9
HET BEZOEK VAN DE „RUSSISCHE
TWEELING” AAN ENGELAND
Regering blijft bij haar standpunt:
op de vijfde mei moet gewerkt worden
KRISKRAS door Nederland
gf
i
52e JAARGANG
No. 51
VRIJDAG 20 APRIL 1956
De gastheren willen voor alles over het
Midden-Oosten praten
Spanje zou willen bemiddelen tussen
Israël en Arabië
Zilveren filmpjes
t
t
O dierber plakje
groun
Buitenlands Overzicht j
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
i
l
t
I
KAMEROVERZICHT
niet
WT
t
iwel Egypt,
delijk heb
Bagdad los te maken,
l
3de week april 1931
Abonnementsprijs f 1.60 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 87926
Advertentieprijs: 12 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres;
Marktstraat 15
{Telefoon 451 Na 18.30 uur 305 of 535
(K 5157)
l
L
t
l
I
l
I
l
l
I
I
l
I
I
Wasdemonstratie in de Doele. Wassen
met lucht. Hiervoor waren nodig een
houten kuip, een zinken teil en een was-
zuigapparaat, warm en koud water, een
pakje Persil en ten slotte een vuile
was. Iedereen stond versteld van het
resultaat.
Laagste inschrijver voor het leveren
van schoolmeubelen voor de gemeente
school 17, fa. S. J. Praamsma, Bols
ward.
Door de Ver. van Evangelisatie te Bols
ward is beroepen Ds. J. van Kuiken te
Exmorra.
'te zeer
van
Maar dit „waardig” betekent niet, dat
men niet behoeft te werken. Dat is niet
nodig, zo zegt de regering. Laten radio,
televisie en scholen een feestelijk tintje
aan de vijfde mei geven en laat er ver
der wat in de avonduren gebeuren. Dan
is een waardige herdenking verzekerd.
De regering vreest dat de vijfde mei
de Koninginnedag gaat verdringen. Een
argument, dat in de Kamer aanspreekt
bij anti-revolutionairen, christelijk-his-
torischen en liberalen, maar de socialis
ten en rooms-katholieken vinden het
helemaal niet erg als er vrij wordt ge
geven op beide dagen.
Nu de Kamer verleden jaar een motie
heeft aangenomen dat er op de vijfde
mei vrij wordt gegeven, hadden velen
verwacht, dat de regering gehoor zou
geven aan de oproep van de meerderheid
der Kamer.
Maar dat is niet geschied. De ambtena
ren zullen op deze dag moeten werken.
bijeen is. Eén dier landen is
te als Saoedie Ara-
iebben getracht uit
van Bagdad los te maken, maar
de huidige leiding daarvan
Export van P.B.-schaats Tijdens een
vorige week gehouden bespreking bleek,
dat er voor de n.v. Friese Schaatsen-
fabrieken te Heerenveen exportmoge
lijkheden bestaan van de P. B. Houten-
schaats naar West-Duitsland en Oosten
rijk. De onderhandelingen zijn reeds in
een vergevorderd stadium.
Zó wordt de voorgevel van de 56 te Bolsward te bouwen woningen,
die in systeembouw door aannemersbedrijf J. Martens N.V.
zullen worden vervaardigd.
De foto toont ons de proefwoningen aan de Dirk Bontstraat
te Leeuwarden in aanbouw.
Cliché Leeuwarder Courant.
Ne-
om-
Der wie ris in Mokumske jonge,
In hert hweryn ’t helder troch skynt,
’k Ha seine om utens üntfongen,
Mar de bén mei myn HeitelAn bynt.
It bloed krüpt kin it net mear rinne,
Soks is fan üs berte biskikt,
Mocht id»r in foarbyld mar nimme,
Oan 'e holding fan dy mr. X.
De Mokumske sterken fan dagen
Mei my dizze moanne like Aid,
Ik gun har in ritsje mei gragens,
Al sitt’ we oan oare ein de wrAld.
Ik kin wol in sintmannich misse,
Myn namme der hoeft net oer kikt,
Hja glid’ troch de bollen fan Lisse,
En lokwinskje der mr. X.
It Mokumske selskip fan hündert,
Makket sa in dei goede sier;
Genietsje it kleurige wünder,
Har antlit lyk tulpen sa blier.
Chauffeur, hela, stopje ris even,
Wy binn’ hjir oerdwealsk fan ’e skik
Set yn jonges: „Lang zal hij leven”
Gjin better freon as mr. X.
Stemt rood! No. 1 van lijst 3! H. de
Boer S. D. A, P.
Der wie ris in Mokumske jonge,
Dy sei: Krij ik kans, 'k emigreer,
Fortuna hat him ’t goud omhongen,
Sa waerd it in hege menear.
Hy hellet yn koarten de tachtich
En tinkt op dit Ijocht eagenblik:
Bin ’k my ek de neisten yndachtich,
Hja krij in kedo fan mr. X,
DE BLOEMENSLINGERS ZIJN ER WEER
Nu de narcissen In bloei beginnen te staan, worden in de bollenstreek weer de
slingers gemaakt, welke verkocht worden langs de wegen aan fietsers en autorijders.
Telegrafische gelukwensen aan H. M.
de Koningin. Met het oog op de be
perkte openstelling van de PTT-kanto-
ren op de a.s. Koninginnedag, verdient
het aanbeveling, telegrammen aan H.
M. de Koningin betreffende gelukwen
sen ter gelegenheid van Haar verjaar
dag, vroegtijdig liefst vóór 29 april
aan te bieden. Deze telegrammen
worden verzameld en op 30 april afge
leverd.
PTT op Koninginnedag. Op maandag 30
april a.s. zal de dienstuitvoering bij
PTT voor zover het de postdienst be
treft, zijn als op zondagen. Er zal die
dag dus geen postbestelling worden uit
gevoerd, terwijl in de nacht van maan
dag op dinsdag geen nachtpostttreinen
rijden. De kantoren en stations van de
telegraaf- en de telefoondienst zuilen
van 8-9 uur voor het publiek zijn open
gesteld. De bestelling van telegrammen
wordt uitgevoerd tot 12 uur. De kan
toren, welke doorlopend opengesteld
zijn, blijven normaal geopend.
Nederlands schip gezonken. Het
derlandae schip „Altair” is in de
geving van Rio de Ja’ airo gezonken,
enkele minuten nadat de kapitein en
de andere officieren van boord gehaald
waren.
Vertrokken van Schiphol de eerste be
talende passagier naar Indië, de heer
J. Duppen.
Val van de Spaanse koningstroon.
Colbert-costumes, moderne modellen,
solide stoffen, degelijke afwerking van.
af f8.75. Bervoets, t.o. Stadhuis, Bols
ward.
Paardenclrcui Charlaa Mark te Wit-
marsum. Vandaag vertrok men naar
Cornwerderzand.
Explosie in fabriek te Suamecr. Tenge
volge van een explosie in de extractie-
afdeling van de Termogenische Fa
briek te Suameer ontstond een begin
van brand. De bedrijfsbrandweer wist
het vuur te blussen. De 42-jarige arbei
der L. Teakema kreeg brandwonden aan
zijn handen.
Tweede Kamer vergadert niet op 1 en
4 mei. De Tweede Kamer is voorne-
Bols wards Nieuwsblad
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad
Jongen verdronken. Enkele bewoners
van de Overtocht hebben in het water
van de Oude Rjjn het lichaam gevonden
van de 11-jarige Henk de Groot uit de
Koningstraat te Bodegraven. Zij waren
gaan dreggen, nadat zij de fiets van de
jongen half op het smalle pad, half in
het water hadden aangetroffen. Na
korte tijd vonden zij de knaap. Kunst
matige ademhaling mocht echter
meer baten.
verbeterd, want militaire deskundigen
verwachten dat als er een oorlog mocht
uitbreken, dit vooral een luchtoorlog
zal zijn.
voor een uitbarsting bezworen te heb
ben, maar het probleem blijft ongewij
zigd. De huidige Egyptische leider Nas
ser moet zijn, nog altijd in kommervol
le omstandigheden levend, volk tevre
den houden en hij blijft streven naar
de leidende positie in de Arabische we
reld. Om het een zowel als het ander
moet Nasser de kwestie-Israël heet hou
den. Daardoor wordt immers de aan
dacht van zijn volk van de binnenland
se toestand afgeleid, en dezelfde kwes
tie is het enige cement dat de Arabische
landen kan verenigen onder leiding van
Egypte.
jyjen weet dat Nasser daarom heftig
gekant is tegen het pact van Bag
dad, waarin enkele Arabische landen
met Westelijke landen samenwerken en
waarvan de raad thans voor onderling
overleg
Irak, dat zo’
bië herhaaldelijk
het pact
waarvan
niets wil weten. Het ontvangt van Wes
telijke petroleummaatschappijen enor
me bedragen in enkele jaren van
tientallen millioenen guldens tot milli-
arden opgevoerd en stellig nog voor
vermeerdering vatbaar nu het met Per-
zië samen besloot tot „bescherming van
beider oliebelangen”. Maar Irak heeft
niet wat men noemt een democratische
regering en als de jonge, min of meer
revolutionnair gezinde intellectuelen er
eens de overhand zouden krijgen, zou
ook dit land waarschijnlijk meer naar
Nasser dan naar het Westen gaan kij
ken. De Fransen hebben de Britten de
laatste tijd nog al eens op dit gevaar
gewezen. Zij nemen ten opzichte van
al wat in de Arabische wereld tegen
woordig gebeurt geen blad meer voor
de mond, omdat zri naar aanleiding van
de houding van deze wereld ten op
zichte van de Algerijnse kwestie geen
reden meer zien de Arabieren te spa
ren. Zij zijn het ook die de laatste tijd pi
Israël moderne vliegtuigen hebben ge- bl
leverd en daardoor de militaire positie
van het joodse land weer iets hebben
bedrag dige spanning
waaron
der volgens de Arabische staten geen
strategische artikelen mogen zijn.
T}e Engelsen willen wel met de Rus
sen over de beperking der bewape
ning praten, doch dan mede in verband
met het vraagstuk van de Duitse her
eniging. Ook zonder dat de W.-Duitse
minister van buitenlandse zaken, von
Brentano, daarop dezer dagen in een
persconferentie had gewezen, beseft
men te Londen wel dat wil men West-
Duitsland binnen Navo-verband hou
den welk verband straks waarschijn
lijk nog belangrljker zal worden om
dat men ook de economische samenwer
king meer op de voorgrond wil schui
ven het vraagstuk der hereniging
actueel moet blijven. Men zal daar nog
wel meer van de zijde van Bonn van
mer houdt haar laatste vergadering op
de derde mei. Daarna kunnen de Ka
merleden aan hun verkiezingsveldtoch-
ten beginnen. Tot deze datum worden er
geen avondvergaderingen gehouden, zo
dat ook de avonden reeds besteed kun-
hen worden aan de komende electorale
veldslag.
De Eerste Kamer zal nog wel enkele
weken langer vergaderen. Zij heeft nog
Veel achterstand in te halen. Maar de
verkiezingsdrukte gaat nu eenmaal aan
veel Senatoren voorbij. Zij hebben dus
de tijd. De Tweede Kamer doet in een
ijltempo een groot aantal wetsontwer
pen af. Schokkende dingen hebben zich
daarbjj nog niet voorgedaan.
De p.v.d.a.-fractie stemde tegen het
wetsontwerp om de prijsbeheersing van
niet-landbouwgronden af te schaffen.
Zij vreesde, dat de prijs van bouwgrond
daardoor zou stijgen en zij wilde voor
komen dat de eigenaars van deze
gronden zouden profiteren van de meer
waarde, die het gevolg van de afschaf
fing der prijsbeheersing is. Hier was
Kabinetspolitiek in het geding.
Twee ministers zaten dan ook achter de
regeringstafel: Witte en Mansholt, resp.
k.v.p. en p.v.d.a. Minister Mansholt
trok zich van de oppositie van zijn par
tijgenoten niet veel aan. Ook zijn per
soonlijke mening zal wel een andere zyn,
JJe Spaanse minister van buitenlandse
zaken, Artaio, dezer dagen in
Washington op oezoek, heeft een wenk
gegeven dat Spanje eventueel wel be
reid zou zijn te bemiddelen tussen Is
raël en de Arabische landen. Zoals be
kend onderhoudt Madrid goede betrek
kingen met laatstgenoemde staten wel
ker regeringshoofden bijna alle in de
van dit jaar ook Spanje zullen ko-
bezoeken; het Spaanse prestige in
De viering van de vijfde mei blijft de Tweede Kamer bezig hou
den. Op 30 november 1955 heeft zij met 51-30 stemmen een motie
aangenomen, dat op deze nationale feestdag het werk zoveel mo
gelijk moet stilstaan. Dat had patuurlijk alleen maar betrekking
op het overheidspersoneel, want het vrije bedrijfsleven moet zelf
weten wat het op de vijfde mei doet. Als de ambtenaren op die
dag echter vrij krijgen, dan geeft de regering een voorbeeld, dat
ongetwijfeld ook in de particuliere sector zal worden gevolgd.
Maar de regering wil geen vrijaf geven op deze dag. Dat heeft zij
verleden jaar wel toegestaan, omdat het toen een tienjarige her
denking betrof. Haar algemene gedragsregel is echter: vrij op
Koninginnedag en een waardige viering van de vijfde mei.
De secretaris van de k.v.p.-fractie, de
heer Koersen, was er als de kippen bij
om aan de ministers Drees en Beel mon
delinge vragen te stellen over deze
kwestie. Is de regering zo onelegant
geweest een motie van de Kamer zonder
meer naast zich neer te leggen?
Neen, zeide minister Beel. Deze aange
nomen motie heeft ons bewogen om
nogmaals advies te vragen aan de Cen
trale Commissie voor het georganiseerd
overleg in ambtenaarszaken, maar dit
nieuwe advies heeft ons standpunt niet
veranderd. Het is gebleken, dat deze
commissie innerlijk zeer verdeeld was.
Een deel van de ambtenarenorganisa
ties wilde een vrije dag. Een ander deel
wilde dit alleen als de vijfde mei wer
kelijk ook als een nationale feestdag
wordt gevierd. Minister Beel heeft toen
voorgesteld om één van de extra va
kantiedagen die dit jaar worden gege
ven, voor de vijfde mei te bestemmen.
Dit wilden de organisaties echter niet.
Daaruit bljjkt, zo zeide minister Drees
later, dat de vijfde mei niet zo hoog
wordt opgenomen als velen doen voor
komen.
Volgens de minister-president stimuleert
de regering de „waardige” herdenking.
Er is steun verleend aan het maken
van kinderspelen, volksspelen, volks
dans, zang en versiering.
De plaatselijke autoriteiten en de par
ticuliere organisaties hebben daarvoor
richtlijnen ontvangen. Verder wil de
regering echter niet gaan.
Minister Drees geloofde er niets van,
dat door dit regeringsbeleid op de duur
ook de dodenherdenking op de vierde
mei in het slop zal raken. Hoe het zij,
dit mondelinge vragenuurtje is op niets
uitgelopen. Vele sprekers namen er
aan deel. En hoewel de meerderheid van
de Kamer kennelijk niet eens akkoord
ging met het regeringsbeleid, staat ’t
nu op dit punt wel vast, dat er op de
vijfde mei zal worden gewerkt. Maar
het is ongetwijfeld niet de laatste maal,
dat deze kwestie in de Kamer aan de
orde la geateld.
Overigens loopt het parlementair» jaar
nu met spoed ten einde. De Tweedé Ka-
loop
men
deze landen is nog toegenomen door
Franco’s verstandig besluit Marokko
van zijn koloniale verplichtingen te ont
slaan. Toch zullen waarschijnlijk eerst
Frankrijk, Engeland en Amerika onder
ling, na het rapport van Hammars-
kjoeld ontvangen te hebben, trachten,
eventueel in overleg met Rusland, de
IsraëlischArabische kwestie in meer
rustige banen te leiden. De Fransen in
het bijzonder schijnen niet happig
Spanje al te zeer bij de grote politieke
vraagstukken te betrekken. Hoezeer
overigens Franco’s bewind inzake de
buitenlandse politiek aan prestige moge
hebben gewonnen, in de binnenlandse
is het andersom. Arrestaties van Madri-
leense studenten, die zich beklagen over
hun gebrek aan vrijheid, werden vorige
week gevolgd door vrij omvangrijke
stakingen welke aanvingen in Pomplo-
na, waar het regime van Franco juist
een stevige basis had. Zoals bekend zijn
stakingen in Spanje verboden en als er
dus gestaakt wordt wijst dat op ernsti
ge ontevredenheid onder de arbeiders.
De stakingsbeweging neemt nu af, maar
als symptoom van een verminderd res-
pekt voor het huidige Franco-regime
heeft ze haar werk gedaan. Wat het
verdere nieuws betreft, zoals verwacht
werd heeft de nieuwe premier van Cey
lon aangekondigd dat de Engelse troe
len het eiland moeten verlaten, het
•lijft voorlopig in het Gemenebest
doch zal geheel de neutralistische poli
tiek van India volgen.
horen en aan druk van die zijde op het
Westen zal het niet ontbreken. De W.-
Duitsers zijn überhaupt overtuigd van
hun onmisbaarheid in het Navo-verde-
digingsstelsel en hun eisen voor hun
medewerking zullen daarom nog wel
met de dag toenemen. Zij achten die
medewerking nog meer onmisbaar, om
dat zij het zo voorstellen dat het ontslag
van generaal Gruenther als opperbevel
hebber der Europese strijdkrachten van
de Navo, verband zou houden met diens
mening over de onverdedigbaarheid
van de Elbe-linie op dit moment, en
dat zijn vervanging door de Ameri
kaanse vlieger-generaal Norstad zou
betekenen dat de Ver. Staten gaande
weg alleen maar aan de verdediging
van Europa zullen deelnemen met het
luchtwapen. Het een en ander is door
de Ver. Staten en door het Navo-hoofd-
kwartier ontkend, maar van Duitse zij
de gelooft men het gaarne omdat de
betekenis van de Duitse deelneming
aan de verdediging en dus de Duitse
invloed in W.-Europa er door zou toe
nemen.
y^faarover de Engelsen het eerst met
de Russen zullen willen praten is
echter de toestand in het Midden Oos
ten, omdat dit het meest dringende en
gevaarlijkste probleem is. En ook om
dat ten slotte Moskou eigenlijk de ver
antwoordelijkheid draagt voor de hui
dige spanning daar. Deze is immers
ontstaan door de Tsjechische wapenle-
veringen aan Egypte, stellig op insti
gatie van Moskou, waardoor de toestand
van evenwicht tussen Israël en de Ara
bische landen werd verbroken. De Rus
sen hebben uiteraard daarbij de bedoe
ling gehad een breuk tussen de Arabi
sche wereld en het Westen te veroor
zaken, omdat zij verwachten dat het
Westen terstond partij zou kiezen voor
Israël. Dat is niet geschied; vooral de
Amerikaanse regering heeft die breuk
trachten te voorkomen door een aarze
lende houding aan te nemen, een hou
ding waartegen de Amerikaanse pu
blieke opinie zich trouwens steeds meer
keert. Onder Amerikaanse leiding heeft
het Westen, om zich min of meer te
onttrekken aan de verantwoordelijkheid
welke het draagt ten opzichte van de
handhaving van de states quo in het
Midden Oosten en het bestaan van Is
raël, tot de Ver. Naties gewend en met
instemming van alle leden heeft de
Veiligheidsraad toen de secretaris-gene-
raal Hammarskjoeld naar het Midden
Oosten afgevaardigd voor zijn vredes
missie. Hij is daar nu bezig en schijnt
in ieder geval het onmiddellijke gevaar
TlTaar de Russen willen ook proberen
de handel met Engeland te verbe
teren tot wederzijds voordeel, en ziet,
daar zitten al weer die vermaledijde
Amerikanen tussen, want die hebben
bezwaar tegen levering van strategische
goederen aan de communistische lan
den, en die zou de Sovjetunie gaarne
betrekken van Engeland dat ook graag
zijn export zou opvoeren, die het niet
alleen bedreigd vindt door het Ameri
kaanse embargo op strategische goede
ren, maar ook door het opnieuw ver
schijnen van de Japanse en W.-Duitse
concurrentie op de internationale
markt. Vooral schijnt Engeland in het
Midden- en naburige Oosten hinder
van de W.-Duitse concurrentie te on
dervinden. W.-Duitsland levert niet al
leen snel en billijk, maar wordt ook niet
gehinderd door de antipathie welke tal
van nu vrije staten in dat gebied hebben
jegens hun vroegere koloniale meesters,
zoals o.m. Jordanië, waar elk ogenblik
weer anti-Britse gevoelens kunnen op
laaien, premier Nasser van Egypte
populair is en de huidige stafchef
het Arabisch Legioen, kolonel Noewar,
diens voorbeeld tracht te volgen. West-
Duitsland wil ook, vanwege zijn han
del, strikt neutraal blijven in het Isra
ëlischArabisch geschil, al zien de
Arabieren de Duitsers scherp op de vin
gers, omdat deze Israël als schadever
goeding voor het leed de joden in de
oorlog aangedaan, een enorm
aan goederen moeten leveren
maar regeren in Nederland is nu een
maal altijd een zaak van compromis.
In de Eerste Kamer behandelde men
de begroting van Landbouw, Visserij en
Voedselvoorziening. Algemeen was er
ongerustheid over het feit, dat de land
bouw niet in de welvaart deelt. De be
drijfstak die direct na de oorlog de
prijzen laag moest houden, wordt nu
gedupeerd door een verhoging van de
produktiekosten en door moeilijkheden
met de export. Daar kunnen de boeren
niets aan doen. Vandaar dat alle frac
ties er op aandrongen, dat de regering
een actief landbouwbeleid zal voeren.
Er moeten voorwaarden geschapen wor
den, dat de boeren een goede bestaans
mogelijkheid hebben.
In verband daarmede speelde de ga-
rantiemelkprijs een grote rol. Alle
fracties drongen er op aan om de ga
rantieprijzen zowel voor de weide- als
voor de kleigebieden te verhogen, zoals
trouwens door het landbouwschap is
voorgesteld. Ook het nieuwe loonbeleid
werd druk besproken. Dit beleid mag
er niet toe leiden, zo zeiden vele afge
vaardigden, dat de landbouw weer
achterop raakt. Met schrik en beven
dacht men aan de vooroorlogse situatie.
Coördinatie van de nieuwe loonpolitiek
is dan ook noodzakelijk.
Terwijl wij dit schrijven zijn de heren Boelganin en Chroesjtsjef
nog op zee op weg naar Engeland voor hun officiële bezoek. Zij
stellen zich, naar de Russische bladen en radio melden, veel voor
van dit bezoek. O.a. denken zij het vraagstuk der beperking van
de bewapening in samenwerking met de Engelsen weer een stoot
vooruit te geven, waarschijnlijk is het daarom dat het hoge Rus
sische bezoek in een der nieuwste sovjetkruisers begeleid door twee
torpedobootjagers komt! De Russen hopen dat door hun overleg
met de Engelsen de impasse op dit gebied ontstaan door Ameri
kaansRussisch meningsverschil zal worden doorbroken, maar zij
verklaren uitdrukkelijk dat het beslist niet hun bedoeling is te
pogen Londen en Washington te scheiden.
