1!
H
GRONDWETSWIJZIGING IN TWEEDE
KAMER
KRIS-KRAS door Nederland
i
is
Tientallen personen onwel tijdens uitvoering
te Oosterend
Provincies krijgen ruimer armslag
Hoofd oorzaak: onvoldoende ventilatie
Recreatie-oord
voor
Fan de Martinytoer
Makkum
ier
üs hjoed p 2
to sizzen
en
i!
Gouden filmpjes
e.o.?
Winterleed
52e JAARGANG
DINSDAG 28 FEBRUARI 195*
en
PYT.
n
deeg,
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Hwat hat Qabe Skroar
No. 17
Jong
van
van
togh;
kern*
uur
:ugd-
beek.
r ds.
wels;
C.
itie).
stinn’
:n in
(regering en parlement)) worden aangebracht.
>cht
kocht
ward
stuur.
e
lan-
De macht van de Steat.
Tj. de 3.
■w»
Advertentieprijs: 12 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Abonnementsprijs f 1.60 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 87926
ding;
ist.
ensen
itueel
vrije
isterd
voor-
DE EFTERGROUN FAN DE
OERHEITSSOARCH
het volgende Kabinet.
•eschouwingen
Krisis en oarlochstiid hawwe de need-
saek fan steatshelp en steatsmacht sjen
Kassen kunnen sneeuwlaag nauWelJjks
torsen. De zware sneeuwval stelt ook
de kwekers voor problemen. Het is n.I.
lang niet denkbeeldig, dat de broeikas
sen onder de zware sneeuwval bezwij
ken. Om dat te voorkomen, zijn som
mige kwekers overgegaan de glasbedek
king te stutten.
Onder tractor geraakt. Vrijdagmiddag
om kwart over vijf is de zevenjarige
R. R., uit Buurze bh Haaksbergen door
de gladheid van de weg gevallen en on
der een tractor geraakt. Het kindje
overleed een half uur later.
het alleszins begrijpelijk, dat de heer
Ypma niet beter kon, want de man had
er geen adem voor!
Kort hierna geraakten de eerste mensen
op de galerij onwel, waarop spoedig
ook enige personen uit het benedenge
deelte volgden. Hierop verlieten allen
op rustige wijze het kerkgebouw.
In de koude gekomen steeg het aantal
slachtoffers snel. De een na de ander
kon zich niet meer op de been hou
den en vielen in de sneeuw. Behulpzame
handen vervoerden hen snel ,naar de
pastorie, de woning van Wachtmeester
Stoel of andere omwonenden. Sommige
werden gesteund naar hun woning ver
voerd. Het totaal aantal onwel gewor
den personen moet rond de vijftig wor
den geschat.
Kin men rjochtüt de kost net winne,
Krom sil men ek gjin side bispinne.
nerk-
FER,
)RN,
Irijde-
G 29
0 uur
IA
te
:n.
ir ds.
gens
idig-
r en
fe-
acht
um.
tuur.
Bols wards Nieuwsblad
Waarin Opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad
sinds 1953 is gedaald van 88.889 tot
74.657. Bij de 286 leden waren aanwe
zig 2947 dieren tegen 3110 in 1954. Voor
het overige was ir. Keestra optimistisch
over de toekomst van het schaap. Het
Texels schaap maakt in het buitenland
naam. Het zal echter noodzakelijk zijn,
dat er meer lammeren worden gefokt,
daar door sterfte en grote afzet de Ne
derlandse schapenstapel steeds meer in
krimpt.
Opening Boekenweek. In tegenwoordig
heid van Hare Majesteit de Koningin,
en Zijne Kon. Hoogheid Brins Bernhard
is vrijdag in de Stadsschouwburg te
Amsterdam de eenentwintigste boeken
week eerst plechtig geopend en daarna
potsierlijk ingezet. De zalen waren door
Wim Bjmoer welig versierd, en overal
met spreuken vol wijsheid levens- en
schrijverskennis verlucht.
van het Fries-Texels schapenstamboek,
blijkt, dat de schapenstapel in Friesland
Gelukkig was de gasvergiftiging niet
van zeer ernstige aard, dan dat de ver
dere uitwerking fataal zou z(1n. i>e
meesten knapten spoedig weer op, en
kele echter moesten met een zuurstof
apparaat worden geholpen. Dezen wa-
LAnbouskip gjin twifel oer bistean lit-
ten: gjin sint mear, dat wie syn léste
wurd. Wolle de boeren de molksinten op
in ore wize Onder ’e sanboeren e. o. for-
diele, bést, mar by de totale som komt
dêrtroch gjin goune mear op it kleed.
En dat wie dat! Nou kornrne der earst
nije forkiezings en dus in nij regear en
dat moat mar wer ris fierder sjen. Der
binne lju, dy’t miene to witten, dat
Minister Mansholt wol oars wollen hie,
mar dat syn kollega’s him keard haw
we. Ik leau der net folie fan, hwant
sawol yn syn sprekkerjjen to Lochum
en It Fean as yn de Kéamer, stie in
man, dy’t syn sjenswize mei krêft en
oertsjOging fordigene hat en op gjin
inkelde wize skine litten hat, dat hy
seis wol oars woe. Né, as er it goed
dien hat, lit him dan de eare derfan en
as it net goed is, lit him dan de forant-
wurding. Wy hawwe dizze Minister nou
tsien jier oan it wurk sjoen, hy is mei
alle wikseling fan kabinetten oanbleaun
en it is billik, dat men de Lanboupoll-
tyk as syn geastlik eigendom net oan-
taest. Minister Mansholt is himsels
bleaun, in man, dy’t wit, hwat it boere-
bidriuw is en in kundiéh bistjörder. En
dérneist, in oertsjüge soasialist. Net
oars.
Hy hoecht dat seis net to sizzen, syn
dieden litte dat sjen. Hy hat in boere-
bidriuw sa regele, dat hoe langer hoe
mear twa dingen oan bitsjutting winne:
de macht fan de Steat, en de macht fan
de arbeid. En dérneist, dat de rjuchten
fan de eigendom en de frijheit fan de
ündemimmer, hoe langer hoe lytser
wurdt. Dizze fjouwer negative en posi
tive kinteikens draecht syn biwald.
voorval naar huis konden worden ver
voerd.
Onder de ernstige gevallen waren en
kele personen, die eerst aan anderen
hulp hadden geboden. Onder hen was
een jongen, die eerst naar huis was ge
weest om vader en moeder te waar
schuwen, dat zijn broer en zuster het
slachtoffer waren geworden van een
gasvergiftiging. Wie schetst de verba
zing van de vader, die bij zijn kinderen
aangekomen, ziet, dat ook hij, die thuis
was geweest om hem te waarschuwen,
met het zuurstofapparaat moest worden
geholpen.
De oorzaak van deze vergiftiging heeft
in hoofdzaak gelegen in een tekort aan
ventilatie. Hierdoor ontstond in het
kerkgebouw, dat met butaan/propaan-
gas wordt verwarmd, een tekort aan
zuurstof, wat weer tengevolge had, dat
onverbrand gas vrije’ijk in het kerkge
bouw kon stromen.
Thans kunnen we schrijven, dat nie
mand van de slachtoffers nadelige ge
volgen van de vergiftiging heeft onder
ren het ook, die eerst drie uren na het vonden.
Westerling was in België. Woensdag
nacht is te Brussel Raymond Wester
ling door de politie gearresteerd, toen
hij uit een nachtclub kwam en niet over
de nodige papieren bleek te beschikken.
Hem werd na een verhoor aangezegd
binnen 24 uur het land te verlaten.
Der is in stilte fallen oer de lege
nen, bidutsen mei iis en snie en oer har
biwenners. De striid om de njje molk-
priis, east tusken it L&nbouskip en de
Minister, doe tusken de Kamer en de
Minister, is ütstrieden.
Sünder pine yn it liif koe de Minister
syn foarnommen reis nei India en Pa
kistan oangean, hy hie de hannen rom
krige. De keamer hie him gjin foet
dwers set, mei in skamper is de hiele
strideraesje ófroun en de iennige oer-
winner is Minister Mansholt. Gjin moty
gjin stimming, sa mar sünder kantoe
ren gie syn bigreating mei de nije ga-
ransjepriis der troch.
Der is in stilte fallen oer de agrariërs,
in stilte fan forwündering en fan for-
sleinens. De Minister hat der yn syn
lésts ünderhéld met de hearen fan it
J.l. donderdagavond gaf de muziekver
eniging „Wilhelmina” te Oosterend
(Henn.) haar jaarlijkse uitvoering in de
Geft-ef. Kerk. Enkele honderden mensen
hadden aan de oproep van het muziek
corps gehoor gegeven om te genieten
van hetgeen donateurs en belangstellen
den zou worden geboden.
Terwijl de aanwezigen met stijgend
enthousiasme de afwerking van het met
zorg samengestelde programma aan
hoorde, ontwikkelde zich in het kerkge
bouw echter een proces, dat onver
wacht een einde zou maken aan alle
vreugde. Er waren verschillende symp
tomen, die er op wezen, dat er iets
le week Maart 1906.
Kantongerecht Bolsward. W. A. te Ping-
ium f5.of 2 d. h. (geen kaars in de
lantaarn).
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres;
Marktstraat 13
Telefoon 451 Na 18.30 uur 305 of 335
(K 5157)
litten. Der sünder koe it doe perfoarst rige lannen bliuwe sa lizzen. It hiele
net. Dêrtroch is in machtich apparaet agraryske prizenpeil kit fiersten to
opboud, dat alhiel lieden waerd fan it leech en dus kin der troch de partiku- 1
Haarlemmer derde prijjs voor postzegel-
ontwerp. De heer M. P. Wetselaar uit
Haarlem heeft met zijn ontwerp voor
een serie postzegels van de Luxemburg
se P.T.T. voor de viering van het vier
jarig bestaan van de Kolen- en Staalge
meenschap de derde prijs gewonnen. De
eerste en tweede prijs gingen naar
Luxemburgers.
De nachtwacht te Hindeloopen hoorde
omstreeks 1 uur aanhoudend gillen uit
zee. Nadat enige vissers waren opgeklopt
bleek, dat een Groninger Hunze-aak' was
gezonken. 3 opvarenden' werden uit hun
levensgevaarlijke positie gered.
Geslaagde emigrant. Een Nederlandse
emigrant, de heer Brands, die vier jaar
geleden naar Australië emigreerde, stu
deerde aan de üniversiteit van Queens
land voor tandarts. Om in zijn onder
houd en in dat van vrouw en vier kin
deren te voorzien, was hij chauffeur,
ziekenoppasser, bouwvakarbeider en
krantenbezorger. Nu is hij als tandarts
geslaagd en gaat Australische kiezen
trekken en plomberen. Niet om het een
of ander, maar zulk een man zou ook in
ons land kunnen slagen.
Onze lieverdjes. Te Putten (Gld.) keer
den kinderen een petroleumblik in de
kolenbak leeg. Toen moeder even later
kolen op de kachel deed, ontstond er
om de
kachel verbrandde. Kinderen van vier
en zeven jaar werden niet ernstig ge-
Mej. M. Timmer is te Bolsward aangesteld
als wijkverpleegster.
Het Weeshuis te Bolsward vraagt op 12
Mei een keuken-werkmeid, niet beneden
25 jaar. Hoog loon.
Jaarlijkse gortuitdeling te Arum (een in
stelling van een „ald boer) die daarvoor
vele jaren geleden een zekere som heeft
vastgezet om zijn naam in ere te doen
blijven. 100 van de 300 Arumer gezin
nen profiteerden er van.
In’ de raadsvergadering van de gemeen
te Wonseradeel van 8 november 1955
en de daaraan voorafgegane sectie-bij-
eenkomst voor het begrotingsonderzoek
gevoerde gedachtenwisseling met be
trekking tot het recreatieprobleem voor’
Makkum en omgeving, heeft B. en W.
aanleiding gegeven, op 10 januari 1956
met het bestuur der vereniging „Plaat
selijk Belang" te Makkum en met ver
tegenwoordigers van de Nederlandse
heidemaatschappij, een oriënterende be
spreking te houden omtrent de moge
lijkheid van het scheppen van een re-
creatieoord op de noordwaard.
Daarbij is er van uitgegaan, dat voor
lopig het maken van een zwem- en bad
gelegenheid, de aanleg van een speel
terrein voor de jeugd, van een ijsban i
en een jachthaventje, benevens van ee
eenvoudige kampeergelegenheid aan ti
orde dient te worden gesteld en dat ovc
rigens de algemene opzet niet te bt
perkt moet worden gehouden.
Het aantal personen dat in het zonu-
seizoen op zonnige dagen op de Makku-
mer strandgronden verpozing zoekt,
wordt geschat op 2001000, in sommi
ge gevallen zelfs op 2500, terwijl he.
aantal buitenlandse auto’s, dat in nei.
afgelopen vacantieseizoen de afsluitdijk
passeerde, op 20.000 wordt aangehou
den.
Deze, zeker niet teruglopende, trek zou
ongekende perspectieven kunnen openen
wanneer Makkum passende ontspan-
ningsgelegenheden zou bieden.
Ook de vertegenwoordigers van de hei
demaatschappij, die te dezer zake uiter
aard veel ervaring hebben opgedaan,
achten hier een zeker te realiseren kans
aanwezig, welke, gezien ook de resul
taten op andere plaatsen, niet onbenut
ware te laten.
Vóór files is echter een algemeen oriën
terend schetsplan nodig, dat als uit-
Te Arum de verkoop van de afbraak van
8 woningen en een schuur, benevens 7
woningen te Witmarsum. Totale op
brengst f 273.—.
In Gaasterland gunstige wildstand, vooral
van haas- en hoenderwild.
Scheidsrechtersfluitje bevroor. In het
Houtrust Stadion te Den Haag is onder
ëen ijzige koude de voetbalwedstrijd Ne
derlandVer. Staten (militair) ge
speeld. Onze landgenoten wonnen met
5-1. Het enige opmerkelijke feit uit deze
match was wel, dat scheidsrechter Roei-
kens met een handgebaar ’t spel moest
onderbreken, omdat z’n scheidsrechters-
fluitje door een ijsprop verstopt raak
te.
Prins Bernhard zal congres voorzitten.
Onder voorzitterschap van prins Bern-
had zal van 4 tot 8 mei in Wenen het
jaarcongres van de Amerikaans-Euro-
pese verenigingen gehouden worden.
Ondertractor geraakt. Vrijdagmiddag
van Wenen” besproken worden om het
verval van de westerse beschaving te
gen te gaan. Het ontwerp van de ver
klaring wil, dat het Westen stappen
neemt om zijn erfdeel vejlig te stellen
en gelijke vrijheid en rechtvaardigheid
in alle landen te verwezenlijken.
Koningin opent observatorium. Op 17
april zal koningin Juliana het observa
torium van de stichting Radiostraling
Zon en Melkweg te Dwingelo officieel
in gebruik stellen. Ook zullen o.a. de
minister van O., K. en W. en verschei
dene buitenlandse geleerden bij de
plechtigheid aanwezig zijn. De radio
telescoop in het Kraloëer veld zal in de
eerste jaren de grootste ter wereld
zijn.
Schapenstapel in Friesland daalt. Uit ’t
wond, maar een kleuter van zes moest jaaroverzicht van ir. J. J. Keestra, secr.
in een ziekenhuis worden opgeno
men.
departemint fan LAnbou
forsjenning.
Nei de oarloch is dit aparaet net allin-
nich bleaun, mar hat him by de tiid
lüns jit gans ütwreide. Hwa, lyk as
wy by steat is, in forgeliking to meit-
sjen tusken dit departemint, nou en
tweintich jier forlyn, dy biseft, dat hjir
in revelüsje pleats hawn hat, dy’t alle
forhaldingen mei eartiids radikael for-
brutsen hat. Hwer’t doe ien wie, binne
nou tritich, fjirtich en mear. En alle
jierren groeit dit tal oan. Ik sei de
oare kears al, dat nou yn koarten de
Kultuertechnyk de wyn yn de seilen kri-
get. Dit jier binne der bigreatingen foar
160 miljoen en de minsken seis sizze,
dat der oan globale plannen wol foar
tweintich jier wurk klear leit.
En npu moat gjinien miene, dat der
foar al dizze plannen gjin goede argu-
minten binne. Dy bine der wol. Der is
noch* in almeugend stik wurk to dwaen,
foar it agrarysk aparaet fan buorke-
rijen, wegen, wetterbihearsking, forka-
veling, fórbettering fan landerijen, oan
moderne easken foldocht. Dér leit grif
it biswier net. Mar it biswier leit hjirre.
Tagelyk mei de prizenpolityk fan dizze
tsien jier, hwertroch de boer seis en jit
mear de eigner, oan in fierst to koart
toutsje hélden is, wurde maetrigels
nomd, hwerby de Steat dan wol dwaen
sil, hwert eigner en boer net ta by
steat binne. De hieren binne halden op
in peil, dat der gjin sprake fan wêze
koe, dat de eigner lén’ en pleats op in
modern peil brochte. De leanen binne
op in hichte, dat der gjin boer oan tin-
ke kin, by dizze molkprizen, om it Ian
to egalisearjen of to djipploeijen. Dat
kin by dizze prizen net. En dêrtroch
bliuwe dizze dingen efterwege, de pleat
sen wurde to’n ein brükt, de wettérwe-
gen groefje ticht en de hulterige, bulte-
lier neat fan bilang dien wurde.
De oplossing, dy’t yn de foarbije jierren
maklik birikber wie: bettere prizen, he-
gere hieren mei forplichte forbetterin-
gen oan l&n en gebouwen, hat de Mi
nister korisekwint ófwiisd. Hwant yn
dat partikuliere initiatyf hat hy gjin bi-
trouwen. Hy wol in oare kant op. Roun-
om hwer’t de situaesje sa min wurdt,
dat it gjin kant mear üt kin, komt de
Steat mei syn ambtners op it aljemint.
Wolle jo in reed ha, wolle jo in stik
lén egalisearje. wolle jo in hiel kom-
pleks lén forbetterje, hoe mear hoe lea
ver en hoe greater hoe leaver. Dan
gean jo mar nei de Kultuertechnyske
tsjinst of nei de Rykslanboukonsulint
en dy wit der wol rie op. Hwant dan
komt de Heidemij en dy makket in plan
en op dat plan kinne jo dan subsydzje
krije. Dan is der wol jild, dan is der
in hiele bulte jild, mar alljnnich Ians
dy wei. Dyselde minister is hiel wol mei
to praten, óer miljoenen, as it mar de
wei léns giet fan de Steatsaparatuer.
By it molkjild is er sa hurd as in
stien, mar Ians dizze wei is it in tige
oannimlik man. En tink ris om myn
sizzen: As dizze of in lyksoartige mi
nister, it foar it sizzen haldt, dan gean
wy dizze kant wol fierder üt. Hwant de
boeren kinne gjin wei mear üt as troch
dizze iene hikke, as hja hwat birikke
wolle; de oare hikken héldt er op s’>t.
en hjirefter stiet er mei de nije gounen
to rammeljen. Jo sille sjen, dat hja it
paed handich witte to finen. Minister
Mansholt soe gjin goede boer wêze as
er net wist, hoe’t er syn bistkes nei de
jister krjje kin. Ha mar gjin noed, hy
wit it skoan, better as hie! hwat lju,
dy’t troch de beammen it bosk net mear
sjogge, hwer’t hja meiinoar yn tol&nne
komme.
Voordat deze ontwerpen aan de orde
kwamen zijn er algemene beschouwingen
gehouden over de wenselijkheid van de
grondwetwijziging. Men klaagde er over,
dat de grondwet nu weer gedeeltelijk op
de helling wordt gezet. Maar nu is er uit
zicht: in 1945 is de staatscommissie ge
reed gekomen met haar „rapport tot her-
-k.J.ig van de grondwet”. Dat is een
flink boekdeel geworden. Zo groot, dat
dit Kabinet een gehele grond wets wij zi-
geestelijke vrijheid. In het kamp der Pro
testantse partijen dacht men daar anders
over. De heren Bmins Slot (a.r.) en Beer-
nink (c.h.) vonden de opheffing van dit
verbod ook een zaak van geesteijke vrij
heid voor de niet-katholieken.
De grenzen die de heer Oud stelde het
verstoren van de openbare orde von
den zij minder gemakkelijk te hanteren.
Het was een interessant, maar vrij zinloos
principieel debat, omdat dit Kabinet geen
enkele behoefte heeft deze zaak aan de
orde te stellen. De meningen tussen de
ministers onderling
aard ook uiteen.
De branstofhann'lers suchtsje en
Us foarrie wurdt al aerdich tin
Soe de froast nóch lang trochsette
Wy witte wol, de Keapman wint
Lykwols de kjeld forleeld. üs skjin
Forkearswegen lizz’ sletten»
Butenlju knj in noartllch sin
Lappen oer de earen - sjael om ’t kin
„O, reinde ’t mar lij wetter”
niet in orde moest zijn. Sommige men
sen kregen hoofdpijn, anderen trachten
«en sigaret of sigaar aan te steken,
wat slechts met de grootste moeite ge
lukte, omdat de lucifers niet wilden
branden. Niemand concludeerde hier
echter uit, dat dit een gevolg was van
een tekort aan zuurstof. Het lag im
mers veel meer voor de hand, dat het
tocht zou zijn. Een punt van het pro
gramma bestond uit een bugel-solo met een steekvlam. Het wasgoed
orgel. Uitgevoerd zou worden „Het Lar
go” van Handel. Hiervan kwam zo goed
als niets terecht. Het applaus was -dan
ook meer een uitdrukking, een waarde
ring voor de gedane moeite. Achteraf is
Van belang is ongetwijfeld dat onze pro
vincies een beetje meer armslag krijgen.
Het provinciale leven wordt door de
grondwet nogal kort gehouden. Dat is
historisch te verklaren, want men wilde in
1848 voorkomen, dat de provincies staat
jes in de staat zouden worden. De gedach
te van de Nederlandse eenheidsstaat leef
de toen sterk, zo sterk, dat men te weinig
heeft rekening gehouden met de vele
schakeringen in ons volkseven. Juist
door deze schakeringen vrij spel te laten
verhoogt men het 'bewustzijn van het Ne-
derandse volk. Dat standpunt is thans
algemeen aanvaard, maar toch zuchten de
provincies tot op dit moment onder het
grondwettelijke juk.
Daarom is het toe t
Vier maanden scheiden ons nog van de verkiezingen, die waarschijn
lijk op 13 Juni worden gehouden. Voor die datum moeten er in de
Tweede Kamer verschillende belangrijke wetsontwerpen afgedaan zijn.
Deze week is zij dan verder gegaan met de voorstellen van de rege- Mrtijmensen?'’’ zo;n
ring tot wijziging van de grondwet. Negen wetsontwerpen zijn er
door de regering ingediend. Twee daarvan (de uitbreiding van de
Tweede en de Eerste Kamer met 50 procent) zijn reeds in November
aangenomen. Deze week zijn dus de zeven resterende voorstellen
aan de orde gekomen. Veelal behelzen zij een technische materie, die
slechts interessant is voor de juridische fijnproever. Ook zijn er ont
werpen bij, waarop men heerlijk schimpend kan oordelen, zoals een
betere pensioenregeling voor de parlementsleden en betere verblijf
kostenregeling voor de Eerste Kamerleden. Maar daarbij moet men
niet vergeten, dat het hier gaat om- grondwettelijke veranderingen.
Materiële verbeteringen kunnen pas later door de gewone wetgever
Daarom is het toe te juichen, dat de re- Our
gering nu het voorstel heeft gedaan om de gekonn
eis 1
v. d. Provinciale Staten Koninklijke goed
keuring behoeven. Althans in de grond
wet, want de gewone wetgever kan nog
bepalen welke verordeningen nog steeds
die goedkeuring behoeven. Dit is nood-
zakelijk, omdat de provincies zich met
zaken bezig houden die wel degelijk het
nationale belang raken, zoals bijv, de ver
ordeningen op waterstaatsgebied. Maar
bepalingen van de gewone wetgever zijn
gemakkelijk te veranderen. Daar is alleen
een meerderheid voor nodig. Om een
grondwetswijziging tot stand te kunnen
brengen zijn twee lezingen nodig, in
beide Kamers. En tenslotte nog een ge
kwalificeerde meerderheid van tweederde.
Maar op het gebied van de verordeningen
zal het juk ongetwijfeld minder zwaar
gaan wegen.
Er zijn ook andere voorstellen op het pro-
viciale terrein. De zittingsduur der leden
van de Provinciale Staten wordt eveneens
aan de wetgever over gelaten. Bovendien
kunnen de Provinciale Staten zelf uitma
ken hoe vaak zij willen vergaderen. Nu
mogen er officieel maar twee zittingen
in een jaar worden gehouden. Ook wordt
de bepaling geschrapt dat de Commissa
ris der Koningin belast is met het toezicht
op de verrichtingen van de Provinciale
Staten. Volgens de huidige grondwet is
de commissaris een soort pottenkijker.
Maar in de practijk is hij één met het col
lege. Hij gedraagt zich niet als pottenkij
ker, maar als een actief voorzitter, die
maar één wens heeft: het beste van zijn
gewest te maken.
Het is begrijpelijk, dat er niet veel critiek
kwam op deze voorstellen. Het wetsont
werp is dan ook z.h.st. aanvaard, hetgeen
het beste doet hopen voor de lezing in
tweede termijn.
De wetterlieding, 't wurdt in spul
Nachts sechtsjin trochstrings under nul,
Wyn snijt troch alle naden
Sutlers, hja sjogge neat forguld
Sakj^ yn ’e snie hast oan ’e mul
Op ünbigeanbre paden
Heapen lyk a-. in kemiele-bult.
Elk tinkt fol langst en üngeduld:
„O, wie it mar tachtich graden!”
De lisfoarst laket heas en rou,
Hy seit: ik lit my net sa gau
Ut Jerope weiskepe.
Lykwols, hy rekket straks yn ’t nau,
De machtige leit it ienris óf
Al hat er it min bigrepen.
Seisoenen bliuw’ har banen trou,
In moanne noch yn 't strieljend blau
Rust it brjidsliet fan 'e Iepen.
en Fiedsel-
Minsken en bisten krije har nocht,
Kjeld dy’t op ’en nij oanfallen docht,
Is hast net tsjin to klaeijen
Fügels, der kin gjin kromke socht
Reitsje forswakke en men sjocht
Se deun by hüs omskaeijen
Elk harket nei it waerbirjocht,
Binne 'r depresjes yn oantocht
„O hwannear sil it ris teije!”
ig lopen daarover uiter-
Daarvoor zijn het ook
t ander principieel
punt waarover ook geen voorstel is in
gediend was de vraag of de grondwet
niet kan worden voorzien van een inlei
dend artikel, waarin wordt verwezen naar
God als Schepper en Bron van alle recht.
De confessionele fracties voelden daar
voor. Maar de heer Oud vond zo'n for
mulering in striid met de geestelijke vrij
heid. Verscheidene onderdanen kunnen
zo’n formulering toch niet onderschrij
ven Het zou maar een formele verklaring
zijn. Daar kwam de heer Bruins Slot te
genop. De overheid is ambtdraagster. De
staat is een gemeenschap die als totaliteit
een opvatting naar voren kan brengen.
Bobendien kan dit inleidend artikel niet
worden opgevat als een poging om een
burger iets tegen zijn overtuiging op te
dragen of af te dwingen. Met geestelijke
vrijhheid heeft deze formulering niets te
maken.
De standpunten stonden lijnrecht tegen
over elkaar. Een oplossing is ook niet ge
komen, maar minister Beel kon dit debat
over zich heen laten gaan. Ook op dit
punt is het Kabinet niet bij machte een
voorstel in te dienen.
Bij deze grondwetsvoorstellen zijn ver
schillende zaken aan de orde, die nauw
verband houden met de West. Nederland
en de West vormen samen het Koninkrijk
der Nederlanden. Daarom zat niet alleen
minister Beel achter de regeringstafel,
maar ook de gevolmachtigde ministers uit
de West, de heren Lampe en De Pos. Zij
waren het zichtbare symbool van het Ko
ninkrijk nieuwe stijl.
ziening
flink bi
dit Kabinet een gehele grondwetswijzi
ging niet meer kon voorbereiden. Het
wachten is dus op het volgende Kabinet.
Tijdens deze algemene b< o
werd het meest gesproken over wetsont
werpen, die niet zijn ingediend. Zo be
treurden de heren De Graaf (k.v.p.) en
Our (v.v.d.), dat de regering niet is
ien met een voorstel tot grondwets-
te laten vervallen dat verordeningen wijziging om het processieverbod op te
heffen. De katholieke afgevaardigde is
daar natuurlijk zonder meer voor, maar de
heer Oud vond dit verbd in strijd met de
o
!-
:e
’t
