KRISKRAS door Nederland
roar
Fan de Martinytoer
Gouden filmpjes
Prinsjesdag
üs hjoed p p
to sizzen
Peron gêvlucht?
t
t
Hwat hat (jabeSk
NA TIEN JAAR NOG STEEDS GEEN RUST VERTROUWEN IN
ONTWIKKELING DER INTERNATIONALE BETREKKINGEN RUIME
ARBEIDSGELEGENHEID TRAGE TOTSTANDKOMING BEDRIJFS-
SCHAPPEN WONINGNOOD BLIJFT DONKERE SCHADUW
VERVANGING ARMENWET VOORZIENINGEN OP ONDERWIJS
GEBIED EN MONUMENTENWET OP KOMST
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Dinsdag 20 September 1955
51e Jaargang
No. 73
De Jong’s Nieuwsblad
DE TROONREDE
PIET.
Jiertal
Tal fabr.
kg molke
men by
dizze sifers
oan it ab-
HJOED SURCH.EN MOARN?
Tj. de J.
Advertentieprijsi 12 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Abonnementsprijs f 1.60 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro .87926
Modelhoeden. J. G. Damave, Blauwpoort
Bolsward (adv.).
In Wonseradeel werd met het bieten-
rooien een begin gemaakt. De knol be
looft een overvloedige opbrengst.
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V. Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 15
Telefoon 451 - Na 18.30 uur 305 of 335
(K 5157)
Mei 1 Oktober wurdt de koöprative su-
velfabryk to Surch as in üttsjinne aide
kammeraet to hóf brocht. Hy is sneu
vele oan in kwael, dy’t yn fakkringen
de konsintraesje neamd wurdt. De ear-
dere leden van dizze fabryk hawwe in
oare fabryk nomd foar dizze wer in
frisse en it doarp bliuwt efter as in
earme widdou. It is sa klear as in klün-
tsj, dat it in hurd bislüt west hat, dat
de leden fan Surch nomd hawwe, mar
hurde bisluten binne dêrom net for-
keard.
It libben freget en ferget jin faken-
tiids op in hurd bislüt en it is net ün-
mooglik, dat it in wiis bislüt west hat.
De ekonomy is in strange master en al
mei hy ek nea alhiel baes wêze, hy
hat frijhwat to sizzen. Dat hat in oare
fabryk yn it Noarden fan üs provinsje
ek ünderfoun. Dy fabryk koe mei it üt-
biteljen fan de molke de léste jierren
net meikomme, hy siet de measte tiid
hwat leger as de kollega’s en konkur-
Primitieve boot gevonden. Een dragline,
bezig met het afgraven van een veen
laag te Pesse bij Hoogeveen, heeft een
primitieve boot van zeer oude datum
naar boven gehaald. Het is een uitge
holde boomstam. De uitholling is niet
met werktuigen gemaakt, maar er in
gebrand.
1904
1914
1924
1934
1944
1954
436
454
435
433
434
384
522 milj.
1129 milj.
1631 milj.
2295 milj.
1339 milj.
3452 milj.
Eltse fabr.
kg molke
1.2 milj.
2.5 milj.
3.7 milj.
5.3 milj.
oarloch
9. milj.
De béste tsizen ha faek de
measte maitsen
Kalm en gedempt
Leest een klare stem
De korte rede:
Regeringsplan,
Hun werkprogram
Een laatste bede.
Een lange stoet,
De gouden koets,
Bepluimde paarden.
In ’t openbaar,
Drie keer per jaar,
Traditie-waarde.
’t Is Prinsjesdag,
De Kamer mag
Voor ’t voetlicht komen.
Knus met elkaar
Weer een vol jaar
Gezellig bomen,
De Minister van Oorlog heeft besloten
de paradepas bij het leger af te schaf
fen.
3de week Sept. 1905
’t Is Prinsjesdag,
Het hoogst gezag
Gaat paraderen.
Schoon blinkt de snit,
Goud, blauw en wit
Der statiekleren.
I
I
Bjj het maken van een regenbak bij het
in aanbouw zijnde huis van de heer P.
Brandenburg aan het Hengstepad zijn
verschillende doodshoofden te voorschijn
gekomen. Op de kleine oppervlakte die
uitgegraven werd, vond men wel een
dozijn schedels, ze waren zo broos, dat
zij spoedig uiteenvielen, de tanden waren
nog gaaf.
rinten en sjoch, hja hawwe okkerdeis
de direkteur ferge om üntslach to nim-
men. In flinke keardel, dy direkteur.
ik ken him fan neiby, mar hy moast
derüt. De ekonomy hat him to grazen
nommen. By inkelde greate winkelbi-
driuwen yn üs lan moatte de direkteu-
ren of chefs derüt as hja 50 jier wurde.
Dy ündernimmings sizze, dan is it al-
derbêste der óf en dus: der üt! De eko-
nomyske gefolgen wage wol swier yn
de wrald fan it sakedwaen en it bi-
driuwslibben, der kin men alle dagen
de biwizen fan sjen en dan moat men
soms hurd wêze, sa’t it skynt.
En sa sil it dan ek wol forantwurde
wêze, dat men de fabryk fan Surch op-
offere hat oan de ekonomy. Oer ien
nacht iis is men net gien yn de Fryske
suvelwraid, der is lang by stilstien,
hwant men sjocht hjir ek tige skoan de
skaedkanten fan dy konsintraesje. Dat
blykt wol üt de feiten. It is mar inkeld,
dat der ien of oar fabrykje bilies jaen
moat. It nimt net wei, dat it tige lear-
sum is, dizze saek ris to bisjen oer in
langer tiid en in breder terrein en dan
wurdt it byld fan de konsintraesje hiel
hwat skerper en klearder. Fryslan hat
op in measten 89 koöperative fabriken
hawn, dat wie yn 1919. Nou binne der
75. Yn dit tiidrek fan 35 jier waerden
dus 14 fabriken sletten, dat is krekt ien
yn de 2^ jier.
Mar de saek wurdt wer oars as wy net
allinnich sjogge nei it minderjende tal
fabriken, mar ek nei de stigende molk-
stream. Hwant dy 89 fabriken fan 1919
forwurken doe mar 348 miljoen kilo,
in abnormael sifer lykwols, hwant it
wie fuort nei de earste oarloch, dns
mar 4 miljoen kilo per fabryk. In pear
jier earder hie dit al 6 miljoen kilo west
en dat sifer is dus mear normael. Mar
ek as wy dat oannimme, sjogge wy, dat
de 75 fabriken fan 1954 meiinoar for-
wurke hawwe 753 miljoen kilo, dat is
dus sahwat krekt 10 miljoen trochlnoar.
Gean wy krekt 50 jier tobek, dan sjogge
wy in gemiddelde produksje fan goed 4
miljoen per fabryk en dus is ,it in feit,
Bjj het treffen van maatregelen ter ver
breiding en verbetering van het onder
wijs richt de Regering zich in het bij
zonder op de opleiding van een vol
doend aantal docenten en op de indie
ning van één wet voor het voortgezet
onderwijs. Voorts blijft zij het totstand
komen van een sluitend geheel van voor
zieningen, zowel wat het onderwijs als
wat de verdere vorming der jeugd be
treft, bevorderen en de ontwikkeling
van kunsten en wetenschappen krachtig
steunen.
Zo zullen, naast de wetsontwerpen, die
U reeds zijn voorgelegd, en die veel van
uw tijd en werkkracht zullen vergen,
nog verscheidene nieuwe, voor het wel
zijn van ons volk belangrijke voorstel
len Uw aandacht vragen.
Met de bede, dat God U bij Uw arbeid
moge sterken, verklaar ik de gewone
zitting der Staten-Generaal geopend.
Jonge mijnwerker gedood. Vrijdag is op
het terrein van de Staatsmijn Emma te
Treebeek de 15-jarige leerling van de
ondergrondse vakschool, H. M. Moonen
uit Roggel met zijn hoofd onder een
omvallende schakelkast terechtgekomen.
De jongen was vrijwel op slag dood.
secr.-generaal is aangewezen dr. J. H.
Patijn, directeur der afdeling algemeen
beheer aan het departement. Naar Ver
luidt, zouden reeds geruime tijd belang
rijke meningsverschillen bestaan tussen
minister S. L. Mansholt en zijn recre-
taris-generaal, met wie hij sinds de be-
vrijding heeft samengewerkt.
Standbeeld voor Kardinaal de Jong. B(j
een zomerfeest, te Schjjndel gehouden,
werd een collecte gehouden voor een
standbeeld van wijlen kardinaal de Jong,
welke f 1000.opbracht. -
Gokkers betrapt. De Haagse politie
deed een inval in een café in de Rem-
brandtstraat, waar hazard werd ge
speeld door 19 mannen van wie er vier
zich voor de officier van justitie zullen
hebben te verantwoorden.
Brigadier op staande voet ontslagen.
De 49-jarige brigadier-rechercheur A.
R. is wegens onregelmatigheden op
staande voet uit het politiecorps van
De Bilt ontslagen. De politieman 27
dienstjaren, waarvan 9 in dit corps
wordt ervan verdacht, zich fotomateri
alen te hebben toegeëigend die behoor
den aan de gemeente De Bilt.
Vee naar Rusland. Het ministerie van
Handel heeft de verscheping van 64
stieren en vaarzen naar Rusland goed
gekeurd. De dieren zijn gekocht van
ranches in Texas.
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en
Ned. straaljager neergestort. In de na
bijheid van Scheeren, nabij Wunsdorff
(Hannover) is Vrijdagmorgen 10 uur
een Nederlandse Thunderjet van de
vliegbasis Völkel neergestort. De piloot,
sergeant-vlieger A. Kloosterman (23)
kwam hierbij om het leven.
Ongekend tekort arbeidskrachten. In
menige bedrijfstak is een tekort aan ar
beidskrachten ontstaan, zoals Neder
land in geen tientallen jaren heeft ge
kend, schrijft minister J. G. Suurhoff
in een voorwoord van het verslag over
de verrichtingen in 1954 van het mi
nisterie van Sociale Zaken. Aan het
eind van 1954 moest helaas worden ge
constateerd, aldus dit verslag, dat de
instelling van ondernemersraden in het
algemeen een trage voortgang had. Tot
eind 1954 waren in totaal 52 onderne
mingsraden ingesteld.
Ds Blom verongelukt. Bij de zending
van de Geref. Kerken in Nederland is
bericht binnengekomen, dat Ds K. Blom
(37) missionair predikant op het eiland
Soemba, werkzaam te Waikakubak,
daar een auto-ongeval om het leven is
gekomen.
De Ridderzaal
Vol bonte praal,
In ’t herfstig kleuren,
Van rood-geel licht,
Langzaam gaan dicht
De zware deuren.
Eerste examen voor helicopterpiloot.
Donderdag zijn in ons land de eerste
gegadigden voor het civiel hefschroef-
vliegtuigbrevet geëxamineerd. De exa
minatoren voor de Rijksluchtvaartdienst
waren de heren Idzerda en Adriaanse,
beiden hefschroefvliegtuigvliegers van
de Marineluchtvaartdienst. Zij hebben
des morgens de examinandi, de heren
H. Stuy van de K.L.M. en W. Engel
hardt uit Oostenrijk, over de theorie on
dervraagd en des middags hun werk in
de practijk beoordeeld. De heren Stuy
en Engelhardt zijn de eersten, die door
de heer Eelco Schuller, directeur van
Aero-Ypenburg N.V., voor het helicop
terbrevet zijn opgeleid.
Bolswards Nieu wsblac
kere stabiliteit aan de productie en aan
de prijsvorming te verlenen, teneinde
de in de landbouw werkzamen een rede,
lijke mate van bestaanszekerheid te ver
schaffen en te bevorderen, dat de land
bouw een zo groot mogelijke bijdrage
levert aan de nationale economie. Ver
groting van de productiviteit blijft een
eerste vereiste, in het bijzonder in die
streken, waar de productiekosten naar
vernouding hoog zijn.
De Sociaal-Economische Raad zal een
dezer dagen advies uitbrengen inzake de
toekomstige methode van loonvorming.
Met de Stichting van de Arbeid zijn op
haar verzoek besprekingen gaande over
de vraag of en zo ja welke wijzigingen
in de arbeidsvoorwaarden in de naaste
toekomst wenselijk en mogelijk zijn. De
Regering heeft zich bereid verklaard
ook hierover het advies van de Sociaal-
Economische Raad in te winnen. Zo
enigszins mogelijk dienen beide proble
men in onderling verband een oplossing
te vinden.
In het afgelopen zittingsjaar kwamen
8 bedrijfschappen en 13 productschappen
tot stand, terwijl in de naaste toekomst
waarschijnlijk nog 9 bedrijfschappen en
enige productschappen zullen volgen.
De Regering zal de oprichting met
kracht blijven bevorderen. Zij acht het
niet bevredigend, dat in de industriële
sector tot nu toe nog slechts enkele
bedrijfschappen tot stand zijn gekomen.
De woningnood blijft een donkere scha
duw werpen op het overigens in menig
opzicht gunstig beeld, dat ons volksle
ven te zien geeft. Tengevolge van de
groei onzer bevolking leidt slechts een
beperkt deel van de nieuwgebouwde wo
ningen tot vermindering van het tekort.
Wij zullen alle krachten moeten inspan
nen om sneller daarop in te lopen. Ik
doe een dringend beroep op de volle me
dewerking van allen, die kunnen bijdra
gen tot leniging van de woningnood.
Het is nodig in de bouwnijverheid bij
voortduring naar nieuwe wegen uit te
zien om de productie op te voeren. Aan
gezien woningbouw de hoogste priori
teit moet genieten is matiging van de
bouwactiviteit op elk ander gebied
noodzakelijk.
Het snel toenemend aantal gezinnen, dat
van Indonesië uit naar Nederland komt,
brengt grote moeilijkheden mede, die de
bijzondere zorg van de Regering vragen.
Een ontwerp van wet ter vervanging
van de Armenwet is in voorbereiding.
Op korte termijn zullen U voorstellen
bereiken tot herziening van de Grond
wet, betreffende haar aanpassing aan
de nieuwe rechtsorde voor het Konink
rijk en de bepalingen nopens de buiten
landse betrekkingen. Spoedige indiening
kan verwacht worden van wetsontwer-
aan Suriname en de Nederlandse An
tillen zal kunnen brengen.
Overeenkomstig de verplichtingen,
voortvloeiende uit het Handvest der Ver
enigde Naties, blijft het beleid met be
trekking tot Nederlands Nieuw-Guinea
gericht op de sociale, culturele, econo
mische en politieke ontwikkeling van de
bevolking. Belangrijke volksziekten zijn
en worden, ook met hulp van gespeciali
seerde organisatie der Verenigde Na
ties, met kracht bestreden.
De volkshuishouding van ons land wordt
gekenmerkt door een krachtige econo
mische expansie. Terwijl de Regering
nog slechts enkele jaren geleden, in
verband met toenemende werkloosheid
de werkgelegenheidspolitiek als het cen
trale punt van haar economische beleid
zag, is er thans een zo ruime arbeids
gelegenheid, dat verschillende bedrijfs
takken met een aanzienlijk tekort aan
arbeidskrachten hebben te kampen.
Hoezeer ook deze toestand moeilijkheden
medebrengt, er is reden om er zich over
te verheugen, dat thans vrijwel iedereen
arbeid kan vinden, zodat ook veie oudere
werkzoekenden en moeilijk plaatsbaren
een plaats in het arbeidsproces verkrij
gen.
Met alle geschikte middelen tracht de
Regering een zo goed mogelijke arbeids
voorziening te verzekeren en de in en
kele delen van het land nog bestaande
resten van werkloosheid te doen ver
dwijnen.
De omstandigheid, dat reeds geruime
tijd de invoer sterker stijgt dan de uit
voer, noodzaakt tot een voorzichtig eco
nomisch en financieel beleid. Met name
moet worden voorkomen, dat van de
overheidsfinanciën inflatoire krachten
uitgaan. De Regering volgt nauwlet
tend de ontwikkeling van de betalings
balans, teneinde, zo nodig, tijdig maat
regelen te bevorderen, gericht op hand
having van het monetaire evenwicht.
Hoewel in de afgelopen parlementaire
zittingsperiode een aanzienlijk verdere
vermindering van de belastingdruk is
verwezenlijkt, is de ontwerpbegroting
voor het komende jaar, wat de lopende
dienst betreft, nagenoeg sluitend.
De ontwikkeling van de wereldmarkt
van agrarische producten, wordt mede
beïnvloed door overschotten, waarvoor
geen koopkrachtige vraag is. Het land
bouwbeleid blyft er op gericht een ze-
Leden der Staten-Generaal,
In de tien jaren, die verstreken zyn
sinds het einde van de tweede wereld
oorlog, is, met hoeveel vreugde Neder
land ook de bevrijding heeft kunnen her
denken, de wereld niet tot rust en tot
een gewaarborgde vrede gekomen. De
fundamentele tegenstellingen, die de
volkeren verdeeld hebben gehouden, zijn
blijven bestaan. Nieuwe hoop is echter
geput uit de bijeenkomst der Vier Grote
Mogendheden, die onlangs te Genève
plaats vond. Deze besprekingen hebben
de weg gebaand tot ernstig overleg over
vraagstukken, waarvan de oplossing tot
ontspanning van de internationale ver
houdingen kan leiden.
Ik wil hier uiting geven aan de diepge
voelde wens van het Nederlandse volk,
dat dit overleg ondanks de moeilijkhe
den, die zich ongetwijfeld nog zullen
voordoen, tot zegenrijke resultaten zal
leiden.
De voortzetting van een eensgezind be
leid der Westelijke landen blijft intussen
van het hoogste belang. In dit opzicht
Vervult de Noord-Atlantische Verdrags-
organisatie een onmisbare functie.
Verdere verinniging der Europese sa
menwerking blijft geboden. Het stemt
daarom tot voldoening, dat op initiatief
van Nederland en de andere Beneluxlan-
den de mogelijkheden van de vorming
van een gemeenschappelijke markt
thans worden bestudeerd met het doel
te geraken tot nieuwe afspraken en
overeenkomsten op dit gebied.
Een overeenkomst met België en Luxem
burg tot instelling van een Interparle
mentair Beneluxorgaan zal dit zittings
jaar aan U worden voorgelegd. De for
mulering van een verdrag inzake de
Economische Unie is door de Regerin
gen in studie genomen.
Het streven van de Regering blijft ge
richt op het totstandkomen van rege
lingen die een zo groot mogelijke vrij
heid van het handels- en betalingsver
keer waarborgen.
Zij zal voortgaan samenwerking in het
kader der Verenigde Naties te bevorde
ren ten aanzien van alle zaken, waar
van een benadering in wereldverband
de meest gewenste is. Zij denkt daarbij
in het bijzonder aan het probleem der fi
nanciering van de hulp aan minderont-
wikkelde gebieden. Daarnaast is krach
tige voortzetting van de technische hulp
verlening noodzakelijk. Nederland ver
vult hierbij een naar verhouding belang
rijke taak.
De Regering hoopt op een verbetering
in de verhouding tot Indonesië. Zij blijft
overtuigd, dat een goede samenwerking
voor beide landen van grote betekenis
zou zijn. De wil om daartoe te geraken
is in Nederland in brede kringen aan
wezig.
De internationale conferentie inzake de
vreedzame toepassing van atoom-ener-
gie heeft er toe bijgedragen meer ver
trouwen te wekken in de ontwikkeling
der internationale betrekkingen.
Op dit ogenblik hebben wij echter een
achterstand in te halen. Mede daarom
worden contacten met andere landen
gelegd en versterkt.
Deze overeenkomsten zullen ten goede
komen aan de in ons land op gang zijn
de activiteiten, die de Regering met
kracht zal steunen.
Ook op ander terrein zal het weten
schappelijk speurwerk grote aandacht
eisen.
Het verheugt mij, dat ik binnenkort met
mijn echtgenoot andermaal een bezoek
west hat yn de koöperative suvel. Dit
komt it bést üt as men de provinsjes
bymekoar nimt en it tal fabriken forge-
lykt mei it tal kilo's molke. Wy nimme
dan hyltyd tsien jier tiid dertusken;
Tinkt
normale oarlochsjier: 1944. doe't alles
stiif yn ’e knoop siet en de molke oan
de fabriken minder as de helt fan it nor
male kwantum bidroech, dan sjocht men
in sterke tendins nei sintralisaesje. It
gemiddelde kwantum foar eltse fabryk
is fan 1.2 milj. kilo nei 9 miljoen gien.
Sünt 1944 sakket ek it tal fabriken, al-
hoewol de molkstream jit greater wurdt.
Der is gjin reden to neamen, hwerom
dizze düdlike tendins net fierder troch-
sette soe en dermei sille hiel hwat yn-
stellings rekken halde moatte. Hwant
yn it bidriuwslibben is de ekonomy in
tige sterke faktor, dy’t mar foar in diel
troch oare ynfloeden is to kearen. De
striid om it bistean twingt de lieding
fan üs fabriken om op harren iepenst
to wêzen en gjin fügels oer it net fleane
to litten. In treflike lieding, goed ün-
derlein en forantwurdelik personiel, mo
derne outillage kinne hjir net mist wur
de en de meiwurking fan de boeren oan
har fabriken is jit altiten in tige bi-
langrike faktor. Hwant wy libje net op
in ei lan mei üs suvel. De hiele wr&ld is
üs ófnimmer en üs konkurrint. En dêr-
mei is klear, dat de ekonomyske druk
net ophalde sil by Surch. De libbene
stuolledouns giet troch. As de muzyk
hommels swijt, is der wer ien oan bar.
Hodie mihi, eras tibi.seine de èlden.
Hjoed ik, moarn dou!
W(j gaan naar Rome. In Rome wordt
een internationaal congres georgani
seerd door de internationale vereniging
van gemeenten. Hieraan wordt deelge
nomen door 30 landen met 900 deel
nemers. Dat is dus gemiddeld 30 per
land. Nederland behoort uiteraard tot
de kleine landen, dus zou men verwach
ten, dat wij al heel aardig voor de dag
komen met 13 representanten. Maar
mis- Er gaan er 155!
Secretaris-generaal met verlof. Wegens
ernstige interne moeilijkheden in de
hoogste regionen van het departement
van Landbouw, Visserij en Voedsel
voorziening is Vrijdag op zijn verzoek
verlof verleend voor een periode van 3’,-i
maand aan de secretaris-generaal, mr.
J. Th. Bonnerman. Als waarnemend
Aalten uitverkoren. Daar Aalten een
zeer gevarieerde bevolking heeft, zal
daar begin 1956 een onderzoek naar het
voorkomen van rheuma onder de be
volking worden gehouden.
Medaille voor H. M. Koningin Juliana.
Donderdag zijn te Genève de eerste 2
Nansen-medailles voor verdienstelijk
werk ten behoeve van vluchtelingen uit
gereikt; die voor 1955 werd toegekend
aan Koningin Juliana en die voor 1954
aan mevrouw Eleanor Roosevelt. De
Nederlandse gezant te Bern nam de
medaille voor de Koningin in ont
vangst.
Bond van Oud-B.S.ers opgeheven. De
Nederlandse Bond van Oud-B.S.ers
heeft in een dezer dagen gehouden al
gemene ledenvergadering, op voorstel
van het hoofdbestuur, besloten tot op
heffing van deze bond in zijn tegen
woordige vorm. De motieven hiervoor
zijn, dat thans tien jaren na de be
vrijding de taken, welke de bond zich
als landelijke organisatie had gesteld, óf
vervuld zijn, óf verder niet meer voor
verwezeniyking vatbaar zijn gebleken. -
Meer dan 500 keer een boete van f 2.
De Roosendaalse fabrieksdirecteur dr ir
J. van G. is Donderdag door het kan
tongerecht te Bergen op Zoom veroor
deeld tot f 1085 boete, zjjnde 529 over
tredingen van de arbeidswet, elk met
f 2 beboet. De zaak was aan het rollen
gebracht door een thans ontslagen voor
man van een Roosendaalse kandijfa-
briek.
pen tot herkiezing van kinderstrafrecht
en van kinderbeginselenwet, welke ont
werpen voorlopig een sluitstuk vormen
van de vernieuwing van het recht voor
de jeugd op justitieel gebied. Een voor
ontwerp van wet tot wijziging van het
Burgerlijk Wetboek, dat een algemene
regeling bevat voor de vacantie van
werknemers, is aan de Sociaal-Econo
mische Raad toegezonden.
De zeer snelle ontwikkeling van het
wegverkeer en het nog steeds onrust
barend grote aantal verkeersongelukken
vergen de bijzondere aandacht der Re
gering voor al hetgeen tot verhoging
van de verkeersveiligheid kan bijdragen.
Een ontwerp-Deltawet zal spoedig wor
den ingediend.
Zeer binnenkort zijn ook tegemoet te
zien een wetsontwerp betreffende het
technisch hoger onderwijs en een ont-
werp-Monumentenwet.
Zwemmende advocaat. Mr. P. L. van
der Polder uit Dordrecht zwom in 9 uur
en 6 minuten van de Hembrug door het
Noordzeekanaal naar IJmuiden.
Volgens de laatste berichten zou presi
dent Juan Peron, die 9 jaar lang Argen
tinië als dictator heeft geregeerd, geca
pituleerd zijn voor opstandige rebellen.
Peron zou gevlucht zijn naar de ambas
sade van Paraguay en het bewind heb
ben overgedragen aan „het leger
mear molke per fabryk, net lyts west
hat.
Foar Fryslan is it in skoan ding, dat
de fabriken seis harren oanpast hawwe,
sadat der mar in lyts diel fordwoun is.
Yn oare provinsjes is dit meastal lang
sa gunstich net forroun. Nimme wy N.-
Hollan, dan sjogge wy der yn 1918 jit
94 fabriken, mar hjoed binne der mar
29 mear en deründer jit acht dy net
oan de trije miljoen kilo takomme; sok
ken hawwe wy büten de eilannen der
net mear by, hwant dy binne sa ge-
faerlik as hwat om to fordwinen. Ek
yn it Suden is de kinsintraesje folie
hurder gien. De Süd-Nederlê.nske Su-
velboun, dy’t yn Limboarch en in stik
fan Braban sit, hie yn 1909 net minder
as 217 fabriken en nou stean hja op in
keld 57. Der is dus mar it fjirde part
oerbleaun.
Yn Grins wiene yn 1914 jit 25 fabri
ken en nou 11. Der is it sterk tapast,
hwant dy 25 fabriken forwurken des-
tiids 63 miljoen, dus 2 Va per fabryk en
nou dogge dy 11 fabrieken 149 miljoen,
dus 13 miljoen kilo eltse fabryk. In
hiel oar byld kriget men yn it easten
fan it lan, yn Drinte, Oerisel en Gelder-
lan. Drinte hie yn it topjier 1919 55
fabriken en nou binne der 52, dus suver
gelyk bleaun en yn Gelderlan en Oer-
isel, dy’t meimekoar ien boun hawwe,
wiene op it meast 112 en nou binne der
110. It soe in learsum en ynteressant
ündersyk wêze foar in sosiolooch of so-
siael-ekonoom om ris nei to gean, hoe’t
dizze greate forskillen to forklearjen
binne. Hinget dat gear mei de folks-
aerd? Hawwe de minsken fan it eas
ten in folie sterker bining oan it doarp
en de doarpsmienskip, binne hja min
der „homo economicus”, hawwe hja
mear wantrouwen foar greatere saken?
It sit der sünder mis mei mank. Of
is de posysje fan de direkteur der in
oare, binne de bistjüren folgsumer en
litte hja de direkteur mear baes ek op
dit terrein? It binne allegear fragen,
dy’t mei it each op de takomstige ünt-
jowing fan great bilang binne. Wol stiet
dat de konsintraesje, dat wol sizze; 'lést, dat de konsintraesje bilangryk
