I
I
I
DE MOGELIJKHEDEN VAN INDUSTRIE-
VESTIGING IN FRIESLAND
KR1S-KRAS door Nederland
i
I
üs hjoed p p
to sizzen
II
Friesland biedt een ruime keuze, maar hoe
komt het met de Zuid-Westhoek?
Froulike orkaenen
PYT
Fan de Marlinytoer
Tj. de J.
KOMT DER MEAR ROMTE
TUSKEN DE SKJIRRE?
r
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Gouden filmpjes
De radio en TV in
Friesland
Gedenkboek over
prinses Beatrix
Hwat hat Qabe Skroar
51e Jaargang
No. 65
Dinsdag 23 Augustus 1955
De Zuid-Westhoek stiefkind?
dan ek tige blier
sr
i,
m
m
en
er-
;ob
on*
L
Advertentieprijs: 12 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel terief
Handelszdvertenties bij contract reductie
Abonnementsprijs f 1.60 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 87926
Nelly, heerlijke 234 ets. sigaar Wed. M.
H. Ridder.
Fa. Wed. S. Massolt zal voor de 50ste
maal de kermis te Bolsward bezoeken.
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V. Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat IJ
Telefoon 431 - Na 18.30 uur 305 of 335
(K5157)
Ug
el,
Schrijfhulp gevraagd voor de gasfabriek.
Kantooruren van 9-12 en 2-5.. Salaris
hoogstens f200..per jaar.
Tijdens de kermis te Bolsward de 12e
opvoering van „Allerzielen”, zinnebeel
dig spel in 3 bedrijven door Herman
Heijermans Jr.
Groot Theater Hart.. Voor het eerst in
Bolsward. De sterkste mannen ter we
reld.
Enige woningen te Witmarsum om ge
zondheidsredenen afgekeurd.
Het aantal aangevoerde dieren op de
paardenmarkt was gering en bedroeg
slechts 120. Slachtpaarden gingen van
de hand vanaf f45.
Oostelyk Friesland als op
komend industriegebied,
geheel apart gebied ten aanzien
Bij al de zorg waarmee Oostelijk Fries
land wordt bebakerd, ontstaat soms de
vrees, dat de Friese Zuid-Westhoek iet
wat stiefmoederlijk wordt behandeld.
Het wacht bijv, reeds jaren op het door
het E. T. I. F. tot stand te brengen
welvaartsrapport.
De Zuid-Westhoek met zijn statische be
volking en „dode” stadjes vormt wel
een geheel apart gebied, dat eerder zor
genkind behoorde te zijn dan stiefkind.
As de boer Sint Metten de hier bitellet
komt er by de lanhearre op ’t kessen.
Dit wie myn miening dyt ik sei
Los tsjin ten fan myn maten
Doe murk hij op och ju gean wei
Doe hast neat yn e gaten.
waaruit ook het technisch per-
>ovendien
nog
ld
er
et
36-
die
et
•k
ik
as
*n
Bolswards Nieuwsblad
De Jong’s Nieuwsblad
I
I
3de week Augustus 1905
Er is een nieuwe kunstijsbaan te Bols
ward in zicht, het terrein de „afgegra
ven terp” naast de Workumertrekvaart.
gjin debatearjen
;ni
Zwaar vergif gedronken. De 15-jarige
Krijn Lok uit Maasland die met een
vriendje logeerde bij de fruitkweker-
landbouwer M. Verhoek te Schore, gem.
Capelle, is Vrijdagavond overleden na
het drinken uit een flesje parathyon, ’n
zeer vergiftig sproeimiddel. De landbou
wer had dit in de schuur gereed ge
maakt voor een kennis, die het zou ko
men afhalen.
Een
van de vestiging van industrie vormen
de zandgronden van Oostelük Friesland.
De daar gelegen gemeenten hebben zich
verenigd tot een Industrieschap, waar
van hèf secretariaat is gevestigd So-
phialaan 1, Leeuwarden. Op het ogenblik
behoort Oostelijk Friesland tot de z.g.
Ontwikkelingsgebieden, d. w. z. dat de
Regering in verband met het daar aan
wezige arbeidsoverschot speciale facili
teiten voor dit gebied heeft geschapen.
Zo wordt aan ondernemers bij vestiging
onder bepaalde voorwaarden 25 van
de bouwkosten van industriële panden
vergoed. Indirect is de steun, die door
Rijk en Provincie aan dit gebied wordt
verleend, niet minder aanzienlijk. Nieu
we wegen zijn of worden aangelegd,
waardoor zowel met Groningen als met
Leeuwarden goede verbindingen worden
verkregen. Zijtakken van de hoofdvaar
weg Lemmer-Groningen zijn in aanleg
naar Drachten en Heerenveen. Zij zul-
Met balcon naar beneden. Vrijdag heeft
mevr. A. Corstanje uit Bergen op Zoom
een ernstige val gemaakt toen het bal-
cön van haar huis afbrak en naar bene
den stortte. Zij liep een schedelbasis-
fractuur op. Het ongeluk gebeurde toen
zij met een buurvrouw stond te pra
ten.
Vraagt tijdens de kermis Faber’s van
ouds bekende boterkoeken en duimpjes.
I. S. Faber, Grote Markt.
len deze plaatsen bereikbaar maken voor
schepen van 600 ton.
Industrieterreinen werden gereserveerd,
aangesloten op het electrisch net en zo
nodig bouwrijp gemaakt. Verschillende
van deze terreinen liggen aan de scheep
vaartweg Groningen-Lemmer en zijn
dus bereikbaar voor schepen tot 1350
ton. Andere hebben spoorwegaansluiting
of liggen zeer gunstig ten aanzien van
de hoofdwegen. In die gedeelten waar,
nog geen waterleiding aanwezig was,
werd in het kader van de industrialisatie
in deze leemte voorzien, terwijl de spoor
wegverbindingen aan de behoeften wor
den aangepast.
Verschillende bedrijven, w.o. een filiaal
van Philips met vele honderden werkne
mers, vestigden zich dan ook na de
oorlog in dit gebied. Desondanks werd
het arbeidsoverschot in dit gebied niet
geheel opgenomen, zodat nieuwe bedrij
ven nog steeds vele mogelijkheden tot
vestiging bezitten.
Ernstig ongeval b\j Rutten. Op de Noor-
derringweg in de Noord-Oostpolder bij
Rutten heeft een ernstig ongeval plaats
gehad, waarbij de 12-jarige J. Flikke-
ma ernstig werd gewond. De jongen
reed met nog twee kinderen mee op een
landbouwwagen, die getrokken werd
door een trekker. De kinderen sprongen
van de wagen, toen de koppeling brak
en de wagen in de sloot dreigde te rij
den. Hierbij kwam Flikkema onder de
wagen. In zorgwekkende toestand werd
hij naar het ziekenhuis overgebracht.
dFaarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en
Wanneer wij de situatie goed aanvoe
len, geloven wij dat industrieën waarbij
(jeugdig) mannelijk personeel wordt
aangetrokken, voorlopig meer kans van
slagen heeft, dan een industrie die is
ingesteld op vrouwelijk personeel. Nu
reeds is het zo, dat confectiefabrieken
en wasserijen zacht gezegd niet te kla
gen hebben over een overmatig aanbod
van personeel.
Een poging om in Hindelopen een fa
briek van camouflagenetten te stichten,
strandde zelfs op een gebrek aan vrou-
welijke arbeidskrachten.
Nu het lager technisch onderwijs zo in
de belangstelling komt te staan, zijn de
kansen voor een industrie met jeugdig
mannelijk personeel reëel, vooral ook
omdat de landbouw en veeteelt door ver
dergaande mechanisatie eer arbeids
krachten uitstoot dan aantrekt.
Het krachtig beroep op de Nederlandse
industrie, zich eventueel te Bolsward te
gaan vestigen, zoals dit door de raad
der gemeente Bolsward werd gedaan ter
gelegenheid van het 500-jarig bestaan
van het stadsrecht, kan men in dit op
zicht gerust beschouwen als een nood
kreet. Ook van hogerhand zal de aan
dacht meer dan tot op dit moment op
de Zuid-Westhoek met zijn speciale pro
blematiek moeten worden gevestigd. En
dat het particulier initiatief in dit op
zicht veel kan doen bewijzen wel de zich
in verschillende plaatsen reeds gevestig
de industrieën, die zich niet alleen we
ten te handhaven, maar voortdurend
moeten worden uitgebreid.
Terhnisch onderwijs.
Met betrekking tot het technische on
derwijs is er na de oorlog in Friesland
veel veranderd.
In 1940 telde Friesland 7 ambachtsscho
len (lagere technische scholen), name
lijk te Leeuwarden, Sneek, Harlingen,
Heerenveen, Drachten, Jubbega en
Noordwolde. Sedert 1945 werden 7 nieu
we scholen geopend resp. te Dokkum in
1946, Oosterwolde in 1948, Gorredijk;
Surhuisterveen en Bolsward in 1949,
Kollum in 1952 en Lemmer in 1954.
In een vergevorderd stadium is momen
teel de oprichting van 2 Prot.-Chr. la
gere technische scholen resp. te Koudum
en Leeuwarden.
Het aantal leerlingen op dé lagere tech
nische scholen is toegenomen van 1450
in eind 1946 tot bijna 2500 in begin 1954.
De toeneming van het aantal leerlingen
na de 2de Wereldoorlog was naar ver
houding 2 x zo groot als die van het
gehele land n.l. tegenover 100 leerlingen
De- laatste eer aan Bello. Leidse stu
denten zullen 31 Augustus Bello verge
zellen wanneer het treintje zijn laatste,
droeve tocht van Alkmaar naar Bergen
maakt. Het Leidse studentengezelschap
Alcmaria heeft bovendien de Spoorwe
gen verzocht de terreinen aan zijn be
stuur te verkopen. Het deed een bod
van f 1.01. Dat is precies één cent meer
dan de gem. Bergen heeft betaald.
Alweer een bromfietser verongelukt.
Nabjj Steenwijkerwold is Vrijdag de 46-
jarige Joh. Nijenhuis uit Steenwijk over
reden. Met zijn bromfiets stak hij van
het rijwielpad de rijweg over maar lette
daarbij klaarblijkelijk onvoldoende op ’t
verkeer. Hij werd aangereden door een
bestelwagen. De heer Nijenhuis werd in
zorgwekkende toestand overgebracht
naar het ziekenhuis te Meppel, waar
hij een uur na aankomst overleed.
Bij de vestiging heeft men keus uit vele
verschillende plaatsen. Niet alleen is er
de grotere stad (Leeuwarden met 80000
inwoners) maar ook een .centrum als
Sneek met 20.000 inwoners en een aan
tal kleinere plaatsen met ieder circa
10.000 inwoners w.o. Bolsward, Frane-
ker en Dokkum. Al deze plaatsen heb
ben uitstekende verbindingen. Daar
naast noemen wij nog Harlingen, dat
door zijn zeehaven speciale mogelijkhe
den biedt.
Men behoeft er niet bezorgd voor te
zijn, dat men in het agrarische Fries
land in onvoldoende mate geschoolde
arbeidskrachten zal kunnen aantrek
ken. Alhoewel het arbeidsreservoir op
het ogenblik klein is, de gunstige ves-
tigingsfactoren zijn hier mede debet
aan, zijn er toch goede mogelijkheden.
Immers de relatief grote landbouwbe
volking zorgt voor een flinke stuwing
van jonge arbeidskrachten voor de in
dustrie.
Het aantal van de beroepsbevolking dat
in de landbouw werkzaam is, is immers
voor Friesland ongeveer tweemaal zo
groot als voor het gehele land.
De conciëntie en betrouwbaarheid der
Friese arbeiders zijn voldoende bekend.
Wegens de grote droogte sommige
koeien al op stal. Ook voor de schapen
is er geen eten meer.
al hast in minskeleeftiid: ófsl
de grounbilesting. Wolnou, de wyn
blaest op it heden üt de goede hoeke
en dêrom dogge wy graech de fok op
om dizze alderwetske snikke nei beppe
kelder to helpen.
It bliuwt oan de oare kant like dudlik,
dat it hjirmei net holpen wurdt. Dêr-
foar is it bidrach fjirst to leech. It giet
ommers om greate bidragen. En de
„Wy protesteare! ’t is gjin manier,
Hearen metereologen
„Diana, Comu ’t rint to fier
’t Is krekt oft wy net doge!”
Yndied dy nammen harkje briek,
It tsjügel net fan greasje
Dy jonge dame hat gelyk,
Dat ’s sekse degradaesje!
Weigerden de remmen Vermoedelijk
doordat de remmen weigerden, is een
tramstel van lijn 4 te Amsterdam tegen
een vrachtauto gereden, die in een file
op de trambaan voor het stoplicht stond
te wachten. Door de schok botste de
vrachtwagen tegen een personenauto,
die op haar beurt een vrachtauto een
zetje gaf. De personenauto, die er tus
senin zat, werd vrijwel geheel vernield
en moest met een kraanwagen worden
weggesleept. De breide vrachtauto’s lie
pen eveneens vrij ernstige schade op.
Te veel slaboontjes? Door de grote
aanvoer als gevolg van het groeizame
weer van de laatste dagen moest de
vorige week op de groenteveiling te
Koudum een belangrijk kwantum sla
boontjes worden doorgedraaid, hetgeen
in geen jaren is gebeurd.. Voor de tuin
ders betekende dit financieel een teleur
stelling, omdat in het plukken der
boontjes veel werkloon zit.
in 1946 in geheel Nederland stonden
137 leerlingen eind 1952, voor Friesland
waren deze aantallen resp. 100 en 174.
Was het bezoek aan dë lagere techni
sche school in Friesland 6.4 ®/Oo van
de mannelijke bevolking in eind 1946,
eind 1953 bedroeg dit 10.9 °/oo-
Door invoering van een voorbereidende
klasse of door op een andere manier
voorbereidende lessen tot het lager tech,
nisch onderwijs te geven tracht men tot
een zo goed mogelijke selectie van de
a.s. leerlingen te komen.
Het totaal aantal leerlingen in de voor
bereidende klassen van verschillende
scholen steeg van begin 1953 tot begin
1954 van 70 tot 180 jongens. Was er
aanvankelijk in Friesland veel animo
voor het onderricht in de bouwvakken,
in de loop der jaren nam de belangstel
ling voor de metaal-vakken toe, zodat
het aantal leerlingen hiervoor thans
61.5 bedraagt. De oostelijke gemeen
ten van de provincie hebben een leer
lingenaantal dat uitgaat zowel boven
het Friese als het landsgemiddelde
14 o/00).
Door oprichting van de scholen te Kou
dum en Lemmer zullen de Zuidelijke ge
meenten van de provincie in staat zijn
hun achterstand in te halen.
Ook de steden in het westelijk deel van
de provincie, zoals Harlingen, Bolsward
en Sneek hebben een hoog bezoekcijfer
resp. 17.8, 15.4 en 13.0 °/oo.
Momenteel verlaten jaarlijks 940 gedi
plomeerde leerlingen de school over de
verschillende vakken verdeeld:
Smid-bankwerkers 390, timmerlieden
300, schilders 50, metselaars 25, elec-
triciëns 85, meubelmakers 25 en mon
teurs 60.
Havenverbetering te Harlingen. Vrij
dagmiddag is het laatste stuk ijzeren
damwand voor de nieuwe walbeschoei-
ing van de Noorderhaven (zuidzijde) te
Harlingen geplaatst. De hijsbok van de
aannemersfirma had de Nederlandse
driekleur gehesen en daarvoor was be
slist wel aanleiding. Het werk in zijn
geheel vordert uitstekend. De Noorder
haven krijgt hier een mooie kade met
een prachtig plaveisel, hetgeen vooral
voor binnenvaart en aan deze haven
gevestigde kleine industriële bedrijven
van grote betekenis is,
In dezelfde mate als het dagnijverheids-
onderwijs is het avondnijverheidson-
derwijs na de 2de Wereldoorlog ge
groeid. Eind 1946 bezochten 990 leerlin
gen een avondschool, begin 1954 bedroeg
dit aantal 1654.
Behalve in de 13 plaatsen waar een la
gere technische school is gevestigd, zijn
er nog 5 kleinere plaatsen met een
avondschool n.l. Lemmer, Joure, Frane-
ker, Grouw en Sint Nicolaasga.
Het gemiddelde aantal leerlingen per
1000 mannelijke bewoners is thans
6.9 o/oo-
In de plaatsen waar een 1. t. s. geves
tigd is kunnen ’s avonds uit de aard
derzaak uitgebreider cursussen worden
gegeven al of niet aangevuld met en
kele practijklessen. Dit is vooral van
belang voor oud-l.t.s.ers, die zich ver
der willen bekwamen en daarvoor in een
der diverse landelijke leerlingstelsels
kunnen worden opgenomen. Juist in
Friesland hebben deze stelsels in het
afgelopen jaar veel succes weten te boe
ken.
Het aantal jongens, dat bij een patroon
werkzaam is en ’s avonds een cursus
volgt op grond van een overeenkomst
volgens één der leerlingstelsels, bedroeg
in 1952 in Friesland 320. in 1953 kwa
men hier 468 leerlingen bij. Doordat zo
wel de practische als theoretische op
leiding van deze jongelieden onder con
trole komen en een goede opleiding kan
worden gewaarborgd, is het van belang,
dat zoveel mogelijk jongens onder de 21
jaar, die daarvoor in aanmerking ko
men in één der leerlingstelsels worden
opgenomen.
Plannen voor de oprichting van één of
meer U.T.S.-en zijn in een vergevorder
de staat van voorbereiding.
Uit een en ander zal duidelijk zijn, dat
het industriële klimaat in Friesland, wat
het vakonderwijs betreft, aanmerkelijk
is verbeterd en dat nog steeds aan uit
breiding en verbetering van dit onder
wijs alle aandacht wordt besteed.
Ter gelegenheid van de achttiende
verjaardag van prinses Beatrix zal met
volledige medewerking van de konink
lijke familie een boek óver de oudste
prinses verschijnen.
De tekst bevat onder meer een bijdrage
van prof, dr L. J. Rogier uit Nijmegen,
die een beeld zal geven van de tijd,
toen prinses Wilhelmina achttien jaar
werd en van de tijd, toen koningin Ju
liana deze leeftijd bereikte. Prof? dr P.
J. Bouman schreef een bijdrage over De
jonge vrouw in deze tijd. De supervisie
over het boek berust bij een redactie
raad, die bestaat uit prof, mr I. A. Die
penhorst, tnr J. A. Jonkman, mejuf
frouw dr M. A. M. Klompé, dr J. A. de
Koning en ds N. O. Steenbeek.
Dit boek kan nu reeds bij de boekhan
del besteld worden.
„Soa, tinkt dy dat, dan wyst it raer
Nou ja ik bin „outsider”
’k Seach noait net folie yn it waer
Dyn eachweid is neist wider!”
It simmerwaer haget de bouboer op it
heden wol, alteast dy fan de klaei- en
savelgroun. Op ’e sangrounen is it in
toer om de hjerstrapen oan e gong to
krijen, mar de rogge en de h jou wer
komme sa prachtich yn 'e skuorre. Hjir
en dêr is lykwols ek folie mear wetter
fallen as hjirre. Freed wie ik yn de stêd
Grins en de hiele dei reinde it dêr, mar
doe't ik thüs kaem wie hjir alles like
droech. Ek yn de Walden hat men oer
it algemien mear buoijen hawn en
nen de greiden aerdich better as
op de hege klaei. De greidboeren
Doe kaem myn maet alhiel yn foarm
„Wy hoef gjin debatearjen
In frowljushert bringt ek faek stoarm.
Ken gans forrivenearje
Uit ons vorig artikel, evenals het hier volgende grotendeels ont
leend aan het adresboek voor de Friese industrie, uitgegeven door
het E. T. I. F., is al enigszins gebleken, dat Friesland in verschil
lende opzichten zeer geschikt is voor industrievestiging en dat
vele ondernemingen dan ook reeds van deze mogelijkheid gebruik
maakten. Het wegennet waarborgt een snelle verbinding met het
provinciale centrum Leeuwarden, met Groningen en via de Afsluit
dijk met West-Nederland.
Het kanalenstelsel stelt grote binnenschepen van 1350 ton in staat
de meeste plaatsen te bereiken, slechts enkele van de voornamere
plaatsen zijn alleen bereikbaar voor gchepen tot 600 ton.
‘Behalve de normale spoorlijnen voor personen- en goederenvervoer
zijn er ook nog enige lijnen uitsluitend voor goederenvervoer, waar,
door in alle grotere plaatsen aanvoer van goederen per rail mo
gelijk is.
De aanwezigheid van een welvarende agrarische bevolking biedt
belangrijke mogelijkheden voor de afzet.
mear. En dat koe dien wurde üt de op-
bringst. Mar de deskundigen sizze, en
hja sille wol gelyk hawwe, dat it net
hurd genóch giet en dat it forkear mei
it spoar jit folie mear noadich hat, oars
kinne hja net by de tiid bliuwe.
Wy wolle it wol leauwe, mar is dit dan
net wier as men de lanbou bisjocht?
Hoefolle millioenen soene der net brükt
wurde kinne om alle alderwetske, to
lytse, formógele en ünderkommen bi-
driuwen to saneareti? Hoefolle hündert-
tüzenen H.A.’s sjitte tokoart yn lizzing,
wetterbihearsking, grounsituaesje en
gebouwen? En nou seit de Minister op
syn bar: Jo hawwe gelyk, dat is ek sa
en dat. moat en sil ek oars. Mar net
troch de boer seis, mar troch de tsjin-
sten en ynstellings fan it Ministery fan
Lanbou. Dêrom haw ik mei de C.C.C.
dat is de Centrale Cultuurtechnische
Commissie, al in hiel plan makke om
it safier to krijen. In komplete ynven-
tarisaesje fan de lanbougrounen hat my
leard, dat der hünderten millioenen
noadich binne om de Nederlanske
groun sa to meitsjen, dat de boeren mei
leger kostprizen dochs üt kinne. Mear
as in millioen H.A. sil troch in great-
skipse ruilforkaveling oanpakt wurde.
Alle produksjefaktoren: groun, wetter-
oanfier en óffier, wegen, forkaveling,
herüntginning, gebouwen krije allegear
har bar. Ik wol de buorkerijen sa meit-
sje, dat hja allegearre op moderne wize
buorkje kinne en de molke en alle oare
lanbouprodukten foar in lege priis le-
verje kinne en dochs jit in bistean haw
we. Dêr sille wy foar soargje mei üs
legerke fan deskundige yngenieurs,
ambtenaren en opsichters en dêroan
moat de boer mei syn folk meiarbeidzje.
Dat is de lanboupolityk, dy’t de Haech
wol en dêr binne hja al drok mei
&/--B dwaende. Allinnich lans dy wei wolle
heech. Men~hïe&ek hïel öarZprate kin- hja de beide einen fan de skjirre hwat
i <•-!- jfierder fan mekoar bringe. Foar dit
doel is der jild biskikber, net foar in
stür by de molke
nen, men hie wize kinnen op it feit, dat
de spoaren nei de oarloch in hiel nij
modern bidriuw opboud hawwe, alle
aide weinen oan ’e kant, rounom prach
tige moderne treinstellen ynfierd, alle
greate linen elektrifiseard, greate nije
stations oanboud hawwe en jit folie
Er zijn op het gebied van de televisie en
de radio voor Friesland enige belang
rijke nieuwtjes:
1. Appelscha wordt een noordelijk zen-
der-centrum, waar niet alleen een 200
meter hoge televisietoren zal verrijzen,
maar van
soneel de F.M.-zenders Hoogezand
Irnsum zal bedienen. Er is bi
kans, dat ook daar (in Appelscha)
een F.M.-zender wordt getouwd.
2. In Irnsum komt niet één F.M.-zen
der, maar twee, waardoor dus beide
Hilversumse programma’s kunnen wor
den heruitgezonden.
3- Het is de bedoeling, dat Irnsum ook
het programma van de R.O.N. zal uit
zeilden..
sykje wol yn direkte
mar foar alles vi
priis omleech o:
Ik kin dat skoan bigripe
fan lege prizen foar de
dukten binne foar it hiele ekonomyske
libben fan üs lan, great. Dêrtroch kin
men in bulte greide- en bouprödukten
eksportearje, dêrtroch kin men it lib-
en oare pro-
duktive krêften op in konkurrint peil
halde, dêrtroch kin men tal fan ynaus-
triën fan goedkeape grounstoffen foar-
sjen. En troch al dizze dingen stiet de
Nederlanske ündernimmer sterk yn de
ynternationale striid op de merken fan
hiel de wrald. Dat is sünder mis wier,
mar datselde jildt foar alleman like
goed. As men de stienkoal, dy't fan 1.70
komd is op 9-50 ek mei deselde fflo-
tiven ris op 5 goune balden hie, koene
ek al dy foardielen opneamd wurde.
De fabriken koene goedkeaper, de elek-
trisiteit folie leger, de winter wie helte
goedkeaper foar üs allegearre, hwat de
kachel oangiet en gean sa mar troch.
Mar leau mar net, dat jo it bilibje sille,
seis net nou't de minen trochstrings hiel
goede saken meitsje. Né, sizze deselde
ministers dan, dy winsten moatte der
komme, hwant der moat safolle moder-
nisearre en rationalisearre wurde, dat it
sünder fikse winsten net kin. Dyselde
redenearing hawwe wy wer heard by de
forheging fan de treintariven. Der wie
jit gjin forlies, mar de winst wie dochs
to lyts en dos gyngen de tariven om-
’t Sit sa, de frou en de orkaen,
Dat neam ik synonimen
Wier, lit dysels noait yn ’e waen,
Dat dizze twa net rime.
wurdt. It nimt net wei, dat de fruchten
der mirakel foar steane, der komt frij-
hwat yn ’e skuorren en it hat oan diz
tiid ta neat to lijen hawn. De polder
boeren sjoege dan ek tige blier en sille
dit jier wol ouorkje kinne. Ek de ming-
de bidriuwen, mei bou en greide beide,
winne oan de iene kant wer, hwat hja
oan de oare kant kwytreitsje, hja steane
hwat steviger omt hja net op dy iene
pylder rêste, sa as de greidboeren.
Hwant mei de molkpriis komt it net
goed. Dat sjocht de regearing seis ek
wol yn. De kostprizen fan it ófroune
jier binne nou yn de Haech ek bikend
en wurde der earnstich ünder eagen
sjoen. Sa't my trochdien is, sit in bi-
langryk diel fan de kostpriisbirekkens benspeil fan de arbeider
boppe it kwartsje en sa wiis is Minister 1 - --
Mansholt wol, dat hy bigrypt, dat it
net wer mei 21 sinten klear to krijen
is. Mar oan de oare kant wol hy ek net
nei in bilangrike forheging ta en siket
hy om oare ütwegen to finen. len dêr-
fan is de forleging fan de grounbiles
ting, der sille nou in rige opsinten óf
gean. In tige sympathyk lud op him
seis, hwant dy hiele grounbilesting is
in karikatuer fan modern bilestingwê-
zen. It is de meast ünbillike bilesting,
dy’t der is en sünt de oarloch noch helte
ünbilliker wurden. It wie to hopen,
dat hja net allinnich de opsinten der óf
dogge, mar de hiele, kostbere fiscale
aide hear yn it museum setten
Hwant dêr heart er winlik thüs. Foar
de eigners fan huzen en lan soe it in
lytse ynstruijing jaen, hwat harren nei
alles, hwat hja yn de oarloch en foaral
dêrnei bilibbe hawwe, dübel en dwers
takomt. En dêrtroch soe de kostpriis ek
wer in tikje de goede kant ütgean. Op
meardere politike partijprograms stiet
al hast in minskeleeftiid: ófskaffing fan
lei-
hjir
om
Boalsert hinne en it measte it Noard yn
sjogge fan dei tot dei minder fleurich.
Groeije docht it al wiken net mear, mar
de groun wurdt ek spikerhurd en it
moat hurd foroarje, sil it net mis rinne
mei de molke. By guont is it al in hiel
ein sakke en om diz tiid fan it jier bi-
tsjut dit foar de measte kij, dat hja net
maklik wer winne, hwat nou forlern
grounbilesting is, hwat de haedsom
oanbilanget mar 25 millioen goune
jiers, dêr wurdt de nrolke noch gjin
healtsje goedkeaper troch. Der moat
folie mear barre.
En hwat al lang düdlik is en mei de
tiid aloan düdliker wurde sil, dat is, dat
de regearing it net op it foarste plak
priisforheging,
n middels, dy’t de kost-
iringe sille.
ie. De foardielen
agraryske pro-
„Wy ha der üs slim oer bisoud,”
Skreau üt New York in dame,
„Dat it waerstasjon üs nammen jowt
„Fan kommende orkaenen.
