De vrouwen
ons Koningshuis
van
■g
POUJADE IN FRANKRIJKS PARLEMENT
OP DE TERUGTOCHT?
DL nieuwe Franse regering zal in
ieder geval zo met dringend werk
overladen zijn, dat, nu het ’t land voor
lopig op economisch gebied nog aardig
goed gaat, we van haar nauwelijks aan
dacht mogen verwachten voor het toch
geweldig belangrijke vraagstuk van de
Europese integratie. Dit is opnieuw op
de voorgrond geschoven door de kwestie
der atoomenergie.
DtL bleek uit tussentijdse gemeente-
raadsverkiezingen In le Havre en
Romans, waar communisten en Pouja
disten wonnen. De vorming van een
kabinet is thans aan de orde, want na
de benoeming van een voorzitter der
nationale vergadering, wat de socialist
le Troquer werd, trad de regering-Faure
onmlddellük af en werd met de ver
delen en doen lijden. De diepe ernst,ming van een kabinet begonnen.
V
Bij de achttiende verjaardag van U.K.II. Prinses Beatrix
achttiende
Prinses Beatrix
Zilveren filmpjes
Laatste kans voor Europa tot snelle
integratie
Sic transit gloria
mundi
üs hjoed p
to sizzen
Viering
Hwat hat Qabe Skroar
verjaardag van
Versterking van de
Harlinger kust
>4
52e JAARGANG
No. 8
VRIJDAG 27 JANUARI 1955
Buitenlands Overzicht
4
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
I I
taak als Neerlands toekomstige Koningin.
PYT
PRINSES BEATRIX WORDT DINSDAG 18 JAAR
(Foto T.
d. Reijken)
ge-
4de week januari 1931.
de betrek-
Advertentieprijs: 12 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Abonnementsprijs f 1.60 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 87926
Laat van uw oude parapluie een tom-
pouce maken.
Tot tjjdeljjk burgemeester der gemeen
te Ylst, dit met de eventuele samenvoe
ging met de gemeente Wymbritseradeel,
is met ingang van 2 februari a.s. be
noemd de heer C. E. van Koetsveld,
burgemeester van Workum.
februari f 6.
Jonkmans,
Boazbank.
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A J. OSINGA N.V., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres;
Marktstraat IJ
Telefoon 451 - Na 18.50 uur 505 of 335
(K 5157)
hoofd.
Naast
De rykste man fan de ierde,
Hwa Kening Generael,
Koe ea tsjin him opbiede,
Yn gouden kleurenprael
Hy liet Syn jild rüch rölje,
Nachtflinter fan Parys,
Mei toalve hündert froulju
Yn Amors paradys.
De rykste man fan de ierde,
Pasja fan Marrakesj
El Glewe Eastersk lieder,
In sierbeam yn ’e hjerst,
Mei it jiertal fjouwerentachtig,
Moette de lette joun
In strider boppe him machtich,
Dy hat yn ’t lést it woun.
De rykste man fan de ierde,
Nirnmen wie him allyk,
Elk rekkene mei syn dieden
En slimme polityk.
Hy lei in Sultan oan bannen,
Syn lüd waerd oeral heard.
De triedden fêst yn hannen,
Syn wil faeks heechste wet.
De rykste man fan de ierde,
Syn bleate brune slaef,
De dea as pigelieder,
Spilet itselde oktaef.
De rykste man fan de ierde,
Gloarje dy’t ring’ forgiet,
Ek hy moast krêftleas skiede
Fan al syn liend bisit.
In marmerbyid sil blinke,
Yn it sinderjend sinnefjür,
Mar fan himsels allinken
Bliuwt der gjin bien mear oer.
Better de bük to boarsten
as de brij bidoarn
5
Wat is Zwarte Piet? Het fijnste pakje
pruimtabak voor slechts 8 cent. Y. J.
Van Hettema, Bolsward.
A.
de
Bolswards Nieuwsblai
Waarin opgenomen: De Boïswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad
Moeder en Dochter.
Wat Koningin Wilhelmina te veel moest
missen, viel Koningin Juliana in over
vloed ten deel, de warme, diepe mense
lijke genegenheid van haar onderdanen.
Weer schaart heel Nederland, ongeacht
godsdienstige of politieke overtuiging,
zich rondom de troon, beseffend, dat
deze het bindend element vormt in onze
door zovele schotjes en schutjes inge
deelde samenleving.
Haar moeder heeft haar reeds jong in
contact gebracht met haar volk en zij
studeerde als een „doodgewone” stu
dente in Leiden, reed met de tram naar
huis.
En deze koningin heeft zich willen doen
kennen aan haar volk, telkens weer
wanneer zf sprak en openhartig, maar
indringend, dat volk confronteerde met
de problemen die haar verontrustten
en ook dat volk verontrusten moesten.
Bü de vrouwen uit ons Koningshuis
treft ons dan ook een diepe religieuze
zin. Koningin Emma openbaarde die in
haar leven. Koningin- Wilhelmina sprak
dapper haar geloofsbelijdenis uit brj 't
standbeeld van Gaspard de Coligny, in
het hartje van Parijs. Koningin Juliana
heeft telkens weer als haar overtuiging
uitgesproken, dat „God lief te hebben
boven alles en ds naaste als zichzelf”
alléén ds oplossing kan brengen voor
alle vraagstukken die de wereld ver-
Brltse blokkade heen de oude Paul Kru
ger laat ophalen door een van haar oor
logsbodems. Dan komt de Eerste We
reldoorlog en ook toen toonde zij zich
beslist en kordaat ten volle respecterend
de grenzen van haar bevoegdheden,
maar ook binnen die grenzen het uiter
ste gevend.
Moeilijke na-oorlogse jaren, miskenning,
vijandigheid tegenover haar Huis. Dan,
na een korte periode van nieuwe waar
dering en aanhankelijkheid, de zwaar
ste slag: de gang in de ballingschap,
slechts nog van verre afstand in staat
haar volk moed in te spreken.
Hier ook weer diezelfde merkwaardige
twee-zjjdigheid. Enerzijds een staan op
haar prerogatieven, anderzijds het ver
mogen zich zelf volkomen weg te cij
feren, het ontroerendst bewezen in
haar terugtreden en plaats maken voor
haar koninklijke dochter. Toen heeft 't
Nederlandse volk, tijdens de ontroeren
de hulde op de Dam, geprobeerd aan
zfln Koningin veel goed te maken. Maar
het staat nog diep' in de schuld bij deze
waarlijk koninklijke vrouw, die haar re
gering begon met de woorden van haar
vader: „Oranje kan nooit, nee nooit ge
noeg voor Nederland doen. .1”
De Regentes.
In een nieuwe toonaard klinkt het
Oranjelied bü het optreden van Emma
van Waldeck-Pyrmont.
Een hoog plichtsbesef moet haar geleid
hebben toen zij, het 21-jarig meisje, in
het huwelijk trad met de toen 62-jarige
koning. En dat plichtsbesef had zü no
dig, toen haar na het overlijden van
haar gemaal de zware taak ten deel
viel ons land te regeren als Regentes,
in naam van haar minderjarige dochter
Wilhelmina.
Maar met haar komt ook de keer, want
Zij aanvaardt ten volle en welbewust de
consequenties van het constitutionele
koningschap. Wie zal zeggen hoe ver
haar voorbeeld van invloed is geweest
op de wyze, waarop later Koningin
Wilhelmina deze lün zou doortrekken?
Koningin Emma, eens het vreemde
Duitse prinsesje, werd een nationale fi
guur, een geliefde figuur, en nog leeft
de herinnering aan haar voort in een
der meest nobele humanitaire onderne
mingen, de bestrüding van de t.b.c..
in de Emmabloem.
Op 18-jarlge leeftüd komt dan een jonge
Koningin aan de regering. Al spoedig
staat zq Voor grote en moeilüke beslis
singen. Tqdens de Boerenoorlog ver
dient zg de erenaam van „de enige Man
op de troon in Europa”, als zij door de
Blijvende haargolf, gedurende de maand
per geheel
Schildwijk 21.
De Kroonprinses.
En nu wordt Prinses Beatrix 18 jaar.
Op die leeftüd aanvaardde haar groot
moeder de regering. Zü heeft een zon
nige jeugd gehad, zü heeft de vrüheid
genoten, zoals noch Emma, noch Wil
helmina, noch Juliana die ooit gekend
hebben. Maar thans, meer dan ooit, zal
de Plicht op haar afkomen, de plicht
van een constitutionele vorstin, die ze
straks zal moeten zijn. En ons Neder
landse volk is door Koningin Juliana
verwend. Het wil niet slechts een ko-
deze koninklüke vrouwen voor haar
loof uitkwamen, snoerde zelfs de spot
ters de mond.
ningin, die het kan eerbiedigen, het wil
de kans krijgen persoonlijke sympathie,
genegenheid, liefde naar haar te doen
uitstralen.
Men zal Prinses Beatrix gadeslaan,
wachtend op de kans, die zeker- voor
haar komen zal. De kans om de Mens
Beatrix te leren kennen. Dat zij haar
taak als vorstin zal vervullen, daarvoor
staan de historie en ’t heden van haar,
die haar voorgingen, Nederland borg.
Maar wil zij die taak vervullen en er
gelukkig bü zün, dan moet zü zich ge
dragen weten door de diepe sympathie
van het Nederlandse volk. Eerbied en
achting worden haar geboden als
Kroonprinses thans, als Koningin straks
maar daar ver bovenuit gaat de per-
soonlüke genegenheid, die haar Ko
ninklüke Moeder zich op zo geheel eigen
wüze heeft weten te verwerven.
Als Prinses Beatrix in het spoor van
haar Moeder treedt en zich laat leiden
door de principes die het leven van Ko
ningin Juliana beheersen, dan zal haar
de liefde van een volk tegenklinken uit
de zegenbede:
U zeegne God,
Hij stelle U tot een zegen.
O
In 1813 werd Nederland een Koninkrü’k en door vorsten uit het
Huis van Oranje als koningen geregeerd. Maar met Willem III
stierf de laatste koning, en nu wordt al langer dan een halve eeuw
de plaats op de troon ingenomen door een vrouw.
Deze traditie zal worden voortgezet door Prinses Beatrix, die op
31 januari haar 18e verjaardag viert en meerderjarig wordt, Lid
van de Raad van State, en dus zich gaat voorbereiden op haar
In een vergadering van de Ned. Raad
der Europese Beweging te Den Haag
hebben deskundigen nog eens nadrukke-
lük vastgesteld, dat Engeland reeds
omstreeks 1960 en Frankrijk omstreeks
1965 niet meer in hun behoefte aan
energie zullen kunnen voorzien uit de
traditionele krachtbronnen.
Omstreeks 1975 zullen deze bronnen
overal ter wereld in min of meerdere
mate te kort gaan schieten. Daarom zal
men de ontwikkeling der kernenergie
zeer snel ter hand moeten nemen, een
land dat hier de aansluiting mist zal
binnen afzienbare tüd tot de minder
ontwikkelde gebieden behoren. Er is
geen denken aan, dat de kleinere Euro
pese landen zelfstandig aan deze ont
wikkeling kunnen beginnen en we heb
ben er reeds eerder melding van ge
maakt dat een begin van Europese sa
menwerking op dit gebied is geboren
door de oprichting van de Euratom
door de zes landen van Klein Europa
(Frankrük, Duitsland, Italië en de Be
nelux).
Daarnaast doet de organisatie
voor Europese economische sa-
menwerking, waarna 16 landen
zqn aangesloten, pogingen deze
zaak ter hand te nemen.
zullen ons niet verdiepen in de
H.K.H. Prinses Beatrix beeft het voorne
men om in verhand met het naderend
eindexamen, haar achttiende verjaardag
te vieren op een -wijze, die weinig afwijkt
van hetgeen de laatste jaren gebruikelijk
was.
De Prinses zal 31 januari als gewoon
naar school gaan. In de namiddag zal zij
enkele deputaties ontvangen, terwijl des
avonds de verjaardagviering in de fami
liekring zal plaats vinden.
Op 4 februari a.s. zal de Prinses aan
zitten aan een diner, dat te barer ere
door HM. de Koningin en Z.K.H. de
Prins der Nederlanden in het Koninklijk
paleis te Amsterdam aan de leden der
regering en andere hoge autoriteiten
wordt aangeboden.
H.K.H. Prinses Beatrix zal op 7 febr.
a.s. te 15-30 uur een buitengewone ver
gadering van de Raad van State bijwo
nen in welk college zij krachtens de
grondwet na het vervullen van haar 18e
jaar van rechtswege zitting heeft.
HM. de Koningin zal deze vergadering
voorzitten. Ook Z.K.H. de Prins der Ne
derlanden, die eveneens suiting heeft in de
Raad van State, zal deze plechtigheid bij
wonen.
Op 7 februari zal Prinses Beatrix zich
met de Koningin en de Prins van het
paleis Lange Voorhout per gesloten auto
rechtstreeks naar het gebouw van de Raad
van State begeven. Na afloop van deze
plechtigheid zullen de Koningin, de Prins
en de Prinses per auto naar het paleis
Lange Voorhout terugkeren, alwaar aan
de Prinses enkele geschenken zullen wor
den aangeboden.
wijzen en als deze de helft plus één
van de stemmen in de nationale verga
dering krügt, kan hü een kabinet gaan
samenstellen. Men nam algemeen aan
dat president Coty een formateur zou
aanwüzen uit het republikeinse front,
gevormd door de socialistische partü en
de radicalen van Mendis France; waar
schijnlijk leek het dat het Guy Mollet,
de leider der socialistische partij, zou
zün, die het grootste aantal zetels de-
We
vraag welke dezer organisaties de voor
keur verdient, daar hangt o.a. mee
samen de kwestie of men een lichaam
verkiest met bovennationale bevoegdhe
den of met meer nationale invloed.
We vrezen, dat daarover nog heel wat
te doen zal zyn, niet het minst van
Franse züde; we zün nog niet vergeten
dat het eens Frankrük was dat met *t
voorstel tot stichting van de Europese
Defensie gemeenschap een kordate stap
in de richting der Europese integratie
zette, doch haastig op zün schreden te
rugkeerde. wat het ideaal dezer samen
werking een geduchte knak gaf.
De trits van Nederlandse koningen
biedt een merkwaardig, boeiend schouw
spel. Daar is Willem I, „Vader Willem”,
met 'n doorzettingsvermogen soms gren
zende aan hoofdigheid, levend op de
scheidslijn tussen twee werelden. Tech
nisch, economisch, is hij vooruitstrevend,
politiek conservatief, voorstander van
het autocratisch koningschap. Dat is
de tragiek van zün leven geweest; daar
door is hü als een teleurgesteld man ge
storven; op het-■gebied van handel en
nüverheid miskend door de behoudzuch-
tigen, op het gebied der staatkunde be
streden door de, vooruitstrevenden.
Toch getuigt heel zün leven van een
hoge plichtsopvatting, een daadwerke-
lüke liefde tot zün land, die hem in zün
stervensjaar nog met groots gebaar 10
miljoen gulden deed schenken ter con
solidatie van ’s lands ontredderde fi
nanciën.
Na hem komt Willem H, de uitermate
populaire held van Waterloo, vóór alles
militair; vooral ook door zijn Russische
echtgenote, sterk in zijn opvatting van
het autocratisch koningschap. Maar ook
hij geeft- deze persoonlüke idealen, en
zelfs op verrassende wüze, prüs, als
de revolutiegolf van 1848 hem over
tuigt van de onweerhoudbaarheid der
nieuwe staatkundige denkbeelden. On
der zün regering kan Thorbecke het
constitutionele koningschap voorberei
den.
En ten slotte de militante, indrukwek
kende figuur van Willem IH, ook nog
wortelend in het verleden, schoorvoe
tend toegevend aan de volksinvloed, de
triomf latend aan dezelfde Thorbecke,
maar door alles heen zich vast verbon
den wetend met zün volk en soms zelfs
impulsief handelend door zün gehecht
heid aan dat volk. Hü wordt een tra
gische figuur, als de een na de ander
zün drie zonen en zijn vrouw hem ont
vallen en hü alleen komt te staan. Dan
lükt het einde van het Huis van Oranje
nabü>
De nieuwe Franse nationale vergadering is verleden week even
büeen geweest in een vergadering, welke alleen formele betekenis
had; onder meer gingen de afgevaardigden in commissies om de
geloofsbrieven te onderzoeken en daarbü bleek, dat tal van zetels
van Poujadisten bestreden werden, zodat het mogelijk is, dat deze
partü, die 52 zetels verwierf, tenslotte maar met 40 zal zün ver
tegenwoordigd en 12 hunner zetels over andere partijen zullen wor.
den verdeeld.
Het is, terwijl wü dit schrijven echter nog de vraag of de nationale
vergadering het advies der commissies zal volgen, omdat zü o.a.
bevreesd zou kunnen zün, dat Poujade al zün afgevaardigden zal
gelasten hun zetel niet in te nemen en dan zouden nieuwe verkie
zingen in veertig kieskringen nodig worden, waarvoor geen partü
eigenlük tiets voelt. Overigens brengt de vervanging van een aan
tal Poujadistische afgevaardigden door leden van een andere partü,
geen grote verschuivingen te weeg, zodat de politieke toestand in
Frankrük even verward blijft en de regeringsvorming moeil'ü'k, te
meer omdat de tendenz, welke bij de gehouden verkiezingen aan het
licht kwam, zich handhaaft.
rjAAROVER hebben Mollet en Mendès
France inderdaad overeenstemming
bereikt. Hadden deze op een regering
op bredere basis aangestuurd en plan
nen gemaakt ook rechts van hen staan
de partüen in hun eventueel kabinet op
te nemen, dan zou hun programma op
nieuw een links-rechts compromis heb
ben moeten zijn, wat weinig anders zou
betekenen dan dat er opnieuw niets zou
gebeuren, en de Franse politiek ver
stard zou blüven in die onbeweeglijkheid
welke haar, tot schade van het land, nu
al jaren kenmerkt. Daarom wil het re
publikeinse front nu een minderheidsre
gering met progressief programma, in
de verwachting, dat bepaalde onderde
len van dit programma toch een meer
derheid in de nationale vergadering
zullen verwerven, zü het nu eens door
de steun van uiterst links en dan weer
door die van meer rechts van het repu
blikeinse front staande partijen waar
toe de radicalen van Faure, de r.-k.
M. R. P. en de conservatieven behoren.
Of deze groepen er zo bar veel voor
zullen voelen deze steun te verlenen, is
een vraag, van de beantwoording waar
van ook hun eigen toekomst afhangt;
immers door de;;e steun verstevigen zü
de positie van de regering van hun poli
tieke konkurrenten. Anderzijds verspe
len zü misschien volksgunst als zü niet
voor bepaalde dringende maatregelen
stemmen. Tot deze dringende kwesties
behoort o.a. een doeltreffende belasting
heffing en een plan tot reorganisatie
van tal van takken van industrie, opdat
goedkoper zal kunnen worden geprodu
ceerd. Maar de vraag is of de nieuwe
Franse .regering, onder welke premier
dan ook; aan de oplossing van kwesties
als deze zal toekomen. Vóór alles im
mers moeten de Algerünse en Marok
kaanse kwesties opgelost, want door de
militaire paraatheid welke Frankrük
daar thans moet handhaven wordt het
moederland zoveel mensen- en econo
misch bloed afgetapt, dat dit op de duur
ruïneus zou worden. En de oplossing
van deze problemen zal voor een even
tueel kabinet uit het republikeinse
front al een krachttoer worden, want
wat het ook voorstellen zal, het zal
waarschünlijk de communisten niet ver
genoeg en de rechtse partijen steeds te
ver gaan.
zer beide heeft en niet dus Mendès
France.
Daar ze de steun van de laU
communisten niet wensen en dus
geen Volksfront-regering, zal ’n
eventuele regering van het repu
blikeinse front een minderheids
regering moeten zijn.
Dit front heeft al bü voorbaat ook steun
van meer rechtse züde afgewezen, d.w.z.
voor zover het een van te voren ge
maakte afspraak betreft, want het wil
voor alles een doelbewuste politiek
Voeren en daarvoor is nodig, dat de in
de regering vertegenwoordigde partüen
het eens zün over een bepaald program
ma.
geheel vrij van iedere pose, waarmee President^Coty moet een formateur aan-
Uit de 8 sollicitanten naar
king van organist der Ned. Herv. Kerk
alhier, werd benoemd de heer J. Faber
te Bolsward.
Geen van de drie plannen die er bestaan
voor de verbetering van de Friese wa
terkering bij Harlingen, is in de raad
van Harlingen aangenomen.
Het gaat er hierbü om of de Prins Hen-
drikbrug aldaar behouden zal blüven.
Volgens een actie-comité is deze brug
absoluut noodzakelük voor het handha
ven van een goede verbinding tussen de
stad en de haven en ook de Bond Heem
schut heeft geprotesteerd tegen het
verdwünen er van. Volgens het plan,
dat B. en W. indienden, kan de brug
niet blüven.
Acht van de vüftien raadsleden Kielden
voor, de plannen zodanig te wüzigen,
dat de Prins Hendrikbrug behouden
blü'ft, welk voorstel in handen van B.
en W. wordt gesteld om advies.
'P'UROPA krijgt nu een misschien laat
ste kans om een begin met een
snelle integratie te maken, via de sa
menwerking bij het ontwikkelen der
atoonienergie.
Moge het deze grüpen; half februari zal
het minister-comité van Klein-Europa ’t
Euratom-plan bespreken en met zeer
grote belangstelling ziet men zün be
slissing tegemoet en hoe de houding van
de twee grootste partners Frankrijk en
West-Duitsland zal zün.
Naar verluidt groeit in laatstgenoemd
land het verlangen naar Europese sa
menwerking vooral door de bemoeiingen
van dr. Adenauer ook weer, daartoe ook
aangespoord door de Ver. Staten welk
land niet meer bereid schijnt het voor
de ontwikkeling der kernenergie onmis
bare uranium aan de onderscheidene
Europese landen te verkopen, maar al
leen aan een gemeenschappelüke orga
nisatie. Intussen zal een spoedige be
slissing over de samenwerking op het
gebied der kernenergie gestimuleerd
worden door het comité van actie voor
de Ve>r. Staten van Europa, dat in de
zes parlementen der landen van Klein
Europa een gelükluidende motie door
zün leden, alle politieke leiders in de
betrokken landen, zal doen indienen,
welke de uitnodiging zal bevatten een
Europese commissie voor atoomenergie
in het leven te roepen. In dit verband
moge ook nog even gewag gemaakt
worden van „het gedrang aan de Zuid
pool”, in welk gebied thans expedities
van niet minder dan 12 landen, zoge
naamd voor wetenschappelüke onder
zoekingen bezig zijn.
In werkelükheid schijnen zij er op uit
gebieden af te palen om ze onder de
soevereiniteit van het uitzendend land
te plaatsen. Natuurlük zijn Amerika en
Rusland er bü. de Britten beweren reeds
