KRIS-KRAS door Nederland
WONINGTELLEN IS NIET ZO SIMPEL
ALS HET LIJKT
üs hjoed p p
to sizzen
DINSDAG 17 APRIL 1956
52e JAARGANG
No. 30
straks de stereotipe vraag
Südwesthoeke
Fan de Martinytoer
Tj. de J.
De aide pleats
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
„Mag ik even bij U binnen komen”
Gouden filmpjes
Hwat hat Qabe Skroar
Gearkomste oer de
De riger driuwt wer op ’e wjüken.
Teeltverbod aardappelen.
IT IS HEGE TIID
Benoemd tot burgemeester van Wym-
1-
Abonnementsprijs f 1.60 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 87926
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A J. OSINGA N.V., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres;
Marktstraat 13
Telefoon 451 - Na 18.30 uur 305 of 335
(K 5157)
Advertentieprijs: 12 cent per
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Mei sjerp fangt men mear miggen
as mei jittik
Grote brand in San Francisco. De eer
ste schattingen gewagen van een 5000
slachtoffers.
Het is geenszins de bedoeling na
te gaan of in uw woning soms
iemand clandestien is gehuisvest,
dan wel of in uw woning soms
nog inwoning mogelijk is en er
behoeft geen enkele vrees te be
staan, dat de te verzamelen ge
gevens zullen dienen voor vorde
ring van woonruimte of andere
maatregelen.
Lei „Wibranda State”s Side stins,
Ticht by de grietenij syn grins,
Hy hat der al jierren net mear stoun,
Op ’t hege hiem en de aide groun.
In pleats, dy kaem der foar yn 't plak,
It spul, mei ’t hege stijle dak.
Dêr fielde elts en ien him thüs,
Yn ’e foarein en yn it efterhüs.
Doe kaem, ’t wie op in sneintojoun,
Dat men de ünrêst dêrré foun;
In loge fjür sloech üt it dak
En foun yn it bint en ’t reit gerak.
De oare moams seach men it sté
En tusken it bintwurk it dead© fé.
Noch smeulde hea en strie hwat nei,
Sa gril seach men de nije dei.
Dochs bleau men net yn tinzen stean.
Mar liet dy daelks wer fierder gean.
En seach it geasteseach ’t nije sté,
Wer fleurich steun, hast al wer ré.
De hammers bikje wer har liet,
Mar nea fan wémoed en fortriet,
Mar roppend fan in nij bistean,
It liet fan jimmer fierder gean.
Óf roaiket sêft yn hege tüken.
Syn maitiidsdrang, dy wie wer boun,
Oan dit éüd stikje Fryske groun.
voor de
bei.
Bolswards Nieuwsblad
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad
as it leechwetter wurdt.
Oan de stadichwei forilderjende bidriuws
Salaris voor ondergedoken officieren
Blijkens een uitgegeven landmacht-
order wordt overwogen een regeling te
treffen inzake de toekenning van scha
deloosstellingen aan beroepsmilitairen,
die zich tijdens de bezetting hebben ont
trokken aan de krijgsgevangenschap.
3e week april 1906
De vermoedelüke brandstichter onder
Gaast gegrepen en naar Leeuwarden
overgebracht.
Mevr. Bticher-Bosselaar. Verloskundige
Vrouwenpillen a f 5.
Bij de jongste aanneming van nieuwe
leerlingen voor de school voor C.V.O.
was de aangifte zo groot, dat er geen
plaatsje meer onbezet is.
Veesmokkel in Aardenburg. Ambtena
ren der invoerrechten en accijnzen te
Aardenburg hebben in de Oosthoek 12
kalveren in beslag genomen, die men
naar België probeerde te smokkelen.
Van de drie hierbij betrokken personen
kon er één worden aangehouden. De
beide overigen zagen kans te ontsnap
pen. Het onderzoek duurt voort.
Nei oardel üre wie ’t gebeurd,
It hie him oan gjin wetter steurd,
It needlot, dat sloech kréftich ta,
Gjin libben wezen koe dat ha.
Hotel „Het Rood Hert” tegenover het
stadhuis te Bolsward aannemelijk ver
groot en verfraaid. B. Bosscher.
We behoeven het allerminst te verhelen: op de komende woning
telling is nogal van deze en gene zijde kritiek geleverd. Psycholo
gisch gezien is dit zeer wel te begrijpen. Stel, dat U al sedert
jaren met de meeste smart op een woning zit te wachten met alle
narigheid van dien. Wat is dan logischer, dan dat U wenst, dat
alle krachten worden ingezet om woningen, dus ook een woning
voor U te bouwen. De woningen tellen, duizenden en nog een dui
zenden guldens uitgeven om te zien, hoe het er nu eigenlijk met
de woningnood voorstaat, het lijkt op het eerste gezicht een aan
fluiting. En is een dergelijke telling wel urgent? Elk gemeente
bestuur weet immers wel op zijn duimpje, hoe het er in eigen
gemeente voorstaat, hoe lang de lijst van woningzoekenden (dus
hoe groot de behoefte aanwoningen) ter plaatse is.
Eerste komkommers: 58 ct. Aan de
groenteveiling in Pijnacker zijn de eer
ste platglaskomkommers aangevoerd.
Ze brachten 33 tot 58 cent op. Op de
groenteveiling te Roelofarendsveen zijn
de eerste glasaardbeien aangevoerd, n.l.
vier doosjes, ieder inhoudende ongeveer
150 gram aardbeien. Een Amsterdamse
firma werd eigenaar van deze primeur
som van 41 cent per aard-
Wjj slaven. In de Eerste Kamer vroeg
dr. F. Wibaut het oordeel van minister
Suurhoff over het houden van een psy
chologische campagne tegen de siga
rettenverslaving in ons land. Dr. Wi
baut vond zulk een campagne nodig in
verband met de toenemende gevallen
van longkanker, welke door vooraan
staande medici in de gehele wereld toe
geschreven wordt aan het misbruik van
het sigaretten roken.
Tegen boom gereden. Tussen Enschedé
en Haaksbergen is de 44-jarige Enscho-
deër H. J. B. zaterdagmorgen door tot
nu toe onbekende oorzaak met zijn per
sonenauto tegen een links van de weg
staande boom gereden. De man over
leed, terwijl hij naar het ziekenhuis ge
bracht werd.
Fol ünthjit en fol bitrouwen,
Wol er hjir syn nést wer bouwe.
Bringt üs ’t leauwen faeks wer by,
It aide giet, ’t bringt üs wer nij.
H. J. S.
Telt men de bevindingen van de ver
schillende gemeenten in een bepaald
gewest op, dan weet men naar welke
kant de provinciale balans doorslaat en
moet het een koud kunstje zijn om een
landelijk beeld van de situatie te ver
krijgen.
Is het wonder, dat er een lichte wrevel
bij U opkomt, als er straks een man
bjj U op de stoep staat om op wie weet
welk voor U ongelegen moment uw wo
ning te komen tellen? Sterker, dat U
geneigd bent de man als het ten
minste geen hondeweer is op de stoep
te laten staan?
Toch is de zaak niet zo simpel als U
wellicht veronderstelt.
In de eerste plaats dit: Het tellen van
de woningen is geen hobby van uw ge
meentebestuur, maar het geschiedt in
gevolge de kortheidshalve genoemde
wet „Woningtelling 1956”. ’t Tellen van
de woningen is een uitvloeisel van een
door de minister van Volkshuisvesting
en Wederopbouw voorgestelde en door
de Staten-Generaal, dus door de volks
vertegenwoordiging (Eerste zowel als
Tweede Kamer) aanvaarde wet.
De bedoeling van deze wet is om, even
als in 1947, een zo juist en volledig mo
gelijk beeld te verkrijgen van de ma
nier waarop de Nederlandse bevolking
is gehuisvest. Het gaat dus niet alleen
over het tellen van het aantal wonin
gen, maar ook om het rubriceren ervan.
Men hoopt allerlei gegevens te verza
melen en deze statistisch vast te leg
gen om zo een bijdrage te leveren tot
de bestrijding van de zo nijpende wo
ningnood. Met andere woorden: door de
komende woningtelling hoopt men bij
de verbetering van de volkshuisvesting
de meest juiste weg te vinden.
Dat er gebrek aan woningen is, weten
wij. Dat weet de regering ook wel. Na
tuurlijk. Maar wie kan precies zeggen
waar in een bepaalde provincie, in een
bepaalde gemeente het meeste behoefte
aan is? Aan bijv, kleine woninkjes voor
oude lieden, aan grote gezinswoningen,
aan vervanging van krotten, enz., enz.
Ja, hoe staat het precies met deze krot
ten? De aantallen onbewoonbaarver-
klaarde (en veelal bovendien nog „on
verklaarbaar bewoonde”) woningen zul
len bij de diverse bureaus van gemeen
tewerken wel bekend zijn, maar hoe
veel woningen komen er in de eerstko
mende jaren voor onbewoonbaarverkla
ring in aanmerking? Hoeveel mensen
slapen nog in bedsteden? Hoe vaak
moeten oudere kinderen bij de ouders
in hetzelfde vertrek slapen? Hoe vaak
staat er een bed gewoon op zolder on
der het al -of niet beschoten dak Hoe
vaak komt het voor, dat jongens en
meisjes van rijpere leeftijd in dezelfde
Op voor algemeen kiesrecht en de 8-
urige werkdag. Meifeest op 2 mei in „de
Doele”. Politieke voordrachten van de
komiek- en coupletzanger Y. Schaaf.
Entree f 0.15. Gehuwde paren f 0.20.
kamer, of wellicht in hetzelfde bed moe
ten slapen? Hoe vaak staat (bjj inwo
ning bjjv.) een privaat (zonder afvoer)
maar „gewoon” op zolder of „gewoon”
in de keuken? Zo zjjn er tal van vra
gen, tal van toestanden, waarin men
geen duideljjk inzicht heeft.
Om het Nederlandse woningmateriaal
precies te inventariseren zal ook uw
woning eerstdaags moeten worden „ge
teld”. Dat wil zeggen, dat ook van uw
woning aard, bouwwjjze, indeling, aan
tal vertrekken, huurprijs, ouderdom,
enz. moet worden opgenomen.
Tevens zal ook van uw woning moeten
worden vastgesteld hoeveel personen
daarin leven, alsmede de samenstelling
van het gezin. Bedenk hierbij, dat dit
alles U niet zal worden gevraagd uit
speciale nieuwsgierigheid naar uw ge
zin, maar om met de bij U te verza
melen gegevens, tazamen met die van
alle andere woningen en alle andere
gezinnen, tot een cijfermatig totaalbeeld
te kunnen komen voor de buurtschap,
het dorp, de wijk, de stad, waarin U
woont, voor de gehele provincie en voor
ons land als geheel.
Het ligt voor de hand, dat er wel weer
velen zullen zijn, die argwanend dit alles
afwachten en de misverstanden zullen
wel aan de orde van de dag zijn. Dit
artikel wil er juist toe meewerken om
deze te voorkomen en daarom willen
we het zekerheidshalve heel duidelijk
zo stellen:
zjjn noodzakelijk, maar voor waar-
schjjnlijk niemand erg prettig bezoek
zoveel mogeljjk. Hij doe zijn werk rus
tig en snel. Hij zal de woning weliswaar
moeten doorlopen, maar hoede zich
hierbjj voor onbescheidenheid. Voorts
zij hij zich steeds bewust van zjjn plicht
tot geheimhouding van de hem ver
strekte gegevens. Hoe interessant zou
het zjjn om merkwaardige toestanden
bjj zjjn bezoeken tegen gekomen door
te vertellen. Hoe aandachtig zou het ge
hoor zijn bij het opdissen van wie weet
welke pikante intieme omstandigheden,
enz. Dit mag onder geen beding. Niet
op de „dienstreis”, maar evenmin in
eigen gezin, in de treincoupé (traditio-
han jown, dat fraechstik troch eltsenien
tajown, krijt
bliuwt blaksti:
Ook niet van fiscale aard. Al komt bjj
het opgeven van de op uw inkomsten
biljet vermelde huurwaarde van een
eigen woning, deze de teller bjjv. uit
zonderlijk laag voor (we noemen maar
een willekeurig voorbeeld) dan nog be
hoeft men niet te vrezen, dat op grond
hiervan een nieuwe schatting voor de
personele belasting zal plaats vinden,
enz. De teller werkt n.l. alleen en uit-
Dronken man koelt woede op „Neeltje
Jacoba”. Een zwaar onder de invloed
verkerende inwoner van IJmuiden heeft
de afgelopen week ernstige schade aan
gericht aan boord van de reddingboot
Neeltje Jacoba. Hiermee nog niet te
vreden, trachtte de man ook nog brand
te stichten op het nieuwe onderzoe-
kingsvaartuig Willem Beukelszoon, dat
eveneens in IJmuidens vissershaven
aan de wal lag. Hjj is ter beschikking
gesteld van de Haarlemse justitie.
sizze, dat der to min bigryp is by de oer-
heit foar it plattelan oer. Ik nald mei
harren üt, dat der yn mannich ding hiel
hwat forbettere wurde koe, as men der
in goed each yn hie, mar oan de oare kant
siz ik mei likefolle klam, dat men net
kingssifer hjirre, troch de regearing keard
wurde kin. Wy hawwe hjir foar in bi-
langryk diei to krijen mei-in strukturele-
britseradeel met ingang van 15 mei, sahwat trije kear sa great wurden is, dan sl* oan komme
H. M. Tromp, burgemeester van H.O.N. wiist dit net bést. Cd- J
.(uit 200 sollicitanten). Mar it is net allinnich de Süd-Westhoeke, gebouwen wurdt gjin oplossing oan 'e
sluitend ten behoeve van de woningtel
ling als zodanig en hem is bjj de wet
zwijgplicht opgelegd. Bovendien zjjn de
in te leveren lijsten naamloos.
Al met al kunt U daarom gerust gevolg
geven aan het dringend beroep, dat op
uw medewerking wordt gedaan.
Draag bjj tot het welslagen van deze
telling door de teller, die zich als zo
danig kan legitimeren, welwillend te
ontvangen en beantwoord de door hem
gestelde vragen zo goed mogeljjk. Ga
hem even voor door uw woning, zodat
hij zelf op snelle wjjze kan vaststellen
of vertrekken, keuken, w.c. enz. met
de voor de telling gegeven richtlijnen
in overeenstemming zjjn. Hjj zal ook
naar de huur van uw woning vragen.
Weet U het juiste bedrag? Betaalt U
bjjv. zelf het waterverbruik? Of is het
in de huur begrepen Heeft U een huur-
kwitantie of zoiets bjj de hand? Weet U
zo uit het hoofd indien U een eigen
woning heeft wat op het laatste aan
slagbiljet van de personele belasting
(eventueel op uw inkomstenbiljet door
U zelf ingevuld) staat aangegeven als
de juiste huurwaarde? Weet U in welk
jaar U de huidige woning heeft betrok
ken? De teller zal U ook enige bjjzon-
derheden vragen over U zelf en Uw ge
zinsleden. Weet U hun leeft jjd? Weet
U precies het beroep dat zij uitoefenen?
Valt het inkomen van het gezinshoofd
beneden of boven de algemene loongrens
van de sociale verzekering, d. w. z. be
neden of boven de f500.per maand
of f 115per week? Ook de laatstge
noemde vraag kunt U rustig beant
woorden, de teller staat ook in dit op
zicht onder een wettelijke geheimhou
dingsplicht. Hjj zal het niet bjj uw bu
ren vertellen, mag dat niet eens doen.
Nog in ander opzicht kunt U de wo
ningtelling vlot doen verlopen. Straks
zult U van uw gemeentebestuur wel be
richt ontvangen op welke dag en onge
veer tegen welk uur U de teller kunt
verwachten. U behoeft heus niet met
koffie en koek klaar te staan, maar U
dient wel te zorgen dan thuis te zijn
en een antwoord te weten op de door
ons reeds gereleveerde vragen.
Tenslotte nog iets over de teller. Zijn
taak is een hoogst belangrijke en het
Ijjkt ons werkelijk voor de diverse ge
meentebesturen nog niet zo eenvoudig
hiervoor de juiste personen te vinden.
De gegevens moeten namelijk met de
meeste nauwkeurigheid worden verza
meld. De teller mag er niet met de muts
naar gooien en zich er met een Franse
slag af maken. Alleen wanneer de ge
gevens betrouwbaar zjjn, zjjn de duizen
den guldens, aan deze telling besteed,
niet voor niets uitgegeven. Onbetrouw
baar teUingmateriaal maakt niet alleen
de telling waardeloos, maar kan boven
dien misleidend werken.
De taak van de teller is bovendien al
lerminst een gemakkeljjke. Hjj zal wo
ning na woning moeten aanbellen en
telkens weer andere bewoners aantref
fen, die, hoewel op de hoogste van zjjn
komst, zjjn bezoek toch als een onver
wachte en soms als een storende onder
breking van hun dageljjkse werk zullen
zien. De teller moet dus reeds bjj het
eerste contact door een correct optre
den een gunstige sfeer voor zjjn werk
scheppen. Zjjn legitimatie vermeldt b.v.
het recht, dat hjj heeft om de woning
te betreden, maar het Ijjkt ons aller
minst juist, dat de teller zich hierop
laat voorstaan. Hij beperke de last van
nele plaats tot het vertellen van „sterke
stukken”) of bjj het bezoek aan ken
nissen. Zelfs niet als Collega’s onder
elkaar.
De woningtelling kan inderdaad een
goede bjjdrage leveren tot de oplossing
van de moeilijkheden. Immers om uit de
impasse te komen, zal men allereerst
moeten weten, hoe de moeilijkheden
precies zjjn en waar de schoen precies
wringt. Wanneer èn de Nederlandse
burger èn de teller hiertoe hun plicht
verstaan, zal de telling, hoewel minder
simpel als men wellicht dacht, ook min
der pjjnljjk en onaangenaam zijn als U
misschien veronderstelde.
Draagt U ook uw steentje bjj?
De gearkomste oer de problemen fan ’e
Südwesthoeke, dy’t fan ’t winter fan
wegen de minne wegen en it biswierlike
reizgjen forsteld wurde moast, is nou
ütskreaun op woansdei 18 april yn Ho
tel Jans op Riis. Itselde program sil üt-
fierd wurde. Dus sprekke de hearen: P.
van der Mark (direkteur fan de Ryks-
lanbouwinterskoalle to Snits) oer: „De
agraryske tastan en takomst fan de
Südwesthoeke” en Dr. H. G. W. van der
Wielen (L&nlik lieder fan it Folkshege-
skoallewurk, Bakkefean oer: „Is de
Zuidwesthoek zich bewust van zijn be
langen?”
Lütsen Njjdam (fluit) en Jacoba Kue-
ter-Zwager (piano) beide wolbikend
op it gebiet fan de muzyk Wybren
Altena (ek bikend n.l. om syn fyn
koartswilige foardrachten) sille inkel-
de nümers fan harren kunst hearre lit-
te.
It is net de bidoeling om (lyk as de
earste kear, yn febrewaris) foar dit
program in middei to nimmen, mar it
bigjin to setten op krekt 10 üre de
moarns en de gearkomste om likernöch
16 üre ófrinne to litten. De lêzing fan
elke sprekker sil in trije kertier sy .bi
slach nimme, wylst der dan eK noch
trjje kertier foar fragen en nedbisprek
folget.
It doel fan ’e gearkomste is, yn breed
formidden de swiere problemen, dér’t
Fryslans Südwesthoeke yn ’e hjoeddeis.
ke situaesje en Ontwikkeling mei sit,
meiinoar to bisprekken, nei to gean
hwat der oan dien wurde kin, en sa
mooglik de stjit to jaen ta nije initia
tives
It middeiskoft wurdt frijhalden foar
iten. Dy’t net üt de neiste omkrlten
komme, kine hwat meinimme, dat men
net folie kosten hoecht to maitsjen,
mar fansels bistiet der likegoed gele-
genheit om hwat to bistellen foar hwa’t
dat leaver docht.
De tagong ta de gearkomste is frij foar
elkenien, persoanen, mar ek öffurdigen
fan gemeenten en organisaesjes.
Ut de rjochtingen It Hearrenfean, Snits,
De Lemmer kinne dg lju oer Spannen-
burch om 9.50 üre op Riis wêze. Ek üt
Balk wei oer WikelAldemardum. Fan
Boalsert óf rydt in bus, dér’t de reizi
gers om 8.45 üre mei yn Snits wéze kin
ne, dus op tiid om dy kant om to kom
men.
De westkant om sil in ekstra bus ynlein
wurde oer de neikommende plakken:
Workum (9 üre); Hynljippen (9.10
üre); Koudum (9.20 üre); Warns (9.30
üre); Himmelom (9.40 üre); Bskhuzen
(9.45 üre); Riis (9.50 üre).
komt mei it plattelan en
him net nei myn miening. Ja, ik wit
dat der soms wer in fonkje Ijocht oer de
Fryske plattelan me: dizze dingen ompakt fjijden giet, sa as nou mei de hege pri-
j— c.i i i zen |£ste jerdapels en in hege
prüs foar in puik fokbist, mar hoefolle
komt dêrfan by it gros fan de bouboeren
en greidboeren tolanue. It lytse diel fan
de ierdapels, dat der nou jit is, sit foar
it greatste part al yn keapmanshannen,
it binne mar och sa’n bytsje, dy’t nou noch
in heap sitten hawwe. En de Minister hat
yntusken de ütfier al wer forbean. Né,
de üngerestens is alhiel bigryplik en lang
net sünder groun. En dochs moat der tige
om tocht wurde, dat de folie dingen, dy’t
üs hjirby tsjin it sin binne, üs net bringe
yn in stimming fan mankelikens of wrok
kige opstannigens. Hwant ek by minder
goed waer, moat men de holle koel
gjin koeltsje yn it seil, it
il.
Fan in nationale oanpak fan elektnfi-
kaesje, de wetterforsjenning, de tille-
foan, de sprieding fan publike tsjinsten
is jit in bytsje to sjen. De sintralisaesje
giet syn gong en sücht it measte oan de
Ubbenskrêft fan de eksintryske provins-
jes. De plattelander is gjin man fan folie
wurden, mar hy sjocht dizze dingen wol
Er zjjn nog 1200 zeehonden in de
Waddenzee. Tot deze uitspraak komt
dr. A. C. V. van Bommel, verbonden aan
de afdeling Natuurbescherming en
Landschap van het Staatsbosbeheer in
het januarinummer van het tijdschrift
„De levende natuur”, waarin naast al
lerlei andere bijzonderheden over het
leven van deze zeeroofdieren enige re
sultaten worden gepubliceerd van een
telling, welke genoemde schrijver van
het aantal, in ons land voorkomende,
zeehonden heeft gehouden. Hieruit blijkt
onder meer, dat het aantal zeehonden
tussen 1939 en 1954 in de Zeeuws-hol-
landse wateren weinig is veranderd, ter-
wjjl dat in de Waddenzee hier en daar
is achteruit gelopen.
De radio-distributie. Minister Algera
deelde mede, dat men op de duur niet
zal kunnen ontkomen aan verhoging der
tarieven voor de P.T.T.-draadomroep.
juist omdat de minder-draagkrachtigen
van de radio-distributie gebruik maak
ten, zijn de tarieven, die nog op voor
oorlogs peil staan, niet verhoogd. Ook
deze minister is dus niet zonder zorg.
Nu ja, wie is dat tegenwoordig wèl?
Koffie als slootwater. Leden van de
Eerste Kamer hebben bjj de minister
van verkeer enz. geklaagd over de
slechte koffie, die in de treinen van de
Nederlandse Spoorwegen wordt geser
veerd. Eigenlijk niet aardig van die se
natoren. Zij hebben vrij reizen en nu
komen ze met kritiek.
Echtpaar reed naast brug en verdronk.
In de nacht van zaterdag op zondag
zjjn de 52-jarige landbouwer P. de H.
uit Meeden en zijn echtgenote met hun
auto te water gereden en om het leven
gekomen. Zondagochtend kwam het 16-
jarig zoontje van het echtpaar tot de
ontdekking, dat zjjn ouders, die de
avond tevoren in een gehuurde auto
naar een zg. Pa en Ma-bal in hotel Pan
man te Scheemde waren gegaan, niet
waren teruggekomen. Het bleek, dat de
auto naast de brug in het kanaal was
gereden. Het echtpaar bleek hierbjj te
zijn omgekomen.
en der faker as ien kear meimekoar oer
praet, de feiten binne dochs ek al to
düdlik. Dan giet dy fuort, dan wer in
oar, dan wurdt in herberge sluten en dan
in smitterij. Nijbou sjocht men skraech-
wurk nearne, it 11de moat mar tsjinst
dwaen, ek al is it glêd üttsjinne, nije sa-
ken komme der net by, de romte wurdt
hyltyd mar lytser en de aktive krêften
minder yn tal. Der komt in greate ün
rêst oer it plattelan, in moedeleazens en
derby it gefoel fan forüngeliking foar de
oerheit oer. Hwant men wit op it platte
lan skoan, dat de hjoeddeiske situaesje
dy’t hjirmei to krijen hat, it is likegoed
de swiere greidhoeke en ek de bouhoeke
dy’t itselde forskynsel sjen lit. Allinnich
de stêd Ljouwert en de Walden hawwe
har diel krige fan de bifolkingsgroei, de
oare dielen binne stean bleaun of efter-
ütgien. En nou’t wy yn it algemien in tiid
trochmeitsje fan heechkonjunktuer, nou’t
de yndustry hurd ropt om wurkkrêften,
nou’t de boufakken al mar mear minsken
opeaskje en ek wer yn dyselde kontreijen,
hwer't wurk en brea is foar tüzenen ar
beiders, nou komt oer de lju üt dizze
kriten in sterk gefoel fan ünmacht en
ünbihagen. Wy witte dat men op it
De Planten-
ziektenkundige Dienst heeft het plan
om met ingang van 1 januari 1958 een
aantal bekende
aardappelrassen af te kondigen. Daar
onder bevinden zich: Bintjes, Eerste
ling, Rode Eersteling, Eigenheimer,
Blauwe Eigenheimer, Ideaal en Rode
Star. In grote delen van het noordoosten
en midden van het land zullen deze
rassen dan niet meer mogen worden
geteeld met het oog op de z.g. wrat-
ziekte.
Yn Riis wurdt nou dizze wike de earste
stjit jown oan it wekker vuirden fan de
bifolking. It wurdt hege tiid, dat dit oan-
pakt wurdt en dat it trochrin*- oer alle
kontreijen, hwant der is net folie tiid
mea- to forspyljen. It plattelln is yn ge-
faer 11
foroaring yn de maetskippij, dy’t syn
gong giet om’t hja net to kearen is. It
hege libbenspeil fan in tichtbiwenne lan
kin allinnich sa bliuwe as de yndustry
sterk bloeit. De hege leanstanderd is in
gefolch fan de binutting fan de mecha-
nyske krêften, fan de machinale pro-
duksje. Dizze driuwt de minsklike arbeid
aloan op nei in hegere bileaning en sücht
dêrom üt alle oarden dizze kostbere ar-
beidskrêften oan. De üngelikense striid
forgoed. Hy hat it gefoel, dat it net goed tusken yndustry en lanbou leit him hjir-
iforsint hy yn, geande wei wurdt dy arbeidskrêft sa
Ja, ik wit wol, kostber, dat de lanbou der al suniger mei
omgean moat. It gefolch is, minder folk,
by de boer, minder klanten by de doarps-
faklju en nearingdwaenden, djürdere
distribüsjekosten, minder mooglikheden
en dus etterütgong. Ek de béste regearing
kin net keare, dat it suver agraryske plat
telan yn bitsjutting en mooglikheden
sakket. De modder- en turfskipper is üt
de tiid, de fearskipper leit foar syn léste
anker. Mar it is ek wier, dat neist dizze
ünkearbere dingen, der oare steane, dy’t
de agraryske mienskippen it libben jit
swierder meitsje. En deryn giet de regea
ring net frij üt. As hia better bisefte, hoe
swier it plattelan sylt en hokfoar greate
wearden in soun plattelan foar de naesje
bitsjut, dan soe it net sa skriel omparte
mei it molkjild, it provinsjefüns en de
halde. Ik bin it iens mei harren, dy’t «tipe oan de publike tsjinsten. Dan hie
men de klassifikaesje al wit hoe lang om-
keard, in premy jown op oansluting fan
elektrysk en wetterlieding ynpleats fan in
grou stik jild ekstra to rreegjen.
:n hawn hat.
Men wit dêrneist dat troch de wenning-
krapte mannichien jit hingjen bliuwt,
dy’t fan doel is fuort to gean, hoefolle
reizgje net alle dagen of alle wiken óf en
oan? Dit jier is foar de twadde kear de
molkpriis bleaun ünder in billik mini
mum, dat seit in oare tiid oan. Eltse
sawntich jier earder minder minsken telt agrariër sjocht yn dizze regearingspolityk miene moat, dat dizze efterütgong fan it
as doe, yn de tachtiger jierren, wylst yn *n teken oan ’e muorre. Hwant as men plattelan, dit stil-wei-wurden fan üs grei-
dyselde snuorje de bifolking fan üs Hn ty heechtij al droege plakken kriget, hoe en boudoarpen, it sakjen fan it bifol-
teeltverbod voor een
Dizze wike sil dan de gearkomste op Riis
pleats hawwe, dy’t al in hiel skoft lyn
bilein wie om to kommen ta mobilisaesje
fan de Süd-Westhoeke. Guont lju, dy’t de gunstich liket, omt men de leste tsien
minne situaesje fan dit diel fan Fryslan goede agraryske prizer «--
aloan skerper sjogge, wolle harren birie- lvfpn w"- dern^r d9r trnrh
de oer de mooglikheden, dy’t der faeks
wêze sille om hjiroan in ein to meitsjen.
Wy binne tige bliid dat dit barre sil,
hwant it rint yn in fiks diel fan Frys-
'lan ekonomysk net goed. As men
sjocht, dat de Süd-Westhoeke yn de lêstë
it molkjild, it provinsjefüns en de
oan
de klassifikaesje al wit hoe lang
fan in
mm
