Ook internationaal momenteel een zonnig klimaat DE LONEN IN BEWEGING KRIS-KRAS door Nederland üs hjoed p p to sizzen Buitenlands Overzicht Veel blijft echter het Westen zorgen baren Sneintomiddei p. Regering zit in moeilijk parket De Kabinetscrisis Het Chinese vraagstuk eerst alle aandacht Zilveren filmpjes STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND De Freuledei, jierlikse heechtiidsdei foar jonge keatsers Hwat bat QabeSkroar in Indonesië - A 51e Jaargang No. 60 Vrijdag 5 Augustus 1955 KAMEROVERZICHT van Abonnementsprijs f 1.60 per kwartaal ,(bij vooruitbetaling) Giro 87926 Advertentieprijs: 12 cent per mm Ingezonden mededelingen dubbel tarief Handelsadvertenties bij contract reductie Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Uitgave: A. J. OSINGA N.V. Bolsward Administratie- en Redactie-adres: Marktstraat 13 Telefoon 451 - Na 18.30 uur 305 of 335' (K 5157) Gehr. Wolke te Bolsward bestaat 40 jaar. Te Ferwoude raakte een verdronken ko nijn in de z.g. waaier van de centrifu- gaalpomp van het gemaal, waardoor dit verstopt werd. Kleine oorzaken hebben grote gevolgen, aldus ons blad. Bij de 1ste oproeping tot sollicitanten voor de betrekking van hoofd der school te Lutkewierum hebben zich geen gega digden gemeld. In de gemeente Bolsward zijn reeds 18 boerderijen met mond- en klauwzeer besmet. Soms is de ziekte kwaadaardig. Er zijn reeds sterfgevallen geconsta teerd. Door de oud-Bolswarder Pater Simme van der Werf werd te Bolsward de eer ste plechtige H. Mis opgedragen. Voor de St. Martinus Parochie was het een feestelijke dag. De feestpredikatie werd gehouden door de oud-Bolswarder ka pelaan P. Popma van Utrecht. 2de week Augustus 1930 Aid en earm is Joadske flok en bodders lean van mr. Mo- op- Bols wards Nieuwsblad Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad In de Stichting van de Arbeid zijn de laatste weken verscheidene besprekin gen gevoerd over een eventuele loons verhoging. Wy leven echter nog steeds in de tijd van het gebonden loonsysteem. De regering spreekt het laatste woord bij de vaststelling van de lonen. De Stichting van de Arbeid (waarin ver tegenwoordigers zitten van werkgevers en werknemers) kan dus wei praten, maar de regering moet beslissen. En nu is het by de besprekingen over de te voeren loonpolitiek zo, dat de regering nog steeds een bepaalde prijspolitiek voert. Meer dan eens heeft minister Zijl stra verklaard, dat hy geen algemene loonsverhoging wil. Zo’n verhoging leidt automatisch tot een verhoging van de prijzen. De positie van het Westen tegen over Rusland zou nog een geheel andere worden als het ’t Westen gelukte betere betrekkingen met Peking te vestigen en het min of meer van Rusland los te weken. Spraken we nog enige jaren geleden over de verdeling van de nationale armoede en moesten de arbeidesr toen een consumptie- beperking van 5 accepteren, thans spreken wij over de ver deling van de nationale welvaart. In economisch opzicht gaat hét goed in Nederland. In verschillende bedrijfstakken worden flinke winsten gemaakt, waardoor de bedrijvigheid steeds meer kan toe nemen. En nu staan wij voor de vraag hoe ook de werknemers van de gestegen welvaart kunnen profiteren. Dat dit moet geschie den is geen vraag meer in het huidige Nederland, waarin wordt uitgegaan van de gedachte, dat kapitaal, arbeid en leiding drie even belangrijke grootheden zijn in een onderneming. Peking biedt, wat het laatste betreft, o.a. aan daarvoor ook overleg te plegen met verantwoordelijke plaatselijke auto riteiten op Formosa en daarmee schijnt het niet Tsjang Kai Sjek zelf te be doelen, maar bepaalde militaire func tionarissen van lagere rang, die op For mosa het werk doen en welke, naar Westelijke deskundigen vermoeden, mis schien wel bereid zouden kunnen wor den gevonden, voor een ruime beloning Tsjang Kai Sjek met hulp van hun troepen aan de kant te zetten en For mosa in handen van rood China te spe len. Dit zou echter alleen mogelijk zijn als de Ver. Staten het oogluikend toelie ten en de Rode Chinezen zouden daar over dan eerst Washington willen pol sen. Voorts zou de Chinese regering de mogelijkheid van een collectief veilig- heidspact voor Azië en de Stille Oce aan, waaraan ook de Ver. Staten zouden mogen deelnemen willen bespreken. Een geweldig programma dus dat zelfs met goede wil van beide zijden te vol moeilijkheden zit om het binnen een betrekkelijk korte tijd met succes af te werken. Waarmee niet gezegd is. dat beide partijen geen belang bij oplos sing van de Amerikaans-Chinese ge schillen en bij ontspanning ook in Azië zouden hebben. De conferentie der Grote Vier te Ge- n’ve moet het Westen wel overtuigd hebben, dat de grote wereldvraagstuk ken niet buiten rood China om tot op lossing zijn te brengen en dat men zo mogelijk de opbouw van rood China niet alleen aan Rusland moet overla ten. Het was al spoedig duidelijk, dat het lot der Amerikaanse vliegers die door rood China werden gevangen gehouden en dat van de Chinese studenten die uit Amerika niet naar hun vaderland moch ten terugkeren, niet de eigenlijke reden was waarom Amerikaanse en Chinese diplomaten thans te Genève confereren. Want vlak voor die conferentie aanving, liet China de Amerikaanse vliegers vrij en direct daarop kregen de Chinese studenten vrijheid van beweging in Amerika. Blijkbaar is dus deze conferentie enkel bedoeld om een gunstig klimaat te scheppen voor een AmerikaansChinese ont moeting op hoger niveau en om de besprekingen over vraagstukken, welke daar aan de orde komen, in te leiden. De Chinese regering heeft van haar zijde al een omvangrijk programma gereed, waarop o.a. voorkomen het vraagstuk van het verbod aan Westelijke zijde om bepaalde goederen naar China uit te voeren en de „vreed zame” bevrijding van Formosa. Nei de fomeamde P. C. to Frentsjer gean de tinzen fan elts, dy’t it goed mient mei üs aide keatssport üt nei Na Genève. Het was te verwachten, dat nu het oor deel over de topconferentie te Genève wat bezonkener is geworden, de kritiek zich in het Westen wat meer laat ho ren. Ofschoon men algemeen zeer ver heugd is over de vriendelijker stem ming, welke is ontstaan en in Enge land in het bijzonder over het aange- kondigd bezoek Chroesjtsjef aan Londen, men nu toch wel algemeen, dat er in werkelijkheid nog zo goed als niets be reikt is, en dat men toch maar moet afwachten of dat op de ministers-con- ferentie in October anders zal zijn. In West-Duitsland is men natuur lijk bijzonder teleurgesteld dat de Russen duidelijk hebben laten merken, dat zjj voorlopig geen hereniging van Duitsland willen. Daarbij komt dat men nu in W.-Duits- land gaat vrezen, dat het Westen en Rusland een ontspanning zullen berei- De arbeider schiet zodoende met éen loonsverhoging niet veel op. Daarom zoekt de minister van Economische Za ken het meer in de prijzen. Hij wil de prijzen omlaag drukken, hetgeen even eens in feite neerkomt op een loons verhoging. Want met hetzelfde geld zal men meer kunnen kopen. Nu is het voor hem een teleurstelling dat de Tweede Kamer heeft gemeend, dat de wet op de Economische mededinging nog niet rijp is voor de openbare behandeling. Op grond van die wet had deze energie ke bewindsman de mogelijkheid gekre gen een bureau op te richten, dat zich bezig zou kunnen houden met de ver schillende prijsafspraken. Natuurlijk kan de regering de lonen niet voor al te lange tijd bevriezen. Dat is trouwens ook nooit de bedoeling geweest. De or ganisaties der werknemers vinden het langzamerhand welletjes. Zowel het N.V.V., als het C.N.V. en de K.A.B. staan op het standpunt dat er iets op het gebied van de lonen moet gebeuren. De twee confessionele vakbonden zijn het eens met de politiek van minister Zijlstra. Zij willen dan ook geen alge mene loonsverhoging, maar bedrijfstaks- gewijze onderhandelingen. Naar hun mening moet bijv, in de metaalindustrie een loonsverhoging mogelijk zijn. En ook in de bouwvakken. Waar het kan moet dus een loonsverhoging worden gegeven. Neen, zegt het N.V.V.: als men spreekt over gestegen welvaart, dan is een algemene loonronde het eer- Ijjkste middel om die welvaart te ver delen. Het C.N.V. en het K.A.B. zetten daartegen de stelling, dat een algemene loonsverhoging altijd wordt berekend naar de bedrijven die het slechtst ren deren. De arbeiders in de bedrijfstak ken waar het heel goed gaat, komen dan nog niet voldoende aan hun trek ken. De werkgeversorganisaties staan op ’n ander standpunt. Zij willen uitgemaakt zien of er werkelijk sprake is van een welvaartsstijging. Wie zou dat beter kunnen beoordelen dan de Sociaal Eco nomische Raad, het toporgaan van de Publiekrechtelijke Bedrijfsorganisatie Voordat de laatste loonronde van 6 tot stand kwam, is door de SER ook nagegaan of dit mogelijk was. Déze Raad moet dus volgens de werkgevers de taak krijgen om de hoogte van de ken met handhaving van de deling van Duitsland .waardoor ook de invloed van W.-Duitsland in de Westelijke politiek aanzienlijk zou dalen, omdat dan Bonn geen sleutelpositie meer zou innemen, wat overigens in Frankrijk met genoe gen zou worden gezien. In W.-Duitsland zelf is men van oordeel, dat de kritiek op Adenauer nog zal toenemen, als op 23 October de Baar landen zullen hebben gestemd over het nieuwe statuut van hun land, waarbij dit politiek zelfbestuur zal krijgen en de douane unie met Frankrijk zal wor den gehandhaafd. Het is zo goed als zeker, dat de Saarlanders dit statuut zullen aanvaarden, ondanks het verzet der pro-Duitse partijen in het Saarland, die nu weer propaganda mogen voeren voor aansluiting van dit gewezen Duit se gebied bij het moederland. De maand October wordt dus wel een kritieke voor W.-Duitsland, de minis- ters-conferentie der Grote Vier zal het vraagstuk der hereniging nog eens be kijken en beslist zal worden of Duits land voor goed een deel van zijn vroe gere gebied i.c. het Saarland, zal moe ten afzien. Het kon wel eens een slechte maand voor de. Duitsers worden, want eigenlijk niemand gelooft dat de ministersconfe rentie der Grote Vier er in zal slagen het eens te worden over de Duitse kwestie, zelfs al zou de stemming er vriendelijk blijven. Die stemming heeft overigens een knauw gekregen door ’t neerschieten door Bulgaarse straalja gers van een Israëlisch passagiersvlieg tuig, waarbij 58 mensen om het leven kwamen. Een incident dat een aanflui- tng is van een der richtsnoeren, welke de regeringsleiders der Grote Vier voor de ministersconferentie opstelden, n.l. dat geleidelijk de hinderpalen dienen te worden opgeruimd, welke de vrije ver binding tussen de volken verhinderen. Een incident ook, dat kenmerkend is voor het brutale geweld, waarmee men achter het Ijzeren Gordijn pleegt op te treden. Men zegt, dat het nu anders worden zal, maar men vraagt zich in de schaduw van deze misdaad toch af Yn ’e finne weidzje fredich De swartbünte kij, Sjocht men oer dy brede régen, Dan is ’t in hiele bünte rij. ’t Sinneljocht strielet oer de fjilden Miggen dounsje yn it roun, Wolkjes driuwe oan ’e blauwe himel, De simmer is forgoed bigoun. De wylgebeam bücht sa sêftkes De krun sa op en de, Hoe ienlik stiet hja oan it wetter, Hoe skynt de sinne op har del. It boerereau stiet stil to wachtsjen Op it wurk fan moarn, De hynders steane dreamend Efkes fierderoan. Ja, alles ammet frede Rounom, rounom wei En ’t wallet yn it herte: Ha tank foar dizze moaije dei. Op de Freulekaatsparij te Wommels, waaraan 36 parturen deelnamen, be haalde hot Bolswarder partuur, be staande uit K. Falkema, M. Bijlsma en W. Bosma, de 3de prijs, bestaande uit 3 nikkelen horloges. De eerste prijs ging naar Arum (Corn. Kamminga, Ger rit Kuipers en Laurens v. d. Weerd). De Nieuwe Bazar te Bolsward adver teert met: Magneetscharen f 0.09, all. lepels en vorken f 0.05, kop en schotel, goudband porcelein f 0.17, 5-delig was- stel f 1.98, toverfluiten f 0.04, prima hangsloten f 0.07. Boelganin en constateert Maar dat is toekomst-muziek, die we misschien nooit zullen horen. Want er eventuele loonsverhoging te bepalen. Dit standpunt kan er op neerkomen, dat de werkgevers niet afkerig zijn van een algemene loonsverhoging. Geen won der, zo zeggen K.A.B. en C.N.V., want ’n algemene loonronde is voor de werk gevers altijd goedkoper. Deze organi saties willen in het geheel geen SER- advies. Zo’n advies vinden zij te glo baal. De Chr. Werkgevers zijn bereid hun standpunt prijs te geven. Nog deze week is er een spoedvergadering, waar in het bestuur zich zal uitspreken over het te volgen loonbeleid. Het ligt voor de hand, dat de taak voor de regering niet eenvoudig is. Enerzijds is er de verdeeldheid in de werknemersorganisa ties, anderzijds wenst, in ieder geval 't merendeel der werkgevers, een loonbe leid (algemene loonronde), dat niet past in de regeringspolitiek. De ministerraad heeft zich dan ook langdurig over deze zaak beraden. In de vergadering van Maandag j.l. is een nota van de ministers Zijlstra en Suur- hoff in behandeling genomen. Woensdag j.l. werd een bijzondere vergadering van de ministers gehouden. Op 21 Juli heb ben de ministers Zylstra, Suurhoff, De Bruyn, Staf en Staatssecretaris van Rhijn een bespreking gehad met de Stichting van de Arbeid, zodat zij de standpunten terdege kennen. De eerste vraag waarvoor de ministers staan, is: moet er een SER-advies komen, ja of nee? Als dat niet het geval is, is er dan toch ruimte voor bedrijfstaksgewij- ze onderhandelingen? Dat is dan vraag nummer twee. Loononderhandelingen zijn altijd moei lijke zaken. Maar ditmaal is de zaak wel extra moeilijk. Want de komende loonpolitiek dreigt volledig in de politie ke verkiezingssfeer te geraken. Dat is voor het Kabinet een extra moeilijk heid. Men vindt uiteraard een groep, die vóór alles de prijspolitiek van mi nister Zijlstra wil doen slagen. Dat zou een prachtig verkiezingsobject zijn. Men vindt ook een groep, die een flinke loonsverhoging wil. Dat is ook geen slecht verkiezingsobject. Zou deze loonsverhoging prijsstijging ten gevolge hebben, dan kan men altijd nog roepen om prijsbeheersende maatre gelen. Maar het succes is dan uit de handen van minister Zijlstra geslagen. Zo is ook in dit opzicht de politiek in beweging. De ministers kunnen het echter best met elkaar vinden. Zij zul len in deze moeilijke situatie leiding moeten geven. Maar het is duidelijk, dat het werkelijk moeilijk is om de steen der wijzen te vinden. In de komende dagen zal wel blijken, welk standpunt er door de ministerraad zal worden in genomen. Als dat standpunt bekend is, kunnen de besprekingen in de Stichting van de Arbeid worden voortgezet. Prinses Irene, die van daag jarig is, heeft j.l. Maandag reeds haar eer ste cadeaux ontvangen, n.l. van het Garde-Regi- ment Fuseliers „Prinses Irene” en van de Neder landse strijdkrachten. De deputatie van de Ne- derl. strijdkrachten bood behalve de cassetten m. zilver, bloemen en een enorme taant aan. wat de heren van hun vriendelijkheid menen. President Tito van Zuid Slavië gelooft, dat de Russen het wer- lijk menen, hij zei dezer dagen over Genève, dat de mensheid nu rustiger kan ademhalen en voorts overtuigd te zijn, dat Zuid Slavië geen gevaar van dc Sowjet-Unie te duchten heeft. H\j betreurde het dat er in Oost-Europa vooral in Hongarije, mensen zijn, die tegen de Russisch-Zuid Slavische vriendschap zijn. Nu, die zijn er niet al leen in Oost-Europa, maar ook in het Westen en in het bijzonder in Amerika, waar men de toenadering tussen Bel grado en Moskou, waarmee men zo hard van stapel loopt, nu gaat er al een Zuid Slavische parlementaire missie naar Rusland om kennis te maken met de Russische volksvertegenwoordigers, alles behalve prettig vindt en wantrouwt en in Turkije is men ook niet helemaal gerust en vreest men, dat Zuid Slavië weer in het Russische kamp zal terug keren, als het Westen de Russische idee van eert collectief veiligheidsstelsel in Europa verwerpt. Zo ziet men dat hoe zonnig dan ook het klimaat mag zijn, het Westen nog zor gen te over heeft. Ook wat betreft de economische toe stand, want hoe gunstig die thans ook lijkt, allerwege openbaart zich de vrees dat men min of meer aan het potver teren is en niet voldoende geharnast zal zijn, om als de ommekeer komt, deze zonder al te veel schade op te vangen. Men voelf ten deze duchtig het gebrek aan eenheid in het Westen, en vreest ook politieke gevolgen van een eventuele economische crisis als Rus land daaronder eens minder zou blijken te lijden te hebben dan het Westen. Op langere termijn baart de ontzaglijk snelle technische ontwikkeling op elec- tronisch en atomisch gebied zorgen, omdat deze vele millioenen mensen werkloos zou kunnen maken, terwijl de economische en maatschappelijke struc tuur die zich veel langzamer ontwik kelt, daarop niet zou zijn ingesteld. Vice-president Mohammed Hatta Indonesië heeft Woensdagavond Boerhanoeddin Harahap van de hammedaanse Masjoemi-partij dracht gegeven een kabinet te formeren, nadat de eerste drie formateurs ’s mid dags hun mandaat hadden teruggege ven. Zij hadden gefaald, omdat de grootste twee partijen, de Masjoemi en de natio nalistische PNI, het niet over de post van Hatta eens konden worden, aan w zij hadden verzocht het premierschap van het door hem samengestelde kabi net op zich te nemen. Kind onder trein. Het 1-jarige dochter tje van de blokwachter J. van Dam, die bjj de spoorwegovergang in de Marsweg onder Zwolle woont, is on gemerkt op de rails gaan spelen. Het kind werd vlak daarop door een uit de richting Almelo komende trein gegre pen. Het was direct dood. Zes meter onder de grond. Over ander halve maand zal Rotterdam een onder grondse winkelstad rijk zijn. Een stad van vijftig winkels, waar voor elck wat wils te koop is. In deze stad komt een theater voor documentairs, waar men voor een kwartje toegang krijgt. Dit unicum voor ons land zal zich zes me ter beneden de begane grond bevin den. Vergiftigde bonen gestolen. In Over- asselt is van een akker een party bonen gestolen, die met terp, een onafwasbaar vergif zijn bespoten. Het eten van deze bonen is zeer schadelijk voor de gezond heid, ook indien ze zijn geweekt. Jongens graven schedel op. Toen twee dertienjarige jongens Maandagmiddag een kuil op het strand tussen het Ver- versingskanaal en de Wieringsestraat te Scheveningen aan het graven waren, stootten zij op anderhalve meter diepte op iets hards. Het bleek een schedel met een aantal beenderen te zijn. Ontdaan kwamen de jongens hun lugubere vondst op de politiepost aangeven. Naar de ouderdom van de beenderen te oor delen, zijn deze resten afkomstig uit de tweede wereldoorlog. De politie heeft de vondst in beslag genomen. Rheumafonds verklapt haar geheim een week later. Het Nationaal Rheuma fonds te Rotterdam heeft meegedeeld, dat de bekendmaking van „het geheim” niet zal geschieden zoals op de verras- singscouvertje» staat aangegeven op 9 Augustus, doch een week later, name lijk op Dinsdag 16 Augustus. Padvinders bjj botsing gewond. Bij een verkeersongeluk in Mannheim is de heer A. Schepers uit Vriezenveensewijk, eige naar van een autobus, waarmee o.m. twee en twintig padvinders uit Almelo vervoerd werden, levensgevaarlijk ge wond geraakt. Vijf padvinders kregen lichte verwondingen. Van de zestien an dere inzittenden kreeg een dame een kaakfractuur. Trein doodt motorrijder. Op de onbe waakte overweg aan de Westerweg bij de sluis te Noord-Scharwoude is Dins dagmiddag de 33-jarige arbeider H. J. Smit uit Alkmaar met zijn motor door een goederentreintje gegrepen en vrij wel op slag gedood. Het stoffelijk over schot is overgebracht naar het zieken huis in Alkmaar. In memoriam Kor Ket. Het laatste Orkestneuws, uitgave van het Frysk heerst in Azië geen evenwicht van krachten zoals het geval is in Europa, het Westen is er te zwak en zijn positie verzwakt er nog steeds meer. Ook de verkiezingen in Malakka getuigen daar van en het blijft een feit, dat het onaf hankelijkheidsstreven de Aziatische po sitie van het Westen niet ten goede komt. Men vraagt zich af of Washington For mosa, strategisch voor het Westen van zo groot belang, temeer nu Japan zich ook losser van Amerika wil maken, kan prjjs geven. Het is geen wonder, dat hot Chinese voorstel inzake een collectief veilig- heidspact zeer koel in Amerika is ont vangen. Ten slotte hebben de Russische en Chi nese voorstellen ten deze geen andere bedoeling, dan de Westelijke defensie- systemen op te lossen en de Ameri kaanse strijdkrachten uit Europa en Azië weg te werken. We zien echter het Chinese plan nog niet werkelijkheid geworden, we gelo ven niet, dat de Ver. Staten bereid zul len zijn de verwezenlijking er van te betalen met het offer van hun eigen veiligheid. Trouwens minister Dulles heeft er in zjjn laatste persconferentie geen doekjes om gewonen, dat Amerika niet zal wijken voor welke Chinese druk ook en er niet aan denkt het Z. O. Azia tische pact op te geven. de al-ftlde Freuledei, dy’t takommende Woansdei 10 Aug. wer yn it élde keat- sersdoarp Wommels hélden wurde sil. It is siker in keatsdei mei namme en mei rjocht ek. De alderen witte jit wol de tiid to siz zen, doe’t Freule C. J. de Vos van Steen- wyk yn üs doarp tahèlden hat en yn- wenster yn ’e moaije villa oan ’e> Eas- tereinderdyk. De frelle is nei Kanada fortein, sa’n foech fjirtich jier forlyn, mar har keatsdei is bleaun en sil dit siker ek wol yn lingte fan dagen bliu- we. Har leafde foar dizze ynmoaije Fryske sport hat de trochslach dien en mei de stipe fan master Hiemstra is ien en oar yn goede hannen. It keatsl&n efter de iepenbiere skoalle sa smük as ’t mar eat kin, sil foar de safolleste kear wer fold wurde mei al deren en jongeren hünderdtallen, alle- gearre mei itselde doel, to gast to gean op It keatsmêd, d'êr’t al safolle gou den, sulveren en nikkelen klokjes woun binne. Wommels stiet wer klear. De flaggen sille wapperje, wy hoopje ek it findel mei earetekens yn mannichte» dêroan op ’e tinte to sjen, ta eare meiiens fan üs forstoarne keatsfreonen. Hwa sil it winne? Der binne öfdielingspartüren, dy’t hege eagen smite, mar sikerwier it bliuwt spul en as de muzyk wer spilet en de ballen heech troch de loft fleane, it pu- blyk yn spanning om de touwen stiet, en üs Fryske jonges sportyf tsjinelkoar oer steane, dan bilibje de keatsfreonen de del fan harren libben, hwer’t hja tige lang de goede neitins fan biwarje kinne. As it waer ek ris meiwurket, dan sil Freuledei grif slagje.

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1955 | | pagina 1