DE BETEKENIS VAN DE ZUIDWESTHOEK
VOOR STEDELIJKE CENTRA
KRIS KRAS door Nederland
Zó wordt het
Fan de Martinytoer
Typische verbinding tussen het agrarisehe-
en het zakelijke leven
De Zuidwesthoek geen initiatief meer?
0
De (harde) waarheid
over Stalin
üs hjoed 2
bodempensioen
52e JAARGANG
No. 23
DINSDAG 20 MAART 1956
f
Tj. de J.
ie
ie
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad
to sizzen
Hwat hat Qabe Skrocir
.1
-
Lyts gewin
swiet gewin
1.
2.
3.
4.
5.
en
specteur van het Visserijwezen besloten
te
nl. 11.290 gou
kriget. Fjirder
9
e
I
v
p
D
Abonnementsprijs f 1.60 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 87926
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V., Bolsward
Administratie- en Redactie-adrest
Marktstraat 13
Telefoon 451 - Na 18.30 uur 305 of 335
(K 5157)
het
lui-
Typische centrum-functie.
Er is geen plaats in Friesland, die zo’n
typische centrumfunctie heeft als Sneek
Daarentegen zal het de dorpen in de
omgeving niet gelukken hun centrale
functie in stand te houden. De verwach
ting is nl. dat de grote winkels uit die
dorpen zullen verdwijnen. De Z.W.hoek
heeft geen initiatieven meer om die te
ontwikkelen, zoals spr. met voorbeelden
aantoonde.
Dat Sneek zijn centrum-functie kreeg
en verhoudingsgewijs zoveel nijverheid
heeft behouden, vindt z.i. zijn oorzaak
in haai’ typische geografische ligging
temidden van de boerenstreek (en van
Bolsward. red.).
Alles wat Sneek is, heeft ze aan
het agrarische leven te danken.
Ze is met alle wortels en vezels
aan het agrarisch bestaan ver
bonden en zal dat ook altijd blij
ven.
1950: 11.2.
1953: 9.5.
;a-
ui
'a.
19
sa’n treflik foarbyld jowe fan eigen kin-
I ncïi en
Bols wards Nieuwsblad
Advertentieprijs: 12 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Ook een kampioenschap. De heer P. W.
Vitali, voorzitter van de Algem. Schoor
steenvegers Patroonsbond, deelde mede,
dat de grote steden in Nederland aan
de spits staan met het aantal schoor
steenbranden in Europa Londen en
Parijs niet meegerekend. De heer Vi
tali zei ook nog, dat het-aantal beun
hazen in het schoorsteenvegersbedrijf
„hemeltergend” is uitgebreid.
in
uk.
en
ri
el,
IC
en
ïts
It®
’9
HL
jle
id,
or
en
nel
de
eni
Door zijn volksaard kan Friesland blijk
baar moeilijk centraliseren, zo betoogde
de heer Piebenga. Daarom zijn hier vele
min of meer centrale plaatsen in tegen
stelling met Groningen, waar de stad
Groningen alles tot zich heeft getrok
ken. Zelfs vindt men in Friesland vele
centrale plaatsen dicht bij elkaar. Sneek
en Bolsward bijvoorbeeld. En elke
plaats heeft een eigen geestesgesteld
heid en vecht voor zijn bestaan.
De streken rondom die plaatsen groeien,
bloeien en verzinken. Ieder krijgt zijn
eigen beurt. Thans wordt in Friesland
het volle accent - gelegd op het oostëh.
Een heel stuk van de agrarische klei
streek gaat zich verleggen naar de
Wouden, waardoor dit achtergebleven
gebied gaat worden. Hetzelfde zien we
in de N.O. Polder. Ook daarop worden
alle krachten geconcentreerd. De andere
gebieden, geraken daardoor op de ach
tergrond en zo is ook de Zuidwesthoek
hard op weg achtergebleven gebied te
worden, waar de positie van Sneek (en
van Bolsward, red.) nauw mee samen
hangt.
Chroestsjev zelf heeft de hand ge
had in het „artsenkomplot” vlak
voor de dood van Stalin. Hijzelf, Mo
lotov en ander© leiders stonden op
de lijst van Stalin om uit de weg
te worden geruimd.
Stalin beschouwde in het laatst van
zijn leven maarschalk Worosjilov
thans staatshoofd als een Britse
spion en plaatste Molotov onder
huisarrest.
Maarschalk
de boer binne dy fan great bilang. Hjir
folgje se.
1948: 10.7.
1951: 9.7.
1954: 11.1.
Dit is in bést ra,
jierren gyngen
8 Wie geen inkomen heeft betaalt geen
premie, maar krijgt wel pensioen.
Zelfstandigen, die minder dan f1500
als zij ongehuwd zijn of f 2100 als zij
gehuwd zijn, per jaar verdienen, beta
len eveneens geen premie.
Ongehuwden betalen tussen een in
komen van f 1500 en f 2500 een oplo
pend percentage, evenals de gehuw
den met inkomens tussen f2100 en
f 3100.
8 De inning der premie geschiedt door
de belastingdienst.
De regering wil de te betalen premie
geheel of voor het grootste deel com
penseren door een loonsverhoging.
Zelfstandigen mogen hun premie in de
prijzen doorberekenen.
Partijleider Nikata Chroestsjev heeft
tijdens het laatste partijcongres in fe
bruari zonder meer verklaard, dat Sta
lin op het laatst van zijn leven aan ver
volgingswaanzin heeft geleden.
Tijdens een laatste, geheime zitting
heeft hij volgens berichten uit diploma
tieke kringen de verschrikkelijke gehei
men van het Stalintijdperk prijsgegeven
en daarbij laten weten, dat geleidelijk
het Russische volk -de waarheid zal
worden verteld.
Het ge
rechtshof in Den Haag heeft de 42-ja-
rige voormalige hoofdagent van politie
G. A. B. uit Den Haag conform de eis
vrijgesproken. B., die thans handelsrei-
ziger is, was ten laste gelegd, dat hij
in strijd met zijn plicht aan de perso-
neelchef van een broodfabriek inlichtin
gen had verstrekt over de criminele
en politieke antecedenten van personeel
en sollicitanten en daarvoor geld had
aangenomen. De rechtbank had B. tot
zes maanden gevangenisstraf veroor
deeld.
Jongetje van schots in Schelde gered.
Twee 15-jarige jongens uit Bergen op
Zoom hebben een jongetje van een ijs
schots in een kreek van de Oosterschel-
de gered. Zij zagen hoe de ijsschots af
dreef en sprongen onmiddellijk in het
ijskoude water. Toen zij na honderd me-
volksaard. Het patriarchale moest be
waard blijven. Anders hield men ’t niet
vol. De grote sprong van het patriar
chale naar het zakelijke is slechts aan
enkelen gelukt, en daardoor is na 1800
de Z.W.hoek van alle nijverheid beroofd.
Veel daarvan is naar Sneek overgegaan,
waaraan deze stad een groot deel van
haar opbloei te danken heeft. De Z.W.
hoek werd typisch agrarisch en kreeg
daardoor een (naar de goede zin van het
woord) conservatieve inslag.
Nu is er in het verleden een typische
verbinding ontstaan tussen het agra
rische en het zakelijke leven. Daardoor
1 de stad ook sterk gericht op 't agra
rische en gelooft de heer Piebenga ook
niet aan een sterk industrieel leven in
Friesland. Industrialisatie zal in geheel
Friesland niet gemakkelijk gaan, omdat
grote fabrieken de Friezen niet liggen.
Dat geldt wel in het bijzonder voor de
Z.W.hoek, wat betekent dat de bevol
king hier ook altijd beperkt zal blijven
en nog steeds beperkter zal worden.
Het gehele bevolkingsoverschot zal wor
den afgeroomd. Dat geldt ook voor
Sneek en daarom is het E.T.I.F.-rap-
port volgens spr. te optimistisch. Wel
wordt daarin een bevolkingstoename
verwacht, maar relatief gaat Sneek
achteruit en daar zal ze ongetwijfeld
schade van ondervinden.
Onlangs heeft de heer J. Piebenga te Sneek zijn licht laten schijnen
over de betekenis van de Zuidwesthoek voor Sneek.
Zijn beschouwing, resulterende in enkele belangwekkende conclusies
is ook van belang voor Bolsward. Ten einde de lezer een indruk
te geven van het verhandelde, laten we hier het verslag volgen,
zoals dit door ons zusterblad het Sneeker Nieuwsblad werd weer
gegeven. De lezer oordele zelf in hoeverre een en ander ook op
Bolsward van toepassing is.
Een bloeiende boerenstand in de Zuidwesthoek is wat Sneek in
de eerste plaats nodig heeft, aldus de heer Piebenga. De gehele
industrie en nijverheid zal zich daarop moeten gaan richten.
ter waden het kind bereikten, was de
schots inmiddels al gebroken. Het kind
werd overgegeven aan een automobilist,
die het naar huis bracht.
Mijn ontploft. De aan de Westerzee-
dijk te Harlingen aangespoelde mijn is
door de mijnopruimingsdienst uit Den
Helder tot ontploffing gebracht. Het
bleek een Duitse mijn (e zijn uit 1944.
Eerlijke venter. Een 41-jarige Rotter
damse straatventer kwam aan het
politiebureau vertellen, dat hij bij het
opmaken van zijn kas een bedrag van
f 90 had overgehouden. Hij vermoedde,
dat een van zijn klanten hem bij vergis
sing een biljet van f100 in plaats van
een van f 10 gegeven had. De recherche
van het bureau probeert nu de bena
deelde op te sporen.
Pas op die truc. Een dame te Amster
dam deed een geduchte bestelling bij
een slager. De afgewogen pakjes depo
neerde zij in een pan, die zij in haar
boodschappentas had staan. Toen het
op betalen aankwam, constateerde me
vrouw met goed gespeelde schrik, dat
zij haar portemonnaie had vergeten.
Geen nood. Zij tilde de pan uit haar tas
en zette die in een hoekje van de sla
gerij neer. Die zou ze komen halen, als
ze met geld kwam. Dat laatste gebeur
de echter niet. Toen de slager eindelijk
de pan zou verzetten, merkte hij.
dat hü aan de pan was blijven hangen.
Het ding had geen bodem.
Slordig Arnhem. In Arnhem zijn vorig
jaar 8500 gevonden voorwerpen bij de
politie aangegeven. Nog geen vijfde ge
deelte is door de rechtmatige eigenaar
teruggehaald. zo nu en dan plegen
er z.g. kijkdagen te worden gerouden,
waarop dus voor belanghebbenden te
bezichtigen valt wat er ..ingezameld”
is. Op een van deze kijkdagen stonden
er zo om en nabij de vijftig fietsen uit
gestald plus een aantal autopeds, drie
wielers enz., benevens een paar kinder
wagens, die blijkbaar ook al verloren
kunnen worden. Zegge en schrijve één
kinderstep raakte de politie van deze
toch waarlijk overvloedige keuze aan
de rechtmatige eigenaar kwijt. „Met de
rest blijven we in onze maag zitten,”
aldus de hoofdcommissaris.
Rampenfonds houdt 2 miljoen in re
serve. Het Nationaal Rampenfonds, dat
zijn werk voor de stormramp als beëin
digd beschouwt, heeft ongeveer twee
miljoen gulden overgehouden. Dit be
drag zal men in kas houden, zodat men
bij een eventuele volgende ramp dade
lijk te hulp kan komen zonder eerst de
reacties van het publiek af te wach
ten.
Het gevaar van overstromingsrampen
door abnormaal hoge stormvloeden. De
kans, dat de stormvloedhoogte van 1
febr. 1953 nog wordt overtroffen, is niet
groot. De wetenschap neemt aan dat
dit 2 a 4 keer in de 1000 jaar kan voor
komen. De kans dat de stormvloed
hoogte van december 1954 te Harlingen
wordt overtroffen, is drie keer in de
honderd jaar. Maar men moet bij deze
cijfers rekening houden met een grote
marge van onzekerheid, omdat ze het
resultaat zijn van een zo goed moge
lijke, maar toch globale berekening. Dit
was de conclusie, waartoe prof. dr. P.
Groen, medewerker van het K.N.M.I. in
De Bilt en hoogleraar aan de Vrije Uni-
versiteit in de oceanografie, in een te
Leeuwarden gehouden lezing kwam.
Kostbare kaas. Een Amsterdamse dame
zond haar moeder in Paramaribo een
kaas, die zij met.dubbeltjes had ge
vuld. Een extra vet kaasje dus, daar
de Nederlandse dubbeltjes in Suriname
tweemaal zoveel waard zijn als bij ons.
De smokkeltruc werd ontdekt. De 440
dubbeltjes werden in beslag genomen.
Voor de politierechter verzekerde de
vrouw, dat het haar nooit meer zou ge
beuren. Zij kreeg een voorwaardelijke
gevangenisstraf en een boete van
f 60.
ken in de Waddenzee, die oorspronkelijk
op 10 april zou plaats vinden, naar 2
mei te verschuiven.
Kist met opium gestolen te Amsterdam.
Uit een douaneloods van de Nederlandse
Spoorwegen aan de Plantage Doklaan
te Amsterdam is enkel dagen geleden
een kist met 16 kg opium verdwenen.
De kist was afkomstig uit Istanboel en
bestemd voor een farmaceutische in
dustrie in Utrecht. De spoorwegrecher-
che en de centrale recherche van de
Amsterdamse politie houden bij het on
derzoek rekening met de mogelijkheid,
dat de kist is ontvreemd. Het is echter
niet uitgesloten, dat de kist verkeerd is
geladen. Ook het bureau criminele voor
lichting te Den Haag is bij het onder
zoek ingeschakeld.
Dodelijke ongelukken op de weg. Te
Amsterdam is een 4-jarig meisje op de
Jacob van Lennepkade al spelende onder
een bestelauto gekomen. Met een bloe
dende hoofdwonde werd het kind naar
1949: 11.7.
1952: 10.8
1955: 9.3 sint de kilo.
.apport. Hwant yn deselde
i de prizen fan it krêftfoer
omheecK fan 26 oant 40 goune de 100 kg.
Twee Amboneesjes verdronken. Zater
dagmiddag zijn twee kinderen (broer
tje en zusje) resp. 4 en 6 jaar oud, op
een der Besthmenermeertjes door het
Ijs gezakt en verdronken. De kinderen
waren afkomstig uit het nabijgelegen
Keiëzen-woonoord Eerde. Daar er gen
boot moest komen, kon van red
ding geen sprake meer zijn.
Verschil van mening over „Boeltje”. Ter
gemeente-secretarie te Kruiningen de openstelling-van de mosselzaadban-
maakte men bezwaar tegen de naam
Boelhouwer, die de heer Otto zijn pas
geboren zoon wilde geven. Men zag er
een combinatie der namen Boelganin en
Eisenhower in. Hoewel de heer Otto kon
aantonen, dat hij meer familieleden had
die deze fraaie naam droegen, hand
haafde Kruiningen zijn bezwaar, omdat
deze naam niet op de lijst van namen
die mogen worden gegeven, voorkomt.
De rechtbank te Middelburg zal zich
waarschijnlijk met de zaak moeten be
moeien.
Nieuwe werf te Harlingen. Door het
scheepsreparatiebedrijf „Harlingen” zal
een nieuwe werf worden gesticht op ’t
terrein aan het Van Harinxmakanaal
te Harlingen. Daarvoor is nodig een ter
rein van 13000 M.z over de uitgifte
waarvan de Raad donderdag aas. zal
besluiten.
Openstelling mosselvisserjj naar later
datum verschoven. Met het oog op de
langdurige vorstperiode heeft de in-
het Wilhelmina Gasthuis vervoerd, waar
’t bij aankomst reeds was overleden.
De heer De Boer houdt vol. De bekende
heer P. de Boer uit Drachten heeft zich
tot de Tweede Kamer gewend. In zijn
adres zegt hij o.m. dat het een leemte
in de wet is, dat verdachten door ver
volgingsautoriteiten vijf dagen kunnen
worden vastgehouden, zonder dat de
betrokkene daarvoor schadeloosstelling
ontvangt, indien blijkt, dat die aanhou
ding ten onrechte geschiedde. Men her
innert zich, dat de echtgenote van de
heer De Boer dit laatste heeft onder
vonden. Zijn adres is voor de leden der
Kamer ter inzage gelegd.
Bazargoederen verduisterd. De politie te
De Blesse heeft wegens verduistering
aangehouden de rijwielhandelaar A. N.
te de Blesse. N. had goederen, welke hij
van fabrieken had ontvangen voor een
bazar ten bate van een nieuw sport
terrein niet afgedragen aan het betrok
ken stichtingsbestuur, doch onder zich
gehouden.
Nederland heeft ruim 10.8 miljoen in
woners. Nederland telde op 1 januari
1956 volgens opgave van het C. B. S.
10.821.111 inwoners tegen 10.667.000 op
1 januari 1955. Het aantal huwelijken
heeft in 1955 88.841 bedragen tegen
88.103 in 1954. Het aantal levendgebo
renen bedroeg in het afgelopen jaar
229.899 tegen 228.892 in 1954, terwijl
het aantal overledenen steeg van 79.295
in 1954 tot 81.288 in 1955.
Vrouw verdronk haar baby. De recher
che te Oosterwijk heeft qen 28-jarige
gehuwde vrouw gearresteerd, die ervan
werd verdacht, drie jaar geleden haar
toen drie maanden oude baby in een re
genput te hebben verdronken. De vrouw
heeft een bekentenis afgelegd.
Kees Manders contra Johnnie Jordaan.
De Amsterdamse cabaretier Kees Man
deis heeft tegen de zanger Johnnie
Jordaan een proces aanhangig gemaakt
wegens contractbreuk. Hij eist een
schadevergoeding van f 2000. Johnnie
Jordaan zou tweemaal opgetreden zijn
met het gezelschap van Manders: op 9
februari ten bate van sanatorium „Hoog
Laren” in Amsterdam en twee dagen
later in Enschedé. Maar Johnnie kwam
niet. De ochtend van de dag dat hij zou
optreden belde Johnnie Jordaans impre
sario het bureau van Mandeis op om te
zeggen, dat Johnnie ziek was en dus
niet kon optreden. Maar later bleek, dat
Johnnie helemaal niet ziek was: hij
trad ergens anders op.
Politieman nu vrijgesproken.
Een de belangrijkste.
Met voorbeelden toonde spreker aan,
dat de Zuidwesthoek tussen 600 en 700
en van 13001400 verreweg de belang
rijkste van Friesland is geweest. Econo
misch, maar ook geestelijk. Zo was
Bolsward een van de eerste Hanzeste
den en veel eerder in aanzien dan Sneek.
Maar ook later nog was dit gebied in
economisch opzicht heel sterk. De Hin-
delopers bijv, waren in de 18de eeuw
verreweg de belangrijkste Oostzeehan-
delaren, en vooral tussen 1600 en 1750
beleefde de Z.W.hoek een grote econo
mische bloei.
Na 1800 echter, met de opkomst van
de industrie, was dat afgelopen, omdat
alleen de kleine bedrijven pasten bij de
Het gevolg daarvan is wel een rela
tieve achteruitgang van de bevolking,
maar, evenals in tal van andere plaat
sen in Friesland, liggen hier toch be
paalde mogelijkheden voor ontwikkeling
al zal dat zich geleidelijk voltrekken.
Van uiterst belang daarbij is echter de
vraag hoe het de Z.W.hoek zal gelukken
zich uit de status van achtergebleven
gebied te bevrijden. Volgens spr. zal
alleen de intensivering van het gehele
landbouw- en greidebedrijf dit gebied
er boven op moeten helpen, maar dat
zal ónmogelijk zijn zonder een geweldige
concentratie. Ook in het zuivelbedrijf,
waarvan we nu al voorbeelden hebben
gezien. Dat betekent echter ook, dat
sommige dorpen en de arbeidersstand
daar zullen uitsterven. Daarom kan deze
intensivering, mechanisatie en concen
tratie nooit doorgaan als de industriali
satie in andere delen van ons land en
gewest zo bevoorrecht worden als thans
geschiedt. Ook de klassificatie moet
worden afgeschaft. Gebeurt dat niet,
dan zal de gehele Zuidwesthoek door
de grote centra in Holland worden leeg
gezogen.
Het proces kan alleen afgeweerd
worden als het agrarisch bedrijf in
Den Haag een geheel andere achting
krijgt. De kwestie is n.1. of wij wor
den geaccepteerd als boerenstand of
als exploitatie-object.
Geschiedt het laatste, dan zal de
boer zich altijd min of meer slacht
offer voelen, waardoor hij niet tot
die daden komt, waartoe hij naar
zjjn aard in staat is. Het is daarom
van groot belang, dat de kleine ste
den zich solidair gevoelen met de
boerenstand.
De heer Piebenga trok hierna zijn in
de aanhef vermelde conclusies en ein
digde met de verzekering, dat er voor
geheel Friesland vast en zeker iets is
te winnen. Maar dan moet het in groot
verband gebeuren, waardoor de ene pro
fijt zal trekken van de bloei van ande
ren. Gelukt het niet de jeugd ervan te
overtuigen, dat hier voor haar nog een
toekomst ligt, dan zal dat voor Fries
land de dood in de pot zijn.
sje jown fan de forwurke kwantums gers,
hea, klaver en luserne, mei de droegers-
kosten oer de hide perioade, dan hie it
dekender west.
Nou kin men mei hwat sykjen en sifer-
jen dizze wol fine oer de léste trije jier,
mar net inear. Allinnich it grafykie op de
léste blêdkant jowt oan, hoe’t de droe-
gerskosten per kilo west hawwe. Foar
Dêrmei leit it gersdroegjen dus hiel hwat
gunstiger as doe. Dizze risseltaten binne
net allinnich komt fan de leden, hwant
neist in eigen forwurking foar de leden
fan 1.185.000 kilo stiet de produksje fan
900.000 kilo klaver en luserne üt de
Noard-East-polder. En krekt dizze ófdie-
ling is foar de droegerij tige wichtich,
hwant sünt mids-july draeiden hja hast
oan mids-novimber ta troch mei dizze
produkten. Hie men doe foar eigen mins-
ken draeije moatten, dan hie it der raer
ütsjoen. Net allinnich, dat de kosten nou
drukke op 2.6 miljoen kilo, it makket ek
de arbeidsekonomy hiel hwat gunstiger.
Oer kwaliteit en technyske foarütgong
kin men ek goed tof ré wêze, sadat de
Warkumer boeren yn har eigen droegerij
in prachtich apparaet hawwe, hwert hja
greatsk op wêze kinhe en mannige oare
hoeke in fikse pyk mei sette. Wy wolle
Toechjatsjevsky en
5000 andere hoge officieren van het
Russische leger werden In 1937 on
schuldig wegens verraad terechtge
steld. De executie van de leiders
van het Rode Leger bracht volgens
Chroestsjev de Sovjet-Unie later, tij
dens de Duitse invatie in 1941, op
de rand van de ondergang.
Stalin legde waarschuwingen, onder
meer van Sir Winston Churchill, dat
de Duitsers in 1941 zouden aanval
len, naast zich neer. Toen d,e Duit
sers de buitenwijken van Moskou
hadden bereikt, nam hij de vlucht.
Het testament van Lenin, dat vol
gens geruchten door Stalin werd
vervalst, zal hoogstwaarschijnlijk
binnenkort volledig worden gepu
bliceerd, met een postscriptum,
waarin Lenin voor Stalin waar
schuwde. Stalin legde de weduwe
van Lenin door dreigementen het
zwijgen op.
WARKUM SET OAREN IN PYK
De wrede winter giet op syn léste fuotten
troch it gea. Jit altyd lizze de lannen as
dea. de grize skiep mei wite lamkes toarkje
forlitten roun. Nacht op nacht friist it ta
en it is mar lokkich, dat de groei jit net
bigoun is. Mar dochs is de Maitiid op
kommende wei, de Ijippen binne der al
wer in skoftke en fan ’e wike seach ik de
earste stranliippen ek. As de kjeld üs yn-
koarten fbrlit, kin der mei gauwens hiel
hwat foroarje. De boer siocht der nei üt,
in inkelde is al oan it dongjen slein en
mannich jarrekolk kin ek net botte lang
De belangrijkste bepalingen van
ontwerp Algemene Ouderdomswet
den als volgt:
Met ingang van 1 jan. 1957 krijgt
iedereen een bodempensioen, gehuw
den f1338 en ongehuwden f804 per
jaar.
Als de lonen stijgen met meer dan
3 gaan ook de bodempensioenen
omhoog.
Er komt geen aftrek van eigen in
komen.
Bij gehuwden is de leeftijd van de
man bepalend. Als dus de man 65
jaar is en de vrouw nog niet, krijgt
de man toch het gehuwdenpensioen.
Wanneer de man overlijdt, krijgt de
weduwe nog 6 maanden het gehuw
denpensioen. De weduwe, die jonger
is dan 65 jaar, moet daarna wachten
tot zij 65 jaar is geworden.
Iedereen van 15 tot 65 jaar is premie
plichtig, ongeacht de bron van in
komsten.
8 De premie wordt telkens voor 5 jaar
vastgesteld en zal de eerste keer ver
moedelijk 7% van het inkomen be
dragen.
De premie wordt slechts betaald tot
een maximum-inkomen van f 6000.
Als echter de uitkering hoger wordt,
stijgt ook de inkomensgrens voor de
premieheffing.
minskea, sadat men sizze kin, dat dit
wurk folslein yn eigen hannen en bihear
sit. It oandielenkapitael is in heale ton
(f 47.500) wylst it Ryk sahwat likefolle jierforslach jit sprekkender west,
jown hat as subsydzje (f 46.070). Fan
dizze subsydzje, dy’t as skuld op de ba
lans stean moat, mei alle jierren 10% óf-
skreaun wurde. Mei oare wurden, nei tsien
jier draeijen is men sünder biteljen lyk.
Fan dy tsjien jier binne nou fiif om. In
diel fan dit foardiel wurdt lykwols wer
to neate dien troch in stoarting by de
bidriuwsforsekering, as waerborchssom,
nl. II.290 goune, hwerfan men gjin rinte
kriget. Fjirder moat de saek draeije troch
de üntfongen droegersjilden fan eigen le
den en it droegerslean fan oaren.
Kapitael. Yn dizze sawn, acht jier is der
oan de droegerij bistege 3.46.000 goune.
Derf an is dus troch it Ryk in dikke
tweintichtuzen goune bitelle, mar troch
it bidriuw is derop óflost sahwat 3.00.000
goune. Mear as 80% fan it ynvestearre
kaptael is dus wer weromkomd en sa stiet
de hiele droegerij mei alle masines en ma-
teriael op 48.000 goune, in bidraech, dat
net heger is as de ófskriuwing fan de lés
te jierren. Hie men ek dit jier .n it kom
mende deselde ófskriuwing tapast, dan
wiene hja lyk west. Mar yn 1955 ha se
hwat minder öfskreaun, alhiel neffens de
foarskriften. Hwant de earste kapitaels-
kosten binne nou alhiel ófskreaun, wylst
de kosten, dy’t yn 1950/51 makke binne
al foar 70% ófskreaun binne.
Finansifcel stiet dizze droegerij der dus
bést foar. Mar dat is ek nedich, hwant de
fierdergeande technyske forbetteringen harren, dy’t yn’én troch dizze droegerij
twinge yn dizze bidriuwssektor aloan wer sa’n treflik foarbyld jowe fan eigen kin-
mear wachtsje. De kunstmest stiet al klear,wurk yn eigen hannen sit In diel fan de ta nije ynfestearingen om it bidriuw kon-nen en kennen, fan herten lokwinskje
1 1 f 1* 1 I J - 1 L l 1_ J -1 I 1LX- 1_ *1 1 TT’. *L 8 f „r_ ...1 - I
de kalkammon of fosfaatammon giet him boerenlienbank en dus ek wer fan eigen'neist syn bilangryke ynhald jit in steat- 'op it Warkumer stram
straks gau eftemei, alles wachtet op oar
waer en dan is it oan alle einen los. De
foerrekkens hawwe ek dizze winter de
boer wol leard, dat hjir in bilangryk diel
fan ’e ünkosten leit.
As it moal fjirtich goune kostet de 100
kilo, rint it sa’n winter aerdich yn ’e pa
pieren en de foamimmens om dit jier sa
folie mooglik fan eigen lan to pikken,
binne dan ek tige bigryplik.
len fan de moderne helpmiddels dêrta,
leit yn it gersdroegjen en de Fryske boer
hat yn de ófroune jierren toand, dat dizze
nije wize fan biwarjen him wol oan wol.
Dat is ek neat gjin wünder, hwant in
produkt mei likernóch tweintich persint
aeiwyt yn de droege stof mei in gunstige
fortarberens en fiks hwat carotine en mi
neralen foarmet in prachtich underdid
fan it winterfoer en kin de rekken fan it
krêftfoer in stik leger halde. Fansels dit
is ek net forgees. Mar as men it krije kin
fan in fikse droegerij, dy’t goed ekono-
mysk opset is, mei men ek net sizze, dat
it djür is. Hjir foar my leit it forslach
fan de gêrsdroegerij fan Warkum, in
boekje fan 16 blêdkanten, hwerfan mar
acht siden tekst, de rest grafieken, tabel
len en in inkelde foto, Acht jier draeit
dizze droegerij nou en it is nijsgjirrich
en learsum to sjen, hoe’t de Warkumer
boeren dizze lanbou-yndustry oant nou ta
dreaun hawwe en to sjen, hokfoar rissel
taten hja dermei bihelle ha. Mannichien
kin derfan leare, tink my.
Dizze koóperative foriening bistiet üt in
120 boeren, mei in sawntal boeren-bi-
stjürders en in bihearder. Ek dizze léste
is in Warkumer boeresoan, sadat al it
wurk vn einen hannen sit. Tn diel fan de
nen en 1
de earste super leit der hjir en dér al oer, administrae:; 2 bart troch de pleatselike kurrint to halden. Hie it jierforslach, j mei barren skoander mienskiplik bisit der
