roar ONZE MINISTER LUNS OPENDE VERGADERING DER VERENIGDE NATIES VROUWEN KEREN ZICH TEGEN MINISTER BEEL KRIS-KRAS door Nederland I Buitenlands Overzicht Hwat bat Het heengaan van Peron De positie der gehuwde ambtenares s z s Nog 20 liefhebbers vragen toelating o.a. Rood China Zilveren filmpjes STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND I Eerste assemblee met „Russische glimlach Beeld onthuld van baron R enger s n MS®. Sss-ti w SOL r W a 51e Jaargang No. 74 Vrijdag 23 September 1955 De Jong’s Nieuwsblad De boer moat seis de leije ha KAMEROVERZICHT Nog 3 S 3 maar 3 Advertentieprijs: 12 cent per mm Ingezonden mededelingen dubbel tarief Handelsadvertenties bij contract reductie Abonnementsprijs f 1.60 per kwartaal (bij vooruitbetaling) Giro 87926 Te koop: 5 kamerhondjes. P. Volbeda, Ymswoude. Voor de betrekking van machinist-op- zichter bij het waterschap ,,de Makku- me-r- en Parregastermeerpolder” hebben zich 113 sollicitanten aangemeld. De heer P. Pruiksma, hoofd der Chr. school te Oosterzee, als zodanig be noemd aan de Chr. school te Makkum. Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Uitgave: A. J. OSINGA N.V. Bolsward Administratie- en Redactie-adrest Marktstraat 15 Telefoon 451 Na 18.30 uur 305 of 33!' (K5157) 4de week Sept. 1930. stand van Porkkala was het kleine Fin land, dat nu zijn vriendschapsverdrag met Rusland ook kreeg verlengd, afge dwongen. Bovendien kweken de Russen er weer wat goodwill mee bij de Zwe den, die het Russisch bezit van deze Finse haven, maar als een bedreiging voor hun land zagen. Apothekersassistente beging vergissing. De Amsterdamse rechtbank heeft Dins dag de 48-jarige apothekersassistente C. J. R., die met een verkeerd fabrieks- De heer Fedde Schurer van Lammer spreekt voor een overvollè Doopsgezinde Kerk te Lemmer over ontwapening Dankbetuiging. Ieder die aan rheuma- tiek, ischias of jicht lijdt, deel ik gaar ne kosteloos mede, wat mijn vrouw spoedig en goedkoop genas. 12% cents retourporto verzocht. Staat ter dekking de bok „Frits”. 40 ct. C. Bleeker, Grote Kampen, Bolsward. B. en W. van Bolsward brengen ter al gemene kennis, dat de zomertijd zal ein digen op 5 October, des morgens drie uur. De klokken moeten dan* één uur teruggezet. Nog steeds hebben zich geen sollici tanten gemeld voor de vacature hoofd der o. 1. school te Lutkewierum. Thans tijdelijk als zodanig benoemd mej. Span te Leeuwarden. leeftijd van drie en een half jaar drin gend gewenst maken. Indien er dan te gelijk voldoende personeelsvoorzieningen en schoolruimte aanwezig zijn, is het wenselijk, dat de minister de bevoegd heid heeft de toelatingsleeftijd van drie en een half jaar toe te staan. Met het oog op de voortdurende uit breiding van het zuidelijk deel van Bols ward, zal hier een eigen brievenbus wor den geplaatst. De bus zal worden be vestigd aan het hek van de C. V. O.- school. Deze week is de algemene vergadering der Ver. Naties begonnen. Ze werd geopend door onze minister zonder portefeuille, mr Luns, een voorrecht hem toekomend als voorzitter van de delegatie van het land, waaruit de president van de vorige algemene vergadering afkomstig was en dat was mr Van Kleffens. Het is de eerste assemblee, waarover de Russische „glimlach” ligt en in de inter nationale pers komt over het algemeen de hoop tot uiting, dat deze vergadering daarom iets meer resultaat zal opleveren inzake de internationale kwesties dan vorige. Er zijn meer dan een twintigtal lief hebbers, maar door verschil van me ning tussen het Westen en het Oosten is van hun toelating de laatste jaren niets gëkomen. De belangrijkste candi- daat is ongetwijfeld communistisch Chi na, maar we zien het niet gebeuren, dat Amerika zijn verzet tegen deze toe lating nu al opgeeft. Ware dat wel het geval, dan zouden er dus twee China’s in de V. N. zitten, want het China van Tsjang Kai Sjek, hoe onbetekenend ook vergeleken bij Peking-China, is er ook nog en zelfs als een der grote Vijf, per manent lid van de Veiligheidsraad. Al heeft in de onderhandellngen tussen Amerika en communis tisch China te Genève gevoerd, laatstgenoemd land Kleine con cessies gedaan inzake het loslaten van Amerikaanse burgers, Was hington is nog niet bereid Peking te erkennen. Prinsjesdag behoort weer tot het verleden. De Staten-Generaal zijn een nieuw zittingsjaar ingegaan, het laatste in deze parlementaire periode. En dit laatste jaar zal ongetwijfeld niet het tamste zijn. Ieder jaar opnieuw vertoont Prinsjesdag hetzelde beeld in de Haagse straten en in de historische Ridderzaal. Maar zelden zijn er na de oorlog zoveel mensen op de been geweest als deze Dins dag. toen de zon al de luister aan dit feest bijzette, die men zich maar kan wensen. Duizenden hebben dus weer genoten van de vorstelijke Gouden Koets en van het militaire ceremonieel. Hon derden zijn in de Ridderzaal weer onder de indruk gekomen van de waarde van het vorstenhuis in onze parlementaire democratie. Want op Prinsjesdag ontmoeten Vorstin en Volk elkander in de historische Ridderzaal. Wederom verkrijgbaar: Suikerslakken. Per ons 18 cent. J. W. Harkema, Bols ward. pas verklaarden Amerikaanse di plomaten zelfs, dat Amerika ook tegen opheffing van de handelsbelemmeringen jegens rood China bleef. Van de „koloniale” kwesties, welke aan de orde komen, is voor Nederland van uitzonderlijk belang de houding van de Assemblee tegenover het Indonesisch verzoek om te verklaren, dat het geschil over Nieuw Guinea met Nederland be hoort tot de kwesties, waarmee de V. N. het recht heeft zich te bemoeien. De inwilliging van dit verzoek eist een twee-derde meerderheid, Indonesië heeft hoop, dat die er ditmaal zal komen. Ne derland verwacht het tegenover gestel de. Van belang in deze wordt vooral ge acht de houding der Ver. Staten, welke misschien ook die van enkele Zuid- Amerikaanse staten zal beïnvloeden. Verwacht wordt, dat Washington neu traal zal blijven om aan de ene kant een bondgenoot niet voor het hoofd te stoten en aan de andere kant niet aan sympathie in te boeten bij de vrije Azia tische en Afrikaanse staten, die des tijds op de conferentie van Bandoeng uitspraken, dat Nieuw Guinea bij Indo nesië behoort. Op royale steun van Washington behoeft Nederland in ieder geval niet te rekenen. Overigens, hoe de beslissing van de V. N. in deze ook uitvalt, de meer gematigde houdirig van de nieuwe Indonesische regering kan ook enige invloed uitoefenen practische waarde kan ze op dit mo ment niet hebben, omdat Nederland een ongunstige beslissing naast zich neer zal leggen, zoals Frankrijk dat zal doen met eventuele bemoeiingen der V. N. Het dier behaalde op de nationale klein veetentoonstelling in Den Bosch hoge eer en de Groningers wilden het gaarne kopen om hun stamboek te verbeteren. De geboden prijs (nog voordat de eige naar zijn vraagprijs had kunnen laten horen) was 1500 gulden. Een fantas tisch record, dat slechts in de oorlog Werd benaderd met de koop van 1000 gulden. In die vleesarme periode speel den echter andere factoren een rol. De fokker heeft zijn kampioen niet verkocht Op de tiende jaarlijkse landbouwdag in Alkmaar, op 28 September, zal hij als eigenaar met de dure ram komen geu ren. ivr AA ST de verkiezing van enige leden van de Veiligheidsraad zal ook weer de toelating van een aantal landen tot de V. N. in deze vergadering aan de orde komen. vrije verkiezingen en de vrijheid voor de herenigde Duitse Staat om zich aan te sluiten bij welk blok het wil, hard nekkig op de voorgrond zullen houden. En dus niet toe te stemmen in een vei ligheidssysteem, dat gebaseerd is op de deling van Duitsland. We vermoeden trouwens, dat de Weste lijke Grote Drie, al wil Londen wel een neutrale zóne, waarin ook O.-Duitsland is opgenomen, voor een dergelijk Rus- sish plan niet zullen voelen, omdat im mers zonder West-Duitsland West- Europa moeilijk verdedigbaar wordt. Nog minder zal Amerika voelen voor het ontruimen van zijn bases op grond gebied van andere staten. De Russen streven daar in hun veiligheidssysteem ook naar en zullen ook deze kwestie te Genève aansnijden. Zij beweren in dezen al een voorbeeld te hebben gegeven, door de Russische basis in Porkkala, die de toegang tot Leningrad beheerst en in 1947 voor 50 jaar door Finland aan de Sovjet-Unie werd verpacht, nu reeds terug te geven. Deze zaken zijn echter niet vergelijk baar, de Atlantische samenwerking, in het kader waarvan de landen elkaar bases afstaan is een vrijwillige, de af- Waarin opgenomen: De Bohwardsche Courant, Westergoo en rpOT deze kwesties behoort in de eer- ste plaats die der ontwapening, doch deze is nog niet voldoende voorbereid in de subcommissie voor de ontwape ning, zodat deze algemene' vergadering er wel niet veel aan zal doen; de com missie zal haar rapport wel niet eerder dan aan de volgende vergadering aan bieden of zo zij tot een werkelijk groot resultaat kemt, aan een buitengewone algemene vergadering. Maar zover is het nog lang niet, de Amerikanen staan terecht op overeen stemming over een zeer betrouwbaar stelsel van contróle. Het wantrouwen aan Amerikaanse zijde omtrent de be doelingen van de Sovjet-Unie is na Ge nève weer toegenomen en kreeg dezer dagen een extra stimulans door de ver klaring van Chroestsjew, de oppermach tige secretaris-generaal van de Russi sche communistische partij, dat de po litiek der Sovjet-Unie stevig gegrond vest blijft op het Marxisme, dat de kapitalistische wereld zal sterven en de ster van het communisme zal rijzen. Woorden, waarachter de Amerikanen allerlei boze bedoelingen van de Sovjet- Unie zullen vermoeden. En wat de practische zijde van het ont- wapeningsvraagstuk betreft, de Ame rikaanse minister voor de luchtmacht, Quarles, heeft dezer dagen uitdrukke lijk verklaard, dat Amerika niet van plan is een verbod op de aanmaak van atoomwapenen en het gebruik er van te aanvaarden, omdat het deze wapenen nog altijd de beste waarborg voor de vrede acht, omdat het besef van hun aanwezigheid bij de* tegenstander, een mogelijke agressor er wel van zal weer houden zijn kwade bedoelingen ten uit voer te leggen. ambtenares. Dit wijzigingsbesluit hand haaft de algemene regel dat de huwen de ambtenares eervol wordt ontslagen. Het handhaaft ook de uitzonderingen voor vrouwen boven de 45 jaar, voor ambtelijke werkzaamheden binnen de echtelijke woning en voor ambten die als bijbetrekking worden waargenomen. De serie reeds geldende uitzonderingen wordt door het wijzigingsbesluit uitge breid met door de Kroon aangewezen ambten. De vrouwelijke Kamerleden zijn ogen blikkelijk op de ketting gesprongen. On der aanvoering van de interpellante, mej. Tendeloo (arb.), keerden zij zich furieus tegen de algemene regel: ont slag bij huwelijk. Over deze zaak is de Kamer reeds jaren verdeeld. Maar nu schijnt het toch zo te zijn, dat alle vrou wen gezamenlijk optreden. Dat is na tuurlijk niet voldoende om een meerder heid te halen. De vrouwelijke Kamer leden zullen in ieder geval worden ge steund door de socialisten, liberalen en communisten. De c.h. fractie is verdeeld, want zij telt één vrouwelijk lid. De kvp is eveneens verdeeld, terwijl a.r. en s.g.p. geen goed woord hebben laten horen voor de ge huwde ambtenares. Zij vinden dat de gehuwde vrouw krachtens haar roeping in het huisgezin hoort. Door de verdeeldheid in de k.v.p. kreeg minister Beel het zwaar te verduren. Het ziet er in ieder geval naar uit, dat een motie-Tendeloo (arb.) met een klei ne meerderheid wordt aangenomen. De motie was kort en laconiek gefor muleerd: „De Kamer, gehoord de be sprekingen over het K. B. van 13 Sept. 1955, van oordeel dat het niet op de weg van de Staat ligt, de arbeid van de gehuwde vrouw te verbieden, nodigt de regering uit de hiermede strijdende voorschriften te herzien.” Minister Beel wist niet goed wat hij doen moest. Hij zag dan ook af van een directe beantwoording, omdat hij eerst met zijn collega’s wilde praten. Het Kabinet heeft Maandag j.l. zijn standpunt opnieuw bepaald. Daarvan heeft minister Beel Donderdag in de Ka mer mededeling gedaan. Ook hij heeft het ondervonden, dat het altijd maar beter is met vrouwen goede maatjes te blijven. Zelfs in de politiek. Clandestiene zender in beslag genomen. Op 18 September hebben opsporings ambtenaren van PTT in samenwerking met de Rijkspolitie te Losser de clan destiene zender ZANDVOORT opge spoord en in beslag genomen. Proces verbaal werd opgemaakt tegen de 20- jarige automonteur J. M. L, te Los ser. Telexdienst met Frans-Marokke. Met ingang van 26 September 1955 zal de telexdienst met Frans-Marokko worden geopend. Ook straaljagers voor marine. De ma rine krijgt straaljagers ter vervanging van de Seafury-jachtvliegtuigen. Tot Amerika werd hiertoe een verzoek tot bijstand gericht. In afwachting van de verwezenlijking van dit plan worden er nu al marine-officieren opgeleid in het vliegen met straaljagers. Helder water in Leiden. Drie millioen gulden willen B. en W. van Leiden be steden aan de zuivering van wateren in een gebied van 310 ha. Maandag komt het voorstel in behandeling bij de raad. Het plan is ontworpen in samenwerking met. het Rijksinstituut voor Zuivering van Afvalwater. Wij worden braver. Jiet aantal gede tineerden gaat nog steeds in dalende lijn en voor 1956 wordt verwacht, dat er 4050 criminele en nog 350 politieke delinquenten in gevangenissen en huizen van bewaring zullen vertoeven. Zilverstroom. Vijftig millioen nieuwe zilveren guldens zullen in 1956 't staats- muntbedrijf verlaten en in roulering ko men. Aan de behoefte van kleine pas munten zal door grotere aanmunting worden voldaan. Markerwaard. De nieuw ter hand te nemen polder in het Ijsselmeer zal de Markerwaard zijn, waarbij de dijk Enk- huizen-Lelystad-Ketelmond een belang rijke waterkering zal vormen. Voor de ontwikkeling van Lelystad wordt een wegverbinding met Amsterdam over de Zuidelijke> dijk van de Markerwaard van groot belang geacht. Record-ram. Een Nederlands schaap, fokram uit de veestapel van de beken de fokker K. Reyne te Schagen, heeft met de Algerijnse en Marokkaanse kwesties, Zuid-Afrika met V. N. inter ventie in z(jn apartheidspolitiek Enge land met overigens zeer onwaar schijnlijk V. N. ingrijpen in de Cy- prus-kwestio. Wat min of meer belang rijke politieke kwesties betreft, ver wacht men dus nog niet veel van deze Assemblee, al zal de sfeer er waarschijn lijk vriendelijker zijn dan op vorige V. N.-vergaderingen, maar men hoopt wel, dat inzake hulp aan achtergebleven ge bieden, belangrijke beslissingen zullen worden genomen en even belangrijke bedragen beschikbaar gesteld. Bolswards Nieuwsblad Op de eerste rij van de tribune hadden de Prinsessen Beatrix en Irene met eni ge vriendinnen plaats genomen. Ze ge noten zichtbaar van het schouwspel. En de blikken van verstandhouding, die werden gewisseld tussen Prins Bernhard en zijn dochters spraken voor de velen die dit zagen, boekdelen. Het was de eerste maal dat de Prinsessen de ope ning van de Staten Generaal meemaak ten. Voor Prinses Beatrix kan dit eer ste bezoek wel eens volledige ernst ge weest zijn. Zo langzamerhand nadert zij de achttien-jarige leeftijd. En dan komt men voor de vraag te staan of zij niet Haar vader en moeder op de derde Dins dag in September dient te vergezellen. Dat dit zal gebeuren is zeker niet uit gesloten te achten. En zo was dit be zoek van Prinses Beatrix misschien een leerzame les. De- Prinsessen zaten naast Jhr. Tets van Goudriaan, tot voor kort commies-griffier van de Tweede Kamer der Staten Generaal en tnans admini strateur van de Kroondomeinen. In verband met de a.s. verkiezingen zal de Tweede Kamer niet lang kunnen vergaderen. Er moeten echter nog veel wetsontwerpen worden behandeld zodat er een drukke tijd voor de boeg staat. Deze week begint men alvast met een avondvergadering. Dan zal een einde worden gemaakt aan het debat over het kleuteronderwijs. Er zijn verscheidene amendementen ingediend. Zou de rege ring deze overnemen, dan is daarmee niet minder dan f 25 millioen gulden ge moeid. Dat zal zij dan ook zeker niet doen. De jongste millioenennota geeft stof te over om aan te tonen, dat we het voorlopig kalmpjes aan moeten doen. Het heffen van schoolgeld, de be perking van de leerlingenschaal en de toelatingsleeftijd zullen de voornaam ste punten in dit debat worden. Tevens zijn er verscheidene amendementen in gediend om de oprichting van kleuter scholen te vergemakkelijken. Zo vindt mevr. Fortanier de Wit (vvd) een aantal van twintig leerlingen vol doende om een kleuterschool te kunnen oprichten. In vele plattelandsgemeenten zo zegt de toelichting op haar amende ment, is de afstand tussen de verschil lende dorpen zo groot dat ’t niet moge gelijk is een kleuterschool te stichten, die bezocht wordt door dertig kleuters, terwijl vooral in z.g. streekdorpen de bevolking te verspreid woont om bin nen een cirkel met een straal van drie kilometer een aantal van dertig kleu ters te bereiken. De heer Peters (kvp) wil verlost wor den van de overgangsbepaling dat de kleuters eerst op 4-jarige leeftijd naar de kleuterschool kunnen. De wet geeft zelf een leeftijd aan van drie en een half jaar, maar gezien het tekort aan leidsters en schoolgebouwen is de rege ring van mening, dat de leeftijd voor lopig op vier jaar geste-ld dient te wor den. Nu kunnen zich, aldus de heer Peters, plaatselijk of regionaal omstan digheden voordoen, juist met het oog de Groningse fokkers gewillich doch op de woonruimte, die een aanmerkings- vergeefs in de beurs doen tasten. TTET heengaan van president Perón x van Argentinië biedt geen stof voor een brede beschouwing. Nu, na de vloot, ook een deel van het leger partij tegen hem had gekozen, moest het er van komen. We zijn alleen nieuwsegierig wat er nu zal gebeuren. Voorlopig hebben de mi litairen de macht in handen, maar zul len zij eensgezind blijven en zullen zij ’t machtige vakverbond, waarop Perón ge steund heeft, rustig kunnen houden als zij, om economische moeilijkheden te overwinnen, aan de rechten, door de dic tator aan de arbeiders geschonken, wil len tomen in Washington, dat de laatste tijd goede betrekkingen met Perón onderhield, vraagt men zich af of dat zo zal blij ven. LS de algemene belangstelling zich thans richt op New York is dat echter minder om datgene wat in de algemene vergadering der V. N. zal worden besproken, dan wel om wat er buiten zal worden behandeld. Immers de staatslieden der Westelijke Grote Drie houden er voorbesprekingen voor de tweede conferentie te Genève, welke 27 October zal aanvangen. Ook West-Duitse diplomaten hebben zich al naar New York begeven om voe ling te houden met hun collega’s van Amerika, Engeland en Frankrijk. Want al zegt de W.-Duitse regering tevreden te zijn over haar te Moskou behaalde resultaten, erg lekker voelt zij zich er toch niet bij. Zeker, de Duitse krijgsge vangenen in Rusland komen nu terug, de Oost-Duitse regering eist trouwens de eer daarvoor ook nog op, maar de aanvaarding van normale diplomatieke betrekkingen met Moskou brengt zor gen mee. Want al heeft dr Adenauer daarbij allerlei voorbehouden gemaakt, de Russen gaan uit van de stelling, dat daarmee niet alleen het bestaan van een West-Duitse, maar ook van een Oost- Duitse staat erkend is. Zij hebben zich dan ook gehaast met een Oost-Duitse delegatie een verdrag te sluiten, waardoor Oost-Duitsland „volledige vrijheid” op het gebied van de binnenlandse en buitenlandse politiek krijgt en in het raam van het verdrag van Warschau het bekende Ooste lijke militaire pact een leger mag vormen, m. a. w. het krijgt de status van een Russische satelliet, de Russi sche troepen blijven er, zij het niet meer genoemd bezettingstroepen. Wel blijft de West-Duitse regering hardnekkig weigeren de Oost-Duitse communistische regering te erkennen, ook en vooral omdat zij de gedeeldheid van het Duitse rijk daarmee zou aan vaarden, maar de Russen menen, dat, als er eenmaal maar een handige Rus sische ambassadeur te Bonn gevestigd is, deze nuttig werk zal kuhnen ver richten om beide regeringen tot elkaar te brengen, mede omdat op de duur tal van practische kwesties haar daartoe zullen dwingen. Voorlopig, zolang Moskou de hereniging van Duitsland niet op zijn voorwaarden kan krijgen en dat „voorlopig” mag om Rusland heel lang duren, wil het twee Duitse staten, dus een status quo; men zou, aldus de Russen, dan op de a.s. conferentie van Genève misschien tot een veiligheidssysteem voor Europa kunnen komen als het Westen West- Duitsland vrij Het- uit het Atlantisch pact, de Sovjet-Unie zou dan zijn troe pen uit Oost-Duitsland terugtrekken en de beide gedemilitairiseerde Duitse sta ten zouden het dan onderling moeten eens worden over hun hereni ging- Het is deze Russische gedachtengang die de West-Duitsers be-zorgd maakt, dat de hereniging van hun land op de lange baan zal geraken. Daarom trachten zij van de Westelijke Grote Drie gedaan te krijgen, dat deze op de tweede conferentie van Genève het vraagstuk van de hereniging met De gehuwde vrouw. Op 13 September j.l. is een K. B. ver schenen over de positie van de gehuwde Onder water. Aan de vernieuwing van onze onderzeevloot wordt gestadig ge werkt. Van twee onderzeeboten is de kiel al gelegd en van de twee andere zal de bouw volgend jaar beginnen. Al deze boten worden gebouwd volgens het re- volutionnaire drie-eylinder-type. Woensdagmiddag heeft prof. mr. P. S. Gerbrandy op het Bolwerk bij de Vrou wenpoort te Leeuwarden, waar ter ge legenheid van de herdenking van een van Frieslands grootste zonen, die tien jaar geleden op 78-jarige leeftijd over leed, een bronzen borstbeeld is geplaatst een korte toespraak gehouden, waarbij hij o.a. aldus sprak: Het is mij een hoge eer, het borstbeeld van wijlen baron Rengers, maatschap pelijk hervormer, bestuurder, denker, staatsman, een der figuren behorend tot de weinig omvangrijke groep in Fries land en in Nederland, sober en eerlijk betiteld als mannen van betekenis, te hebben mogen onthullen. Tevoren had voor een groot aantal ge nodigden jhr. mr. W. J. M. van Eysin- ga, lid van het Permanente Hof van Arbitrage, in het Burmaniahuis een ge voelvolle herdenkingsrede uitgespro ken. OPENING VAN DE STATEN-GENERAAL. H. M. de Koningin en Z. K. H. Prins Bernhard in de u |W i z

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1955 | | pagina 1