L
ENTREE VAN MOLLET IN ALGERIË
FAALDE
KRIS-KRAS door Nederland
INDONESIË VERLIEST INTERNATIO
NAAL PRESTIGE
üs hjoed p p
to sizzen
MO
-1
52e JAARGANG
No. 14
VRIJDAG 17 FEBRUARI 1956
I
Buitenlands Overzicht
Winterwille
Minister Cals ondervindt weer kritiek
Zilveren filmpjes
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Russische industrie beschikt over meer
grondstoffen, dan Amerikaanse
DE integratie van W.-Europa en de I
schepping van een gemeenschappe
lijke markt is ook van grote betekenis
voor de concurrentie van het Westen
met Rusland in gebieden, waarop de
Russen thans hun economisch offensief
richten om er politieke invloed te ver
werven als Zuid-Azië enz.
Hwat haf (gabe Skroar
■itf
h’B
hun landen met Frankrijk.
PYT.
KAMEROVERZICHT
iets
F
des
3de week februari 1981
waden.
1053.
3
Advertentieprijs: 12 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Abonnementsprijs f 1.60 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 87926
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telefoon 451 Na 18.30 uur 305 of 335
(K 5157)
aan
ties,
van
bank en Egypte het eens zijn geworden
over de financiering van de bouw van
de grote stuwdam in de Nijl bij Assoe-
an, een gigantische onderneming, welke
Egypte op de duur een produktie van
tienmaal meer elektriciteit zal verze
keren dan het thans verbruikt. De Rus
sen hebben ook naar dit contract ge
dongen, maar kregen het niet; voor hen
is het echter weer een troost, dat zij
Egypte mogen helpen bij de bouw van
een laboratorium voor de kern-energie.
Egypte en niet alleen dat land
profiteren maar van de concurrentie
tussen Oost en West en eten van twee
wallen.
Luchtmacht zoekt hongerende vogels.
Het comité wlntervoedering van vogels
heeft de commandanten van de Kon.
Luchtmacht en van de Marine Lucht
vaart Dienst verzocht de piloten op
dracht te geven op oefenvluchten uit te
zien naar concentraties van watervo-,
gels in wakken langs de oostkust van
het Ijsselmeer en in de Biesbosch. De
commandanten hebben deze medewer
king toegezegd. Ook werd de toezeg
ging gedaan, dat, wanneer het nodig
zou blijken dergelijke concentraties van
vogels uit de lucht van voer te voorzien
daarvoor zo mogelijk vliegtuigen ter be
schikking zullen worden gesteld.
Geen vroege voorjaarsgroenten. De kans
op vroege sla en jonge andijvie is vrij
wel verkeken, Deze primeurs komen
Wy swiere - sweve - strüze
Machtiger as de müzen.
Gjin boer ta lést - nimmen fynt rêst,
Gjin rider min of bést.
Jongeshert wurdt hwat oars,
Amor sjit yn ’e roas.
Jan, Pyt, of Wierd fynt syn geniet,
Füleindich op ’e tried.
AI ken ’k nea in pryske skypje
’k Lit dochs de aid redens slypje.
Prof, van Oven benoemd tot minister
van Justitie. Thans is verschenen het
Kon. Besluit wa -bij prof. mr. J. C. v.
Oven wordt benoemd tot minister van
Alle wierheit wol net
sein wêze.
Bols wards Nieuwsblad
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad
zen de heren H. Hoekstra, K. Edens enj
A. Kouwenhoven.
Voorstel tot verhoging van militaire
pensioenen. Bij de Tweede Kamer is
ingediend een ontwerp van wet tot ver
hoging van militaire pensioenen met 'n
toeslag in verband met de loonsverho
ging per 1 October 1954 (nadere toe-
slagwet-1954 voor gepensioneerde mili
tairen)
Wy swiere - sweve strüze,
Hat ’t bloed ea fülder brüze,
As op de skier _- kristallen flier?
Elk fynt der rom fortier,
B’an Moddergat oant Slüs,
Gjin minske is middels thüs.
It wurk stiet stop - de banen op,
De dreechste oan ’e kop.
Ride - al binn’ 't op redens
Ek all’gear gjin Jaep Edens.
De a.r. stelt de volgende candi daten
Voor de gemeenteraad: D. B. Eerdmans,
D. Algra, J. Th. Prins, K. Nawijn, J.
Heeres, B. Veltman, R. Alkema en Joh.
Dijkstra.
Alleen de Russische industrie be
schikt tot nog toe over nagenoeg
alle grondstoffen, maar de Ame
rikaanse niet eens, want die heeft
bijv, noch mangaan noch bauxiet,
noch een aantal zeldzame meta
len uit eigen bodem ter beschik
king.
raar Is niet achteruit gelopen vergele
ken met voor de oorlog. In 1939 waren
er per 10.000 mensen van 20 tot 65 jaar
tachtig onderwijzers of leraren. In 1954
was dit aantal gestegen tot 91. Het te
kort aan geschoolde leraren doet zich
overigens op allerlei terrein voelen.
Wat de salariëring betreft, deelde mi
nister Cals mede, dat de regering be
sloten heeft enige hoofdambtenaren van
departementen opdracht te geven na te
gaan met welke ambtelijke functies die
van onderwijzer vergeleken kan worden.
De Algemene Nederlandse Onderwijzers
Federatie heeft voorgesteld de salaris
sen te gaan vergelijken met dat van
een hoofdcommies van de posterijen.
Tot nu toe was er min of meer een ge
lijkstelling mot een commies. De be
windsman wilde het voorstel van de
ANOF niet zonder meer overnemen.
Trouwens, hij wees er op, dat de onder-
Wijzerssalarissen sinds 1946 in verhou
ding tot die van de postcommies en de
hoofdcommies van de posterijen meer
zijn vooruit gegaan. Sinds 1932 steeg
uit Noord-Italië en Z.-Frankrtjk, waar
doorgaans de winter zacht en het voor
jaar vroeg is. Ook de eerste tomaten
van de volle grond komen daar vandaan.
Thans heerst ook daar een Russische
winter, waardoor bijna alle te velde
staande groenten zijn vernietigd. Voor
de kwekers daar betekent dit zo onge
veer de ondergang.
Wy swiere - sweve - strüze,
Lit nou de wyn mar rüze
Fül ta it East - wy binn’ him treast.
Sportive ridersgeast.
Fan moam oan’t joun paraet,
Oantlit as in tomaet.
Lykwols men telt - gjin wyn of kjeld,
De klommer wurdt in held.
De baen is wyt fan stjerren,
Forwaeid - tokraste fearren.
TTOEWEL het nog nooit precies dui-
delijk is geworden hoever Mollet de
Algerijnse nationalisten wil tegemoet
komen, heeft hij wel duidelijk gezegd,
wat hij niet wil; er kan z.i. geen sprake
zijn van het opgeven van alle banden
met Algerië en deze Franse regering
zal vechten als het de bedoeling der na
tionalisten zou zijn alle Franse invloed
Uit hun land te verdrijven; deze rege
ring is het bijv, met de belangrijkste fi
guren uit de Franse industriële wereld
eens, dat de rijkdommen aan grond
stoffen van dat gebied en in het bijzon
der ook van de Sahara een belangrijke
rol voor de Europese industrie kunnen
spelen. Er zijn onder die grondstoffen
een aantal, welke W.-Europa zelf niet
heeft en speciaal bij de integratie van
de W.-Europese landen deze industrie
zeer te pas zouden komen, omdat ze
haar wat de zware industrie vooral be
treft, volkomen onafhankelijk zou ma
ken.
^AT de gemeenschappelijke W.-Euro-
pese markt betreft, dezer dagen zijn
de ministers van binnenlandse zaken
van de zes landen van de Europese Ko
len- en Staalgemeenschap te Brussel bij
een geweest om te spreken over het
weer op gang brengen van de Europese
integratie en over de vorming ’van een
Europese gemeenschap voor niet-mili-
tair gebruik van de kernenergie. Er
schijnt werkelijk voortgang gemaakt te
zijn met plannen ten deze, waarover
midden maart een eindrapport zal ver
schijnen, dat wellicht ten gevolge zal
kunnen hebben, dat dit jaar nog ver
dragen kunnen worden ontworpen. Het
was volgens de berichten verheugend,
dat Frankrijk en W.-Duitsland bij deze
besprekingen behoorlijk met elkaar kon
den opschieten, al ligt er een vrij diep
gaand verschil tussen hun opvattingen.
De Fransen hechten moer aan het Eu-
ratom-plan, de Duitsers aan de gemeen
schappelijke marl$f en de laatsten wen
sen daarom dat het eerste een onder
deel zal vormen van het tweede, zodat
als men tot samenwerking op het ge
bied der kernenergie komt, zal worden
voorkomen, dat men daarna het plan
voor de gemeenschappelijke markt,
maar weer in de doofpot stopt, omdat
de Franse industrie thans niet zo ge
outilleerd is, dat zij het zonder bescher
mende rechten kun stellen.
4 LS Egypte genoemd wordt, denkt
men uiteraard direct aan de verhou
ding van de Arabische landen tot Israël.
Er is daaromtrent ook ditmaal niet zo
veel nieuws te vermelden.
Zoals bekend, is er thans- overleg tus
sen Washington, Londen en Parijs over
maatregelen om in dit gebied de vrede
te handhaven. Rusland heeft al bij
voorbaat geprotesteerd tegen een even
tueel besluit der Westelijke Grote Drie
om troepen naar de Israëlisch-Arabi-
sche grens ter handhaving van de vrede
te zenden; het acht dit in strijd met en
een schending van het handvest der Ver
enigde Naties. Kennelijk tracht de
Sovjetunie echter ook door dit protest
de sympathie der Arabieren te verwer
ven en de onrust in het naburige Oosten
aan te wakkeren.
Volgens betrouwbare berichten van
Westelijke deskundigen is door de com
munistische wapenleveringen Egypte
nu al militair even sterk als Israël.
Ook dit Russische protest heeft er weer
toe bijgedragen de verhouding tussen
Moskou en de grote Westelijke mogend
heden slechter te maken.
De Engelse minister van buitenlandse
zaken Selwyn Lloyd heeft in het Lager-
TTET ongelukkige begin van Mollets
politiek in Algerië heeft in het moe
derland ook een onbehaaglijke stem
ming veroorzaakt en er is een neiging
bij een deel van de partijen, die hem
hun steun in het parlement hebben toe
gezegd, op die belofte terug te komen.
Dat zou de positie der jonge regering
zeer verzwakken, wanneer zij tenminste
trouw blijft aan haar toezegging, dat
zij haar bestaan niet wil hebben te dan
ken aan de communisten, de grootste
partij in de nationale vergadering met
150 zetels, wat betekent dat ze geen
Volksfront wenst, bestaande uit socia
listen, aanhangers van Mendès France
en communisten. Er zjjn echter nogal
wat Franse journalisten, die voorspel
len dat de praktijk Mollet toch tot
laastgenoemde samenwerking zal nopen
ook om andere reden dan die van de
politiek met betrekking tot Noord-Afri-
ka.
Er is ook een binnenlandse kwestie, n.l.
die betreffende het onderwijs en de ver
houding van de staat tot de bijzondere
scholen waarbij Mollet voor steun op
nauwelijks andere partijen kan rekenen
dan de bovengenoemde.
Miljoenen schade. De strenge, aanhou
dende vorst berokkent ons land een
schade die in de miljoenen loopt. Het
binnenscheepvaartverkeer is vrijwel ge
heel stilgelegd. In de vluchthaven van
Tiel liggen zestig geladen schepen, die
onderweg waren van of naar Duitsland.
Ook in de havens van Lobith, Weurt en
Gorkum liggen tientallen schepen. Het
zware drijfifs op de rivieren doet vele
schippers besluiten de strijd op te ge
ven.
het salaris van de commies met 95
van de hoofdcommies met 101 ter
wijl dat van de onderwijzers sinds 1938
met 149 is gestegen.
Opheffing Unie.
Hoe belangrijk deze begroting ook mo
ge zijn, het is voor een ieder duidelijk,
dat er een paar maanden voor de ver-
De toestand in Frankrijk staat weer midden in het nieuws/nu pre
mier Mollet in zijn eerste pogingen om tot een oplossing van de
Algerijnse kwestie te komen, heeft gefaald. Die pogingen hebben
slechts de partijen in Algerië, n.l. die van de Franse kolonisten en
van de nationalisten scherper stelling tegenover elkaar doen nomen.
En van de laatsten willen tal van leiders nu niet meer met Parijs
samenwerken binnen het kader van de huidige status van hun
land, nl. als departement van Frankrijk, maar alleen als Algerië
losse banden met Frankrijk onderhoudt. Een soortgelijk verband
losse banden met Frankrijk onderdhoudt. Een soortgelijk ve-rband
dus als waarnaar de Tunesische en Marokkaanse leiders streven, die
thans te Parijs onderhandelen over de vorm der betrekkingen van
i naar net uw en net vuiiu. in iu»4
was dit percentage 77. Ook de animo
voor het beroep van onderwijzer en le-
Kamerlld stelt vragen over dossiers.
Mr. dr. R. H. Baron de Vos van Steen-
wijk (wd) heeft tot de ministers prof,
dr. L. J. M. Beel en prof. dr. J. C. van
Oyen vragen gericht betreffende in om
loop zijnde dossiers en met name dat
omtrent de Haagse burgemeester mr. F.
M. A. Schokking.
Nederlands zuivelfabriekje voor India.
Minister Mansholt, die een bezoek aan
India brengt, heeft te New Delhi een
Installatie voor een kleine melkfabriek
aangeboden, een geschenk van Neder
land aan het nationale zuivelinstituut
van India. De installatie, die bedoeld is
voor studiedoeleinden, en kleiner is dan
een normale zuivelfabriek, zal over on
geveer drie maanden in India aankomen
en bestaan uit een botteleenheid, een
pasteuriseereenheid, een melkpoeder-
Hechtere economische samenwerking zal
er toe kunnen leiden dat W.-Europa ook
op dit terrein een steentje kan bijdra
gen tot het indammen van de Russische
penetratie, al zal het wel nooit zover
komen, dat het Westen de Russen wat
bepaalde offertes betreft, kan onderbie
den. Uit; tal van gegevens daaromtrent
blijkt, dat de Europese communistische
landen zelfs onder kostprijs leveren om
de markt in Zuid-Azië te veroveren. Of
z(j het op de duur kunnen volhouden en
of het eveneens communistische China
ten slotte ook niet tegen deze methoden
in verzet zal komen, omdat het Zuid-
Azië als zijn invloedssfeer beschouwt en
het bovendien zelf het eerste recht
meent te hebben op bepaalde Russische
produkten voor haar opbouw is natuur
lijk een vraag, welke nu niet te beant
woorden valt. Nu we hier toch over de
concurrentie tussen Oost en West in de
onder-ontwikkelde landen schrijven mag
niet onvermeld blijven dat de Wereld-
machine en verdere apparatuur, die in
een zuivelfabriek nodig is.
Brand in fabriek van isolatiemateriaal.
In een van tijd tot tijd felle sneeuw
storm moest de Nijmeegse brandweer de
str(jd aanbinden met de als een fakkel
brandende Isometa fabriek van isolatie
materialen aan de Weurtseweg. On
danks dat de vlammen met zeven stra
len werden aangetast en de hulp van
sneeuw en koude, slaagde men er niet
in het vuur te bedwingen. De fabriek
brandde dan ook tot de grond toe af.
Ontploffing te Pernis. Op de terreinen
van de Shell te Pernis heeft zich dins
dag in de late namiddag een hevige
ontploffing voorgedaan. Hierbij werden
zestien personen licht en drie personen
zwaar gewond. Deze laatsten, t.w. de
22-jarige G. Hobo uit de Millingstraat,
de 23-jarige bankwerker J. v. d. Hou
ten van de Pastoried(jk en de 31-jarige
Flantuwa uit Utreht, zjjn in het Haven
ziekenhuis te Rotterdam opgenomen.
De ontploffing is ontstaan doordat eni
ge mannen bezig waren met het ont
dooien van een propaangasleiding met
stoom.
Koninklijk paar b(j opening Boeken
week. Het ligt in de bedoeling van H.
M. de Koningin en Z. K. H. de Prins der
Nederlanden de officiële openingsavond
van de eenentwintigste boekenweek in
de Stadsschouwburg te Amsterdam op
24 februari a.s. bij te wonen. Die avond
zal het toneelstuk Het geheim van de
idioot van Cornelis Veth vertoond wor
den door een twintigtal schrijvers, onder
regie van A. Koolhaas.
Blikgroenten favoriet. Dé vraag naar
blikgroenten stijgt thans met dê dag.
Gelukkig had Nederland in 1955 een
grote produktie, maar nu ook het bui
tenland om groentenconserven komt
aankloppen, zullen de voorraden hard
slinken. Winkeliers en grossiers, die
zich op tijd bevoorraad hebben, mogen
Van geluk spreken.
NACO-bus botste tegen een Dieselloco-
matief. Viji’ gewonden. Dinsdagmiddag
heeft zich bij de provinciale sluis te
Noord Scharwoude een ernstig ongeluk
voorgedaan, waarbij minstens vijf per
sonen min of meer ernstige verwondin
gen opliepen. Een dienstbus der N. A.
C. O., die om 16.15 van Alkmaar ver
trok op weg naar Leeuwarden, is bij de
onbewaakte overweg in botsing geko
men met een Diesel locomotief, die, rij
dend op een zijlijn van het hoofdspoor
Alkmaar-Den Helder, op weg was naar
de groenteveiling te Noord-Scharwoude.
De bus werd zwaar beschadigd en de
gewonden moesten met snijbranders
worden verlost. Een vjjftal gewonden is
naar het centraal ziekenhuis in Alk
maar overgebracht.
30 April-parade. Het jaarlijkse défilé
van de strijdkrachten op 30 april zal
dit jaar worden gehouden te Enschedé.
Het défilé zal worden afgenomen door
de minister van Oorlog en Marine, ir. C.
Staf, als parade-commandant zal optre
den generaal-majoor A. J. A. Pereira,
commandant van de derde divisie. -
De heer J. Nawijn van Bolsward richtte
te Witmarsum een afdeling op van de ELFSTEDENTOCHT
N. C. G. O. V., met aanvankelijk 16 van den Berg, favoriet van het publiek, of voortgezet lager onderwijs genoten,
leden. Tot bestuursleden werden geko- winnaar twee jaar geleden, maar pech-i naar het ULO en het VHMO. In 1954
vogel van dit jaar, aan de start
in Leeuwarden.
kiezingen geen grote daden meer kun
nen worden verwacht, noch van de mi
nister, noch van de Kamer. Ondanks
alle kritiek op het beleid van minister
Cals verliep deze begrotingsbehandeling
dus uiteindelijk naar wens.
Het was ongetwijfeld goed gezien van
de regering om in de Tweede Kamer
onmiddelltjk te reageren op het besluit
van het Indonesische Kabinet om na de
mislukking van de conferentie in Ge
nève het Uniestatuut eenzijdig op te
heffen. Zoals bekend, is tijdens de Ron
de Tafel Conferentie van 1949 afgespro
ken, dat Nederland en Indonesië samen
een Unie zouden vormen met aan het
hoofd Koningin Juliana. Indonesië heeft
dit eigenlijk altijd gezien als een in
breuk op zijn soevereiniteit. Nu heeft
het de grote stap gewaagd. Daarbij
moet worden opgemerkt, dat Nederland
tijdens de conferentie van 1954 en nu
weer in Genève zich bereid verklaard
heeft de Unie op te heften, omdat zij
in de praktijk toch niet bleek te wer
ken.
Eén ding staat vast: deze eenzijdige op
heffing doet voorlopig afbreuk aan de
internationale positie van Indonesië.
Evenzeer het feit, dat dit land in Ge
nève geen sluitende geschillenregeling
heeft willen aanvaarden. De arbitrage-
clausule, die door Nederland was voor
gesteld, was niets bijzonders. Wij heb-
1 ben zulke bepalingen in overeenkom
sten met een tiental andere landen in
Europa en Azië.
Op het moment, dat wij dit schrijven,
is Indonesië van plan alleen maar de
politieke Unie op te zeggen. Het ligt
voor de hand, dat het Nederland t. z. t.
zal uitnodigen om te praten over de
gevolgen daarvan. Want in het Unie
statuut liggen ook de financiële en eco
nomische overeenkomsten verankerd.
Het is duidelijk, dat het tomen aan deze
overeenkomsten nog een groter weer
slag zal ondervinden in de westerse we
reld dan de eenzijdige opheffing van de
politieke Unie. Indonesië is een kapi-
taal-arm land. Het heeft dollars en pon
den sterling nodig. Maar noch de Ver.
Staten, noch het Britse Gemenebest zul
len bereid zijn grote kapitalen in dit
land te investeren als het op eigen
houtje overeenkomsten opzegt. Er zijn
dus voldoende natuurlijke remmen aan
wezig om de opheffing van de Unie niet
al te dramatisch te nemen. Maar dit
alles neemt niet weg, dat deze laatste
daad van Indonesië de betrekkingen
tussen de beide landen niet zal hebben
verbeterd.
Ons Kabinet staat de laatste maanden
wel voor hete vuren. Niet alleen de In
donesische kwestie zal met tact moeten
worden behandeld, ook het loonbeleid
zal veel energie vergen. Het zal zaak
zijn de breuk in de Stichting van de
Arbeid te helen. De samenwerking tus
sen de werkgevers, en werknemersor
ganisaties is na de bevrijding dermate
heilzaam geweest, dat geen moeite ge
spaard mag worden om deze organisa
ties bji elkaar te brengen. Het ontmoe
tingspunt dat, nu nu nog bestaat, de So
ciaal Economische Raad, is niet vol
doende.
huis er ook nog eens op gewezen hoe
zeer de onoprechtheid der Russen goe
de betrekkingen met Moskou in de weg
staat.
Engeland had nog een bijzondere
reden voor dit verwijt, omdat,
terwijl de Russen altijd ontkend
hebben dat de uitgeweken Engel
se diplomaten Burgens en Mac-
lean te Moskou verbleven, deze
heren daar nu openlijk een pers
conferentie hebben gehouden.
Selwyn Lloyd vermoedde, dat deze Rus
sische taktiek beoogde een wig tussen
Engeland en Amerika te drijven, maar
achtte die bedoeling mislukt, want de
verhouding tussen Londen en Washing
ton was inniger dan ooit. Men zou van
dit laatste dan echter gaarne wat meer
merken in hun gezamenlijk optreden in
allerlei kwesties. Ook bijv, in die tussen
Nederland en Indonesië, nu laatstge
noemd land de Unie eenzijdig heeft ver
broken omdat de besprekingen te Ge
nève zijn mislukt.
Djakarta dreigde nog met andere maat
regelen tegen Nederland en Engeland
en Amerika die mede verantwoordelijk
zijn voor de regeling welke omtrent In
donesië ha de oorlog werd getroffen,
zouden goed doen Djakarta tot kalmte
te manen.
Maar de Ver. Staten vooral blijven maar
afkerig zich in dergelijke „koloniale”
kwesties te mengen, uit vrees voor de
Aziaten ook tot de „blanke overheer
sers” te worden gerekend. Zij zijn
uiterst voorzichtig als het om buiten-
lahdse politieke kwesties gaat zich aan
rassendiscriminatie te bezoedelen, maar
zitten binnenslands met een negerpro-
bleem, dat ze zelf niet aan kunnen.
De geschiedenis van de negerstudente
Autherine Lucy, die niet tot de univer-
siteit van Alabama werd toegelaten,
hoewel de wet haar het recht op die
toelating geeft, wijst er nog eens op.
Met een deel zijner catechisanten, een
15-tal meisjes, maakte Ds. Swart van
Kimswerd een uitstapje naar de kerk en
pastorie van het A-.gustijner klooster
te Witmarsum, teneinde aanschouwelijk
onderwijs in kerkgeschiedenis te geven, j
De pastoor ontving het gezelschap zeer
gastvrij en toonde o.a. de mooie misge-
Subsidie Experimenteel Toneel. De
Stichting Werkgroep toor Experimen
teel Toneel zal, indien' de raad met het
voorstel van B. en W. akkoord gaat van
de gemeente Amsterdam een subsidie
krijgen van f 300 ten behoeve van enige
voorstellingen van drie eenakters in het
seizoen 1955-’56. Er mag worden ver
wacht, dat het Rijk eveneens een sub
sidie zal geven.
Dagenlang is de Tweede Kamer bezig
geweest aan de behandeling van de be
groting van Onderwijs, Kunsten en We
tenschappen. Als de bewindsman van
dit departement wordt gevraagd voor
de Kamer te verschijnen, dan doet hij
het beste om voor zes dagen alle af
spraken uit zjjn zakboekje te schrap
pen. Al zjjn tijd wordt dan door het
Parlement in beslag genomen. Voor
minister Cals moet dit jaarlijkse bezoek
aan de Tweede Kamer bijna een ver
schrikking zijn, want iedere keer krijgt
hij verwijten te horen over zijn geringe
voortvarendheid. En inderdaad, deze
verwijten zijn niet geheel ten onrechte.
Zelfs de bewindsman moest toegeven,
dat er in deze parlementaire periode
weinig wetgevende arbeid is verricht.
Maar, zo zeide hij, men moet de moei
lijkheden, waarmee dit departement te
worstelen heeft, niet onderschatten. De
overheid moet een goed apparaat heb
ben. De minister heeft alle hoop, dat
het departement door de reorganisatie
goed gaat werken. De Kamer kreeg
echter ook een portie van de schuld op
zich. Minister Cals klaagde over de
„blijkbaar onuitroeibare serie vraag
stukken, die met niet aflatende hard
nekkigheid aan de orde worden gesteld,
zonder dat daarover waarlijk
nieuws is gezegd.”
„Welk een nutteloze vermoeiing
geestes!" ro roept Mr. Cals uit.
Door al die vragen wordt het departe
ment gedwongen veel tijd te besteden
allerlei minder belangrijke kwes-
Daardoor komt de uitstippeling
een beleidslijn in het gedrang. In
het voorlopig verslag van de Tweede
Kamer worden dit jaar niet minder dan
530 vragen gesteld. De schriftelijke
stukken van de begroting van Onder
wijs, Kunsten en Wetenschappen vor
men een boekwerk van meer dan dui
zend bladzijden. Het is te begrijpen dat
deze minister steeds meer gaat voelen
voor een tweejaarlijkse begrotingsbe
handeling. Volgens hem is het thans
onmogelijk, zowel voor het parlement
als voor de regering, zich te beperken
tot de hoofdzaken zonder bepaalde ta
ken schade te doen lijden.
Zoals elk jaar vyas het onderwijzerste-
kort thans ook weer het belangrijkste
punt in dit debat. Vooral de heer Van
Sleen (arb.) uitte veel kritiek. Minister
Cals was echter meer verwonderd over
het feit, dat ons volk na de oorlog ter
wijl de bevolking zo geweldig is toege
nomen, er in geslaagd is de leerlingen-
schaal te verbeteren.
Het is nu weer zo, dat elke klas les
krijgt van een bevoegde onderwijzer. Bij
het voortgezet onderwijs is er een véél
i groter aantal leerlingen dat dit onder
wijs volgt dan voor de oorlog. In 1938
Jeen ging 45 van de leerlingen, die lager
