I
roar
Bolswards raad alom in
KRIS-KRAS door Nederland
De Boodschap van
den lande enthousiast ontvangen
üs hjoed p p
to sizzen
Fan de Mar tiny toer
t
r
3
i.
De autonomie der gemeente voelt men
algemeen als bedreigd
Gouden filmpjes
Frysk Orkest
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
7
51e Jaargang
Dinsdag 4 October 1955
No. 77
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Weatergoo en De Jong's Nieuwsblad
de
boodschap
J. s.
et
3
it
Tj. de J.
Abonnementsprijs f 1.60 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 87926
Te Bolsward zijn dit jaar 58 lotelingen
ingeschreven.
Advertentieprijs: 12 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Der binne mear froulju
as tsjerken
Andere provinies.
Ook uit de andere provincies kwamen
tientallen reacties, al of niet in lyrische
bewoordingen gesteld. Zo besloot de
raad der gemeente Wijchen bijv, zijn
groot respect uit te spreken voor de
hoge opvattingen, die onder de inwo
ners van Bolsward ten aanzien van hun
taak op staatkundig en godsdienstig
terrein tot op dit ogenblik levendig zijn;
uitdrukkelijk blijk te geven de bood
schap van de raad van de fiere stad
Bolsward te hebben begrepen, met name
ten aanzien van de gedachte dat vóór
alles de eigen verantwoordelijkheid van
de plaatselijke gemeenschappen dient te
Waar men in Friesland komt, wordt
met vriendelijkheid over Bolsward ge
sproken dat Frieslands lieveling is.
(Dagblad Het Vaderland).
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V. Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 15
Telefoon 451 - Na 18.30 uur 305 of 335
(K 5157)
HOE WIIST DE WYN
Fan ’e wike sille de sükerbitefabriken
los en sa’t it nou liket, wurdt it foar
alle meidoggers in béste kampagne.
Hwant nei in skrael foarjier, hwerby
it soms like, dat er fan de biten neat
tolanne komme soe, is in ütsünderlik
moaije simmer folge en sette de hjerst
prachtich yn. De biten steane op de
measte plakken bést en de forwachtings
oer it sükergehalte binammen binne net
leech.
Bliuwt it jit in wikemannich sok waer,
dan is it ek foar de wurkers op it lan
in greate meifaller. Der kin goed en
skjin wurk makke wurde sa en hwat
dat net skeelt is net sa’n bytsje. De oare
hjerst wie dat in minskegriis en hat it
rare rekkens jown, mar nou lit it him
wakkere skoan oansjen. Ek de greid-
boer hat net folie forlet mear fan wet
ter, de lange nachten meitsje, dat it
wetter folie langer stean bliuwt as by’t
simmer en soe der in wiete rite komme,
dan hie men der gau mear skea fan as
foardiel. As Woansdei de dei fan de
de
de
,,Het heele land in 't klein:
de wage van den staet;
de schave van de jeugd;
de schole van de daed;
De nationale
Brasemermeer
Rjjnaak zonk één dode. De Rotter
damse Rijnaak Suzanna III” is Zater
dagmiddag tussen Bonn en Bad Godes-
berg aan de grond gelopen, lek geslagen
en gezonken. Toen de opvarenden de
oever trachtten te bereiken in een klei
ne roeiboot, viel de scheepsjongen Cor
Pieterse overboord, werd door de sterke
stroom meegesleurd en verdronk. Zijn
stoffelijk overschot is nog niet gevon
den. De plaatselijke brandweer heeft te
vergeefs geprobeerd dé Rijnaak, die een
gevaar voor de scheepvaart oplevert,
vlot te krijgen, door er water uit te
pompen. De Suzanna III” was met een
lading kolen onderweg van Anwerpen
naar Bazel.
ct
:t
:t
:t
■t
.-t
1ste week October 1905
Ons Frysk Orkest
Doet zijn best
Om te blijven,
Haar kas te stijven.
Daarom vraagt het nu
Hulp van U;
Want zo met elkaar
Spelen wij het klaar.
Het is een erezaak,
Wel een moeilijke taak,
Maar wij Friezen
Willen niet kniezen.
Als iedereen geeft,
Naardat hij heeft,
En kan missen.
Ik durf dan te gissen,
Wij klaren het weer.
Voor deze keer,
Dan schijnt weer de zon,
Het gaat om een ton;
De wereld der kunst
Hangt af van gunst,
Laat ons nu tonen,
Dat wij, Friese zonen,
Dit willen bereiken,
Laat naar ons kijken,
Onze nationale eer
Is immers zo teer.
Bolswards Nieuwsblad
Vreemde vis gevangen. Op de Scheve-
ningse vismarkt was Zaterdagmorgen
een vreemdsoortige vis te bezichtigen,
die was aangevoerd door de Jiaringlog-
ger SCH 195. De vis heeft een kop die
aan een varkenskop doet denken, maar
zonder tanden, terwijl het lichaam de
vorm heeft van een haai. De totale leng
te is ongeveer 2% meter. Deskundigen
verklaarden dat het geen vis is die zij
kennen.
Onder de konijnen heerst een vreemd
soortige ziekte. De konijnen liggen 's
morgens dood in het hok, zonder dat
men eerder ziekte heeft bespeurd.
De restauratie van de Broerekerk heeft
de hele zomer stil gelegen. Van de voor
gevel is alleen nog maar de top her
steld, terwijl het inwendige van het ge
bouw nog altijd woest en ledig is. Op de
staatsbegroting 1906 komt echter een
bedrag groot f4000, voor de voltooiing
van het werk. De Ver. voor Evangeli
satie heeft destijds de kerk aangekocht
voor f5500.
In Friesland heeft zich een comité ge
vormd om een Friese vereniging op te
richten tot stichting en exploitatie van
een goedkoop sanatorium voor beginnen
de borstlijders op het buitengoed Here-
ma State te Joure, daartoe afgestaan
door de heer en mevr. dr. J. G. Driessen-
Vegelen van Claerbergen.
Dr. W. Drees lijsttrekker in 1956? In
Haagse politieke kringen doet het hard
nekkige gerucht de ronde, dat de mi
nister-president, dr. W. Drees, in 1956
bij de Tweede Kamerverkiezingen als
lijstaanvoerder voor de P.v.d.A. in alle
18 kieskringen zal fungeren. Van de zij
de van het partijbestuur van de P.v.d.A.
deelde men evenwel mede, dat hierom
trent nog niets te zeggen valt, omdat
in de verschillende partij-instantjes nog
geen enkele beslissing is genomen.
Nederlandse in Ulm omgekomen. Bij
een botsing tussen een jeep en een Duit
se autobus nabij Ulm, is mevr. J. K. W.
Wisse, wonende te Amsterdam om het
leven gekomen. Zij was 52 jaar oud.
Haar dochter en de verloofde van deze
laatste, een Amerikaans soldaat, werden
licht gewond. De Duitse politie deelde
mede, dat mevr. Wisse en haar dochter
Johanna een bezoek aan de verloofde,
Andreas Guardiolo, hadden gebracht om
de voorbereidingen voor een huwelijk te
bespreken.
IJsselmeervissers op audiëntie. Een de
putatie van IJsselmeervissers is naar
Soestdijk getrokken om daar door Z. K.
H. Prins Bernhard in audiëntie te wor
den ontvangen. Deze deputatie bestaat
uit verschillende vissers die het Ijssel
meer bevissen.
groet de stad Bolsward in dit voor haar
zo gedenkwaardige jaar.
In tegenstelling met de een beetje zure
opmerking van het gemeentebestuur
van Gasselte: „Wij hebben met genoe
gen gezien, dat het beluit niet in het
Fries was gesteld, maar in een voor ons
allen begrijpelijke taal”, antwoordde de
gemeente Zutfen met een prachtig uit
gevoerde en in rasecht Fries gestelde
brief, waaruit wij ten besluite van
dit overzicht enige volzinnen citeren.
De raad schrijft o.a.: „dat nammers ek
foar Sutfen, it biheljen fan de stêd-
rjuchten nou wol net neffens in eigen
oankundiging troch de eigen boargerij,
mar yn it jier 1190 üt hannen fan Otto I
greve fan Gelderl&n wie: it jaen fan
stal en ynhald oan it krewearjen foar
Frijheit en eigen forantwurdlikheit, lyk
as dat düdlik ta utering kaem yn it
brief hweryn neamde greve de stêd-
rjochten takend hat: „dat Sutfen desel-
de frijheit genietsje sil, dy’t de meast
frije stèd fan dizze kant fan de ber
gen oant de sé ta genietet” (oerset üt
it Latyn) en lyk as dit ek blykt üt de
kar fan de „Schepenen” troch de yn-
wenners seis en net troch de greve;
dat ek Sutfen binammen ünder de frije
De plechtige boodschap in de historische zitting der raad van
gemeente Bolsward, door wethouder J. S. Praamsma namens
raad uitgesproken, heeft alom in den lande weerklank gevonden.
Weliswaar werd het schrijven in enkele gemeenten voor kennis
geving aangenomen, in het merendeel werd ze in de raadsverga
dering voorgelezen, afgedrukt in het gemeenteblad of uitvoerig be
antwoord. Hoewel er vrijwel nog dagelijks reacties binnen komen,
hebben we thans reeds inzage mogen nemen van het omvangrijk
dossier, waarin de antwoorden provinciegewijs gerangschikt zijn.
Hierin komt het eerst de provincie Friesland aan de beurt.
trije jier. Mei it each op de needsaek-
like bouwerij en it tokoart oan learkrêf-
ten doar men it net oan, dit nou al for-
plicht to stellen, mar alle nije skoallen
moatte sa makke wurde, en de bistean-
de sit men efter de broek om sa gau
müglik harren derby oan to passen.
In ündersyk fan de léste tiid hat üt-
wiisd, dat de helt fan de boeren boppe
de 35 jier, gjin inkelde foarm fan lan-
bou-ünderwiis hawn hat en dat ek ün
der de 35 jier jit in fiks diel der nea
oan ta komd is. Dat hat in tsjinfaller
west, hwant de algemiene gedachte wie
wol, dat sa goed as allegearre it lén-
bou-ünderwiis folgen. Aloan kamen der
skoalen by en elk jier seach men mear
learlingen.
Ik haw hjir bygelyks de winterskoallen
foar my lizzen en dy binne om 1900
hinne sahwat fan ein set. Doe wiene
der yn it hiele lan 6 mei 150 learlingen.
Fyftich jier letter wiene it der 40 mei
2919 learlingen, der siet dus wol gong
yn. Mei de Legere Lanbouskoallen is it
jit hurder gien. Dy binne om 1920 hinne
bigoun mei 2 skoallen en 91 learlingen
en nou binne der mear as 200 mei 17000
learlingen. Mar der bliuwe dochs jit hiel
hwa jonges fan boeren, mar jit mear
boerearbeidersjonges ,dy’t nei de Legere
skoalle trochleard binne, alteast hja
miene dat. Kriget de direkteur fan it
lan-bou-ünderwiis gelyk, dan sille der
hiel hwat lokalen en jit mear learkrêf-
ten komme moatte, hwant hwer’t nou
ien sit, sille dan fjouwer wêze rrfoatte.
Op de bisteande 200 skoallen bitsjut dat
600 nije lanbou-ünderwizers. Hwer bin
ne hja? It liket de wei wol to wur-
den, dy’t Bouke Tuinstra ris oanjoech
oan in gemier, dy’t oer de lege priis
fan de jirapels klage: „Jou mutte ok
wat anders bouwe, man, lange pipen of
hüshousters, dy binne krap teugenwoor-
dich.”
Lit it him ris mei l&nbou-ünderwizers
bisykje, der komt forgoed flecht op ’e
koai. Dus, hwa’t syn weet jit yn de sek
hat, soe der ris in eker oan weagje
kinne.
Hanzestêdden in earfol plak ynnom-
men hat; dat ek Sutfen yn eardere en
lettere tiden in swiere sile lutsen hat
yn de striid foar it bih&ld fan syn frij
heit en syn selsstannich bistean en dat
dizze gemeente dertroch folslein en goed
de wurden fan it Boalserter boadskip
forstean kinnen hat: „Frijdom is it
skyld foar de alsidichheit fan it Ibben;
lykskeakeling ta ienfoarmichheit is it
bigjin fan in feale dea; dit wie nammers
ek it bitinken fan Sutfens earste boar-
ger, lyk as dizze boargemaster yn de
iepenbiere riedsgearkomste fan de 14e
fan Simmermoanne 1940 ta utering
brocht mei de moedige wurden: „Hoe
swier fait it in folk, mei in ryk en
greatsk forline as uzes, om to forfal-
len ta êfhinkelikens en oerjaen to moat-
ten, datjinge hwat earen üs greatskens
en greatens west hat. Wy binne in earm
en ünderhearrich folk wurden; wêzen en
skyn binnen hjoed-de-dei yn diz-
zen noch net yn oerienstimming mei
mankoar.”
De gemeente jowt de han der op, dat
Sutfen mei Boalsert jimmeroan hoedzje
sil it eigen rjocht fan de gemeente, it
greate goed fan de gemeentlike sels-
stannigens.
Lubbe, de oudste en enige nog levende
broer van Marinus van der Lubbe, de
tragische hoofdverdachte in het lang
durige proces. Marinus, die op 23 De
cember 1934 door het Rijksgerechtshof
wegens „hoogverraad gepaard gaande
met brandstichting" ter dood werd ver
oordeeld, werd op 10 Jan. 1935, enkele
dagen voor zjjn 25ste verjaardag, te
Leipzig terechtgesteld.
Beverrat van 10 kg in palingfuik. Bij
het lichten van palingfuiken aan de
Maas trof een visser in een der netten
een beverrat aan, die niet minder dan
10 kg woog. Het dier werd onschadelrjk
gemaakt. Het was de eerste beverrat,
die in Noord-Limburg op de Maas werd
aangetroffen.
Wielrenner verongelukt. Zaterdag is de
wielrenner Veldhuis, die deelnam als
nieuweling aan de Ronde van Kampen,
zo ongelukkig gevallen, dat hij later op
de avond, zonder tot bewustzijn te zijn
gekomen, in een ziekenhuis te Zwolle
overleed. Veldhuis, die een valhelm
droeg, kwam met zyn hoofd op de ste
nen terecht. Aanvankelijk constateerde
men slechts enige schaafwonden aan ar
men en hoofd. Veldhuis was lid van de
Zwolse wielervereniging.
12000 liter melk weg. Een pas in dienst
zijnde bediende van de zuivelfabriek „De
Volharding" te Nijkerk, wist blijkbaar
niet hoe hij de kraan van een melktank
moest draaien om die dicht te zetten.
In ieder geval hij deed het verkeerd
en Vrijdagmorgen bleek 12000 liter melk
het riool te zijn ingelopen. De Nijker-
kers zaten lang op hun ochtendmelk te
wachten, want eerst moesten de melk
rijders nieuwe aanvoer aan de fabriek
bezorgen.
De sathe en landen te Lollum, groot
ruim 58 pdm., bewoond door de heer R.
v. Roukema, bracht de kolossale som
van f5900 op. Een groot verschil bij
enkele jaren geleden, toen een beste
boerderij te Pingjum voor ruim f300
per pondemaat werd verkocht.
f 8.4 millioen tekort in Den Haag. Den
Haag komt op de begroting over 1956
een 8.4 millioen gulden te kort. Dat
voor dit bedrag nog geen dekking is ge
vonden moet toegeschreven worden aan
de stijging van het loon- en prijzenpeil
bij de opbouw van Den Haag en andere
vraagstukken.
Prof. Lieftinck naar Amerika. Prof. dr.
P. Lieftinck vertrok Zaterdagavond per
KLM naar Amerika om er zijn nieuwe
functie als executive director van We
reldbank en Monetair Fonds te gaan
bekleden. „Ik heb in al die jaren al zo
veel met de Wereldbank te doen gehad,
dat ik er soms meer van weet, dan de
meeste directors,” aldus prof. Lieftinck
vol vertrouwen. Hij noemde de beurs
reacties in New York op de ziekte van
Eisenhower „rimpelingen aan de opper
vlakte van de economie”, maar schreef
die reacties niet toe aan de economie,
maar aan „de onstabiliteit van de psy
che der mensheid".
greate keuring yn Ljouwert wer oer
is, dan set men jin wer nei it winter-
wurk, d. w. s. foar de jongeren, binam
men ünderwiis en üntwikkeling en foar
de élderen it omtinken om de agra-
ryske polityk en it organisaesjelibben.
En dizze beide dingen hawwe ek wol
forban, hwant it docht wol bliken üt
de regearingsmeidielings, dat men fan
hegerhan de kant fan direkte stipe foar
de agraryske bidriuwen net üt wol. Sün-
der to sizzen, dat ik it mei dit st&npunt
iens bin, hiele bilangrike argumin-
ten pleitsje foar in oar st&npunt
is it dochs fan bilang de dingen ünder
de eagen to sjen. De regearing sjocht
it sa, dat de boerebidriuwen en lyksa
de tünders seis sjen moatte, dat hja
safolle en sokke goede produkten oan
’e merk bringe, dat de bidriuwen üt
kinne. Fan it systeem fan ünderskate
lannen om üs hinne de binnenlftnske
produksje biskermje troch hegere pri-
zen wol hja neat witte. Hja mient,
dat in modern Nederl&nsk bidriuw, dat
syn bést docht, der wol komme sil en
hja is tige bang troch taslaggen of by-
slaggen de natuerlike konkUrrinsjekrêft
fan de bidriuwen to biynfloedzjen.
Der is ek gjin jild foar op de bigrea-
ting. It iennichste hwat der oan stipe
op stiet, is foar de konsumint fan mol-
ke. Dy kriget in koarting op regearings-
kosten, oars soe it mei de kosten fan
it libbenspeil de forkearde kant üt-
gean, seit hja. Ek dizze opfetting diele
wy net, sa’t wy hjir al folie faker sein
hawwe, hwant alle dingen drage by ta
it priispeil en hwerom nou krekt de
molke, dy’t yn gjin inkeld lê.n foar dizze
priis oan de konsumint levere wurdt,
konsuminte-stipe ha moat, bliuwt in
riedling.
Hwat de regearing wol bifoarderje en
bitelje wol, dat binne de dingen, dy’t in
foardieliger produksje bringe kinne.
Hwant, sa seit de Minister yn syn ta-
Ijochting op de bigreating. der binne tal
fan dingen, hwer’t de inkelde boer mach,
teleas yn is, sa as: bettere forkaveling,
bettere gebouwen, oansluting op elek-
trisiteit, wetter en tillefoan, wegen,
Dodelijke val op hek. Vrijdagavond
kwam de 67-jarige mevr. C. J. in de
Dorpsstraat te Doorn zodanig te vallen
dat zij met haar gezicht in een puntig
hekwerk terechtkwam. De gevolgen van
deze valpartij waren zo ernstig, dat zij
ter plaatse overleed.
Wonseradeel maakt
„gaarne tot de hare”.
Raerderhim, de enigste Friese gemeente
die in het Fries antwoordde, bitsjüget
byfal mei itjinge yn dit skriuwen foar-
halden wurdt en yn it bysünder de oan-
trün wach to wézen foar it rjocht fan
de autonomy foar de gemeenten en to
striden foar de desintralisaesje.
Hennaarderadeel zond eveneens een be
wijs van instemming met de gezonden
boodschap, evenals Ooststellingwerf,
Weststellingwerf en Hindelopen namen
de boodschap voor kennisgeving aan.
Leeuwarderadeel, dat antwoordde met
een uitvoerig schrijven, noemt Bols
ward „een der steunpilaren van het fe
deratief opgebouwd bestuur van ons
vrijheidlievend gewest en de bakermat
der cultuur”.
Ook Sloten, Schiermonnikoog, Hasker-
land, Wymbritseradeel, Westdongeradeel
Baarderadeel, Franeker en Idaardera-
deel zonden bewijzen van instemming.
De laatstgenoemde gemeente is van me
ning, dat de boodschap ieder rechtge
aard gemeentebestuur uit Ijet hart moet
zijn gegrepen.
Wanneer immers de centralisatie verder
terrein wint, zal de bevoegdheid van
de raad om de huishouding der gemeen
te naar eigen inzicht te regelen en te
besturen van lieverlede worden uitge
hold en zullen de gemeenten degenere
ren tot administratie-kantoren van het
Rijk, tot schade van de plaatselijke ge
meenschap en van het gehele gemene
best. Het is daarom zaak, dat de ge
meentebesturen op de bres blijven staan
voor het behoud van de autonomie.
Dat de raad van Bolsward de noodzake
lijkheid hiervan nog eens heeft onder
streept, noemt het gemeentebestuur van
Idaarderadeel zeer prijzenswaardig.
horen thans veelal andere geluiden, die
een centralisatiegeest verraden. Wij
vragen ons af, wat er onder dit streven
naar rationalisatie van stad en staat
nog zal overblijven van het eigen leven,
het eigen recht en de eigen verant
woordelijkheid van de plaatselijke ge
meenschappen.
De gemeente Vlaardingen, die ant
woordde met een uitvoerig manifest met
aangehecht stadszegel'^ stelt o.a. dat
het erfgoed der vrijheid, door de eeuwen
zeer belaagd, bij tijden verloren, doch
altijd weer teruggewonnen, door alle in
woners van de landen bij de zee als
onaantastbaar wordt beschouwd, dat on
geacht de eigen historische wegen, wel
ke de gewesten, steden en plattelands
gemeenten in dit land door de eeuwen
zijn gegaan en ongeacht de uiteenlo
pende economische en godsdienstige
stromingen, welke in vroeger dagen
vaak tot ernstige botsingen aanleiding
gaven, een gelijke hunkering naar de
vrijheid oorzaak is geworden van een
steeds nauwere samenwerking op schier
ieder gebied van het maatschappelijk
leven, dat hieruit ten slotte de eenheids
staat voortkwam, waarvan alle, hetzij
als leden van hogere of lagere bestuurs
organen, hetzij als ambteloze burgers
trots zijn deel te mogen uitmaken, dat
bij allen die dit land en zijn democra
tische bestuursvorm, ook binnen het
gemeentelijk verband liefhebben, de
vaste wil bestaat van de verkregen vrij
heden een goed gebruik te maken en
zo dit onverhoopt nodig mocht blijken,
deze met inzet van alle krachten te ver
dedigen.
Niet alleen zij het de plattelandsge
meenten en de kleinere steden, die spon
taan op de Bolswarder boodschap rea
geren, ook de grotere steden doen dat.
Uit een zeer uitvoerig en wel gedocu
menteerd schrijven van Den Haag ci
teren wij: De ingezetenen van 's-Gra-
venhage, wel wetende, dat de plaats
hunner inwoning eerst sedert 1811 offi
cieel opgenomen werd onder het getal
der steden, zijn er niet minder bekend
mede, dat vele generaties vóór hen,
reeds sinds het einde der 14e eeuw, een
stedelijke bestuursvorm hebben gehad
en autonomie in zaken betrekking heb
bende op Den Haag en Haagambacht.
Sedert de tijd der Graven, aan wie onze
stad haar naam ontleent, is ’s-Graven-
hage zetel van het bestuur van het ge
west Holland, sedert 1584 ook van het
bestuur der Republiek der Verenigde
Nederlanden en sedert eeuwen is het
vergaderplaats van 's lands hoogste col-
legiën.
Er is geen stad in Nederland, welker
historie zo nauw betrokken is bij de
strijd voor onze democratische vrijhe
den, welke thans tot uitdrukking komen
in het bestuur van Gemeenten, Provin
ciën en Rijk.
's-Gravenhage, waarvan de dichter Con-
stantijn Huygens aldus gesproken heeft:
Geen kleinigheid. De regering is voor
nemens om, wat betreft het deelnemen
van ons land aan de Brusselse wereld
tentoonstelling, tot een bedrag van 7%
millioen gulden te gaan.
Hwat hat C/abeSk
sleatten, opmealling en bimealling,
koartom al dy algemiene produksje-
faktoar£i, dy’t meitsje, dat it mei min
der jild better fortuten docht. Ek in
bettere oplieding foar de boer en tün-
der, mear foarljochting, mear witteskip-
like stipe. Al dizze dingen wol de re
gearing oan meihelpe, ek finansieel.
Hja wol, mei oare wurden, it klimaet
fan de bidriuwen forbetterje en net al-
linnich op de bidriuwen seis, mar ek
mei it each op de needsaeklike eksport.
Dit haldt op himsels in hiel programma
fan maetrigels yn, hwant lans dy wei is
der jit in hiele bulte to dwaen.
Yn in apart skriuwen hat de Direkteur
fan it Lanbou-ünderwiis oan de bistjü-
ren fan de skoallen har sjenswize al
witte litten.
Ir komt hjir op del. Hja sjocht yn koar-
te jierren de Legere Skoalle as in seis-
jierrige grounslach foar alle bern. Op
dit stuit is der al in learplicht foar twa
jier mear en nei har gedachte wurdt
dit jier of it kommende, ek in forplicht
njoggende learjier ynfierd. Dan binne
de bern nei de Legere Skoalle dus alle-
gear jit trije jier learplichtich. Hja kin
ne dan de kar dwaen, hwer’t hja dizze
forplichte trije jier trochbringe sille.
Alderearst yn de bisteande Ulo-skoal-
len, H. B. S„ Gymnasium en Lyceum,
fierder op de ütwreide L. T. S., dy’t dus
ek trije-jierrich wurdt. Dêrneist op de
Hüshüldskoallen, mei in folslein trije-
jierrich programma foar alle dagen. En
as léste ek op de Legere Lanbouskoal
len, dy’t dan ek mei trije forplichte for
plichte klassen, dy’t alle dagen fan ’e
wike les krije, forsjoen wurde moatte.
De fjirde en misskien fiifte klasse, bliu
we büten de learplicht. Neist de klas
lokalen moat der op al dizze skoallen
in great lokael komme foar ünderrjocht
yn „handvaardigheid en vakvaardig
heid”, in oerbliuwlokael en in learare-
keamer.
Dat stiet yn de kommende fiif jier op
it program. Dêrmei wurdt de line, earst
kursus op joun, doe inkele dagen les
oerdei, fierder trochlutsen yn folslein
ünderrjocht oer de hiele wike en oer
worden levendig gehouden, alsmede ten
aanzien van de gedachte, dat een sterke
Europese integratie vanuit deze ge
meenschappen, waar mogelijk, dient te
worden ondersteund en bevorderd.
De gemeente Maarssen zond zo’n uit
voerig gesteld telegram, dat de tekst
hiervan zelfs niet op één formulier kon
worden verwerkt.
Zeer gedocumenteerd antwoordde ook
de gemeente Wervershoof, die o.a.
schrijft: De historie wijst uit, dat de
tijden van sterke centralisatie nooit tij
den van grote bloei waren, noch in de
Nederlanden, noch elders. De zelfstan
digheid der onderdelen is de kostbaarste
erfenis van deze grond en zij is dikwijls
duur gekocht. Zij dreigde teloor te gaan
door de onderdrukking van de gehele
natie door Spaanse, Franse en Duitse
overheersing, maar nauwelijks had het
land zich in zijn onafhankelijkheid her
steld, of ook de autonomie der onder
delen nam zijn belangrijke plaats in het
algemeen bestel weer in, waardoor het
herstel in het algemeen krachtig werd
gestuwd. Dat is niet verwonderlijk, de
zelfstandigheid der delen hangt ten
nauwste samen met de vrijheidszin, 't
onafhankelijkheidsbesef, het saamho
righeids- en verantwoordelijkheidsge
voel, eigen aan de Nederlandse volks
aard.
Zaandam schrijft: Het moet voor U
geen gemakkelijke taak zijn een stad
te besturen met een zo glorierijk ver
leden en een zin voor vrijheid die be
slist langer dan vijf eeuwen bestaat.
Met genoegen hebben wij de vrijheids
drang beluisterd in uw aan ons gerich
te boodschap.
Huizen: Wanneer wij bedenken, dat de
gemeente de basis is van onze staats
inrichting, dat zij de bron is, waaruit
de staat' zijn krachten moet putten, dan
slaan wij met een gevoel van vrees en
afkeuring de vervloeiing van de ge
meentelijke organisatie en die van de
staat gade.
Een bekend geleerde op het gebied van
het staatsrecht kenschetste de gemeen
ten als de oudste demomratieën. Wij
Winkelsluitingswet wordt spoedig her
zien. De ervaring, opgedaan met de
Winkelsluitingswet 1951, heeft uitgewe
zen, dat deze wet herziening behoeft.
De spoedige indiening van een wetsont
werp zal worden bevorderd, aldus deelt
de minister van Economische Zaken
mede in de toelichting bij zijn begro
ting.
Zeiler overleed in boot,
zeilwedstrijden op het
werden afgelast, omdat de bekende zei
ler in de valkenklasse, de heer C. M. H.
Nauta uit Oegstgeest, kort na de start
in zijn boot was overleden.
Bank voor de Koningin. De gemeente
Amsterdam zal ter gelegenheid van ’t
300-jarig bestaan van het Koninklijk
Paleis op de Dam H M. de Koningin een
monumentale eikenhouten bank aanbie
den, welke in het paleis zal worden ge
plaatst.
Weet U het nog? Een West-Berlijns
gerechtshof heeft het verzoek ontvan
gen om de nu 22 jaar oude, beruchte
zaak van de Berlijnse Rijksdagbrand te
heropenen. Dit verzoek werd gedaan na
mens de Amsterdammer J. M. van der
