straties te Bolsward KRIS-KRAS door Nederland Nabeschouwing over de graslanddemon- Hwat hat Cjabe Skroar STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND DE 5 A Fan de Mar liny toer verdronken Gouden filmpjes r E k i K De Jong’s Nieuwsblad Inkuilen. harkkeerder- Kunstmcststrooiers. eindloze canvasband. Gras- en hooiladers. i Ingezonden mededelingen dubbel tarief Handelsadvertenties bij contract reductie Door de grote droogte wordt het drink water schaars, de hooioogst valt tegen. ENTHOUSIAST RAPPORT VAN BEOORDELINGSCOMMISSIE THANS GEPUBLICEERD SCHUKKEN’s MAAIAPPARATEN WAREN O DEMONSTRATIE FAVORIET Van Leeuwarden vertrekken 82 stuks rundvee naar Krakau, bestemd voor een stoeterij van adellijke heren daar Het terrein van de gemeentereiniging te Bolsward zal worden verlicht met acy- teleengas. De Haarlemmermeer viert feest wegens het 50-jarig bestaan, Telefoon 451 - Na 18.30 uur 305 of 335 (K 5157) 1ste week Augustus 1905 Hiervan waren een tweetal z.g. roteren de trechterstrooiers aanwezig, waarvan de „Robo” van de firma J. Rondaan en De combinatie Vicon Lely oplader met tweewielige wagen, voorzien van gaasstekken, morste zeer weinig Gaat het bij de kunstmeststrooiers de kant op van de roterende trechterstrooiers Aid jild, aid hea, goe turf, goe brea, lyk to Maeije kin dy klaeije, dyn wiif en bern, al nei har sin. n r i. T r. n 1. •t De 15-jarige Sjoerd Wynia uit Bolsward die Vrijdag met een vriend een dag tocht je maakte naar Terschelling, is-in het Schuitegat nabij de haven van Ter schelling verdronken. De jongen, die slechts matig kon zwem men, heeft zich te ver in zee 'gewaagd, terwijl er een krachtige ebstroom stond. Zijn vriend was zo overstuur door het plotselinge verdwijnen van Sjoerd, dat Het komende jachtseizoen lijkt goed te worden. Er is veel wild en het is in goede conditie. Te Limmen (N.H.) heeft men bij twee boeren wraak genomen, omdat zij maai- machines gebruikt hadden. Bij de één wondde men varkens, die ’s morgens stervende gevonden werden, bij de an der stak men ijzeren pennen in het land waardoor de machine onbruikbaar werd. Mestladers. De Legille landbouwkraan, gedemon streerd door firma Schukken, Bolsward, heeft een hefvormogen van 1000 kg. De capaciteit van deze machine is zeer hoog, ongeveer 15 ton per uur. Als tweede landbouwkraan was aanwe zig de Alpha landbouwkraan, gedemon streerd door Gebr. v. d. Berg te Blauw huis. Deze kraan werd aangedreven door een Allis Chalmers B tractor. Deze machine liet een gunstige indruk achter. De ca paciteit is, zowel in gras als grond, zeer hoog. Deze kraan is geschikt om wa gens te lossen. Uiteraard horen deze kranen niet op ieder bedrijf thuis. Ze kunnen alleen economisch in het loon bedrijf worden aangeschaft. De prijs van het mestryden met behulp van de Legillekraan is pl.m. f 2.per ton, ge rekend vanuit de mesthoop tot hoopjes op het land. Op het platteland neemt de ambitie voor het houden van luxe en rashonden gaandeweg toe (Duitse doggen, Sint Bernhards). fean wie dat forskil ek en sakke de winst fan 176 goune ta in forlies fan 52 goune. En dizze feanbuorkerijen bin- ne it machtichst yn Fryslan, sadat men feilich sizze kin dat de Fryske -greid- boer yn de béste hoeke fan üs lAn, hwat it greidebidriuw oangiet, yn 1954- ’55 net mear as in deihier fortsjinne hat. Ik ha hjir bygelyks it bidriuwsoersicht fan alf buorkerijen foar my lizzen, tus- ken de 15 en 25 H.A. En dan is der krekt ien by, dy’t in oerskot hat fan 22 goune de H.A. De oaren hiene forlies en aerdich ek. Op eltse H.A. waerd troch harren forlern: 82, 81, 171, 137, 128, 10, 52, 188, 15 en 169 goune. Is dan de molke net djürder wurden? freget in bütensteander. Né, foar de boer net, de binnenlanske priis is wol heger, mar dit wie om de delgong fan de bütenlanske prizen hwat to heinen. En de ünkosten wurde by de boer elts jier heger. Dat is gjin praetsje, mar in hurd feit. Foar de boppesteande groep wiene de leankosten mei de sosiale lés ten yn ’43-’44 de H.A. 419 goune en dit jier 487. De foerkosten binne troch de lange winter ek frij hwat heger west en kamen fan 91 op 435. De hier gyng in goune as trije omheech, de molke sak ke in tientsje de H.A., mar it slimste wie de opbringst fan it forkofte fé. Dér sit it meast yn, hwant dat sakke fan 284 op 220 goune de H.A. En sa wie it byld oer de hiele liny: stigende kost- prizen en sakjende opbringsten. Ik wit wol, dat de boeren yn it algemien fan ien sa’n jier net ridder slein binne. Hja hawwe goede jierren efter de rêch en kinne dit Ongunstige jier wol ütsjonge, alteast de measten wol. Mar neist de tafallige tsjinstuiten fan in tige wiet jier, sitte yn de posysje fan de greid- boer dochs fierst to folie swakke pun ten. Jit altyd kin men gjin normale bidra- gen rekkenje foar rinte, ófskriuwing en ünderhald fan de gebouwen. Dy kwesje slepet mar fierder en der is gjinien dy wit hoe't it der mei komme moat. Het gemaaide gras werd tijdens de de-» monstratie met een toevoegingsmiddel ingekuild. Als transporteur werd bij het inkuilen gebruik gemaakt van een transporteur van de firma Miedema te Winsum (Fr.) Type Mietra C. Deze transporteur is voorzien van een 30 cm brede niet Tot de interessante nieuwigheden behoorde ook de roterende kunstmeststrooier, gemonteerd aan een tweewielige laadbodem Deze werd aangedreven door lichtnet-electromotor. De capaciteit bleek ruim voldoende. De prijs bedraagt bij een lengte van 7 m. en zonder motor f 1140. Een drieling te Leeuwarden geboren. Mevr. A. Wielenga-Poelder, wonende aan de Nieuwe Buren te Leeuwarden, heeft het leven geschonken aan een drieling’, twee meisjes en een jongen. Het echtpaar Wielenga was twee jaar getrouwd en had nog geen kinderen. De toestand van de moeder en de kin deren, van wie de meisjes 2.4 en 2.6 en de jpngen 2.17 kg wegen, laat zich goed aanzien. De lengte was 7 m. Op de transport band zijn meenemers geplaatst, waar van de vorkjes kunnen worden af geno men, zodat ook andere producten zoals aardappelen, zand e. d. kunnen worden getransporteerd. Deze transporteur een P.K. af de trekkerszitplaats is te bedienen. Vooral bij het uitmaaien van greppels en slootskanten kan dit een nadeel be tekenen. Bij het type 1906 zat de diep- te-instelling op het rechterspatbord van de trekker. De aanbouw-constructie leek by beide tractoren solide. De kwa liteit van het geleverde werk was goed. De Holdertractor met Schukken maai- apparaat leverde onberispelijk werk. Natuurlijk is de maaisnelheid veel la ger dan van de andere, zwaardere ty pen tractoren. Verder demonstreerden nog de Fergu son petroleum, de Ferguson dieseltrac tor en de Ford Red Tyger tractor. Alle drie uitgerust met een Schukken maai- apparaat met dunne balk. Van deze tractoren kan gezegd worden, dat het geleverde werk goed was. Vergeleken bij de vorige demonstraties kan in het algemeen gezegd worden, dat het maaiwerk van veel betere kwa liteit is geworden. Ook bij de aanbouw van het maai-apparaat aan de trekker en de afstelling van de maaibalk e. d. was, vergeleken bij vorige demonstra ties, veel vooruitgang te constateren. Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en Het maaien. Er waren verschenen een 12-tal merken tractoren met aangebouwd maaigarni- tuur. Hiervan noemen we: De Alligaier A 116 Imp. Veldkonings Handelmaatschappij N.V., Roermond, voorzien van het Schukken maaiappa- raat van de firma H. J. Schukken te Bolsward. De kwaliteit van het maai- werk was prima. Er werd gereden in de 3de versnelling van ruim 7 km per uur. Dit ligt zeer gunstig. Er werd goed gemaaid, terwijl de zwadlegging even eens goed was. De hefboom van de diep- testelling was minder gelukkig ge plaatst, daar hij niet ver genoeg naar achteren was te stellen, omdat hij dan in aanraking kwam met het achterspat- bord van de tractor. De Allis Chalmers model B was verte genwoordigd door de firma R. G. Huis man te Pingjum en eveneens voorzien van een Schukken maai-apparaat. Het werk was goed. Door de ruime bouw Van de tractor was er een voldoende ruimte onder de tractor en onder het maai-apparaat. Toch leek ons tijdens de demonstratie de aanbouw van het maai-apparaat aan de tractor minder stabiel. Vooral bij het maaien in de 3e versnelling gaf het geheel een iets on stabiele indruk. De Güldner A. D. 17, vertegenwoordigd door Wassenaars Automobielbedrijf te Leeuwarden, was eveneens voorzien van een Schukken maai-apparaat. De diepte- regeling en de zwadlegging waren goed. Verder gelden hier dezelfde goede eigen schappen als genoemd onder no. 1. Waren alle voorgaande maaigarnituren voorzien van een dunne balk, de Hala Lanz, vertegenwoordigd door Gebr. v. d. Berg te Blauwhuis, demonstreerde met een „Raspe” maai-apparaat met middenbalk. De kwaliteit van het maai- werk was matig. De messnelheid leek ons niet goed aangepast aan de rijsnel heid. Bij het maaien in de 2de versnel ling was de kwaliteit van het geleverde werk aanmerkelijk beter. Bij de beoordeling moet echter altijd in aanmerking worden genomen dat deze beoordeling niet meer kan zijn dan een momentopname. Lanz Bulldog, gedemonstreerd door R. G. Huisman te Pingjum. Lanz was ver tegenwoordigd door 2 types tractoren n.l. type A 1616 16 PK en type 1906 19 PK, beide voorzien van een „Lanz” maai-apparaat. De diepste-instelling ge beurde by het type 1616 door middel van een schroefspindel, welke niet van- Zij aanvoerharken en keerders. De Vicon Lely werd gedemonstreerd door Faber’s Machinebedrijf te Sneek Het type H.K.G. met 6 borden was aan wezig zowel op ijzeren wielen als op wielen met luchtbanden. Hierbij viel het op, dat de machine, uitgerust met lucht banden, veel meer neiging vertoonde om naar de kant toe te schuiven. De gang was beslist veel minder stabiel dan van de machine op ijzeren wielen. De kwali teit van het werk was zowel in gras als in hooi zeer goed. Om de greppelkanten Spoedig melk in carton. In het Westen des lands zal men binnen enkele weken melk in cartonverpakking kunnen ko pen. Achttien melkinrichtingen hebben zich verenigd tot de „Vereniging tot Exploitatie van Machines voor de ver pakking van mek in carton”, kortweg „Cartomelk”. Deze melk zal in halve li- Co te Beetgum gecombineerd met een tweewielige laadbak, welke eventueel voor paardetractie van een steunwiel kan worden voorzien. De trechter- strooier was achter deze laadbak ge plaatst. De strooibreedte is, afhankelijk van de rijsnelheid, 6 tot 10 m. De-spoor breedte van de wielen is 155 cm. De af sluiter, waarmede de trekker kan wor den afgesloten, is vanaf de trekker te bedienen. De prijs is f 665. De Roterende trechterstrooier van de fa Graftdijk, Berkhout (N.H.) heeft een trechterinhoud van 75 kg. Door middel van een veer- en paistelsel is het moge lijk de sluiter in de trechter vanaf de tractor te bedienen. Kapper wil niet sluiten. Een Dordtsé kapper heeft het laten komen tot een proefproces, omdat hy van oordeel is, dat het belang van zijn zaak en dat van het publiek niet gediend zijn met een verplichte sluitingsdag per week. 3 maanden voor heler. De Haarlemse caféhouder J. S. (35) werd door de Haarlemse rechtbank tot drie maanden gevangenisstraf veroordeeld wegens be oordeelde de Haarlemse rechtbank de 19-jarige magazijnbediende L. v. d. L., die f 7000 van zijn patroon had verduis terd. Hij moest het geld op de postgiro storten, maar had het bij zich gehouden en was er mee naar Utrecht gereisd. Daar werd hij gearresteerd. Van bollen naar koek. Nu het bloem- bollenbedrijf op volle toeren draait, daalt de animo van scholieren en werkstuden ten (thans nog ruim 1000) om de kwe kers en exporteurs te assisteren bij de export der bloembollen aanzienlijk. Dit wordt veroorzaakt, doordat ook de koek-, en chocolade-industrie, evenals de textielfabrieken deze tijdelijke werk krachten aantrekken tegen aantrekke lijker voorwaarden. Treinafstanden boven 20 km duurder. Met ingang van 1 September worden de prijzen der spoorkaartjes voor afstan den van en boven de 20 km verhoogd met gemiddeld 62/3 terwijl de stij ging geleidelijk groter wordt voor af standen boven de 50 km. In verband met de financiële situatie hebben de Ne- derl. Spoorwegen toestemming gekregen voor een partiële en matige verhoging der reizigerstarieven. De prijzen voor kaartjes op afstanden beneden de 20 km ovattende 32 van het totaal aantal reizigers, mogen niet worden ver hoogd. De Vicon Lely, gedemonstreerd door Faber’s Machinebedrijf te Sneek maak te zowel in gras als in hooi een zeer goede indruk. De opname van gras en hooi was zeer goed. De machine heeft een heel regelmatige gang met weinig bewegende delen en daardoor vermoe delijk ook weinig slijtage. De capaciteit is groot. By het opladen werd bij deze machine gebruik gemaakt van tweewielige wa gens (hooislepen) voorzien van gaas stekken. Deze 2-wielige wagens van W. M. de Jong te Oosterend zijn voorzien van lagedrukbanden met een draagver mogen van 1500 kg. Bij het opiaden werd zeer weinig gemorst, terwijl ook het laden zelf heel gemakkelijk gaat. Tydens de demonstratie werd ruim 1200 kg hooi op deze slepen geladen. Het maximum laadvermogen is 1700 kg hooi. Het valt eigenlijk te verwonderen dat deze tweewielige wagens in Fries land niet meer worden gebruikt. De firma Schukken, Bolsward, was te vens aanwezig met een Gecombineerde gras-hoollader, hooi- en mestschudder. Deze interessante constructie wordt aangedreven door de aftakas van de trekker en bestaat verder uit een op- neemhaspel en opvoertransporteur. Het gras wordt door de haspel goed opge nomen, maar de overname door de transporteur was minder goed, zodat hier veel werd gemorst. De bandsnelheid leek ons niet geheel juist aangepast aan het toerental van de opneemhaspel. De aftakasaandrijving was niet voorzien van een beschermplaat. De prijs van de gecombineerde machine is f 3000. ling van tien herencostuums, die af komstig waren van een inbraak bij een Amsterdams confectiemagazijn. Hij had de costuums gekocht voor f 40 en f 50, terwijl ze een verkoopwaarde hadden van f 140 tot f175. Tekenend. Een Haagse inspectrice van politie vertelde in een interview, dat on langs in een dubieuze nachtgelegenheid de daar aanwezige minderjarigen wer den weggehaald. Het is in zulk een ge val gebruikelijk, dat de ouders van deze minderjarigen worden gewaarschuwd, die dan hun kinderen op het bureau kunnen afhalen. Daarbij bleek toen, al dus de inspectrice, dat in alle gevallen op één na, de ouders het helemaal niet erg vonden, dat hun kinderen zo’n nachtgelegenheid bezochten. f 7000 verduisterd. Tot vier maanden gevangenisstraf, conform de eis, ver goed te kunnen uitharken, werd er nog een 7de bord aangemonteerd. Dit bleek inderdaad een verbetering. Op bedrijven met veel ronde akkers lijkt het ons niet ongewenst eens in overweging te nemen er een bord bij te nemen. Verder was de firma H. Visser C.V. te Nieuw-Venne-p aanwezig met een nieuw type Lely Acrobaat II zijaanvoerhark- schudder, voor opbouw aan de hydrauli sche hefinrichting achter de tractor. Tijdens de demonstratie was deze ma chine aan de hydraulische hefinrichting van de Ferguson-trekker gehangen. De machine trok zeer veel belangstelling en heeft in Friesland vermoedelijk wel toe komst. Het geleverde werk was goed, terwijl de machine zeer gemakkelijk is te wenden en te keren. De Nicholson Uniplex schudder werd gedemonstreerd door Boeke en Huidekoper N.V. In gras was het werk matig, er bleef nogal wat gras op het land achter. Naarmate de rijsnel heid langzamer wordt gesteld, is de hoe danigheid van het werk beter. Bij het werk in hot hooi viel het op dat het schudden met deze machine goed moge lijk is. Ook het zwadkeren was van goede kwaliteit. Als hooi- en mestschudder demonstreer de Eureka Schudder van Z. v. d. Woude en Zn. te Drachten en de Prins-Schud- der van Prins te Dokkum. Beide ma chines leverden het bekende goede werk. IT IS EK ALTITEN HWAT! It kaem sa spontaen üt de müle fan in stedsfamke, dy’t in deimannich by de boer tahalden hie: „By de boeren is it ok altyd wat”. In bytsje fortrietlik kaerA dat der üt, mar it wie in wier wurd, der is ek hast altiten hwat. Wylst elkenien him bliid makke mei dit moaije- simmerwaer en de hearlike sinneskyn, seach de boer mei soarch nei de finnen, dy’t sa nedich oan wetter ta wiene. Wis, foar it nijgershea wie it bést, mar it lan waerd hurd en yndroech, lang koe it sa net mear duorje, dan rekken de bisten sünder fretten. En nou is it waer hwat oars en jeije de boaijen elkoar efternei. Foar it lan in forkwikking en foar de boer in opluchting, mar nou komme de melkers wer kletstrochwiet üt it lan of de jister en wurdt it in hiele toer om fan it lette hea hwat to meitsjen. It bern hie gelyk, by de boer is it ek altiten hwat. It aide sechje: Als de boe- De ramp fan de heabroei sil mei in bulte skea en üngemak alteast dit foardiel hawwe, dat der in stikmannich nije pleatsen komme moatte, mar fan in nor male fornijing en oanpassing doart gjin minske to praten. De saneamde arbeids- merk wurdt fan jier ta jier üngunstiger en de drang nei de stêdden nimt earder ta as óf., De kwesje fan goede arbeiders- wenten op it plattelan hat jit gjin posi tive oplossing foun. De opskrikte iepen- biere miening troch it rapport oer de minne situaesje dêrfan, is al hast wer forgetten, de süging nei it yndustriële westen is sa great, dat keamerleden al fragen deroer steld hawwe, mar dit sil ek net folie jaen. It is skoan to bi- gripen, dat de lju leaver nei de bêst- bitelle baentsjes stykje as dat hja by de boer bliuwe, dy’t gjin heger lean bi- telje kin. Al mei al spitse dé boeren har op it kommende debat fan de molkpriis en de sjenswize fan it regear. Dér moat it forlossende wurd weikomme. Wy wol- le hoopje,- dat it dan op deselde wize gean kin as by it spoar. Dér wie jit gjin forlies, mar in to lege winst en de ta- riven wurde omheech set, mei ien klap. Gjin praetsjes oer it libbenspeil, dat hjirtroch wer heger komd is, mar op ien kear stiet it yn de krante. De lju, dy’t gre-ate ófstannen meitsje moatte, bygelyks de minsken hjirre, sille it measte bydrage möatte, mar hja hawwe neat yn to bringen, likemin as de hege prizen foar branje en sa. Mar as de Minister mei inkele moannen de molkprizen op in reedlik peil bringe wol, dan kin men nou sizze, dat it hiele lan op syn efterste poaten komt to stean. Dan kreaket it rounom. En dochs is it klear as de dei, dat de sosiale rjuchtfeardichheit der net foar wei kin. Mar it wurdt in hjit hangizer dat sil men grif sjen en it moat in stevige en birette han wêze, dy’t it üt it fjür slepe doart. Als één der hoogtepunten van de Bolswardse feesten zal ongetwij feld de graslanddemonstratie, waarover wy reeds een enthousiast verslag in ons blad publiceerden, blijven voortleven. Het was ook een samenloop van gunstige omstandigheden, die de voorwaarde schiep tot een geslaagde dag: een uitgezocht terrein, ideaal (alleen misschien iets te warm) weer, een prima organisatie (verzorgd door de 3 Friese landbouwconsulentschappen en de standsorgani- sa.ties) en veel publieke belangstelling. Wat de dag echter vooral ook belangrijk maakte, was de kwaliteit van de gedemonstreerde grasland- en landbouwwerktuigen. Het officieel rapport, zoals dit gepubliceerd werd door de beoordelingscommissie (van de hand van de heer S. Spoelstra) in het Friesch Landbouwblad, welk blad zo vriéndelijk was ons ook een paar cliché’s af te staan, getuigt hiervan. Het rapport, waaruit vooral de populariteit van de te Bolsward door fa Schukken vervaardigde maai-apparaten blijkt, luidt, wat de door fabrikanten uit onz eomgeving gedemonstreerde werk tuigen betreft, als volgt: nees niets meer vragen, dan loopt het naar het eind der dagen, sit wol wier- heit yn. En dan hoecht in boer wier net in pes simist to wêzen. Mar it giet de boeren krekt as de skippers, hja hawwe mei de natuer to dwaen en dan spilet it waer in greate rol. Nou is it net sa, dat dizze dingen de boeren üntofré meitsje, hja witte it fan bern óf, dat it faken- tiids mar moat sa’t it kin, omdat it net kin, sa’t it moat, hja binne wol wend oan tsjinfallers en in bulte fan har klachten geane ek net sa botte djip. Hja witte derby, dat dit har net fan minsken oandien wurdt en kinne hiel wol hwat fordrage, mar it mist net, dat har tinzen en petearen dizze kant gauris ütgean. Folie minder to bigripen en to fomearen binne de maetskiplike noeden, liwer’t hja it greatste diel fan har libben mei to krijen hawwe en hwer’t wy de oare kears ek al in wurdmannich fan sei nen. Sjoch, as de boer to melken giet, wylst in oar in ritsje makke-t yn it moaije waer, dat let him net. Hy wit wol, dat dy oare minsken faek yn win kel of kantoar opsluten sitte, wylst hy op it frije fjild syn gong gean kin. Hy is boer wurden, om’t hy aerdichheit hie oan dit bidriuw en hy wit, dat it in bannich en nuodlik bidriuw is en bliuwt. Mar as fan alle kanten de rop oer it lan giet fan goede tiden en heech- konjunktuer en hy kin neat oars sjen as hurdsakjende bidriuwüskomsten, dan wurdt it minder. En sa is it nou wer. Foar Fryslan en bysünder dizze hoeke liket it net botte fleutrich. Op de klaei- bidriuwen waerd yn 1954-’55 jit in winst makke fan 82 goune de H.A., wylst dat in jier earder 350 goune bidroech. Dat skilt 270 goune de H.A. En dat bitsjut foar in gewoane buorkerij fan 25 H.A. net minder as seis, sawn tüzen goune. Foar Fryslan allinnich rint dat forskil al yn de miljoenen. Dat treft earst de boeren, mar letter elk, dy’t harren hwat furkeanet of foar harren wurket. Op it Dinsdag 9 Augustus 1955 51e Jaargang No. 61 Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Uitgave; A. J. OSINGA N.V. Bolsward Administratie- en Redactie-adres: te halen. Toen het reddingsapparaat in actie kwam, was het al te laat. Abonnementsprijs f 1.60 per kwartaal (bij vooruitbetaling) Giro 87926 1

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1955 | | pagina 1