1
KRIS KRAS door Nederland
n
Inpoldering Lauwerszee preludium tot
verdere afdamming van de Waddenzee?
It Peaske-klokje
n
Fan de Martinytoer
n
I
Tal van nieuwe perspectieven openen zich
bij groots ondernemen
Wet op de
ouderdomsvoorzie-
R
de
Gouden filmpjes
AEISIKER
ning aanvaard
Hwat hat Qabe Skroar
r I
52e JAARGANG
DINSDAG 27 MAART 1956
No. 25
rd
Tj. de J.
N,
:n
us hjoed p p
to sizzen
Itens.
P.
PYT.
30
60
10
50
Hearrenfeanse wetterlieding nou ek by de der de earste jierren noch op steapel stie-
Advertentieprijs: 12 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Abonnementsprijs f 1.60 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 87926
en
en
Het ziekenfonds „Nut en Voordeel” te
Kimswerd bestaat 25 jaar.
Te koop: de gebouwen met grote terrei
nen op het Stadsstreng te Bolsward,
waarin vellenbloterij en zouterij.
Roomijskarretje te koop. Aan hetzelfde
adres een mooie jonge hond. Y. Veltman
Kleine Dijlakker.
In Friealand vindt men weinig kievits
eieren, daar de miedlanden grotendeels
onder water staan.
Verachijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V., Bolsward
Administratie- en Redactie-adrest
Marktstraat 15
Telefoon 451 Na 18.30 uur 305 of 355
(K 5157)
It Peaskeklokje dat lette,
’t Gyng rimpen hinne en wer,
Frjemd klonken de lüde klanken,
Seis eangjend hjir en der.
Dy klanken, hja wiene sa drövich,
Net fleurich, net flot en bliid;
Hja sprieken fan brüzjende ünrêst,
Yn in neare en slimme tiid.
Hja sprieken fan stoarm en ünwaer,
Dat rüzet en beart troch de wrald,
Fan sike en gammele herten,
Fan minskene omgong, a kald.
Hja sprieken ek fan de frede,
Sa fier óf foar de minskene bern,
Hwerfan hjir by lijen en striden,
Mar san bytsje jit is to sjen.
Hja sprieken ek lüd fan ’e leafde,
Dy’t wreed rekke fan ’e baen,
En nou mei de koarts oan ’e dyk leit,
Troch minskene nuvere dwaen.
Men fangt gjin pikelhearringen
yn salt wetter.
Siker - biret,
Grypt pols en pet,
De greiden yn,
Hwa wit - misskien.
Hy stoarret stil
Oer it wide fjild,
Der strüst in hij
Him deun foarby,
Boppe it tapyt:
Kioewyt! Kioewyt!
Hjir ha'k in kans,
De fuorge lans.
Nei in heal kertier
Hy glimket blier,
In ientsje foun.
Olive - bount.
Myn dei is goed,
In leep dy’t forwoed,
Wyld strie ütsmyt,
Kioewyt! Kioewyt!
De maitiid komt,
Boadskip fomomd.
len aei de büt,
Der wer op üt,
As ’t lukke wol
de pet moat fol.
Sportleafde wint,
It stik in sint?
Stees sikers flyt:
Kioewyt! Kioewyt!
tet
25
E”
Let op je zwemvest. In de Tweede Ka
mer heeft de minister erkend, dat een
20-jarige militair uit Geertruidenberg
bij een oefening op de Maas verdronk,
doordat hij geen deugdelijk zwemvest
droeg. Contröle óp het beveiligingsma
teriaal zal worden uitgebreid. Tot dus
ver werd dit door de soldaten zelf ge
daan.
van dit brok natuurschoon werd gehou
den. H. M. de Koningin woonde de feest-
vergadering bij.
^Itjjtt durende staking? De staking van
de opvarenden van de treilervloot te
Umuiden duurt reeds van 1 januari
af. In het geschil is sindsdien geen wij
ziging gekomen. Dit bleek uit de reso
lutie, welke door de stakers werd aan
genomen. Het lijkt een beetje hopeloze
geschiedenis.
Vereveningsheffing afgeschaft. Zonder
discussie en unaniem heeft de Tweede
Kamer vrijdigmiddag het wetsontwerp
tot afschaffing der vereveningsheffing
aanvaard, waarvan de opbrengst voor
1955 op f 300 miljoen geschat wordt.
Deze belastingverlichting voor de werk
gevers is bedoeld als een compensatie
voor de loonsverhoging, welke te ver
wachten is, om de werknemers schade
loos te stellen voor de premiebetaling
ten behoeve van de Ouderdomswet.
Verlicht monument. Het Nationaal Mo
nument op de Dam te Amsterdam, dat
4 mei door de Koningin zal worden ont
huld, nadert zijn voltooiing. Besloten
is, dat het des avonds permanent zal
worden verlicht.
In modder gestikt. De 81-j. E, Brem-
mers is vrijdagmorgen in de buurtschap
Offenbeek te Reuver in een achter zijn
huis gelegen beek gevallen. De oude
man zag geen kans meer zich uit de
modderige beek te bevrijden en is in
de modder gestikt
Kievitsei voor de Koningin. Zaterdag
avond om zeven uur hebben de twee
broers Exterkate te Zeldam bij Goor,
een kievitsei gevonden en dit bij de bur
gemeester van Goor, de heer C. P. van
Essen, afgeleverd. Burgemeester Van
Essen heeft dit ei op het paleis Soest-
drjk aan de Koningin aangeboden. De
twee vinders waren daarbij tegenwoor
dig. Reeds eerder waren er kievitseieren
gevonden in Friesland.
Dak vloog van de keuken. Doordat een
drukboiler van 200 liter explodeerde
werd het dak van de keuken-kantine
van de N.V. Holland Signaalapparaten
te Hengelo in de lucht geslingerd. Er
werd een enorme ravage aangericht. Er
deden zich geen persoonlijke ongeluk
ken voor. De schade wordt geraamd op
f 15000.
Sport staalt spieren. De wedstrijd Rig-
tersbleek-Stormvogels is geëindigd in
een complete vechtoartij op het midden
veld, waarbij politiemannen met hun
gummiknuppels rake klappen moesten
uitdelen aan de vechtende spelers en
supporter©, -
Een jongen verscheen op de markt te
Bolsward met 4 kievitseieren, gevonden
in één nest. Hij verkocht het „broedtsje”
voor f 13.
Voor de meeste van onze lezers is de Lauwerszee waarschijnlijk
slechts een vaag begrip, evenals het Amelandse Gat, Pinkegat,
Friese Gat enz. dit zijn. Hoogstens herinnert men zich wellicht
nog de dreun, waarmee deze Friese wateren op de lagere school
werden opgesomd. Thans krijgen deze begrippen echter actuele
betekenis, nu de plannen tot droogmaking van de Lauwerszee in
een vergevorderd stadium verkeren en er reeds schetstekeningen
bestaan over verdere afdamming van de Friese Wadden.
Deze laatsten zijn nogal fantastisch. Denk alleen maar eens aan
het feit, dat het voorlopig zo is geprojecteerd, dat de Harlinger
scheepvaart via de sluizen bij Kornwerderzand, het Ijsselmeer en
de sluizen bij Den Oever moet worden geleid om door het (open
blijvende) Marsdiep de Noordzee te kunnen bereiken.
Hja sprieken fan bodzjen en skreppen,
Mei wrakseljen tige fel,
Fan striid en in swier hymjend herte,
Fol lijen en lést, folie yn tel.
En lüder aloan lette ’t klokje,
Mei in heldere, suvere klank:
,,Oan skeel en oan slimme wjeraksel,
Giet folie yn dit libben jit mank.”
Kind (achterop by dronken vader en
oom) gedood. Een ernstig ongeluk in
de nacht van zaterdag op zondag te
Soest heeft het leven gekost aan de 8-
jarige v. K. De jongen zat te zamen
met zijn vader op de bagagedrager van
een bromfiets, die bestuurd werd door
zijn oom, de heer S. Beide heren waren
onder invloed van sterke drank en
waarschijnlijk daardoor raakte S. in de
Laanstraat de macht over het stuur
kwijt en reed tegen een boom. Alle drie
kwamen te vallen. De jongen overleed
enige tijd later. De bestuurder van de
bromfiets is gearresteerd en zal ver
moedelijk vervolgd worden wegens dood
door schuld.
4de week Maart 1906
Een gelukkige vader te Lemmer deed
aangifte van de geboorte van zijn 18e
kind, allen van één moeder.
Te Linde in Brabant, waar het hoge
Water veel ongemak bezorgt, ving een
bewoner een snoek van 2 pond in.
zijn kelder.
Straaljager neergestort. Op het mili
taire schietterrein van de R. A. F., ze
ven .km ten noordoosten van Nordhorn
is vrijdagmorgen een Thunderjet van
de vliegbasis Eindhoven bij een schiet
oefening op gronddoelen te ver door
gezakt en op de grond geëxplodeerd. De
23-jarige ongehuwde sergeant G. J. Ha
ver uit Haarlem werd op slag ge
dood.
De Biesbos bedreigd. De vereniging tot
behoud van natuurmonumenten vierde
te Amsterdam haar gouden jubileum.
Bij deze gelegenheid wees de voorzitter
er op, dat de Biesbos wordt bedreigd.
Een pleidooi voor het ongerepte behoud
Ja, ’t Peaske-klokje dat lette,
't Gyng rimpen en hurd, hinne en wer,
Frjemd klonken de lüde klanken,
Seis eangjend, hjir en dér.
De Maitiid komt,
It kouweblomt’
Stekt it kopke op,
In jerkje ropt,
By in striën koer,
De leep komt oer,
Hy sjongt syn liet,
Fol breidsgeniet,
Yn skril gekryt:
Kioewyt! Kioewyt!
Stagende produktie. Volgens berekenin
gen van het Centraal Bureau voor de
Statistiek bedroeg de industriële pro
duktie in het vierde kwartaal van 1955
(basis 1949 100) 159 tegen 151 in
het derde kwartaal. De personeelsbe
zetting bedroeg 115 (114) en de pro
duktie per werknemer 138 (132). De
waarde der consumptieve bestedingen
van de bevolking was in december 1955
(basis 1951 100) 140 tegen 130 in
november. Het prijsindexcijfer steeg van
102 tot 103.
Huis afgebrand, want de brandweer was
verhuisd. Een felle uitslaande brand
heeft vrijdagmorgen de woning van de
familie V. in De Meem vrijwel geheel
verwoest. De brand begon op de boven
verdieping, vermoedelijk door een lek
in de schoorsteen. Wel was de brand
weer direct na het gaan van de sirene
op de plaats van de brand, maar die
sirene ging veel te laat, dit in verband
met haar overplaatsing naar een nieu
we brandweergarage, waar.nog nie
mand woont.
Samen zal ongeveer 7000 ha worden af
gedamd. Het
Hengelsport aan banden. Het bestuur
van de Algemene Hengelaarsbond is
van mening, dat het vrije hengelen moet
worden beperkt tot de grote stromen,
rivieren en kanalen. Er dient voorts
nauwkeurig te zijn vastgelegd, welke
wateren dit zijn.
Met alleen de stemmen der Staatk. Ge
reformeerden tegen heeft de gehele
Tweede Kamer het sterk geamendeerde
wetsontwerp op de ouderdomsvoorzie
ning vrijdagmiddag aanvaard.
Van de ch-fractie ontbraken bij stem
ming de heren F. H. van de Wetering’,
mr. J. J. Schmal en Tj. Krol.
Zonder beraadslaging of stemming werd
onmiddellijk daarop het wetsontwerp tot
afschaffing van de vereveningsbelasting
welker opbrengst (f300 miljoen)
vrijwel evenveel bedroeg als de kosten
van de nu verdwijnende Noodwet Ouder
domsvoorziening aangenomen.
Het amendement van mr. H. F. van
Leeuwen (wd), om reeds ingegane pen
sioenen in ieder geval uit te sluiten van
aanpassing, werd met 60 tegen 24 stem
men verworpen (vóór: wd, ar, minus
de heren A. Stapelkamp en ds. C. v. d.
Zaal, de Staatk. Gerei, en de cpn).-
De amendementen van dr. W. P. L. M.
de Kort (kvp) en mr. Th. J. A. M. van
Lier (PvdA) om de aanpassing van
particuliere pensioenen en fondsen, die
tot nu toe geen aanpassingsclausule
kenden, te beperken tot 1% van het
bodempensioen voor ieder „pensioen-
jaar” aanvaardde de kamer zonder hoof-
delijke stemming
Het veel omstreden en aldus geamen
deerde aanpassingsartikel 61 werd aan
genomen met 59 tegen 25 stemmen (te
gen: wd, ar, minus Ds. C. v. d. Zaal en
de heer A. Stapelkamp, St. Geref., cpn
en mr. H. H. J. Beemink (ch).
NET IEN FAN BEIDE, MAR BEIDE
Men kin der oer tsiere, hwat nou winli-
ken foar de minsken mear wurdich is,
elektrisiteit of wetterlieding. It iene jowt
in great gemak en folie gerief yn hüs, dat
men oars misse moat, it oare is foar sliep-
keamers en closets, douches en spielplak
in kostlik bisit en foar de kij yn it büthüs
net minder. Hwat it measte foardiel jowt
sil tige ófhinge fan de fraech, oft it bi-
driuw oars ek bihoarlik goed wetter bi-
sette kin. Is dat net sa, dan sil de wetter
lieding grif it measte foardiel jaen. Doe’t
Ik listendeis ris oer de wetterlieding op
’e tekst west tie, kaem der inkelde dagen
letter in boer by my, dy’t tige graech de
oansluting ha woe, mar dit litte moast om
deryn to ynvestearjen. Hja wiene fan bi-
tinken, dat de tsjintwurdige regeling in
efterütsetting wie foar it plattelan en hja
de regearing der earen nei ha
soe, har regelingen to forbetterjen. En doe
kaem de kaert derby om ris sjer to litten,
hwat hja al dien hiene en hokfor plannen
Van Friese zijde ontstond intussen de
wens het dan nog radicaler te doen, nl.
door de dijk aan de Friese kust nog
meer naar het noorden te verleggen. Dit
laatste heeft in de huidige omstandig
heden n.l. zeer aantrekkelijke voorde
len.
De z.g. zomerdijk bij Paessens is n.l.
niet geheel zeewerend. Bij stormvloeden
loopt de achterliggende polder onder
water, waardoor vestiging in dit ge
wonnen gebied voorshands onmogelijk
is. Ook de achter deze zomerdijk liggen
de zeedijk is zwak en zal spoedig een
„goede beurt” moeten hebben, waarmee
ongeveer 8 miljoen gemoeid zullen zijn.
Deze zou men kunnen sparen als men
de komende verbindingsdijk Groningen-
Friesland om deze dijk heen zop leg
gen, waarbij dan bovendien een vrij
groot gedeelte extra land zou worden
gewonnen.
In deze afsluitende verbindingsdijk
hoopt men een spuisluis te bouwen van
100 meter breed, de breedste die men
ooit in ons land heeft geprojecteerd.
Bij de afsluiting zullen zich grote pro
blemen voordoen. De in Zeeland ge
bruikte caisons zullen voor de sluiting
van de sterke zeestroom hier n.l. on
voldoende zijn. Er bestaan dan ook
plannen in Engeland nog grotere te
doen bouwen, n.l. de grootste ooit tot
dusver geconstrueerd. De ervaringen
hiermee kunnen dan de waterbouwkun
digen weer van dienst zijn bij de uit
voering van het Deltaplan in z.w. Ne
derland.
Talrijke andere problemen doen zich by
de droogmaking van de Lauwerszee
die gedeeltelijk zal zijn, omdat er, even
als bij die van de voormalige Zuiderzee
een zoetwaterbekken zal overblijven
voor.
De zoutwatergrens wordt bijv. 8 a 9
km naar het noorden verlegd, hetgeen
consequenties schept inzake het tegen
gaan vanverzilting. Ook zal er een
vluchthaven aangelegd moeten worden
voor de vissersvloot uit Zoutkamp en
andere schepen, hoewel er natuurlijk
ook kans bestaat, dat de vissers zich
op den duur elders gaan vestigen (waar
bijv. Harlingen op „hoopt”).
Wat de grondstoort betreft, deze zal
resp. bestaan (vanuit het zuiden gere
kend) uit klei, savel en zand.
Bolswards Nieuwsblad
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad
Dit laatste is nog slechts verre toe
komstmuziek. Trouwens ook de plan
nen tot droogmaking van de Lauwers
zee zjjn nog niet geheel definitief. Op
dit feit werd, met nadruk gewezen door
de heer H. M. Gerbrandy, lid van Ged.
Staten van Friesland en voorzitter zo
wel van de Friese als van de interpro
vinciale Lauwerszeecommissie in een
zaterdag j.l. te Leeuwarden gehóuden
causerie over de verschillende aspecten
die zich bij de drooglegging van deze
„Friese” zee voordoen.
Is de droogmaking van de Lauwerszee
enerzijds hoogst actueel, anderzijds is
het ook weer zo, dat er eigenlijk reeds
eeuwen aan is gewerkt. Het idee tot
droogmaking van deze zeearm is aller
minst nieuw. Reeds in 1542 en wellicht
daarvoor was men al bezig met het
kleiner maken van de Friese binnenzee.
Eens lag Kollum aan het open water en
stukje bij beetje werd reeds op „blanke
Hans” veroverd. De huidige vorm van
de Lauwerszee dateert zo van omstreeks
1878. In de loop van de laatste ander
halve eeuw zijn er enkele malen serieuze
plannen geweest tot algehele droogleg
ging. Een concessie-aanvraag daartoe
Van een zekere heer de Groet werd in
1847 bijv, door de provincie Friesland
afgewezen, een dergelijke aanvrage van
omstreeks 1900 door de provincie Gro
ningen. Na de 2de wereldoorlog werd
de draad weer opgenomen en sedert
1951 werd het met het maken van plan
nen voor goed ernst. De omstandighe
den noopten hier ook wel toe, omdat de
landaanwinning in het zuiden van de
Lauwerszee onrendabel begon te wor
den. Hier was op weinig revolutionaire
Wijze, n.l. met gebruikmaking van het
Sleeswijk-Holsteinse systeem (het aan
brengen van rijsdammen en rijshagen
en het hierdoor bevorderen van de
aanslibbing) reeds een aanzienlijk stuk
kweldergrond aan de zee ontfutseld,
maar deze landaanwinningswerken wa
ren zo langzamerhand zo ver van de
beschuttende vaste wal verwijderd, dat
toch op de een of andere wijze maatre
gelen moesten worden genomen.
Een studie-commissie, waarin vertegen
woordigers van de rijks-zowel als van
de provinciale waterstaat, waterbouw
kundigen als landbouwdeskundigen
kwam allengs met verschillende plan
nen. In eerste instantie waren deze van
Vrij eenvoudige strekking, n.l. een af
damming van het reeds drooggelegde
kweldergrond met een dijk vrijwel in
Oost-Westrichting. Spoedig bleken de
ze plannen echter relatief te duur. Van
het een komt het ander. Allengs groei
de de gedachte het dan meteen maar
radicaal te doen, nJ. door het aanleggen
Van een „afsluitdijk” die, wat de aan
sluiting vanuit de provincie Groningen
betreft, eerst een eindje noordwaarts
zou lopen, dan oost-west om boven
Oostmahorn aan te sluiten op de Frie
se kust.
wurde en dêrom sil de forheging ek net
yn steat wêze it bidriuw sa sterk to meit-
zoetwaterreservoir zal
1600 ha groot zijn, zodat er ongeveer
ruim 5000 ha cultuurgrond gewonnen
wordt. Hiervan zal volgens de vermoe
delijke provinciale indeling 8300 ha aan
Friesland en 1700 ha aan de provincie
Groningen ten goede komen.
Van de 5400 ha zal er 400 ha „ver
loren” gaan aan recreatie, kaden we
gen enz. Van de overige grond is 2000
ha geschikt voor akkerbouw, 1100 ge
mengd bedrijf (aardappels), 1800 voor
weide, terwijl er nog 200 ha bos zal
worden aangelegd.
De kosten, aan het project verbonden,
bedragen volgens voorlopige becijfering
(alleen de droogmaking, dus zonder
boerderijbouw) 80 miljoen gulden. Om
een zuiver beeld te krijgen van de kost
prijs per ha dient men de anders nood
zakelijke verbeteringen aan de zeedij
ken in Oostdongeradeel en Kollumer-
land ten bedrage van 17 miljoen gul
den af te trekken, terwijl de jaarlijkse
uitgaven aan bedijkingen enz. kunnen
worden gekapitaliseerd tot een bedrag
van 15 miljoen. De „netto”-kostprijs is
dan 48 miljoen gulden, hetgeen wil zeg
gen, dat 1 ha aldus op de zee gewonnen
land, ongeveer f 10.000 zal kosten.
Deze prijs is veel hoger dan de normale
waarde van „oud” land, maar men be
denke, dat er ook andere, niet in gelds
waarde uit te drukken voordelen mee
worden behaald, bijv, een betere zeewe
ring, ’n behoorlijke uitwateringsmoge-
lijkheid voor N.O.-Friesland en N.W.-
Groningen, het tot stand komen van ’n
recreatiecentrum (het zoetwaterreser
voir is uitermate geschikt voor de zeil-
sport, een betere ontwikkeling voor de
randdorpen, enz.
Gerekend op landbouwbedrijven van 16
a 18 ha (gemiddeld) zal de Lauwers-
zeepolder plaats bieden voor een 600
gezinnen. Samen met de zich te vestigen
middenstanders, zullen een 5000 perso
nen er zich vestigen.
I.W.G.L. ünderbrocht is. Dêrmei is nou
alles, ütsein de gemeente Snits yn ien han
komd. De gemeente Hearrenfean hat in
lyts dofke krigen foar har ynbrochte eigen
dommen (20.000 goune yn oandielen en
Haskerlan 6000 goune) cn dêrmei is prak-
tysk de hlele provinsje under ien bihear.
Hja sprieken ek lüd fan de minsken,
Dy’t grabbelje om jild en om ear,
Hwant guon dy’t net ha, wol ’t hawwe,
Dy’t al ha, sjugge üt jit om mear.
ne. Der kaem in hiel listke: Barradiel,
Kollumerlan, Menaldumadiel, Raerder-
him en Weststellingwerf wie al frijhwat
dien. Yn Earnewald, Bakhuzen, Minnerts-
gea, Twizelerheide en Harkema-Opein wie
men al sahwat klear. In greate tafierbuis
wie lein nei St Jansgea en de lieding yn
It kaptael waèrd dit jier ek forhege, fan de Greats feanpolder en it Swettegebiet
trije oant fiif ton, hwant it bidriuw wrei- kaem ek al foar de hearen. Dat alles wie
det him sterk ut en op alle punten moatte moai en goed, mar ik seach mar nei in
wer nije dingen dien wurde. Yn dit iene oare kant fan ’e kaert, hjir yn 'e greidhoa-
de hege kosten. Ik hie my doe nochal op-
timistysk ütlitten oer de situaesje by de
wetterlieding en wie fan miening, dat it
nou wol aerdich makliker gean soe as ear-
tiids.
Dêrom gyng ik fol moed nei it kantoar
fan de I.W.G.L. to Ljouwert, om myn
Ijocht ris op to stekken, mar der bin ik
mar mei in rare smaek yn ’e müle wei-
kaem, Alderearst haw ik my bisaud oer de
kantoaren seis, hjir fuort foar de Beurs
oer. In great hok mei allegearre lytse for-
trekjes, hwer't de minsken hast boppe op
mekoar sieten, Hja hiene net iens in fat
soenlik plak om in minske to wurd to
stean. Grótfol en striemin, dy hüsfesting.
Dat forwundere my tomear om’t de yn-
druk by it bisykjen fan it wichtichste
kunstwurk yn Noard-Burgum hiel oars
wie, der wie it tige yn oarder. Mar hjir,
minsken hwat in rare bijekoer. De ynge-
nieur, dy’t my to wurd stie, wie oars
freonlik genóch en fortelde, dat hja ek
al jierren nei in better plak ta soene, mar
dy nijbou wie in freeslike tsjinfaller war
den en hwannear’t hja der yn komme
soenehy helle de skouders op. Mar
hawar, de wurksumheden yn de provinsje hopen, dat
gyngen der wol om troch en dêroer wiene
hja yn it algemien tige tofré. Organisa-
toarysk wie it in bilangryk ding, dat de
jier waerden troch de wetterlieding mear
as fiiftüzen nije gebrükers oansluiten, dat
wie in rekordsifer, towyl it „net” mei 173
kilometer forgreatte waerd. Troch dit alles
gyng it forbruk fan wetter dan ek mear as
in miljoen kub. m wetter omheech. Dit
alles wie goed nijs foar de provinsje en
net sünder greatskens sei myn gasthear,
dat hja sünt de bifrijing al mear as tsien-
tüzen perselen oansluten hiene. Mar dan
kaem de toloarstellingen ek. De forwach-
tings oer de meiwurking fan it Ryk, oan-
geande de ünrendabele gcbieten, wiene to
heech spand. Den Haech is traech, dat
wisten hja dêr ek al.
It mei greate hope en forwachting üntfon-
gen tsienjierrenplan, hwerby men tochte
dit manko klear to krijen, avensearret
noch net hurd. Der is wol in bigjin mak
ke, mar it Ryk wol him alle frij foar bi-
halde en elts jier wer bisjen, hwat hja Hwant it priispeil moat winlik net heger
dwaen sille. Dat set dizze dingen op losse
skroeven en makket it foar de I.W.G.L. in
great avontur om bilangrike kaptaelen sjen dat hja de fieróf-wenjende bidriuwen
Geen minister meer. Ir C. Staf zal, hoe
ook de verkiezingsresultaten zullen
uitvallen, geen deel meer uitmaken van
de regering, die na de verkiezingen zal
worden gevormd. Op zuiver persoonlijke
overwegingen, die geheel los staan van
de politiek, wenst ir. Staf zijn ambts
periode als minister te beëindigen.
Enorme schade door vonkjes van loco
motief. Een felle brand heeft zaterdag
morgen de afdeling teerdistillatie van
de cokesfabriek „Association Coopera
tive Zélandaise de Carbonisation” te
Sluiskil in de as gelegd. De directie
deelde mede, dat een groot deel van de
voorraad, ter waarde van ongeveer hon
derdduizend guden, is verloren gegaan,
Evenals het gehele gebouw, met daarin
aanwezige reservoirs, centrifuges e.d.
De totale omvang van de schade is nog
niet vastgesteld. De brand ontstond om
ongeveer kwart over tien in, buiten het
gebouw aanwezige, teerprodukten (af
valstoffen). Een ooggetuige verklaarde,
dat de brand mogelijk is ontstaan door
vonken, die uit een locomotief op de
aanwezige teerprodukten. gevallen
zijn.
helpe kinne mei in hegere taslach op de
oanslutingskosten. Yn dizze tsien jier
binne de oanslutingen tanaem fan 47000
oant 75000, dat is al in fikse prestaesje,
mar it makket de lju, dy’t sa bittere
graech wetter ha wolle, de saek nammersto
fortrietliker. Der sit neat oars op as mei
folie mear oandrang by it regear to pleit-
sjen op de muglikheit fan algemiene oan
sluting. Dat bitsjut hjir yn Fryslan noch
de lytste helt fan üs provinsje. Der is dus
jit hiel hwat to dwaen foar’t dizze need-
saeklike opheffing fan in misstan de
wrald üt is.
ke. Mar der wiene gjin nije streekjes en
reade linen to finen en hwat slimmer wie,
it blykte ek wol, dat men der gjin plan
nen foar hie. Ja, der wie kans, dat men
by Warkum noch ris hwat dwaen soe, mar
oars net. De boeren, dy’t hjir yn dizze
omkriten noch to fier ófwenje, koe hy de
earste jierren gjin hoop jaen. Allinnich
as it Ryk better ta de ponge woe, soe dat
kinne. De gemeenten dogge al in bult,
mar hja kinne alles net. Ek de provinsje
hat foar it earst in duit yn it sekje dien,
mar dat smyt gjin seadden oan 'e dyk.
In greate handicap foar it bidriuw wiene
ek de lege tariven. Wetter is ien fan de
dingen, dy’t hast noch steane op tariven
fan foar de oarloch. Dat kin sa net bliu-
we en der sil op koarte termyn ek for-
oaring yn komme. Mar hja hawwe op dit
stuit it waer net mei.
T
