleiders der Grote Vier
te Genève; in de redevoeringen der kopstukken van de internatio
nale politiek voelde men op de achtergrond de nadering van deze
conferentie. Het schaakspel, dat te Genève zijn hoogtepunt zal
bereiken, werd te San Francisco feitelijk reeds geopend. Het heeft
geen nut op deze redevoeringen nu nog in te gaan, we volstaan
met te constateren, dat de toon, zoals de laatste tijd gebruikelijk is
tussen Oost en West, vriendelijk was.
De Eerste
Kamer heeft Dinsdagmiddag de crema-
tiewet met 31 tegen 8 stemmen aange
nomen. Tegen stemden de gehele fractie
van de wd en vier leden van de pvda.
Dit wetsontwerp houdt bepalingen in
over de verbranding, de balseming en
de schouwing van lijken. De liberalen
en een deel der socialisten in de senaat
beschouwen de beperkingen ten aanzien
van de lijkverbranding als een aanslag
op de persoonlijke vrijheid.
Oudste Prinsessen op de E 55. Prinses
Beatrix en prinses Irene hebben Woens
dag met haar klasgenoten van het
Baams lyceum een bezoek gebracht aan
de E-55 onder leiding van de rectrix
van het lyceum, mej. dr. S. Ramond. Zij
hadden zelf hun lunchpakket meege
bracht. Zoals bekend heeft prinses Mar
griet enkele weken geleden een bezoek
aan de E-55 gebracht.
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en
De boer hat dizze simmer leards
’t Bin tige moaije dingen,
Mar de natür yn aide steat
Lit m der net troth twinge.
De pakjes parse hat it toand,
Der kin gebrük fan makke,
Nim ik'm wer foarsichtich oan,
Oars ha k mysels to pakken.
vuld, want de kracht der Westelijke
verdediging berust voor een groot deel
op de aanwezigheid van Amerikaanse
bommenwerpers op vliegvelden van de
Europese partners in de NATO of op
aan Europa grenzend gebied.
Op de bijeenkomst van de ministers van
buitenlandse zaken der West Europese
Unie, welke te Straatsburg, waar ook
de raad van Europa bijeen is, werd ge
houden. is dan ook reeds vastgesteld
dat deze Unie noch de NATO zullen
worden ontmanteld terwille van con
cessies aan Rusland.. Het lijkt er dus
op dat bij de huidige toestand van min
of meer evenwicht in de militaire krach
ten in ons wereldeel, de status quo
waarschijnlijk voorlopig nog wel zal
worden gehandhaafd, tenzij Rusland
vanwege zijn binnenlandse toestand tot
grote concessies bereid is. Dr Adenauer
schijnt daarop nog te speculeren, doch
Chroesjtsjef heeft nog enkele dagen ge
leden verzekerd, dat Rusland op de top
conferentie te Genève zal verschijnen
sterker dan ooit, ook op economisch ge
bied en ook wat de eenheid der com
munistische partij betreft.
Natuurlijk zei Chroesjtsjef dit om zijn
positie op de conferentie van Genève
zo sterk mogelijk te maken, maar het
belooft toch weinig wat de Russische
toeschietelijkheid betreft. Voor het ge
val dat Moskou echter wel toeschietelijk
mocht zijn, schijnen de Westelijke Grote
Drie echter ook nog een voorstel tot
geleidelijke beperking der bewapening
onder waterdichte contróle in Europa
in petto te hebben. Welke beperking
een sfeer in het leven zou roepen, waar
in later over de hereniging van Duits
land kon worden gedacht, omdat beide
partijen zich dan veiliger zouden ge
voelen en niet meer zo begerig zouden
zijn elk een deel van Duitsland binnen
hun defensie-systeem te houden.
Maar als er iets van deze plannen te
recht komt, wat zeer twijfelachtig is,
zal daarover nog heel wat tijd verlo
pen. Gezien het hierboven gesignaleerde
evenwicht van krachten dat in Europa
bestaat, zullen de Russen voorlopig hun
aandacht nog wel wijden aan pogingen,
dat evenwicht te hunnen gunste te ver
breken, door de banden met hun satel
lieten in een of andere vorm nog wat
nauwer aan te halen en te trachten de
eenheid van het Westen, en wat daar
mee samenwerkt, te breken. Een eerste
poging deden zij reeds door de vriend
schapsbanden met Zuid-Slavië te her
stellen. waar de Indiase premier Nehroe
op visjte is en door er het neutralisme
te prediken feitelijk Moskou in de hand
werkt.
Bijzondere aandacht zal Moskou ook
wel aan Parijs wijden, omdat de Fran
sen ongerust en ontevreden zijn over
de sterk op de voorgrond tredende
voorliefde van Amerika voor samenwer
king met W.-Duitsland, dat met deze
ruggesteun nu al blijkt te streven naar
het spelen van de leidende rol op het
Het zijn niet zoveel dagen meer, die ons scheiden van het grote
moment, waarop het feest, ter ere van Bolswards vijf eeuwen oude m
Stadsrecht gaat beginnen. Morgen al, en zelfs nog vijf minuten VA
’eerder dan oorspronkelijk aangekondigd, namelijk om vijf vóór SK
negen, vertrekt van het nieuwe Plein 1455 de helicoptère, waarmee l
Burgemeester Bruinsma en het Feestcomité samen de elf Friese
steden zullen afreizen. U heeft daarover al het een en ander in ^A
dit blad kunnen lezen. Wij zouden de hoofden der nabije scholen
er op willen wijzen, dat de start extra vijf minuten eerder is ge-
steld, om Bolswards jeugd de gelegenheid te bieden, het vertrek
gade te slaan. Zij willen wel clement zijn bij het verzamelen van VA
hun kroost, als het de wentelwiek nog naoogt, nietwaar?
En dan is op wel heel aparte wijze het feest eigenlijk al begonnen. BF
Maar pas op 13 Juli (bent U ook zo ongeduldig?) begint heel die
storm van festiviteiten en evenementen, die voor de komende vijf- [ffW
honderd jaar Bolswards feestgetij van binnenkort beroemd zullen
maken. Tien dagen, met alleen de onderbreking van de Zondag, Jr
viert de oude Hanzestad feest, en er is dat zal niemand kunnen gn
ontkennen voor elck wat wils. VA
Wij hebben in ons vorige stukje niet het historische taferelenspe! SS
genoemd, terwijl dit toch een belangrijk stuk herdenking is. Inder- 11
daad, en zelfs een belangrijke manifestatie van de hedendaagse jg
Friese cultuur. Algemeen is dan ook de verwachting, dat behalve ^N
de typisch agrarische evenementen het juist het openluchtspel
op het prachtige gloednieuwe podium in het Park zal zijn, dat heel BK
wat belangstellenden van buiten Bolsward zal aantrekken.
Er zijn personen en verenigingen in Bolsward, die wel graag ter
volksreceptie zouden gaan, maar die het toch eigenlijk wel een
beetje „kaal” zouden vinden om daar met lege handen aan te JF
komen. Wel, wij hebben voor deze edele burgers van Bolsward een
idee: zoals U verleden week in ons artikeltje hebt kunnen lezen, fflH
ontbreken er nog een goede f 800.aan het benodigde bedrag voor
de volière. Wilt u een typisch gebaar van de burgerij maken, geeft Kt
dan een bedrag onder enveloppe met de vermelding „Voor het
feestgeschenk”; of overhandigt op die avond uw bewijs van stor- VN
ting op de rekening van de Amsterdamse Bank voor hetzelfde doel. K
Wij zouden geen mooiere besteding weten voor het geld, dat deze 11
Bolswardse burgers graag ter beschikking willen stellen als cadeau m
tijdens de volksreceptie. Denk U er eens over. VN
Vier de Vijf, het lijkt een geniepig rekensommetje uit een school-
boek. Maar het is in werkelijkheid de kernachtige weergave van Ar
wat ieder te Bolsward en in de wijde omgeving te doen staat
tussen 13 en 23 Juli 1955. Viert feest met ons en met elkaar, en \_A
laat de wallen schallen van het feestgedruis. Bolsward verwacht U!
De opheffing van de laatste paardetram
in ons land (Makkum-Harkezijl) is be
paald op Woensdag 16 Juli.
Het dagelijks bestuur van de gemeente
Wonseradeel en enige persvertegen
woordigers zijn door de N. T. M. uitge
nodigd de laatste rit met de paarde
tram en hierop de eerste met de auto
mee te maken.
Ejp paardetram heeft 32 jaar dienst ge
daan. Wagenbestuurder Bonnema die
de laatste rit leidde, heeft deze rit 16
jaar waargenomen, slechts één keer
onderbroken, doordat hij een trap van
een paard had gehad.
Laatste conducteur was Feike Attema.
De nieuwe autobussen, die de dienst nu
gaan onderhouden bieden 19 zitplaat
sen.
De boer krige in nije leans
Om fluch syn hea to winnen,
Wurdt it deistige kerwei to mins,
Blinkt der gjin glimke sinne,
De pakjes parse krijt birjocht.
It waer hoeft net aventüre
Sa’n ding hat wierlik ütkomst krocht:
Seis pounsmiet trije uren.
De boer hat maling oan De Bilt,
Lit de depresjes komme,
Der hoeft net al to swier oer tild.
It lan kin altyd romme.
De pakjes parse toant syn nut,
Hja reitsje ’t spoar nea bjuster.
Dat draeit en fret mar, hongrich burd
Krekt itselde: Ijocht of tsjuster.
Auto onder trein. Een lesauto van de
Kon. Marechaussee te Apeldoorn is
Dinsdagmiddag op de onbewaakte over
weg in de Bottenhoekseweg te Teuge
omstreeks kwart voor vijf gegrepen
door een dieseltrein.
Schuilplaatsen onder etagewoningen.
Nieuw te bouwen etagewoningen in
complexen met meer dan twee bouwla
gen, te Den Haag, zullen weldra moe
ten worden uitgerust met deugdelijke
schuilplaatsen in de onderbouw, welke
de bewoners in de dichtbevolkte centra
bescherming kunnen bieden tegen bom
inslag en andere gevolgen van oorlogs
geweld.
ten worden, dat de V. N. bij zich voor
doende agressie, voor het front van de
wereldopinie een bepaalde natie als de
agressor kan aanwijzen en veroordelen,
wat op zijn minst grote morele bete
kenis heeft. Dat de toon der politieke
debatten in de V. N. en in het algemeen
in het diplomatiek verkeer tussen Oost
en West in de laatste tijd veranderd is,
heeft men herhaaldelijk kunnen consta
teren, vooral aan Russische zijde is ze
vriendelijker geworden, maar daar was
ze ook het grofst. Men heeft in het
Westen gezocht naar de oorzaken daar
van en zich afgevraagd of daarachter
waarachtige pogingen van Moskou tot
toenadering scholen, doch uit de rede
voeringen te San Francisco is wel ge
bleken, dat de problemen, welke het
Westen en Oosten scheiden, nog onge
wijzigd zijn en dat het er nog niet op
Hjkt dat een oplossing van ook maar
één van deze problemen gemakkelijker
geworden is.
Naar het oordeel van vele com
mentatoren is de verandering van
toon in het diplomatiek verkeer,
vooral te danken aan het feit,
dat nu wel in alle centra van we
reldpolitiek het besef is doorge
drongen dat de oplossing dezer
problemen bij de huidige krachts
verhoudingen niet meer verwe-
zenigkt kan woraent floor wat
vroeger het uiterste middel der
diplomatie werd genoemd: oor
log.
De ontdekking van het atoomwapen
Carte Blanche heeft het ook nog eens
bewezen heeft veroorzaakt dat oor
logvoerenden alle oorlogvoerenden
alleen nog maar een oorlog kunnen ver
liezen er zal nimmer meer een over
winnaar zijn indien de partijen ongeveer
wat de kracht der atoombewapening
De boer lykwols merkbyt al gau;
Hea-risping hat koart duorre,
Mar ik kom sa maklik der net óf,
De damp stiicht yn ’e skuorre.
De pakjes parse wie biret,
Jowt it my safolle?-
Fan sinne, miende ’k, gjin forlet,
Dat blykt wol oars k moat dolle
Wielerkampioenschappen in het Olym
pisch Stadion te Amsterdam.
Wim van Est werd kampioen van Ne
derland in het nummer achtervolging
over 5 km voor profs.
Foto: Wim van Est met de kampioens-
krans.
betreft, in evenwicht zijn. Beide par
tijen zullen dan worden vernietigd.
Westelijke commentaren op Carte Blan
che concluderen dat dit nu ook tot de
Russen die lang, tenminste in het
openbaar hebben volgehouden, dat in
een nieuwe oorlog wel ’t kapitalistische
Westen maar niet het communistische
Oosten zal worden vernietigd is door
gedrongen. Men kan volgens alle be
schikbare gegevens veilig aannemen,
dat het Westen nog altijd een voor
sprong heeft op het Oosten wat atoom
wapenen betreft, doch dat de Russen
niet uitgesproken in de minderheid zijn.
Voor het Westen blijft het zaak te
trachten deze voorsprong te behouden,
mede omdat het, zelf niet van plan
zijnde een overval op de tegenstander
te plegen, moet rekenen op aanvanke
lijke verliezen, die veroorzaakt zouden
kunnen worden door een plotselinge
aanval van de opponent. Als het Wes
ten daamaast zijn luchtverdediging
bij Carte Blanche drong nog een be
lankrijk percentage der z.g. vijandelijke
atoombommenwerpende vliegtuigen
door de barrières heen vervolmaakt,
en, daarop is thans in de NATO de bij
zondere aandacht gevestigd behoeft
men niet bevreesd te zijn voor een oor
log in Europa, mits dus het Westen zijn
militaire inspanning op volle kracht
handhaaft en zich niet door de vrien
delijker toon van Rusland in slaap laat
sussen en deze inspanning vermindert.
Dit laatste zou alleen kunnen als Rus
land wilde instemmen met een beper
king der bewapening onder een volko
men waterdicht contróle-systeem. Doch
daarvan is nog niets gebleken, al zal
dit punt waarschijnlijk een der belang
rijkste van de Geneefse besprekingen
worden, naast de kwestie der hereniging
van Duitsland, waarvoor naar het
schijnt, zei Dulles dezer dagen, Moskou
zijn belangstelling verloren heeft sedert
de hereniging niet meer als lokaas kan
dienen voor W.-Duitsland om het uit 't
Westelijke defensie-systeem te houden.
Geen wonder overigens, dat de
Russen voor de hereniging van
Duitsland geen belangstelling
meer hebben, nu het Westen en
dr Adenauer er op staan, dat een
verenigd Duitsland opgenomen
zou moeten worden in het Weste
lijk defensie-systeem en de Wes
telijke atoombommenwerpers dus
nog dichter bij de Russische cen
tra zouden kunnen worden gesta-
tionneerd en de luchtverdediging
van het Westen aan de Poolse
grens zou kunnen beginnen,
dezelfde en vele andere redenen
zullen de Russen ook niets voelen voor
de nog eens door Eisenhower geuite
wens, dat Rusland zijn satelliet-staten
hun vrijheid zal hergeven. Toch zal Rus
land, wat betreft de hereniging van
Duitsland, in de topconferentie nog eens
aan de tand gevoeld worden.
Want de Westelijke Grote Drie zijn van
plan er een voorstel te doen tot het
houden van vrije verkiezingen in geheel
Duitsland ter vorming van een natio
nale vergadering en een regering, wel
ke dan over een vredesverdrag met de
vroegere geallieerden zal onderhande
len.
Het l(jkt haast te mooi te verwachten,
dat de Russen voor dit plan zullen voe
len, ook al zei Chroesjtsjef dezer dagen
dat alle partijen bereid moesten zijn tot
concessies. Een der dierbaarste wensen
der Russen, ook te San Francisco tot
uiting gekomen, is dat mogendheden,
militaire bases op gebied van
andere landen hebben deze zullen ont
ruimen.
Deze wens zal zeker niet worden ver-
Nieuwe Armenwet in '56? Nog het vol
gende jaar wil minister mr F. J. F. M.
van Thiel een nieuwe armenwet bij de
Staten-Generaal indienen. Deze mede
deling deed hij Dinsdagmiddag in de
Tweede Kamer bij de behandeling van
een administratief-technische wijziging
der armenwet, welke met algemene
instemming werd aanvaard.. Deze wij
ziging bedoelt een betere regeling te
geven voor de betaling van kosten van
verpleging en verzorging in inrichtin
gen, indien deze kosten niet op andere
wijze zijn gedekt.
Heerlen aan groot gevaar ontsnapt. Om
streeks 11.30 Dinsdagmorgen is een
Engelse Sabre-straaljager op vrij ge
ringe hoogte boven Heerlen ontploft.
Het mag een -wonder heten, dat dit
vliegtuigongeluk geen ramp in de stad
heeft veroorzaakt. Het vliegtuig, dat
deel uitmaakte van een formatie En
gelse vliegtuigen, afkomstig van de ba
sis Brügen, in de nabijheid van Venlo,
moet reeds hoog boven de wolken in
moeilijkheden zijn geraakt. Inwoners
van Heerlen zagen plotseling een vlieg
tuig op geringe hoogte over de wonin- 1918 uit Wierurn naar de Ver. State»
Cadeaustelsel. Uit vrijwel alle fracties
in de Eerste Kamer is Dinsdag verzet
gerezen tegen het wetsontwerp tot be
perking van het cadeaustelsel en het
staat zelfs te bezien, of deze door de
Tweede Kamer met grote meerderheid
aangenomen regeling het in de Senaat
zal halen. De regering wil met dit ont
werp uitwassen in het cadeaustelsel te
niet doen, o.m. door de bepalen, dat
winkels geen „branche-vreemde” ge
schenken mogen geven. De a.r.- en c.h.-
fracties verklaarden zich tegen het
wetsontwerp; kvp en PvdA bleken on
derling verdeeld, maar ook daar ont
moette het voorstel veel bezwaren.
Jongen schiet zijn zusje dood. In Til
burg is het 3-jarige meisje M. de Wijs
overleden, nadat zjj gewond geraakt
was door een schot uit een windbuks,
afgevuurd door haar 8-jarig broertje.
De jongen, die het wapen bij kennissen
van zijn ouders had gevonden, ging er
mee spelen. Plotseling ging het wapen
af. Het meisje werd ernstig gewond
naar een ziekenhuis gebracht, waar zij
na enkele dagen is overleden.
